Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Gjendja në Kufi, Kërkesat për Azili Politik pas Pandemisë

by

Rafaela Prifti/

Shtetet e Bashkuara po vendosin kufizime të reja për të penguar hyrjen e padokumentuar të emigrantëve në vijën kufitare jugore duke krijuar një proces të ri të kërkesës për azil politik në formë elektronike. Gjatë vitete të pandemisë, duke nisur nga muaji mars 2020, u aktivizua ligji 42  (miratuar në vitin 1944) sipas të cilit kufizimet për hyrjen e emigrantëve bëhen në emër të mbrojtjes së shëndetit të popullsisë. 

Në mesnatë Ligji 42 u bë i paefektshëm. Dhoma e Përfaqësuesve miratoi kufizime të reja për azilantët. Përpara hyrjes në fuqi të tij, emigrantët që kalonin kufirin ilegalisht, kërkonin azil dhe lejoheshin të hynin nga Meksika në Shtetet e Bashkuara. Pasi futeshin në sistem dilnin dhe prisnin të kalonte çështja në procedurën e sistemit të emigracionit. Me hyrjen në fuqi të ligjit 42, emigrantëve ju mohohej e drejta e azilit. Sipas të dhënave të zyrtarëve, gjatë kësaj kohe, emigrantëve ju është refuzuar hyrja 2.8 milionë herë. Përjashtimi ishin fëmijët e pashoqëruar. Megjithatë për ata që arrinin ta kapërcenin kufirin nuk kishte pasoja. 

Administrata Biden provoi t’a shfuqizonte ligjin 42 por gjykata nuk e lejoi. Me heqjen e masave mbrojtëse të COVID-it në janar, u njoftua se edhe kufizimet në kufi do eliminohen. Për shumë vite Kongresi nuk ka miratuar asnjë lloj reforme të emigracionit. Administrata ka njoftuar se tashmë do të ketë pasoja për kalim të paligjshëm dhe se shkelësve përveçse do t’ju ndalohet hyrja për 5 vjet, mund të jenë edhe subjekt i procedurave gjyqësore. Gjithashtu administrata nuk konsideron rastet e azilantëve që nuk kanë kërkuar azil në vendet nga kanë kaluar ose nuk e kanë bërë kërkesën në formë elektronike që në fillim. 

Grupet për mbrotjen e të drejtave të emigrantëve i kanë kundërshtuar këto rregulla, të ngjashme me atë të administratës së mëparshme dhe të papranuara nga gjykata. 

Zyrtarët amerikanë njoftojnë se do pranojnë deri në 30,000 në muaj nga Venezuela, Nikaragua, Haiti dhe Kuba, në rast se plotësojnë kushtet e mëposhtme: kanë paraqitur kërkesën në formë elektronike, vijnë me aeroplan dhe kanë një sponsor. Përndryshe, rojet dhe nëpunësit e emigracionit do t’i kthejne në kufirin me Meksikën. Autoritetet deklarojnë se do pranojnë 100,000 në Shtetet e Bashkuara nga Guatemala, Hondurasi, Salvadori që kanë familjarë këtu dhe kanë mbushur formularin elektronik. Edhe emigrantëve nga vende të tjera ju kërkohet të plotësojnë formularin në aplikacion. 740 individë lejohen në aplikacion për ditë. Ky numër është rritur në 1,000 në ditë. Zyrtarët thanë se do hapin 100 qendra rajonale në vende si Kolumbia dhe Guatemala për të vlerësuar çdo kërkesë ku individët mund të kërkojnë vendbanim në vende të tjera si Kanada dhe Spanjë. 

Për familjet, rregullat parashikojnë që kryefamiljari të mbajë një mjet monitorues, të ketë orë policore 11 me 5 dhe emigracioni do të vendosë brenda 30 ditëve nëse familja mund të qëndrojë apo do kthehet mbrapsht. Ky proces aktualisht vazhdon me vite. 

Stacionet apo pikat kufitare nuk kanë kapacitete të mjaftueshme për dydje të mëdha. Si rezultat, rojet në disa pika ku ka shumicë me njerëz ose qëndrime shumë të gjata kanë liruar një pjesë të emigrantëve që janë grumbulluar në kufi. 

