Opinion – Page 416 – Dielli

30 Gushti, Dita e personave të zhdukur në botë

August 30, 2018 by dgreca

-Në Kosovë figurojnë të zhdukur 1,648 nga lufta e fundit./

Nga Jahja LLUKA/

Gjatë konflikteve në ish-Jugosllavi kishte 40,000 persona, përfshirë 30,000 vetëm për Bosnje-Hercegovinën, 65,000 në Kolumbi, 60,000 në Siri dhe gjithashtu në vende të tjera si Kashmiri, Nepali, Uganda dhe vende të tjera. Ndërsa ende shqyrtohen 150,000 profile biologjike, nga cunami në Tajlandë, nga Uragani Katrina, nga konflikti i Bosnjes, nga Iraku, Afrika e Jugut, Kili dhe Libia.

Ndërsa në Kosovë figurojnë të zhdukur 1,648 nga lufta e fundit.

Komisioni Ndërkombëtar për Persona të Zhdukur, (ICMP) është themeluar me iniciativën e Presidentit BillClinton,pas luftës në ish- Jugosllavi, ka identifikuar më shumë se 22,000 persona të pagjetur në Bosnje-Hercegovinë,

Që nga viti 2003, kur dërgoi një mision të parë në Irak, organizata e ka shtrirë gradualisht fushën e veprimit dhe tani punon për të gjithë personat e zhdukur, qofshin ato viktima të luftës, fatkeqësive natyrore apo trafikimit të qenieve njerëzore. Në dhjetor 2014, statuti i Komisionit ndryshoi nga një shoqatë në një institucion nëpërmjet një traktati të nënshkruar nga nëntë shtete, duke i lejuar asaj të miratojë një strategji globale

Sipas KathryneBomberger nga Komisioni Ndërkombëtar për Persona të Zhdukur, (ICMP),ende nuk ka një shifër definitive globale për personat e zhdukur në botë.

Edhe pse kanë kaluar dy dekada nga konflikti në Bosnjë situata ende ka mbetur e pazgjidhur edhe pse ekzistojnë mjetet dhe statusi ligjore për tu marrë me çështjen e personave të zhdukur.

Bomberger thekson se numri i madh i personave të zhdukur përbën një kërcënim për paqen dhe stabilitetin e shteteve. “Nëse keni një numër të madh personash të pagjetur, veçanërisht kur njerëzit janë zhdukur me forcë nga aktorët e Shtetit dhe ata individë janë ende në pushtet kur përfundon konflikti, ju keni një hendek të madh midis të mbijetuarve dhe Shteteve. Kjo mund të adresohet vetëm nga shtetet që marrin përgjegjësi.Nëse jo, viktimat dhe shoqëria e lënë pas nuk do të jenë kurrë në gjendje të rindërtojnë besimin në Shtetin. Dhe unë mendoj se njerëzit nuk e njohin këtë edhe në Siri tani. Pasi njerëzit kanë ushqim dhe strehim, ata duan të dinë se ku janë të dashurit e tyre. Nëse shteti nuk jep përgjigjen, do të ketë një boshllëk përgjithmonë. Ajo është më shumë se një çështje humanitare” thekson KathryneBomberger.

Poashtu, numri i të zhdukurve nga regjimi i HafezAl-Assad, nga 17,000, ka shkuar në 40,000 si pasojë e luftës aktuale dhe kriza e migracionit e bënë edhe më të vështirë procesin për kërkimin e trupave të pagjetur.

Sipas IOM-it, nga 7 miliardë njerëz në Planetin Tokë, 1 miliard janë në lëvizje; këto lëvizje vijnë si pasojë e emigracionit, luftrave dhe faktorëve të tjerë. Nga këto lëvizje viteve të fundit janë zhdukur 10,000 fëmijë duke hasur në vështirësi për të gjetur gjurmët e tyre.

Njerëzit që janë vrarë e masakruar nga regjimi i SllobodanMillosheviqit gjatë luftës së viteve 1998-99 në Kosovë, janë bartur disa herë nëpër varreza të ndryshme në Serbi dhe se çdo ndryshim i terrenit me siguri është i filmuar.

Ne tani kemi një bashkëpunim shumë të ngushtë me shumë ambasada në Kosovë, me KFOR-in. Gjithashtu, kemi kërkuar edhe nga NATO-ja që të na jap fotografimet satelitore për ndryshimet e terrenit në Serbi, për arsye se njerëzit që janë kidnapuar janë vrarë e masakruar, janë bartuar disa herë në disa varreza në Serbi dhe çdo ndryshim i terrenit me siguri është i filmuar.

Ne kemi mbajtur një takim parapërgatitor në qershor të këtij viti, në Podgoricë të Malit të Zi, ndërmjet komisioneve qeveritare të shteteve të rajonit, i cili mund të prodhojë ndonjë marrëveshje për zbardhjen e fatit të të pagjeturve.

Me 10 Korrik 2018, u mbajtë Samiti i Londrës, në të cilin ishin prezentë të gjithë liderët e Evropës, aty ku u nënshkrua një deklaratë për zbardhjen e fatit të peronave të pagjetur.

Në veçanti dua ta falenderoj princin Charles,i cili jepi mbështetje deklaratës për personat e zhdukur,një plagë ende e hapun që lëngon në Evropë.

Z.BOLTON, HASHIM THAÇI, NUK IDENTIFIKOHET DOT ME KOSOVËN

August 29, 2018 by dgreca

–Letër e Hapur, John Bolton, Këshilltar i Sigurisë pranë Presidentit Donald Trump-/

I nderuar Z.Bolton, deklarata juaj e 24 gushtit tronditi opinionin shqiptar, sepse jeni Këshilltari për Siguri Kombëtare i Presidentit Amerikan Donald Trump dhe shqiptarët e konfonduan opinionin tuaj me atë të Presidentit të SHBA.

Shqiptarët ishin qetësuar më 13 Gusht kur Kancelarja e Gjermanisë Angela Merkel edhe një herë theksoi se nuk do të ketë ndryshime kufijsh në Ballkanin Perëndimor. Ky qëndrim i saj është i kahershëm dhe i unifikuar me atë të Perëndimit, ku SHBA kanë patur gjithmonë rol udhëheqës.

Ndërsa ju më 24 gusht nga Kievi thatë se “Nëse Kosova e Serbia bien dakord, nuk e kundërshtojmë rregullimin e territoreve”. Ju, diplomat kariere, e dini shumë mirë se Kosova dhe Serbia asnjëherë nuk kanë rënë dakord, duke e detyruar Perëndimin të reagojë përmes NATO-s ushtarakisht.

Kur Ju Z. Bolton thoni “Kosova” dhe “Serbia”, keni parasysh Thaçin e Vuçiçin, por që nuk e plotësojnë definicionin që ju shprehni. Rezonanca idilike e Thaçit me Vuçiçin shpreh interesat e Thaçit si individ dhe Vuçiç si burrështeti serb të cilit ende nuk i hiqen nga mendja mitet serbe në dëm të paqes dhe integrimeve të shqiptarëve dhe serbëve trungut europian.

Kosova është e gatëshme të anëtarësohet në NATO, ndërsa Serbia jo, si vendi i vetëm në Ballkanin Perëndimor që ka hedhur poshtë ftesën e Perëndimit, ndërsa, disa ditë më parë se ju të lëshonit deklaratën bombë nga Kievi, dy MIG rusë aterruan në territorin e Serbisë, nga gjashtë të tillë që Moska i ka dhuruar Beogradit!

Hashim Thaçi nuk identifikohet me Kosovën. Pozita e tij si president është produkt abuzimesh dhe shpërdorimit të pushtetit politik.

Duke qenë se Thaçi nuk identifikohet dot me Kosovën, ai s’mund të flasë në emër të Kosovës. Dhe këtu mbyllet diskutimi.

Përpara se ju të lëshonit deklaratën tuaj, shumë ekspertë Amerikanë të Ballkanit, emra me autoritet janë shprehur kategorikisht kundër idesë për rregullime territoresh midis Kosovës e Serbisë. Që përjashton edhe idenë e referendumit, sepse, nëse fillohet me referendume, nuk i ndal dot as pakicat hungareze në Vojvodinë, as shqiptarët e Kosovës, të Shqipërisë, Maqedonisë e Malit të Zi për të shprehur vullnetin e tyre.
Me referendume shqiptarët do të ndreqnin atë që Konferenca e Londrës e 1913 u mori padrejtësisht duke e ndarë një komb në trojet e veta autoktone në 5 shtete.

