Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

The misrepresentation of ‘America First’ Oscars

by

History was made at the 2020 Oscars, with “Parasite” winning best film. But DW’s Jochen Kürten says a lot still needs to change if the film awards want to truly be a forum for socially relevant debates…

Too white and too male: That was the central accusation in the run-up to this year’s Oscar ceremony. The Oscars do not honor enough female directors and scriptwriters, nor enough filmmakers of color, the critique went.

One can agree with that. The criticism can also be substantiated with facts and figures. But isn’t it high time to dig deeper to get to the root of the problem with the Oscars?

Let’s take a quick look back: The Oscars were first held in 1929, when films were still largely silent. It was a different period. Powerful studio managers ruled Hollywood. The medium was still relatively young, but it had already entered its first crisis by the end of the 1920s. People were not going to the movie theaters.

An award had to be created — one that would put cinema back in the spotlight. It took intense marketing, press work and a festive gala, but the concept worked. The Oscars turned out to be a success story. It didn’t happen that first year, but soon enough the Oscar ceremony, with all its trimmings, developed into a powerful driving force for the entire industry. Awards were given to films that had previously run in US cinemas, which meant nothing other than American films. European cinema, not to mention that of other continents, had a hard time in the US. The Oscars were a national film prize. They were intended to strengthen the domestic film market. It worked — and basically nothing much has changed in this respect to this day.

Except for the fact that the entire world has changed. The Academy of Motion Picture Arts and Sciences, the trade organization behind the awards, became aware of this at some point. In 1948 a special achievement prize was introduced for non-English-language films from abroad that had been released in the US. This particular Oscar was renamed “best foreign-language film” in 1957.

A US prize

As of 2020, the prize is called “best international feature film.” Five films are usually nominated, which means the entire film world is supposed to be represented in just this one category. On the flip side, however, this means that the Oscars are still national film awards. There is nothing objectionable about that; other countries do the exact same thing.

The only difference is the Oscars are enormously influential thanks to their financial strength, the glamour of the red carpet and the dominance of Hollywood films all over the world. Many people consider the Oscars to be the film world’s most important prizes. But they are “America First” awards. In no way do they reflect global cinema, whereas the Cannes or Venice film festival awards do. Artistically, the Oscars are misinterpreted and hopelessly overrated. That’s why it’s pointless to overload them with all sorts of lofty goals: that more women should be nominated; that more attention should be given to African American filmmakers; that every US demographic group should be honored. Those are the demands.

European Film Awards can do more!

Europeans, to name only this continent, should be self-confident enough to design their own film award ceremony in such a way that it reflects the diversity of languages and peoples. The European Film Awards, which began in 1988, make this possible — and are actually doing it.

But European media, even the open-minded and critical outlets, tend to gaze spellbound at Hollywood. Who will win this year? Who will wear what on the red carpet? What possibly critical comment on world events will be made at the gala? Will climate change be addressed? And so on .

So, ladies and gentlemen, the Oscars are a perfectly styled show. It is beautiful to watch, a place where stars meet. It also pays tribute to good US films. But it is not a festival of international cinema. It is not a suitable forum for socially relevant debates. Nor should it be taken too seriously when it comes to women’s rights and those of minorities. There are other, more important forums for that.

The misrepresentation of ‘America First’ Oscars

History was made at the 2020 Oscars, with “Parasite” winning best film. But DW’s Jochen Kürten says a lot still needs to change if the film awards want to truly be a forum for socially relevant debates…

Too white and too male: That was the central accusation in the run-up to this year’s Oscar ceremony. The Oscars do not honor enough female directors and scriptwriters, nor enough filmmakers of color, the critique went.

One can agree with that. The criticism can also be substantiated with facts and figures. But isn’t it high time to dig deeper to get to the root of the problem with the Oscars?

Let’s take a quick look back: The Oscars were first held in 1929, when films were still largely silent. It was a different period. Powerful studio managers ruled Hollywood. The medium was still relatively young, but it had already entered its first crisis by the end of the 1920s. People were not going to the movie theaters.

