Gazetari: Sa ndryshon jeta e një personi që një ditë zgjohet si shtetari ose qytetari numër një i një vendi?

Presidenti Nishani: Ka ndryshime, ka ndryshime se si e organizon  jetën familjare, si e organizon jetën private.

Gazetari: Ju keni qenë ministër. Nuk besoj se ndryshimet janë kaq të mëdha nga një ministër  tek  një President.

Presidenti Nishani: Ka përsëri ndryshim sepse dhe vetë natyra e punës  ka specifikat e saj që ndryshojnë nga të qenurit ministër në te qenurit  Kryetar i Shtetit. Përgjegjësia rritet disa herë më shumë, por dhe angazhimet të cilat ke në raport me institucionet, në raport me partnerët,  kështu që për sa kohë dinamika ndryshon, natyra dhe karakteri i punës kanë specifika të veçanta, padyshim që ka ndryshim.

Gazetari: Dita e një Presidenti është më e ngarkuar, më dinamike se ajo e një ministri apo është më ndryshe?

Presidenti Nishani: Varet nga këndvështrimi dhe nga mënyra e dinamizmit apo nga lloji i dinamizmit. Nëse një ministër ka një dinamizëm aktiv, angazhim operacional të ditës, angazhimet e një Presidenti janë më së shumti në reflektimet e institucionit.

Gazetari: Protokollare?

Presidenti Nishani: Jo vetëm protokollare, por dhe në përmbajten e mënyrës se si Kreu i Shtetit duhet të reagojë, duhet të shfaqet, duhet të veprojë dhe duhet të adresohet.

Gazetari: Ka qenë e vështirë për ju të ambientoheshit me postin e Presidentit në ditët e para? Çfarë ndyshon tek Ju personalisht?

Presidenti Nishani: Mund të themi duke kaluar modestinë, që jo nuk ka pasur përveç pjesës emocionale dhe të vlerësimit të madh që merr një njeri në këto momente, të cilat kalojnë me kohën dhe duan faktorin kohë për tu adaptuar. Çështjet e tjera pastaj nuk kanë pasur ndonjë ndikim të veçantë në sjellje, ndoshta dhe për shkak të eksperiencës që fiton njeriu në dinamikën e të qenurit shtetar për një kohë të gjatë, të paktën 5 vjet si ministër nuk  janë pak.

Gazetari: Prisnit që do bëheshit President?

Presidenti Nishani: Jo asnjëherë nuk e kam pritur.

Gazetari: Si ndodhi realisht, nuk ju kam pyetur me detaje se si ndodhi që ju propozuan për postin e Presidentit? Nga intervistat që kam lexuar në shtyp, Ju kishit dalë atë  paradite me idenë që po nisnit punën tuaj si ministër, pra dolët si ministër dhe u kthyet si President i Republikës. Pak e çuditshme në mënyrën  se si lëvizin gjërat!

Presidenti Nishani: E vërtetë është, por ka dhe një specifikë tjetër që unë po e them për herë të parë. Është shumë interesante, sepse vetëm një natë më përpara unë për shkak të detyrës sime si Ministër i Brendshëm kisha marrë të gjitha masat organizative për të shoqëruar kandidatin Artan Hoxha dhe strukturat e gardës që ishin nën varësinë e Ministrisë së Brendshme. Kishin marrë instruksionet e nevojshme, ishte organizuar lëvizja dhe ceremonia që do kishte në Parlament dhe atë ditë që do të votohej ishim mbledhur në sallën e Kuvendit së bashku me kolegët e mi për të filluar procesin e votimit.

Gazetari: Ju ishit një nga firmëtarët e zotit Hoxha?

Presidenti Nishani: Me sa mbaj mend, jo nuk kam qenë një nga firmëtarët e  zotit Hoxha. Në përgjithësi firmat ishin mbledhur nga grupi parlamentar, nga deputetët e pranishëm, por që natyrisht ne kishim diskutuar në mbledhje grupi një ditë më parë rreth kandidaturës së zotit Hoxha dhe të gjithë kishim dhënë mbështetjen për zotin Hoxha. Në momentet që ne prisnim në sallën e Parlamentit për të nisur votimin në seancën e paradites jam kontaktuar nga Kryeministri i asaj kohe, z. Berisha. Nga dy drejtuesit e partive të kualicionit të asaj kohe z. Berisha dhe z. Meta me është propozuar për pozicionin e Presidentit të Republikës, më pas dhe kryetarët e grupeve të tjera parlamentare që bënin pjesë në mazhorancë më kanë kontaktuar duke më konfirmuar mbështetjen e tyre.

Gazetari: A është e vështirë për një njeri kur e pyesin  ‘A do të bëhesh President’, një gjë që nuk e ke menduar pak momente më përpara?

Presidenti Nishani: Ndoshta do të thoja që nuk është e lehtë, nuk është e lehtë aq më tepër kur nuk ke shumë kohë për të reflektuar, por e  rëndësishme është që ndonjëherë, ndoshta dhe fati  të ndihmon të reflektosh për gjëra kryesore.

Gazetari: A patët kohë të konsultoheshit qoftë dhe me familjen ose me njerëz të afërt për të dhënë një përgjigje?

Presidenti Nishani: Nuk kam pasur kohë, për hir të së vërtetës, natyrisht kam pasur një këmbim mesazhesh shumë të shkurtra me bashkëshorten time, e cila ka qenë një mbështetje e veçantë në gjithë kohën e angazhimit tim si Ministër, por nuk kam pasur kohë për tu konsultuar, aq me tepër që reflektimi ishte vetëm mbi bazën e një, le të themi, parimi më së shumti, atë të gatishmërisë për të shërbyer për një pozicion kaq të lartë në një moment delikat jo vetëm për mazhorancën, por edhe për zhvillimet politike që u krijuan pas dorëheqjes së dy kandidatëve.

Gazetari: Dy kandidatët ishin dorëheqje reale apo ishin thjeshtë kandidatë që u përdorën për të shkuar te kandidatura juaj?

Presidenti Nishani: Në tërë konfirmimin që kam unë dhe bindjen time ka qenë një proces i cili ka ardhur në mënyrë krejt reale dhe të natyrshme. Nuk ka asnjë arsye të vetme e cila t’i bënte ata që të bëheshin pjesë e ndonjë skenari të imagjinuar. Kanë qenë dhe mbeten të dy personalitete shumë të rëndësishme të jetës publike dhe të fushave përkatëse. Ka qenë një angazhim real i politikës në atë kohë per t’i zgjedhur, ka qenë dhe një konfirmim procedural i propozuesve të tyre dhe i mbështetësve të tyre per t’i zgjedhur dhe natyrisht kanë pasur argumentat e tyre bindëse për mënyrën dhe arsyet e tërheqjes.

Gazetari: Në vitin 1997 kur u zgjodh Presidenti i Republikës në një intervistë për emisionin, Presidenti Mejdani atë kohë shprehej gjysmë dhe me shaka, por ishte pjesë e stilit të jetës, ndryshime të stilit tëjetës thoshte, se  për shumë vite si pedagog universiteti kishte një kioskë përballë shtëpisë ku zbriste dhe blinte paketën e tij të cigareve në mëngjes. Mëngjesin e parë që zbrita si President i Republikës vura re që kioska dhe gjithçka rreth e rrotull ishte e rrethuar nga forcat e gardës.

Kur u kthyet në shtëpi atë ditë nga Ministër i Brendshëm në President i Republikës kishte ndryshuar diçka në jetën tuaj?

Presidenti Nishani: Po numri, nëse do të flasim për shtimin e numrit të përfaqësuesve të gardës, ishin shtuar, por kjo nuk më impresionoi. Por ka pasur një rast, po e lidh me këtë fakt që ju përmendni, që në fakt për mua krijoi një ndjesi jo komode, le të themi që Presidenti i Republikës është një qytetar si gjithë të tjerët, Presidenti i Republikës është një njeri që ka familjen tij, ka miqtë e tij, ka shokët, ka bashkëpunëtorët, ka jetën e tij dhe ka nevojë të pijë një kafe, ka nevojë të pijë një gotë verë, ka nevojë të drekojë diku.

Gazetari: Ka dhe kënaqësi që duhet t’i reduktosh ndjeshëm?

