• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Çfarë thanë të huajt për shqiptarët, nga Ami Bue, Maksimilian Lambec deri te Lamartini, Bajroni dhe Xhorxh Fred Uiliams

October 11, 2023 by s p

Të huaj që shkruajnë ose flasin për virtytet e larta të shqiptarëve, etnokulturën, trimërinë, etj.

Ami Bue:

“Shqiptarët janë njerëz më të bukur në Perandorinë osmane”.

B. Vranisheviq:

Piktor nga Vojvodina: “Është mrekulli ta shohësh popullin trim luftëtar shqiptar… Ata nuk lodhen për pasuri e luks… gjithmonë janë të aramtosur, madje edhe gratë të cilat njihen nga shikimi i tyre krenar dhe të ecurit të sigurtë… Lumturinë nuk e kërkojnë te bukuria, por në kënaqësinë e tyre, të burrit të vet, të fëmijëve dhe popullit të tyre”.

Bajroni:

“Shqiptarët me kostumet e tyre bëjnë një pejsazh më të mrekullueshëm në botë… Shqiptarët janë raca njerëzore më e bukur që ekziston, trima më të fortë se kështjellat e tyre”. Për dy nipërit e Ali Pashë Tepelenës, ka thënë: “Janë krijesa më të bukura që më ka zënë syri… Femra shqiptare vetëm njërit ja fal trupin dhe zemrën”.

Branton. Publicist:

“Shqiptarët ishin themeluesit e kalorësisë së lehtë (franceze – R.N.) dhe se me ushta të gjata (armë – R.N.) dhe me flamurkat në majat e tyre, e nisnin betejën, duke u sulur me vrul mes rreshtave të armikut dhe jepnin goditje duke krijuar pështjellim”. (“Fakti”, 3 nëntor, 2005 – Luan Rama)

Dekani:

“Populli shqiptar është i shëndoshë, i durueshëm, i gjallë, me dinjitet dhe mjaft i ditur”.

Eriksoni: misionar amerikan: “Nuk ka popull më shpirtmirë e më të sjellshëm (gjentil) në Evropë se shqiptarët. Ata, përbëjnë një element të fuqishëm burrërie. Mblidhen me besnikët më të adhe dhe japin jetën për fjalën e dhënë”.

Fal Majeri

“Shqiptarët me armë të vetme burrërinë dhe shpirtin luftarak, u rruajtën për 1000 vjet dhe arritën të mbijetojnë… Kryengritja greke e shek. XIX, që shpëtoi Greqinë nga zgjedha turke, qe vepër e shqiptarëve”.

Fransua Pukëveli:

“Shqiptarët që mund të quhen shiitë të Perandorisë së Lindjes…janë plot entuziazëm për atdheun e tyre dhe për të flasin vetëm në superlativ… Nuk ia ndajnë kurrë sytë maleve të Epirit… Mbajnë mend mirë pavarësinë që e gëzonin”.

Gerard de Nerval:

“Ngado që ishin shqiptarët shiheshin si luftëtarë kryenecë që nuk e përfillnin vdekjen”.

Gligor Përliçev:

“Të gjithë shqiptarët janë zemërgjërë, mendjemprehtë dhe mirënjohës të mëdhenj; janë mikpritës dhe të besës si asnjë komb tjetër, të ndershëm, thellësisht liridashës dhe të patrembur në luftime…”.

Ibn Kemali. Historian osman:

“Shqiptarët e ndezën zjarrin e luftës, morën në duart e tyre ushtat, të cilat u ngjanin gjarpërinjëve helmues, dhe qëndruan në grykat e shpellave. Ata luftuan deri në kohën e mbrëmjes… Kur lufta pushoi, ata porsi lumenj vërshuan mbi ushtrinë tonë dhe e thyen atë…”.

Jovan Haxhivasileviq.

Më 1918 shkruante se shqiptarët e Dibrës kurrë nuk i kanë zbatuar urdhërat dhe reformat e sulltanit, pushtetit turk aty ka qenë vetëm formalisht.

Lamartini.

