Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Trashëgimia kulturore, identiteti i kombit, xhubleta së shpejti në UNESCO

by

Ilirjana Kaceli: Populli, promovuesi më i madh i vlerave kulturore, traditat të përcillen në breza/

Përgatiti: Eneida Jaçaj/

         Trashëgimia kulturore përbën identitetin e një shoqërie, është pasuri shpirtërore dhe materiale e një kombi të caktuar. Trashëgimia kulturore është hipoteka e shpirtit që karakterizon një popull, është vlerë historiko-kulturore, që mban gjallë ndër shekuj një komb të caktuar. 

Një komb pa histori, pa kulturë, pa tradita dhe zakone, nuk do të ekzistonte! Ne si popull duhet të ndihemi krenarë për historinë dhe vlerat kulturore artistike, që përcjellim ndër vite brez pas brezi.                    

Trashëgimia kulturore përbën panteonin e identitetit tonë kombëtar, dhe ne kemi për detyrë të promovojmë vlerat kulturore shpirtërore dhe materiale te të rinjtë, në mënyrë që kjo pasuri e kombit të mos vdesë në harresë të plotë. 

        Trashëgimia kulturore përfshin pronën kulturore e njohur edhe si kultura materiale, si ndërtesat, monumentet, peizazhet, librat, veprat e artit dhe objektet e ndryshme, kulturën shpirtërore, si folklori, traditat, gjuha dhe njohurit tradicionale, si dhe trashëgiminë natyrore duke përfshirë peisazhet e rëndësishme kulturore. Shqipëria është një vend i pasur sa i takon trashëgimisë kulturore në monumente, objekte të kultit, muze, dhe njihen nga UNESCO si trashëgimi kulturore botërore. Madje, UNESCO ka bërë një listë duke identifikuar 7 pasuritë kulturore të Shqipërisë që tashmë janë pjesë e kulturës botërore. 

 Folklori, traditat dhe zakonet

Folklori kulturor ka një ndikim shumë të madh në jetën tonë kulturore. Pjesë e folklorit janë këngët, vallet, dasmat, veshjet, legjendat, përrallat etj. Në letërsi do të përmendim Ciklin e Kreshnikëve, Muji dhe Halili, apo kënga e Gjergj Elez Alisë, e Ibrahim Ketës, Ago Ymerit etj. Në qendër të këtij cikli qëndrojnë bëmat e çetës së kreshnikëve, si edhe kundërshtarët e tyre, “kralë” e “kapedanë” “ bajlozë”, veçanërisht armiq të cilët vinin nga viset bregdetare.

Lufta e kreshnikëve është vendosur në një kohë e në një ambient që s’njeh ende armët e zjarrit.

        Epopetë letrare tregojnë se ndjenja për të mbrojtur atdheun, ndjenja e atdhetarisë për të ruajtur nacionalitetin territorial dhe identitetin kombëtar ka qenë e ngërthyer në ndërgjegjen e shqiptarit. Nga brendia e tyre dhe botëkuptimi shoqëror, nga elementët artistikë që përmbajnë, këngët e kreshnikëve të çojnë në një periudhë më të hershme se shekujt e pushtimit osman.Bashkë me eposin, shqiptarët kishin krijuar gjithashtu fondin e baladave, të cilat vinin si kujtime tronditëse të epokave të shkuara. Njëra prej tyre është ajo që njihet në jug me emrin e Konstandinit dhe Doruntinës, te arbëreshët e Kostandinit dhe Dhoqinës, ndërsa në veri është e njohur “Kënga e Halil Garrisë”. Gjithashtu, folklori muzikor është i pasur dhe ka karakter epik dhe lirik. Një vend të veçantë zë repertori i këngëve elegjiake, të kënduara me lahutë, ku dallohet Eposi i Kreshnikëve. 

         Ndërsa te këngët lirike vendin kryesor e zënë ‘”Këngët e Dasmës’’, “Kënga e Unazës’’, “Këngët e Punës’’ etj. Dasmat shqiptare janë shumë unike sipas zonave. Këtu futen këngët dhe vallet që paraqesin vlera të pashtershme kulutore. Llojet e valleve rituale janë: (“Lule manushaqe”, Kolonje etj); vallet e dasmës (“Nusja jone arbërore”, Lunxheri – Gjirokastër etj); vallet erotike (“Kërcimet e Logut”, Malësia e Madhe – Shkodër etj); vallet humoristike (“Vallja e nuses së Fajës” nga Shqipëria e Mesme), vallet pantomime (“Ojna e lepuri”, Hotolisht- Librazhd etj).