Presidenti Nishani: Natyrisht, nuk ishte aspak komode që të shkojë në një restorant për drekë, të shkojë në një kafe me miqtë dhe aty të kishte një numër të konsiderueshëm  përfaqësuesish të gardës që bëjnë detyrën e tyre. Kanë përgjegjësinë e tyre që nuk mund t’i ndërhysh, por që në mënyrë të padrejtë bëhesh jo i këndshëm për frekuentuesit e tjerë të atij vendi.  Pra, në këtë aspekt e kam ndjerë. Le të themi lëvizja nga shtëpia drejt zyrës dhe rikthimi, ku kishte rregulla strikte, autokolona shtohej më shumë se ajo e  Ministrit të Brendshëm. Nuk ndjehesha mirë dhe jam munduar që të rregulloj shumë gjëra në këtë drejtim.

Gazetari: A mund t’ju thoni ju gardës që ‘Më lini të qetë se nuk dua të kem kaq prani, dua të lëviz vetë, dua të kem një jetë pak më private’, apo është e pamundur?

Presidenti Nishani: Mund të them, kam provuar t’i them, por natyrisht nuk më janë përgjigjur.

Gazetari: Sepse ato nuk varen nga ju?

Presidenti Nishani: Jo vetëm që nuk varen, por duhen mirëkuptuar, duan të marin përgjegjësitë e tyre dhe çdokush duhet lënë të bëjë dhe të përmbushë detyrën e tij.

Gazetari: Në momentin që dhatë aprovimin për të qenë kandidati zyrtar dhe më pas u bëtë President, a mendonit se detyra e Presidentit do të ishte më e vështirë se detyra që kishit pasur deri atë ditë?

Presidenti Nishani: Kam menduar shumë gjëra, por mbi të gjitha njëra ka qenë që ende sot mbetet një prioritet i punës dhe i angazhimit, që ka të bëjë me përgjegjshmërinë dhe përgjegjësinë e asaj që deklaron Presidenti i Republikës. Gjithmonë si me shaka u them miqve të mi se, kur je ministër dhe bën një deklaratë paksa të nxituar ka kush të korrigjon, është Kryeministri, por nëse bën një deklaratë si President i Republikës, si Kreu i Shtetit e cila jo vetëm që tejkalon pritshmëritë, nuk është e saktë apo mund të krijojë komplikacione, s’ka kush e korrigjon.

Gazetari: Por e dinit, zoti President, që kishit një detyrë akoma më të vështirë në rolin e Presidentit? Të tejkalonit paragjykimin që ju vinit si një zyrtar i lartë i Partisë Demokratike në postin e Presidentit, pra të kalonit përkatësinë tuaj partiake?

Presidenti Nishani: Në fillim për të qenë i sinqertë me ju dhe me qytetarët në ato momente nuk e mendova aq seriozisht dhe aq thellë. Në fakt, e shijova më pas, e provova më pas, jam përpjekur gjithmonë që të investohem për ta reduktuar dhe minimizuar sa më shumë të jetë e mundur këtë lloj qasje.

Gazetari: Jeni paragjykuar për hir të kësaj gjëje?

Presidenti Nishani: Nga segmente, aktorë dhe individë të ndryshëm, por që kjo nuk ka krijuar problematika dhe shqetësime qoftë tek unë si individ në aspektin personal, qoftë dhe atë institucional.

Gazetari: Zoti President, në momentin që erdhët në postin e Presidentit të Republikës cila ishte gjendja e Presidencës?

Presidenti Nishani: Në ç’kuptim?

Gazetari: Në kuptimin e nivelit dhe mënyrës se si ajo ishte pozicionuar në politikën shqiptare.

Presidenti Nishani: Jam munduar që të qëndroj krejt i ftohtë dhe të mos i hyj brendisë së analizimit të kësaj çështjeje.

Gazetari: Kishim një President që ishte në konflikt me mazhorancën e asaj kohe.

Presidenti Nishani: Po, një element i tillë më ka bërë të reflektoj së pari, jo vetëm për të deklaruar sepse është shumë e thjeshtë të deklarosh, por e rëndësishme është të sillesh në mënyrë të tillë për të qenë vërtetë jashtë palëve. Unë nuk e kam preferuar përcaktimin e Presidentit mbi palët. Më është dukur që është një çështje jo reale në kontekstin e fjalorit, jo të sjelljes.
Ndërsa, për të qëndruar jashtë palëve, një President pavarësish ‘background’-it politik, partiak apo institucional që ka pasur para se të bëhej President, i ka të gjitha mundësitë dhe shanset për të qenë vërtet jashtë palëve.
Kjo ka të bëjë, në radhë të parë, me mënyrën se si ti e gjykon dhe e mendon sjelljen e një Presidenti. Nëse një President nuk bëhet pjesë e mazhorancës që e ka zgjedhur për të dëmtuar kundërshtarin politik të tij, por nga ana tjetër nuk bëhesh dhe pjesë as e opozitës për të dëmtuar mazhorancën që ty të ka nxjerrë, unë mendoj që është një qasje, një qasje ndryshe.

Gazetari: A është e vështirë të jesh i paanshëm në këtë aspekt?

Presidenti Nishani: E vështirë është, padyshim që është e vështirë.

Gazetari: Kam përshtypjen që është gati e pamundur?

Presidenti Nishani: Më shumë është e vështirë të paktën në eksperiencën time për të krijuar perceptimin me të drejtë të mundshëm se sa për tu sjellë në mënyrë të paanshme. Për tu sjellë në mënyrë të paanshme është shumë herë më e thjeshtë se sa të arrish të krijosh perceptimin me të drejtë të mundshëm për këtë çështje.

Gazetari: Cilat kanë qenë momentet më të vështira aktualisht në Presidencë, zoti Nishani, gjatë këtij një viti e gjysmë që ju drejtoni këtë institucion?

Presidenti Nishani: Për hir të së vërtetës nuk është se ka pasur shumë momente të vështira, por mund të them çështjet e përzgjedhjes së gjyqtarëve të gjykatave të larta.

Gazetari: Vazhdojnë të jenë një problem i vështirë?

Presidenti Nishani: Mbeten ende, për shkak dhe asaj që thamë më lartë, të paragjykimit politik që vjen nga palët e interesuara sepse është një relacion midis Presidentit dhe partive politike që, në fund të fundit, janë të përfaqësuar në Parlament edhe për shkak të një kulture që është ngulitur te perceptimi i politikës apo dhe i aktorëve të ndryshëm që duhet të gjendet një konsensus midis interesit. Unë nuk besoj që duhet gjendur një konsensus midis interesit të palëve, por një konsensus midis mënyrës së sjelljes institucionale.

Gazetari: A ishit informuar ju nga ish-Kryeministri i vendit që ai do të jepte dorëheqjen e Kryetarit të Partisë Demokratike një ditë para se ta bënte këtë gjë, gjatë një takimi që keni pasur me të?

Presidenti Nishani: Unë kam pasur një takim ku u diskutua për situatën politike që u krijua pas zgjedhjeve. Nuk kam pasur ndonjë deklaratë, ndonjë njoftim nga ana e ish-Kryetarit për hapa të mëtejshme të tij.

Gazetari: Por ju tha që do të largohej?

Presidenti Nishani: Ajo që unë konstatove ishte një qartësi shumë e dukshme dhe e pastër në kuptimin, qoftë të asaj çka kishte ndodhur, situatës së re, dhe natyrisht të gjithave hapave të tij që duheshin ndërmarrë në mënyrë që shteti të funksiononte normalisht.

Gazetari: A ndjetë ju si institucion dhe si President i Republikës, vështirësitë dhe tranzicionin e pushtetit?

Presidenti Nishani: Jo aspak, përkundrazi. Diferenca e rezultatit, për të folur në mënyrë shumë të hapur, diferenca e rezultatit e thjeshtëzoi.

Më është bërë një pyetje – Nëse rezultati do të kish qenë i ngushtë midis palëve, a do të kish pasur vështirësi? Unë mendoj dhe jam i bindur që përtej debatit politik që mund të kish qenë më i nxehtë dhe më konfliktual midis palëve përsa i takon mënyrës se si do të funksiononte Institucioni i Presidentit në dekretimin e qeverisë së re, mjafton të zbatoje strikte atë çka tregon Kushtetuta e ligjet nuk kishe pse të kishe vështirësi. Kushtetuta thotë qartë që, palët fituese konsultohen me njëra-tjetrën, prodhojnë emrin e kandidatit për Kryeministër, Presidenti i dekreton dhe në fund të fundit janë numrat në Parlament ato të cilat vendosin përfundimisht.

Gazetari: Ka pasur një sërë komentesh dhe debatesh në shtyp në raportet tuaja me mazhorancën e re. Si janë raportet tuaja me Kryeministrin Rama?