An award had to be created — one that would put cinema back in the spotlight. It took intense marketing, press work and a festive gala, but the concept worked. The Oscars turned out to be a success story. It didn’t happen that first year, but soon enough the Oscar ceremony, with all its trimmings, developed into a powerful driving force for the entire industry. Awards were given to films that had previously run in US cinemas, which meant nothing other than American films. European cinema, not to mention that of other continents, had a hard time in the US. The Oscars were a national film prize. They were intended to strengthen the domestic film market. It worked — and basically nothing much has changed in this respect to this day.

Except for the fact that the entire world has changed. The Academy of Motion Picture Arts and Sciences, the trade organization behind the awards, became aware of this at some point. In 1948 a special achievement prize was introduced for non-English-language films from abroad that had been released in the US. This particular Oscar was renamed “best foreign-language film” in 1957.

A US prize

As of 2020, the prize is called “best international feature film.” Five films are usually nominated, which means the entire film world is supposed to be represented in just this one category. On the flip side, however, this means that the Oscars are still national film awards. There is nothing objectionable about that; other countries do the exact same thing.

The only difference is the Oscars are enormously influential thanks to their financial strength, the glamour of the red carpet and the dominance of Hollywood films all over the world. Many people consider the Oscars to be the film world’s most important prizes. But they are “America First” awards. In no way do they reflect global cinema, whereas the Cannes or Venice film festival awards do. Artistically, the Oscars are misinterpreted and hopelessly overrated. That’s why it’s pointless to overload them with all sorts of lofty goals: that more women should be nominated; that more attention should be given to African American filmmakers; that every US demographic group should be honored. Those are the demands.

European Film Awards can do more!

Europeans, to name only this continent, should be self-confident enough to design their own film award ceremony in such a way that it reflects the diversity of languages and peoples. The European Film Awards, which began in 1988, make this possible — and are actually doing it.

But European media, even the open-minded and critical outlets, tend to gaze spellbound at Hollywood. Who will win this year? Who will wear what on the red carpet? What possibly critical comment on world events will be made at the gala? Will climate change be addressed? And so on .

So, ladies and gentlemen, the Oscars are a perfectly styled show. It is beautiful to watch, a place where stars meet. It also pays tribute to good US films. But it is not a festival of international cinema. It is not a suitable forum for socially relevant debates. Nor should it be taken too seriously when it comes to women’s rights and those of minorities. There are other, more important forums for that.

The Oscars ceremony is a show, a setting for glitzy fashion, gossip and tabloids. This is not changed by the fact that this year Parasite, a South Korean comedy, garnered the best film award — the first non-English-language film to do so in Oscar history. If the Oscars aim to become truly international film awards, they would have to radically rethink their categories. Then they could also be approached with socially relevant demands. Otherwise, the Oscars will remain what they are: commercial US film awards with a whole lot of razzle-dazzle.(Courtesy: Jochen Kürten DW)

The Oscars ceremony is a show, a setting for glitzy fashion, gossip and tabloids. This is not changed by the fact that this year Parasite, a South Korean comedy, garnered the best film award — the first non-English-language film to do so in Oscar history. If the Oscars aim to become truly international film awards, they would have to radically rethink their categories. Then they could also be approached with socially relevant demands. Otherwise, the Oscars will remain what they are: commercial US film awards with a whole lot of razzle-dazzle.(Courtesy: Jochen Kürten DW)

Shuhet këngëtarja Nexhmije Pagarusha

by

– Presidenti Thaçi: Nexhmije Pagarusha përjetësoi muzikën shqipe “duke i dhënë vlera të përjetshme, me të cilat krenohet krejt bota shqiptare”./

– Kryeparlamentarja Osmani: Osmani: Këngët e Nexhmije Pagarushës do të mbeten vlerë e patjetërsueshme e identitetit tonë-/

Ka ndërruar jetë në moshën 86-vjeçare këngëtarja e njohur nga Kosova, Nexhmije Pagarusha.

Vajza e saj, Cuca Pagarusha, ka publikuar një fotografi zie në profilin e saj në Facebook.

Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, tha se Nexhmije Pagarusha përjetësoi muzikën shqipe “duke i dhënë vlera të përjetshme, me të cilat krenohet krejt bota shqiptare”.

Të pikëlluar me vdekjen e artistes së madhe, Nexhmije Pagarushës, e cila me zërin e saj e përjetësoi muzikën shqipe, duke i dhënë vlera të përjetshme, me të cilat krenohet krejt bota shqiptare.