Veshjet

Këtu veçojmë edhe veshjet tradicionale sipas krahinave. Xhubleta që vishet nga gratë e Malësisë së Mbishkodrës shquhet për karakterin e saj të veçantë dhe për historikun e lashtë. Apo veshja e burrave me tirq dhe qeleshe apo plis të bardhë në veri, veshja e grave me elina, dimi, këmishë, jelek, mitani, pështjellak, çorape, mokasina, shami koke dhe pajisje të tilla si vathë, rrathë, unaza, necklaces dhe clasps.etj. Ministria e Kulturës po përpiqet që xhublet të futet në listën e UNESCO si trashëgimi e rëndësishme kulturore dhe të ruhet me fanatizëm. Jo vetëm xhubleta, por po bëhen përpjekje që shumë vlera të tjera kulturore të njihen nga UNESCO.

Flet Ilirjana Kaceli

Duhet të theksojmë dhe vlerësojmë se është rritur ndjeshëm ndërgjegjësimi i shtetit shqiptar për të ruajtur dhe promovuar vlerat kulturore. Ilirjana Kaceli, studiuese e periudhës së osmanëve, historisë së Ballkanit, historisë së Shqipërisë, njohëse e etnografisë, folklorit shqiptar, në një bashkëbisedim, vlerëson se populli shqiptar është ai që ka bërë pjesën më të madhe të punës për promovimin e vlerave kulturore. 

           “Në periudha të ndryshme historike është bërë shumë nga vetë populli për ruajtjen e trashëgimsë kulturore qoftë asaj shpirtërore, por edhe materiale. Populli i ka përcjellë mesazhet e tij duke ruajtur traditat në dasma, veshjet, këngët dhe vallet e kënduara. Në shtëpitë tona sot është bërë traditë që të gjenden vegla të ndryshme muzikore të trashëguara si fyelli, çiftelia, daireja, violina, mandolina, piano apo edhe daullja (tupani).Sot ka filluar si traditë që në disa familje tradicionale përveç veshjes në dasëm të dhëndërrit dhe nuses apo edhe një grupi të rinjsh me veshje kombëtare, nusja duhet të ketë një palë veshje popullore të krahinës nga vjen në pajën e saj. Kjo traditë ruhet në Dibër, Mat, Kukës, Tropojë, Tiranë, Kavajë, në Kosovë dhe në zonat shqiptare të Maqedonisë së Veriut. Në ditët e sotme kur ne i kemi kaluar 30 vjet demokraci mund të themi që është rrritur kujdesi nga shteti për trashëgiminë kulturore nëpërmjet promovimit të saj nëpër shkolla dhe në ditët e ndryshme të trashëgimisë që zhvillohen çdo vit, apo edhe në organizimin e eventeve të ndryshme foklorike kulturore, si Festivali foklorik i Gjirokastrës, Oda Dibrane, Fesivali i orkestrinave popullore në Lezhë etj”, thotë Kaceli. 

           Gjithashtu, Kaceli thekson se edhe shkollat me programet e tyre po promovojnë trashëgiminë kulturore të popullit. “Si pjesë e kurrrikulave të reja të arsimit, në shkolla është vendosur dhe zhvillohen në lëndë të ndryshme tematika të caktuara që kanë lidhje me trashëgiminë kulturore. Në lëndët: letërsi, histori, gjeografi apo edhe në lëndët me zgjedhje si trashëgimia kulturore dhe guidat turistike, janë vendosur aktivitete dhe projekte të ndryshme, të cilat kanë tematika të caktuara lidhur me trashëgiminë kulturore. Letërsia ka tematika në lidhje me foklorin, këngët të vjetra epike apo në gjeografi, projekte me tematikë veshjet popullore të zonave të caktuara, në lëndën e trashëgimisë pjesët kryesore të kulturës shqiptare, turizmi dhe kulinaria apo në lëndën e historisë, trashëgimia kulturore e krahinave të ndryshme të vendit tonë”, u shpreh Kaceli.

Eurosong 2021 u fitua nga Maneskins, Gjon’s Tears Fiton Cmimin e Jurisë dhe vendin e tretë

by

 E fituan Eurosong 2021 Maneskins. Italia fitoi edicionin e 65-të. Pas 31 vjetësh e çojnë trofenë e fitores në Itali.