Presidenti Nishani: Nuk mund të them që ka pasur raporte intensive. Që gjatë kohës që zoti Rama ishte Kryetar i opozitës ka pasur, le te themi, pickime politike të herë pas hershme, të panevojshme për mendimin tim. Gjithsesi kurrë nuk kam gjykuar që  mund të përfshihem dhe të bëhem pjesë e laborimit të mëtejshëm të këtij lloj relacioni  apo të këtij lloj raporti për faktin se shikoja pozicionin midis Kreut të Shtetit dhe opozitës politike. Pas zgjedhjeve natyrisht kemi pasur disa takime ku kemi konfirmuar qasjet dhe qëndrimin institucional dhe të rëndësisë që merr sjellja e institucionit.

Gazetari: Ka pasur tension në takimet tuaja të mëpasshme, pasi zoti Rama është paraqitur si Kryeministër i vendit?

Presidenti Nishani: Jo, në asnjë takim, përkundrazi kanë qenë takime mjaft korrekte dhe të qarta.

Gazetari: Po me Kreun e Parlamentit dhe me Kryetarin e Lëvizjes Socialiste për Integrim?

Presidenti Nishani: Po i njëjti dimension, asnjë element ndryshe nga ai  dimension që përmenda me zotin Rama.

Gazetari: Zoti President, a u përfshitë Ju në fushatën e zgjedhjeve të brendshme në Partinë Demokratike në favor të njërit apo tjetrit kandidat?

Presidenti Nishani: Natyrisht asnjë njeri nuk mund të mbetet i përjashtuar emocionalisht, por edhe në një lloj gjykimi mbi parimet, por kurrë i përfshirë drejtëpërdrejtë. Së pari, ti nuk ke mekanizmat, së dyti, nuk mund ta ndihmosh në asnjë lloj procesi. Në logjikën e arsyetimit çdo njeri kur ulet në karrigen e tij, në shtëpinë e tij, midis shokëve bën ndjekjen e zhvillimeve, ka qasjen e tij, ka mendimin e tij.
Në fund të fundit Partia Demokratike është një aset i jetës publike dhe politike të vendit, unë kam punuar dhe kam qenë pjesë për vite e vite me radhë. Mund të them që, gara që u zhvillua në Partinë Demokratike ishte midis dy personaliteteve që kishin dhënë kontribute reale ne Partinë Demokratike dhe në qeverisjen e Partisë Demokratike, ishin vizione të reja dhe dinamikë e re që i sillnin Partisë Demokratike. Gjithmonë do të ketë fitues të një gare dhe një jo fitues të një gare, por ishte një vlerë shumë e rëndësishme. Për hir të së vërtetës nuk kish pasur asnjëherë më parë një garë midis dy kandidatëve në Partinë Demokratike për shkak të karakterit dominues dhe të padiskutueshëm të lidershipit Berisha, i cili vinte si themelues dhe natyrisht çdo konkurrues tjetër që, padyshim do të ishte minor në krahasim me atë çka kishte zoti Berisha në Partinë Demokratike. Në rastin konkret, që të dy niseshin nga i njëjti start, kështu që unë besoj që ishte vërtetë një vlerë e rëndësishme.

Gazetari: Një moment tjetër thuajse delikat në Presidencën tuaj ka qenë çështja e ardhjes së armëve Siriane në Shqipëri. A keni qenë Ju në dijeni për procesin e negocimit midis SHBA dhe  qeverisë shqiptare për ardhjen e armëve kimike?

Presidenti Nishani: Jo nuk kam pasur asnjë opinion ose diskutim. Jam informuar ashtu sikurse opinioni publik nga media Franceze, me sa mbaj mend ka qenë e para që e lançoi këtë njoftim ‘Le Monde’.

Gazetari: Nuk u interesuat në momentin që e morët vesh informacionin?

Presidenti Nishani: Në të vërtetë kam tentuar të kërkoj informacion, por nuk kam pasur.

Gazetari: Nga e kërkuat informacionin, nga qeveria?

Presidenti Nishani: Natyrisht, përmes kanaleve të qeverisë. Por që unë besoj që ishte një proces i cili duhet të kishte një përfshirje të aktorëve të rëndësishëm të jetës publike shqiptare.

Gazetari: Po kanalet Amerikane nuk i kontaktuat, nuk ju informuan?

Presidenti Nishani: Jo, nuk mund  t’i kontaktoja kanalet Amerikane, përsa kohë Presidenti i Republikës është Kreu i Shtetit Shqiptar dhe natyrisht duhet t’i marrë informacionet nga strukturat e shtetit. Aq më tepër partnerët vendosën një kanal komunikimi. Përderisa partnerët vendosën një kanal komunikimi, është krejt normale që të mbetet i njëjti kanal komunikimi, përderisa ky kanal komunikimi vendoset me shtetin përkatës, në rastin konkret me vendin tonë. Ai e laburon dhe e zgjeron pastaj mënyrën e diskutimit të aktorëve dhe në tërësi të gjithë planveprimit.

Gazetari: A ishte problem mosmarrja e këtyre armëve kimike dhe krijoi një hije me SHBA-në, ju keni pasur takime të mëvonshme me zyrtarë të rëndësishëm amerikanë?

Presidenti Nishani: Brenda opinionit shqiptar, të jemi realist, u krijua një lloj ideje, por në fakt unë jam ndjerë jashtëzakonisht mirë kur kam pasur këto takime që ju përmendët. Kam ndjerë të njëjtin relacion respekti, miqësie dhe vlerësimi nga përfaqësuesit e SHBA-së. Unë e kam thënë gjithmonë, Shqipëria dhe Shqiptarët janë me fat që kanë një mik kaq të madh sa janë Shtetet e Bashkuara të Amerikës, kanë qenë vërtetë në krahun tonë, në momentet më kyçe dhe më të rëndësishme të historisë sonë. Nuk kanë qenë thjesht si aktorë, por kanë qenë dhe si kontributor.  Unë besoj që ky është një moment që  pavarësisht problematikave që pati, krijimit të një paniku të ekzagjeruar të panevojshëm në gjykimin tim. Unë besoj që miqësia midis SHBA–së dhe Shqipërisë është e konsoliduar e cila jam i bindur që ashtu siç meriton mirënjohje, meriton dhe angazhime, por që është e konsoliduar dhe afatgjatë.

Gazetari: Do të lerë hije kjo që ndodhi?

Presidenti Nishani: Nuk besoj.

Gazetari: Pra, marrëdhëniet tona do të kenë thuajse të njëjtin normalitet?

Presidenti Nishani: Do të kemi gjithmonë të njëjtën marrëdhënie dhe do të vijë gjithmonë duke u forcuar, padyshim.

Gazetari: Dhe një pyetje tjetër politike për të vijuar më pas. Shqipëria ka rihumbur sërisht statusin e vendit kandidat në BE. A ka paragjykim  ndaj Shqipërisë, një vend i cili mbeti jo vetëm në radhë në vendet e fundit të ish-Jugosllavisë, por dhe më të fundit të fundeve të ish-Jugosllavisë në procesin integrues. Sa është kjo përgjegjësi e jona dhe sa është paragjykimi që vjen nga Europa?

Presidenti Nishani: Unë kam bindjen më të madhe se gjithmonë Shqipëria e ka merituar statusin e vendit kandidat.

Gazetari: Në ç’kuptim e ka merituar?

Presidenti Nishani: Në kuptimin e përpjekjeve që janë bërë për tu adoptuar, për tu përshtatur në të gjitha aspektet, në të gjitha dimensionet me standardet europiane. Natyrisht, përsa i takon atij niveli që ka të bëjë me statusin e vendit kandidat, sepse më pas kemi mjaft procese të tjera, hapja e negociatave, diskutimi, etj. me radhë, dhe së dyti serioziteti dhe mbi të gjitha, ua kam thënë këtë dhe partnerëve tanë europianë sa herë kam pasur rastin që, është shumë e rëndësishme të zbërthejmë pak, cila është arsyeja që shqiptarët kanë një mbështetje kaq të madhe për integrimin evropian. Jam përpjekur ta analizoj dhe kam arritur në një konkluzion i cili është shumë inkurajues. Në radhë të parë, shqiptarët e shikojnë procesin e integrimit të vendit në BE si një mundësi për t’i detyruar institucionet shqiptare për ta sjellë pastaj tërë shoqërinë shqiptare në standardet që kanë institucionet, që kanë vendet në BE. Shqiptarët shikojnë që përmes këtij procesi do të detyrohet Institucioni i Presidentit, qeveria, Kuvendi, gjykatat, të gjithë, të sillen në mënyrë europiane. Që do të thotë, shërbimet e këtij niveli për qytetarët shqiptarë.

Gazetari: Si shpjegohet, zoti President, që i duam po s’na duan?

