Featured – Page 897 – Dielli

GATI REZOLUTA PER CESHTJEN CAME

December 9, 2012 by dgreca

Dy deputetet e PDIU-së, Shpëtim Idrizi dhe Dashamir Tahiri do të dorëzojnë zyrtarisht të hënën në Kuvendin e Shqipërisë, Rezolutën për Zgjidhjen e Çështjes Çame.
Rezoluta përmban 13 pika, të cilat, siç nënvizon PDIU, mbështeten dhe marrin në konsideratë qëllimet dhe parimet e larta të Konventës Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore, Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut dhe legjislacionin shqiptar.
Në realcionin shpjegues, PDIU thekson se rezoluta kërkon që në përputhje me nenin 15 të Traktatit të miqësisë, bashkëpunimit, fqinjësisë së mirë dhe sigurisë mes dy vendeve tona, dhe nenit 1 të Protokollit shtesë të KEDNJ-së, të hiqen pengesat që nuk lejojnë gëzimin e lirë të së drejtës së pronës dhe të drejtave të tjera për qytetarët shqiptarë çamë, dikur shtetas grekë. Për këtë duhet bërë abrogimi shprehimisht i Ligjit të Luftës dhe jo Gjendjes së Luftës e cila nuk ekziston normalisht që me vendosjen e Marrëdhënieve diplomatike në 1971, e sanksionuar dhe më vonë me vendimin e Qeverisë Papandreu në 1987.
Rezoluta i kërkon qeverisë që nëpërmjet kontakteve diplomatike ta parashtrojë këtë kërkesë duke aktivizuar dhe instrumentet që dikur funksiononin, siç kanë qenë komisionet dypalëshe. Këto Komisione duhet të identifikojnë ato akte ligjore, apo administrative që bien në kundërshtim me Traktatin e miqësisë dhe Konventën Europiane.

13 pikat e Rezolutës
1. Rezoluta njeh, mbështet, dhe angazhohet për nevojën e restaurimit të të gjithë të drejtave të shqiptarëve çamë, dikur nënshtetas grekë, në përputhje me rrethanat e reja, sipas parimeve të legjislacionit ndërkombëtar mbi genocidin, spastrimin etnik, procesin e rregullt ligjor, mosdiskriminimin mbi bazë të kombësisë, e parimet e tjera të ndërlidhura me to si dhe frymën e Traktatit të miqësisë midis dy vendeve.

2. Kërkon rivendosjen e të drejtave themelore të shtetasve shqiptarë, ish shtetas grekë, që përfshin rikthimin e pronave, njohjen e të drejtës së riatdhesimit, njohjen e të drejtës së rimarrjes së shtetësisë, dhe të të drejtave të tjera të pakicave kombëtare.

3. Kërkon shfuqizimin shprehimisht të Ligjit grek të Luftës nr. 2636 dhe 2637/1940i shpallur me dekret mbretëror në vitin 1940 akoma në fuqi, në veçanti pjesën e ligjit që mban sekuestron konservative të pasurive shqiptare,

4.Kërkon shtrirjen e efekteve të ligjit grek 1540/1985 “për rregullimin e refugjatëve”, tek të gjithë shtetasit grekë të larguar si pasojë e konfliktit civil, pa diskriminim kombësinë e tyre, ligj që bie në kundërshtim me shumë akte ndërkombëtare, për mosdiskrimimin mbi bazë kombësie, race, feje, etj;

5.Kërkon nga qeveria e Republikës së Shqipërisë, që së bashku me Qeverinë e Republikës së Greqisë, të riaktivizojë Komisionet e Posaçme Dypalëshe, të sanksionuara në Traktatin e Miqësisë, të shqyrtojnë çështjen, të njohin përmasat e saj, të përpunojnë zgjidhjet e duhura në këtë drejtim;

6. Ngarkon Ministrinë e Punëve të Jashtme që të mbrojë të drejtat e shqiptarëve, të padëbuar nga trojet e tyre amtare dhe të kërkojë njohjen e statusit të minoritetit etnik për ata;

7. Kërkon ngritjen në Paramithi dhe Filat, të dy lapidarëve, që do të përkujtojnë gratë, pleqtë, e fëmijët, viktima të pafajshme të krimeve kryera nga njësitë paramilitare greke.

8. Kërkon mundësinë e ngritjes apo përkujdesjes për varrezat e çamëve, ish qytetarëve grekë, të vrarë gjatë gjenocidit grek;

9. Ngarkon Ministrinë e Arsimit dhe të Shkencës që të pasqyrojë, në mënyrë të përshtatshme dhe në proporcionalitet, historinë e kësaj pjese të popullsisë shqiptare në tekstet shkollore;

10. Ngarkon Ministrinë e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe sporteve që, në kuadër të marrëveshjeve dypalëshe me ministrinë homologe të Republikës së Greqisë, të promovojë vlerat kulturore të tyre dhe objektet kulturore që gjenden jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë si dhe Ministrisë së Arsimit dhe të shkencës t’i kërkojë Ministrisë homologetë nxisë heqjen në tekstet greke të referimeve fyese dhe diskriminuese ndaj popullsisë çame;

11. Ngarkon Qeverinë shqiptare, që në përputhje me këtë Rezolutë, t’i shprehë palës greke në kontaktet diplomatike qëndrimin e Republikës së Shqipërisë në lidhje me këtë problem;

12. Ngarkon Ministrinë e Punëve të Jashtme që këtë Rezolutë t’ua bëjë të njohur qeverive dhe parlamenteve të shteteve anëtare të Bashkimit Evropian dhe NATO-s, dhe institucioneve ndërkombëtare ku Shqipëria është anëtare.

