Kapitullimi i individit dhe lartësimi i idhujve të rremë

September 6, 2018 by dgreca

Nga Marjana BULKU/

Në kohë varfërish materiale, varfëritë shpirtrore janë ato që shpalosin drama të thella njerëzore .Jo gjithmonë krizat ekonomike janë shkak i atyre familjare , përkundrazi janë ato veçse stimulojnë dhe e bëjnë skenike e të dukshme vuajtjen materiale e cila nuk lind kurrë rastësisht , ka shkaqe të thella politike, të trashëguara që në kohë idhujsh të rremë “lulëzojnë” ironikisht edhe me themele shtëpish të rrënuara, mure prej balte e copëza suvatimesh dhe fytyra të mpihta e sy të jeshilta shprese. Kjo dramë e thellë mjerimi migjenian na rishfaq idhujt e rremë që zbulojnë mjerimin ulëritës qindravjeçar i cili e ka një shkak , ulur këmbëkryq në çdo lagje, fshat e qytet ku gjithsejcili e njeh tjetrin, ia din pamundësitë e ndofta ia ka rrënuar mundësitë. Kapitullimi i individit jo pak herë sjell lindjen apo më saktë rilindjen e idhujve të rremë, atyre që rrënimin material të turmës e shohin si kulmim të pushtetit, fuqisë.Përpara këtij rrënimi material që natyrshëm prodhon rrënim shpirtëror e mbase edhe moral çdo shfaqje, video apo foto liderash politik nuk është gjë tjetër veçse dështim i asaj fuqie që duke dashur të amortizojë fuqitë individuale , bëhet edhe më e pa fuqi.

Memorja jonë i ka të freskëta kujtimet e diktatorit gju më gju me popullin që nuk bëzante , nuk kërkonte, por vetëm duartrokiste edhe kur lakun e vështirësi ve e kishte në fyt.Individi sistematikisht u bë kurban i totalitarizmit, duke unifikuar në këtë mënyrë heshtjen me varfërinë, të drejtën me padrejtësinë, pronën me dhunimin e saj…

Kapitullimi i individit, nënshtrimi i tij ndaj heshtjes, varfërisë morale e materiale, padrejtësisë është drama më e thellë sociale që mund të përjetojë një shoqeri në stadet moderne të saj. Aktet individuale që unë preferoj ti quaj humanitare frymëzojnë dhe shërojnë përtej politikës pa e dobësuar atë, përkundrazi e pasurojnë.Pafajsia e individit të ndershëm që me punë ia doli por edhe nuk ia doli në një realitet ku të gjithë janë kundra gjithkujt por jo kundra të keqes , është momenti analitik që përgjithëson dhe specifikon fatin e unit në shqipëri dhe lartësimin e idhujve të rremë kur e keqja kërcënon dhe frika pushton çdo liri.

Precedenti i “korrigjimit të kufijve” midis Kosovës dhe Serbisë!