“Nuk ka pendë as penel që mund të shprehë sakrificën heroike të banorëve (të Shqipërisë) në luftrat që kanë bërë kohëve të fundit, më shumë se askush tjetër, për çlirimin e Greqisë”. Ai për shqiptarët ka shkruar edhe këtë: “Ky komb e ky popull nuk merret nëpër këmbë… Kjo është toka e heronjëve të të gjithë kohrave… Homeri aty gjeti Akilin, Grekët Aleksandrin e Madh, Turqit Skenderbeun, njerës këta të së njejtës racë, të të njejtit gjak e të së njejtës gjini”.

M. Huacunthe Hecquard:

“Në asnjë vend të botës femrat nuk janë më të respektuara dhe nuk ushtrojnë një veprimtari më të fuqishme se shqiptaret dhe se disa nëna shqiptare kanë përzënë prej shtëpisë bijt e vet, pasi ata ishin larguar nga fronti i luftës, ato i kishin kthyer në fushën e betejës”.

M. Ritton:

“Gratë arvanitase janë më të pastra se gratë greke”.

Madam Senja. Greke, nënë e një poeti francez:

“Vallja e njohur “hasapikos”, që kërcehej nga arvanitasit e konkretisht nga kasapët, “përbënte një rishfaqje skenash luftëtarësh të vjetër qysh nga epoka e Aleksandrit të Madh”.

Maksimilian Lambec:

“Historia e vërtetë botërore do të shkruhet vetëm atëherë, kur në hartimin e saj do të marrin pjesë edhe shqiptarët”.

Marco Nese.

Ky shkencëtar ose shkrimtar italian, në një vepër të vet, të 3 dhjetorit 2004, ka theksuar se pas kapitullimit të Italisë, më 8 shtator 1943, kur Gjermania e shpalli ushtrinë italiane për dezertore dhe vendosi ta dënojë me vdekje, 20.000 ushtarë italianë shpëtuan jetën duke u fshehur nëpër familjet shqiptare. “U veshën me kostume kombëtare vendase, mësuan ndonjë fjalë shqip, etj”

Marieta Vasilesku.

Kjo rumune filoshqiptare, në një rast ka thënë se ka parë një ëmbëltor të Sharrit, shqiptar, i cili edhepse flente me hanxharën nën jastëk, ishte njeriu më besnik, më i ndershëm dhe më i guximshëm i Bukureshtit.

Michael Attaleiates.

Kronist bizantin. Në v.1034, ka shkruar: “Arvanitët janë njëri nga popujt më të çuditshëm. Ata nuk i ka bindur Roma as katolicizmi, nuk e di se sa sukses do të kemi ne. Ata i mbahen ende origjinës së tyre pagane dhe nuk e braktisin vendin”.

Pallavçini. Ambasador në Stamboll:

“Kryengritja e Shqipërisë së Veriut (më 1910), e çoi Turqinë në gjendje tejet kritike, jetë a vdekje për qeverinë turke”.

Pushkini:

“Vetëm gjatë një beteje në Revolucionin rumun, mernin pjesë 700 shqiptarë”.

Rozher (1922):

“Shqiptarët trajtojnë mikpritjen si një rit të shenjtë. Ata nuk dinë si ta falenderojnë mikun që e ka nderuar duke kaluar pragun e shtëpisë së tyre”.

Seneshali i Madh. Gjeneral i shquar nga Normandia, i shek. XVI:

“Sllavët, janë të pamëshirshëm në luftë, vrasin këdo që arrijnë dhe nuk zënë asnjë rob lufte, ndaj edhe ne ua bëjmë njësoj. Sa për shqiptarët, ata kanë sjellje krejtësisht tjetër dhe sillen njerëzisht ndaj robërve të zënë… në ushtrinë e mbretit Luigj XII, ishte formuar një gradë prej 1200 shqiptarësh, të cilët treguan trimëri aq të shkëlqyer, sa që u bënë simbol i armatave franceze për afër një shekull të tërë. Kështu që, mbretërit e tjerë të Francës, për komandant të ushtrisë emëronin gjithënjë ndonjë shqiptar, siç ishte, fjala vjen, gjenerali Duka i Brisakut, etj.

