MITROVICË, 4 Shkurt 2023-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë/ Në veriun e  Mitrovicës tani me shumicë serbe,  para 23 viteve, natën e masakrës mes 3 dhe 4 Shkurtit të vitit 2000, janë vrarë 10 shqiptarë e plagosur 25 të tjerë, ndërsa u dëbuan nga shtëpitë e veta me dhunë vetëm brenda asaj nate rreth 100 familje shqiptare, e brenda muajit 1564 familje me gjithsej 11.394 anëtarë.

“Pasojat e sulmeve kriminale serbe të asaj nate në lagjet veriore të Mitrovicës ishin të tmerrshme. Dhunshëm u dëbuan nga pronat shqiptarët dhe në këtë mënyrë ajo pjesë u spastruar etnikisht dhe u ndryshua realiteti, duke u bërë serbët shumicë, që deri atëherë ishin pakicë”, është theksuar në veprimtaritë e përvitshme përkujtimore.

Në Mitrovicë, qytetin më të madh verior të Kosovës, masakra e para 23 viteve ndodhi pas luftës së përfunduar në Qershorin e vitit 1999, ndërsa gjatë luftës janë vrarë 455 shqiptarë,  nga moshat 2 muaj e deri 89 vjet, janë zhdukur 279 dhe janë plagosur 450 shqiptarë. Janë rrënuar  9540 shtëpi shqiptare.

Sot, Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka përkujtuar 23 vjetorin e dy ditëve të tmerrit në pjesën veriore të Mitrovicës.

Presidentja Osmani ka shkruar:

Dhjetë qytetarë shqiptarë të vrarë, në mesin e të cilëve fëmijë, gra e pleq nga banda të armatosura serbe, 25 të plagosur ndërmjet 3-4 shkurtit të vitit 2000, sikurse edhe 1664 familje të dëbuara me gati 12 mijë anëtarë nga pjesa veriore e Mitrovicës, mishërojnë kujtesën dhe nevojën për drejtësi.

Në 23-vjetorin e ditëve të tmerrit në këtë pjesë, thirrja për drejtësi është nderim për të vrarët, të plagosurit dhe të dëbuarit.

Qoftë i përhershëm kujtimi për viktimat e drejtësia synim i vazhdueshëm deri në vënien e autorëve para përgjegjësisë!

Nga Ramazan Çeka/

      

Mjeshtër në profesion, biznesmen dhe bamirës. Ky është shqiptari Lulzim Vulashi, qytetar model në Firence të Italisë.

   Gjatë qëndrimit tim për festat e fundvitit në Firence të Italisë, kryeqendren e artit dhe kulturës italiane e botërore, aty ku gërshetohen mrekullitë e natyrës me talentin e Mjeshtrave të Mëdhenj të Rilindjes Italiane: DaVinçi, Mikelanxhelo, Aligieri, e shumë e shumë të tjerë, pata nderin dhe privilegjin që me ndërmjetësinë e mikut tim të mrekullueshëm z. Danjel Çuni, të njihem me një tjetër mik, po kaq të nderuar, me z. Bahri Vulashi, një shqiptar nga Ana e Malit në Shkodër, i emigruar prej vitesh me familje në Itali dhe për këtë i jam shumë mirënjohës Danjelit, pasi me miq të tillë është kënaqësi të rrish e të bisedosh. 

   E quaj veten të privilegjuar që u gjenda mes tyre, duke shijuar këtë mikpritje vëllazërore, të veshur me qytetari e bujari të pashoqe dhe me aromën e bukës me zemrën e bardhë shqiptare.

   I befasuar nga ky takim kaq shoqëror nga kjo surprizë e bukur, falenderoj nga zemra secilin për gjithçka të këndshme që rezervuan për mua nga koha dhe angazhimet tyre. Ky takim dhe kjo pritje kaq bujare më nxitën të shkruaj dhe përcjell për lexuesin këtë krenari shpirtërore që na bashkon gjithmonë ne shqiptarët, sa herë rrimë me njëri-tjetrin. 