Presidenti Nishani: Jo, unë nuk besoj që është ashtu, thashë që e kemi merituar dhe për faktin që angazhimi dhe kontributi i Shqipërisë edhe në nivelin rajonal ç’ka nuk është i parëndësishëm për Europën ka qenë dhe mbetet shumë konstruktiv dhe i rëndësishëm. Nga ana tjetër, unë e kisha parë dhe mendoj se duhet parë si një moment për inkurajimin, vijimin e mëtejshëm të reformave.  Por kjo nuk do të thotë se ne kemi të drejtë të fillojmë të bëjmë paragjykime për të tjerët. Është shumë e rëndësishme që ne të mbetemi të konsoliduar tek gjykimi i asaj çka ne duhet të vijojmë të bëjmë.

Gazetari: Përse ky skepticizëm që vjen nga vendet e rëndësishme të BE-së si Britania, Gjermania apo Franca, pa përmendur Hollandën dhe Danimarkën?

Presidenti Nishani: Vendet që ju përmendët janë vende që kanë shpenzuar shumë para të taksapaguesve të tyre për Europën e Bashkuar dhe për reformën në Shqipëri, për institucione, për trajnime, për infrastrukturën. Janë qindra miliona euro që janë dhënë, që do të thotë se nuk është se mungon interesi. Fakti që kanë rezerva duhet të na bëjë neve të mendojmë më shumë për mënyrën e sjelljes sonë. Nuk ka arsye që ne të përcjellim një frymë konfliktualiteti midis nesh tek partnerët europianë. Qytetaria europiane, qytetaria civile, trendi europian sot është tek bashkëpunimi, është tek dialogu, është tek të qenurit mendje hapur. Sot flitet për respekt të tjetrit pavarësisht çka ai përfaqëson, aq më tepër kur bëhet fjalë për aktorë që kanë përgjegjësi për ta mbjellë këtë lloj ambienti, për ta konsoliduar dhe për ta promovuar më tej.

Gazetari: Po shkëputem nga pjesa politike për të hyrë në një pjesë pak më personale, familjare, por dhe në karrierën tuaj. Si ka ndryshuar jeta juaj që nga momenti që jeni bërë President, banoni në të njëjtin apartament?

Presidenti Nishani: Jo, ne përfundimisht jemi transferuar në rezidencën e Presidentit të Republikës që ka funksionuar si e tillë për disa Presidentë. Ka pasur një rinovim pasi kishte nevojë për një rinovim modest.

Gazetari: Vijon të mbetet ajo godina demode me ato kolltukët e lëkurës së viteve ’80, apo është rinovuar?

Presidenti Nishani: Jo, ka një rinovim, ka një rinovim modest të saj, dhe unë besoj që një ambient i tillë është një ambient pune, pasi Presidenti i Republikës, Institucioni i Presidentit është një institucion që është në funksion 24 orë. Edhe në momentin që Kreu i Shtetit është në shtëpi pranë familjes, i duhet të veprojë si Kreu i Republikës. Pra, në këtë koncept është organizuar rezidenca e Presidentit; në ambientin e punës dhe te banimit dhe në këtë mënyrë eviton dhe shqetësimin te fqinjët, te komshinjtë.

Gazetari: Ku banonit në kohën që u zgjodhët President ?

Presidenti Nishani: Unë banoja në një apartament në fund të rrugës te Komuna e Parisit.

Gazetari: Është një zonë e ngarkuar me trafik?

Presidenti Nishani: Mjaft e ngarkuar me trafik, infrastruktura është rënduar.

Gazetari: Në momentin që ju dilnit me eskortën tuaj ishit i detyruar të bllokonit të gjithë rrugën?

Presidenti Nishani: Për fat të keq po.

Gazetari: Ndërsa këtu këto probleme nuk janë, besoj?

Presidenti Nishani: Janë evituar, sigurisht!

Gazetari: Prej sa kohe jeni vendosur në rezidencë?

Presidenti Nishani: Mos gaboj, rreth 1 muaj e gjysmë.

Gazetari: Fëmijët banojnë me ju?

Presidenti Nishani: Po, fëmijët banojnë me ne sepse janë ende në moshë të vogël. Djali përgjithësisht jeton larg nesh sepse studion larg vendit, ndërsa vajza jeton me ne.

Gazetari: Ndihen mirë në rezidencën e re?

Presidenti Nishani: Në fakt, ata nuk kanë pasur ndonjë preferencë të veçantë, nuk është se konstatojnë se ka ndonjë ndryshim. Por, natyrisht çdokush që rrit standardin e jetesës është një gjë shumë e mirë, nuk ka pse injorohet.

Gazetari: Bashkëshortja juaj ka qenë deri vonë në Ministrinë e Turizmit, përse u largua?

Presidenti Nishani: Së pari, pozicioni i saj, që duhet thënë ishte një sektor dhe një pozicion i krijuar si kërkesë e Organizatës Botërore të Turizmit i financuar në mënyrën e funksionimit dhe trajnimit nga Banka Botërore dhe Organizata Botërore e Turizmit. Ishte krijuar një ‘network’ funksional midis Ministrisë së Turizmit, Bankës së Shqipërisë, Policisë kufitare dhe Organizatës Botërore të Turizmit.

Gazetari: Për të kalkuluar numrin e turistëve që vinin në Shqipëri?

Presidenti Nishani: Jo vetëm aq, por ishte thelbi i implementimit të strategjisë, që do të thotë, studimit të tregut dhe statistikave. Gjithsesi ky pozicion u shkri. Bashkëshortja ime, pikë së pari, para se të jetë bashkëshortja ime është një qytetare, ka  personalitetin e saj dhe nuk mund të pranojë tensione në komunikim aq me tepër mënyra jocivile të komunikimit. Edhe për shkak të pozicionit që ka si bashkëshortja e Presidentit të Republikës.

Gazetari: Pra ju mendoni  se ka qenë një lloj sulmi politik për shkak se ka qenë bashkëshortja juaj?

Presidenti Nishani: Ka qenë  një shprehje e sjelljes për shkak të ngarkesave që vijnë nga një mentalitet që s’duhet të ekzistojë. Në fakt, unë jam përpjekur mos  jap shkak të konsolidimit të Presidentit të Republikës si një kundërshtar politik, një gjë që nuk është e vërtetë dhe nuk është normale.

Gazetari: Gjë që ka ndodhur, thoni Ju?

Presidenti Nishani: Unë jam i bindur dhe i prirur t’i besoj kësaj arsye që, gjithë ajo sjellje e papranueshme ka qenë si rezultat i këtij mentaliteti.

Gazetari: Kam përshtypjen që pjesa më e madhe e vendeve të botës, zoti President, kanë një pozicion të ‘First Lady’ që nuk punon, nuk ndjek karrierën, por i përkushtohet pozicionit të gruas së parë të vendit. A do ishte mirë që dhe Shqipëria të ndërtonte këtë pozicion për Zonjën e Parë?

Presidenti Nishani: Nuk e di nëse jam unë personi i përshtatshëm për të dhënë një përgjigje të drejtpërdrejtë, po për faktin që në legjislacionin tonë dhe në pjesën protokollare e kemi të përcaktuar që bashkëshortja e Presidentit ka statusin protokollar dhe veprimtarisë si Zonja e Parë e vendit që, do të thotë më shumë aktivitete.

 Gazetari: I jep më shumë angazhim ky pozicion?

Presidenti Nishani: Ka ftesa për angazhime të shumta, dhe unë besoj se nëse do ta bësh me përkushtim këtë angazhim, vërtet mund t’i japësh një kontribut shumë pozitiv imazhit të vendit. Unë besoj që është një angazhim që të merr një kohë të gjatë të ditës, por edhe në fundjavë përkushtimi për ta bërë mirë është një kontribut i nevojshëm.

Gazetari: Në momentin që bashkëshortja juaj nuk ndodhet më në punë, do të fillojë më të punojë apo do të merret vetëm me pjesën e saj protokollare?

Presidenti Nishani: Jo, tashmë ka filluar punë si specialiste investimesh pranë Bankës së Shqipërisë.

Gazetari: Pra, nuk ka preferuar që të luajë vetëm rolin e Zonjës së Parë pa një impenjim personal të saj.

Presidenti Nishani: Do të vazhdojë profesionin e saj si një inxhiniere ndërtimi e profilizuar  në  konstruksion. Ajo ka kryer studimet, masterin në ekonomi kryesisht për turizmin, por besoj se dinamika e jetës së përditshme është e domosdoshme për njeriun.

 Gazetari: Sa vite keni që jetoni bashkë zoti President?