13. I rezervon vetes të drejtën që në rast reagimi refuzues të palës greke, për ta konsideruar problemin në dritën e akteve ndërkombëtare mbi diskriminimin, lëvizjen e lirë, të drejtat themelore të njeriut në përgjithësi, ta paraqesë çështjen në instancat ndërkombëtare adeguate.(Kortezi:Balkan Web-News 24)

FLAMURI NE DEÇIQ” I PALOK TRABOINIT

December 5, 2012 by dgreca

Një libër me dëshmi historike për Kryengritjen e vitit 1911/

Në kuadrin e 100 vjetorit të pavarësisë vjen në botim libri “Flamuri në Deçiq” me autor Palok Traboini (Gojçaj). Gjithçka që ka të bëjë me krijimet e Palok Traboinit janë botuar pjesërisht më parë apo kanë mbetur në dorëshkrim dhe i takojnë viteve 1908-1911. Libri përfshin katër kapituj që paraqesin aspekte të ndryshme të krijimtarisë e të jetës së këtij autori që gjithashtu ka qenë një veprimtar i njohur në vitet e pavarësisë si gazetar, mësues e si luftëtar. Ai ka qenë sekretar i Ded Gjo Lulit dhe i ngarkuar prej tij ka sjellë përmes Dalmacisë flamurin e porositur në Vjenë nga Alardo Kastrioti për kryengritësit shqiptarë të Malësisë së Veriut, flamur ky i njohur nga fotografia e Marubit fiksuar me emrin Flamuri i Deçiqit apo ndryshe Flamuri i Ded Gjo Lulit.

Kapitulli i parë përfshin veprimtarinë e Palok Traboinit si një ndër publicistët e parë të pavarësisë me shkrimet në gazetën “Bashkimi” të Dom Ndoc Nikës, duke përshirë artikuj e kryeartikuj. Ndër to ka shkrime si “Lidhësia forcon kombin” në të cilën kërkohet një unitet kombëtar për të patur përparim në mes të kombeve të tjerë të Europës, shkrime mbi ilirët e pellazgët që evokohen qëllimisht për të ngjallur krenarinë si komb i lashtë, për përhapjen e arsimit e të dijes në popull apo edhe për plagën e thellë shoqërore të gjakmarrjes.

Në kapitullin e dytë me dorëshkrime shkollore vijnë të përkthyer nga frëngjishtja disa prej shkrimeve që mbajnë vitin 1908 si ai për Gjergj Kastriotin-Skënderbeun, për Washington-in, Ligurkun si dhe disa ngjarje nga jeta në shkollën e mesme teknike italiane në Shkodër ku ai ka qenë student.

Padyshim interesin më të madh e ka poema “Lufta e maleve” e shkruar në Prizren në vitin 1911, në të cilën ai duke qënë pjesmarrës aktiv në Kryengritjen e Malësisë së Madhe e përshkruan këtë ngjarje të madhe historike me rreth 1700 vargje. Një poemë epiko-historike me ngjarje dhe heronj realë.

Padyshim kjo poemë veç vlerave artistike ka një rëndësi të veçantë se është shkruar nga një njeri që i ka parë ngjarjet me sy dhe ka qënë vetë në të gjitha betejat e zhvilluara. Aty gjen emra personazhesh historikë që nga Ded Gjo Luli, Nik Gjelosh Luli, Kol Ded Gjo Luli, Deli Meta, Mirash Luca, Tom Nika, Ded Preci, Gjelosh Gjoka e të tjerë. Por i thuret hymn edhe trimave që bien e ndër ta Kol Marash Vatës, Gjon Ujk Çekut e trimave të tjerë të rënë për liri.

Moment të veçantë në poemë zë ai kur Ded Gjo Luli u kërkon djemve të shkojnë e të vënë flamurin e Skënderbeut në maj të Bratilës së Deçiqit.

Shkrimet e studiueve Hamit Boriçi, Fran Camaj, Gjovalin Shkurtaj dhe Fatmir Terziu mbi disa tipare tipare të publicistikës dhe analiza të poemes historike të Palok Traboinit përbëjnë kapitullin e tretë të librit “Flamuri ne Deçiq”.

Kapitulli i katërt vijon me dëshmitë e ish-nxënësve dhe bashkkohësve mbi veprimtarinë e mësuesit dhe luftëtarit të dy luftrave kombëtare duke përfshirë dhe luftën e Koplikut 1920, Palok Traboini e në vazhdim kujtimet e të birit Kolec Traboini, i cili, anipse i mbetur jetim që në moshë të vogël, nëpër vite ka arritur të mbledhë plot materiale e fakte mbi jetën e prindit të munguar. Shënimet e birit për Atin mbajnë titullin “Një kërkim që fillon e nuk mbaron kurrë”.