Sreten Vukosavleviq. Deputet serb:

“Lëvizja kaçake ka qënë një profesion fisnik dhe elegant me të cilin merreshin njerëz të guximshëm dhe të zot, të ndihmuar nga populli, prandaj edhe pushteti sërb nuk ua delte dot në krye”. Ndërsa, ministri i Punëve të Brendëshme, M. Vujiqiq, shton: “Shqiptarët e kanë patur traditë “kaçakllëkun”, sepse kanë dashur të jetojnë të lirë dhe të pavarur”. Kosta Novakoviq, thekson se “kaçakët janë njerëz që bëjnë kurban të gjitha: shtëpi, mall, katandi dhe marin malet ku formojnë çeta komitësh dhe luftojnë kundër barbarizmit të ushtrisë dhe policisë serbe”. Edhe Nushiqi, në mënyrë indirekte e arsyetonte Lëvizjen kaçake. Mosha Pijade, ka pranuar që kaçakët kanë luftuar kundër zgjedhës së rëndë serbe, që do të thotë e ka arsyetuar veprimin e tyre.

Stadtmuller:

“Lufta greke për liri, nuk mund të mendohej pa elementin shqiptar”. (Sidomos, pa Ali Pashë Tepelenën, i cili e nxiti Kryengritjen e v. 1821, dhe pa të cilin edhe sikur të fillonte ajo kryengritje, “do shuhej qysh në djep” – thuhet në literaturën historike).

Tacit:

“Ilirët janë një popull i fuqishëm, me sy të errët, të matur, guximtarë, kryelartë që nxjerr ushtarë të mirë”.

Timotheos:

“Shqiptarët janë më luftarakët e botës”.

Tit Livi:

“Romakët janë qytetëruar nga etruskët”. (toskët – R.N.)

Vuk Karaxhiq:

“Ne Serbët duhet të marrim shembullin e shqiptarëve të cilët i përkasin – tri feve e konsiderojnë njëri tjetrin bashkëkombas dhe shqiptari musliman i vret 10 turq për një shqiptar të krishterë, ndërsa shqiptari katolik i vret 10 itlianë për një shqiptar musliman apo orthodoks dhe poashtu shqiptari orthodoks i vret 10 grekë për një shqiptar musliman ose katolik”. Përndryshe, Karaxhiqi ka treguar interesim për shqiptarët, siç ishte edhe botimi shqip i “Dhjatës së Re”, botuar në Korfuz më 1827. Mirëpo, objekti i interesimit të Vuk Karaxhiqit është edhe historia e shqiptarëve, sidomos periudha e Gjergj Kastriotit-Skënderbeut dhe personaliteti i tij. Librin “Jeta e Gjergj Kastriotit” e parapagoi për vete, për konsullin rus në Dubrovnik, si dhe për personalitetet e tjera të jetës letrare, historike e kulturore të Serbisë. Ai mblodhi edhe 13 këngë popullore shqipe të cilat në vitin 1830 ia dërgoi Jernej Kopitarit. Këto këngë u botuan në “Zbornik filoloshkih i lingvistçkih studija” më 1921, me titull “Arnautske pjesme” (“Këngë shqiptare”)”. Përndryshe, sipas dr. Jashar Rexhepagiqit, Vuku ka ditur pak edhe shqipen.

Xhorxh Fred Uiliams:

“Nuk ka popull më shpirtmirë e më gjentil në Evropë se shqiptarët”.

Filed Under: Opinion

Skenari rus kundër Kosovës dhe Izraelit

October 9, 2023 by s p

Prof. Sylë Ukshini/

* Roli turbullues i Serbisë në Ballkan është identik me rolin turbullues të Iranit dhe Hesbullahut në Lindjen e Afërtë.