Ju e dini se sovraniteti territorial i Kosovës mbrohet nga NATO dhe është konsideruar i pacënueshëm nga të gjithë Presidentët dhe administratat e SHBA dhe kështu duhet të konsiderohet edhe nga Presidenti Donald Trump.

Në vizitën e tij të fundit në Kosovë në pranverën vitit 2017, tre muaj përpara se të diagnostikohej me kancer në tru, Senatori John McCain u tha shqiptarëve diçka që ata e dinin se “për sa i përket Kosovës, Republikanët e Demokratët kanë qëndrime bipartizane”. Pro ndërhyrjes të NATO-s në Kosovë, kur u konsumuan të gjitha përpjekjet diplomatike të SHBA dhe Perëndimit, ishte edhe Presidenti Donald Trump.

Pra, pacënueshmeria territoriale e Kosovës është mbrojtur nga të gjithë Presidentët e Amerikës, Kongresi dhe Senati i SHBA në unison me BE. Kjo pacënueshmëri është vendosur me kusht që shqiptarët në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Malin e Zi e Luginën e Preshevës të mos kenë pretendime për t’ju bashkuar Shqipërisë, veç të bashkohen të gjithë shqiptarë, serbë, maqedonë e malazezë në BE.

Edhe ju z.Bolton e kishit këtë frikë kur, bashkë me zotërinjtë e nderuar Lawrence Eagleburger e Peter W. Rodman, u shprehët kundër pavarësisë të Kosovës dhe i dërguat më 31 Janar të 2008, 17 ditë përpara se Kosova të shpallte pavarësinë, letër presidentit George W.Bush.

Por siç e dini Presidenti Bush, nuk e mori parasysh letrën tuaj dhe e njohu menjëherë pavarësinë e Kosovës duke ndikuar edhe tek partnerët e fuqishēm Europianë. Dhe sot Kosova njihet nga 116 shtete.

Objektivi i SHBA dhe BE sot duhet të jetë anëtarësimi i Kosovës në OKB si dhe forcimi i shtetit ligjor e demokracisë, pasi vonesat, korrupsioni dhe krimi i organizuar rrezikojnë proçeset drejt konsolidimit të shtetit demokratik.

Konflikti i fundit 1998-99 në territoret e ish-Jugosllavisë i ka kushtuar shumë Perëndimit, por edhe ka qenë një fitore morale e vlerave të tij ndaj urrejtjes me bazë religjoze dhe etnike.

Perëndimi me në krye SHBA ndreqi në Kosovë atë që nuk mundi ta ndreqi kurrë në Srebrenicë. Prandaj shqiptarët e Kosovës me të drejtë janë kombi më proAmerikan në botë.

Shqiptarët në Ballkanin Perëndimor janë Asi në duart e Perëndimit dhe faktor paqeje në këtë rajon problematik. Ne vjeshtë në Maqedoni votohet referendumi i ndryshimit të emrit dhe, nëse ky referendum do të dalë sikur pret Perëndimi, kjo në sajë të votës së shqiptarëve.

Fatin e Kosovës në konfliktin e 1998-1999 e vendosi Perëndimi duke larguar prej territoreve të saj një pushtues barbar. Marrëveshja e Kumanovës midis NATO-s dhe Serbisë më 1999 sanksionoi kufijtë e sovranitetit territorial të Kosovës. Lugina e Preshevës, territor shqiptar, sot pjesë e shtetit të Serbisë. Sikur janë edhe trojet shqiptare brënda Maqedonisë. Por shqiptarët kanë bërë deal me SHBA dhe Perëndimin dhe nuk ia hapin petët lakrorit as nuk e hapin ata kurrë Kutinë e Pandorës, me kusht që të integrohen në NATO dhe BE, duke patur kësisoj të njëjtin objektiv si një emërues të përbashkët me Perëndimin.
Nuk kam parasysh këtu politikanët e formatit të Hashim Thaçit, që e kanë të mbushur dollapin me plotë skeletë nga e shkuara.

Për skeletët nëpër sirtarët e Hashim Thaçit, nuk ia vlen që Ballkani Perëndimor t’i rikthehet definicionit “fuçi baruti”, kur fatin e Kosovës dhe të Ballkanit Perëndimor e ka vendosur Perëndimi me në krye SHBA, si institucione të lirisë dhe vlerave!

Aq më tepër, kur sovraniteti territorial i shtetit të Kosovës është i sanksionuar me ligj. Ju e dini, i nderuari Zoti Bolton, se Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë me qendër në Hagë, si përfaqësuese në nivelin më të lartë e drejtësisë të Kombeve të Bashkuara, konkludoi më 22 korrik të vitit 2010 se pavarësia e Kosovës e shpallur më 17 shkurt të 2008 nuk e ka shkelur të drejtën ndërkombëtare. Me 10 vota pro, midis tyre pro votat e SHBA, Gjermanisë, Britanisë, Francës etj dhe 4 kundër, midis tyre kundër vota e Rusisë, gjykata shprehu mendimin se deklarata e pavarësisë së Kosovës nuk e ka shkelur të drejtën ndërkombëtare, çka e sanksionon me ligj pacënueshmërinë e sovranitetit territorial të Kosovës që edhe pas 20 vitesh mbrohet nga KFOR, ndërsa Serbia furnizohet dhe i dhurohen MIG nga Rusia.

Pengesa nga Serbia e futjes të Kosovës në OKB, ka bërë që dialogu midis Kosovës dhe Serbisë në Bruksel të jetë i komprometuar dhe në stanjacion të plotë, pasi diplomacia dhe shteti serb kanë 20 vjet pas konfliktit në ofensivë të plotë jo vetëm për të ndaluar njohjet e reja të pavarësisë të Kosovës nga shtete të tjera, por edhe duke lobuar tek shtetet që kanë njohur pavarësinë e Kosovës që këto shtete ta anullojnë njohjen. Absurditeti në apoteozë siç e shihni. Dhe po të analizojmë të drejtat e pakicës serbe në Kosovë, kjo pakicë gëzon standarte të drejtash si asnjë pakicë në BE, ndryshe nga pakica shqiptare në Serbi që është e diskriminuar. Ky është shkaku kryesor që Lugina e Preshevës kërkon t’i bashkohet Kosovës, sepse 20 vjet pas konfliktit Hashim Thaçi dhe elita politike nuk ka kërkuar nga Serbia që në bazë të parimit të reciprocitetit edhe pakica shqiptare ne Serbi të ketë trajtim të barabartë sikur pakica serbe në Kosovë.

Dialogu Serbi-Kosovë në Bruksel do të duhej që të bazohej duke patur në themel barazinë, respektin dhe reciprocitetin e ndërsjelltë dhe bilateral në interes të banorëve dhe jo interesin e politikanëve që po mbajnë peng të gjithë rajonin dhe të ardhmen e brezit të ri.

I gjithë Ballkani Perëndimor është në stanjacion për disa arsye kryesore:

1.Serbia vijon të ketë synime territoriale ndaj Kosovës.

Elitat politike të Ballkanint Perëndimor janë me hipoteka duke komprometuar të drejtat themelore të njeriut, sistemin dhe shtetin e së drejtës.

3.Korrupsioni i politikës dhe mafia në Ballkanin Perëndimor janë kthyer në aleatë të fuqishëm me njëri-tjetrin duke venë në rrezik jo vetëm sigurinë kombëtare të këtyre vendeve, por edhe më gjërë.

4.Mungesa e pranisë Amerikane në rajon ka krijuar terren që ky vakuum të mbushet nga prania e të gjitha forcave që nuk janë të interesuar që Ballkani Perëndimor t’i integrohet NATO-s dhe BE.

Lajm i mirë është baza e NATO-s në Kuçovë dhe shpresojmë edhe një bazë tjetër të Aleancës Verioatlantike edhe në Sazan.