Libri mbyllet me një album fotografik të nxjerra nga Fototeka Marubi ku Palok Traboini shihet bashkë me Ded Gjo Lulin e krerët e Malësisë që në vitin 1908, në mes të një grupi të vogël që Kel Marubi e ka shënuar “Disa luftëtarë të Deçiqit”, një foto tjetër ku Palok Traboini është bashkë me At Gjergj Fishtën, At Anton Arapin, At Benardin Palaj, At Martin Gjokën, At Marin Sirdanin, Simon Rrotën, Kol Gurashin, Kolë Kamsin, Ndue Palucën e të tjerë si trupa mësimore e shkollës së fretënve në vitin 1924.

Dëshmitë që sillen në këtë libër plotësojnë një kuadër të munguar të ngjarjeve historike të Kryengritjes së Malësisë së madhe 1911, por edhe sjellin në vëmendje një figurë atdhetare të lënë në heshtje, publicistin, poetin, mësuesin e parë të Malësisë së Madhe, sekretarin e Ded Gjo Lulit dhe luftëtarin e flamurtarin e Deçiqit – Palok Traboini.(Dielli 28 Nentor 2012)

VATRANI XHELAL DINE NDËRROI JETË NË NEW YORK

December 5, 2012 by dgreca

Vdiq në SHBA, në moshën 82 vjeç – i biri i ish- Kryeministrit të 30 të Shqipërisë/

NGA BEQIR SINA, New York /

Xhelal Dine: Jeta këtij njeriu ishte e mbushur plot me dashuri e mall për atdheun tonë dashur – mbasi më shumë se gjysmën e jetës i kaloi në mërgim – i djegur dhe i zhuritur për ta parë një ditë Shqipërinë e lirë e demokratike – Kosovën e çliruar nga sundimi sllavo-komunist serb, dhe të lirë e të pavarur siç është sot

Vdiq dhe u varrosë në Shtetet e Bashkuara, Xhelal Fiqiri Dine, njëri prej trashgimëtarve të njërës prej familjeve më të mëdha dhe të njohura dibrane. Familje, kjo fisnike dhe me virtyte të pastra patriote dhe atdhetare, që i dha qa shumë kombit tonë në luftën për pavarësi dhe indetitetin tonë kombëtarë. Ai vdiq me date 15 Nëntor 2012 në qytetin – Brooklyn, New York në moshën 82 vjeç – dhe u varrosë me nderime të mëdha nga dhjetra anëtarë të familjes së tij, miq, shok dhe bashkëluftëtarë.
Jeta këtij njeriu ishte e mbushur plot me dashuri e mall për atdheun tonë dashur – mbasi më shumë se gjysmën e jetës i kaloi në mërgim – i djegur dhe i zhuritur për ta parë një ditë Shqipërinë e lirë e demokratike – Kosovën e çliruar nga sundimi sllavo-komunist serb, dhe të lirë e të pavarur siç është sot.
Xhelal Dine është i biri i të fundit Kryeministër të Shqipërisë, Fiqiri Dines, prej shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, drei me ardhjen e komunizmit që e sundoi atë vend për 46 vjet me radhë.
Është e rëndësishme të dihet sot se Qeveria e Kryeministrit Fiqiri Dine ishte autonome dhe plotësisht e pavarur nga pushtimi Gjerman në Shqipëri, në atë kohë. Mbasi propaganda komuniste e Enver Hoxhës, Fiqiri Dinen e quante sipas saj Kryeministri i Qeverisë “Quslinge” për çka do të lë të kuptohet dhe se ka shumë misinformim – tek mjaft mjaft shqiptarë që e dinë historinë e Shqipërisë vetëm ashtu si kan shkruar historianët dhe studiuesit e Enverit për 50 vjet..
Qeveria e vitit 1943-1944 e Kryeministrit Fiqiri Dine ishte referuar si Quslinge vetëm nga regjimi komunist dhe nuk gjendet si e tillë në asnjë nga analet e historisë botërore, enciklopedinë e Shqipërisë, tash e të tjera, studime dhe histori të këtyre dy dekadave të fundit. Mbasi në realitet, thuhet se ajo ishte një qeveri e përkohshme dhe jo “kuislinge” në asnjë mënyrë, ashtu si donte t’i quante të gjithë kundërshtarët e tij regjimi komunist i Enver Hoxhës.
Fiqiri Dine dha dorëheqjen nga posti i Kryeministrit për arsye shumë specifike.Gjithashtu, ai nuk kalojë gjithë kohën në Greqi si shkruan propaganda komuniste. Ai jetojë deri sa vdiq në Belgjikë. Për të shkruar saktë dhe të bazuar në fakte historike, duhet që të posedojmë njohurit e kërkuar në arshivat e Londrës dhe ato të Uashingtonit. Për të në kohën e komunizmit është shkruar një farë pseudo-mini-biografi në librat e historisë komuniste propagandistike.
I biri i tij – Xhelali i cili vdiq këto ditë në New York, ashtu si dhe të gjithë anëtarët e kësaj familje, ishte kundërshtar i përbetuar i komunizmit. I etur për bashkimin kombëtar. Dhe për këtë të gjithë anëtarët të kësaj familje, që ngelen në Shqipëri, mbas ardhjes së komunizmit në 1944 – por edhe ai vetë e paguan më luftën që ju bë atyre nga regjimi komunist.Kjo familje u presekutua dhe u burgos e interrnuan vetem e vetm për bindjet e tyre politike –
Xhelal Dine internohet në Berat në vitin 1945 kur ishte 15 vjec dhe më vonë në Kuçovë.Transferohet nga Kuçova në kampin punës në Shijak. Dhe, në vitin 1948 dërgohet në kampin e Kamzës në Tiranë.
Nga kampi i Kamzës trasferohet përsëri në Berat dhe më vonë në Tepelen në vitin 1949. Pastaj trasferohet nga kampi i “egër” në Tepelenë në Lozhan të Gramshit
Deri sa arratiset nga kampi Lozhan dhe del në Maqedoni dhe më vonë shkon në Kosovë. Përfundon shkollën e mesme dhe punon për disa kohë si mësues në Prishtinë. Në vitin 1959 shkon në Bruksel, Belgjikë, ku takohet me të atin Fiqiri Dine.
Në vitin 1960 emigron në SHBA. Dhe menjëherë u njoh dhe u lidh me fugurat më të shuqara të diasporës në Amerikë. Me atdhetarët e patriottët e flakët duke u bërë një nga anëtarët më të hershëm të Shoqatës PanShqiptare VATRA. Jetoj në Georgia për disa kohë ku me vëllain Mithat, teksa hapën atje një biznes të vogël një restorant.
Më vonë u sistemua në New York. Pasi doli në pencion në vitin 1992 u apasionua me sportin e golfit dhe e luante ketë sport rregulisht.
Ishte ndoshta ndjeksi me i rregullt i shtypit amerikan(lexues me i rregullt i gazetës New York Times -abonenti i saj për më shumë se 40 vjet) dhe një lexues i rregullt i gazetës Dielli, gazetës shqiptaro amerikane Illyria, dhe gazetësk kombëtare Bota Sot.
Vdiq me date 15 Nëntor 2012 në Brooklyn, New York në moshën 82 vjeç, ndërsa varrimi u bënë varrezat qytetare në New Jersey.