Ndarja nga jeta e Nexhmije Pagarushës është një humbje e madhe për kulturën dhe artin tonë kombëtar.

Zëri i saj karakteristik e shndërroi në një ikonë të papërsëritshme, bazuar në dhuntitë dhe talentin e saj të pakufishëm. I përjetshëm do të mbetet emri dhe zëri i Bilbilit të Kosovës!

“Ndarja nga jeta e Nexhmije Pagarushës është një humbje e madhe për kulturën dhe artin tonë kombëtar”, shkroi Thaçi në llogarinë e tij në Facebook.

Osmani: Këngët e Nexhmije Pagarushës do të mbeten vlerë e patjetërsueshme e identitetit tonë

Kryetarja e Kuvendit të Republikës së Kosovës, dr. Vjosa Osmani, i ka dërguar këtë telegram ngushëllimi familjes Pagarusha, miqve të saj dhe gjithë popullit të Kosovës, me rastin e ndarjes nga jeta të ikonës së muzikës shqiptare, znj. Nexhmije Pagarusha.

 “Sot, me dhimbje të madhe, mësova se është ndarë nga jeta ikona e muzikës shqipe, znj. Nexhmije Pagarusha. Për dhjetëvjetësha të tërë, me zërin e saj kumbues, ajo e kultivoi muzikën e mirëfilltë shqipe, duke u shndërruar në mbretëreshën e saj. 

Nga “Baresha” te “Zambaku i Prizrenit”, këngët e saj do të mbeten pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe vlerë e patjetërsueshme e identitetit tonë.  

Ne e kemi rritur shtatin duke i dëgjuar e ridëgjuar perlat e “Bilbilit të Kosovës”. Pavarësisht që prej vitesh ajo nuk ishte pjesë e skenës, ikja fizike e saj nga kjo botë, lë boshllëk të madh në muzikën dhe kulturën shqiptare në përgjithësi.  

Shëmbëlltyra e Nexhmije Pagarushës do të kujtohet përjetësisht me respekt të veçantë, ndërsa zëri unik e i papërsëritshëm dhe këngët që ajo i këndoi, do të jenë gjithëherë të pranishme në kujtesën e brezave.

Duke ndarë dhembjen bashkë me Ju, në emër të Kuvendit të Republikës së Kosovës dhe në emrin tim, ju shpreh ngushëllimet më të sinqerta”, thuhet në telegramin e kryetares së Kuvendit, dr. Osmanit. ​

TENORI I KORIT “LIRIA”, TOLI ADHAM PANO….

by

Nga Thanas L Gjika/

        Midis njerëzve të shquar të fisit tim nga ana e nënës kam pasur kushëririn Toli Adham Pano, tenori i “Korit Lira” i quajtur dhe “Kori Karakteristik i Korçës”….

          Ky qytetar i talentuar edhe pse nuk është vlerësuar me tituj nderi prej qeverive pluraliste të pasvitit 1991, për mua është një personalitet i artit që meriton nderime e vlerësime jo vetëm prej fisit të vet, por edhe prej mbarë popullit të Korçës dhe të mbarë Shqipërisë. Me qëllim që të mos harrohet si harrohen qytetarët e zakonshëm, po shkruaj disa të dhëna për jetën e veprat e tij edhe pse nuk jam specialist i muzikës.

* * *

          Toli Adham Pano u lind në fshatin Panarit të Korçës më 6 shkurt 1913. Kur ushtria greke (andartët) dogjën fshatrat e Shqipërisë së Jugut më 1914 dhe më 1916, shumica e banorëve të Panaritit, Treskës, Trebickës, Katundit, Stratobërdës dhe Vithkuqit, ashtu si ato të Përmetit e Sarandës, u shpërngulën dhe u detyruan të shkonin ku kishin farë e fis, ose të njohur. Familja e Adham Panos, babait të Tolit u vendos në qytetin e Korçës. Këtu u rrit ky djalosh, i cili më 1929, kur mbushi moshën 16-vjeçare filloi të njihej si këngëtar duke u bërë pjesëtar i “Korit Lira”, që më vonë u quajt dhe “Kori Karakteristik i Korçës”.

