Kosta Nake/

(Publicistika e At Gjergj Fishtës, Vepra 10, Botimet “Gjergj Fishta”, 2012)

Një komb si ky yni, i dalë pushtimi dhe mendësia osmane, i ndodhur në vijën ndarëse me Lindjes dhe Perëndimit, jo vetëm duhej të mbronte pavarësinë, por edhe të orientohej sa më shpejt në zgjedhjen e udhës së ardhmërisë. Në momente kaq vendimtare Shqipërisë nuk i kanë munguar mendjet e ndritura që mund të ndiznin fenerët e diturisë e kulturës dhe të kishin guximin për t’i ngritur lart, edhe atëherë kur dukej se drita natyrale e diellit ishte e mjaftueshme. Një prej tyre ishte At Gjergj Fishta që kulmoi me “Lahutën e Malsisë”, por jo vetëm. Publicistika e tij te “Hylli i Dritës” dhe “Posta e Shqipnisë” në një pjesë të konsiderueshme të saj, është marrë posaçërisht me fatet e atdheut.

Vëllimi 10 i Veprave hapet pikërisht me një të tillë: “Udha që do të ndjekim.” “Udhët e mbara e shkollat e mira janë agimi i parë i qytetnisë.”(f.12) Një trajtesë të veçantë për arsimin përbën shkrimi “Reforma arsimore në Shqipëri” (f.361) me paralajmërimin që duket aktual edhe sot: “Po s’vumë rend e rregull në arsim, prap kombi ka me langue në errësirë të padijes e të barbarisë.” (f.363)

Ideja e zhvillimit të arsimit do të ketë një theks të veçantë te shkrimi “Gjuha shqipe” me deklarimin e qartë: “Pa gjuhë shqipe nuk ka Shqipni” (f.54) dhe me kërkesa strikte për administratën shtetërore. Një Shqipëri pa bishta e pa gjalma nëpër këmbë, një Shqipëri me një qëllim kombëtar, kërkonte mbështetjen te inteligjencia që duhej të organizohej, të studionte aspiratat e kombit, të ndërtonte një progam për të shfrytëzuar të potencialet që kishte vendi. Kjo qasje ndaj pasurive intelektuale trajtohet në shkrimin “A jemi kund gjallë?” (f.145)

Shkrimi “Shqipnia” e vështron të ardhmen nga një pikë tjetër që ngrihet në nivelin e një programi politik: “Ma së pari, për me qytetnue përnjimend Shqipnia, duhet njëherë që këtu të sigurohet jeta, nderi e gjaja e secilit… Së dyti, duhet që populli shqiptar të ketë një liri të plotë për me zhdrivillue fuqitë e veta mendimtare e fizike në doni të vet e të shokëve. Së treti, lipset të shestuemit e të rregulluemit e jetës shoqnore mbi parime të qytetnisë perëndimore.” (f.25-26) Jeta, nderi e gjaja rimerren sërish edhe në rrafshin filozofik te shkrimi “Kur do të bashkohen shqiptarët?” (f.45)

Një komb duhet të ketë një simboli identifikimi dhe ky është flamuri. Ky simbol shpaloset te shkrimi “28 Nandor”: “Ky flamur ka fuqinë me lidhë tok zemrat e të gjithë shqiptarëve.” (f.164)

Një komb duhet të ketë një fener të vetin në udhën e tij dhe Fishta vazhdoi me të njëjtën frymë të rilindasve. Te shkrimi “Pas 450 vjetësh ai thekson: “Për me u ngjallë me jetue Shqipnia, duhet që ma parë, të ngjallet shpirti i Skënderbeut ndër zemra të të gjithë shqiptarëve. E shpirti i Skënderbeut ka qenë ky: fe, dashtni ndaj atdheut, shpresë e gjallë në veprim, gajret e trimni në rreziqe, besë e burrni në fjalë e në punë.” (f.32-33) Figura simbol e Skënderbeut rimerret edhe te shkrimi “Skënderbeu e shqiptarët” ku e përcakton Heroin tonë Kombëtar si “fatos të lirisë dhe pavarësisë së kombeve, ideali i lirisë dhe pavarësisë së Shqipërisë.” (f.34) Kurse te shkrimi i gjatë “Shqiptarët e të drejtat e tyne” (f.329) Skënderbeu vështrohet përmes një prizmi eseistik duke e pranëvënë me Aleksandrin e Madh dhe Jul Cezarin për vlerat ushtarake dhe qëndresën në kohë.

Në dy shkrime të njëpasnjëshme Fishta shpjegon nevojën e bashkimit të shqiptarëve “pa ndërlikim besimi e partie, para atdheut e para ligjit ta mbajnë veten vetëm shqiptarë…” (f.43)

Te shkrimi “Shteti dhe besimi” (f.48) Fishta shton edhe dy elementë të tjerë programorë: besimin dhe familjen. Familja do të rivendoset në fokus te shkrimi “Programi ynë” (f.226) me kërkesën për përparim e qytetërim të saj si “themeli i parë i shoqnisë njerëzore”, me shtrimin e problemit në rrafshin ekonomik, sepse familja duhet të ketë pasuri të mjaftueshme “për një gjallim të qetë në këtë botë” dhe për edukatën e familjes si parakusht për edukimin e fëmijëve. Rolit të familjes në edukimin e fëmijëve do t’i rikhtehet te shkrimi “Prind të mirë” ku nënvizohet “Prindët janë si një pasqyrë në të cilën fëmija këqyret orë e çast edhe si pa dashtë.” (f.238)

Dr. Elez Biberaj/

Ndihem jashtëzakonisht mirënjohëse për privilegjin që e kam njohur. Për më shumë se gjysmë shekulli, ne mbajtëm kontakte të rregullta dhe punuam ngushtë për çështjet shqiptare – një kauzë shumë e dashur për të dy ne. Profesor Repishti ishte një person i jashtëzakonshëm – fener i shpresës, dhembshurisë dhe njerëzimit. Një shqiptaro-amerikan i madh, një patriot i vërtetë shqiptar, dhe një studiues i kryer, ai ishte një njeri me parime, i cili nuk pushoi kurrë së luftuari për atë që besonte. Bashkësia shqiptaro-amerikan ka nxjerrë shumë veprimtarë të shquar, por pak mund të krahasohen me ndihmesen e shquar dhe aftësitë e jashtëzakonshme intelektuale dhe diplomatike të Profesor Repishtit. Vepra e tij do te vazhdojë të frymëzojë brezat e shqiptarëve në kërkim të një shoqërie më demokratike dhe më të drejtë.

Elez Biberaj: Sami Repishti was a cherished friend, colleague and mentor. I feel immensely grateful for the privilege of having known him. For more than half-a-century, we maintained regular contacts and worked closely on Albanian affairs – a cause very dear to both of us. Professor Repishti was an extraordinary person – a beacon of hope, compassion and humanity. A great Albanian-American, a real Albanian patriot, and an accomplished scholar, he was a man of principles, who never ceased fighting for what he believed. The Albanian-American community has produced many distinguished personalities, but few can match Professor Repishti’s remarkable contribution and exceptional intellectual and diplomatic abilities. His legacy will continue to inspire generations of Albanians in their pursuit of a more democratic and just society.

Federata Pan-Shqiptare e Amerikës Vatra dhe gazeta Dielli shprehin mirënjohje dhe respekt për patriotin Behlul Gashi i cili bujarisht iu përgjigj fushatës së Vatrës për të mbështetur gazetën Dielli, gazetën historike të shqiptarëve të Amerikës. Patrioti, biznesmeni dhe aktivisti i çështjes kombëtare Behlul Gashi jeton e vepron në komunitetin shqiptar në Amerikë prej 22 vitesh duke kontribuar thelbësisht në organizimet patriotike, tubimet atdhetare, veprimtaritë kulturore e sociale, fushatat e bamirësisë e mbështetjet financiare për nevojat e individëve dhe të komunitetit shqiptar brenda dhe jashtë atdheut.

Patrioti Behlul Gashi është president i organizatës patriotike “Shqipëria Tjetër” për Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe zv.president i organizatës patriotike “Shqipëria Tjetër” në Shqipëri dhe “Vasfije’s Inatiative”. Behlul Gashi është ndër djemtë e shkëlqyer të komunitetit tonë në Amerikë, fisnikëria dhe bujaria e tij është shembull i vyer patriotik dhe kontribut i ç.uar atdhetar për jetëgjatësinë e Federatës Vatra e gazetës Dielli institucionet më të fuqishme kombëtare që udhëheqin proceset patriotike prej 112 vitesh në mërgatën shqiptare të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Flamur Vezaj/

Në nder të Ditës së Pavarësisë së Shqipërisë, VATRA në Boston organizoi një aktivitet të veçantë për promovimin e librave të dy shkrimtarëve të njohur të komunitetit tonë, z. Aristotel Mici dhe z. Namik Selmani. Ngjarja u mbajt në ambientet e bibliotekës së njohur të qytetit Quincy, “Thomas Crane Public Library”, në jug të Bostonit. Komuniteti shqiptar u mblodh për të dëgjuar prezantimin e veprave të autorëve, të cilat u priten me interes të madh.