Dy fjalë për Xhelal Dinen

Mbasi u kryen të gjitha shërbimet fetare në Xhaminë shqiptare në Paterson – New Jersey, i biri i Bajraktarit të Lumës, Genc Bajrakatari, lexoi atë që njihet si fjala e lamtumirës :
Thotë një fjalë a vjetër Shqipe: Të gjithë jemi bijtë a vdekjes, të gjithe, pa përjashtim, na duhet me e lanë këtë botë dhe me vu kambën në pragun tjetër ku pranohet vetëm jeta e amshuar.
Megjithëse jemi të ndërgjegjshëm se një ditë do kalojmë pragun, nuk duam ta pranojmë dhe nuk pajtohemi kollaj me të kur humbim një pjestar të familjes, një mik a një shok që ta don zemra. Prej tashti ndihet mungesa e tij dhe boshllëku në familjen e tij dhe në farefisin e tij, po kaq edhe në shoqërinë që ai jetoj.
Xhelal Fiqiri Dine lindi në Maqellarë të Dibrës në vitin 1930. Jeta e tij mbas 1945-es ka qënë një kalvar vuajtjesh, përçmimesh dhe emigrimesh derisa u stablilizua në shtetin e begat të Amerikës.
Familja Dine është e njohur në Dibër dhe është dallur si familje nacionaliste e atdhetare qysh me gjyshërit e tyre, të cilët kanë luftur kundër Sërbve, një armik i egër i Shqipëtarve. Babai i Xhelalit, Fiqiri Dine, në vitin 1917 arsimohet jashtë shtetit në Akademinë Ushtarake në Vjenë, Austri dhe kthehet në Shqipëri ku si officer i shtetit dhe mbretërisë së Ahmet Zogut punon për ndërtimin e shtetit modern për atë kohë.
Në vitin 1945 Xhelali internohet familjarisht – me nënën, Rukijen, dy vëllezërit, Tomorin dhe Sazanin, motren, Hanën, të moshës nga 8 deri në 15 vjeç, xhaxhain me gruan dhe gruan e xhaxhait tjetër me djalë. Vëllain e dytë, Skënderin, e futën në burg dhe pas pak vitesh vdiq në burg në një moshë fare të re.
Internimi dhe burgimi erdhi si pasoj e arratisjes së babait, Fiqiri Dine dhe djalit të madh, Mithat Dine.
Me Xhelal Dinen u njoha në vitin 1945 në Berat, vendqnëdrim për të dënuarit.e sistemit komunist. Nga Berati na dërguan për punë në Kuçovë, Shijak, Kamëz, dhe prap në Berat. Në të gjithë këto vënde që punonim trajtoheshim si skllevër. Së fundi, na dërguan në Tepelen. Në këtë kamp, që padyshim, mund të krahasohet me kampet famëkeq të shfarosjes Naziste, ishim të grumbulluar njerëz nga gjithë Shqipëria – vetëm nga veriu kishte më shumë se 3,500 vetë. Ky kamp ishte projek i sistemit komunist, me në krye Enver Hoxhën, i cili kërkonte me çdo kusht të eleminonte kundërshtarët. Dhe ja arriti qëllimit. Për shembull në kampin famëkeq të Tepelenës, për një kohë shumë te shkurtër vdiqën aq shumë njerëz sa nuk kishte as tokë për ti varrosur.
Xhelalin me disa shokë i transferuan në një vënd që quhej Lozhan në Gramsh për ndërtimin e një rruge ushtarake. Në ketë kamp Xhelal Dine, xhaxhai Esat Dine, kushuriri Muhamer Nasufi, Jonuz Ndreu, Tafil Ndreu, Avdulla Kaloshi dhe Nikoll Gjon Markaj nga shtëpia e Kapedanit të Mirditës marrin vendimin për tu arratisur dhe realizojnë me sukses kalimin jashtë Shqipërise por fatkeqsisht Esat Dine u vra në përpjekje me forcat komuniste. Të gjithë të tjerët e realizuan dëshirën dhe pas disa vitesh erdhën në SH.B.A.