Prania konkrete e NATO-s në Shqipëri do t’i ndikojë sigurisë, forcimit të demokracisë dhe shtetit të së drejtës, prosperitetit e integrimit jo vetëm të vendit të shqipeve por të gjithë Ballkanit Perëndimor. Do të ndalë edhe eksodin e tmerrshëm. Rreth 400 mijë shqiptarë nga Shqipëria londineze kanë aplikuar këtë vit për Green-Card.

Sa për fatin e Kosovës me këta kufij e territore, ka vendosur SHBA, Perëndimi dhe populli i Kosovës, as Thaçi dhe as Vuçiç.

Të gjithë ekspertët më me emër të Ballkanit thonë se Hashim Thaçi kërkon t’i falë territore Serbisë që t’i shpëtojë Gjykatës Speciale.

E ardhmja e Kosovës nuk mund të jetë kurrë në dorën e një individi, aq më pak kur ky është Hashim Thaçi, një personi shumë problematik, që e uzurpoi postin e presidentit me kuorum të manipuluar dhe minimumin absolut me votat e LDK, e cila hyri në zgjedhjet parlamentare të 2014 duke i premtuar elektoratit të saj nxjerrjen e Hashim Thaçit nga politika.

Prandaj Kosova nuk identifikohet me emrin e Hashim Thaçit. Kosova identifikohet me popullin e saj. Ashtu sikur çdo shtet i botës demokratike!

Me nderime
Elida Buçpapaj

E dini ku asht le Nana Jonë Fisnike?

August 28, 2018 by dgreca

Nga Daniel GAZULLI dhe Fritz RADOVANI-Arkiv/

100 VJETORI I NANËS SONË SHQIPTARE !/

“Nuk mund të jetë popull i vogël ai që ka dhanë një Nanë kaq të Madhe.”- Kardinali Paskal/

E shihni këte Portret të qeshun e të lumnueshëm?

E dini ku asht le Nana JonëFisnike?

– Këtu, zotni mësues! Këtu! – nxitohet Kelmendi i vogël tue ndalë gishtin e njomë në hartë, diku në Veri të Shqipnisë.

– Pak ma andej…edhe pak ma andej…edhe pak, se edhe aty asht Toka jonë Shqiptare. E shikon aty ku lexohet Shkupi? Aty asht le Nanë Tereza!

Mandej mësuesi, si tretet për një çast në mendime, u drejtohet rishtas vocrrakëve:

– Aty asht Toka jonë. Pikërisht aty u le dhe luftoi për Atdhe Leka i Madh, Aleksandri i Maqedonisë. Ishte i biri i mbretit Iliro – Shqiptar, Filipi II dhe i Olimbisë, një princeshës Ilire, e bija e mbretit të Epirit – Neoptolemi I. Leka i Madh asht Ilir, si Kastrioti, Fishta, si Nana, si ti dhe unë.

Ajo tokë Shqiptare, që sot thirret Maqedoni, në veri kufizohet prap me një tjetër tokë shqiptare, Dardania,që edhe ajo mbas pushtimit nga sllavët u quejt Kosova. Aty gjendet Prizreni prej nga shkuen në Shkup familja Bojaxhiu. Gonxhja e vogel, asht lé me 26 Gusht 1910në Shkup, prej prindëve Kolë e Drande Bojaxhiu, nga Prizreni. Kur ishte vajzë shumë e re shpëton përmrekulli nga sëmundja e tuberkulozit, që aso kohe fshinte njerëzimin nga faqja e dheut.

Për Gonxhen e re ai asht momenti vendimtar i gjithë jetës së Saj, kur Ajo i përkushtohet “mjerimit” material të njerzimit, skamjes, vuejtjes, sëmundjeve shfarosëse, dhe asaj ma të randës nga të gjitha këto e në mbarë botën: Përbuzjes së këtyne miljona viktimave njerëzore nga njeriu!

Nga Shkupi i Shqipnisë, me 13 Tetor 1928, Ajo shkëputët si meteor, kalon nëpër Kroaci, Austri, Zvicërr, Francë e përfundon në një kuvend Motrash në Dublin të Irlandës. Por “Tereza e Krishtit fëmijë” nuk ndalohet ma, Ajo vazhdon udhtimin e Saj rreth planetit tue u ndalë në një prej “mbretnive të vorfnisë”, pranë botës së panjohun të Indisë ku, shpati i Himalajave bie poshtë e pushon i zhytun në një skamje të dhimbëshme e gropë sëmundjesh të mënershme ngjitëse për njerëzimin. Në atë humnerë të shfarosjes së njeriut ndalet Ajo!

Nana e njihte përbuzjen, shtypjen dhe dëbimin nga njeriu i pashpirtë qysh fëmijë, kur populli i Saj ishte nën sundim të shkajut aqsa, tue folë për ato mizori sllave mbi shqiptarë, At Gjergj Fishta thonte se; “ …. edhe vetë historia ka t’keq e turp me i përmendë e me i rreshtue ndër fletët e veta”. (Kanibalizmi sllav, HD, 1, 1913.). Po përbuzja nuk e kishte prekë zemren e saj, përkundrazi, në te Ajo kishte mbjellë një dashuni që do të rrezatone në mbarë botën.

Bengal e Kalkuta janë qendrat e Misjonarës së panjohun. Në vitin 1948 arrin me bindë Papën Piu XII, se Motra e Loretos, ka zgjedhe një rrugë shumë ma të vështirë se ajo që njihej ndër kuvendet e Europës dhe të shumë shtetëve të zhvillueme. Kështu, Ajo, në vitin 1949 bahet shtetase Indjane dhe formon Kongregatën “Misioni i Dashnisë”, që u miratue edhe nga Vatikani, tue fillue rrugën e vështirë, të panjohun e plot të paprituna, por me bindje të patundun në qellimin e madh për të cilin gati askush nuk i besonte!

Ajo deklaron: “Vorfnia për né asht Liri, nuk asht turp as ndëshkim…!”

Piksynimi i Saj asht pikërisht ai, që At Mëshkalla shkruen në vitin 1942: “Kisha kërkon vetëm të drejtën me shpallë lirisht mësimet e Ungjillit dhe me theksue detyrën e ndërgjegjes me rrokë Fenë e Krishtit”. Poaty, vazhdon: “ … zelli për Fé, si çdo gja tjetër e mirë, mundët me u largue prej qellimit të shénjtë, tue u teprue. Atëherë bahet fanatizëm”. Thotë apo e ka thanë? Jo më kot përdora të tashmen “thotë”. Se ai e “thotë” për dje, për sot e për nesër. Ta marrin mirë vesht shqiptarët, pavarësisht të ç’besimi janë! Pse kemi shumë nevojë ta kuptojmë këte. Kemi shumë nevojë. Po Ajo, e Madhja Nanë, e kishte kuptue qysh para se të merrte “udhën e Indit”. Prandaj edhe “muslimanve u lexonte Kuranin, Induve u jepte uji nga Gange, e katolikët i kungonte”. Ja edhe fjalët e Saj të vlefëshme si kurrë për sot, por edhe për gjithmonë:“E kam thanë gjithmonë se duhet të ndihmojmë një indù të bahet një indù ma i mirë, një musliman të bahet një musliman ma i mirë dhe një katolik të bahet një katolik ma i mirë”.

Ma të vorfënit e ma të vorfënve, që Ajo i mori nën mbrojtje, nuk ishin katolikë, siç thonë disa mendjeshkurtë, po indù, muslimanë, protestanë e gjithëfarë besimesh e kombësishë, që mblodhi streha e Saj, se i tillë ishte brumi me të cilin Ajo arriti me gatue dashuninë për njeriun, pa kurrëfarë dallimi mjeran apo rracor.

A nuk kishte ndodhë po kështu gjysë shekulli para saj me të madhin At Fishta, që nëshkollat e tij kishte nxanës nga të gjitha besimet dhe krahinat e Shqipnisë së zhytun në errësinën e padijes otomane?

Shumëkujt, pikërisht ndër ne, vllaznit e bijtë e Saj, shpirti edhe i birret tue nda në parcela ata që vetë Zoti i fali një: SHQIPTARË.