   Djaloshi nga Shqipëria, djali i z.Bahri Vulashi, shkodrani Lulzim Vulashi, një bukëpjekës profesionist, një biznesmen i suksesshëm, një sipërmarrës, por dhe një bamirës i gatuar me virtutin e bujarisë me përshëndetjen tipike të sofrës shqiptare: “Buk e kryp e zemër t’bardhë” të mirënjohur në mbarë Firencen e më gjërë si “Pane Amore Fantazia”, një emërtim i Restorantit të tij, i pa dëgjuar për kohën dhe vendin, por i vërtetë, siç më thanë kur ma prezantuan: “Njihu me këtë biznesmen shqiptar që jep bukë falas në Itali, njihu me shprehjen tipike që ai përdor për të shprehur bujarinë e tij: Ma do shpirti të shoh njerëz të lumtur”. 

   Me këtë djalë kaq fisnik e zemërbardhë, kishin pse të krenoheshin prindërit e tij, por dhe të afërmit e dashamirët që mburreshin me të dhe thoshnin: “Na ka bërë krenar”.  

   Miqt e mi gjatë bisedës më treguan emocionet që kanë përjetuar kur Kryetari i Bashkisë së qytetit të Firencës z. Nardella i kishte akorduar z.Lulzim Vulashi titullin e lartë “Qytetar Nderi” me motivacion nderi dhe respekti për humanizmin e tij të rrallë. 

   I mahnitur nga arritjet e këtij djaloshi të palodhur, tek shijoja gatimet tradicionale në restorantin e tij, arrita të përjetoja dhe shijoja suksesin e bujarisë së pashoqe të këtij shqiptari zemërmirë që kishte bërë emër në tokë të huaj. 

   Djaloshi Lulzim Vulashi cilësohej si një nga shqiptarët më të suksesshëm, i cili me pasionin dhe vullnetin e tij të mirë, kishte arritur majat në fushën e gastronomisë në Itali, ku krahas punës për zhvillimin e biznesit, kishte bërë edhe shumë akte bamirësie deri edhe duke ofruar ushqim falas për shtresat në nevojë, veçanërisht në peridhën e pandemisë. 

   Si shumë familje shqiptare edhe familja e Lulit ka sakrifikuar gjithçka të investuar ndër vite në Shqipëri dhe është larguar për një  jetë dhe të ardhme më të mirë.

   Kështu, si shumë të rinj shqiptar, në shtator të vitit 1996 edhe djaloshi adoleshent, Lulzim Vulashi u bë pjesë e aventurës së rrezikshme të emigrimit, në një kohë shumë të vështirë që përjetonte Shqipëria.

   Ky djalosh i burrëruar para kohe, arriti, jo vetëm të ambjentohet në tokën italiane, por dhe të krijojë premisat për të tërhequr pranë vetes familjen e tij. Ishte vetëm 16 vjeç, por me guxim dhe vizion për të ardhmen e tij.

   Me të ardhur në Firence ky djalosh i apasionuar pas arkitekturës, ëndërronte të vazhdonte studimet e larta në këtë degë, duke qënë se edhe vetë qyteti i Firencës shquhej për vlerat e tij.

   Me gjithë përpjekjet dhe dëshirën për ta realizuar këtë ëndërr të tijën, kushtet ekonomike dhe vështirësitë sociale nuk ia mundësuan, prandaj u detyrua të fillojë punë. Tradita italiane e gastronomisë që ngrinte në pjedistal binomin “Pane e vino”, me të cilën u dashurua edhe Luli nga Shkodra, e nxiti atë drejt një sipërmarrje të madhe që konkludoi me hapjen e një restoranti dhe një furrë buke njëkohsisht. 

   Suksesi të pasuron xhepin, por shpirtin ta pasuron bujaria, thoshte Luli një fjalë të urtë, tek shpjegonte se si e ndjente kënaqësinë shpirtërore nga bekimet e njerëzve në nevojë, që ushqeheshin nga bujaria e zemrës së tij. 