Përveç shumë virtyteve të tjera positive, Xhelali ishte njeri me zemër të madhe. Pas vitit 1990 për famijen e tij që gjëndej në Shqipëri beri atë që shumë pak të tjerë mund ta kenë berë. Në një periudh 2 vjeçare ka shkuar në Itali, Gjermani, Turqi dhe Greqi për të ndimuar dhe sistemuar vëllezërit dhe disa nipër e mbesa që ishin larguar nga Shqipëria. Xhelali me xhaxhain Dilaver Dine dhe kushuririn Hiqmet Dine qenë një mbështetje e jashtëzakonshme për më se 20 pjestarë të familjes Dine që erdhën në Amerik në vitin 1991.
Gjatë 20 viteve të fundit jam takuar shpesh me Xhelalin dhe bisedonim për probleme të ndryshme por veçanërisht politike që kishin të bënin me gjëndjen në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni. Ai kishte njohuri në politik dhe ishte gjithmonë i interesuar për çështjen Shqiptare.
Xhelali ishte njeri shumë i qetë, i edukuar dhe shumë i sjellshëm. Ishte i azhornuar me shtypin Shqiptar dhe atë Amerikan. Lexonte rregullisht të përditshmen, New York Times.
Për sa i përket komunitetit Shqiptar, isthte i pranishëm në New York apo Washington sa herë bëheshin protesta për Kosovën dhe më vonë për Shqipëtarët e Maqedonis. Xhelali ishte gjithmonë i gatshëm ti shërbente çështjes kombëtare pa u kursyer edhe finaciarisht. Gjithatshtu, ka qënë anëtar i organiztës Vatra që kur erdhi në Amerike. Pra, ky ishte Xhelal Dine.(Kryetari i Vatres. Dr. Gjon Bucaj dhe vatrane te tjere moren pjese ne percjelljen e te ndjerit)
Së fundi, në emër të famijes Bajraktari, ngushëlloj djalin Fiqri dhe vajzën Lule, vëllezërit Tomor dhe Sazan me familjet e tyre., theksojë i biri i Bajraktarit të Lumës, Muharrem Bajraktarit, zoti Gencë Bjaraktari – Të ndjerit Xhelal Dine Zoti ja bëftë dritë jetën e amshuar!

ATMOSFERE MAGJIKE KRISHTLINDJESH NE NEW YORK

December 5, 2012 by dgreca

Një pemë bredhi e llojit Norvegjian e lartë, 24 metra e 384 centimetra ose 80-këmbë u shndërrua në një fener të lavdisë të mërkurën – kur Mayori i Qytetit i New York Michael Bloomberg dhe zyrtarë të tjerët ndezen 30 mijë dritat e saj në qendrën Rockefeller Center, dhe lajmëruan çeljen e këtij sesioni festash të fund vitit/

Reportazh nga Qyteti i New Yorkut – Beqir Sina/

NEW YORK CITY – Njujorkezët, turistët e huaj dhe ata Amerikan, çdo kalimtar që i bie rasti të hyjë këto ditë në qytetin Nju Jorkut, qytetin e dritave shumëngjyrshe, vitrinave të dyqaneve luksosze në Broadway apo 5, 6, 7, 8 deri në të 14 Avenue, në SoHo e të tjera lagje të qytetit, rrugeve dhe shesheve kryesore të qytetit të Manhattanit, ka ndalur qoftë edhe për një çast të vetëm admirojë atë shijen e këndshëm të këtij qyteti që këto ditë duket se ka krijuar një ambjent magjikë me atë zbukuriimin dekorativë të Krishtlindjeve

Krishtlindjet në Qytetin e New Yorkut janë bërë ëndërrat e qytetarve nga mbara bota të cilët kan zgjedhur të kalojnë pushimet, pikërishtë në këtë qytet që “zien” çdo ditë si “mizat kur dalin nga kosheret e bletëve”. Një rreklamë në mes të qytetit shkruante sot, se “Ju mund të shkoni në pushime dhe vizitorë në ndonjë detë, malë, apo vende të tjera turistike, egzotike nëpër botë, por në asnjë vend të rruzullit nuk do të gjeni atë ndjenjë të mrekullueshme të Krishtlindjeve si në New York City”.