Ajo asht shumë e sigurtë se do të mërrijë me u kuptue një ditë nga gjithë bota për këte vëpër që ka ndërmarrë për të mirën e njeriut, dhe koha provoi se vëndosmenia e Saj lidhej me diçka ma shumë se “pasunia” materiale e njeriut. Ndër të parët njerëz që arrijtën me kuptue Nanë Terezën ishte Xhon Kenedy, të cilit Ajo i kërkoi me e ndihmue me ardhë në Shqipni, për me takue Nanën e motrën e vet, mbasi rregjimi komunist nuk e lejonte me shkelë në Atdhe. Presidenti Kenedi i siguron Nanë Terezës se mbrenda 24 orëve mund të urdhënohet Tirana për me hy Ajo, por, “për Ju unë, nuk e këshilloj këtë veprim…” dhe, Nanë Tereza tërhiqet dhe nuk vjen në Atdhe.

Ata e mohuen dhe ka që vazhdojnë edhe sot rrugën e tyne, pse Ajo, siç ka me u ngja brezave të ardhëshme do t’i duket porsi legjendë, Ajo imcakja dhe e Madhja si askush në shekull të Saj, se kishte arrijtë me dashuninë dhe fjalën e Zotit të bahej Mësuese e 7 500 fëmijëve në 60 shkolla, mjeke e 960 000 të sëmuetëve në 213 dispanseri, shërbëtore e 47 000 viktimave të lebrozës në 54 klinika, kujdestare e 400 pleqëve të braktisun, Nanë e Vertetë e 160 fëmijëve jetimë a të mohuem nga të katër anët.

Asht ajo kohë kur India e largët e vlerëson Nanë Terezën ma shumë se Shqipnia. Vetë Nehru, i jep shpërblimin “Padna Shri”,në emen të qeverisë.

Mahatma Gandiu thotë gazetarëve për Nanë Terezen:

“Trendafili nuk ka nëvojë të predikojë, aroma asht predikimi i tij..”

Dhe, njenimbastjetrit, vazhdojnë vlersimet: Po në 1962, Filipinet, Tanzania, dhe pason Australia me Melbourne, Angli, Amerikë, Romë, prap New York, hapën institucionet e reja në Bangladesh, Los Anxheles, e deri në Vietnam në vitin 1975.

Në vitin 1976 në Indi, ka 66 shtëpi që administrohen nga Nanë Tereza, dhe 34 tjera jashta Indisë, ku Motrat dhe gjithë personeli i sherbimit kalon shifren 1350 vetë. Spitalet, shkollat dhe qendrat e mjekimit ku janë përfshi edhe strehimoret, arrijnë në 729. Ndërsa shifra e njerëzve që mjekohet ndër ato qendra apo strehohet ndër jetimore, të sëmutë me gërbulë etj…kalojnë shifrën 6 miljon vetë.

Me datën 22 Gusht 1968 u hap Kuvendi i Parë i Misionarëve të Bamirësisë edhe në Evropë. Shtëpia ishte një kësollë me çati llamarine…shkruen, Franca Zambonini.

Në vitin 1979, me datën 10 Dhjetor, Nanë Tereza asht e pranishme në Oslo, ku, merr çmimin “Nobel”për Paqë…

Aty, Ajo, kërkon korrigjimin e dokumentit, tue deklarue: “Nga gjaku dhe prejardhja jam Shqiptare, kam shtetësi Indjane, jam murgeshë Katolike. Nga primja i përkas gjithë Botës. Në zemër i përkas plotësisht Zemrës së Jezusit!”.

Në sallë i drejtohet Mbretit Olaf V: “Po përsëris, Madhni, aborti asht një vrasje!”

Dhe pak ditë ma vonë deklaron: “I mora paret nga duert e lypsit dhe ndjeva në zemër që prej tij kishe marrë ma shumë se çmimin ‘Nobel’…”

Akademia që i dha Çmimin Nobel jo gjithmonë asht dallue për zgjedhje të paqortueshme. A nuk e moren atë çmim edhe nga ata që kishin derdhë gjak të pafajshmish? Vetë themeluesi i këtij çmimi, a nuk ishte pak “nobel” (fisnik) e se pasuninë e pamatë e kishte sigurue me barut për me ndezë luftnat e jo për paqë? Si po ndodh edhe sot ndër ne, kur çmimi “Nderi i Kombit” po u jepet edhe atyne që, si e thamë në fillim, historia “do të ketë keq e turp edhe me i përmendë”. Por, kur iu dha Asaj Çmimi Nobel, Akademia, pa ma të voglin dyshim, pat një ndriçim hyjnor. Mjaft të lexojsh motivaciononi:“per veprën e kryeme në luftën për të mundë vorfninë e mjerimin, që përbajnë edhe një kërcënim për paqën”.

Vorfëninë dhe mjerimin. Jo “edhe një kërcënim për paqen”, por “një kërcënim për paqen”, pa ate “edhe” të panevojshme. E një fyemje për denjitetin njerëzor. Pse i vorfëni, bashkë me mungesën e kafshatës së gojës, mungesën e sherbimit mjeksor, të shkollës për fëmijtë, humb, s’do mend, edhe denjitetin.

Ajo, imcakja, e Madhja, Nana jonë, e desht Njeriun NJERI ME DENJITET, të barabartë para Zotit e në mes gjithë anëtarëve të tjerë që formojnë atë që na e quejmë “Shoqni Njerëzore”. Po a asht ajo vërtetë “njerëzore” nëse nuk mposhtim, ma së pari, vorfëninë e mjerimin?

Janë shtetet që tashti kërkojnë praninë e Motrave të Saja, me “Sarin e Bardhë me vija ngjyrë qielli dhe të ngjeshun për parzëm Kryqin”, tue fillue nga Gjermania, Spanja, Kili, Belgjika, Etiopia, Argjentina, Guinea, Franca, Kolumbia, Japonia, Korea Jugut, Bolivi dhe Gjermania Lindore. Nëatë muej që ishtePapë Pali II, në vitin 1980, Ai takohet me Nanë Terezen, dhe Motrat e Saja, ndërsa, “Misionarët e Dashnisë”, janë në Milano, Primavalle të Romës, Napoli, Bari, Raguzë, Kalabri etj.

Papa Gjon Pali II, me plot gojë mund të quhet se asht ndër Ata pak njerëz që arrijtën me kuptue Shejtninë e Nanë Terezes, qysh ku Ajo ishte në mes njerëzve në këte Botë, pikërisht kur, Ajo me duert e Saja, mjekon lebrozët, të gerbulunit, të sëmutët me SIDA në qendrat “Gift of Love”, ku, “Dashnia asht me të vërtetë një dhuratë”,pikërisht aty ku, tue dhanë Shpirt, mes atyne vuejtjeve dhe dhimbjeve të papërshkrueshme, ku nuk ndigjohet asgja tjetër veç ofshamjes, Papa Gjon Pali II, kur vizitoi Shtëpinë Nirmal Hriday në Kalkuta, tha:

“Kjo ishte dita ma e gëzueshme e gjithë jetës seme!…”(4 Shkurt 1986).

Një gazetar pyeti Papën Gjon Pali II: “Si mund të flasë Kisha, në gjuhën kristjane evangjelike në Liban…?”…Ishte ajo kohë kur armët aty nuk pushonin për asnjë çast…

Papa përgjegjet: “E di Nanë Tereza, që shkon në Liban për atë punë, e di edhe pa studjue shumë libra. E di pse kjo, i përket Shpirtit të saj, gjenisë së saj, Zemrës së saj…”

Për 24 orë, porsa Nanë Tereza ven kambën në Liban, shpallët armëpushim...

Në vitin 1980 asht “Qytetare Nderi” e Shkupit…

Në vitin 1988, Ajo hapë një Shtëpi edhe mbrenda rrethimit të Vatikanit.

Depërton në Moskë në 1987, në Çeki, Kamboxhia dhe Emni i Saj, tashma, ka pushtue pothuej gjithë skutat e globit njerëzor…

Në vitin 1989, ma në fund, vjen edhe në Shqipni…ku, Ajo zbaton porosinë e Krishtit: “Duejni anmikun tuej…!” Nanë Tereza ndezi edhe një qiri mbi vorrin e diktatorit ateist…

Mbas vitit 1989 Nanë Tereza ka disa probleme të randa shëndetsore, por dëshira e Saj për të çue deri në fund Misionin e Madh, nuk e len me u terhjekë nga vështirsitë që i janë krijue nga shëndeti dhe, sigurisht, edhe nga mosha. Në vitin 1991 Ajo vjen prap në Atdhe, por këte herë me pikësynime të tjera…Shqipnia, ndër të fundit shtete socialiste, asht e detyrueme me e pritë në “Pallatin e Sportit” në Shkoder, i cili, posa fillon me u rikthye në thëmelet e para të Katedrales së dhunueme më 1967…Shqipnia asht vendi ku “Muri i Berlinit” s’ kishte ra ende!