          Për nevoja familjare Apostoli (Toli) i ndërpreu studimet në “Liceu Klasik Francez” dhe filloi punë si ndihmësrrobaqepës. Dy vjet më vonë shkoi ushtar dhe pasi kreu shërbimin ushtarak në Elbasan u kthye në qytetin e lindjes ku jetoi me zanatin e rrobaqepsit duke u bërë një nga rrobaqepësit më të mirë të qytetit. Pa vonesë ai u aktivizua dhe si korist i “Korit Lira”. Pjesëmarrja në këtë kor ishte vullnetare. Si këngëtarët dhe orkestrantët bashkë me dirigjentin jepnin shfaqje falas për popullin si në qytet dhe në fshatra të ndryshëm të mbarë zonës juglindore të Shqipërisë.

          Gaqo Jorganxhiu, me zë basi e baritoni dhe Tole Adham Panua, me zë tenori ishin këngëtarët kryesorë të këtij kori për më shumë se 60 vjet (1934-1994). Tolja u shqua jo vetëm si korist, por edhe si solist në shumë këngë si “Dua më shumë Shqipërinë”, “S’ kam ç’ e dua pasurinë”, “O moj korçare”, “Kënga e mullirit”, “Dashuria është djallush”, “Muaji i majit”, etj. Një tipar tjetër dallues i Tolit ka qenë dhe ndershmëria dhe qytetaria e lartë. Askush nuk mban mend që ky rrobaqepës të jetë grindur me ndonjë myshteri a qytetar, ose të ketë gënjyer a mashtruar. Zotnillëku ishte tipar i tij me të cilin mburret sot gjithë fisi dhe qyteti i Korçrës.

          Regjisori Mevlan Shanaj në vitin 1981 realizoi një film dokumentar televiziv kushtuar “Korit Lira të Korcës”, ku spikat dhe figura e solistit dhe koristit Tole Adham Pano. Kjo ishte e vetmja punë kinematografike ku u përjetësuan deri diku vlerat e këngëtarëve të atij kori. Tenori Toli Adham Pano dhe basi Gaqo Jorganxhiu e arritën kulmin e cilësisë zanore si këngëtarë në vitet 1945-1980, por incizimet e asaj kohe nuk ishin të cilësisë së lartë. Cilësia e këtyre pllakave sot le për të dëshiruar, prandaj ato duhen rigjeneruar me teknikën e sotme.

          Këngët e atij kori ishin këngë lirike ku nuk i këndohej partisë dhe udhëheqësit të saj. Për pasojë jeta dhe krijimtaria e këtij kori, e solistëve kryesorë dhe orkestrantëve të talentuar të tij në vitet 1945-1991 nuk morën ndonjë vlerësim si e meritonin. Nuk u shkrua për jetën dhe krijimtarinë e tyre asnjë studim monografik, madje as ndonjë temë për mbrojtje diplome prej studentëve të Institutit të Lartë të Arteve.

          Toli Adham Pano u nda nga jeta më 6 korrik 1998, në moshën 85-vjeçare, duke lënë dy vajza e një djalë të martuar e me fëmijë.

          “Kori Lira” në ditët e sotme po e vijon traditën. Aty janë zëvendësuar dirigjentët, solistët, koristët dhe orkestrantët e vjetër me dirigjentë, solistë, koristë dhe orkestrantë të rinj, por elementët më të talentuar të së kaluarës së këtij kori duhen vlerësuar me tituj nderi, sepse kështu traditat kulturore e artistike kombëtare pasurohen dhe shpien përpara.

          Gaqo Jorganxhi dhe Tole Adham Pano meritojnë të shpallen “Nderi i Kombit”, sepse ata me talentin e tyre të shquar i shërbyen artit shqiptar vullnetarisht për mbi 60 vjet, pa ndonjë investim nga shteti, dukuri e rallë në historinë e artit tonë mbarëkombëtar.