Ka qenë Toto Cutugno që ka fituar çmimin e parë në vitin 1990 me këngën Insieme: 1992 dhe sivjet në kohë pandemie është grupi Maneskins.

E dyta ishte francezja Barbara Pravi me origjinë iraniane dhe serbe që u paraqit me një interpretim të jashtëzakonshëm, mund të themi më të mirin.

I treti i vërteti ishte 22-vjeçari zviceran me origjinë shqiptare Gjon’s Tears.

Gjon’s Tears ishte e papritura e këtij konkurimi, paçka se me një performancë të shkëlqyer nuk parashikohej të dilte në krye sipas shkrimeve të botuara në shtyp, që nxirrnin fitues Francën dhe Italinë.

Ishte një e papritur e bukur edhe për vetë Zvicrën.

Në 65 edicione, Zvicra ka fituar 8 çmime.

Por duhet të  kujtojmë se ky festival e nisi rrugëtimin pikërisht në Zvicër. Edicioni i parë i Eurovision është mbajtur në Teatrin Kursal më 24 maj 1956, në Lugano të Zvicrës.

Zvicerania Lys Assia ka fituar çmimin e parë me këngën Refrain. Më 1988 po Zvicra ka fituar vendin e parë me Ne partez pas sans moi kënduar nga Celine Dion.

Zvicra po ashtu ka fituar dy çmime të dyta dhe me trofenë e John’s Tears me këngën “Tout L’Univers” është i katërti çmim i tretë.

Zviceranët me origjinë shqiptare gjithmonë e më tepër po tregojnë në Zvicër se janë potenciale të fuqishme jo vetëm në sport por edhe në art.

Grupi italian Maneskin, me këngën “Zitti e buoni”, fituan në mesnatën midis të shtunës dhe të djelës  edicionin e 65-të të konkursit të këngës Eurovision.

Gjon’s Tears u paraqit me këngën “Tout L’Univers”. Duke marrë vlerësimin e jurisë teknike ishte në krye dhe kandidati kryesor për ta fituar Eurovision 2021.

Grupi Maneskin ishte i katërti në listën e pjesëshme të fituesëve.

Përmbysjen e rezultatit e solli televotimi i publikut që e nxori Italinë në krye, Barbara Pravi të dytën dhe Gjon’s Tears në vendin e tretë.

Edhe një herë u nxor në pah pabarazia e shtetit të madh ndaj shtetit të vogël

“Rock’n’roll nuk vdes kurrë”. Do të thoshte Damiano, lideri i grupit Maneskin (tashmë fituesit e Festivalit të Sanremo-s).

Në performancën përfundimtare, me trofeun në dorë, grupi e këndoi përsëri këngën, këtë herë pa censuruar fjalët e këqija që ishin hequr siç kërkohej nga rregulloret.

Teksti i këngës “Zitti e buoni” u vlerësua edhe si teksti më i mirë në festival.

Eurosong 2021 u organizua në Ahoy Arena në Roterdam, para një publiku të vogël, pasi u anulua vitin e kaluar, për shkak të pandemisë.

Gjithsej 26 vende garuan në finale, e cila u zhvillua para rreth 3500 spektatorëve.

Gjon’s Tears që del nga ky festival më i vlerësuari ka marrë pjesë  në versionin francez të talent show “The Voice”.

Ai duhet të kishte përfaqësuar tashmë Zvicrën në Eurosong vitin e kaluar me Répondez-moi, por Eurosong 2020  ishte anulluar, pikërisht, për shkak të koronavirusit./Elida Buçpapaj

Guxon Shala: Bota e Filmit dhe Televizionit

by

Intervistoi: E.B., Nju Jork/

Moderatori dhe gazetari Guxon Shala ka lindur në Prishtinë në 1997. Ka mbaruar studimet universitare në Kolegjin AAB dega “Gazetari” në vitin 2008. Ka pasion aktrimin dhe njihet për rolin e tij në serialin e njohur “Schengen Visa” (2018). Guxon Shala ka patur një karrierë të suksesshme në TV dhe media kombëtare të Kosovës. Që nga viti 2017 ai është moderatori dhe gazetari i emisionit më të shikuar në Kosovë “Një kafe me Labin” (1KL). 

Na tregoni më tepër për lidhjen tuaj me aktrimin gjatë viteve në shkollën e mesme.

Guxon Shala: Lidhja ime me aktrimin ka qënë qysh në shkollë fillore sepse aty kam marrë pjesë në shfaqje të ndryshme të shkollës. Gjithmonë me ka pëlqyer jeta e një aktori. Gjatë shkollës së mesme përveç aktrimit kam shkruar tekste për këngë e po ashtu kam kënduar.

Performanca juaj në serialin “Viza Shenge” ishte mjaft me sukses. Cili ishte roli që luajtët në këtë serial? 


Guxon Shala: Po ka qënë një prej serialeve më të shikuara komedi në Kosovë dhe ka qenë bukur të jesh pjesë e një seriali. Zhanri komendi është prej zhanrave më të vështira. Po në këtë kohë unë isha edhe gazetar në një emison dhe ftesën që ma ka dërguar pikërisht regjisori, e kam pranuar më plot kënaqësi. Aty kam luajtur një rol si aplikues në amabasadë dhe ka qenë një prej episodeve më të klikuara në youtube, ku ka arritur gjysëm miloni klikime, vetëm brenda 24 orëve.


Çfarë të tërheq më shumë në aktrim?

Guxon Shala: Të jesh pjesë e botë se kinemasë nënkupton që jo vetëm të jesh përsonalitet i “thellë” por gjithashtu të kuptosh se njerëzit e mëdhenj në film nuk mund të jenë njerëz të vegjël në realitet.

Na tregoni për fillimet e tua si gazetar. Çfarë ju motivoi për t’a ndjekur atë si profesion?

Guxon Shala: Fillimet e mia si gazetar kanë qenë të vështira sepse të fillosh punën në një tëlevizon është padyshim mund dhe sacrificë e madhe. Më kujtohet dita e parë kur kam shkuar për të filluar punën si gazetar në telivizon, fjala ime e parë ka qënë kjo: Edhe nëse nuk keni nevojë për një gazetar dua vetëm të futem në televizon çka do qoftë do të bëj. Kështu fillova  punën në KTV, ku qëndrova afro 2 vite e gjysëm si gazetar i show bizzit. Pastaj fillova në televizone të tjera dhe për të përfunduar, këtu ku jam sot, ku kam pasur dëshirë gjithmonë në emisonin Show më të shikuar në vend 1KL “Një kafe me Labin”.  

Motivimi për tu bërë gazetar ka qënë vetë fakti që dua të jem pjesë e botës televizive. Të jesh gazetar do të thotë që jesh i palodhur, kurreshtar, të besueshëm pavarësisht presioneve, me ndjenja, kurajozë dhe realistë.

Gjatë përvojës tuaj si gazetar dhe moderator, cilat janë këshillat e tua për të ftuarit në emission?

Guxon Shala: Parimi im është që mysafiri gjithmonë duhet të respketohet dhe ta kesh kohën e saktë për të sepse herën tjetër kur ta ftosh mundet mos ta kesh më.

Si e përcakton suksesin? 

Guxon Shala: Ta bësh punën që ti e do dhe ke ëndërruar për të dhe mos mendosh për rrogen që do ta marrësh në fund të muajit.

Këshilla më e mirë që keni marrë.

Guxon Shala: Bëje më të mirën që mundesh. Puno shumë sepse një ditë do të arrish aty ku ti dëshiron.

Çfarë konsideron si arritje në jetë?

Guxon Shala: Po të flas për arritje në jëtë, kam shumë hapa për të bërë, por njëra prej arritjeve në jetë është puna që e bëjë tani.

Çfarë të pëlqen më shumë nga progarami “Një Kafe me Labin”?

Guxon Shala: E kam shikuar prej që kur kam qënë fëmijë dhe gjithmonë i kam thënë vetës dhe familjes që një ditë do te jem në këtë emison dhe ja ku jam. Kënaqësia më e madhe që punoj në një emison, që ka mbi 18 vite karrierë dhe po ashtu me një përson që unë e quaj vëlla, që ka mbi 20 vite karrierë si moderator dhe gazetar, Labinot Gashi, që është i vetmi që m’i ka hapur dyert për të realizuar ëndrrën që kam pasur qysh në fëmijëri.

Këshilla juaj për rininë që kanë synime dhe ambicie.

Guxon Shala: Punë, punë dhe vetëm punë, mos të ndalen asnjëherë me ëndërrat e tyre ku do që janë. Duhen të punojnë ditë dhe natë që një ditë ta shohin rezultatin sa hapa në jëtë i kanë bërë.

Adelina Thaçi: Jeni vetja juaj, mos u bëni kopje e dytë

by

Intervistoi: Armend Preteni/Dielli/

Tash e sa vite në skenë, këngëtarja e mirënjohur Adelina Thaçi është ndër të paktat artiste shqiptare e cila ka mbaruar Akademinë e Arteve për Solo-këndim në Prishtinë dhe Master në Akademinë e Arteve për Solo-këndim në Shkup, njëherit është anëtare e Filharmonisë së Kosovës. 

Ndër vite ajo ka marrë pjesë në shumë festivale, është shpërblyer me shumë çmime dhe me këngët e saj i ka dhuruar publikut shumë emocione. Albumi i saj i parë “Për liri duhet flijime” publikohet në vitin 1998. 

Me këngën “Pres një çast” mori pjesë në Festivalin e 39′ të Rtsh-së, derisa me këngën “Të pres” u shpallë fituese e festivalit “Polifest” (2003), me këngën “Po u mërzite” rrëmbeu çmimin “Çesk Zadeja” në “Këngën Magjike” 2013. 

Pa i harruar edhe hitet e saja që lanë gjurmë në muzikën shqipe si: “Shko”, “Nënë moj”, “S’dua të lësh gjurmë”, “Sonte” e shumë të tjera. 

Pas disa viteve mungesë, këngëtarja Adelina Thaçi vjen në një intervistë ekskluzive, ku përgjigjet në shumë tema rreth jetës dhe karrierës të padëgjuara më parë. 

Keni vite që jeni në skenë, megjithatë viteve të fundit po të shohim rrallë e përmallë me projekte muzikore, cila është arsyeja? 

Adelina Thaçi: Kjo pyetje më bëhet shumë shpesh, në disa raste më të drejtë, por që unë ndoshta s’kam bërë këngë të reja e klipe, por aktive kam qenë në disa forma tjera, s’kam pushuar asnjëherë me paraqitje të ndryshme, qoftë klasike, argëtuese etj. 

Më vjen mirë nga ju dhe shumë njerëz dashamirë që gjatë gjithë kohës më shkruajnë dhe nuk më harrojnë, kjo flet shumë për mua dhe punë time tashmë e sa vite. 

Unë përveç si ligjëruese në fakultet, pastaj profesoreshë në shkollën e mesme të muzikës, si “Vocal Coach” në studion time, pastaj Ansambli Zanat, dhe si Soliste, është goxha angazhim, pune etj etj, dhe thjeshtë ende s’kam hasur në ndonjë këngë që m’ka përvetësuar, po pres momentin! 

Gjatë karrierës, keni realizuar shumë këngë, por cilat mbetën këngët më të dashura për ty që më ëndje i këndon? 

Adelina Thaçi: Vështirë të ndahen këngët, sepse secila në kohën e vetë ka emocionin, mesazhin e peshën e vetë, por po mundohem me i veçu këngët: Shko dhe Po u merzite. 

Thuhet se vitet e fëmijërisë janë më të ëmblat, na kujtoni ndonjë ngjarje, për të cilën edhe sot ke nostalgji? 

Adelina Thaçi: Fëmijëria është pjesa më e bukur e një njeriu, ku ti ndërtohesh, tash në kohë ushqehesh e i kujton me mallë shumë gjëra. 

Ngjarje kam shumë, shumë, dhe shumë të bukura, por më mungojnë mëngjeset kur prindërit na puthnin në mëngjes dhe na vendosnin nga një qokolladë ndër jastëk, atëherë i kishim të preferuarat tona, ua qfarë qejfi, pastaj lojën e futbollit në Stadiumin e atëhershëm me babin bashkë,etj etj! 

A ju ka ndodhur ndonjëherë, ta refuzosh ndonjë këngë, për arsye se nuk ju ka përshatur karakterit tend? 

Adelina Thaçi: Po, më ka ndodhur nja katër herë, edhe i kam refuzuar pikërisht për shkak të muzikes dhe tekstit, që s’kishin të bëjnë fare me mua! 

Sipas teje, a është e nevojshme që një këngëtare të provokojë në skenë, apo nuk mund të kuptohet një këngëtare e pëlqyer sot pa provokime? 

Adelina Thaçi: Në përgjithësi dhe çdo vend në shumicë, pëlqehen zhveshjet, apo provokimet, por secili vendos për vetën e vetë si dëshiron të jetë, duke filluar nga niveli, respekti etj, andaj unë mendoj që lë të provokojë për të mirë arti që bëjmë e jo pamja! 

Përveçse këngëtare ju punoni dhe profesoreshë e muzikës, jeni e angazhuar në Filharmoninë e Kosoves dhe poashtu me grupin “Zanat”, sip o ia arrini t’i kordinoni të gjitha dhe si është të punosh me nxënës, a po mbështetën talentët nga institucionet tona? 