September 5, 2018 by dgreca

Nga Enver Bytyçi /

Sot presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, është përpjekur nga Prishtina të bindë OJQ-të si dhe komunitetin ndërkombëtar se “Korrrigjimi i kufijve nuk krijon asnjë precedent për raste të tjera”! Ky refren i tij përsëritet vazhdimisht që kur ai ka ndeshur në murin e madh të rezistencës kundër ndarjes së Kosovës. E përsëriti edhe sot. Në fakt Thaçi po përpiqet që të bindë Europën dhe të marrë mbështetjen e saj në aventurën e përbashkët të tij me Viçiqin për këtë çeshtje. Ndërsa rrena e madhe se “Presheva, Bujanovci dhe Medvegja do i bashkohen Kosovës, pa dhënë asnjë pjesë të territorit të saj” është një tjetër absurditet dhe kontradiktë në diskursin e presidentit të Kosovës. Vetëm në Beograd dhe Moskë thonë se ndryshimi i kufijve nuk përbën precedent për raste të tjera. Por më pas po prej tyre do të thuhet: “Ja i ndryshuam me Kosovën, pse jo edhe me Bosnjën e rastet e tjera analoge në rajon”?! I gjithë ky lëmsh desinformimi dhe mashtrimi është i koordinuar midis Hashim Thaçit, Edi Ramës dhe Aleksandër Vuçiqit. Ata kanë ndarë rolet në funksion të asaj që presidenti i Kosovës të përçojë tezat e Beogradit, me qëllim që të mos kontestohet nga vendet kryesore të Bashkimit Europian. Dmth nëse Thaçi thotë se “ndryshimi i kufijve ka vetëm efekte pozitive dhe nuk krijon precedente të tjera”, atëherë kjo tezë bëhet “më e besueshme” dhe “më e pranueshme” në kryeqendrat europiane si Berlin, Londër e ndoshta edhe në Paris”, i cili ka filluar të ndjejë rrezikun e asaj që po ndodh në dialogun Prishtinë – Beograd. Politikanët ballkanikë nuk i ndahen vesit. Historikisht ata kanë luftuar kundër njëri-tjetrit duke mashtruar diplomacinë dhe politikën europiane se po bëjnë “më të mirën” për rajonin. “Dëgjoni, u thoshte Pashiçi në fillim të vitit 1913 europianëve, “shqiptarët nuk janë të aftë të vetëqeverisen. Na i lini ne t’i edukojmë, sepse ne dijmë ta bejmë këtë gjë”. Dhe një pjesë e europianëve i besoi ish-kryeministrit serb. Prandaj e bënë lëmsh Ballkanin, duke fut ashklën e zjarrit për një shekull të tërë. Tani nuk është vetëm presidenti i Serbisë, por edhe presidenti i Kosovës, ai i cili po përpiqet në stilin e Pashiçit të mashtrojë kancelaritë europiane. Sot Thaçi lëshoi rrenën e madhe. Tha se “Ka zëra që thone se korigjimi sjell konflikt. Ky është absurditet. Një marrëveshje mes nesh dhe Serbisë, flas me përgjegjësi, do të sjell paqe dhe stabilitet në rajon”. Ndërkohë në këtë lloj propagande mashtruese ka angazhuar gjithë lakejtë e vet. Një farë ish-zv.ministër i Jashtëm, Petrit Selimi, pa turp fare replikonte me gënjeshtrat e Beogradit me ekspertin më të madh të çeshtjes së Kosovës, profesorin e shquar, Daniel Serwer dhe i thoshte se “Ndryshimi ose korrigjimi i kufijve sjell stabilitet dhe nuk krijon precedent”. Derisa Serwer detyrohet t’i thotë këtij zëdhënësi të politikave serbe se “Ndryshimi i kufijve e shpërben shtetin e Kosovës”! Amerikani Serwer kujdeset që ta mbrojë shtetin e Kosovës nga shpërbërja, ndërsa “shqiptari” Thaçi, apo servilët e tij si ky Selimi apo Baton Haxhiu, kujdesen që të realizojnë projektin e Vuçiqit!!! Por në Europën e sotme gjeopolitika studiohet dhe vlerësohet me instrumente të ndryshme nga ato të vitit 1913. Nëse asokohe Pashiq i vetëm mundi ta gënjejë Europën e më pas të ushtronte dhunë e terror në Kosovë për ta serbizuar atë në “emër të qytetërimit”, në kohët e sotme Europa ka përvojën dhe instrumentë të shumtë, të cilët nuk e lënë të gabojnë së paku nga pikëpamja gjeopolitike. Në Europë vetëm aleatët e Rusisë do të donin që të ndodhë ndarja e Kosovës e më pas të vijojë ky precedent në disa vende të rajonit e më gjerë. Kjo kuptohet qartë dhe nga interesimi i jashtëzakonshëm i këtyre ditëve për referendumin në Maqedoni. Gjatë kësaj jave së paku tre “musketierë të fuqishëm”, Angela Merkel, Stoltenberg dhe Sebastian Kurz do ta vizitojnë Shkupin, për të inkurajuarPO-në në referendum dhe ankoruar Maqedoninë në NATO e BE. Por nëse ndodh ndryshimi i kufijve Kosovë-Serbi nuk do të bëjnë punë më as “musketierët” , as ndonjë tjetër europian i fuqishëm. Duket qartë se konflikti amerikano-europian për tregëtinë dhe çeshtje të tjera e ka zbehur interesin e Uashingtonit për stabilitetin në Europë. Edhe nëse Rusia vjen dhe instalohet në Ballkan, për disa zyrtarë amerikanë nuk ka ndonjë shqetësim. Për këta Rusia gjendet më afër interesit amerikan sesa vetë Europa. Prandaj dhe ndryshimi i kufijve në fjalë është hapi i parë i falangave ruse për ta realizuar politikën e ekspansionit në Ballkan. Ky ekspansion do të shtrihet jo vetëm në Serbi, por edhe në Bosnjë-Hercegovinë, ish vendin protektorat të Austro-Hungarisë. Republika Srpska edhe pa një precedent të tillë është në prag të një lëvizjeje për shkëputje nga Federata e Bosnjë-Hercegovinës. Ndërsa në rastin e realizimit të këtij precedenti Dodik do të ishte i papërmbajtshëm e ligjërisht nga pikëpamja ndërkombëtare askush nuk mund të ndalonte atë. Kështu Kremlini do të krijonte një mini Sevastopol në bregdetin Adriatik. Hashimi dhe Aleksi thonë jo. Kjo është e pamundur. Por në Europë e dijnë mirë se çfarë përfaqëson Dodik. Edhe po të donte Aleksi i Beogradit nuk do të mund ta ndalonte një zhvillim të tillë. Ndërkohë që Hashimi i Prishtinës nuk imponon dot vullnetin e shqiptarëve në Maqedoni, në Mal të Zi e kudo që ndodhen. Ai imponon vullnetin e tij vetëm tek ata që i binden Beogradit! Kësisoj Maqedonia nuk do të ekzistonte më. Ndërsa vetë Moska do të legjitimpjë jo vetëm pushtimet e saj të dy provincave në Gjeorgji dhe të Krimesë, por edhe ndarjen e Ukrainës Lindore , Moldavisë etj. Nëse në Prishtinë dhe në Beograd do të varroset parimi i mosndryshimit të kufijve, atëherë vizitat e Merkel, Kurz dhe Stoltenberg kësaj jave në Shkup do të kujtohen thjesht si përpjekje për ta shpëtuar Ballkanin e Europën. Tirane, 05.09.2018

Petritsch pret declaratë para takimit Thaçi-Vuçiç

September 5, 2018 by dgreca

Petritsch para takimit Thaçi-Vuçiç: Unë pres një deklaratë/

Diplomati dhe politikani austriak, Wolfgang Petritsch shihet si moderator në zgjidhjen e konfliktit Kosovë-Serbi. Adelheid Feilcke bisedoi me të para zhvillimit të takimit Thaçi-Vuçiç ditën e premte në Bruksel.

Nga Adelheid Feilcke/DW/

Deutsche Welle: Tema është e qartë Kosova- Serbia. Ju keni folur kohë më parë në një intervistë për Deutsche Wellen dhënë në fund të vitit të kaluar për mundësitë e ndryshimit të kufijve duke thyer kështu një tabu. Për ç’arsye?

Wolfgang Petrisch: Në shumë vite që është duke u zhvilluar dialogu i sponsorizuar nga BE midis Beogradit dhe Prishtinës, janë diskutuar variante të ndryshme dhe në përgjithësi është patur gjithnjë parasysh parimi i mosndryshimit të kufijve. Këtë vit gjatë zhvillimit të dialogut në Bruksel është arritur në një situatë të re diskutimi, ku të dy presidentët kanë folur për këmbime territoresh. Refleksi im i parë ishte se kjo bie në kundërshtim me parimin shumëvjeçar të deritanishëm të lënies së kufijve në gjendjen që janë. Nga ana tjetër pata përshtypjen, se për herë të parë në historinë e Ballkanit është duke u bërë një përpjekje për ndryshimin e kufijve jo me gjakderdhje dhe me armë, dhe jo e njëanshme por një përpjekje me rrugë paqësore, për gjetjen e një kompromisi nëpërmjet bisedimeve. Kjo më dha shtysën për të thënë se Bashkimi Evropian duhet ta shohë me kujdes këtë propozim, ose këto propozime, duhet t‘ i shohë më nga afër. Pse? Sepse unë jam i mendimit se duhen marrë seriozisht dhe duhet parë nëse ky variant funksionon apo jo. Unë as tani nuk jam i bindur se mund të funksionojë. Por unë mendoj se përgjegjësia që kanë politikanët kur bëjnë një propozim të tillë është shumë e rëndësishme, sepse nga Bosnja unë e di se zgjidhjet e detyruara nga jashtë nuk mund të funksionojnë.

Deutsche Welle: Ju shiheni si motor i këtij diskutimi. Përveç jush ka pak njerëz të tjerë që e lejojnë këtë opsion. Pse ndodh kjo?

Wolfgang Petritsch: Në përvojën time në Ballkan, në Bosnjë, ku kam marrë shumë vendime që dhe i kam zbatuar pastaj, disa kanë qenë të qëndrueshme. Por vendimet më të mira, kompromiset më të mira që kanë qëndruar deri më sot i kam arritur duke qenë moderator midis interesave të ndryshme. Mbas kësaj përvoje unë thashë, se duhet t’i shohim këto propozime. Bisedimet zhvillohen në Bruksel. Ato nuk janë të lira, që ata të dy të bisedojnë në fshehtësi, bisedimet janë shumë profesionale, një proces që zhvillohet në Bruksel, moderuar prej Mogherinit. Dhe ato aty e kanë vendin, aty duhen diskutuar.

Deutsche Welle: Po, ju e quajtët veten moderator të procesit. Mediat njoftojnë se zyra juaj e avokatisë paguhet prej qeverisë serbe për këto këshillime, prandaj në Kosovë ka kundërshtime…

Wofgang Petritsch: Ky është një keqkuptim. Zyra ime e avokatisë është përgjegjëse për procesin e pranimit në BE, merret me kapitujt e ndryshëm juridikë. Merret me çështjet teknike. Kryesisht merret me shpjegimin e sfondit politik për juristët.

Deutsche Welle: Ju jeni vendosur në shënjestër në njëfarë mënyre. Gazeta gjermane taz nga Berlini, shkruante së fundmi se mbas kësaj fshihen forcat ruse që nxisin këmbimin e territoreve…

Wolfgang Petritsch: Kjo është shumë interesante dhe tregon konfuzionin. Apo jo? Për shembull nëse arrihet ndonjë këmbim territoresh, kjo ka si parakusht që Serbia të njohë Kosovën. Sepse Paktet mund të lidhen vetëm me partnerë të njohur nga e drejta ndërkombëtare. Për mua është mister çfarë kanë të bëjnë rusët këtu. Nëse Kosova njihet atëherë kjo çështje shtrohet para Kombeve të Bashkuara. Që do të thotë se problemi që rusët për shkak të serbëve pengojnë hyrjen e Kosovës në Kombet e Bashkuara, do të zgjidhet.

Deutsche Welle: A mund ta konkretizoni pak këtë. Çfarë duhet të ndodhë sipas mendimit tuaj për të kryer këtë proces?

Wolfgang Petritsch: Unë besoj se ajo që duhet të ndodhë tani dhe shpresoj që të ndodhë është që të peshohen të mirat dhe të këqijat e këtij procesi. Për mua ka rëndësi që njerëzit e prekur, qytetarët në të dy anët e kufirit të përfshihen në këtë proces. Unë mendoj për referendum apo instrumenta të tjera, sigurisht edhe parlamentet në mënyrë që të respektohet i gjithë procesi demokratik. Dhe unë kam besim të madh se Bashkimi Evropian do ketë kujdeset që kjo të ndodhë. Çështja e dytë e rëndësishme është që duke patur parasysh përvojat e përgjakshme të viteve nëntëdhjetë të merren masa që të pengohet të shkohet deri aty ku qytetarëve t‘u duhet të largohen nga shtëpia, fshati ose qyteti. Pika e tretë është që nëse arrihet një zgjidhje, pavarësisht si do të jetë ajo, atëherë ajo do të jetë zgjidhja e një konflikti të madh historik në këtë zonë, në ish-Jugosllavi, konfliktit midis shqiptarëve dhe serbëve. Ky do të ishte fillimi në një të ardhme pozitive. Tani Bashkimi Evropian dhe presidenca e radhës e BE, njëqind vjet pas përfundimit të Luftë së Parë Botërore, tani më 2018, duhet të nxjerrë një deklaratë të detyrueshme ndërkombëtare për të gjitha grindjet kufitare, të cilat nuk janë pak. Procesi i Berlinit ka nxjerrë një listë.

Deutsche Welle: Por gjithë ky diskutim për korrigjime ose ndryshime kufijsh që shkon deri tek çështja e këmbimit të mundshëm të Veriut të Kosovës me Jugun e Serbisë has në kundërshtime masive. Dy argumente të rëndësishme vijnë nga kritikët. E para të mos ketë zgjidhje etnike për vendosjen e kufijve dhe frika nga efekti domino. Si i përgjigjeni ju atyre?

Wolfgang Petritsch: Së pari, është krejtësisht i kuptueshëm shqetësimi, sepse siç e thashë në të kaluarën ka pasur ndryshime kufiri të përgjakshme. Kjo nuk duhet të ndodhë. Së dyti, ka pasur për shembull një arbitrazh ndërkombëtar midis Kroacisë dhe Sllovenisë për korridorin e Adriatikut, në kuadër të të cilit disa fshatra që flasin kroatisht kaluan në Slloveni…

Deutsche Welle: Dimensioni është natyrisht më i madh…

Wolfgang Petritsch: Më i vështirë, por principi i prekjes së kufijve u mirëseardh për shembull më 2008, kur Kosova deklaroi pavarësinë, e cila u njoh menjëherë nga shumë vende të BE, megjithëse kjo ishte në kundërshtim me Rezolutën 1244.

Deutsche Welle: Zoti Petritsch, kundërshtime nuk ka vetëm nga BE por edhe nga Kosova ku është duke u formuar një rezistencë e madhe. Pyetur ndryshe a mund të ndodhë që Kosova të jetë humbësja në këtë marrëveshje? Kjo është frika e popullsisë në Kosovë?

Wolfgang Petritsch: Jo. Unë kam respekt të madh për protestat nëse ato duan të thonë se nuk duan të arrihet tek një shtet i plotë nëpërmjet kritereve të vjetra etnike dhe të arrihet futja në OKB me anë të kësaj sakrifice. Ne duam një Kosovë ku kufijtë mbeten aty ku janë dhe prandaj ne e hedhim poshtë këtë propozim. Kjo është legjitime. Sipas mendimit tim do ishte madje rruga më e mirë, e cila do mbështetej nga Evropa. Pa dyshim. Por çështja është e thjeshtë, ajo është pranuar nga Bashkimi Evropian dhe Mogherini dhe tani jepen gjykime të tjera. Këto gjykime duhen marrë seriozisht.

Deutsche Welle: Ju përmendët propozimin e Zonjës Mogherini. Më datën 7 zhvillohet takimi Thaçi- Vuçiç- Mogherini ku edhe do të diskutohet ky propozim. Çfarë prisni prej takimit?

Wolfgang Petritsch: Unë pres një deklaratë. Mogherini tha edhe në takimin e ministrave të Jashtëm në Vjenë se shpreson që deri në fund të vitit të ketë një zgjidhje për këtë çështje. Unë mendoj se kjo është optimiste, por nga ana tjetër e përshëndes atë. Duhet të mendoni në çfarë situatë ndodhemi, si në nivel rajonal ashtu edhe atë evropian dhe global. Situata ka ndryshuar në Ballkan në mënyrë radikale në shumë pikëpamje. Në vitet nëntëdhjetë aty kishte dy aktorë të mëdhenj amerikanët dhe evropianët. Amerikanët janë duke u tërhequr në përgjithësi. Evropianët, siç e dini dhjetë vitet e fundit nuk kanë qenë në formë të shkëlqyer. Ndërkohë Kina ndërton rrugën e mëndafshtë nëpër Ballkan. Rusia është shumë aktive me manovrat politike dhe ekonomike. Turqia është lojtari i tretë i rëndësishëm në rajon. Aty shtohen edhe Shtetet e Gjirit që kanë investuar qindra miliona në Bosnjë dhe Serbi. Kina ndërton për shembull urën më të madhe të autostradës në Kroaci dhe linjën hekurudhore Budapest-Beograd. Këto janë sfida të rëndësishme për Evropën. Nuk jam kundër që Kina investon, por dua të them, se kjo duhet bërë sipas rregullave europiane, Por kur nuk e gjejmë kohën për këtë, se prej vitesh merremi me probleme si ai i Kosovës, atëherë them: shikoni që të gjejmë një zgjidhje. Ka dy presidentë që duan një zgjidhje.

Deutsche Welle:…dhe pa tabu?

Wolfgang Petritsch: Kjo është e nevojshme. E di që është e pazakontë. Që do të përdoren formulat e asaj që ka ndodhur para 20 vitesh. Mirë që e kemi kujtesën historike. Por kemi edhe një të tashme, dhe të ardhme,. dhe ka disa politikanë në Ballkan, që arrijnë zgjidhje të mëvetësishme. Shikoni kryeministrin Zave. 26 vite u përpoqën europianët, por nuk arritën gjë. Tani kemi dy presidentë në rajon, që kanë një propozim. Ndoshrta është igabuar, ndoshta ka diçka aty, por ai vjen prej rajonit.

Deutsche Welle: Nëse në takimin e të premtes arrihet një marrëveshje e përbashkët, kur mund të ndodhë zgjidhja me ndryshime të mundshme kufiri?

Wolfgang Petritsch: Komisioni i tanishëm i BE ka afat. Deri në mars të vitit tjetër duhet gjetur një zgjidhje, pastaj Komisioni i BE dhe Mogherini kthehen në histori. Nëse çështja dështon dhe kthehet në gjendjen e mëparshme, atëherë unë nuk mund të garantoj që Komisioni i ri dhe pasardhësja e Mogherinit të merren me këtë çështje.

LARG DUART NGA KOSOVA E KOSOVAREVE!

September 3, 2018 by dgreca

“Kosova i ka kufijtë e vet, me Shqipërinë, Malin e Zi, Maqedoninë dhe Serbinë. Ne i respektojmë këto kufij dhe nuk mendoj se duhet ndonji kreativitet i ri për rishikim të tyre, por duhet të respektojmë kufijtë që kemi.”( KM i Kosovës, Ramush Haradinaj)/

Shkruan: Sami Repishti, PhD./

Ridgefield,CT.- Sot, Republika e Kosovës sime zien nga nji kercënim që synon coptimin e saj, rrjedhim i nii “fantazie” me perspektiva të pa parapame për të ardhmen e saj. Akoma e pa forcueme mirë si “shtet” në arenën ndërkombëtare, aksione që rrezikojnë të tashmen e brishtë dhe të ardhmen e pa sigurtë, në Kosovë kryhen me lehtësi adoleshenti, akte që sfidojnë nji rrezik të pa aftë me u kontrollue.

Thirrjet e fundit që kanë marrë tone histerike kanë hjedhë botën kosovare në qendër të nji stuhie që ka prekë edhe botën e jashtëme. E papranueme akoma në OKB-në si anëtare me të drejta të plota, as në Bashkimin Europian si kandidate për anëtarsim, kryesisht si rezultat i mosnjohjes si shtet i pavarun nga pesë anëtarë me të drejtë veto të BE-së, as në organizata tjera ndërkombëtare që plotësojnë mangësitë e pavarësisë së plotë, njeriu ka përshtypjen se Kosova sot vetë-lëkundet pa llogaritë përfundimin e aksionit të saj: ndryshim, modifikim, korrigjim kufijsh me Republikën e Serbisë, nji fenomen negativ që nga viti 1877 me përfundime gjithmonë në dam të hapësinës tokësore të Kosovës! Kryministri Haradinaj ka të drejtë. Deklarata e masipërme tregon përgjegjsi politike!

Megjithate, nji takim në mes të dy presidentëve të Kosovës dhe Serbisë, që promovojnë idenë e ndryshimeve kufitare ashtë planifikue të mbahet me 7 shtator 2018, në Bruksel, Belgjikë. Para se të gjindemi përballë nji “fakti të kryem” duhet të veprojmë vendosmënisht dhe me shumë kujdes! Duhet të mobilizohemi, të gjithë!

Në vitin 1990, KM Gjermanisë, Helmut Kohl, ndertoi argumentin për riunifikimin e Gjermanisë si “…shprehje e vullnetit të popullit”, nji akt që inkurajoi shqiptarët e Kosovës, dhe serbët e Krajinas me kerkue shtete të lira dhe të pavaruna. Me 2 korrik 1990 Kosova shpalli Deklaratën e Pavarësisë. Me 7 shtator 1990, Kuvendi i Kosovës deklaroi Republikën e Kosovës shtet i lirë e i pavarun.

Momenti historik për “territorin e Kosovës” ka qenë data 13 mars 1991. Parlamenti i Europës kaloi nji Rezolutë ku thuhej:”…republikat konstituente dhe krahinat autonome të Jugosllavisë duhet të kenë të drejtën (“must have the right”) me përcaktue lirisht të ardhmen e tyne me mënyra paqësore, dhe demokratikisht, “në bazë të kufijve të njohun ndërkombëtarisht si dhe të kufijve të mbrendshëm” (“on the basis of recognized international and internal borders” (Clause 8)(Theksi i im.SR).

Referenca për kufijtë e mbrendshëm në veçanti, sugjeron se parimet e Helsinki Final Act (1975) do të aplikohen edhe për kufijtë e republikave dhe krahinave autonome gjithashtu (paprekëshmënia e kufijve). Ky vendim me randësi, dhe referenca e Helsinki-t nenkuptojnë mosndryshimin e kufijve ekzistues, nji qendrim që bani të mundun formimin e Republikës së Kosovës ma vonë në të gjithë hapësinen e territorit të ish “Krahinës Autonome të Kosovës dhe Metohisë”(KAKM). Fakti që në qershor 1999, Serbia u tërhoq nga i gjithë territori i ish KAKM-së, tregon randësinë e madhe të këtij parimi ndërkombëtar. Për ma tepër, asnji pllambë toke jashtë Kosovës nuk ashtë marrë me dhunë ose manovrime politike e marrëveshje të mshehta. Kosova ka fitue pavarësinë e saj si rezultat i shtypjes së patolerueshme serbe, dhe përpjekjeve të shumanëshme të popullit të saj, të njohuna ndërkombëtarisht.

Fatmirësisht, qendrime të këtilla u banë të mundëshme për hir të ndryshimit të klimës politike botënore, dhe europiane veçanërisht. Hapat e mëdha të ndërmarrun nga Fuqitë Aleate në ngritjen e strukturës ndërkombëtare të mbasluftës parashikuen nji botë ma të lirë, ma paqësore, dhe ma të zhvillueme ekonomikisht. Bota e Versaille-s kishte vdekë njiherë e përgjithmonë. Mbas Kartës së OKB-së për ruejtjen e stabilitetit dhe paqës (1945), u aprovuen edhe dokumentë të tjerë si Deklarata Universale për të Drejtat e Njeriut (1948), dy Konventat për të Drejtat Politike dhe Ekonomike (19 dhetor 1966), themelimi i Europës së Bashkueme, Akti Final i Helsinki-t (1975), Karta e Parisit (1980) e tjerë instrumentë që u përdorën në ndertimin e botës së mbasluftës. Me shkatërrimin e strukturës shtetnore artificiale të ish Jugosllavisë, u mundësue përpunimi i dispozitave me frymë ma liberale dhe sidomos ma të drejta. Nga këto zhvillime përfitoi edhe “problemi” i Kosovës dhe avancimi i tij drejt pavarësisë së plotë (17 shkurt 2008) në territoret e njohuna ndërkombëtarisht.

Me 25 shtator 1991, “UN Resolution 713, bashkë me thirrjen për armëpushim në Jugosllavi dha mbështetjen e plotë përpjekjeve të Bashkësisë Europiane, tue përfshi edhe pozitën e saj të marrun mbi mosshkeljen e kufijve republikanë dhe krahinorë”. (Susan Woodward). Me 3 tetor 1991, përfaqsuesi i Bashkësisë Europiane (EC) van der Broeck dhe Lordi Carrington, pranuen, inprinciple,nji plan paqe që nisej nga koncepti “konfederacion”, dhe parashikonte pavarësinë eventuale për të gjitha republikat që e dëshirojnë. Me 15 tetor 1991, u vunë tri kondita për njohje të pavarësisë:

1)garanci për të drejtat e minoriteteve, përfshi edhe status special për disa regjone.

2)Asnji ndryshim kufitar arbitrarisht.

3)Pjesëmarrje në negociata mbrenda Konferencës së Paqës mbi krijimin e nji aleance shtetesh të pavaruna e sovrane (që nënkuptonte pavarësia e shteteve individuale të njihet vetëm në kuadrin e nji marrëveshje të përgjithshme).

Ndërkaq, OKB-ja pranonte gjykimin e Komisionit Badinter të BE (EC) se doktrina legale e utis possidetis (“mbaj atë që zotnon”) zbatohet edhe për kufijtë embrendshëm të Jugosllavisë (Theksi i im SR) – “nji referencë që, jshte situatave koloniale, u përdorue për Kosovën për të parën herë .” (Marc Weller)

Në shtator 1994, kemi nji situate ma të komplikueme. Mbas kërkesës nga ana e kroatëve të Bosnjes dhe Hercegovinës me u “konfederue” me Kroacinë, ministri i jashtëm francez, Alain Juppe, deklaroi se nuk shihte nji arsye përse edhe serbët e Bosnjes dhe Krajinas të mos konfederohen me Serbinë. Ky qendrim rezultoi në reagimin e shpejtë të presidentit të Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, me 9 shtator, 1994, se shqiptarët gjithashtu kanë të drejtën me u konfederue me Shqipërinë. Ai deklaroi: ”Në rast se marrëdhanjet konfederale të serbëve boshjakë legalizohen, atëherë na menjiherë do të kërkojmë marrëdhanje të njillojta me Shqipërinë” njoftonte Borba,Bilëtin Vesti,10 shtator 1994 (citue nga Susan Woodward). Nga qeveria komuniste shqiptare nuk erdhi inkurajim!

Dy aspektet themelore të problemit të Kosovës -pavarësia dhe integriteti territorial- po merrshin drejtimin e duhun: pozita e Kosovës si njisi politike dhe njisi territoriale në vete, priste momentin për njohjen ndërkombëtare të kësaj situate. Ky moment erdhi në vitin 1999 kur bashkësia ndërkombëtare, nën udhëheqjen e SHBA-së vendosi të jap fund agresionit dhe shtypjes serbe në Kosovë me ndërhymje ushtarake. Në qershor, me hymjen e trupava aleate në Kosovë, rruga për konfirmimin legal të gjendjes së krijueme për nji Kosovë të lirë e të pavarun ishte e hapun. Aspektet legale të problemit dhe pozita e Kosovës u konfirmuen me dokumente të njimbasnjishëm dhe përfunduen me Planin Ahtisaari, akti i fundit që solli pavarësinë e Kosovës me 17 shkurt 2008, mbrenda kufijve te njohunndërkombëtarisht.

*****

Ashtë nji situatë inkurajuese kur shohim se që nga dita e parë e deklaratës së Presidentit Thaçi për ndryshim/shkembim territorial me Republikën e Serbisë, nji numër i konsiderueshëm studjuesësh, nga të gjitha trojet shqiptare, filluen shqyrtimin e kësaj ideje në përgjithësi me dyshim dhe frikë. Arsyeja ashtë e thjeshtë. Kosova sot ma shumë se kurr ma parë ashtë nji ‘problem “gjithëshqiptar”, i pandashëm dhe shumë sensitiv. I ndermarrun me inisiativen e Presidentit Thaçi, ndryshimi/korrigjimi i kufijve shtetnorë të dy shteteve europiane ashtë “nji çeshtje europiane”, aq ma shumë për dy vende që aspirojnë anëtarsimin e tyne në Europë.

Simbas Kushtetutës së Kosovës:

“Neni 1/3- Republika e Kosovës nuk ka pretendime territoriale ndaj asnji shteti ose pjese të ndonji shteti. (Në këte rast ndaj shtetit fqinj të Serbisë.SR)

Neni 2- Sovraniteti dhe integriteti territorial i Republikës së Kosovës ashtë i pacenueshëm, i patjetërsueshëm (me ndryshim/shkembim. SR), dhe i pandashëm, dhe mbrohet me të gjitha mjetet e përcaktueme me këte Kushtetutë dhe me ligj.”

Çdo republikë parlamentare, ashtu siç ashtë edhe Republika e Kosovës, ka faktorin e vet stabilizues: Parlamentin, i vetmi organ i zgjedhun lirisht nga “sovrani” (populli i Kosovës). Funksjonarët e “shtetit” – ose pushteti ekzekutiv- janë parimisht qytetarë të aftë, profesionistë, të besueshëm, dhe të ngarkuem me zbatue ligjët e aprovueme nga Parlamenti. “Korrigjimet/ndryshimet e kufijve” nuk ashtë prerogativë e tyne, dhe ata që shkelin ligjin, përgjigjen para Gjykatave të pavaruna. Kështu vepron nji shtet demokratik!

Në takimin e fundit të mbajtun në Vjenë nga Ministrat e Jashtem të Bashkimit Europian, 30 gusht 2018, me ata të vendeve kandidate për anëtarsim, ministri i jashtëm gjerman Heiko Maas quejti “të gabuara” idetë e ndryshimeve të kufijve në mes të Kosovës dhe Serbisë. “Ne mendojmë se kjo mund të hapë shumë plagë të vjetra dhe së këndejmi jemi shumë skeptikë” u tha ai gazetarëve. (Zëri i Amerikës) Kështu deklaruen edhe ministrat e Luksemburgut, Finlandës, Austrisë. Edhe Britania e Madhe e kundërshton nji shkëmbim të këtill. Ndërsa, Shefja e politikës së jashtëme europiane, F.Mogherini, tha se do të mbështesë çdo zgjidhje që nuk çon në “krijimin e shteteve etnike”. Nji qendrim i këtill ashtë diametralisht i kundërt me ate të Presidentit serb, A. Vuçiç, se “ndarja ndërmjet serbëve dhe shqiptarëve në vija etnike” ashtë pikësynimi i tij.

Përsëri, kundërshtimi i KM Haradinaj erdhi menjiherë dhe i plotë: ai ritheksoi kundërshtimin e tij ndaj ideve për korrigjim kufijsh e shkembim territoresh, nji qendrim që Presidenti i Kosovës, H.Thaçi e cilësoi si “disa individë të caktuar po tentojnë të krijojnë panik dhe paqartësi…”. Z. Haradinaj shtoi: “Kosova ka paguar nji çmim të shtrenjtë për paqën që kemi sot dhe nuk duam të hyjmë përsëri në skenarë të rrezikshëm….Njohja reciproke dhe paqja e qendrueshme duhet të jetë rezultati i vetëm kredibël nga kjo marrëveshje. Diskutimi për shkembimin e territoreve …krijon pasiguri dhe rrezikon investimet afatgjata politike dhe të sigurisë për stabilitetin dhe paqën në Kosovë dhe rajon”. Para nji situate të këtillë, “partitë opozitare synojnë që me 4 shtator të mbajnë nji séancë të jashtëzakonshme të Parlamentit ku do të hidhet për miratim një rezolutë që, si thuhet, ‘i ndalonpresidentit dhe kujdo tjetër tënegociojë për terësinë territoriale të Kosovës’.”(Zëri i Amerikës, 31 gusht). Çdo shqiptar duhet të përkrahë këte qendrim!

Qendrimi i dy fuqive të mëdha del nga deklaratat e perfaqësuesve të tyne. Shkurtimisht: në se dy palët arrijnë nji marrëveshje, ata nuk do të sjellin pengesa.

Presidenti i Shqipërisë, Ilir Meta u shpreh: “Dialogu Serbi-Kosovë ashtë ndertuar jo për të ndryshuar realitetin, por për të udhëhequr procesin e pranimit të tij, në emër të paqes dhe stabilitetit. Ai është parakusht për integrimin europian të dy vendeve. Çdo diskutim dhe debat që ndihmon në kuptimin dhe pranimin e këtij realiteti është i mirëpritur. Çdo devijim nga ky realitet, përveç se provokon emocione dhe retorikë populiste nuk sjellë dobi. Sovraniteti dhe integriteti territorial i Kosovës është realitet i njohur dhe i pranuar tashmë nga shumica bindëse e vendeve anëtare të OKB-së. …Pavarësia e Kosovës ka qenë një nga investimet më të mëdha dhe të suksesshme të BE-së dhe të SHBA-së në Ballkan… Çdo tentativë për të imponuar modele të ndryshimit të kufijve, jo vetëm do të cenonte stabilitetin e rajonit, por do të vinte në rrezik edhe frymën e parimet e BE-së.”

Eksperti britanik për Ballkanin, Paddy Ashton, shqetësohet se nji ndryshim i kufijve Serbi-Kosovë do të lehtësojë mundësinë e bashkimit të të gjitha zonave të banueme nga serbët në nji shtet të vetëm serb. Deklaratat e KM serb Vuçiç se dëshiron “ndamjen e serbëve dhe shqiptarëve” gjithashtu kanë këte synim: formimin e shtetit etnik serb. Nji qendrim i tmerrshëm, nji zgjidhje që rrezikon çdo kohë paqën në Ballkan.

*****

“Në mes të serbëve dhe shqiptarëve pothuejse nuk ka komunikim. Kur të kalojë breznia e tashme kosovare që u rrit nën Jugosllavi, shqiptarët do te komunikojnë me ne, në gjuhën angleze. Në Prishtinë në vitin e parë të hapjes së fakultetit të sllavistikës në universitetin lokal, nuk u rregjistrue njeri. Në Serbi, askush nuk mëson gjuhën shqipe, as edhe kur kishim ‘Vëllaznim-Bashkim’. Praktikisht na nuk njohim njeni tjetrin” shkruen Zeljko Pantelic, në Vjesnik on line, me 30.VIII.2018).

Këte dëshiron KM serb Vuçiç: anmiqsi të përjetëshme, frikë e pasiguri!

Qendrime të këtilla tallen me idenë e europianizimit të Ballkanit. E kaluemja e hidhët e këtij kontinenti u përshtatet ma shumë sepse u lejon me grabitë tokët e të tjerëve- zakonisht të vendeve ma të vogla; shqiptarët e dinë mirë këte eksperiencë!-dhe me krijue shtete që i përngjasin “imperatorive” mesjetare të Car Dushanit…..

Për fat të mirë, koha ka ba punën e vet, dhe Europa me gjithë “gabimet” e së kaluemes, ka hy në nji fazë të qendrueshme përparimi, paqje dhe stabiliteti, e mbështetun në respekt reciprok, dhe në respektimin e të drejtave të njeriut në të gjithë kontinentin. Idetë e renesancës dhe të humanizmit e frymëzojnë!

Ideja e “europianizimit” të vendeve tona ashtë forma ideale e përparimit në të ardhmen tonë. Shqiptarët, kudo që banojnë, duhet ta përshëndesin dhe ta përkrahin. Për mendimin tim, ashtë e vetmja e ardhme që premton për ne dhe për breznitë tona .

Le ta përqafojmë!

Me 5 shtator 2001, ish Ambasadori amerikan në Tiranë, William E.Ryerson shkruente këte Letër: “ …Pa dyshim, merita për çlirimin e Kosovës i takon Sekretares (së Shtetit) Albright, që pati urtësinë me përkrahë ate që ishte e drejtë si dhe aftësisë saj me bindë “boss-in” (Presidentin Clinton) dhe kolegët e tij me veprue e jo me u kufizue në deklarata pa efekt. Megjithate, ajo nuk do të dilte me sukses sikur ju, dhe të tjerë si ju, të mos kishin shpenzue vite të gjata sidomos me edukimin e publikut amerikan dhe, akoma ma me randësi me edukimin e udhëheqësve tonë (amerikanë) mbi problemin serioz që paraqiste shtypja serbe në kurriz të shqiptarëve të Kosovës.

Ju keni të drejtë me qenë kryenalt për të gjithë sukseset e jueja. Jo, ju nuk i keni arrijtë vetëm këto suksese; por, unë dyshoj në se pa përpjekjet e jueja të gjata, udhëheqsit politikë amerikanë do të kishin veprue ashtu si vepruen.

Sinqerisht i jueji, William E. Ryerson, ish ambasador i SHBA-së në Tiranë”

( Letter, to: Prof. Sami Repishti).

Ashtë me këte frymë që shkruej unë sot këto rradhë në lidhje me zhvillimet e fundit politike në Kosovë: nji dashuni e sinqertë për “Nanën Kosovë” – nji vëlla për motër e vëlla!