LIBËR ENCIKLOPEDIK ME RASTIN E 550 VJETORIT TË KALIMIT NË AMSHIM TË GJERGJ KASTRIOTIT SKËNDERBEUT

by

Nga Nue Oroshi/ Literaturës Kastriotase po i shtohet edhe një libër enciklopedik me titull:”Gjergj Kastrioti Skënderbeu-Heroi Kombëtar i Shqiptarëve”.Ky është libri i tetëmbëdhjetë me radhë që në këtë 15 vjeçar të  punës atdhetare dhe shkencore që po  e nxjerr në dritë shoqata e intelektualëve shqiptarë ”Trojet e Arbrit”.Për pesëmbëdhjetë vjet me radhë shoqata”Trojet e Arbrit” i mbajti 19 sesione shkencore, prej të cilëve 15 sesione të rregullta dhe 4 të veçanta si edhe 8 akademi.Qdo sesion shkencor i rregullt dhe i veçantë u pasua me botimin e veprave enciklopedike,ku i qendruam besnik studiuesve dhe lexuesve shqiptarë nga të gjitha trojet etnike shqiptare dhe diaspora e madhe atdhetare.

Ky libër që po i japim lexuesit shqiptar vjen si fryt i sesionit shkencor madhështor që shoqata ”Trojet e Arbrit” e mbajti më, 28 korrik 2018 në Lezhë me rastin e 550 vjetorit të kalimit në amshim të Gjergj Kastriotit- Skënderbeut me temën:” Gjergj Kastrioti -Skënderbeu,heroi kombëtar i shqiptarëve”.Ideja për mbajtjen e këtij sesioni shkencor kishte ardhur gjatë një takimi në Lezhë në mes të studiuesve: dr.sc.Kastriot Marku,Mr.sc.Paulin Zefi dhe Mr.sc.Nue Oroshi. Meqenëse shoqata e intelektualëve shqiptar kishte përvojë të gjatë 15 vjeçare e mori përsiper anën organizative,programore dhe financiare kurse Drejtoria e Kultures në Lezhë anën e mikëpritjes sipas traditave shqiptare.Ky bashkëpunim doli shumë i suksesëshëm edhe falë përkrahjes së Kryetarit të Bashkisë së Lezhës,Fran Frrokaj.Kështu që shoqata ”Trojet e Arbrit” dhe Bashkia e Lezhës organizuan sesionin më të madh shkencor të vitit jubilarë të Gjergj Kastriotit -Skënderbeut, pikërisht në Lezhën e Kastriotit.Kjo u bë falë kontributitë të pakursyer të 50 studiuesve shqiptar dhe të huaj të cilët morën pjesë në këtë sesion madhështor shkencor si edhe i dërguan punimet e tyre. Këto punime po i botojmë në këtë libër enciklopedik i cili në shenjë të 550 vjetorit të kalimitë në amshim po botohet me 550 faqe.

Në këtë sesionë shkencor shoqata”Trojet e Arbrit” doli me dy ide të reja,që në Prizrenin e Besëlidhjes shqiptare të ndërtohet Monumenti i Gjergj Kastriotit-Skënderbeut si dhe në Kalanë e Prizrenit të ndërtohet muzeu i Mesjetës shqiptare me emrin e Gjergj Kastriotit- Skënderbeut.Sa i përket idesë se parë ajo është shumë afër realizimit të saj ku kanë përfunduar të gjitha marrëveshjet me komunën e Prizrenit, si dhe ka filluar realizimi i monumentit me një lartësi prej gjithsej 3.3 metrash ku se bashku me bazën shkon afersisht 5 metra.Prizrenit si qytet historik do ti vije një pamje shumë madhështore me rastin e vendosjes se Monumentit të Gjergj Kastriotit në Prizren si dhe me rastin e ndertimit të  muzeut të Mesjetes shqiptare me emrin e Gjergj Kastriotit- Skëndebreut.E gjithë kjo punë po kryhet falë mbështetjes së mërgimtarëve shqiptarë në Evropë dhe Amerikë dhe pa asnjë mbështetje institucionale.

 Shoqata e Intelektualëve Shqiptarë ”Trojet e Arbrit” përkundër sukseseve të mëdha në periudhën kohore 2018-2019 pati edhe dy humbje të medha.Gjatë kësaj kohe na vdiqën dy studiuesit tanë të vyer prof.dr.Riza Sadiku dhe Mr.sc.Mehmet Gjoshaj.Te dy profesorët e nderuar për 15 vjet me radhë i patëm dy shtylla të forta të organizimit tonë shkencor dhe atdhetar. Përfaqesonin dy treva heroike siç është ajo e Drenices dhe e Kërqovës dhe të cilët një jetë të tërë ia kushtuan shkencës shqiptare duke punuarë me dhjetra vite në muzeun e Kosovës.Kontributi i tyre shkencor dhe atdhetarë në shoqatën ”Trojet e Arbrit” ishte shumë i madh.Do u jemi mirënjohës për jetë të jetëve.Libri që po e sheh driten e botimit është si fryt i studiuesve të vyer shqiptarë.