Këto dy ngjarje, edhe pse larg njëra-tjetrës kanë paralele të padiskuetueshme. Në kohën kur lufta dhe agresioni shtetëror rus ka ngecur në Ukrainë, Moska zyrtare përmes aleatëve të saj në Ballkan (Serbisë) dhe në Lindjen e Afërtl (Iranit dhe Hisbullahu) dëshiron të destabilizojë shtete demokratile dhe partnere të Perëndimit dhe SHBA-së. Pjesë e këtij strategjie destabilizuese rus është edhe agresionin shtetëror i Serbisë kundër Kosovës me 24 shtator, si dhe sulmi i djeshëm është u Hamasit kundër caqeve civile në Izrael.

Prandaj, nuk është befasi nëse nuk më befasi nëse Rusia, edhe pse ka shënuar në afrim spektakular me Rusinë, të nxisi grupet e majta radiale si PKK- kundër Truqisë dhe gjetiu nëpër botë!

Prandaj, sjella asimetrike e BE-së ndaj Kosovës, madje rreshtimi i 4 vendeve mosnjohëse të BE-së (Greqia bënë përjashtim në këtë rast) dhe së fundi edhe e Hungarisë në prehërin e Rusisë dhe kundër interesave të Kosovës, aty ku më së

shumti është e interesuar Rusia që të dështojë BE-ja dhe SHBA, duhet të jetë pikë kthese për rikalibrimin e politikës së jashtme dhe të sigurisë të BE-së. Në të kundërtën BE-ja po i ngjanë gjithnjë e më shumë Koncertit Evropian të fillimshekullit 20.

Është paradoks, por në Bruksel më të zëshëm kanë qenë pse njohja e kosovës nga Izraeli u ndoq edhe me hapjen e Ambasadës në Jerusalem sesa në kohën kur disa vende anëtare rreshtohen përkrah Moskës së Putinit dhe me këtë minojnë unitetin e BE-së.

Filed Under: Opinion

Bruno Selimaj bashkon komunitetin Shqiptaro-Amerikan dhe përfaqësitë diplomatike të Kosovës dhe të Shqipërisë në Nju Jork  

October 7, 2023 by s p

A group of men standing together

Description automatically generated

Nju Jork:  Në restorantin “Club A Steak House” që gjendet në mes të Manhatanit, pronari i saj, Bruno Selimaj me familje festoi të mërkurën e kësaj jave, 45-vjetorin e suksesit të tij në Amerikë. Dhjetra bashkëatdhetarë, anëtarë të familjes së tij, filantropë, biznesmenë të suksesshëm, aktivistë të dalluar, artistë, gazetarë e klientë të tij amerikanë, festuan së bashku këtë jubile suksesi në një takim të organizuar nga Familja Selimaj në 45-vjetorin e suksesit të Bruno Selimaj në Amerikë – themelimit të restaurantit të tij, “Club A Steak House” aty në qendër të Nju Jorkut.

A person in a suit and tie

Description automatically generated

     Pronari i restorantit, Bruno Selimaj, “Club A Steak House”


Bruno Selimaj, është një histori suksesi në Amerikë, i emigrantëve të vjetër shqiptarë, pjesës së atyre, shqiptarëve që u larguan nga vendi, për t’i shërbyer atdheut të tyre, nga mërgimi në rrëzimin e sundimit sllavo-komunist dhe në çlirimin e Kosovës. Bruno Selimaj lindi dhe u rrit në një fshat të vogël në kufirin verior shqiptar në trevat shqiptare nën Malin e Zi — Plavë e Guci, ku filloi jetën e tij si fermer i thjeshtë, qysh në fëmijëri. Por, në moshën 18-vjeçare me prindërit e tij, ai nisi një udhëtim për në Amerikë, në kërkim të një jete të re. Jetë të cilën, ashtu si edhe e kishte ëndërruar e gjeti këtu në SHBA. Bruno me të mbërritur në Amerikë, në fillim të viteve 1970, dhe pa asnjë njohuri të gjuhës anglisht, thuhet se ai bindi një mik të ngushtë që t’i siguronte një punë në njërin prej restoranteve të famshëm  të Nju Jorkut. Pasi punoi në disa restorante gjatë disa viteve në Nju Jork dhe pasi mblodhi një shumë parash për hapaje e një restoranti, dhe në proces duke fituar edhe një përvojë në sektorin e kulinarisë, Bruno Selimaj, ishte bërë një nga “kapitenët” e restoranteve më të njohur të Nju Jorkut, duke plotësuar nevojat e klientëve — në  restorante të tilla të famëshme – edhe yjeve të Holivudit si Sofia Loren, Elizabeth Taylor dhe Telly Savalis, ndër të tjerë.