   Është vërtetë kosto të dhurosh bukë falas, shprehej Luli kur e pyesnin, por kjo është më e pakta që mund të bëj për këtë vend e këta njerëz që më pritën krahëhapur, sepse këtu u mbusha me shpresë, ku gjeta punën. Ky vënd më siguroi të ardhmen, thotë ai me mirënjohje.       

   Fillimisht kur hapëm dyqanin, shumica e miqëve të mi ishin në krizë të thellë ekonomike aq sa shpreheshin se kishin frikë të bëheshin me fëmijë. Frikësisë tyre Luli iu përgjigjej “Janë kohë të vështira vëllezër, ndaj bëni fëmij se bukën do ua jap unë”. 

   Kjo gjëndje u bë shpresdhënëse, sidomos për emigrantët shqiptarë, por edhe për italianët e thjeshtë që ishin nevojtarë. 

   Kjo ishte arsyeja, tha Luli, që më shtyri të jepja sa munda nga vetja për bashkëvllezërit e mi e jo vetëm, se ashtu si ne, kishte plot emigrantë të kombësive të tjera, por edhe vendas. 

   Fillimisht nga të ardhurat e biznesit ofruam ndihmë për nënat shtatzëna, familjet me fëmijë deri gjashtë muajsh dhe ato më në nevojë, pastaj sa më shumë rritej biznesi aq më shumë zgjerohej mundësia për tu dhënë ndihmë edhe të tjerëve.

   Ajo që Lulit i ka dhënë forcë në gjithë këto vite në “Pane Amore Fantazia” ka qenë puna e tij për prodhimin e atyre produkteve, por që ka arritur të kthehet në një shkollë që ta bëjë krenar dhe t’i thotë Botës se edhe ne jemi të mirë në këtë fushë.

   Një shqiptar model nga i cili mund të krenohemi të gjithë ku siç thoshtë Nënë Tereza, “Ne nuk mund të bëjmë gjëra të mëdha, por gjëra të vogla me dashuri të madhe” dhe unë pa frikë mund të them se Lulzim Vulashi është shëmbulli i gjallë i kësaj fjale të urtë. 

   Ky biznesmen që çdo gjë e ka arritur me një vullnet e pasion të jashtëzakonshëm, ka edhe momente që me respekt kujton edhe ngjarje të veçanta ku e ndjen veten të nderuar dhe të respektuar.

   Ai kujton me respekt ish Kryeministrin Renci, një fjorentin i thekur, i cili vinte në “Pane Amore Fantazia”, shijonte prodhimet, madje për këtë ka shkruar edhe një letër përgëzimi për arritjet dhe sukseset e Lulit.

   Ky lokal është i vogël, por me zemër të madhe. Është në një nga rrugët më të bukura të Firencës dhe një pikë e rëndësishme referimi për shqiptarët që mblidhen aty dhe që janë të pasionuar për gatimet shqiptare dhe italiane, të cilat: “E kush i bën më mirë se Luli”.

   Luli është i lidhur shumë me Shqipërinë, sepse para se të bëhej i njohur me “Pane Amore Fantazia”, ishte një ndër të parët që organizonte koncerte me këngëtarë shqiptarë që i sillte në Itali. Kënga e bukur shqiptare kishte aromën e bukës sonë tradicionale që Lulzim Vulashi jo vetëm e prodhonte, por edhe e bekonte me zemrën e tij të bardhë.

   U largova i mrekulluar me besimin se njerëz të tillë na mbushin me optimizëm për ta merituar emrin e denjë “SHQIPTAR”!

   Firence – Itali, Janar 2023

T’i kujtojmë përherë ata që u flijuan për lirinë tonë

(Në përkujtim të dëshmorëve

Sahit Shala, Enver e Shani Morina).

Sot kujtojmë me nderim tre dëshmorët, të cilët së bashku me mijëra demonstrues u ballafaquan me forcat e njësisë speciale të ish-shtetit kriminal jugosllav. Ata ranë dëshmorë në rrugën, e cila do të shpinte drejt çlirimit të vendit, në rrugën e sakrificës, nderit dhe lavdisë.

Në këtë ditë ishin plagosur edhe shumë demonstrues që kishin arritur atë ditë nga të gjitha fshatrat e Drenicës.