Në këtë libër përveç temave historike qe zënë vendin më të madh kemi edhe tema mjaftë interesante të karaktereve të ndryshme siç janë folklori,etnologjia,paraqitja e Gjergj Kastriotit Skënderbeut në literaturen Evropiane, pa lënë anash edhe shumë tema të ndryshme siç është jehona e veprës se Gjergj Kastriotit- Skënderbeut nëpër periudha të ndryshme historike.Kastriotizmi si konceptë tekë shqiptarët do te jetojë sa të jetojë shqiptaria.

Përkundër faktitë se ne ket kohë te mjegullnajave te ndryshme politike kemi edhe shume kopila që po e mohojne Kastriotizminë shqiptarë, vrulli i tyre ësht vetëm kalimtarë, për faktine se sa herë qe në trojet shqiptare kanë zgjaturë kokën kopilatë aziatike dhe karpatianë ishte pikërishtë epika e shpatës së Gjergjit te Kastrioteve ajo që ka zgjuarë ndjenjen kombëtare tekë shqiptaret për te ndalurë punën që beninë dhe po bëjn kopilat aziatikë e karpatianë duke e sulmuarë Gjergj Kastriotinë Skenderbeun,ësht pikerishtë ky libër dhe shumë libra të tjerë që dëshmojnë qartë se fryma Kastriotase ësht shumë me e madhë në Trojet Shqiptare se sa fryma e mbeturinave aziatike dhe karpatiane.Për fund e ndiej vetën shumë të lumturë që pikerishtë në kët pervejtorë të madh arritëm që shqiptarizmës ti japimë një vepër enciklopedike me një vlerë të qmuarë shkencore.Për kët falënderoj të gjithë studiuesit dhe studiuesitë që me studime e tyre mbajn  vazhdimësin e  rrugës se Gjergj Kastriotit -Skenderbeut.