Adelina Thaçi: Kjo pyetje me vend, jam mësuar me këtë ritëm të angazhimeve, unë problem e kam me organizu kohën kur jam e lirë, se kur kam angazhime jam mësuar dhe funksionoj shumë më mirë. 

Të punosh me talentë, është mrekulli, unë punoj me mosha të ndryshme, dhe hasi në talentë të jashtëzakonshëm, unë kënaqem ngase e dua fillimisht punën time, mandej është kënaqësi të punosh me nxënës, student të talentuar! 

A e kanë trashëguar talentin për të kënduar ndonjëra nga dy vajzat tua? 

Adelina Thaçi: E kam vështirë të flasë për vajzat, meqë jam vetë në kete fushe, dhe mundohem sa më diskret, por që talentin dhe rrjedhën e gjeta e s’mund ti ndalim ne,me këtë dua të them që kanë shumë talent, por sa do ta zhvillojnë, sa do të kenë dëshirë për ta vazhduar aty nuk e di, në qoftëse dëshirojnë shumë e punojnë, mbështetjen time e kanë 100%! 

A keni planifikuar ndonjë këngë të re, pse jo edhe ndonjë album gjatë 2021? 

Adelina Thaçi: Kam plane, dhe shpresoj të më realizohen si i kam menduar! 

Cila është motoja që Adelinës që e përdor më shpesh si mesazh për shoqërinë? 

Adelina Thaçi: Motoja ime sidomos kohëve të fundit është, jeni vetja juaj, mos u bëni kopje e dytë

Filmi “Zgjoi” në Amerikë…

by

-Filmi “Zgjoi” bën marrëveshje me distributorë të mëdhenjë botëror. “Zgjoi“ është bashkëprodhim filmik mes Kosovës, Zvicrës, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut…/ 

PRISHTINË, 5 Maj 2021-Gazeta DIELLI/ Filmi “Zgjoi” me regji nga Blerta Basholli i cili fitoi tri çmimet kryesore në festivalin e Sundance  –  festivalin më të madh të filmit të pavarur në Shtetet e Bashuara të Amerikës, ka arritur marrëveshje me kompani të ndryshme distribuimi. Përmes distributorit LevelK “Zgjoi” ka bërë marrëveshje distribuimi me Kino Lorber & Zeitgeist Film për Amerikën Veriore; Altitude për Mbretërinë e Bashkuar dhe Irlandë; dhe Icon për Australi dhe Zelandë të Re.

Filmi poashtu ka bërë marrëveshje për Kinë me Hugoeast Holding, për Skandinavi me Edge Entertainment, Portugali me Films4you, Republikën Çeke me HBO Central Europe, Bosnje & Hercegovinë, Kroaci, Mal të Zi, Serbi, dhe Slloveni me Kino Meditaran, Turqi me Filmarti, dhe Greqi me Cinobo. “Zgjoi” është në drejtim të finalizimit të marrëveshjeve edhe me shumë shtete tjera.

“Zgjoi” ka për producent Yll Ukën, drejtor fotografie Alex Bloom, montazher Enis Saraçi dhe Félix Sandri, dhe me bashkëproducentë Valon Bajgorën, Agon Ukën, Britta Rindelaub-in, Kristijan Burovski-n, Tomi Salkovski-n, dhe Paskal Semini-n. Në rolin kryesor luan Yllka Gashi, ndërsa në rolet tjera luajnë Çun Lajçi, Kumrije Hoxha, Aurita Agushi, Kaona Sylejmani, Mal Noah Safçiu, Adriana Matoshi, Astri Kabashi, Molikë Maxhuni, Blerta Ismaili, Valire Haxhijaj Zeneli, Armend Smajli, Ilir Prapashtica, Xhejlane Terbunja, Shkelqim Islami etj;

“Zgjoi“ është bashkëprodhim filmik në mes të Kosovës, Zvicrës, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës, Zyra Federale për Kulturë FOC dhe Cinéforom (Zvicërr), Agjencia e Filmit e Maqedonisë së Veriut dhe Qendra Kombëtare për Kinematografi (Shqipëri), prodhuar nga Ikonë Studio dhe Industria Film, me bashkëprodhim nga Alva Film Production, Black Cat Production, AlbaSky, Swiss National TV, ndërsa të drejtat e shitjes globale i ka LevelK.