A group of people posing for a photo

Description automatically generated

Disa pjesëmarrës aktivistë të vjetër të komunitetit Ilir Rusi, Fadil Berisha, Avni Mustafaj, Agim Rexha, Lumi Hadri, Afërdita Boga dhe Viki Shkreli

Frank Shkreli, ish-drejtor i VOA-s për Euro-Azinë dhe ish-drejtor i Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan  

A person standing at a podium with a flag behind him

Description automatically generated with medium confidence

A group of men holding wine glasses

Description automatically generatedAutori me disa kolegë në atë pritje, nga e djathta aktivistët e njohur të komunitetit, Richard Lukaj, Harry Bajraktari e Cafo Boga

Në pritjen (4 tetor) me rastin e 45-vjetorit të Restorantit të biznismenit dhe aktivistit shqiptaro-amerikan, Bruno Selimaj në Manhattan të Nju Jorkut. Restoranti i tij ka shërbyer edhe si qendër takimesh dhe bisedimesh të përfaqësuesve të komunitetit shqiptaro-amerikan me zyrtarët më të lartë amerikanë, por jo vetëm, gjatë luftës në Kosovë por edhe më vonë.  Restoranti ishte gjithashtu edhe qendër për mbledhje fondesh për lobim dhe për ndihma për Kosovën gjatë asaj periudhe të vështirë për Kosovën dhe për shqiptarët anë embanë trojeve të veta në ish-Jugosllavi gjatë viteve 1980-90-ave. Të ftuar ishin shumë prej pjesëmarrësve shqiptaro-amerikanë, aktivistë të çeshtjes kombëtare në Shtetet e Bashkuara, të cilët atë mbrëmje tepër miqësore shqiptare, kujtuan ato takime të dekadave më parë, dhe atë periudhë të artë për angazhimin  historic të komunitetit shqiptaro-amerikan, në mbrojtje të të drejtave të shqiptarëve. Të pranishëm ishin edhe përfaqësitë diplomatike të Kosovës dhe të Shqipërisë në Nju Jork.

A group of people in a room

Description automatically generatedDisa nga pjesëmarrsit në darkën e 45-vjetorit të restorantit “Club A Steak House”, të Bruno Selimaj në Manhattan, Nju Jork

Filed Under: Opinion Tagged With: Bruno Selimaj, Frank shkreli

FENTANYLI KINEZ

October 7, 2023 by s p

Para disa ditësh, pothuaj e gjithë masmedia amerikane njoftoi opinionin se është kapur një sasi e madhe FENTANYl-i (thuhet tonelata) në kufirin SHBA –Meksikë. Një gjë e tillë ka ndodhur edhe më parë, por në sasira më të vogla. Ky kimikat shumë i rrezikshëm për jetën e njerzve i prodhuar në Kinë, është siguruar nëpërmjet kartelit të drogës meksikan për ta futur në SHBA e për ta përdorur ate drejt përdrejt si drogë.

Në vazhdim të këtij informacioni, masmedia amerikane, theksoi se pesë vitet e fundit nga përdorimi i pakontrolluar i këtij kimikati, është vënë re një humbje e shtuar e jetëve të grupmoshës 21- 49 vjec, madje këtë vit kjo ka marrë përmasa dukshëm të mëdha.