Aktivitetin e hapi kryetari i VATRES në Boston, z. Mentor Maksutaj, i cili falënderoi dy shkrimtarët për veprat e tyre të mrekullueshme. Ai theksoi rëndësinë e mbështetjes së autorëve shqiptarë përmes promovimit dhe botimit të librave të tyre. “VATRA Boston, me ndihmën e donatorëve, bëri të mundur botimin dhe sjelljen e këtyre librave në Boston. Ky është një hap i rëndësishëm për të vazhduar traditën e promovimit të kulturës shqiptare dhe për të ndihmuar edukimin e brezave të rinj këtu në Shtetet e Bashkuara,” u shpreh z. Maksutaj.

Pas fjalës së tij, moderatorja e eventit, znj. Lindita Meçe, njëherazi anëtare e kryesisë së VATRES, ftoi vatranin z. Ervis Dhima për të prezantuar librat e prof. Aristotel Micit. Dhima bëri një përmbledhje të veprave të autorit, duke ndarë detaje interesante nga karriera e tij. Prof. Mici më pas ndau me publikun detaje nga libri i tij, “Karvani i Pavarësisë”, ku përshkruhet rrugëtimi historik i Ismail Qemalit deri në ngritjen e Flamurit në Vlorë, më 28 nëntor 1912. Ai tregoi për personazhet e librit dhe bisedat e tyre të siguruara nga dëshmitar të asaj kohe!

Moderatorja Meçe vazhdoi me prezantimin e punës së shkrimtarit Namik Selmani. Për veprën e tij, “Një jetë me Skënderbeun – Një zonjë angleze e dashuruar me Skënderbeun”, foli vatran Klajdi Haruni, i cili theksoi rëndësinë e këtij libri për çdo shqiptar, veçanërisht ata në diasporë. Ai tregoi për pasionin e zonjës angleze që për vite me radhë ka ruajtur dhe ekspozuar libra të rrallë mbi heroin tonë kombëtar. Ndërsa për jetën dhe veprat ndër vite te shkrimtarit Selmani, foli vatrani z.Albert Maksutaj, i cili renditi 70 botimet e zhanreve të ndryshme letrare të botuar nga shkrimtari!

Në vijim, shkrimtari Namik Selmani falënderoi organizatorët dhe foli me emocion për personazhin e librit të tij, duke e cilësuar atë si një shembull frymëzues të dashurisë për kulturën shqiptare. Duke dhënë me detaje bisedat dhe intervistën që ai ka bërë për të shkruar më pas këtë libër sa publicistik por edhe historik!

Në fund të aktivitetit, në emër të VATRES në Boston, znj. Meçe falënderoi z. Ervin Çifliku, pronarin e kompanisë “Henry Jasmin,” për transportin e librave të z. Selmani nga Shqipëria në SHBA, si dhe vatranin Subi Çako për kontributin e tij në blerjen dhe sjelljen e librave të z. Mici në Boston.

Kjo ngjarje tregoi edhe një herë rëndësinë e bashkimit të komunitetit shqiptar rreth kulturës dhe trashëgimisë sonë kombëtare.

Më 26 Nëntor 2024, Ora 17:30 zhvillohet Ceremonia e Ngritjes së Flamurit Shqiptar në Uster-Masaçusets në hyrjen e Bashkisë. Të dashur bashkatdhetarë Shqiptaro Amerikanë, të nderuar qytetarë të Usterit, në përfaqësi të Shqiptarëve pranë Kishës Orthodokse Fjetja e Shën Marisë ju ftojmë të vazhdojmë traditën e ndërtuar së bashku prej vitesh si bashkëkombës për Ditën e Pavarësisë së Shqipërisë në Ceremoninë e ngritjes së Flamurit të Gjergj Kastrioti Skënderbeut, Ismail Qemalit dhe gjithë para ardhësve tanë emigrantë. Pjesëmarrja juaj në këtë ceremoni është vlerësim për atdheun, për emrin shqiptar, për flamurin dhe për gjithë heronjtë e kombit shqiptar. Ne jemi pasardhësit që ashtu si për familjen tonë dhe SHBA ku jetojmë e punojmë i kemi të pandashme lidhjet tona për paqe, harmoni, vëllazërim dhe zhvillim si bashkëkombës. Ju mirëpresim!