“Edhe pse New York City është një nga destinacionet e pushimeve të festave të fundvitit më të mëdha dhe më të mirë në botë, ju nuk duhet të humbisni rastin që të zgjidhni përsëri New Yrokun, për të blerë dhuratat e Krishtlindjeve, për familjen dhe fëmijët tuaj . Një vizitë në këto ditë festash në New York në vigjilije të Krishtlindjeve i bënë pushimet për ju të paharrueshëm, andaj provojeni të përjetojni edhe magjinë e Krishtlindjes në New York City” thonë axhensitë e udhëtimeve në rreklamat e tyre..

Nisja e sezonit të Krishtëlindjeve në qytetin e famshëm Big Apple e tregon çdo dritare e dyqaneve me dekroacionin e Krishtlindjeve! Kjo traditë në New York e bën të mundur festën për të gjithë duke shijuar pushimet në NYC, (madje edhe ata që kan një buxhet të limituar) mund të futen në dyqanet më popullore të qytetit për të bërë pazar si në: Saks Fifth Avenue apo Macy , Bloomingdale’ në Third Avenue në 59 Street, Barneys në Madison Avenue në Rrugën 61, Bergdorf Goodman në Fifth Avenue në dyqanet God & Taylor në 39th Street në 5th Avenue, e plot dyqane marramendese në qytet – ku nuk di ku të futesh më parë.
Ndërkohë , që një pemë bredhi e llojit Norvegjian e lartë, 24 metra e 384 centimetra ose 80-këmbë u shndërrua në një fener të lavdisë të mërkurën – kur Mayori i Qytetit i New York Michael Bloomberg dhe zyrtarë të tjerët ndezen 30 mijë dritat e saj në qendrën Rockefeller Center.

Mijëra njerëz kryesisht turistë të huaj kishn mbushur sheshin përpra pemës dhe shumë të tjerë qëndronin në të katër anët e rrugëve që kan të rrethuar qendrën e gjatë ceremonisë tradicionale e cila quhet ndriçimi i pemës e cila çelën zyrtarisht në Qytetin e New Yorkut sezonin e festave të Krishtlindjeve. Një ekran gjigand me video-projektuar, shfaqte një imazh të pemës për ata që nuk kishin një linjë të drejtpërdrejtë të shikimit të kësaj ngjarje festive.

Pema e Krishtëlindjeve në New York është e ndriçuar nga më shumë se 30.000 dritat. Kjo pemë e llojit Norvegjian u sollë në sheshin Rockfeler Centert nga vargmalet Olive në New Jersey, ku gjendet edhe shtëpia e pronarit të saj Joe Balku. Pema u zbukurua në majë të saj nga një yll Swarovski.Pema është 10-ton dhe kishte qenë e mbejllë atje 40 vite më parë, nga maja e deri tek rrënjët diametëri i saj arriti në rreth 50 metra.

Pema e veçantë e bëri udhëtimin e saj për në Qendrën Rockfeler – New York nisur nga Midtown prefektura e Flanders në New Jersey më 14 nëntor, pasi një qytetar ia dhuroi kësaj qendre këtë pemë tradicionale. Ai është një emigrant hungraez i cili quhet Joseph Balku, dhe u zhvendos nga Hungria në Shtetet e Bashkuara në vitin 1956 në moshën 20 vjeçare, kur në vendin e tij shpertheu revolucioni antikomunist hungraez.

Ardhja e tij në SHBA, ka lidhje edhe Revolucionin hungarez ose Uprising në vitin 1956 (në gjuhën Hungareze: 1956 – OS forradalom ose felkelés) i cili ishte një revoltë spontane mbarëkombëtare kundër qeverisë së atëhershme të Republikës Popullore të Hungarisë dhe politikës së saj të imponuar nga Sovjetikët. Ky Revolucion që zgjati nga 23 tetor deri më 10 nëntor 1956 u shua nga forcat qeveritare. Kjo ishte goditja e parë serioze kundra kontrollit sovjetik që forcat BRSS, kishin vendosur pasi kishin dëbuar nazistët në fund të Luftës së Dytë Botërore. Pavarësisht nga fakti se kryengritja nuk ishte e suksesshme, ajo kishte një ndikim të madh dhe do të jepte shenjat e saj për të luajtur një rol të madh në rënien e Bashkimit Sovjetik dekada më vonë, pikërishtë ato ngjarjet fund viteve 90′ dhe fillim viteve 91” që sollën rënjen e “perandorisë” komuniste në gjithë Eurpën Lindore, dhe në Shqipërinë komuniste.

“Pema është një pasqyrim i shpirtit dhe elasticitetit të këtij komunitetit në New Jersey,” tha emigranti hungrazez që dhuroi këtë pemë për New Yorkun..”Unë jam krenar për të dhuruar këtë pemë,” shtoi ai mbasi “Ajo është pema më e bukur dhe që me të vërtetë do të shihet gjatë këtij muaji të shëndërritëshëm për çdo ditë nga qindra e mijëra vizitorë nga e gjithë bota”

Zyrtarët e e lartë të New Yorkut dhe autoritetet lokale të Distriktiti Rockfeler në Manhattan i ndezën dritat pak para orës 09:00 të darkës ditën e mërkurën në festimin e 80 vjetorit të vendosjes për herë të parë të pemeës sëKrishtëlindjeve në New York. Ndriçimi i kësaj peme është bërë një ngjarje tradicionale e cila shoqërohet me një koncert spektakolar. Në konceritin e këtij viti në skenën e improvizuar para sheshit ku qendron pema në shfaqje u përfshinë këngëtarë, aktorë dhe artistë të njohur amerikan si Rod Stewart, Cee Lo Green, Scotty McCreery, Il Volo, Victoria Justice, Brooke White, Mariah Carey, Trace Adkins dhe Tony Bennett, së bashku me paraqitjen nga Billy Crystal dhe Bette Midler.