Arti i vërtetë është lëvizje që shkakton vetëm progres për shoqërinë 

by

Nga Violeta Mirakaj/

Në SVA Theater, u dha, u shfaq premiera e filmit “Delegacioni” me regjisor Bujar Alimani. Dhe se nuk është një nga ditët e weekendit, ku të gjithë jemi në punë dhe jeta newyorkeze është shumë e ngarkuar, salla e Teatrit SVA, është mbushur plot… Organizimi  shumë i mirë prej organizatorëve si D. Prevezi dhe Frida Bedaj, bënë që për rreth 3 orë emocionet , bashkëbisedimi  ndër miq , premiera dhe diskutimi për filmin  “Delegacioni” të kalojnë shumë shpejt. Gjuha shqipe  u shtrua këmbëkryq me gjithë larmishmërinë dhe ekspresivitetin e saj, duke kumbuar në mes të Manhattanit. Atë që nuk e bën politika e bën arti, e bën dashuria për të bukurën, për ndjesitë që të jep tabloja realiste, mesazhi, respektin dhe vlerësimin e njeriut në situatat e  absurditetit…Regjisori shqiptar Bujar Alimani, më parë ka realizuar filma të shkurtër, përkatësisht “Katoj” në vitin 2002, “Gaz” në 2006, “Busulla” e vitit 2007, një histori dashurie në 2009, dhe në vitin 2011 filmin “Amnistia”.me të cilin ka fituar Çmimin Cineuropa me shfaqjen e tij të parë. Eshtë një histori dashurie e vendosur në burg , eksploron realitete politike dhe shoqërore të Shqipërisë, siç është sistemi i burgjeve. Ja si shprehet Hans Joerg Roche për këtë film- “Përdorimi i ngjyrave, i realizuar nga Alimani, sidomos në skenat e burgut, të kujtojnë pikturat e Edwart Hopper. Pikturon në mënyrë unike realizmin, vetminë e personazheve të tij…. Regjisori nuk krijon vetëm një panoramë të shoqërisë shqiptare, por rrëfen një histori erotike të ndërthurur me elemente tragjedie”.                                                                                                “Gold”  në këtë film jipen kufijtë e tejskajshme të varfërisë së shoqërisë, gati në prova, përmes mediumit të një historie intime. Të jep idenë se koha nuk rrjedh normalisht, duket se koha nuk kalon në kritere gjeografike, por në personazhet e filmit, të cilët vendosin kohën e tyre brenda skenarit. Kjo histori ingranon pak personazhe  dhe të jep tendecën e një pamje minimale të lëvizjes. Përdorimi i pauzave të shumta dhe skena minimaliste  në thelb nuk të imponojnë kohë nomale të leximit, por përkundrazi paraqesin plane dhe kënde të xhirimit, siguron boshtet kryesore mbi të cilat bazohet tregimi. Kalimi i personazheve nëpër drama psikologjike të ndërthuara dhe të rënda e bëjnë atë me tërheqës. Frika nga një shpërbërje familjare, tejkalimi i kufijve të moshës , kompleksiteti seksual i gjakut,  tendenca për të rregulluar linjat e komunikimit nënë – bir, kontakti me adolishencën, vetmia dhe frika nga braktisja jane disa nga linjat e ndërthuruara në këtë emocion shumë  të profilizuar  shkëmbimi. Në vazhdimësi  të këtij pasqyrimi  social, subjekti i “Delegacioni” merret me historinë politike  të vendit, duke e hedhur atë si protagonist të filmit, ndërsa elementet qendrore dramatike akoma mbarten nga ndërlikimet dhe sjelljet njerëzore…Jemi në vitin 1990, ku ende Shqipëria ishte e njohur si Republika Popullore Socialiste, jemi në fillimet e viteve ’90. përjetësimi në art jo vetëm i së bukurës, por të një realiteti të trishtë, në atë muaj Tetori, në një nga trevat verilindore të vendit, ku ftohtësia e stinës duket sikur ka ardh më shpejt, dhe vendi duket më i mardhur dhe i xhveshur se më parë, përkon me jetën dhe shpirtin e trupave te drobitur në një nga burgjet famëkeq të Shqipërisë. Salla e mbushur plot me të burgosur të cilët presin të shohin emisionin televiziv, krijohet një situatë sa groteske dhe revoltuese.Dinakëria e vret urtësinë, kjo është një gjë e sigurtë e cila realizohet me mjeshtëri e profesionalizëm nga artistët e mirënjohur , si  (Viktor Zhusti) – profesori Leo, (Ndricim Xhepa), zyrtari i lartë i partisë Spiro, (Xhevdet Ferri) militanti Asllan., është rroli i fundit i tij, duke e kujtuar si një nga personalitetet e artit shqiptar, si një nga reformatorët  që mundi të ecë në rrugë të vështirë dhe shpesh të pashkelur të administrimit të artit si një e mirë publike dhe kombëtare.Shqipëria ka përzgjedhur filmin “Delegacioni” me regjisor  Bujar Alimani dhe skenarist  Artan Minarolli , si paraqitje për kategorinë e filmit artistik ndërkombëtar në “Oskar” të vitit 2020. Filmi është një bashkëprodhim me Francën, Greqinë dhe Kosovën                                                                                                                      Ngjarja është vendosur në Tetor 1990, kur