 Presidenti Nishani: Kemi që në vitin 1994.

Gazetari: Pothuajse 20 vite, si jeni njohur?

Presidenti Nishani: Krejt rastësisht, kuptohet unë jam lindur dhe rritur në qytetin e Durrësit, një djalosh në atë kohë dhe shpesh herë e shfrytëzonim shumë shëtitjen në Durrës.
Durrësi gjatë verës ka qenë shumë i preferuar, mbetet për pushuesit nga e gjithë Shqipëria. Odeta në pushimet e saj me disa të njohur dhe miqtë tanë të përbashkët dhe aty jemi njohur, natyrisht më pas marrëdhëniet kanë vazhduar.

Gazetari: Mbas vitit 1990?

Presidenti Nishani: Po pas vitit 1990 ka qenë viti 91-92.

Gazetari: Jeni martuar në vitin 1994 dhe jetoni prej 20 vjetësh, si quhet djali dhe vajza juaj?

Presidenti Nishani: Djali Ersiljo, ndërsa vajza Fjona.

Gazetari: Për çfarë studion djali dhe vajza?

Presidenti Nishani: Djali është në vitin e fundit në shkollën e mesme në Vjenë, ndërsa vajza është 14-vjeç dhe mbaron klasën e 9-të.

Gazetari: Çfarë preferencash kanë për profesionet e tyre të ardhshme?

Presidenti Nishani: Djali është më pranë zgjedhjes sepse është dhe i përgatitur të futet në konkurse, në teste të ndryshme, ka pasion shkencën e biologjisë së avancuar e cila përshtatet kryesisht me mjekësinë, por le të mbetet në mendimin e tij.

Gazetari: Ju personalisht çfarë preferoni?

 Presidenti Nishani: Jam përpjekur gjithmonë ta frenoj veten, çdo prind ka tendencën dhe dëshirën për të dhënë një mendim. Më ka pëlqyer gjithmonë ta shikoj tim bir si një aktor të rëndësishëm në drejtësi.

Gazetari: Me të gjitha problemet që kemi ne në drejtësi?

Presidenti Nishani: Drejtësia ka probleme, por unë mendoj se gjithsesi njerëz që të  shërbejnë duhet, por nuk është e thënë të shërbejë vetëm në sistemin gjyqësor ose në sistemin e prokurorisë. Ka pasur dhe ka një pasion të veçantë për politikën shqiptare.

Gazetari: E ndjek?

Presidenti Nishani: E ndjek dhe çuditërisht ka një informacion të thellë dhe të detajuar jo vetëm për politikën në Shqipëri. Por, pasioni i tij po orientohet drejt mjekësisë.

Gazetari: A ndodh me familjen tuaj, siç ndodh me shumicën e familjeve të politikanëve që bashkëshortet dhe fëmijët janë më të vëmendshëm ndaj shtypit, komenteve, më sensibël në raport me vetë personin e angazhuar? Sepse e ndjej këtë nga të gjithë politikanët?

Presidenti Nishani: Interesante, edhe këtu ka të bëjë karakteri dhe individualiteti i një personi, p.sh. djali është shumë i interesuar dhe shumë ndjekës, ndërsa vajza që nuk është dhe shumë e vogël pothuajse nuk ka asnjë interes, është më indiferente. Kështu që unë mbetem në mendimin se individualiteti dhe karakteri i personit orienton sjelljen.

Gazetari: Thatë që jeni lindur dhe rritur në qytetin e Durrësit, me mbiemrin Nishani që i bie të jeni nga zona e Gjirokastrës, ndodheni në Durrës, si, në ç’rrethana?

Presidenti Nishani: Në fakt, origjina e familjes është nga Libohova e Gjirokastrës, mbiemri origjinal i familjes ka qenë Beu. Pas mbarimit të Luftës së II-të botërore ishte e vështirë të mbaje mbiemrin Beu, kështu që lëvizëm nga Gjirokastra dhe u vendosëm në Durrës.

Gazetari: Ka pasur lidhje Doktor Omer Nishani, Presidenti i parë komunist i Shqipërisë?

Presidenti Nishani: Jo nuk kemi asnjë lidhje, përveç se koincidencës së mbiemrit nuk kemi asnjë lidhje.

Gazetari: Pra familja u vendos menjëherë pas Luftës së II-të Botërore?

Presidenti Nishani: Pjesa më e madhe.

Gazetari: Me se merreshin prindërit tuaj?

Presidenti Nishani: Të dy prindërit i kam pasur arsimtar, babai ka shërbyer rreth 40 vjet në gjimnazin e Durrësit, nëna gjithashtu arsimtare po në Durrës derisa ka dalë në pension.

Gazetari: Ju keni lindur në Durrës, në çfarë moshe jeni larguar nga Durrësi?

Presidenti Nishani: Unë jam larguar në moshën 14-vjeçare për shkak të shkollës që unë zgjodha të ndjek, që ishe shkolla ushtarake.

Gazetari: E zgjodhët apo ju dërguan?

Presidenti Nishani: Le të themi se pasioni, dëshira ime dhe kërkesa, se në atë kohë bëhej me kërkesë në këshillin e lagjes. Pasioni im ka qenë për të studiuar për gjuhën Franceze, kisha punuar shumë në shkollë, jashtë shkolle me gjuhën Franceze. Mendova se do ta merrja meqë dhe notën mesatare e kisha 10-të në atë kohë.

Gazetari: Shumë të rinj çuditen kur thua që nuk ma dhanë shkollën, se mendojnë se shkollën në atë kohë mund ta zgjidhje vetë.

Presidenti Nishani: Në atë kohë nuk kishe shanse ta zgjidhje vetë, ishte interesante se për lagjen ku unë banoja ishte vetëm një e drejtë studimi për Frëngjishten. Nuk arrita ta marr unë, por e mori një shok imi i klasës. Pas moshës 14-vjeçare doja të shkoja në një shkollë ku jetohej pranë shoqërisë, larg Durrësit. Dhe një element që lidhet me një histori të hershme familjare, më propozuan shkollën ushtarake. Vëllai i nënës sime ka qenë një nga skënderbegasit e viteve ’59. Ka qenë kampion i boksit në shkollën e skënderbegasit dhe në moshën 19-vjeçare ai humbet jetën në ring, në një ndeshje në Shkodër. Kështu që në kujtim të tij dhe një dëshirë nga të afërmit për të rinovuar kujtimin,vizionin e tij.

 Gazetari: Familja juaj ka pasur ndonjë problem me komunizmin?

Presidenti Nishani: Nga babi ka pasur disa probleme, ndërsa nga pjesa e nënës jo.

Gazetari: Personalisht a kishit ju lidhje me ushtrinë, a afektoheshit nga uniforma? Një i ri i rritur në Durrës mund të afektohet nga uniforma e marinarëve, por jo të ushtarakëve..?

Presidenti Nishani: Jo kurrë, gjithmonë kisha përgatitur veten si një njeri që flet gjuhën Frënge, që dëgjon muzikë Frënge, lexon romane frëngjisht, pra, kjo ishte bota që unë lundroja në atë kohë.

Gazetari: Pra ju nga gjuha Frënge shkuat në shkollën Skënderbeg si oficer, si ishte të largoheshe nga shtëpia në moshë 14-vjeçare për të jetuar në një komunitet të tillë shumë të disiplinuar?

Presidenti Nishani: Shumë e vështirë, por tashmë ajo kohë ka kaluar përvec faktit që njeriu ndjen një lloj nostalgjie për moshën e rinisë që nuk mund ta shijonte siç presupozohet ose ta kalosh nga atë kohë, them se kam përfituar shumë.

 Gazetari: Çfarë keni përfituar?

 Presidenti Nishani: Në karakter, në tip, në mënyrë të të menduarit, në mënyrë të të sjellurit, në mënyrë të qëndresës.

 Gazetari: Ishte e vështirë shkolla Skënderbeg në vetvete?

 Presidenti Nishani: Ka qenë e vështirë sepse ti limitoheshe, kufizoheshe nga mjaft gjëra.

Gazetari: Si ishte jeta e një 14-vjetari që i duhet të jetojë në konvikte, kishit orare fikse, strikte?

Presidenti Nishani: Po kishte, duhet të flije në orën 10:00, duhet të zgjoheshe në orën 6:00 dhe duhet të haje çdo vakt ushqimi i cili haheshe me komandë. Që në momentin që merrje komandën, ti duhet të hajde dhe kur merrje urdhrin për tu çuar, ti duhet të kishe mbaruar. Natyrisht dhe aktiviteti i ditës ishte një aktivitet me ngarkesë të konsiderueshme fizike dhe çdo gjë ishte e programuar.