Tradita e vendosjes së një pemë e Krishtlindjeve në Rockefeller Center ka filluar qysh në vitin 1931 kur punëtorët e ndërtimit vënë qendër të sheshit të fashëm për herë të parë një pemë bredhi me ndriëimin e dritave e cila sinjalizonte ardhjen e Krishtëlindjve në qytet. Dhe në vitin 1933, u mbajtë e para ceremoni zyrtare e cila u zhvillua me praninë e autoritetve të larta të qytetit me ndezjen e dritave. Siç është bërë traditë pema e Krishtëlindjve qendron në sheshin Rockfeler deri në 7 janar.

ARNAUTËT E SIRISË, NJË SHQIPËRI E VOGËL LARG ATDHEUT TË TYRE

December 4, 2012 by dgreca

Flet shkrimtari dhe publicisti me origjinë shqiptare, Abdulatif Arnauti/

Nga Dr.Ramiz Zekaj/

Instituti (AIITC), në synimin e tij për të kontribuar pozitivisht në kulturën shqiptare me këndvështrime të reja dhe me prurje të larmishme nga qytetërimi botëror, filloi organizimin e ciklit të leksioneve me temë: “Popuj dhe kultura”, i cili ka në fokus trajtesa të ndryshme nga personalitete të shquar të shkencës, kulturës e artit nga brenda dhe jashtë Shqipërisë.

I pari personalitet që hapi siparin e këtij cikli leksionesh është figura e mirënjohur e kulturës arabe, e njëherazi dhe e kulturës shqiptare në botën arabe, shkrimtari sirian Abdulatif Arnauti. I njohur në Siri për krijimtarinë letrare dhe, veçanërisht për përkthimin e kryeveprave të letërsisë shqipe në gjuhën arabe, dashuria për vendin e tij të origjinës e solli këtë kohë në Shqipëri z. Abdulatifin për të marrë pjesë në kremtimet e 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë. Pasi viti jubilar i 100-vjetorit të Pavarësisë nuk mund të linte pa përfshirë në këto festime edhe shqiptarët e diasporës në vendet arabe.

Duke gjetur të përshtatshme kohen dhe momentin historik, AIITC organizoi akademin e parë “Popuj e kultura” me takimin: “Arnautët e Sirisë – Një Shqipëri e vogël larg atdheut të tyre”,ku z.Arnauti foli rreth pranisë shekullore të shqiptarëve në Siri, për jetën dhe traditat e tyre, mbi ndikimin social e kulturor të tyre në vendet arabe dhe mbi kontributin e tyre për çështjen kombëtare.

Takimi i cili u zhvilluar në amfiteatrin e AIITC, ditën e enjte më dt. 29.11.2012, zgjoi interesin e shumë personaliteteve të botës akademike, kulturore e diplomatike shqiptare –bashkëpunëtorë të AIITC, si Rektori i Akademisë Pedagogjike të Tiranës Prof. Dr. Musa Kraja, Drejtori i Sektorit të Enciklopedisë në Akademinë e Shkencave Prof. Dr. Muharrem Dezhgiu, gjuhëtarja Dr. Genciana Abazi – Egro, ish ambasadorët zotërinjtë Sulejman Tomçini, Shaban Murati, Qazim Tepshi e Faruk Borova dhe një sërë personalitetesh të tjera miq e dashamirës të AIITC.

Takimin e hapi Drejtori i AIITC, Dr. Ramiz Zekaj, i cili u shtjelloi përmbledhtazi të pranishmëve idenë e Akademisë së AIITC, si dhe bëri një prezantim të mikut të nderuar. Më tej fjalën e mori z. Arnauti, i cili u foli të pranishmëve në gjuhën amë, me shqipen e tij me theks kosovar, pasi prindërit i kishte nga Vushtria. Në fillim ai bëri një historik të emigrimeve shqiptare në Siri, të cilat nisin që para 200 vjetësh, kur ushtarët shqiptarë të Ibrahim Pashës, djalit të sunduesit shqiptar të Egjiptit Mehmet Ali Pashës, nuk u kthyen me ushtrinë në Egjipt, por u vendosën në Siri. Pjesa më e madhe e tyre ruajten gjuhën dhe traditen, por pati nga ata që u përzien me vendasit dhe nuk arritën të ruajnë gjuhën dhe mbiemrat e tyre. Por, sipas z. Arnautit, edhe sot e kësaj dite ata janë të vetëdijshëm për origjinën e tyre shqiptare dhe nuk e harrojnë atë. Emigrimet e tjera të shqiptarëve në Siri ishin ato të viteve 1912-1913, për t’i shpëtuar represionit serb të kohës dhe të viteve 1945-1948, për t’i shpëtuar përndjekjes së pushtetit komunist në Shqipëriu e Jugosllavi. Por këta të fundit, sipas z.Arnauti, emigruan më tej në Amerikë dhe shumë pak prej tyre u vendosën në Siri.