Burimi: njoftime zyrtare, AP news 

NDAHET NGA MESI YNË DHE I FAMILJES PËR NË BOTËN E AMSHUAR BASHKATDHETARI I NDERUAR AZEM JAKUP GJIDIJA

by

Në mengjezin e t’Ejtes, me 13-të prill, 2023 u largua për në botën e amshuar i ndjeri bashkatdhetari ynë i njohur Azem Jakup Gjidija nga Malësia e Gjakovës.  Azemi lindi me 13-të  maj 1942 në fshatin Çorraj të Bytyçit të Malsisë së Gjakovës në një familje të njohur për vlera tradicionale, bese, nderi, trimërie e bujarie. Në kohën e pushtimit të Shqipërisë nga forcatë italiane, 7 Prill, 1939, babai i Azemit, Jakup Salih Gjidija kishte qëlluar xhandar i mbretërisë me detyrë në rrethin e Shkodrës. Komanda e forcave ushtarake italiane kërkoi që forcatë e xhandërmarisë të Shkodrës dhe Veriut të Shqipërisë të mblidhen në fushen e sportit (në Shkodër) për të diskutuar për rregullat e reja të qeverisë Italiane.  At ditë të gjithë xhandërmarinë  e mblidhën në fushën e sportit, dhe oficerët që kishin  organizuar mbledhjen  i kerkuan xhandërmarisë të dorëzonin armët qe kishin. Të gjithë i lëshuan armët për tokë para këmbëve të tyre përveç xhandarit Jakup Gjidija, i cili i mbajti armën në dorë  dhe iu drejtua oficerëve me zë të ashpër në shqip  dhe në ltalishtën e tij që e kishte mësuar më parë nga oficerët ltalian që trajnonin xhandërmarinë shqiptare para pushtimit. Jakupi tha:  – Zotni oficer nuk dorzoj  armët që mi ka  dhënë Mbreti Zog të ruaj rendin, dhe në rast nevoje të mbroj atdheun tim!  Jakupi doli nga radha me armën e tij në dorë dhe iu drejtua rrugës  për Tropojë. Kur dy oficeret panë që ai nisi të largohet,  iu vunë mbrapa, por një oficer tjetër iu tha atyre: Lereni të shkoj, nuk duhet të kemi probleme me njerëz të tillë. 

Azemi lindi tri vite pas fillimit të Luftes Dytë Botërore. Ajo kohë, kur lindi Azemi, ishte një përiudh tronditëse për të gjithë Shqipërinë, sidomos për Malsitë e Veriut. Në krahinën e Bytyçit, katundi ku lindi Azemi, kishin hyrë forcatë ushtarake gjermane dhe kryer një masakër si përgjegje të një rezistence nacionaliste të asaj krahine, kundër forcave pushtuese. Jakup Gjidija, babai i Azemit,  ishte me çetat malsore të Legalitetit, që për të, dhe për  atdhetarët tjerë të Bytyçit, çdo gjë kishte vetëm një qendrim: Atdhe dhe Mbret! Por siç dihet, Lufta e Dytë Botrore mbaroi dhe Shqiperia mbeti nën kthetrat e regjimit sllavo-komunist të Enver Hoxhës me shokë. Në vitin 1946-të, kur Azemi ishte katër vjeç, në Kullën e  Jakup Gjidisë (babait të Azemit) u mbajtë mbledhja e çetave anti-komuniste. Sipas deshmitarëve të asaj kohe mbledhjen e kryesoj major Zenun Ali Mulosmanaj, njëri prej ikonave të derës së njohur të Binak Alisë Mulosmanaj të Krasniqes të Malsisë Gjakovës. Në atë mbledhje morën pjesë përsonalitete të njohura nacionaliste të  Malsisë Gjakoves si kapiten Tahir Hoxha me shokë, kapiten Halil Hoxha, Ramë Muj Hoxha, Ali Brah Nezaj, Mal Shaban Mulosmanaj, Halil Hamza, Alush Halili Lamaj e shumë përfaqsues të grupeve nacionaliste shqiptare që qendronin me armë në dorë kundër regjimit komunist për vite me radh. Në atë mbledhje morën pjesë edhe përfaqësues të grupeve të antikomuniste  nga Hasi, Luma, Mirdita, Rrafshi i Dukagjinit të Kosovës dhe të Hotit të Plavës dhe Gucisë.  Jakupi arrestohet, bënë ca vjet burg, dhe sapo lirohet arratiset  në Jugosllavi (në Kosovë) me gjithë familje.  Në Jugosllavi, së parit atë me famjlje e dërguan në Mitrovicën e Sremit (Sremska Mitrovica) pastaj në Podujeves. Aty, në Podujevë, Azemi dhe vellezeritë e tij, me gjithë vështirësit e kohës, shkollohen dhe fillojnë punën si mësimdhënës.  Në vitin 1960-të Azemi Gjidija filloi punën si arsimtar në shkollën fillore të Goleshit (tani Lagure). Deri sa u largua dhe u vendose ne Istog, kurse prinderit ne fshatin Veriq të komunës Istogut. Azemi vazhdoi si mesimdhënës i gjuhës shqipe në shkollen tetëvjeçare “17 NËNTORI”. Në viti 1972, Azem Gjidija me familje, me pridët,  vëllezërit dhe motratë e tij,  u largua nga Kosova, emigroi në Itali. Aty u vendosen në  qytetzën Atine, afër Frosinones. Në Itali banoi me skamjen e refugjatit deri  në  prill të vitit 1973, kur erdhi në Shtetet e Bashkuara te Amerikes me garanci të Komitetit “Shqipëria e lirë”. 

     Këtu në Shtetet e Bashkuara, ai me familjen e tij të madhe Gjidijaj, u vendos me banim në Bronx të New York-ut. Menjëherë filloi punën për të mbajtur familjen dhe aktivitetin përe të ndihmuar çështjen tonë kombëtare në secilin lloj aktiviteti.  Për vite me radh Azem Gjidia shkroi artikuj të ndryshëm në shtypin e mërgatës politike nacionaliste. Azemi për disa vite ishte edhe editor i revistës  “PERPJEKJA JONË” (OUR EFFORT) organ i Qendres Islame  Shqiptare-Amerikane per New York e  New Jersey. Azemi i shkolloi femijët e tij në universitete të njohura amerikane. Bashkëshortja e tij Naxhija ndrroi jetë në fillim të vitit të kaluar. Azemi la pas tre vajza, Aferditën, Fatmirën, Lirinë, dhe djalin Fatmirin.

  HAJDIN ALIJAJ, ISH STUDENT I TIJ 

Shenim i redaksisë: Në emër të gazetës “Dielli” dhe të Federatës “Vatra” ngushëllimet më të dhimbëshme  Familjes Gjidija.

Shoqata Shqiptaro Amerikane “Skenderbej”Inc mori pjesë në Marathonën e 45 të Ҫiklizmit në Qytetin e New York-ut

by

Kishte ditë që rrugët e qytetit të New Yorkut tregonin gjallëri, disi ndryshe nga ditët e tjera të zakonshme vjetore. Ҫiklistat po sterviteshin rrugëve të tij për të përballuar aktivitetin sportiv të Marathonës së vitit në vazhdim. Sot përfundimitsht, më datën 7 Maj, 2023 , u zhvillua Marathona e 45 të e tij .

Në këtë aktivitet morën pjesë 32,000 çiklista nga e tëre bota. Ata përshkrun pesë lagjet e qytetit të New Yorkut , (Manhattan, Bronx, Queens, Brooklyn dhe Staten Island) dhe ndjenë kënaqësinë e lëvizjeve të lirshme përmes rrugeve te tij, pa stresin e makinave apo këmbësorëve të shumtë, pasi rrugët u liruan enkasi për këtë aktivitet.

Majori i qytetit, zoti Eric Adams, ka folur për shpenzime të reja (ne shumën prej 900 milion dollarësh) për të hapur edhe më shumë rrugë bicikletash ne qytet. Këto rrugë, jo vetëm do të ftojnë më shumë çiklista por, do të kryejnë një impakt në mënyrën se si qyteti i New Yorkut lëviz dhe mendon për qytetarët e tij.

Në këtë aktivitet mori pjesë edhe Shoqata Shqiptaro Amerikane “Skendërbej” Inc. e përfaqësuar nga z. Imer Lacaj (Kryetari i shoqatës), zotërinjtë Doris Bejrolli dhe Elton Xhaferri .

Ҫiklistat përshkuan 40 milje udhëtim (64 kilometra). Marathona filloi në pjesën Jugore të Manhattanit, vazhdoi përmes Avenusë së gjashtë, parkut qëndror të Manhattanit (Central Park) , kaloi në pjesen jugore të lagjes Bronx, përmes lagjes së Queens-it , Brooklyn-it dhe përfundoi në Staten Island ku pjesëmarrësit morën edhe medaljet e mbarimit me sukses të Marathonës së 45-të, të qytetit të New York-ut.

Shoqata përshendeti pjesëmarrësit në këtë aktivitet sportiv dhe i uroi atyre suksese

të tjera në të ardhmen.

Shoqata Shqiptaro Amerikane “Skenderbej”Inc

7 May 2023

NESËR DO FESTOHET DITA E LIRISË SHQIPTARE NË “KENSICO DAM PLAZA” NË WESTCHESTER

by

Nesër, më 7 Maj 2023, nga ora 2 pm-4 pm do të organizohet “Dita e Lirisë Shqiptare” në një ndër parqet më të bukura të New York-ut, në Kensico Dam Plaza – në Westchester. Veprimtaria e organizuar nga Shoqëria Kulturore – Artistike Kelmendi, Familja Mrnacaj dhe Counti Ekzecutive Westchester si “Dita e Lirisë Shqiptare”, është një aktivitet patriotik, social, kulturor e përkujtimor, që i kushtohet, simbolit të demostrateve antikomuniste Nik Mrnacaj. Kjo ditë simbolike, e kthyer tashmë në Ditë – Kalendar për Lirinë dhe Flamurin shqiptar, sjellë në këtë datë përkujtimore jo vetëm komunitetin shqiptar, por edhe përfaqësues të pushtetit lokal si dhe të liderëve politik. Kjo ditë e veçantë sjellë në kujtesën e shqiptarëve të Amerikës qëndresën e nacionalistëve shqiptaro-amerikanë, që nuk i pushuan asnjëherë përpjekjet për ta sensibilizuar Amerikën për persekutimin që ushtronte shteti komunist shqiptar ndaj familjeve nacionaliste shqiptare.