Ardhja e Nanë Terezes në Atë Kishë të shkatrrueme dukej sikur një prej veprave të artit, kur Jezu Krishti, me kamxhik në dorë, po dëbonte tregtarët nga Tempulli i këthyem në treg…Por jo, Nanë Tereza vjen me Rruzaret e Zojës në duert e Saja të Bekueme dhe asht Ajo që dëboi njëherë e përgjithmonë nga zemra e Popullit Shqiptar ateistët e mallkuem të doktrinës rrënuese të Shekullit XX, jo vetëm në Shqipni, po në gjithë Evropën Lindore… E, deri larg në brigjet e tokave të akullta siberiane… Marksizëm – Lenizmi dështoi në gjithë Botën…Feja filloi shpejtë ripërtrimjen e Saj në gjithë shtetet komuniste, tashti të lira e demokratike.

Data e paharrueshme historike e pranverës së shumëpritun nga gjithë Shqiptarët, me 25 Maji 1993, shënon në kujtesën tonë historike ato çaste të paharrueshme, kur në Katedralën e Shkodres, tashma të rindërtueme, erdhi Papa Gjon Pali II, dhe bashkë me Té asht edhe Ajo, që tashma gjithë Bota e quen “Shqiptaria e Madhe, Nanë Tereza”, për të cilën, Papa tha:

“Ju falnderoj sot në emnin e Kishës Katolike, për këte Bijë të Tokës Suej dhe të Popullit Tuej…”...

E, shka mundesh me i shtue kësaj frazë..?

Ja, pra, në pak rreshta kush ishte Nanë Tereza e Kalkutës…

Edhe pse, Shqipnia u rikëthehët trazimeve më 1997, Ajo me ngulm kërkon Paqë… Me forcë thërret ndalimin e armëve dhe shkrepjet e tyne barbare… “…Ju lus, mos i shkaktoni njenitjetrit ma shumë vuejtje…!”Sa domethanëse asht kjo fjali…sikur do me na kujtue: “A nuk ju dalin boll ato vuejtje që keni kalue…po kërkoni edhe ma shumë…?”. Megjithate, Shqipnia vazhdon rrugën e saj drejtë pushkës e vrasjeve, drejt armëve e djegëjes së njeriut në zjarr, në rrugët e zharrituna të Vlonës…sepse, komunistët nuk njohin demokraci…Janë ata që ishin edhe para vitëve 1989 – 90, janë ata që drejtonte Ramiz Alia nga Presidenca me datë 2 Prill 1991, po nuk duhet të harrojmë kurrë, se janë edhe bijtë e atyne, që kështu kanë veprue edhe në 1944, kur erdhën në pushtet, tue brohoritë: “Me gjak…me gjak…!” dhe me të vertetë “me gjak…e me plumba … kërkojnë me mbajtë pushtetin…!”

Dikush sot (tue kenë shqiptarë) thotë, se shtatoren e Nanës të mos e vendosim këtu apo aty, jo jo, diku ma andej, ma në anë, ma … e, dikush thotë: “Për turpin e tyne..!” – Jo, jo pra, kjo asht edhe për “turpin tonë”. Po Nana e Madhe vazhdon të lutët: “O Zot, hiqja mallkimin Tand Shqipnisë!..”

Mjeku thonte për Nanë Terezen:

“Mendoj se zemren ia kanë damtue dhimbjet dhe shqetësimet që Ajo ndien për tjerët…”...E, kush janë “të tjerët..”? Një pjesë janë bashatdhetarët e Saj… Ndërsa, shumica, – janë pikërisht, Ata që, tue kenë në mjerim, vuejtje, dhimbje…por tue ndje veten në duert e Nanë Terezes, janë“të lumtun”…kur shohin vetën nën Sarin me vija ngjyrë qielli…Po, nën Sarin që sot valvitët rretherrotull globit tokësor…

Vepra e Nanë Terezes asht e pavdekshme e këte e tregon vazhdimsia e saj.

Sot janë 759 shtëpi të hapuna për ma të vorfnit e të vorfënve, ku shërbejnë mbi 5000 motra, tue mos harrue se edhe afro 1000 të tjera janë në prëgatitje për këte mision. E nuk janë aq pak sa kujtojmë na, Ata që besojnë tek Mbrekullia e Nanë Terezes, …po janë miljona njerëz të mjeruem, që kanë provue dhe provojnë çdo ditë lumninë e lutjes së Saj!…

Po cili në botë nuk u mrekullue prej mrekullive që Nana i bani në të gjallë: kur ndali luftën me tërheqë të plagosunit, kur iu përkulen e i puthen dorën ma të fuqishmit e botës – të të gjitha besimeve e të të gjithë sistemeve?

Pse ajo ISHTE. Pse ajo ASHT e DO TË JETË.

Papa Gjon Pali II ka thanë: “Nanë Tereza asht grueja që i dha trajtë Shekullit XX.

Ronald Regan: “Kishte fjalët në përputhje të plotë me jetën, diçka vërtetë e rrallë në botën e sotme.”

Mark Krasniqi: “Simbol i traditës sonë”.

Helmut Kohl: “Shembull i mirësisë së humanizmit njerzor.”

Indira Gandi: “Me u takue me Te, domethanë me ndje pushtetin e butsisë, forcën e dashnisë.”

Bill Klinton: “Nanë Tereza, ishte e para Ajo që më bani me e dashtë kombin shqiptar. Dhe tashti ndjehem shumë krenar që plotësova një detyrë morale ndaj Saj dhe ndaj vlerave të lirisë”.

Toni Bler: “Shpirti i Saj do të rrojë si frymzim për të gjithë ne!”

Martin Camaj: “Legjendë e gjallë. Luftare kundër mjerimit njerëzor”

Shqiptarët, po të çelin sytë e shpirtit, kanë kah me shtegtue: Udhën tonë e ka ndriçue përjetësisht AJO me dritë prej bebëzes së një Zemre të Madhe, që ka vend për Shqiptarë sa janë në mbarë njerëzimin pse, Ajo ishte, asht e do të mbesë në shekuj të shekujve NANA JONË E LUMNUESHME. Ajo ndërroi vërtetë jetë një ditë të largtë gushti, por nuk vdiq. Nana rron e do të rrojë në qenjen e në veprën e saj hyjnore.

Nana së shpejti mbush 100 vjet.

Mandej do të mbush dyqindë, njëmijë, dymijë …. Pafundësisht !

Gusht, 2010.

Shenim F.R. Materialit nuk i asht ba asnjë ndryshim. (Gusht 2018)

HARRY T. FULTZ, HUMANISTI DHE DHE MIKU I SHQIPËRISË

August 22, 2018 by dgreca

1 hfultz

ME RASTIN E DITËS HUMANITARE BOTËRORE KUJTOJMË HUMANISTIN E MADH DHE MIKUN E SHQIPËRISË, AMERIKANIN DR. HARRY T. FULTZ/

2-Frank-shkreli-2-300x183-1

Nga Frank Shkreli

Të djelën që kaloi më 19 gusht Kombet e Bashkuara dhe komuniteti ndërkombëtar shënuan Ditën Humanitare Botërore, në kujtim të angazhimit dhe dedikimit të puntorëve dhe zytarëve kombëtarë e ndërkombëtarë që merren me çështjet humanitare, duke u shkuar në ndihmë njerëzve më në nevojë të botës, ndërkohë që në shërbim të të tjerëve rrezikojnë çdo gjë, përfshir edhe jetën e tyre.

Në kujtim të kësaj dite, Sekretari Amerikan i shtetit, Michael Pompeo lëshoi një deklaratë në të cilën vuri u shpreh se Shtetet e Bashkuara kanë një histori të dalluar për të ndihmuar njerzit në nevojë dhe në kushte të vështira jetese, qoftë për shkak të konflikteve, tragjedive natyrore ose të tjera duke shpërndarë ndihma humanitare, përfshirë ushqime, strehim, arsim, shëndetësi e të tjera për miliona veta anë e mbanë botës dhe për një histori të gjatë veprimi ç’prej fillimit të shekullit të kaluar.

Në këtë Ditë të humanizmit ndërkombëtar, le të kujtojmë humanistin e madh amerikan, Dr. Harry Fultz-in, i cili nga viti 1922 e deri më 1933 ai drejtoi në Shqipëri Shkollën Teknike, të njohur për atë kohë dhe sot. Duhet shënuar se Kryqi i Kuq Amerikan, nën drejtimin e Dr. Fulzit-it, për të gjithë ata që e kanë mbajtur mend, e disa prej të cilëve më kanë thënë se ishte me të vërtetë një ent shumë humanitar për shqiptaët e asaj, sidomos nga këndveshtrimi i sotëm edukues, ekonomik dhe shoqëror. Ai kishte vajtur në Shqipëri në një kohë kur Shqipëria ishte e izoluar, e pa njohur dhe tejet e varfër. Nga ato pak shkrime që kam lexuar për të, e dinte mirë Fultz-i se ku po shkonte dhe e dinte gjlndjen e mjeruar në të cilën gj[ëndej cvendi, në çdo pikëpamje. Por ai me shpirtin e një humanisti të vërtetë, nuk ngurroi, por me një frymë si të një apostulli iu përvesh punës për të kryer misjonin e tij. Ai e kishte vendosur, sipas kujtimeve të disave, që më vuajtje dhe megjith sfidat e papara, të harxhonte të gjitha forcën dhe të ndërmerrte të gjitha përpjekjet e nevojshme ta bënte Shqipërinë një vend më të mirë se ç’e kishte gjetur. Por, siç dihet ai hasi në shumë sfida, përfshir edhe mentalitetin osmano-bizantin. Se si shikohej suksesi i Shkollës Teknike të Fultzit në Tiranë u pa më në fund, se me largimin e Fultzit, me të mbaroi edhe Shkolla Teknike. Mbaroi fatkeqësisht, me përbuzje, mosmarrveshje e konflikte kulturash. Dihet se Dr. Harry Fultz, së bashku me Misjonin Amerikan u përzunë nga Shqipëria në vitin 1946 dhe shumë të diplomuar nga ajo shkollë jo vetëm që e kishin shumë të vështirë të gjenin punë, por më vonë e pësuan edhe më keq, të akuzuar si agjentë amerikanë.

Në veprën e tij poetike “Lines of Illyria” ose “Vargje Ilirisë” shkruar me të bijen e tij Xhoanën gjatë qëndrimit të tyre në Tiranë, por botuar në vitin 1950 në Nju Jork, ai i ka shënuar kujtimet e tija duke i kushtuar disa vjersha Ilirisë, ku sipas të ndjerit Profesor Zef Nekaj, më shumë se shije poetike, Fultz-i tregon lashtësinë dhe vrazhdësinë e vendit që e frymëzon atë. Z. Nekaj shprehet në vlerësimin e veprës poetike “Vargje Ilirisë”, se Z. Fultz i ka kushtuar Shqipërisë mundin dhe vrullin e veprimtarisë së tij burrërore, për më shumë se një dekadë. Ai shpreh aty ankthin për gjëndjen e shqiptarëve në atë kohë, për të arrijturat dhe të parrijturat e tyre dhe ankimin fisnik të zemrës së zjarrtë të një njeriu përparimtar që dëshiron të bëjë sa më shumë për popullin shqiptar.

Është pra Dr. Harry Fultz, humanisti i njohur amerikan, që kujtojmë në këtë Ditë Humanitare Botërore. Harry Fultz-in e Shkollës Teknike të Tiranës, i cili përveç shkollës që mbante emërin e tij, ai së bashku me studentët shqiptarë, themeloi edhe revistën me titull “Laboremus” – Të punojmë. Kujtojmë humanistin amerikan i cili, që atëherë, kërkonte ndihmë nga vendi i tij i madh për të mbështetur Shkollën Teknike të Tiranës dhe popullin shqiptar. Në Ditën Botërore Humanitare e kujtojmë Dr. Harry Fultz-in duke shprehur mirënjohjen tonë të thellë për punën e tij, për vetmohimin dhe urtësinë e tij — edhe në emër të atyre brezave që ai edukoi e la pas në Shqipëri, por të cilët ndoshta nuk patën kurrë rastin ta falënderonin.

***

Biografia e Harry T. Fultz/

1 Fultzi 1926

29 Dhjetor 1888 – 30 Dhjetor 1980/
Harry T. Fultz lindi në qytetin Salem të shtetit Indiana. Fillimisht ai u diplomua në kolegjin Wabash në Indiana e më pas në universitetin teknologjik “Amarou” në fushën e mekanikës. Deri në 1922 ai punoi si pedagog në institucione të ndryshme arsimore në Amerikë. Gjatë kësaj periudhe pati një shkëputje 2-vjeçare (1917 – 1919) për shkak të shërbimit ushtarak.
Në 1922, Kryqi i Kuq Amerikan e caktoi profesorin e arteve mekanike, 34 vjeçarin Harry T. Fultz, Drejtor të Shkollës Teknike, Tiranë. Nëpërmjet punës së tij Shkolla Teknike tërhoqi vëmendjen e opinionit të kohës si shkollë me cilësi të larta. Pedagogjia e tij në punë si drejtues mbështetej në moton “Learning by doing” (të mësuarit nëpërmjet praktikës) të cilën ai e zbatonte vetë i pari. Me kultin e punës u lidh edhe emri i revistës së shkollës “Laboremus” (të punojmë). Si pedagog i shquar ai diti të verë një rregull dhe disiplinë të jashtëzakonshme në shkollë, të rrënjosë dashurinë për punën, bazuar në të famshmin prakticitet amerikan. Si inxhinier me aftësi të rralla diti të ndërtojë një shkollë me një përgatitje akademike e teknike të cilësisë së lartë.

Veprimtaria e Harry Fultz është një ndërthurje e shkëlqyer e ideve pragmatiste, shpesh herë të gërshetuara edhe me elementë te edukatës, të pedagogjisë së punës ku fjala ka një unitet me veprimin, ku pasioni për punën shkrihet me profesionalizmin e lartë, përballë një personaliteti të madhërishëm të mësuesit bashkëkohor, të shkrira në një. Ai solli në vendin tonë traditën e përvojën më të mirë të shkollës amerikane, zbatoi metodat e reja të mësimdhënies dhe të mënyrës së të mësuarit, vuri në jetë dhjetra projekte, gjithçka në shërbim të përgatitjes e formimit të teknikëve të rinj.

Kujtimet e ish-nxënësve të tij janë vlera dokumentare që flasin për një model të shkëlqyer të mësuesit demokrat, i cili shquhet për nivelin shkencor, aftësitë e veçanta organizative në vënien në lëvizje të organizmave të shkollës. Ato janë dëshmi e një përvoje dhe intuite të thellë psiko-pedagogjike, e një ndjeshmërie të situatave të nxënësve e përpjekje maksimale për t’iu gjendur pranë si mësues e prind në çfaredo rrethane.Misioni i tij përfundoi më 1933 pas 11 vjetësh duke lënë një mesazh për brezat e shkollës “Përpiqu ta bësh vendin të denjë për të jetuar në të”

Gjatë Luftës së Dytë Botërore ai punoi 4 vjet në Departamentin e Shtetit dhe në agjensitë e tjera qeveritare të SHBA. Nga maji i vitit 1945 deri në nëntor të vitit 1946 punoi në misionin diplomatik të SHBA në Tiranë dhe në ambasadën Amerikane në Romë deri në pranverë të vitit 1947.

Në pranverë të vitit 1947 u caktua Drejtor i Qendrës Ndërkombëtare, një rezidencë kryesisht pë studentët e huaj në Universitetin e Chicagos dhe qëndroi në këtë post deri sa doli në pension në vitin 1962. Gjatë këtyre viteve punoi gjithashtu sekretar i Bordit Panamerikan të Arsimit (1947 – 1962). (Marrë nga portali Instituti Harry Fultz)

FORCA E KELMENDIT, historia e heshtur e jetës së viktimave të komunizmit

August 20, 2018 by dgreca

Dy fjalë për librin “ Forca e Kelmendit” e Autorit Ing. Zef Naçaj/

Libri “Forca e Kelmendit” dhe historia e përvuajtur e vetë Nikollë Mërnaçajt, të cilit autori i jep zë, është një akuzë e hapur ndaj atij regjimi antinjerëzor gati gjysmë-shekullor që mbizotëroi në Shqipëri dhe krejt Evropën Lindore. Kjo është shumë e rëndësishme sepse në Shqipëri si në asnjë vend tjetër Komunist të bllokut lindor, nuk është bërë ende një kërkesë e hapur llogarie nga viktimat ndaj abuzuezve të tyre apo një pendesë e kërkesë falje publike nga xhelatët komunistë që çuan në vdekje qindra viktima të pafajshme, siç ishte Nikollë Mërnaçaj. Asnjë prej tyre nuk është dënuar publikisht ashtu siç janë dënuar e vazhdojnë të dënohen edhe sot ushtarakë e oficerë naziste të Gestapos Gjermane për masakrat e tyre gjatë Luftës së Dytë Botërore./

Nga Dr. Azeta KOLA*/

Historia e Shqipërise i ka rrënjët e thella në lashtësi, dhe mbijetesa e kombit tonë është arritur nëpërmjet luftrash të vazhdueshme kundër pushtimeve të huaja, te cilat me dhunë janë munduar të na zhdukin kombësinë, gjuhën e flamurin. Por populli ynë u bëri ballë të gjithë armiqve me stoicizëm dhe arriti ta siguronte lirinë e tij, duke e paguar këtë liri me gjakun e bijve më të mirë të tij. Por askujt nuk mund t’i shkonte ndërmend se atë që s’mundën ta bëjnë hordhitë e huaja me ushtri e me luftra, do ta bënte pushteti kriminel i Enver Hoxhës dhe pasuesve të tij. Një ndër krahinat më të “pabindura” për regjimin komunist ishte Kelmendi me krahinat e tij Selca,Vukli, Nikci dhe Boga.

Figura e malësorit Katolik verior ka befasuar dhe frymëzuar historiane e shkrimtarë të huaj, më i fundit, Robert Elsie, që nuk përmendet në libër, ka shkruar Fiset Shqiptare përkthyer në Tribes of Albania, i cili duhet lexuar nga të gjithë. Shkrimtarët tanë, në veçanti, Ismail Kadare, në të gjithë krijimtarinë e tij, argumenton që kombi ynë i përket Europës dhe jo Azisë, dhe malësori shqiptar është një përfaqësues i denjë i kombit, besës, fesë, heroizmit, burrërisë e trimërisë, të gjitha këto bazuar në ligjet e maleve-Kanunin. Kur atdheu ka qenë në rrezik, malesori shqiptar ka lënë familjen dhe çdo problem që ka pasë e ka marrë pushkën dhe ka luftuar me vetmohim deri në vdekje për mbrojtjen e vendlindjes. Disa prej emrave të njohur të Kelmendasve heronj që përmenden në liber janë ato të Ujk Giles, Nik Lek Pepës e Prek Calit, ky i fundit, antisllav e antikomunist i shquar- është shpallur edhe Martir i Demokracisë dhe Nder i Kombit.

Në librin “Forca e Kelmendit” të autorit nga Vermoshi, ing. Zef Nacaj, kushtuar Nikollë Mërnaçit dhe heronjve të tjerë të Kelmendit, hapet para nesh një histori e pashembullt krimesh, vuajtjesh, terrori e torturash të kryera gjatë viteve të pushtetit Komunist, që janë të ngjajshme, siç thotë autori, me krimet e nazizmit në kampet e përqëndrimit gjatë luftës së dytë botërore. Lexuesit të sotëm mund t’i duket i çuditshëm krahasimi, por atyre që e kanë jetuar këtë kohë, jo aspak. Jo vetëm ata me “biografi të keqe,” por edhe pjesa tjetër e popullsisë kanë kaluar rreth 45 vite në vuajtje, mjerim, frikë, pa të drejtë për të folur e per t’u ankuar, pa të drejtë besimi fetar apo mendimi të lirë që ishte në kundërshtim me politikën vëllavrasëse të Enver Hoxhës. Me fjalë të tjera, Shqipëria ishte një burg i madh kolektiv ku shqiptarët që jetonin nën Komunizëm ishin të gjithë bashkëvuajtës në një mënyrë apo në një tjetër.

Ing. Zef Nacaj ka mbledhur me durim e këmbëngulje, cilësi që janë per t’u admiruar, historinë e heshtur të jetës së viktimave të komunizmit, duke u përqëndruar tek Nikollë Mernaçaj, djali i Ndue Ujk Mernaçajt e Mrikës dhe vëllai i Marashit, Pjetrit, Kolës, e Rrokut, si dhe Pashkes, Ages, e Prendës nga Pshtani i Kelmendit, fshat blegtoral mes bjeshkëve të larta në të cilin gjendet një nga Kishat më të vjetra Katolike në Ballkan. Jeta dhe vuajtjet e Nikollës përbëjnë linjën kryesore të librit, e cila ndërthuret natyrshëm me linja dytësore, ku protagonistë jane bashkëkohës e bashkëvuajtes me Nikollën, si psh. Gjok Marku, Pjetër Delia, Simon Mirakaj (nga Iballa e Pukës qe u bë edhe kryetar i Shoqates Anti-Komuniste të të Përndjekurve Politike), Lek Pervisi, e At Zef Pellumbi. “Forca e Kelmendit” është shkruar në një stil të rrjedhshëm tregimtar dhe është një histori gojore (oral history) për nga zhanri letrar e mbledhur prej dëshmitarëve të shumtë okularë të cilët i kanë parë dhe jetuar historitë që tregojnë. Historia është shkruar në dialektin Geg të veriut dhe është e mbushur me detaje plotësuese, të cilat autori i zgjedh dhe i vendos me kujdes për të krijuar efektin e duhur tek lexuesi, si dhe me shprehje popullore të Shqipërisë së Veriut të cilat janë perla gjuhësore e letrare. Libri ka 331 faqe te mbledhura me kopertinë të fortë, dhe është i ilustruar me piktura në vaj të vetë autorit, në mes të të cilave spikat portreti i Nikollë Mërnaçajt në hapjen e librit, si dhe vizatime e skica me dorë po të vetë autorit, dhe shumë fotografi të kontributoreve të historise në fjalë, si dhe pjesëtarëve të familjes Mërnaçaj, te cilët u arratisën në Mal të Zi në 1959, e prej andej emigruan në USA, ku edhe jetojnë sot si qytetarë Amerikanë dhe anëtarë të nderuar të Komunitet Shqiptar të New York-ut për te cilin kontribuojnë vazhdimisht. Ky zhanër dhe stil i të shkruarit e lejojnë autorin Zef Nacaj të tregojë një histori njerëzore prekëse, të një familje qe vuajti për shkak të absurditetit, marrëzisë, dhe dhunës së Komunizmit si ideologji në përgjithësi, veçanërisht Komunizmit shqiptar, në veçanti, me diktator Enver Hoxhën, arkitektin e luftës së klasave, që nuk ishte gjë tjetër veçse nxitje e ndarjes rajonale midis Veriut dhe Jugut te Shqipërisë, politikë e cila çoi në vëllavrasje, dmth. shqiptari u ngrit kundër shqiptarit e vëllai vrau e torturoi vëllanë me një urrejtje të ndezur verbërisht nga injoranca dhe indoktrinimi ideologjik i kohës. Kjo ilustrohet në libër me emrat e drejtorëve, kryetarëve, shefave, avokatëve apo torturuesve, ata që firmosën, vendosën për fatet e njeriut dhe ekzekutuan viktimat, të cilat janë, fatkeqësisht, në shumicën e rasteve, nga jugu i Shqipërisë.

Libri bën të qartë edhe faktin se politika e viteve komuniste në Shqipëri nisi me vëllazërinë me komunistat Jugosllavë, të cilët ushtronin autoritet absolut në vendimet e Partisë Komuniste Shqiptare. Ky lloj “vëllazërimi” ishte kontroll dhe imponim e zbatim i vijës pro-serbe e anti-shqiptare nga udhëheqja shqiptare Komuniste e Enver Hoxhës menjëhere pas ardhjes së tij në pushtet, e cila pasqyrohet qartë në libër me luftën e Tamarës, gjatë së cilës, malësorët e Kelmendit u sulmuan pabesisht nga forcat partizane. Malësoret kishin strehuar miq të tyre Kelmendas e Shaljanë shqiptarë nga territoret e Malit të Zi që ndiqeshin nga partizanët Jugosllavë. Ne këtë shembull del qartë politika e kordinuar dypalëshe komuniste e eliminimit të malësorëve Katolikë të Kelmendit në të dy anët e kufirit. Ne libër, Kol Gjon Bajraktari i Vuklit pohon në kuvendin e mbledhun tek manat e Urës së Tamarës në 1945 se “Partizanët [shqiptarë] janë ba aleat me armikun tonë shekullor – shkjaun” (72-73). Në këtë kuvend morën pjesë baba Ndue dhe Nikollë Mërnaçaj.Historikisht,sllavët, sidomos serbët kanë qenë armiq të betuar të shqiptarëve dhe sidomos Katoliçizmit shqiptar të cilin e kanë luftuar me të gjitha mënyrat e mundshme – ju mund të keni dëgjuar për veprën e historianit Croat Milan von Sufflai, i cili u vra në mënyre barbare nga shërbimi sekret serb në fillim të shekullit 20-të, sepse nxori në dritë dhe shkroi historinë e vjetër të shqiptarëve gjatë mesjetës në të cilën dalloheshin qartë lidhjet e vjetra të shqiptarëve me Katoliçizmin dhe kulturën perëndimore. Dy nga librat e tij të përkthyera në shqip janë, “Qytetet dhe Kështjellat e Shqipërisë Kryesisht në Mesjetë” dhe “Serbët dhe Shqiptarët.” Si rrjedhojë e adoptimit nga qeveria Komuniste e Enver Hoxhës të kësaj mendësie e politike pro-sllave, antishqiptare e antikatolike, lufta kundër katoliçizmit dhe nxitja e vëllavrasjes që synonte eliminimin e popullsisë katolike të veriut së bashku me të gjithë kundërshtarët politikë të regjimit ishte në plan të parë menjëherë pas mbarimit të luftës së dytë botërore. Aq i fortë ishte imponimi sllav në qeverinë e re shqiptare të pasluftës saqë edhe 29 Nëntori 1944, dita e çlirimit të Shqipërisë nga nazizmi u vendos e njëjtë me atë të çlirimit të ish-Jugosllavisë.

Po përse vuajti Nikollë Mërnaçaj — cili ishte “faji” i tij? Ai nuk pati faj tjetër përveç të qenit Kelmendas, malësor i besës e Kanunit të Maleve, si dhe Katolik i devotshëm. Ngase ishte Kelmendas, malësor e Katolik, ai vuajti dy arrestime. I pari në 1952 ku u akuzua se ndihmonte banda diversante, dhe në 1980 ku u akuzua për agjitacion e propagandë. Gjate arrestimit të dytë, atij ju shtua si akuzë fakti se kishte kryer shërbimin ushtarak në gardën Mbretërore Italiane në kohën kur Shqipëria ishte protektorat i Italisë dhe shkëmbente mesazhe me agjentë të huaj me anë të një radioje imagjinare të cilën e mbante në kokoren e bletëve pas rritjes së të cilave ishte i pasionuar. Kjo ishte një akuzë e krijuar nga një imagjinatë e sëmurë, absurde e driteshkurtër Komuniste e cila si një makinë e çmendur, trilluese dhe hakmarrëse synonte të mposhtte, të përulte, e të përçudnonte çdo gjë të mirë e të pastër në viktimat e saj. Për këto dy akuza të trilluara nga regjimi Komunist dhe të cilat Nikolla nuk i pranoi dhe për të cilat nuk firmosi, ai u dënua me nga 10 vjet burg për secilën. Pas arratisjes së familjes së tij në Mal të Zi në 1959, e më pas emigrimit të tyre në Shtetet e Bashkuara te Amerikës, gjatë së cilës nëna e tij Mrikë mori shtetësinë Amerikane në moshën 110 vjeçare si një rast i veçantë, Nikolla bashkë me gruan e tij, Dranden, dhe Djellën, vajzën e madhe, u internuan në kampin e përqëndrimit në Savër të Lushnjës, ku edhe linden femijet e tjere, Maria dhe Marku. Aty ai vuajti edhe internim brenda internimit në Gradishtë, po në Lushnjë. Vuajtjet, persekutimi dhe padrejtësitë që ju bënë Nikollës nuk e mposhtën karakterin e tij burrëror e ai nuk pranoi të bëhej vegël e spiun i shërbimit sekret shqiptar. Gjok Mark Bujaj, bashkëvuajtës me Nikollën pranon se, “Nëse nji njeri i zakonshëm do të shpallej shenjtor, ky do të ishte pa dyshim Nikollë Mërnaçi” (14). Shenjtorët janë njerëz të zakonshëm që mirësia e shpirtit, dhe virtytet e tyre njerëzore, siç janë përultësia, heshtja, fisnikëria, durimi me dinjitet i vuajtjeve fizike e shpirtërore i bëjnë shenjtorë, dmth i ngrejnë mbi të tjerët sepse ata kanë arritur përsosmërinë në sytë e Zotit.

Një nga aspektet më të rëndësishme që sjell libri i autorit Zef Nacaj është edhe krahasimi i fuqishëm midis Kelmendit si territor malor me një bukuri mahnitëse natyrore dhe karakterit të pastër e të pathyeshëm të njerëzve të këtij vendi, shumë prej tyre të njohur historikisht, si p.sh., Papa Klementi XI apo Nora e Kelmendit. Duke përshkruar Fortesën, te cilën edhe e ilustron me nje skicë te qartë, atë kështjellë natyrore të ngritur mes maleve që gjendet në Vukël dhe e cila përmendet në dokumenta historike për herë të parë nga historiani zyrtar i Perandorisë Bizantine të shekullit të 6-shtë të erës sonë, Prokopi i Cesareas (500-554 AD) që ishte provincë Romake e Israelit gjatë kohës së Perandorit Justinian, autori Zef Naçaj shkruan:

“Ajo është nji fortesë natyrore e gdhendun në shkamb. Duket si nji Olimp shqiptar në mes të bjeshkëve të Kelmendit, që perënditë e kishin përgatitë për veten e tyne. Nga të gjitha anët shkambi thikë 50-100 m. Vetëm nji shteg i ngushtë për me arritë brenda kështjellës. Asnji mundësi tjetër. Veç shqipet e kreshtave mund të hynin lirshëm. E kanë thirrë “Forca e Kelmendit.” Jo vetëm për faktin se ajo mbeti nji kështjellë e pathyeshme në shekuj, por edhe pse ishte symbol i forcës, i karakterit dhe i qendresës së malësorëve Kelmendas përmes stuhive te historisë së vjetër e të re (7)

Njerzit si Nikollë Mërnaçaj e shumë burra të tjerë Kelmendas që dhanë jetën për liri përgjatë historisë sonë shekullore, apo që u dergjën e vdiqën burgjeve Komuniste të pafajshëm e të papërkulur në humanizmin, heroizmin e ndershmërinë e tyre janë forca e Kelmendit, janë karakteri, krenaria dhe bukuria mahnitëse e pamohueshme e asaj krahine të Shqipërisë së Veriut e cila vazhdon të qëndrojë sot e patundur në sajë të punës e veprës së bijve të saj, të cilët ne sot i kujtojmë me krenari.

Urime Zotit Zef Nacaj për këtë libër me vlerë.

Respekt e nderim Nikollë Mërnaçajt e pjestarëve të familjes së tij.

Ju faleminderit,

*Kumtesë e mbajtur nga Dr. Azeta Kola në promovimin e librit te Zef Nacaj” Forca e Kelmendit” organizuar ne Qendren”Nene Tereza” pranë Kishës Katolike Shqiptare”Nënë Tereza” në New York, 18 Gusht, 2018