Drenica me historinë e lavdishme të rezistencës dhe luftës për liri, gjatë historisë do të dëshmonte se ishte vatër e përhershme e rezistencës për liri.

Qytetarët e komunës së Drenasit para 33 vitesh, iu bashkuan protestave masive anekënd Kosovës kundër apartheidit dhe gjenocidit qe ushtronin forcat fashiste jugosllave kundër popullsisë shqiptare ne Kosovë dhe hapësirat shqiptare të pushtuara nga Jugosllavia.

Ndërsa, Drenasi ishte përzgjedhur nga njësia speciale jugosllave për ta shuar kryengritjen kosovare, për të ushtruar terror shtetëror.

Historia atë ditë kishte përzgjedhur Sahit Shalën, Enver e Shani Morinën të ishin martirët e patrembur kundër njësive okupatore, të cilave ua bënë me dije se kjo tokë nuk duronte robërinë.

Ata, me guximin e tyre, u bënë pjesë e pavdekshme e historisë dhe lirisë tonë.

Sot kujtojmë me nderim tre dëshmorët, të cilët u bënë pjesë e historisë sonë te lavdishme dhe krenare për lirinë e Kosovës.

I përjetshëm është kujtimi për dëshmorët Sahit Shalën, Enver e Shani Morinën!

Lavdi!

Post scriptum: Foto nga varrimi dhe përvjetori i parë i homazheve për dëshmorët.

(Mësuesit tim Nasuf Ahmeti)

Hazir Mehmeti    

Ja, sot erdha mësuesi im, këtu pranë teje në kodrinën e gjelbër ku ti i fale përjetësinë. Mblodha një tufë Luldrenicore nga Livadhet e Prekazit, aty skaj rrugicës së lakuar, afër frashrave ku rrjedh uji i kthjelltë në freskinë e pranverës. I mblodha me Ty, kujtimeve kur dikur ishim së bashku, ishim të heshtur, të zymtë nga jeta e rëndë. A të kujtohet kur më pyete për Naimin, vjershën e tij: O Shqipëri? 

              Sa u gëzove, kur unë nxënësi yt i përbaltur e i zbathur, gati i ngjaja Lulit të Vocërr, bile ndoshta e tejkaloja, e recitova strofën e parë. 

           Më përkëdhele me ato duar të ngrohta sa më duket se edhe sot i kam mbi flokët e mia të thinjura. Sa të lehta e të ngrohta  që ishin, më ndezën kokë e trup! 

          Ti nuk fole nja dyqind hapa, as nuk u largove prej meje sikur herëve tjera që pas një përshëndetje, largoheshe si era, dukej se nuk shkelje fare në barin e ndrydhur të rrugicës. Bile, më dukej sikur të pash lotët në faqet tuaja rinore, nuk jam i sigurt, por dëgjova një rënkim të thellë gjuhën e të cilit e kuptova vonë.  

       Ti do bëhesh djalë i mire, mezi më the, duke shikuar këmbët e mia që qanin balten pasi kaluam livadhet e gjelbra. 

         Më pyete edhe për prindërit e mi. Të tregova se im at punon larg, atje përtej bjeshkëve shqiptare në një gurore gjigante ku i zihej prita lumit me gurë. Ti buzëqeshe, kurse mua më ndriti nuri kur të pashë ashtu të gëzuar. 

Eh, mësuesi im!
Kurrë nuk munda t’i them këto fjalë të sotme sa ishe mbi dhe, gjithnjë e pritja një ditë të përshtatshme  kur do jemi bashkë rrugës për në shkollë Ti mësues e unë nxënës.   

Kaluam shumë pranvera, kaluam shumë stuhi dimri rrugicave drejt shkollës.    

Sa ta kisha lakmi! 