Por me pak fjalë cfarë është FENTANYL-i. Ai është një përzierje kimikatesh me formulën C22H28N2O, i përdorur në shumicën e rasteve si ilac (medikament mjeksor) opioid sintetik gati 50-100 herë më i fuqishëm se morfina. Nga institucionet shëndetsore të certefikuara, është përdorur me doza shumë të ulta për të menaxhuar dhimbjet e pacientave me kanser në faza të përparuara ose pas operacioneve të rënda.Por shkencërisht është vërtetuar se ai jep efekte ansore të fuqishme si: depresion respirator, tharje të gojës, marrje mendësh, kapsllëk, përgjumje etj. Doza në mjeksi është 0,5-1mg (miligram) sepse 0,1 mg është e barabartë me 10 mg morfinë.

Ata që kanë studiuar për lëndët helmuese luftarake (LHL), kanë dijeni se për qëllime luftimi (në kohën e luftës së ftohtë e më pas), janë përgatitur edhe një grup LHL-sh të quajtura “narkotike” me shenjat: BZ, BZ-1, BZ-2. Baza e përbërjes së këtyre LHL-ve është FENTANYL-i kimikisht i pastërt. Ata mendohet të përdoreshin në fushën e luftimit në formë aerosolesh për të droguar e vënë në gjumë kundërshtarin që nuk dëshiroje ta vrisje, por ta kapje të gjallë.

Duke marrë parasyshë sa më sipër, le të këthehemi pak prapa në kujtesë duke ritheksuar se: sëmundja sars u cfaq fillimisht në Kinë dhe vaksina ishte pothuaj gati po nga kinezet, kur pjesa tjetër e botës pothuaj nuk dinte asgjë. Sars-i nga ana strukturore është pararendës i Covid-19 (koronaviruesit), i dalë nga laboratori ushtarak kinez i Uhanit (nuk dihet se doli me dashje apo padashje). Por prej Kinës erdhi pandemija botrore që mori më shumë se 8 milion jetë njerzish dhe solli pasoja tek qindra miliona të tjerë në formën e sëmundjeve të: trurit, zemrës, mushkrive, enëve të gjakut etj.

Disa insekte që shumohen me miliarda dhe që janë bërë një bezdi e madhe për gjithë amerikanët, thuhet se erdhën nga Kina. Aktualisht ato po dëmtojnë produktet ushqimore e bimsinë, por nuk dihet se cfarë bart gjenerata tjetër që do të pasojë.

Disa baluna me helium “gjoja meteorologjike’ erdhën si “rastësisht” mbi hapsirën e SHBA-ve. Por balunat kishin aparatura të sofistikuara transmetimi dhe si “rastësisht u futën padashje në një teritor ku kishte edhe raketra ndër komtinentale bartëse të municioneve bërthamore”.

Tani na del në skenë edhe FENTANYL-i prodhim kinez, që po vret amerikanë të pa informuar mirë për përmasat e rrezikshmërisë që bart ky kimikat.

Të gjitha këto të marra së bashku, e në lidhje me njera tjetrën, (shtyhem të pyes vehten dhe të tjerët), janë rastësi apo plan i mirmenduar? Po ashtu Kina (si kundërshtarja më e hapur e interesave amerikane) a mos në heshtje ka filluar tashmë një luftë të re kryesisht biologjike në radhë të parë kundër SHBA-së por edhe të tjerëve?

Këto pak rreshta nuk kanë për qëllim të përhapin panik, as në SHBA e as në vendet e tjera të botës. Por përvoja shumëvjecare në Ushtrinë Shqiptare dhe 26 vite si shtetas amerikan, më shtynë të them disa të vërteta edhe të hidhura të cilat duhet të bien në veshin e dikujt që ka mundësi vendimmarrje për sigurinë tonë të së ardhes e të brezave vijues. Po ashtu është një apel edhe për ata që përdorin droga se FENTANYl-i është shumë i rrezikshëm për jetën e njerëzve.

ASLLAN BUSHATI

Filed Under: Opinion

SHKODRA — VENDI I DËSHMISË DHE KUJTESËS!