———————————————————————————————————-

(Në vitin 2003, autori ashtë dekorue nga i ndjeri Dr.Ibrahim Rugova, President i Republikës së Kosovës, me “Medaljen e Artë -125 vjetori i Lidhjes së Prizrenit)

———————————————————————————————————-

Tjerrësit e leshit

August 30, 2018 by dgreca

Nga Alfons Grishaj/

Skajet e larta të horizontit nuk mund ti kapë çdo lloj syri, ashtu si Mariana trench nuk mund të arrihet me fije leshi. Po ç’ti bësh , mendimtharët tanë përdorin shumë fijet e leshit në vend të neuroneve logjike.

Para pak kohe , të persekutuarit politik përdorën një krahasim për vuajtjet e tyre në Kampin e Tepelenës , duke e quajtur “Aushvic”. Megjithëse qe një krahasim dhe të gjithë e dinë çdo të thotë krahasim , mendimtharët tjerrës filluan debatin duke bërë lesh e li problemin delikat që ndan dy botë , atë të krimit kolektiv komunist , me liritë dhe të drejtat e njeriut .Sot, më duhet tu vë një emër mendimtharëve , duke i quajtur “tjerrësit e leshit”. Ata nuk dinë asgjë tjetër, vetëm të bëjnë lëmshe leshi, dhe asnjëherë nuk arrijnë për të realizuar një punim serioz , për ti shërbyer vetvetes dhe shoqërisë , por tjerrin e tjerrin dhe asgjë në dritë nuk nxjerrin.

Krahasimi i “Kampi Tepelenës” me “Aushvicin” nuk kishte pse shqetësonte “tjerrësit e leshit”, për të ngjallur zemëratën e mijëra të vuajturve që përjetuan ferrin komunist. Po i kanë provuar ata vuajtjet e tmerrshme që kanë hequr të përsekutuarit? Jo!

Nëse, mendimtharët kundërshtarë nuk e kanë përjetuar një ferr të tillë, mbi cilin fakt mbrojnë teorinë e tyre , që Kampi i Tepelenës nuk qe një Aushvic i dytë , kur njërëzit që e kanë jetuar janë të gjallë akoma dhe japin detaje drithëruese? Të jetë kjo një shkarje delitantësh apo një ligësi demagogësh me ngjyrë? Si mund të gjykohet vrasja si ndryshim thelbësor kur është e njëjtja dhimbje dhe që të dyja kampet kanë të njëtën fyrtyrë, tmerr dhe vdekje ?! Atëherë ku ndryshon thelbi i vrasjes? Tek dhomat me gaz , krematoriumet , vdekja nga uria dhe torturat , numri i viktimave apo iligjimiteti i vrasjes?! Unë mendoj, iligjimiteti i vrasjes përbën thelbin e arsyes krahasuese të objektit dhe jo numri i të ekzekutuarvë dhe forma e vdekjes.

Sa për kujtesë :

Nazistët, fillimisht e nisën shpagimin për padrejtësinë e Traktatit të Versajës dhe u bënë varrmihësit e saj. Si fillimi i të gjitha diktaturave shpagimi kthehet në etje dhe etja kërkon lumenjë gjaku. Mein Kamf , u mendua të jetë Bibla e gjermanëve dhe nazizmi filozofia e “Racës Ariane” . Në disa Kisha , nazistët hoqën Biblat dhe zevëndësuan me Mein Kamf. Ndërsa Heidegger kërkoi që ta bënte nazizmin filozofi, ashtu si Lenini, marksizmin.

Komunizmi dhe nazizmi janë si vëllezërit siamez…por me një ndryshim, se komunistët nuk e nisën luftën me kundërshtarët internacionalë për të rivendosur “padrejtësinë” e Traktatit , se nuk patën ndonjë të tillë, por e nisën me çmontimin e vlerave të civilizimit dhe ligjet e shenjta për të vendosur kultin e komunizmit.E kam shkruar dhe më parë, komunistët shkallmuan vlerat intelektuale kombëtare , pronën dhe besimin, trekëndëshin e zhvillimit përparimit njerëzor. Nëse nazizmi qe jetëshkurtër, komunizmi jetoi shumë më gjatë se nazizmi dhe pasojat qenë më të tmerrshme si në këndvështrimin historik e shkencor dhe në atë njerëzor. Midis tyre shenja barazuese vendoset në çmendurinë e aktit që përbën kultin kafshëror , kult që shkatërron vlerat humane.

Atëherë “tjerrësit…” përse kërkojnë të ndërtojnë një rrjet pezishke merimange me neurone leshi ?

Mendoj… arsyet janë dy :

1-Tradicioni dobët lind gjithnjë dashnorët e antivlerës, të cilët nuk e kanë për asgjë të manipulojnë shkallën e krimit si domosdoshmëri vetëmbrojtëse . Dhe si mbrojtës të origjinës mundohen që me shoshën e fijeve leshit të mbulojnë dritën e diellit, përpjekje kjo që përbën nonsensin dramatik të ripërsëritjes , duke rënë nga krimi fizik në atë moral.

2-Shikimi i të persekutuarve si qënie inferiore , që nuk përbëjnë kërcënim hakmarrës për kulturën e tradicionit krimit . Pra , mund të lozësh me “thëngjinjtë e fikur” se nuk kanë fuqi zjarri për të djegur dorën !

Ky është dhe kulmi i pafytyrësisë që e bën dhe më të rëndë çështjen e hapur. Megjithëse asnjëherë nuk kanë kërkuar të falur për krimet e baballarëve të tyre…vazhdojnë të tallen?! Tallja e mendimtharëve po kthehet në një ritual që sa vjen dhe bëhet më i rëndomtë. Ndërsa të persekutuarit , po ndërgjegjësohen përditë për të ndërruar formën e përgjigjes për dashnorët e antivlerave.

Mendoj se, mendimi me vlerë dhe kritika objektive intelektuale është foleja e arsyes dhe gjeneratori i dijes. Në të kundërten e qëllimshëm, qenëz bakteriologjike .