Gazetari: A kishit ju besim në një karrierë tuajën ushtarake?

Presidenti Nishani: Po kam pasur, kam pasur edhe për faktin që degën që unë zgjodha për të studiuar në shkollën e lartë në Akademi, kishte të bënte me atë që u quajt Fakulteti i gjithanshëm në atë kohë që ishte pjesë e karrierës, pra e linjës së komandimit ku përfshiheshin të gjitha degët bashkë.

 Gazetari: Çfarë specialiteti kishit në shkollën e mesme, apo shkolla e mesme ishte e përgjithshme?

Presidenti Nishani: Shkolla e mesme ishte tërësisht si një gjimnaz.

Gazetari: Në shkollën e lartë për çfarë u specializuat?

Presidenti Nishani: Këtë që thashë, pra të komanduesit të gjithanshëm, që ti në një karrierë normale mbërrije deri në drejtues brigade, në komandues divizioni, në karrierën më maksimale të mundshme.

Gazetari: Kam përshtypjen se ushtria e kohës se komunizmit jetonte paksa me atë sindromën e tartareve të Dino Buxatit, të një armiku imagjinar, që nuk shfaqej kurrë në territorin shqiptar. Kishim ndërtuar bunkerë, ishim rrethuar  me tela me gjemba po i cili as nuk u shfaq por as që kishte ndërmend të shfaqej. Kur unë bëja stërvitjen ushtarake në fund të viteve ‘80, mbaj mend një oficer që hynte gjithmonë në orën 2 të natës në kapanon dhe bërtiste  ‘NATO dhe Traktati i Varshavës po sulmon Shqipërinë, çohuni të mbrojmë atdheun’. Në kohën që ne çoheshim dhe ecnim disa orë na njoftohej se NATO dhe Traktati i Varshavës ishin shkatërruar.

Gjithë kjo situatë absurde a perceptohej?

Presidenti Nishani: Kjo solli dhe degradimin me seriozitetin me të cilën trajtoheshin pastaj kurikulat dhe mënyra e sjelljes që nga pedagogët deri te studentët, derisa mbërritëm në atë nivel që ishte krejt e pa interesuar.

Gazetari: Ishte një ushtri serioze ajo që komunizmi ngriti?

Presidenti Nishani: Absolutisht. Në fakt, njerëzit që shkonin dhe e studionin ishin njerëzit që e merrnin me seriozitetin më të madh, sepse niseshin nga parimi për t’i shërbyer vendit. Së pari ideologjia, së dyti mentaliteti i kurikulës që ju e përmendët, së treti interesi i mëpasshëm solli degradimin në tërësi.

 Gazetari: Çfarë informacioni kishim ne zoti Nishani, një vend krejtësisht i izoluar në një kohë që ushtria dhe armët kishin pësuar sofistikime të jashtëzakonshme?

Presidenti Nishani: Absolutisht ishte krejt i largët, tema e diplomës që unë kam përgatitur, sepse ne ishim nga brezat e pakët që filluam të përgatisim diploma, ishte drejtimi i një batalioni mitraljer në rajonin e Korçës, nga Dardha deri në qafën e Kazanit për tu mbrojtur nga një sulm i përbashkët Greko-Italian-Amerikan. Pra, ti ishe i detyruar që të thoje se si do ta mbroje qafën e Kazanit dhe në fakt ishin momente dhe vite që erdhi në degradim dhe u kthye në qesharake, humbi dhe interesi pastaj për të reaguar dhe për t’i hyrë gjërave thellë.

 Gazetari: Brenda ushtrisë kishte një zë ose një rrymë mendimi që kjo gjë po ndodhte, apo as nuk mendohej?

 Presidenti Nishani: Unë nuk e kam konstatuar, por në ndryshimet që ndodhën në vitet ‘90 edhe gjatë kohës kur studentët u ngritën në Tiranë.

 Gazetari: Ju ishit student në kohën e protestave?

Presidenti Nishani: Unë kam qenë pedagog.

Gazetari: Në cilin vit filluat pedagog?

 Presidenti Nishani: Në vitin ’88, në kohën që mbarova shkollën.

Gazetari: Me rezultate të larta?

Presidenti Nishani: Ju e dini traditën kur mbaroje me rezultate të larta, në vitin ‘88 në kohën që mbarova shkollën.

Gazetari: Me rezultate te larta?

Presidenti Nishani: Ju e dini traditën që, nëse ti mbaroje me rezultate të larta preferenca ishte të qëndroje pedagog.

Gazetari: Çfarë lënde jepnit?

Presidenti Nishani:  Taktikën e këmbësorisë.

Gazetari: Ju keni qenë pedagog në kohën kur filloi të rrënohej regjimi komunist ku bashkë me të të binin kolonat mbështetëse që ishte ushtria. A keni marrë pjesë ju në ngjarjet e Shkollës së Bashkuar në ngjarjet e vitit 1991?

Presidenti Nishani: Menjëherë në ato lëvizje u ravizuan dy qëndrime në dy grupe. Kishte një grup mazhoritar që nuk pranonin ndryshimet, ishte dhe një grup më i vogël. Jam ndjerë mirë që kam qenë pjesë e këtij grupi.

Gazetari: Çfarë ndodhi pas rrëzimit të Enver Hoxhës në Tiranë?

Presidenti Nishani: Kishte një grup studentësh dhe pedagogësh, studentë të nxitur nga disa  pedagogë që ishin njerëz më të ngarkuar ideologjikisht të cilët krijonin situata  jo reale.

Gazetari: Çfarë po ndodhte, kishte njerëz që kërkonin rikthimin e monumentit, a ishte një lloj grushti shteti ndaj komandantit të përgjithshëm të forcave të armatosura, që ishte dhe Presidenti i vendit?

Presidenti Nishani: Kishte reagime që vinin nga grupe të ndryshme krejtësisht jashtë imagjinatës dhe jashtë realitetit, ata të cilët mendonin se mund të rikthenin atë që kishte nisur të rrënohej. Në fakt, ka pasur një qëndresë të një grupi studentësh, kanë qenë studentë që unë i kisha si pedagogë.

Gazetari: Ka pasur reagim të brendshëm?

Presidenti Nishani: Patjetër që ka pasur reagim të brendshëm, madje dhe nëpërmjet forcës së tyre. Unë kam qenë përkrahje dhe organizator i një reagimi të tillë çka për kushtoi dhe largimin nga puna si pedagog në vitin 1997.

Gazetari: Në momentin që ndodhi ky reagim i brendshëm në Shkollën e Bashkuar i cili u nda në dy grupe, në një mazhoritar dhe në një më të vogël dhe ku përfaqësues të Partisë Demokratike, z. Ceka dhe z. Abdi Baleta mbërritën për të negociuar në Shkollën e Bashkuar, çfarë po ndodhte realisht atje?

Presidenti Nishani: Në ato momente unë nuk kam qenë, sepse pjesën më të madhe unë e kaloja jashtë shkollës me kontakte të ndryshme, kryesisht me pedagogë të Universitetit të Tiranës të cilët në një farë mënyre na jepnin informacion dhe inkurajim rreth asaj që po ndodhte.
Vërtet pati një reagim të një mase të madhe, por pjesa më e madhe e atyre që reaguan nuk kanë qenë studentë të shkollës, por ishin të ardhur nga shkolla e Zall-herrit, që në atë kohë përgatiste oficerë rezervistë dhe nga disa trupa të policisë të cilët ishin sjellë në territorin e Shkollës së Bashkuar.

Gazetari: Ishin sjellë për tu kundërvënë ndaj studentëve që ishin vënë në protesta?

Presidenti Nishani: Jo ishin sjellë për të krijuar një bërthamë të konsoliduar të reagimit të kundërt të atyre gjërave që po ndodhnin.

Gazetari: A pati ndonjë tentativë brenda Shkollës së Bashkuar për të rekrutuar studentët, që të përdoreshin kundër studentëve të Universitetit të Tiranës që ishin ngritur në protesta?

Presidenti Nishani: Personalisht nuk kam konstatuar, mund të ketë pasur. Ka pasur një nisje të studentëve për tu kundërvënë. Mbaj mend, te pjesa e unazës te Brryli, studentët të cilët ishin drejtpërdrejtë studentët e mi që studionin në degën e zbulimit  kanë detyruar makinat të ndalojnë dhe një pjesë të tyre i kanë detyruar të largohen, dhe kthimi pastaj i studentëve u bë i menjëhershëm se rezultoi se nuk donin të përplaseshin me studentët.

Gazetari: Si vazhdoi karriera juaj e mëpasme?