Kurrë nuk do ta zëvendësoja atë dëshirë me asgjë në jetë. Shpesh kur lexoja tinëz hijeve skaj mali librin e shqyer derisa ruaja delet, më dilnin lotët nga frika se nuk do mund të rrugëtoj aq gjatë me Ty.  
    A të kujtohet kur i vendosët qypa e vegsha në oborrin e shkollës ditën e fundit të mësimit. Ishte gara e të shkëlqyerve, gara më e bukur që njoha dhe luajta. Aty brenda tyre ishin vendosur dhurata për nxënësit e mirë dhe njëra prej tyre e theva unë, ashtu siç ishte rregulli.  Aty brenda gjeta fyellin dhe një libër “Lugjet e Verdha” të Rexhep Hoxhës, edhe sot më kujtohet.  Tërë verën i rashë fyellit dhe lexova librin kur delet kullotnin lëndinës.

  Sot erdha këtu i vetëm, erdha i ngarkuar me mallin për të treguar shumë gjëra të cilat i ruaja t’i tregoj një ditë me diell kur do udhëtonim si dikur këmbë rrugicave malore gjerë në shkollën e cila na priste. Më dukej se i qeshnin muret ku Ti merrje ditarin e unë prisja në bankën e tretë afër murit, aty ku lakohej qynga e stufës mbi kokë dhe futej thellë në mur. 

Sa isha krenar!

 Mundohesha t’i fus çorapet e leshta brenda opingave të fshira me vesën e barit mëngjesor derisa Ti të vije. Doja të isha princ me trup e vesh para mësuesit që fliste për numra, për diellin e hënën bashkë me lojën e tyre mbi ne. Ti flisje e ne dëgjonim, aty këtu ndonjë kollitje apo teshti e radhës nuk na ç ’përqendronin, ishin krejt normale, ishin tonat. As Ty, kurrë nuk të penguan. Më kujtohet me sa dashuri e more Agimin dhe e ule në karrigen tënde afër stufës, ishte i lagur, dridhej dhe nuk i ndahej kollitja. Vonë e mësova se vinte nga L. Fshati i largët edhe kur binte shi, breshër apo dëborë.  I shkreti Agim u tret diku larg që i ri dhe nuk u kthye kurrë më. 

     Ndoshta nuk është vonë të të falënderoj për dashurinë tënde ndaj nesh. Ajo na ngrohte zemrat e reja, na jepte forcë bashkë me rrezet e diellit në acarin e kohës.  

      Krejt çka na thoshe me sytë tuaj, buzëqeshjen tuaj, shqetësimin tuaj e kuptuam viteve. E kuptuam se Ariu ishte aty prapa Bungut, i uritur. Ishte edhe parapa shkollës sa një ditë u duk edhe prapa derës. E ne, i fusnim në gji abetaret të mos i shqyen Ariu.  

 Ti e munde Ariun, mësuesi im. Ti që hape shtigje e ne vinim pas teje të ngarkuar me janxhika përplot ëndrra e porosi.  Më kujtohen akoma fërkemet tuaja të cilat mundohesha t’i shkel me këmbët e mia dy herë më të vogla se tuajat. Kjo, nuk ishte e lehtë, shpesh më mbulonin djersët, sidomos në Kodrën e Gurit e cila e ruante shkollën në gjirin e saj, aty ku guri i bardhë rridhte nga toka, toka jonë e pasur plot halle, e mësuam nga Ti. 

Sot deri këtu erdha atyre gjurmëve të vjetra të mbuluara nga balta e viteve. Çdo gjë ka ndryshuar; mali, fusha, qielli e dielli. Është krejt tjetër. Edhe shiu është tjetër, edhe dëbora është tjetër, bile tërë vitin nuk e mbulon dy herë barin. Edhe arat e fushat kanë ndryshuar, nuk ka më argat e krisma shatërish shpateve, as rrasa e kosës nuk dëgjohet më mbi tehun e mbrehtë, as çekani me tingujt e tij si dikur. 
    Sa kujtime kam, mësuesi im i dashur, edhe një javë, një vit po të flisja këtu pranë teje nuk mund t’i them të gjitha. Është një jetë, një epokë e më shumë se kaq.
      Ndoshta të kujtohet kur shkuam me tërë shkollën në Bjeshkë, ashtu rresht secila klasë me mësuesin e saj. Ti, ishe me ne, më kujtohen si sot udhëzimet tuaja: Mbajeni për dore njëri tjetrin, mos u largoni nga rruga e shkelur nga udhëtarët e vjetër, mos u ndani, por qëndroni të bashkuar deri në Fushën e Madhe.  Pranë Kroit të Luftëtarit, ti na dhe ujë me gotën e aluminit të gjithëve ashtu diç ishim rreth tij.  Zgjerove krahët mbi krua ku buronte uji i ftohtë akull: Asnjë pikë uji nuk do pimë derisa ta shijojmë mirë bukurinë e burimit të ujit, ta ndiejmë gurgullimën e tij dhe shpezëve për rreth, atëherë do pimë ujë me radhë kur nuk kemi djersë e ngarkim frymëmarrje. I fundit pive Ti.
      Ah, sa kishim etje nga rruga e gjatë! 
      Gotën e more nga Agimja, e cila nuk më kujtohet shumë, pasi ajo erdhi në klasë vetëm edhe pak muaj. I ati i kishte dhënë doktorit një shportë vezë dhe ai ia kishte lëshuar vërtetimin e paaftësisë për shkollë.  Ishte nxënëse e shkëlqyeshme. Ti u mërzite shumë, e hodhe shikimin nga banka e zbrazët dhe fole me gjuhën e fshehur në kraharorë duke lëshuar një ofshamë e cila nuk më shqitet akoma nga veshi. Tani, mësuesi im i dashur, nuk ekziston më Ahu i Vjetër, ku pushonim e pinim ujë, e prenë për dru, as Kroni i Luftëtarit, nuk ekziston, e morën me zorrë plastike lagjet e etura poshtë tij. U tha lugina, bashkë me shpezët dhe këngët e tyre të vjetra të cilat shoqëruan dragonjtë e lirisë moteve të vjetra.
  Ka edhe lajmë të këqija, mësuesi im, sa shpesh të duket jeta bajate sa njeriu thërret edhe vdekjen për shpëtim. As melodia e fyellit nuk dëgjohet më, u shua bashkë me kopetë e bekuara shpateve të bjeshkës, mbeti vetëm hija e Bjeshkës, pa kroje, pa lisa e pa barinj.    

  Sot, e di që je i mërzitur, të rrah në zemër Dita e Sakicës e cila përshëndeti shkaun sapo prekur pragun e derës. Gjyshi Yt, Ahmet Delia,  u ringjall në lapidar ashtu si ishte drangua me sakicën e ngritur dhe krah dragoi. Ti aty afër me abetaren e parë e ngjyrosur kuq rrugës së gjatë.  Ti kurrë nuk u lavdërove, kurrë nuk na the se ishe bir dragoi, por s’kishe nevojë, fliste sakica me gjuhën e saj varur në odën muze. 

     Sot erdha të çmallem me Ty. Erdha të marr forcë si dikur drejt shtigjeve të rrëpirëta drejtë dijes, ani pse bardhësia mbuloi flokët e mia të zeza, ato flokë që ti i ledhatove shumë herë nga dashuria për dijen, për të nesërmen, për kombin.  

  Nuk me largohen nga kujtesa  fjalët e plakut kur shkuam për ngushëllime në odën e mbushur plotë: “Trimi pa shkollë është drangua pa krahë, kurse trimi me shkollë është drangua me krahë dhe s’ka forcë që e mund”. Ti ishe me krahë dhe mbete kujtimeve mësuesi i parë në faqet e abetares së mohuar shekujve.  

            Liria vjen kur shkronjat lexohen rrjedhshëm e me zemër. 
            Mes hijeve të gjetheve shkëlqenin rrezet e diellit në pllakën e mermerit. Fytyra e mësuesit fliste në heshtjen e përhershme. E pashë sërish kur mori shkumësin dhe shkroi në tabelë: 27 shkurt 2022.
        Mollëzat e gishtave rrëshqitë mbi fytyrën e tij shoqëruar me shkëlqim mermeri me fortësinë e tij.
        Prehu i qetë mësues im,  Nasuf Ahmeti! 

    Pranverat me lulet drenicore do jenë të praruara me veprën tuaj.    

             Besnik, 25 maj 2022