Pastaj z.Arnauti foli për historinë e familjes së tij dhe të lidhjes që ai kishtë me letrat shqipe. Prindërit e tij të emigruar më 1913-ën dhe ai vetë lindi në Siri në vitin 1931. Pavarësisht se i lindur në Siri, mjedisi shqiptar ku u rrit bëri që në fillim të mos e dinte mirë arabishten. Megjithatë në shkollë ai e përmirësoi gjuhën arabe, madje aq sa në vitet ’40 të shekullit të kaluar të botonte krijimtari letrare në poezi e në prozë në gazetat dhe revistat e kohës. Në vitet ’50 të shek. XX ai filloi të përkthente letërsi shqipe në gjuhën arabe, punë të cilën e nisi me përkthimin e teksteve të disa këngëve shqiptare. Me kalimin e kohës gama e përkthimeve të tij nga letërsia shqipe u zgjerua së tepërmi dhe dëshira e publikut arab për t’i lexuar ato bëri që botimet të mbaronin sapo dilnin, saqë nga Egjipti i kërkuan që përkthimet e tij të botoheshin edhe atje. Më pas këto vepra u shpërndanë në të gjithë botën arabe.

Në këtë mënyrë z. Arnauti u bë përkthyesi i parë i letërsisë shqipe në vendet arabe dhe vendosi marrëdhënie shumë të mira me Lidhjen e Shkrimtarëve në Shqipëri, përveç marrëdhënieve të forta që kishte me shkrimtarët shqiptarë të Kosovës. Kjo bëri që z. Arnauti ta vizitonte Shqipërinë në vitet ’70, të takohej me Kadarenë, Agollin e shkrimtarë të tjerë dhe ta rriste numrin e veprave shqipe të përkthyera në arabisht. Ai deri tani numëron rreth 21 përkthime, të cilat përbëjnë pothuajse gjysmën e librave të tij që arrijnë numrin e 61 veprave me krijimtari letrare, përkthime e studime në fushën e kritikës letrare.

Midis përkthimeve të tij më të rëndësishme nga letërsia shqipe janë: romanet e Kadaresë “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, “Kështjella” dhe “Dosja H”, romani i Dritëro Agollit “Njeriu me top”, romani i Vath Koreshit “Dasma e Sakos”, drama e Kolë Jakovës “Toka jonë” dhe një seri vëllimesh poetike të poetëve shqiptarë nga Shqipëria e Kosova, si Azem Shkreli, Ali Podrimja, Xhevahir Spahiu etj. Përveç përkthimeve, ai ka shkruar në shqip edhe disa vëllime me poezi të vetat. Dy prej këtyre poezive auditori pati kënaqësinë t’i dëgjonte të recituara nga gazetarja e Radio Kontaktit Marinela Naska.

Më pas, duke iu përgjigjur pyetjeve të pranishmëve, ai foli për mënyrën se si e kishin ruajtur shqiptarët identitetin e tyre në Siri dhe përmendi një sërë figura shqiptarësh me kontribut madhor në kulturën dhe artin arab, si romancieri Maaruf Arnaut, piktori Abdulkadir Arnaut, dijetarët Muhamed Nasiruddin Albani, Abdulkader Arnauti, Vehbi Gavoçi etj. Foli për klubet e arnautëve në Siri dhe mikpritjen e popullit sirian për emigrantët shqiptarë, si dhe dëshirën e vendasve për të lidhur miqësi e krushqi me shqiptarët, për shkak të cilësive fisnike që i karakterizonin ata. Midis të tjerash përmendi edhe fatkeqësinë personale në trazirat e fundit, ku nga bombardimet iu dogj biblioteka personale me të gjitha librat dhe dorëshkrimet e tij që po i bënte gati për botim.

Takimi i zgjatur për më se dy orë u mbyll me një dhuratë simbolike që Kryetari i Bordit Drejtues të AIITC, Dr. Faruk Borova, i dorëzoi mikut të nderuar – një flamur kombëtar me shqiponjë të qëndisur, i cili do t’ia zëvendësonte edhe flamurin e vetëm shqiptar që shkrimtari e mbante në bibliotekën e tij personale, tashmë të djegur.

Me këtë rast takimin e përshëndeti edhe mbesa e shkrimtarit, znj. Marie Arnauti, drejtoreshë e Operës së Damaskut. Pasi shprehu falënderimin e saj për mikpritjen e gjetur në Shqipëri, ajo tregoi se i kishte pëlqyer shumë vendi i saj i origjinës dhe shtoi se do të ishte e lumtur që të niste bashkëpunime të suksesshme në fushën e artit dhe të kulturës midis dy vendeve, me qetësimin e situatës në Siri. Më pas bisedat dhe takimi me shkrimtarin vijoi në sallën e ekspozitave të AIITC, ku për të pranishmit ishte shtruar një koktej. Duke shfrytëzuar praninë e tij në AIITC, shkrimtari shqiptar u bëri një vizitë mjediseve dhe zyrave të Institutit dhe dhuroi disa nga librat e tij për librotekën e AIITC.