Presidenti Nishani: Natyrisht pas ndryshime të ‘92-shit, me krijimin e qeverisë së re në atë kohë të Partisë Demokratike jam ftuar të shkoj në prill të vitit 1993 në Ministrinë e Mbrojtjes pasi u hap për herë të parë Drejtoria e Marrëdhënieve me Jashtë që nuk ekzistonte më parë. Pikërisht edhe për shkak të qëndrimeve të mia personale pasi në atë kohë qëndrimet ishin publike. Kisha njohje të mirë të gjuhës angleze, por në atë kohë afroheshin njerëz që ishin pro zhvillimeve demokratike për të filluar punë me marrëdhëniet me jashtë. Më pas kam punuar për disa vite në Ministrinë e Jashtme. Kam mbuluar kryesisht marrëdhëniet e Shqipërisë me NATO-n në periudhën 1994-1995. Më pas jam larguar për një periudhë jo shumë të gjatë kohe për një Master në Shtetet e Bashkuara të Amerikës në Menaxhimin e Resurseve të Mbrojtjes. Pasi jam kthyer, jam ftuar nga ministri i kohës, i ndjeri Safet Zhulali për të qenë Nëndrejtor i kabinetit dhe drejtues i Protokollit të Ministrisë së Mbrojtjes.

 Gazetari: Pra vijonit gjithmonë një karrierë ushtarake?

Presidenti Nishani: Në ndërrimin e qeverisë në 1997, menjëherë në fillim të shtatorit, patëm një qeveri të përkohshme në atë kohë, pas zgjedhjeve u krijua qeveria. Për hir të së vërtetës, në atë kohë në drejtim të Shtabit të Përgjithshëm erdhën ish-drejtuesit e Shkollës së Bashkuar të viteve ’90, dhe natyrisht njohjet tona ishin shumë të drejtpërdrejta. Aktiviteti ynë njihej si i njërës palë dhe i tjetrës, por që mu komunikua menjëherë largimi nga puna. Dola në rezervë. Dhe ajo çka ishte më lënduese, ishte që në atë kohë për shkak të mungesës së strehimit, një pjesë e drejtuesve të Ministrisë së Mbrojtjes, familjarë, jetonin në disa apartamente që jetonin te ish-hoteli i ushtarakëve, që është pranë Ministrisë së Jashtme dhe më është kërkuar që brenda dy ditësh unë të liroja apartamentin. Unë jetoja më bashkëshorten dhe djalin që në atë kohë ishte 2 vjeç e pak dhe më është dashur që brenda dy ditësh të gjej një shtëpi tjetër me qera dhe të largohem.

 Gazetari: Pra ju larguan nga puna dhe njëkohësisht edhe nga banesa? Përpara se të vijojmë më tej, si ishin vitet e punës me Safet Zhulalin?

Presidenti Nishani: Shumë dinamike. Për ta bërë bisedën edhe më të hapur dhe më të drejtpërdrejtë, po tregoj një detaj se si ishte. Ishte një mbrëmje e zakonshme që unë u ktheva në shtëpi pas punës. Ishte ora 22.00 e mbrëmjes. Bie telefoni. Ngre telefonin dhe më thotë: Jam ministri? Ku je? I them: “Sapo erdha ne shtëpi”. Dhe ish-ministri ndjesë pastë më pyet “Ministri është larguar nga puna që kanë ikur vartësit? Jam kthyer sërish në punë atë natë. Ky ishte tempi i punës i përditshëm nga mëngjesi deri pas mesnatë.

 Gazetari: Në këtë kohë filloi edhe intensifikimi i marrëdhënieve me partnerët?

Presidenti Nishani: Shumë, shumë marrëdhënie të intensifikuara sidomos pas bërjes pjesë të Shqipërisë në iniciativën e partneritet për paqe ka pasur një dinamikë shumë të madhe të këtyre aktiviteteve.

Gazetari: Ju keni ndjekur ngjarjet e vitit 1997 nga selia e Ministrisë së Brendshme. Çfarë ndodhi realisht me ushtrinë shqiptare ato ditë zoti Nishani?

Presidenti Nishani: Ka qenë në fakt një situatë e cila precipitoi reagimin antishtet.

 Gazetari: Mundej ushtria ti mbronte depot e saj?

Presidenti Nishani: Pa diskutim që mundej, por kjo nuk mund të bëhej në ditët e fundit. Duhet të ishte punuar shumë më përpara. Duhej të ishte punuar në disa dimensione dhe nuk mund të jetë ushtria, forca e armatosur, brezi i cili duhet përballur me qytetarët. Shteti duhet të ketë disa breza, disa fasho, të cilat mund të përballojnë raste të tilla krizash, por ajo është tashmë një histori shumë e gjatë. Unë besoj që kërkon analizë.

 Gazetari: Ishin ditë të vështira?

Presidenti Nishani: Po ishin ditë shumë të vështira, unë në pozicionin që mbuloja në atë kohë kam pasur marrëdhënie të drejtpërdrejta edhe me ish-Presidentin Moisiu, ishte Zv/ministër dhe çështja e drejtorisë së marrëdhënieve me jashtë me Zv/ministrin  kishte lidhje drejtpërsëdrejti dhe kemi mbajtur lidhje për t’i sqaruar për situatat.

Gazetari: A ishte një goditje për ushtrinë shqiptare ajo që ndodhi në ’97?

 Presidenti Nishani: Po shumë e madhe. Po shumë e madhe dhe fatkeqe.

 Gazetari: Në ç’kuptim fatkeqe?

 Presidenti Nishani: Krijoi perceptimet dhe bindjet se edhe në një shtet demokratik ushtria mund të sulmohet, ky është instrument i sigurisë kryesore të një vendi.

Gazetari: Në një nga komentet që kam lexuar më pas thuhej se, të paktën dy momente të rëndësishme kur ushtria duhet të funksiononte, pavarësisht shumë të ndryshme si momente, nuk funksionoi, në 7 prill të vitit 1939 dhe ’97. Në një rast kur duhet të mbronte vendin nga një agresion i huaj dhe në një rast që duhet të mbronte depot e saj të armëve nga sulmet e brendshme?

Presidenti Nishani: Unë mbetem i bindur se depot e repartit ushtarak duhen mbrojtur me rregulla ushtarake, por ngjarjet e ’97-tës patën një precipitim të tillë ku u përfshi politika, ekonomia, antishteti, antiligji, u përfshinë shumë gjëra së bashku.

Gazetari: Pra, ishte një zgjidhje politike dhe jo ushtarake?

 Presidenti Nishani: Pa diskutim.

 Gazetari: Zoti Nishani, kur u lidhët me Partinë Demokratike dhe si u angazhuat me të?

Presidenti Nishani: I kam pasur kontaktet që në fillim të krijimit të saj. Mbaj mend në atë kohë sapo ishte krijuar Partia Demokratike. Kam kontaktuar te disa ambiente që kishte Partia Demokratike, pastaj kam kontaktuar me të ndjerin Azem Hajdari te Shkolla e Kuqe, ku i kam kërkuar të angazhohesha, jo vetëm unë por edhe pjesa e angazhuar në ushtri. Më pas, kam kërkuar të anëtarësohem në Partine Demokratike që në vitin 1991 përsa kohë ishte e lejuar që një pjesë e ushtarakëve ishin në parti. Kam marrë pjesë në mënyrë aktive në fushatën e Ridvan Peshkëpisë. Ka qenë një fakt interesant në atë kohë, Ridvan Peshkepia shpërndau disa shënime të tij për të cilën unë mora përsipër shpërndarjen në shkollë. Kjo çështje u bë shumë e madhe, vinin dhe më kontrollonin se ku i kisha fshehur CV-të e Ridvan Peshkëpisë.

Më pas dhe angazhimi në punë duke qenë se ligji i depolitizimit të ndalonte anëtarësimin në partitë politike, u shkëputa nga stukturat e saj për tu rikthyer në 1998.

 Gazetari: Pasi u larguat nga puna me çfarë u morët?

Presidenti Nishani: Jam marrë me disa prona të mijat, kam punuar në aktivitete të ndryshme, kam punuar në një bar kafene të një mikut tim, si administrator i pjesshëm. Jam marrë me administrimin e pronave të familjes, kryesisht të bashkëshortes sime. Kemi pasur një biznes të vogël në Durrës, më pas në 2001 jam shkëputur pasi u zgjodha Sekretar i degës Tiranë, isha i angazhuar me kohë të plotë në PD.

Gazetari: Në vitin  2005 u zgjodhët për herë të parë deputet në zonën e kombinatit, ishte i vështirë për ju kandidimi?