October 5, 2023 by s p

Nga Frank Shkreli

A person standing at a podium with a flag behind him

Description automatically generated with medium confidence

Ku tjetër, nëse jo në Shkodër! Pikërisht në këtë qytet – në qendër të Shkodrës – mund të vizitoni muzeun e parë në Shqipëri, me emrin, “Vendi i Dëshmisë dhe Kujtesës” — në përkujtim të përsekutimit politik të atyre që kanë vuajtur dhe që kanë vdekur në duartë e regjimit komunist të Enver Hoxhës gjatë persekutimit politik gjatë diktaturës komuniste prej pothuaj gjysëm shekulli, në Shqipëri. Është “një vend kujtese, pikërisht në përkujtim të viktimave të diktaturës komuniste”, shkruan në librin doracak mbi historinë e muzeut, Z. Pjerin Mirdita, Historiani i Muzeut “Vendi i Dëshmisë dhe Kujtesës”, në Shkodër. Pyetjes se pse pikërisht ky muze u ngrit në Shkodër, ai thekson se janë shumë faktorë, por

No photo description available.

përgjigja, sipas tij është shumë e thjeshtë. “Shkodra ishte qyteti më i përsekutuar i Shqipërisë, qyteti që vuajti më së shumti mbi njerzit e saj atë diktaturë, qyteti që asnjëherë nuk u përkul përball dhunës dhe hakmarrjes komuniste, sepse shkodranët nuk e deshën asnjëherë komunizmin dhe as komunistët”, shpjegon Pjerin Mirdita arsyen se pse ky muze u ngrit pikërisht aty në Shkodër.

Fjalët nuk mjaftojnë për të përshkruar ndjenjat personale as historikun e këtij “Vendi”. Për fat të mirë, gjatë vizitës së paharrueshme në këtë muze, gjatë një vizite në Shkodër, në fillim të shtatorit, patëm mundësinë dhe privilegjin të shoqëroheshim nga Pjerin Mirdita, Historiani i Muzeut, “Vendi i Dëshmisë dhe Kujtesës”, në Shkodër, i cili me shumë profesionalizëm, dokumentacion dhe me fakte historike shpjegoi në hollësi historinë e këtij “vendi”, si dhe vuajtjet prej dekadash të shumë shqiptarëve të pafajshëm – kundërshtarë të regjimit komunist. 

Duke folur për historikun e këtij “vendi”, historiani Pjerin Mirdita shpjegoi se ndërtesa – që nga vitit 1930 — ka qenë pronë e Provincës Françeskane shqiptare, por me ardhjen e komunizmit, ajo konfiskohet dhe në ‘të vendoset Sigurimi famëkeq e krimanl i shtetit barbar të Enver Hoxhës.  Kjo ndërtesë “Dëshmie e Kujtimi”, për viktimat e komunizmit — sot duhet të vizitohet nga të gjithë shqiptarët, detyrimisht, për kujtesë të krimeve të komunizmit dhe për reflektim, por edhe nga brezi i ri i shqiptarëve në veçanti që të njohin të kaluarën, por edhe nga vizitorë të huaj jashtë Shqipërisë që vizitojnë Shkodrën.  Të vizitohet ky vend krimesh çnjerzore, një skenë sjelljesh barbare nga Sigurimi i Shtetit shqiptar komunist nga viti 1946 e deri në rrëzimin e komunizmit zyrtar të Enver Hoxhës dhe Ramiz Alisë. 

No photo description available.

          Vendi i Dëshmisë dhe Kujtesës – Site of Witness and Memory

Në hyrje të muzeut, vizitorët gjëndet përball një harte të vend-ndodhjes së burgjeve komuniste në Shkodër – Shkodra si “qytet-burg”, numëronte gjithsejt 23 burgje të tilla ku mbaheshin kundërshtarët e regjimit komunist sllavo-aziatik – që mbajti rob, për pothuaj një gjysëm shekulli, jo vetëm Shkodrën por një popull të tërë – mbarë Shqipërinë dhe Kombin shqiptar. 

Muzeu është mjaft i pasur me materiale që tregojnë historinë e vuajtjeve dhe të vdekjeve të viktimave të komunizmit në Shkodër – ku salla vizuale, në vetvete, përmban video dhe dokumentarë që shfaqen gjatë vizitës për të interesuarit, përfshir edhe një bibliotekë e pasur me libra të asaj periudhe fatzezë. 