regjimi komunist i Shqipërise po përpiqet  të ngjitet në kontrollin e tij të pushtetit . Jemi në  kohën kur një delegacion evropian vjen në Tiranë për të moniturar reformat politike thelbësore për vendin, që të pranohen në organin evropian të sigurisë OSBE; pra një delegacion për të komunikuar me qeverinë shqiptare, siç realisht ka ndodhur në atë kohë me presidentin Ramiz Alia- ku do flitej për të drejtat e njeriut, pra kthimi i pllakës së politikës me rregulla të tjera loje. Shefi i delegacionit është Zoti Loheren, i cili në rininë e tij në Pragë ka qenë student me shqiptarin Leo. Me ardhjen e tij në krye të një delegacioni në Shqipëri kërkon të takojë mikun e tij të rinisë, pa e ditur që ai është i dënuar  politik prej 16 vitesh. Për këtë kërkesë që ai bën, shteti vihet në një lloj ngërçi. Duhet të sjellin Leon, ta marrin nga burgu, ta pastrojnë, ta rruajë, ta sjellin në Tiranë, në atë Tiranën ku në  shtëpinë e Leos qëndron e ëma fillikat  vetëm, ndërsa gruaja dhe fëmijët e kanë lënë. Filmi merret  me këtë  hark kohor  dhe ngjarjet zhvillohen nga mëngjesi, që merret nga burgu deri në çastin e finales. – lirimi i një të burgosuri politik afatgjatë, për të bindur evropianët që gjithshka është në rregull. Po asgje nuk shkon siç është planifikuar. Shoku Spiro (N.Xhepa) një njeri me pozitë në  Ministrinë e Brendshme, i caktohet një  detyrë, të shkojë  e të marrë bashkë me një polic xhahil, i pa gdhendur,  Asllanin ( Xh. Ferri). Të dy këta  bashkë, me një makinë ku shoferin e luan Kasem Hoxha, shkojnë në burg. Marrin atje profesorin Leo (V. Zhystin), heroin e filmit, për të cilin zhvillohet ngjarja.”Delegacioni” sjell në vëmendje  ndërrimin e situatës shqiptare.I gjithë filmi   të jep rëndësinë që ka një vëmendje, një kujtesë interesante për t’i sjellë ashtu siç reagonin, perceptonin, ashtu siç këta njerëz reagonin me shtetin e me të tjerët, duke qenë të vërtetë, të besueshëm me rrethanat; duket gjithashtu dhe nga  nga zyrtarët mashtrues, pompozë, të cilët ndonjëherë shfaqin më shumë se aluzion të sadizmit ndaj atyre më pak të fuqishëm se ata vete. Alimani sqaron se asnje sistem nuk është shtypës në vetvete, ai bëhet shtypës  nga njerëzit që e shfrytëzojnë atë me qëllim që të nxjerrin urrejtjen dhe zhgënjimet e tyre ndaj të tjerëve. Fundi i filmit e tregon më së miri këtë               “Delegacioni” përshkohet nga një ton serioz  dramatik në të gjithë ecurinë e saj,por reagimet përgjigjet batutat  mund ta kategorizojnë  shumë mire edhe  si nje komedi të errët,  ku absurdi dominon në cdo akt në cdo lëvizje; pasi përshkruan se si zyrtarët  përpiqen të mbështesin një sistem që padyshim është në procesin e copëtimit., Luajtur në mënyrë të shkëlqyer nga Xhevdet Ferri, (Asllan} zbatuesi i regjimit në largim , bën të qartë se seksizmi ,racizmi dhe urrejtja në të gjitha format e tyre do të kërkojnë një mundësi për të lënë  mbrapa Kohen, pavarësisht situatës ,- ata janë një rrezik për kombin                                                                                                Civilizmi  perëndimor dallohet nga ai i Lindjes në dicka esenciale – njeh dhe respekton liritë dhe të drejtat themelore të njeriut. Me brutalitet në komunizëm njerëzve këto të drejta u mohohen nga Tirani  dhe mekanizmi i tij shtetëror. Prandaj fatet e  intelektualëve  të mirëfilltë në te gjitha vendet komuniste janë shembëlltyrë  e njera- tjetrës .                                                                                                                                  “Delegacion” shkruar nga Artan  Minarolli dhe prodhuar nga Art Film Albania, ky film ështe paraqitja e tretë  e B. Alimanit  për “Oskar”. Në vitin 2011, dorëzimi i parë i tij “Amnistia”, po kështu dhe në 2016 për filmin “Gold”. Shqipëria ka paraqitur filma në këte event botëror që nga viti 1996, por asnjëhere nuk ështe nominuar                                                                                                        Cmimet e 92-te te Akademise zhvillohen me 9 shkurt 2020

   ….Subjekti i filmit “Delegacioni” është  në të njejtën vijë paralele me përpjekjet e Shqipërisë sot për të çelur,  për të krijuar mundësi lidhjeje, negociatat në Bashkimin Evropian, ashtu si shprehet dhe vete B. Alimani “Ne mendojmë se kinematografia jonë është në Komunitetin Evropian, ndihem pjesë e nje kinematografie europiane…. Kështu që kinematografia është një tren i madh , që shkon me shpejtësi edhe kap shumë stacione të Europës.”   New York, 16 Janar 2020