Presidenti Nishani: Ka qenë një përballje shumë e vështirë në perceptim por dhe shumë dinamika sepse nga Partia Socialiste ishte ish-Minitri i Brendshëm, zoti Igli Toska, ndërsa nga LSI–ja ishte një nga figurat e saj dhe me mjaft eksperiencë, zonja Monika Kryemadhi.

Gazetari: Menduat se do të fitonit kur hytë në atë zonë?

Presidenti Nishani: Patjetër, madje në asnjë moment nuk kam menduar se s’do të fitoja, sepse unë e shtriva fushatën te kontakti me njerëzit. Takoja njerëz të cilët më thonin kemi votuar tradicionalisht për të majtën, por vota këtë radhë shkon për ju si kandidat. Ishte një fushatë që niste në 7 të mëngjesit dhe mbaronte në 2 të natës.

Gazetari: Ka qenë fushata më e vështirë e juaja?

Presidenti Nishani: Le të themi që po, më e vështira.

Gazetari: Cilat kanë qenë marrëdhëniet e tua me ish-kreun e Partisë Demokratike, zotin Berisha, kur e keni njohur?

Presidenti Nishani: Zotin Berisha për herë të parë e kam takuar në vitin 1998 kur ju bashkangjita trupës elektorale të Partisë Demokratike. Unë banoja në atë kohë në rrugën Bardhyl dhe në atë kohë u angazhova thellësisht. Më pas kontaktet më të shumta i kam pasur kur unë u zgjodha Sekretar i Përgjithshëm. E pata këtë propozim nga vetë zoti Berisha, të cilën unë e pranova me shumë kënaqësi. Që nga ai moment kam kontakte sepse zoti Berisha ka një gjë interesante,  mban dhe i ruan kontaktet e shkurtra por të shpeshta në të gjitha nivelet e bashkëpunëtorëve.

Gazetari: Po më pas, raportet tuaja me të si kanë qenë? Ka shumë komente që raportet me Berishën kanë qenë të vështira me punëtorët vartës.

Presidenti Nishani: Mund t’ju them një rast që deri para pak kohësh dukeshe e pabesueshme. Ministri i Brendshëm ka një dozë komunikimi dhe qasje nga ana e Kryeministrit, më dinamik dhe më të madh se ministrat e tjerë për shkak të natyrës së punës. Kam qenë për 5 vjet Ministër i Brendshëm, në dy qeveri të ndryshme të drejtuara nga zoti Berisha. Nuk kam pasur asnjëherë asnjë ndërhyrje për të vepruar apo për të mos vepruar në mënyrë të caktuar. Ka qenë shumë serioz në komunikime, komunikonte gjatë dhe me detaje dhe me elementë për çfarë ishte tema e diskutimit. Kërkonte të zbatohej me çdo kusht ajo çka parashikonte ligji, ndoshta shpesh dhe dinamika krijonte situatë që mund të bëje propozime për të avancuar në mënyrën e veprimtarisë operacionale të instrumentit, siç ishte policia apo të çështjeve që lidheshim me pushtetin lokal.

Gazetari: Cili ka qenë momenti juaj më i vështirë më Berishën?

Presidenti Nishani: Momenti më i vështirë ka qenë te prodhimi i kartave të identitetit, që ishin të domosdoshme për liberalizimin e vendit. Na ndodhi një moment që kërkoheshin të dhënat nga Parlamenti për ecurinë e procesit dhe u prodhuan CD për të dhënë informacion se sa ishin prodhuar, se sa ishin kërkuar, e kështu me radhë. Ndodhi një gabim teknik, në regjistrimin e CD-ve të të dhënave, u përzien të dhënat të atyre që kishin aplikuar me të atyre që kishin marrë. Na ndodhi një çrregullim i madh, tjetër informacion i kishim raportuar qeverisë dhe Kryeministrit dhe kur unë verifikoj informacionin një ditë më pas më dilte një informacion krejt tjetër. Natyrisht më duhej t’ja raportoja këtë ndryshim, u vendos në një pozicion shumë të vështirë se kishte të bënte me seriozitetin e qeverisë, por kishte të bënte dhe me ecurinë e një procesi shumë të rëndësishëm siç ishin zgjedhjet. Atëherë me ndihmën e OSBE-së u arrit të zgjidhej ky problem. Kanë qenë 48 orë të një ferri të vërtetë, të një situate psikologjike shumë të rëndë .

Gazetari: Dhe në karrierën si ministër, Ministër i Brendshëm më pas Ministër i Drejtësisë, cili ka qenë momenti më i vështirë?

Presidenti Nishani: Jo, në karrierë ka qenë momenti kur janë vrarë katër policët në Durrës, në gusht të vitit 2009. Ishte moment i vështirë, së pari, për ngjarjen, për aktin, humbën jetën 4 punonjës policie që shkuan për detyrë. Së dyti, për faktin se për herë të parë gjatë viteve të punës isha përgatitur të shkoja një javë me pushime me familjen. Ditën e shtunë kishim prerë bileta për tu nisur me pushime me familjen, për herë të parë pas shumë vitesh. Dhe së treti pasi e gjithë ngjarja kishte ndodhur në një proces ku Ministri ishte përjashtuar tërësisht nga informacioni.

Gazetari: Ministri nuk dinte gjë?

Presidenti Nishani: Ministri nuk dinte asgjë për këtë informacion. E kam marrë vesh në momentin që ndodhi ngjarja përmes titrave të medias.

Gazetari: Pra e morët vesh nga media dhe jo nga strukturat e policisë?

Presidenti Nishani: Nga mediat u mor vesh ngjarja. Por organizimi, planifikimi dhe realizimi i ngjarjes u bë tërësisht jashtë miratimit dhe informimit të Ministrit të Brendshëm.

Gazetari: Zoti Nishani, aktualisht keni raporte personale me zotin Berisha?

Presidenti Nishani: Padyshim që kam.

Gazetari: Intensive?

Presidenti Nishani: Jo intensive, por mbajmë raporte, kontakte të shkëmbimit të një mendimi, të një kafe. Për hir të së vërtetës jo intensive.

Gazetari: Po nëse një ditë karriera juaj si President i Republikës do të mbyllet do të riktheheni sërish në partinë nga keni dalë?

Presidenti Nishani: Unë kam deklaruar që në ditët e para të zgjedhjes sime që nuk shkon që një President Republike të kthehet në një parti politike. Natyrisht që ka objektivat e tij një njeri në politikë. Nuk është se e shikoj veten në moshën e pensionit, por që mendoj që ka sot hapësira dhe mundësi për ti shërbyer vendit jo vetëm brenda partive politike.

Gazetari: Mandati juaj limitohet te ky që përfundon në vitin 2017 apo do tentoni një mandat të dytë Z. Nishani?

Presidenti Nishani: Patjetër që objektivi i parë është të tentoj mandatin e dytë.

Gazetari: Keni pasur një problem shëndetësor gjatë viteve që punonit si ministër i Brendshëm që ju ka vazhduar. A ndiheni më mirë tani?

Presidenti Nishani: Patjetër. Është një proces në përmirësim. Është një proces i cili ka nevojë për kohën.

Gazetari: Ka qenë më i gjatë se çe prisnit?

Presidenti Nishani: Jo ka qenë aq i gjatë sa çu parashikua që në fillim. Por, nëse nuk do e kisha ndërmarrë atë ndërhyrje do të kishte qenë një rrezik real për jetën.

Gazetari: Dhe aktualisht, fizikisht si ushtroheni?

Presidenti Nishani: Unë bëj ushtrime palestre rregullisht, bëj not, ecje rregullisht. Natyrisht jo në ambiente shumë publike.

Gazetari: Dhe kur mendoni se mund ta kapërceni përfundimisht zoti President?

Presidenti Nishani: Unë besoj që edhe në këto momente ka një ngarkesë që vjen kur je në aktivitet publik, që vjen për shkak të vetë emocionit që jep vetë ngarkesa apo prezenca e njerëzve ndërsa në jetën e përditshme jam krejt normal.

Gazetari: Dhe pyetja e fundit. Ku e kaloni Vitin e Ri dhe me kë?

Presidenti Nishani: Gjithmonë në shtëpi. Gjithmonë me familjen. Dhe këtë vit në shtëpi me familjen.

Gazetari: Në rezidencën e rinovuar?

Presidenti Nishani: Po. Dhe e kemi bërë zakon që kemi ftuar fëmijë nga Shtëpia e Fëmijës, për të festuar së bashku.

*Intervistë e Presidentit Nishani dhënë për emisionin ‘Opinion’ të gazetarit Blendi Fevziu