Ndoshta pjesa më e dhimbshme dhe më e ndjeshme nga pikëpamja njerzore e morale – ndërsa mendoja me vete se si është e mundur që shqiptari të trajtojë shqiptarin në këtë mënyrë, vetëm e vetëm, se ka mendime të papajtueshme me një regjim barbar e anti-njerzor – siç ishte komunizmi ndërkombëtar i shekullit të kaluar, përfshir regjimin enverist. E dhimbshme dhe i trishtueshëm për vizitorin është kalimi për tek vend-ndodhja e qelive ku mbaheshin të burgosurit, që siç shpjegoi Z. Pjerin Mirdita. është një galeri e ndërtuar rishtasi, por e konceptuar si rrugëtimi i të burgosurve drejtë vuajtjeve, tortutave dhe dhimbjeve.

No photo description available.

At Zef Pllumi, autori i veprës, “Rrnoi për me tregue”, njëri prej të burgosurve në këtë “vend”.  Përkujtojmë 15 vjetorin e ndarjes nga jeta të fratit françeskan, At Zef Pllumi, i cili u arrestua dy herë gjatë diktaturës komuniste dhe në total kaloi 24 vite në burgjet dhe kampet e punës së detyruar të asaj periudhe. Vepra e tij përkujtimore “Rrno vetëm për me tregue”, është një dëshmi e gjallë mbi atë çfarë ishte diktatura komuniste për Shqipërinë dhe shqiptarët. Gjithashtu kjo vepër na kujton dhe sakrificën e një populli për të jetuar nën një prej diktaturave më të egra të kampit socialist në Europën Lindore dhe në botë. Vepra e tij e merr titullin nga një amanet që At Zef Pllumi mori në atë kohë nga At Marin Sirdani, të cilin e përshkruan edhe në një fragment të veprës, duke e kthyer atë në misionin kryesor të jetës së tij.

                                          Autori në qelinë e vuajtjeve e të torturave, ose në “birucën” e At Zef Pllumit dikur, sot muzeu “Vendi i Dëshmisë dhe Kujtesës”, në Shkodër. Të burgosurit i quanin qelitë e terrorit “biruca”, për shkak të hapësirës së ngushtë dhe sasisë së vogël të dritës dhe ajrit që  depërtonte brenda.  

“Stalinizmi shqiptar, dega shqiptare e marksizëm leninizmit është nominalisht marksist, minimanilisht Leninist dhe esencialisht stalinist me një vello të përciptë maoiste. Emri më i përshtatëshëm për këtë fe të re është Stalalbanianizmi ose thjeshtë Hoxhaizimi.”, (Profesor Arshi Pipa)

Duke ecur nepër korridoret e qelive ose “birucave” të këtij “vendi” – (Vendi i Dëshmisë dhe Kujtesës), vizitori mendon dhe pyet veten se si është e mundur që shqiptari të veprojë në këtë mënyrë barbare kundër shqiptarit – duke vrarë e prerë më të mirët e Shqiptarisë. Por, njëkohësisht, duke reflektuar dhe duke kujtuar vuajtjet dhe vdekjen e këtyre heronjve të fesë e të Atdheut në duartë e barbarëve komunistë shqiptarë, një grup fanatik i dalur prej të njëjtit popull, për fat të keq – njeriu ndjenë se një popull nga gjiri i të cilit kanë dalur këta heronjë, duhet të jetë kryelartë dhe të mos humbas kurrë shpresën për një të ardhme më të mirë për Kombin!  Le të shpesojmë që kujtimi i sakrificave të tyre sublime do të frymëzojë brezat e ardhëshëm të shqiptarëve për vepra më të mira për veten dhe mbarë Kombin shqiptar.

Frank Shkreli

Filed Under: Opinion Tagged With: Frank shkreli

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 120
  • 121
  • 122
  • 123
  • 124
  • …
  • 858
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community
  • U zhvillua veprimtaria përkujtimore shkencore për studiuesin shqiptaro-amerikan Peter Prifti
  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT