Opinion – Page 639 – Dielli

Zemra atdhetare e familjes dhe e publicistit Tomë Mrijajt rreh vetëm për Shqipërinë Etnike

August 17, 2015 by dgreca

Nga Klajd Kapinova*/
“Gruaja, tek fisi Mrijaj, është një krijesë e respektuar, është engjëlli i vatrës që lind, rrit dhe edukon fëmijtë, që pret e përciell miqtë, që lartëson nderin e familjes, që vlerësohet nga pjestarët meshkuj të shtëpisë, që nga vjehrri e deri te fëmijët. Një kurorëzim i tillë, i figurës femërore nuk është i zakonshëm në mendësinë shqiptare, prandaj, për mendimin tim, përbën një risi konceptuale, që i rrit vlerën veprës dhe mesazhit të saj.
Familja Mrijaj, nis rrugën e saj me një ndodhi të dhimbëshme, por të një rëndësie morale t’admirueshme. Përballë vdekjes së parakohëshme të burrit, nusja e Markut, djalit të Çunit, nënë e tre djemvet, nga 12 deri në 16 vjeç, nuk pranon të braktisë fëmijët e të kthehet tek shtëpia prindore, siç e kërkonte zakoni e siç e urdhëronte xhaxhai i burrit. Mirditorja e bukur, Mrija, vendos të përballojë jetën e vetme e të rrisë djemtë. Kuptohen sakrificat e panumurta të burrneshës, për të sendërtuar projektin e saj, që shpërblehet me vendimin e djemve, për të adoptuar emrin e nënës si mbiemër të familjes.
Nëse nuk është e vetme kjo histori, besoj se është tepër e rrallë në malsitë tona. Ai mbiemër mbeti e u njoh në shumë breza, në shenjë respekti e mirënjohje, për fisnikërinë vetmohuese të një gruaje, e cila mbi të gjitha, në jetën e saj, i dha përparësi ndjenjës së nënës. Ajo ndjenjë fitoi mbi ligjet e maleve, mbi paragjykimet e shoqërisë, mbi moralin e saj. Ajo grua i dha shoqërisë një mësim të madh, atë të respektimit të ligjeve të zemrës, të parimeve universale të detyrës së nënës, që nuk mund e nuk duhet të jetë në kundërshtim me pjesëmarrjen në një familje, në një fis, në një bashkësi njerëzish, mbasi detyra e nënës është më e bukura, më fisnikja më e bekuara nga Zoti, sepse është sendërtimi i mësimit të tij themelor. Si e tillë ajo bëhet themeli mbi të cilin ngrihet një familje me një histori dyqind vjetëshe.”

– Eugjen Merlika, studiues e publicist, Itali

Të nderuar zonja dhe zoërinj pjesëmarres!
Të nderuar bashkëatdhetarë pinjoll të familjeve nacionaliste dje dhe sot!
Të nderuar organizatorë dhe stafi botues i librit shumëvëllimesh përkushtuar “Toojeve të Arbërit”!
Në fillim ju kërkoj ndjesë për mospjesëmarrjen në tribumin tuaj më të rëndësishëm nacionaliste të së Djathtës së Bashkuar Shqiptare, por me mendje, zemër dhe artikuj përmes figurave të ndryshme të nacionalizmit të kulluar shqiptar, kam qenë dhe do të jem gjithëmonë pranë jush.
Përpara jush e kam të lehtë por edhe të vështirë të flas për figurën e atdhetarit të shquar Sekretarin e Përgjithshëm të Lidhjes së Tretë Shqiptare të Prizrenit në SHBA, studiuesin dhe publicistin Tomë Mrijaj.
Pothuajse të gjithë të nderuar pjesëmarrës e njihni aktivistin e komunitetit shqiptaro-amerikanë Tomë Mrijaj, një ndër bashkëthemeluesit dhe pjesëmarrësit më aktiv e bujar të Shoqatës fisnike “Trojet e Arbërit”.
Meqenëse studimi im modest, do të botohet i zgjeruar shumë shpejt në librin voluminoz të Shoqatës “Trojeve të Arbërit”, unë sot para jush telegrafikisht po paraqes disa momente tepër domethenese të jetën dhe vepren patriotike të familjes dhe tëstudiuesit Tomë Mrijaj, qëështë një pinjoll i denjë fisit të madh të Mrijajve.
Toma lindi në tokën martire të Dardanisë, aty ku zë fill historia më e lashtë e popullit shqiptar, e dalluar për besë, trimëri, bujari, tradita të moçme shqiptare, atdhedashuri etj., të cilat i trashëguan brez pas brezi për shumë shekuj.
Gjatë një bisede të lirë me mikun tim të dashtur Tomë Mrijaj, me mall dhe dashurinë pakufi për vendlindjen, ai e skalit me fjalë zemre kur bën përcaktimin e përjetshëm shqiptar edhe pse sot jeton dhe punon në SHBA.
Ai ndër të tjera thotë, se: “Vendlindja ime Lugu i Drinit, me fshatrat që e rrethojnë, është dhe mbetet vendimë i dashur në botë. Asnjëherë s’më ka shkuar mendja, se sa me mall do ta ndjej mungesën e vendit tim. Gjatë udhëtimeve të ndryshme nëpër botë, mendja më ka shkuar gjithnjë tek vendlindja ime e bukur dhe e dashur, si: natyra, shtepitë, livadhet e gjelbërta, që stoliseshin me lule shumë ngjyrëshe gjatë stinës së pranverës dhe verës, malet mestare të mbuluara me pyje të harlisura dhe dëborë, përshperitjen e cicërimave të zogjve të shumtë ne çdo stinë, gjarpërimin dhe gurgullimën e ujërave të kthjellta të lumit Drini i Bardhë, që përshkon ne mes rreth tre kilometër livadhet e familjeve tona. Në stinën e bukur të verës, bashkë me bashkëmoshatarët kalonim ditë të bukura, duke u larë në ujërat e lumit, zinim peshk të freskët dhe kënaqeshim duke soditur natyrën e bukur të trevave.Edhe vjeshta dhe dimëri, sillnin në Lugun e Drinit bukurinë e tyre në çdo fushë dhe vargmalet e ulëta përreth. Ishte vërtetë kënaqësi në stinën e ftohtë të dimërit, kur dëbora mbulonte çdo gjë dhe shikonim lepuj, dhelpra dhe shpend te ndryshëm etj. E si të mos ndjehesh krenarë për fëmijërinë e bukur në trevat shqiptare!?Kështu unë kalova fmëjërinë dhe rininë. Mbas disa vitesh mbarova shkollimin në degën e mësuesisë, ku më pas vijova studimet në Drejtësi.”
Por Toma aktiv, gjatë jetës tij rinore në Kosovë,është ndeshuar edhe me vështirësi të jetës.Në jetën e njeriut, ka raste gëzimi, por edhe ngjarje të pakëndshme, që ndodhin jashtë dëshirës së tij…
Ai largohet nga Kosova e tij e dashur, Lugu i Drinit dhe familja, mbas një përplasje fizike me forcat e Sigurimit të UDB-së serbe. Kështu Toma, kujton: “Një ditë mbasdite vjeshte, kur po kaloja me biçikletën time në mes të qytezës së Klinës, më tërhoqën vemendjen një grup nxënësish djem dhe vajza të kombësisë serbe, të cilët po vraponin të shqetësuar nga oborri i shkollës “Vuk Karagjiq” drejt qendrës së qytezës, ku ndodhej kafja e pronarit serb Zhikës. I pyes në gjuhën serbe: “Çfarë ka ndodhur, që ju po vraponi të shqetësuar!?” ata duke menduar se unë isha serb, më thonë: “Shoku profesor po rrahën serbët me shqiptarët në klasë.” Ashtu sikurse isha me biçikletë në dorë u nisa shpejt drejt vendit të ngjarjes.Sa afrohem, dëgjoj zhurmë të madhe në katin e parë të një klase. Afrohem te dritarja, që ishte e hapur. Aty shoh se nxënësit e kombësisë serbe dhe arsimtari i edukatës fizike e kishin rrethuar nga të gjithë anët arsimtarin shqiptar të gjuhës shqipe S.M. pranë dërrasës së zezë, ku në njerin kënd ishte dhe tavolina e mësuesit.Arsimtari shqiptar, me trupin e tij të gjatë qëndronte në këmbë i rrethuar dhe po i rezistonte goditjeve me grushta dhe shqelma, që i vinin nga çdo anë, duke u vetëmbrojtur. Këtë mësimdhënës të ri e kisha njohur në Gjakovë, në Shkollën e Lartë Pedagogjike. Gjaku arbëror, i bashkëkombasit më thirri, që t’i vi në mbrotje, në atë situatë që ai gjendej. U hodha menjëherë në dritare, që ishte e hapur dhe hyra brenda në klasë. Me mirësjellje dhe gjakftohtësi, iu drejtova nxënësve, duke u thënë: Eshtë turp të sulmoni në mënyrë të pahijshme dhe të ushtroni dhunë ndaj mësuesit tuaj! Unë edhe sot mendoj, se ky incident me serbët në shkollë ishte i parapërgatitur. Kështu,brenda pak minutash u mbush oborri i shkollës me shumë serb vendas dhe nxënës, që me sa duket kishin lajmëruar njeri-tjetrin. Edhe nga kafja e Zhikës erdhën shumë serbë të tjerë.Lajmi u përhap me shpejtësi. Në shkollë erdhën edhe disa arsimtarë shqiptarë, që i kishin banesat afër shkollës, si: Beqir Beqiri, Tush Kabashi, Ndue Prendi, Lekë Skeli etj. Leka me Nduen ishin ndalë tek dera e klasës dhe me fjalë të mira mundoheshin të qetësonin valën e madhe të serbve, që të nervozuar (irrituar) po hynin në klasë njeri mbas tjetrit.Në ato momente në shkollë vijnë edhe forcat e Policisë nga stacioni, që gjendej jo shumë larg shkollës. Ata kur e panë gjithë atë turme të madhe serbësh, dy policët shqiptarë Isa dhe Ademi, që më njihnin shumë mirë, mu lutën, duke më thënë: “Gjej mënyrën për tu larguar sa me shpejt, që të jetë e mundur sepse nuk kemi asnjë mundësi të ndërhyjmë në këtë masë të madhe serbësh, që janë shpupurishur nga inati..” Mbas shumë përpjekjesh u hodha prap nga dritarja nga kisha hyrë më parë dhe me shpejtësi mora bicikletën, që e kisha mbeshtetur tek muri.E ashtu me gjaknxehtësi si rrufe i dhashë bicikletës dhe nuk e ndija se mbi shpinë dhe kokë fishkullonin vazhdimisht gurët dhe copat e dërrasave të gardhit të shkollës.Mbërrita në shtëpi.Babai im po qëndronte në oborr.Ai kur më pa u ngrit në këmbë dhe mu afrua i shqetësuar. Mbasi i tregova të gjithë ngjarjen, nga përvoja e tij jetësore me serbët e pabesë me tha, se: “Duhet të largohesh sa më shpejt nga shtëpia, sepse policia menjëherë do të vijë të të arrestoj në shtëpi.” Më vonë, kam mësuar se atë natë shumë herë policia ka shkuar në shtëpi, duke menduar se mund të më gjenin mua aty. Vetëm familja dhe një rreth i vogël miq të sigurtë i dinin lëvizjet e mia dhe vendnodhjen deri sa u largova përgjithmonë nga Kosova, me mall për familjen, truallin e të parëve dhe gjithçka të mirë, mbasi kisha kaluar fëmijërinë dhe rininë time.”
Babai i tij Nikollë Mrijaj, një personalitet i njohur në Lugun e Drinit e përqafoj me lot në sy, duke i thënë: “Biri im të kesh kujdes vetën tënde!”Kështu Toma vendosi perfundimisht të largohet natën me tren, duke iu shmangur njerëzve që e njihnin. Ai mori rrugën drejt Beogradit… Më pas me një tren tjetër udhëtoi drejt Parisit… Aty qëndroi për tre vjet.Meqenëse ishte i rregjistruar në Fakultetin e Drejtësisë në Prishtinë, vendosi të vijoi studimet e larta mekorrespondence, për të mos rënë në sy në vendin e tij.Ai ka udhëtuar në Prishtinë, gjatë kohës që kishte provimet universitare…
Me ardhjen e tij në New York, duke qenë një i ri plot energji dhe endrra, për ta parë vendlindjen të çliruar nga nata e gjatë e makinës shfarosëse të pushtimit shekullor serb, ai menjëherë në vitin 1978 u përfshi në lëvizjet patriotikeshqiptaro-amerikane në Amerikë.
Duke shfletuar sot me nostalgji shkrimet dhe artikujt e Tomës, të botuar në gazeta dhe revista të ndryshme nga studiuesi Mrijaj, konkretishtnë gazetën “Dielli” (1909) organ i Federatës Pnashqiptare “Vatra” (1912), shoh se qysh ne vitet ’80, emri tij ndodhet në bordin e tribunës të mirënjohur të atdhedashurisë.
Dhe studiuesi Tomë Mrijaj, kujton: “E kam ende të freskët ditën e parë, kur zbrita në Aeroportin International “John F. Kennedy” në Queens, NY. Ndjeva shumë emocione, mbasi kisha dëgjuar dhe lexuar shumë për hisorinë e Amerikës dhe kontributin e madh të diasporës, për veprimtarinë e madhe patriotike në dobi tëçështjes kombëtare, të kohës së Imzot Fan Stilian Nolit, Faik Konicës, Mons Dr. Zef Oroshit, Prof. Rexhep Krasniqit, Kapidanin e Mirditës juristin Ndue Gjomarku, Ing. Xhafer Deva, Prof. Zef Neka, Mit’hat Frashërin, Prof. Luan Gashin, Abaz Kupin, Kolonel Xhemal Lajcin, Kolë Bajraktari, etj., me një pjesë më vonë patafatin dhe nderin të bashkëpunoj ngushtë, për të njëjtat ideale të shenjta atdhedashurie. Unë mbërrita në New York më 19 Maj 1978 dhe dy muaj më pas u martova. Meqenëse bashkëshortja ime vinte nga Puka, në ditët e dasmës kisha të ftuar shumë miq, që ishin njëkohsisht edhe figura të rëndësishme të emigracionit, nacionalizmit dhe komunitetit shqiptaro-amerikanë këtu në New York dhe gjetkë. Një grup bashkëatdhetarësh, si: Mons. Dr. Zef Oroshi, Ahmet Dervishi, Ymer Doda, Mahmut Cungu, Kolë Bajraktari, Gjeto Sinishtaj, Daut Vathi, Fran Sokoli dhe disa të tjerë, vijnë në shtëpinë time dhe më ftojnë të aderoi në Federatën Panshqiptare “Vatra”, që asokohe i kishte zyrat e saj në Boston. Pasi u urova mirëseardhjen në shtëpinë time, kryetari i “Vatrës” e mori fjalën dhe tha: “Më kanë folur shumë disa miq për ju si intelektual i ri nga Kosova pjesë e shqipes së cunguar, që vatrës sonë i mungojnë njerëz nga kjo krahinë. Ne kemi shumë dëshirë, që tu kemi ju në mësin tonë.” Pasi fola pak për kontributin e Vatrës së Nolit dhe Konicës, gjatë shumë dekadave, sikurse e kishim mësuar në shkollat tona në Kosovë, edhe pse jam i ri në këtë vend, do të përpiqem të jap kontributin tim me gjithë mundësitë e mia, për të mirën dhe qëllimin fisnik, që ka kjo organizatë famëmadhe, e cila luajti një rol të madh për përfshirjen e nënës Shqipëri në OKB. Atë ditë më emëruan si Sekretar i Degës së Vatrës për qytetin e madh Queens, New York.Pas pak kohe, vjen sërisht ish Kryetari i Degës Gjeto Sinishtaj, për arsye të tij personale jep dorëheqje dhe drejtimin e degëa së Vatrës e mora unë.Qysh në ditët e para të ardhjes në Amerikë fillova të shkruaj në faqet e gazetës “Dielli” (1909). Shkrimet e mia u mirëpriten shumë mirë nga editori asokohe Xhevat Kallaxhiu dhe lexuesit. Aty si fillim, unë botova një poezi, kushtuar familjes famëmadhe dhe shumë patriotike në trevat tona, me titull: “Kulla e Sadik Ramës”. Poezia u prit shumë mirë. Mbas pak ditësh, në shtëpinë time erdhen dhe më takuan të bijtë e Ukë Sadikut, nipat e heroit të pamposhtur Sadik Ramë Gjurgjevikut: Ismeti, Skënderi dhe Selimi. Ishte hera e parë, që pata kënaqësinë të takoja tre vëllezërit, të cilët, ishin shumë të gëzuar, që unë kisha shkruar një poezi. Ismeti, hapi faqen e gazetës, ku më tregoj poezinë dhe me një buzëqeshje fisnike me solli falënderime të ngrohta nga familja e tij, duke më njoftuar se ishte nipi i Sadik Ram Gjurgjevikut.Ai më tha gjithashtu, se ishte Sekretar i Përgjithshëm i Lidhjes së Tretë Shqiptare të Prizrenit të themeluar në NewYork, në vitin 1962. Ismeti, më oftoi kërkesën, që ti bashkohem kësaj organizate politike dhe atdhetare, që kishte si synim dhe qëllim (me programin dhe rrugën e saj) bashkimin e të gjithë trojeve etnike shqiptare rreth shtetit amë, sikurse kanë qenë për shekuj me radhë. Për dy vjet me radhë unë dhe shoku i idealeve antikomuniste dhe patriotike, për çlirimin e Kosovës nga kthetrat e shovinizmit të tërbuar serb, punuam pa u lodhur në çdo kohë, për të përgatitur mbarëvatjen e Kongresit, i cili, ishte menduar të mbahej në vitin 1982. Në Kongresin e mbajtur asokohe, unë u zgjodha me vota të lira Sekretar i Përgjishëm i Lidhjes së Prizrenit, detyrë të cilën e mbaj edhe sot e kësaj dite, për 33 vjet me radhë.”…
Po kushështë Tomë Mrijaj?

Publicisti dhe studiuesi Tomë Mrijaj u lind në Zllakuqan (Komuna e Klinës). Shkollën 8-vjeçare e fillon në fshatin e lindjes në Zllakuqan dhe e mbaron në Klinë.Ai më pas fillon dhe përfundon shkollën e mesme Normale (Pedagogjike) në Gjakovë, vijon studimet e larta me korrespondencë për Drejtësi në Universitetin e Prishtinës.
Për arsye politike nga perndjekjet e kolonizatorëve të sistemit komunist serb, ai largohet nga Kosova dhe shkon si emigrant në Paris, ku qëndroi tre vjet.Më 1978, vendoset përfundimitsht në New York, ku martohet. Ai në të njëjtin vit rregjistrohet në St. Johns University në Queens të NY, ku vijoi studimet e larta.Më 1980, u zgjodh kryetar i degës “VATRA” në Queens New York dhe antar i Kryesisë së Federatës Panshqiptare “Vatra” në Boston*, për 12 vjet me radhë. Më 1982, në Kongresin e III-të, u zgjodh Sekretar i Përgjithshëm i “Lidhjes së Prizrenit” në mërgim, detyrë që vijon ta mbajë edhe sot. Më 1997-1998, ishte Kryetar i Shoqatës Kulturore “Rozafat”, pranë Kishës Katolike “Zoja e Shkodrës” në NY dhe antar i Këshillit të Kishës.Më 2002, zgjidhet n/Kryetar i Shoqatës së Pajtimit Mbarëkombëtar “Nënë Tereza”, dega New York.Që nga dita e themelimit është antar i Shoqatës së Shkrimtareve Shqiptaro-Amerikane në ShBA.Bujarinë e Tomës e njohin të gjithë, mbasi ai gjithnjëështë shprehur i gatshëm për të ndihmuar talented e reja pa dallim feje e krahine, në fushën e studimeve dhe publicistikës, duke dhënë kontribut financiare, për botime të krijimeve dhe studimeve të tyre të para. Nëçdo aktivitet patriotik si për mbledhjen e ndihmave financiare për UshtrinëÇlirimtare të Kosovës, familjet e varfëra në nevojë, rindërtimin e Kosovës, ngritjen e busteve, xhamiave dhe kishave në Kosovë, ka qenë e pranishme edhe zemra dhe bujaria e Tomë Mrijës, duke dhënë shuma të ndryshme sipas nevojës së njerëzve. Ai ka marrë pjesë në cdo demostratë për përmbysjen e komunizmit në Shqipëri dhe Lirinë e Pavarësinë e Kosovës nga nata e gjatë e pushtimit barbar serb.Ai është marrë që heret me publiçistikë, ku ka shkruar poezi, portrete historike, etj.si bashkëpunëtor i disa gazetave dhe revistave, që botohen në trojet etnike shqiptare dhe diasporë. Shkrimet e tij mund të gjenden, në faqet e shumë gazetave dhe revistave, si: “Lidhja e Prizrenit”, “Dielli”, Illyria”, “Jeta Katolike”, “Zani i Shna Ndout”, “Shkodra”, “Kumbona e së Diellës”, “Illyricum”, “Dielli Demokristian”, “Kuq e Zi”, “Lajmtari i të Merguemit”, “Bota Sot”, “Kosova Press”, “55”, “Mapo”, “Shqipnia Etnike”, “Balli Kombëtar”, etj. Studiuesi e publiçisti Mrijaj, ka shkruar parathëniet e shumë librave jetëshkrimorë. Ka në proçes dhe disa libra të tjerë, që më vonë do t’i botojë. Eshtë njeri ndër organizatoret e shumë simpoziumeve dhe akademive kulturore e përkujtimore të mbajtura në atdhe e diasporë. Ai ka hedhur dritë përmes hulumtimeve serioze historiko-shkencore të shumë figurave të lënë me qëllim në harresë, në kohën e komunizmit në Shqipëri e Kosovë, tema të cilat janë botuar rregullisht në librin: “E Djathta Shqiptare në Mbrotje të Shqipërisë Etnike” (I-XII), ku, ka ligjëruar për personalitetet e tilla, si: Kapidani i Mirditës juristi Ndue Gjomarku, Kapidan Markagjoni, themeluesin e Kishës së Parë Katolike Shqiptare në Amerikë Mons. Dr. Zef Oroshi (1812-1989), udhëheqësin shpirtëror të komunitetit shqiptaro-amerikanë Dom Anton Kçirën, Ipeshkvin e Kosovës Imzot Mark Sopin, Presidentin Dr. Ibrahim Rugovën, Kontributi i lugdrinasve dhe Klerit Katolik në Kosovë për Shpalljen e Pavarësisë, heroinën Marie Shllaku, parashutistin Prof. Alush Leshanaku, tProf. Luan Gashi, trimin e pamposhtur nacionalist Ndue Përlleshi, Palush Marleku, Kapiten Gjon Destanisha, Ndoc Mirakaj, Kolonel Xhemal Laçi etj.
Librat e botuar:

1. “Dom Anton Kçira shërbestar i Zotit e i Atdheut”, Monografi, botuar në Shkodër, 2002.
2. “Lidhja e Tretë e Prizrenit (1962-2002) themeluesi dhe udhëheqësi Ismet Berisha”, Monografi, New York, 2002.
3. “Marie Shllaku bijë e Shkodrës martire e Kosovës”, Monografi, botuar në New York, 2004.
4. “Ngjarje dhe portrete historike”, jetëshkrime të figurave të shquara shqiptare, botuar në Prishtinë, 2004.
5. Monsinjor Dr. Zef Oroshi.“Një jetë e shkrirë për Fe e Atdhe”.Jetëshkrim, 2009 New York.
6. “Gjeneza e Familjes Mrijaj”, Kujtime, Shkodër, 2015

Falëminderit për vemendjen dhe suksese në punimet e Simpoziumit!

Klajd Kapinova, New York, Gusht, 2015

Shënim: Kjo kumtese eshte mbajtur ne Hotel “Panorama” në qytetin historik të Gjergj Kastriotit në Krujë nga zonjusha Leonora Laci, Sekretare e Shoqates Trojet e Arberit’.
SHËNIM I DIELLIT: Për hirë të historisë së Vatrës, saktësisë dhe dokumentacionit qe ndodhet në arkiv, përfshi dhe Koleksionet e Gazetës Dielli, z. Tom Mrijaj, nuk ka qenë anëtar i Kryesisë së Vatrës. Autori i Kumtesës shkruan se ai ka qenë për 12 vite anëtar i Kryesisë së Vatrës. Konsultimi me rekordet e Vatrës dhe Gazetën Dielli, japin këto të dhëna: Z. Tom Mrijaj është zgjdhur në Bordin e Vatrës në vitin 1984(Board Members), së bashku me 20 të tjerë anëtarë.Në atë kohë strukturat e Vatrës përbëheshin nga: Kryesia- Officers of Vatra; Advisory Board of Past Presidents; si dhe Members of the Board(ku përfshihej dhe z. Mrijaj).
Z. Mrijaj ishte i zgjedhur në bord nga viti 1984 deri në 1988, në vitin 1989, emri i tij nuk shfaqet në listën e Boardit.

Kosovë-Mustafa: Zgjedhjet në vitin 2018

August 15, 2015 by dgreca

-Haradinaj: Zgjedhjet në vjeshtë, shpëtimi i vetëm për Kosovën/
PRISHTINË, 15 Gusht 2015/ Kryeministri i Kosovës, Isa Mustafa, sot ka shkruar:
Periudhën e pushimeve sivjet po e kalojmë në forma të ndryshme. Disa po punojmë, disa po argëtohen duke kërkuar zgjedhje, disa po “brengosen” për zgjedhjen e Presidentit në fillim të vitit të ardhshëm, disa po e kërcënojnë shtetin dhe udhëheqësit shtetëror (por edhe familjet e tyre) me shënjimin e kufijve dhe me Asociacionin e Komunave, disa po shprehin shqetësimet për ardhmërinë e Forcave të Armatosura të Kosovës e disa po lahen në det.
Unë shoh vetëm një zgjidhje: Qeveria do të vazhdojë të punojë me ngulm për realizimin e Programit të saj, që është shumë i mirë. Askush askënd nuk do ta pengoj që të bëjë prova dhe ushtrime për zgjedhjet e përgjithshme, të cilat do të mbahen në vitin 2018. Z. Thaçi do të bëhet President i Republikës së Kosovës, ashtu siç e kemi përcaktuar me marrëveshje. Askush nuk do ta falë asnjë pëllëmbë toke të Kosovës dhe as nuk do të marrë nga toka e huaj dhe nuk do t’i epet askujt hapësirë që ta rrezikojë shtetin, institucionet shtetërore dhe pronën private. Ushtrinë e kemi, sido që ia vemi emrin, forca është kjo që e kemi si FSK, andaj edhe ata që dëshirojnë ta pengojnë edhe ata që dëshirojë t’ia ndryshojnë emrin ashtu siç e kemi propozuar, duhet ta kenë të qartë se Kosova e ka forcën e vet. Prandaj, të punojmë, të flemë dhe të pushojmë rehat, sepse përgjegjësitë për këtë shtet nuk i kemi marrë për mahi. IM
Kështu ka shkruar kryeministri Mustafa në ‘Facebook’.
Ndërsa, gazeta “Zëri” në Prishtinë me titullin “Thaçi president me 80 vota, ose zgjedhje”, sot shkruan:
Hashim Thaçi nëse nuk zgjidhet president i Republikës së Kosovës në raundin e parë ose të dytë të votimeve në Kuvend, përkatësisht me 80 vota, atëherë vendi shkon në zgjedhje të jashtëzakonshme. Sipas burimeve të gazetës “Zëri”, kjo është kërkesa më e fundit e zyrtarëve të PDK-së drejtuar partnerit të koalicionit qeverisës (LDK), të cilëve u ka bërë të qartë se nuk pranojnë që lideri i partisë më të madhe të zgjidhet president në raundin e tretë të votimeve, me 61 vota të deputetëve.
Drejtuesit e partisë më të madhe në vend ia kanë bërë të qartë këto kërkesa partnerit të koalicionit, pasi që disa deputetë të LDK-së, përkatësisht 6-8 vetë, llogaritet se nuk do ta votojnë Thaçin president, pasi t’i skadojë mandati presidentes, Atifete Jahjaga.
Megjithatë, nënkryetari i PDK-së, Xhavit Haliti, ka thënë për “Zërin” se pavarësisht deklarimit të disa deputetëve të LDK-së kundër zgjedhjes së Thaçit për president, më shumë u beson fjalëve të kreut të LDK-së, Isa Mustafa, që kjo parti do ta mbështesë Hashim Thaçin për president të Republikës.
“Zgjedhjet në vjeshtë, shpëtimi i vetëm për Kosovën”, citojnë po sot mediat në titull një intervistë të kryetarit të AAK-së, Ramush Haradinaj.
“Në emër të lëvizjes së lirë po plaçkiten qytetarët e Kosovës. Dëmi nga Specialja do të jetë afatgjatë për Kosovën. Dërgimi i lëndës nga opozita në Kushtetuese është një automatizëm por nuk mbajmë shumë shpresë nga vendimi i Gjykatës Kushtetuese. Koalicion do ta bënim me partitë opozitare… Janë këto disa nga qëndrimet që i ka shprehur në intervistën për KosovaPress-in lideri i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës Ramush Haradinaj”, bëjnë të ditur mediat.
Sipas subjektit politik më i madh opozitar kosovar, Lëvizjes Vetëvendosje, me Asociacionin e komunave me shumicë serbe “Kosova po shkon drejt Bosnjes”. “Ne u bëjmë thirrje qytetarëve të Kosovës që të përgatiten për kundërshtim të fuqishëm të kompromiseve që po bëhen në Bruksel, pasiqë nuk ka më dyshim që vetëm përmes organizimit qytetar do të arrijmë ta mbrojmë shtetin tonë nga defunksonalizimi dhe ndarja etnike”, shprehej VV dje në një deklaratë./b.j/

Vetëvendosja: Marrëveshjet si kjo e targave e shkatërrojnë shtetin

August 14, 2015 by dgreca

Lëvizja VETËVENDOSJE! ka mbajtur konferencë për media për ta paraqitur kundërshtimin dhe kritikat në marrëveshjen e fundit të arritur në Bruksel. Fjala e nënkryetarit të parë, Driton Çaushi:
Marrëveshja e fundit e arritur në Bruksel në mes të Qeverisë së Kosovës dhe asaj të Serbisë, është edhe një dëshmi shtesë e faktit që kryeministri Isa Mustafa po e vazhdon me besnikëri rrugën e nisur nga qeveria e kaluar e Kosovës. Anipse kryeministri pati premtuar gjatë dhe pas fushatës se do ta ndërrojë thelbësisht formatin e negociatave me Serbinë, ai po vazhdon me mënyrën e ish-kryeministrit Thaçi, që nënkupton lëshim pe të vazhdueshëm ndaj kërkesave ekspansioniste të Serbisë.
Marrëveshja e ashtuquajtur për Lëvizje të Lirë, është marrëveshje e dëmshme dhe e turpshme për qytetarët e Kosovës. Ajo përveç që e thellon mungesën e reciprocitetit në mes të Kosovës dhe Serbisë, i dëmton drejtpërdrejtë qytetarët edhe financiarisht. Qeveria e Kosovës pranoi diçka që nuk do ta pranonte asnjë shtet normal. Qytetarët e Kosovës që e kalojnë kufirin me Serbinë duhet të paguajnë 40 euro sigurim dhe 5 euro në ditë për targat fyese “PROBA”, ndërsa qytetarëve që vijnë nga Serbia në Kosovë u njihen targat zyrtare të shtetit serb dhe nuk u kërkohet asnjë shumë për të paguar.
Kjo marrëveshje dëshmon se sa lehtë Qeveria e Kosovës është e gatshme të heq dorë nga subjektiviteti shtetëror, duke pranuar që Serbia të mos i njohë targat tona shtetërore si dhe duke pranuar që qytetarët tanë të zhvaten edhe më tutje si rezultat i politikave shoveniste të Serbisë ndaj Kosovës. Pranimi i një marrëveshjeje e cila ia legjitimon edhe më tutje Serbisë mosnjohjen e Kosovës si shtet është e papranueshme për Lëvizjen VETËVENDOSJE!.
Kjo marrëveshje nuk e meriton madje as shtesën “për lëvizjen e lirë” pasi që pamundësimi i kësaj lëvizjeje nga ana e Serbisë vërehet lehtë, mjafton që t’i shohim kolonat e gjata të pritjeve nëpër kufi. Mërgimtarët që po vijnë në Kosovë po maltretohen vazhdimisht nga shteti i Serbisë kurse Qeveria e Kosovës në vend që ta problematizojë këtë gjë dhe ta kushtëzojë Serbinë në mbrojtje të interesit të qytetarëve, po lëshon pe duke i realizuar me përpikëri të gjitha kërkesat e Serbisë.
Çka mund të presim prej një Qeverie të tillë? Këta kanë premtuar që do t’i heqin targat e përkohshme, dhe ja ku jemi sot me një marrëveshje po aq të dëmshme sa e kaluara. Këta njësoj po premtojnë që nuk do të krijohet Asociacioni i Komunave me Shumicë Serbe, por po shihet qartë që do të lëshojnë pe edhe në këtë pjesë.
Me një qeveri të tillë, shteti i Kosovës po shkatërrohet. Kosova po shkon drejt Bosnjes thjesht për shkak se ka mbetur në duar të disa politikanëve të shantazhuar që hallin e kanë vetëm te interesi i tyre personal, për të cilin janë të gatshëm të shesin gjithçka publike. Ne u bëjmë thirrje qytetarëve të Kosovës që të përgatiten për kundërshtim të fuqishëm të kompromiseve që po bëhen në Bruksel, pasiqë nuk ka më dyshim që vetëm përmes organizimit qytetar do të arrijmë ta mbrojmë shtetin tonë nga defunksonalizimi dhe ndarja etnike. Sa për këtë Qeveri, Kosova pa kurrëfarë dyshimi do të mbetet shtet i gjymtuar dhe i paperspektivë.
Lëvizja VETËVENDOSJE!
14 gusht 2015

Rugova ishte mik i madh i Kishës dhe i Xhamisë Shqiptare

August 14, 2015 by dgreca

Nga Beqir SINA, New York/
At Arthur E. Liolin ka thënë se : “Emri i tij do të qëndrojë përgjithmonë në panteonin e atyre burrështetësve të rrallë që iu përgjigjen të keqes me të mirë. Shqiptarët kudo vajtojnë humbjen e atij që bëri aq shumë për çështjen e tyre të drejtë, të arritjes së pavarësisë mëse të merituar të popullit të tij. Ishte një nder dhe një bekim që e njoha”
BENSONHURST – BROKLYN, NY: Presidentit të Parë të Kosovës, Ibrahim Rugova, ka qenë ndër të vetmit lider shqiptar – i cili sa herë vizitojë SHBA- në takimet me shqiptarët e Amerikës në një krah mbante hoxhën dhe në një krah priftin. Kur vinte Rugova në SHBA, merrnin pjesë pjesë lider fetar të të gjitha besimeve, tona , të krishter, ortodoks, mysliman dhe bektashllinjët.
Ndërkohë, që vazhdimisht e kujtojnë shqiptarët e Amerikës, me ta bashkohen edhe udhëheqësit e tyre fetar, mbasi që Rugova, ishte ai që tregojë me sjelljen e tij dhe veprimin e Tij fisnik se ishte një mik i shumë shqiptarëve në Amerikë, ishte një mik i mirë i Kishës dhe i Xhamisë! mik i myslimanëve dhe të krishterve.
Ai ishte mik i mirë dhe u pritë sa herë që erdhi në SHBA me respekt dhe nderime të larta si prej udhëheqësve fetar dhe besimtarëve të shumtë myslimanë, ashtu edhe i katolikëve, i ortodoksve dhe i bektashinjëve. Ai ishte i vetmi udhëheqës politik shqiptarë, që kreu më shumë se cildo politikanë shqiptarë në vizitat e tij në SHBA-s, vizita në ranjget më të larta – duke ia hapur dyert Uashingtoni dhe Nju Jorku.
Ai ishte i vetmi politikanë shqiptarë, që u pritë zyrtarisht nga presidenti i SHBA-s, në Shtëpinë e Bardhë, duke u pritur me nderimet më të larta deri në shtrimin e “qilimit të kuq”. Ai zhvilloi për 16 vjet në SHBA-s, mbi 20 e ca – udhetime zyrtare, duke u takuar me personalitete më të larta të shtetit Amerikan, deri tek katër presidentët e fundit .
Vdekjen e parakohshme të Presidentit Rugova, shqiptarët e Amerikës e kan përjetuar shumë rëndë. Mbasi i ndjeri Rugova është parë nga shqiptarët e Amerikës, si një strateg, që diti të bashkojë shqiptarët në këto vizita – për mirësi, për mirëqënie dhe për bashkëpunim. Ai u la shqiptarëve të Amerikës, shumë miq të mëdhenj, të cilët, më pasë e vlerësuan shumë angazhimin e tij paqësor për një Kosovë të pavarur e sovrane, e cila, tani afro një dekad pasi mbylli syt një herë e përgjithmon Rugova, me ndihmën e SHBA-s, dhe luftës për çlirimin e Kosovës nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës, dhe natyrisht edhe të faktorit ndërkombetarë, në anën diplomatike, do të realizonte edhe ëndrrën e kahmotëshme të popullit të Kosovës- Pavarësinë e Kosovës. Pavarësi kjo e cila vitin e ardhshëm shënon 8-të vjetorin e shpalljes së saj dhe e njohur deri tash nga 111 shtete, përfshirë edhe mikun tonë të përjetshëm si thoshte vetë Rugova – Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Ai është i vetmi udhëheqës politik shqiptare, që ka vizituar , ashtu si Kishën Katolike shqiptare në Amerikë në Detroit dhe Nju Jork, Kishën Ortodokse Shën Gjergji në Boston, Teqen Bektashiane në Detroit, ose Xhamitë Islamike shqiptare në Amerikë, në Nju Jork dhe Nju Xhersi. Ai ka qenë i ngrohtë dhe i nderuar e i respektuar, kudo ku hynte në takimet si me Baba Rexhepin, si me Hirësinë e Tij Imam Vehbi Ismailin, me Imam Isa Hoxhën, me kancelarin e Kishës Ortodokse At Arthur Liolinin, me At Rrok Mirditën, Dom Nue Gjergjin, dom Anton Kçirën, dhe në Nju Jork me dom Pjeter Popajn.
Rugova, u prit dhe e gjeti derën hapur me bujarinë dhe dashurinë e Kishës shqiptare në Amerikë, gjatë vizitave që i bëri nga Dom Pjeter Popaj, në Kishën Katolike Shqiptare “Zoja e Shkodres”- “Our Lady of Shkodra” ne Hartsdale, New York, në kishën “Our Lady Of The Albanians” Albanian Catholic Church në Bevelry Hills, MIchingan nga Dom Ndue Gjergji, nga Kisha Katolike “Shën Pali” St. Paul’s Albanian Catholic Church në Rochester, Michingan nga Dom Anton Kçira. Nga Kryepeshkopata Ortodokse Shqiptare në Amerikë në South Boston, Massachusstes .
Por, edhe nga Katedralja Ortodokse Shqiptare e Shën Gjergjit Saint George Albanian Orthodox Cathedral ne South Boston, Massachusstes nga Very Reverend Arthur E. Liolin. Nga Chancellor,St. Peter and St. Paul Albanian Orthodox Church në Philadelphia, Pansilvenia nga Reverend Stephen Siniari . Ashtu siç u pritë edhe me bujarin e dashurinë shqiptare nga Albanian American Islamic Center Qendra Islamike Shqiptaro- Amerikane Albermarle Road ne Brooklyn New York kur ishte gjallë Imam Isa Hoxha ,deri tek Teqeja Bektashiane në North Line Rd Taylor, Michingan dhe nga Hirësia e Tij Imam Vehbi Ismaili sa ishte gjallë.
Ai ishte si më thënë ajo shëmbëlltyra dhe simbolika i thënejes së Vaso Pashë Shkodranit: “Feja e shqiptarit është shqiptaria”! Shqiptarët në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, thonë vazhdimisht se përher ishin krenar që patën në mesin tyre gjatë gjithë vizitave në SHBA-s, një udhëheqës të tillë, shqiptarë, i cili me mençuri, largëpamësi dhe urtësi, diti t’a udhëheqi edhe në periudhën më të vështirë të historisë tonë, popullin shqiptarë.
Personaliteti i Tij dhe respekti ndaj Tij në të gjithë botën, ka qenë dhe do të mbetet gjallë:” Vizioni i Tij për një Kosovë të lirë, demokratike e të pavarur, ishte dhe do të mbetet udhërrëfim për të gjithë shqiptarët brenda dhe jashtë atdheut të tyre.”
Ndoshta edhe kjo ka qenë arsyeja e nje nder amaneteve të fundit te Presidentit te ndjere te Kosves, Dr. Ibrahim Rugova. “Nder kerkesat e fundit te tij ka shkruar shtypi shqiptaro amerikan ka qene edhe derguarja e nje arkivoli nga Amerika- per ta percjelle atë nga kjo bote. Kjo kerkese eshte mesuar ne çastet e pasvdekjes dhe eshte percjelle nga presidenca e Kosoves per ne Amerike. Amaneti i dr. Rugoves i ishte besuar miqeve te tij ketu ne Nju Jork, familjes te vellezerve Gojçaj – Lekë dhe Pashkë”.
Apo edhe nëse ekujtojmë edhe ngushëllimin që dërgojë në vdekjen e tij “Për Nder dhe Kujtim të Presidentit të Kosovës Ibrahim Rugovës” nga At Arthur E. Liolin Kancelar i Kishës Orthodokes Shqipatre në SHBA.
At Arthur E. Liolin, ka thënë se :” Presidenti Ibrahim Rugova ishte një studjues dhe fisnik mëndjendritur, që i vuri aftesinë dhe talentet e tija në shërbim të popullit të tij: shqiptarëve të Kosovës. Ai mishëroi të gjitha ato cilësi të cilat karakterizojnë qenjen e denjë njerëzore që udhehiqet nga parime zemërgjerë në fshirjen e padrejtësive për këdo që vuan prej tyre. Ai e pa këtë mision si një thirrje dhe detyrë të posaçme dhe e kreu me dinjitet, fuqi, ndjeshmëri dhe mençuri.
Ai u përpoq që me gjithë zemër t’i bënte thirrje natyrës me fisnike të qenieve njerëzore, në një përpjekje për të zgjidhur dilemat tmerruese të një rajoni të turbullt. Emri i tij do të qëndrojë përgjithmonë në panteonin e atyre burreshtetësve të rrallë që iu përgjigjen të keqes me të mirë. Shqiptarët kudo do ta vajtojnë humbjen e Atij që bëri aq shumë për çështjen e tyre të drejtë, të arritjes së pavarësisë mëse të merituar të popullit të Tij.Ishte një nder dhe një bekim që e njoha Rugovën” ka shkruar shtatë vjetë më parë në mesazhin e vdekjes se Rugovës, At Arthur E. Liolin Kancelar i Kishës Orthodokes Shqipatre në SHBA.

Nëna mbetet nënë….

August 14, 2015 by dgreca

Jeta kërkon nënën dhe familjen…Nuk ka te ardhme pa nene dhe pa familje/
Nga Prof. Hazbi Shehu-Nju Jork/

Po shkruaj për femrat që martohen, krijojnë familje, lindin fëmijë, i edukojnë për të ardhmen dhe ata i thërrasin “Nënë” dhe jo për femrat, që mbeten rrugëve, pa familje e fëmijë. Ato kurrë nuk do ta dëgjojnë fjalën “Nënë”.
Kur shqiptoj fjalën “Nënë” ndjej gëzim, sepse më duket sikur e mbështes kokën tek gjiri i saj, por dhe hidhërim, se kujtoj vuajtjet e familjes dhe në veçanti të nenës time e rritur jetime. Në asnje shkrim nuk e kam lexuar shprehjen “Sa e do nena fëmijën?!”. Një thenie e tillë do të godiste rendë dhe ato nena që duke qenë në gjendje jo normale; kanë braktisur fëmijët e tyre. Ndjenja e dashurisë për fëmijët është e fortë dhe e dhimshme tek prindërit, por veçanërisht shumë tronditëse është për nenën. Njeriu ndonjëherë kur humbet llogjikën kryen dhe lëvizje negative karshi fëmijve. Në kafshët, tek zogjtë etj., kjo nuk ndodh, sepse tek ata veprojnë vetëm ndjenjat prindërore.
Dashuria e nenës për fëmijën, nuk le shteg për diskutim. Për të mbrojtur fëmijën, asaj plumbi i duket më i ëmbël se jeta. Fjala nenë, shpreh ndjenjat e sinqerta, të çdo njeriu, por veçanërisht kur ai ndodhet në vështirësi?! Kolegu im i punës Ing. Koço Plaku; para skuadrës pushkatimit; ju kujtua thenia e nenës “Bir, kujdes me qeverinë se ajo të gropos.” Ai nuk arriti të përfundonte shprehjen: “Ah! Moj nëna ime…” se plumbat ja prenë mendimin dhe nuk e lanë ta përshëndeste për herë të fundit nenën që e lindi.
Sa po lind foshnja fillon të qajë. Mos vallë qarja shpreh vuajtjet, që e presin ate në jetë?! Apo ndoshta gëzimin e të ardhmes së tij?! Familja e pret me gëzim lindjen e fëmijës. Ç’farë është jeta gëzim apo hidhërim?! Historia e njerzimit i ka provuar të dyja.

**
Tre studente
Dy vajza duke u nxituar, për t’u regjistruar në fakultet u përplasën në korridor dhe ranë në tokë. “Sorry”, i thanë njera tjetrës dhe vazhduan të ecnin së bashku. “Më quajnë Elsa; vij nga Shqipëria dhe dëshiroj të filloj studimet në Fakultetin e Mjekësisë.” “Lena,” u përgjigj tjetra, “kam lindur këtu në New York. Çuditërisht do të jemi në të njejtin fakultet se dhe mua më pëlqen mjekësia. Me ke jetoni?” e pyeti Lena Elsën. “Me prindërit,” ju përgjigj ajo, “besoj se dhe ju me pridërit jeni.” “Jo,” u përgjigj Lena. “Unë jetoj në një apartament me një shoqen time.” “Po pse,” vazhdoi pyetjen Elsa. “Tani jam e rritur dhe dua të jetoj jetën time. Prindërit ndërhyjnë shumë në jetën personale dhe hera herës bëhen të mërzitshëm; përveç kësaj përplasja me jetën të mëson shumë.” “Ashtu është, por dhe mund të digjesh,” ju përgjigj Elsa. Duke bashkëbiseduar arritën në zyrën e sekretares së Fakultetit. Ato paraqitën dokumentat dhe u regjistruan. Sekretarja, me kërkesën e tyre; i pranoi në të njejtën klasë dhe i njoftoi se mësimet fillojnë më nje Shtator. Të dy vajzat shkuan tek stacioni i autobuzave u përqafuan dhe u ndane, për të shkuar në shtëpitë e tyre.
Nje Shtator, dita e parë e mësimit. Vajzat u përqafuan dhe u ulën afer njëra tjetrës. Në këtë kohë u dëgjua nje zë “A mund të ulem dhe unë në bankën tuaj?” “Me kënaqësi”, u përgjigjën vajzat. “Ju faleminderit”, ju përgjigj vajza dhe u prezantua “Më quajnë Lida; jam Ruse dhe kam ardhur për të kryer studimet e larta në New York”. “Ne quhemi Elsa dhe Lena”, u përgjigjën ato. Në pushimin e gjatë të treja vajzat u ulën në një tavolinë për të ngrenë. E para diskutimin e filloi Elsa “Nje vit më parë më vdiq nena. Tani jetoj me babanë, motrën dhe vëllanë. Kur kujtoj nënën time, më mbushen sytë me lot. Jo ,pse vdiq! Se vdekja është ligji natyrës, por të mbysin kujtimet. Truri freskohet sa herë që kujtoj nenën, por sytë lotojnë. Lotët shprehin dhembjen që fëmija ndjen për nënën. Dashuria e nënës për fëmijën është e paarritshme nga të tjerët. Nena kërkon të jetë gjithmonë dhe kudo pranë fëmijës. Ajo mendon se e ruan nga goditjet. Kërkon të qendrojë si hije nga pas dhe ta mbrojë duke sakrifikuar dhe veten. Nëna e konsideron ate pjesë të trupit të saj. Kur pret gishtin fëmija, ajo qan sepse e ndjen shumë dhembjen që ndoshta dhe vetë fëmija nuk arrin ta ndjejë. Fëmija mundohet të qetësojë nenen dhe jo veten. Dikush pyeti nje nenë për fëmijën e saj të vrarë. Përse kërkon të vrasësh veten? Çfarëdo që të besh ti, fëmija nuk ringjallet! Nena e pyeti: A keni fëmijë ju? Jo, u përgjigj ai. Atëhere ajo i tha: Më fal zotni, por nuk mund të diskutoj me ju.”
Në diskutim ndërhyri Lena “Tek ne kur vajza arrin moshën 18 vjeç, ju thotë prindërve: Unë tani do të bej jetën time dhe largohet nga familja”. Lida, që po e ndiqte me vëmendje diskutimin, ju drejtua Lenës “Nëna të mbajti 9 muaj në barkun e saj, të lindi, të ushqeu me qumeshtin e gjirit, të rriti, të edukoi, të përkedheli, kurse ti e braktis?! Ky qenka shpërblimi? Po sikur nëna jote të braktiste ty, sapo të kishe lindur, çdo të mendoje ti për të?” “Nuk di si të përgjigjem”, tha Lena. “Është e qartë”, vazhdoi Lida, “se ti nuk ke si ta kuptosh po nuk linde fëmijët e tu. Ti mendon se në këtë moshë nuk ke nevojë për kujdesin e prindërve?! Tek ty, si dhe tek ne, shpërthejnë ndjenjat e brendshme të rinisë. Duke qenë pa përvojën e kësaj jete, mund të bjemë me kokë në pus. Pikërisht, kjo është mosha që njerëzit e këqinj e shfrytëzojnë për t’u pasuruar në kurrizin tonë. Eshtë fjala, kenga dhe muzika e familjes ajo që të orienton drejt jetës së lumtur! Bota është plot me gjemba dhe po nuk e njohe atë do të shpohesh sapo të hedhësh hapin e parë. Njerëzit jashtë familjes dhe kur të përkëdhelin ose të falin diçka duhet ta dish se brënda ndodhet interesi, ndoshta dhe djallëzia. Populli shprehet “Vetëm mos qoftë as hasmi”. Vetmia është tmerr! Je si një zog, që të gjithë kërkojnë ta kenë në duart e tyre! Ose dikujt i pëlqen dhe të vrasi, për të kaluar nje drekë të këndshme.
Po flas, për nenën se vetë natyra e ka lidhur ate më shumë me fëmijen. Sa herë që jemi në vështirësi thërrasim “O Zot, o nënë!” Prindërit kërkojnë me çdo kusht ta martojnë fëmijën, por në çastin e largimit, nëna qan dhe derdh lotë. Ato lotë shprehin gëzimin për martesën, por dhe hidhërimin e ndarjes sepse shkëputet një pjesë e trupit nga familja që e lindi, e rriti dhe i dha edukimin e jetës. Duhet studjuar mirë partneri me të cilin do kalosh jetën, sepse ka raste që gjarpëri të duket si pëllumb, por kur jeton me ate, të pickon dhe të helmon.”
Ra zilja, mbaroi pushimi dhe filloi mësimi. Në pushimin e gjatë të një dite tjetër, vajzat e mbledhura për të pirë çaj vazhduan diskutimin. Lena “Ju po më sulmoni mua sikur nuk e dua nënën! Absurde! Unë mendoj se nëna e do fëmijën jo vetëm, se e lindi dhe vuajti për ta rritur, por e do se është egoiste, duke u shprehur: Linda fëmijë dhe kërkon të paraqitet krenare para botës. “Mama” thërret fëmija, deri sa i hapen dyert e jetës. Thërret “Mama”, jo nga dashuria për ate, sepse ai akoma nuk e kupton se ç’është dashuria, por sepse ajo e ushqen dhe e mbron. Në turmën e shoqërisë njerëzore, fëmijës i çelen sytë dhe fillon ta njohi jetën, njerëzit dhe të përcaktojë pozicionin e nënës në shoqëri. Fëmija kalon tani në një fazë të re. Ngacmimet e shoqërisë veprojnë në trurin e tij të njomë. Ai fillon të njohi vetveten, të krijojë personalitetin e vetë në raport me njerëzit që e rrethojnë dhe të diferencojë shokët, shoqet dhe familjen.” “Më fal e dashura Lena, por jeta është shumë komplekse dhe e vështirë, sidomos kur je vetëm dhe larg familjes”, u shpreh, Elsa.
Ra zilja për fillimin e mësimit. Diskutimi u ndërpre.
Më 10 Tetor, Lida kishte ditëlindjen dhe ftoi në një mbrëmje shoqet e saj. Ajo duke ngritur gotën i falenderoi ato për pjesëmarrjen duke u shprehur “Jeta është jetë, njëherë vjen dhe duhet ta jetosh! Ju faleminderit shumë që erdhët se më gjallëruat. Më falni, por do të ngre dhe një dolli për familjen time që më lindi, rriti dhe më edukojë për një jetë normale.” Menjëherë u ngrit Elsa duke u shprehur “Të urojmë ditëlindjen, shëndet, lumturi dhe suksese në mësime”. Të gjitha shoqet ngritën gotat dhe e uruan. Pas Elsës e mori fjalën Lena “Të uroj nga zemra ditëlindjen, shëndet, lumturi dhe gëzime në familjen tnde. Të dashura shoqe, njeriu nuk pyetet kur lind; ai nuk e di as se kur do të vdes; por, ajo që varet nga ai është: Të jetojë jetën që ja dhuroi natyra. Këtë të fundit ai e ka vetë në dorë! Duhet të shfrytëzojë përvojën njerëzore. Duhen kaluar me gjakftohtësi, si e mira dhe e keqja në jetë. Duhet luftuar e keqja dhe asnjëherë nuk duhet të dorëzohesh sado të vështira të jenë kushtet e jetesës! Dorëzimi është dobësi!”
Më vonë, u ngrit Lida duke thenë “Dëshiroj tju njoh shkurt me biografinë e familjes sime. Babai im është me origjinë Shqiptare. Në vitin 1952, ai erdhi në Moskë për të vazhduar sudimet e larta në degën e Inxhinerisë. Gjatë kohës së shkollës, në një nga mbremjet e vallëzimit u njoh me nënën time. Ata u dashuruan. Në përfundim të shkollës u martuan dhe shkuan për të jetuar, në Shqipëri. Atje linda unë si dhe motra ime. Rreth vitit 1960 lindën kontradiktat politike midis Shqipërisë dhe Rusisë. Kjo situatë e detyroi nënën të kthehej në vendin e saj në Rusi. Pas disa vjetësh babin tim e arrestuan si armik i popullit dhe i Partisë dhe e dënuan me 25 vjet burg. Ai kreu vetëm 18 vjet në burg, sepse me ardhjen e demokracisë në vitin 1990-’91 u liruan të gjithë të burgosurit politikë. Nëna ime nuk u martua. Ajo priti burrin ligjor dhe e thirri te jetonin bashkë me fëmijët në Moske. Që nga ardhja e babait e deri tani ne jetojmë të lumtur të gjithë bashkë.” Të treja shoqet e kaluan ditlindjen e Lidës të gëzuara, me përqafime dhe me kengë.
Në vitin 2008 vajzat perfunduan Fakultetin, me nota të shkëlqyera dhe u diplomuan mjeke. Elsa u kthye në Shqipëri, ku punon në spitalin Amerikan. Lida shkoi në Rusi dhe atje punon në një nga spitalet e njohura të Moskës ndërsa Lena punon në spitalin Mount Sinai në New York. Pas një viti Elsa dhe Lida u martuan dhe krijuan familjet e tyre; ndërsa Lena bashkëjeton me një boyfriend. Të treja vazhdojnë lidhjet me telefon, me e-mail, etj.

***

Rajmonda

Rajmonda ishte një vajzë e thjeshtë, punëtore, e dashur dhe e bukur. U dashurua dhe u martua me një djalë të lagjes së saj. Çifti i ri lindi dy vajza dhe një djalë. Këtë martesë e përshëndeti e gjithë lagja, me fjalë të ngrohta dhe dashamirëse. Bashkëshortët, kudo shkonin bashke; ata dukeshin të lumtur. Të dy punonin. Për fëmijët kujdesoheshin prindërit. Të gjithë, këtë martesë e tregonin si shembull në lagje. Por, në vitin 1997, në një natë të zymtë me shi, burri vjen i dehur në shtëpi dhe i bërtiste të shoqes aq rendë sa shkaktonte të qara dhe tek fëmijët e vegjël.
“Ç’ka ngjarë i dashur” i foli Rajmonda. “Të gjitha paratë e rrogës i humba në kumar. Jam i dehur dhe nuk dua të më dalë njeri përpara.” “Çdo gjë mund të ndodhi”, i tha Rajmonda. “Tani shko shtriu dhe fli, nesër do jesh i qetë dhe do të bisedojmë”. Burri i saj, që e kishte marrë me dashuri, asnjë ditë nuk pranoi të diskutonte me të shoqen. Ai çdo natë vinte i dehur dhe vazhdonte ta shqetësonte familjen. Fëmijët trembeshin nga britmat e babait të tyre. Në këto kushte kur i shoqi nuk jepte asnjë lekë për të ushqyer familjen, Rajmonda u detyrua të punonte akoma më shumë. Si rrjedhojë i punës dhe shqetësimeve, që i shkaktonte i shoqi u sëmur. Në këto kushte ajo pergatiti kërkesën për të fituar llotarinë Amerikane dhe mori përgjigje pozitive. Garancinë ja pergatiti një shoqja e saj e ngushte që kishin punuar bashkë në Durrës. Rajmonda bashkë me tre fëmijët dhe burrin u nisën për në Florida, ku jetonte mikesha e saj. Shoqja i siguroi shtëpi dhe punë për të dy. Këtu Rajmonda duke vazhduar punën filloi të kurohej. Fëmijët vazhdonin shkollën dhe i shoqi punonte.
Pas disa vjetësh, relativisht të qeta në një natë shiu me shtrëngatë, i shoqi hyn në shtëpi i inatosur dhe sapo pa Raimondën i shprehet “Unë jam i ri, ndërsa ti je e sëmurë; pra nuk mund të jetojë me ty. Dua të bej jetën time, prandaj do ndahemi”. Rajmonda ju përgjigj “Kur u martuam, u betuam se do të qëndronim besnik përjetë”. Ai nuk ju përgjigj. Të nesërmen pruri avokatin, përgatiti dokumentat për divorc dhe u ndanë.
Jeta e familjare e saj u rëndua shumë. Rajmonda mbeti vetëm dhe ju desh të punonte në dy deri tre punë, për të ushqyer fëmijët. Shoqja e saj e ngushte që jetonte në të njejtën ndërtesë e këshillonte të mos mërzitej, se ajo do ta ndihmonte. Rajmonda vazhdoi të vuante deri sa fëmijët i mbaruan shkollën e lartë. Ata filluan punë dhe dukej se po rregullohej situata në familje. Por, pas rreth një viti, fëmijët u martuan dhe u larguan nga nëna e tyre. Rajmonda i tha djalit “Mirë se ato janë vajza e do shkojnë në shtëpinë e burrit, po ti ku do shkosh kur shtëpinë e ke këtu? Nëna sakrifikoi jetën për ju.” “Dua të bej jetën time, moj nenë”, i tha djali. “Ti më rrite, se e kishe për detyrë” dhe u largua. Kështu Rajmonda mbeti vetëm me shoqen e saj të ngushtë. Kudo shkonin bashkë. Si pensioniste shëtisnin dhe pushonin nëpër parqe. Kaluan 5 vjet. Asnjë nga fëmijët nuk kishte ardhur jo për ta ndihmuar, por as për ta parë, madje nuk kishin pyetur as me telefon për shëdetin e nenës së tyre.
Në një ditë të freskët, të dy shoqet pas një pushimi në park, po ktheheshin për në shtëpi. Luçiana, shoqja e Raimondës, propozoi të blinin nga një biletë llotarie. “Edhe sikur të fitoj, ku ti çoj ato para”, ju përgjigj Rajmonda, “unë nuk kam njeri, kujt t’ja lë?” “Ta provojmë fatin”, ju përgjigj Luçiana, “dhe biletat do ti ble unë”. “Jo”, tha Rajmonda, “se fati nuk provohet me lekët e tjetrit. Po meqë ti po ngul kembë, le të blejmë secila nga një”. Kishin kaluar shumë muaj, kur një ditë gazeta New Times njoftonte se Rajmonda Kurti kishte fituar llotarinë Amerikane në shumën prej dyqind milion dollarë. Këtë lajm, ja pruri Raimondës, shoqja e saj Luçiana. Rajmondës nuk i bëri përshtypje. “Si”, tha Luçiana, “nuk po gëzohesh?!” “Unë e kam pensionin që më ushqen dhe më tepron; ku ti çoj paratë e llotarisë?! Ato do të më sjellin vetëm telashe dhe jo gëzim. Dëgjo Luçiana unë kam dëshirë që ti jap ty ato para. Jo pse ti propozove për biletat. Jo pse jemi shoqe të ngushta dhe jo pse më ke ndihmuar. Por, sepse ke një zemër të madhe. E qeshura jote e sinqerte të ben për vete. Kur jam pranë teje më duket vetja njeri. Nuk mund të ketë njeri si ti në botë ose janë shumë të rrallë! Unë pa ty do isha çmendur. Prandaj ty ta dedikoj gjithçka. Ti për mua je një engjëll.”
Kishin kaluar vetëm katër ditë nga shpallja zyrtare në gazetë të emrit që kishte fituar llotarinë Amerikane, kur troket dera. Rajmonda shkon dhe e hap. Para saj paraqitet ish burri i saj. “Çfarë kërkon, pse…” Ai nuk e la të flasi atë, duke u shprehur “E dashura ime e shtrenjtë, sa më ka marre malli” dhe tentoi ta përqafonte. “Largohu”, i tha Rajmonda, “se e kam shumë të qarte dashurinë tende!” Ai vazhdoi të flasi “Kemi bërë shumë gabim që u ndamë; ti ke qenë dhe mbetesh engjëll për mua!” “Lëri këto, se dhe ti vetë e kupton që nuk të shkojnë tek unë. Këto lajka shko e shprehja dashnoreve të tua, po më thuaj përse erdhe?” “Të shkojmë bashke dhe të tërheqim dollarët e llotarisë”, u përgjigj ai. “Çfarë dollarësh, të kujt llotarie?” “Dëgjo Rajmonda, mos na vono, po merr biletën dhe të shkojmë të marrim paratë”. “Nuk kam biletë unë”, ju përgjigj Rajmonda. Ish burri i saj, nga fjalët e bukura për dashurinë, shpërtheu në britma dhe e kapi prej gryke duke i thenë “Nxirr biletën se të vrava”. Këto të bërtitura i dëgjoi shoqja e saj dhe hyn menjëherë në dhomë duke i thenë atij “Çfarë kërkon?” “Nuk kam punë me ty, por me gruan time”, ju përgjigj ai. Menjëherë Luçiana i telefonoi policisë. Brenda disa minutave arrin policia dhe pyet se çfarë po ndodh. Luçiana shpjegoi gjëndjen dhe ata e lidhën dhe e çuan në polici të shoqin.
Të nesërmen troket përsëri dera. Rajmonda shkon dhe e hap. Të dyja çupat e saj i hidhen menjëherë në qafë duke i thenë “Ku je moj nëna jonë e dashur!” “U kujtuat që paskeni nenë?” i pyeti Rajmonda. “Na fal o nënë e dashur, se bëhen dhe gabime, por gjaku nuk bëhet ujë”. “Ashtu është”, ju përgjigj e ëma, “por kur uji lidhet me interesin bëhet dhe gjak”. “Nuk po na fton të hyjmë”, pyetën vajzat. “Posi”, ju përgjigj e ëma duke i thenë “urdhëroni”. Ato sapo u ulën kur në çast hyri Luçiana duke u shprehur “Të paskan ardhur miq?” “Ne nuk jemi miq, por gjaku i familjes”, u përgjigjën ato menjëherë. “Ne kemi ardhur të shohim nënën tonë të dashur”. “Po këto, ç’janë”, pyeti Rajmonda. “Dhurata për ty”, ju përgjigjën ato menjëherë. “Si?! Ju keni pesë vjet që nuk keni pyetur për mua, as me telefon. Ndërsa, tani vini me këto dhurata kaq të shtrenjta! Nuk di si ta shpjegoj”, u shpreh e shkreta nënë. “Nuk ka për se të çuditeni. Ne për nënën japim dhe jetën”, u përgjigjën vajzat. “Mos vallë paraja ju afroi bashke për të kujtuar nënën e braktisur”, pyeti Rajmonda. “A ka fuqi në botë që të na ndaj ne nga nëna jonë e dashur”, vazhduan ato të shpreheshin. “Kush ju ka përgatitur të shpreheni me fraza romanesh? Sigurisht”, vazhdoi Rajmonda, “burrat tuaj, për të më joshur mua”. Ndërkohë, Luçiana kishte pergatitur kafetë dhe ja serviri përpara. Pikërisht në këto çaste troket dera përsëri. Luçiana shkon dhe e hap duke i thenë Rajmondës “Eshtë djali juaj”. Ai menjëherë i ra në gjunjë nënës së vetë duke u shprehur “Më fal moj nenë, unë nuk e meritoj të më flasësh, por të më rrahësh sepse në çastet më kritike ju braktisa! Mi morrën mendtë gruaja, shoqëria dhe jeta rinore. Erdha që të më gjykosh dhe të më dënosh!”
“Jo bir jo, ti nuk erdhe këtu për tu gjykuar, por për paratë e llotarisë Amerikane, ashtu siç kanë ardhur motrat e tua dhe ish burri im. Ju të gjithë keni gabuar. Llotaria Amerikane nuk i ka rënë nënës suaj, por Rajmondës së braktisur nga burri dhe fëmijët e saj. Ish burrin tim e lidhën dhe e çuan në polici, sepse përdori forcën dhe donte të më vriste për të më marrë biletën e llotarisë. Fjalët tuaja mua më fusin të gjallë në dhe se më kujtojnë vuajtjet, dhimbjet që ndjenja kur nuk plotësoja ushqimet për ju. Ato më kujtojnë të bërtiturat e ish burrit të dehur. Unë kam vuajtur jo vetëm fizikisht por dhe shpirtërisht, si në kohën kur ju ishit të vegjël, por dhe tani që ju më braktisët. Vetëm një njeri më ndejti pranë. Shoqja ime e ngushte që beri dhe garancinë për mua, për familjen tonë. Gjatë gjithë kohës kritike për mua, kjo femër, jo vetëm më ndihmonte me sa mundej, por më këshillonte të mos dorëzohesha se do ta kisha gjithmonë atë pranë. Zemra e asaj është kaq e madhe dhe kaq e dashur saqë të gjitha paratë e llotarisë do tja fal, por nuk do të arrij ta shpërblej. Nuk është paraja, por zemra dhe sjellja që e karakterizojnë njeriun e vërtetë në këtë botë! Unë falenderoj të Madhin Zot, që me anë të parasë ju kujtoi juve se keni një nënë gjallë, të braktisur dhe që duhet ta vizitoni. Gjithçka që ju thashë e shpreha me zemër në dorë dhe me sinqeritetin e nenës. Ju e kuptoni dhe vetë se nuk i meritoni këto para. Unë ju falenderoj për vizitën, gëzohem që jeni mirë me shëndet dhe tani jeni të lirë të shkoni.”
Të tre fëmijët u ngritën, përqafuan nenën e tyre dhe Luçianën, por filluan të qajnë. “Përse qani”, i pyeti Rajmonda. “Qajmë për poshtërsitë tona. Qajmë se akoma nuk i kemi kuptuar dhe si ndjejmë vuajtjet e nënës që na lindi, na rriti, na edukoi dhe na dha shkollën. Ajo u mundua të na bënte njerëz, por ne nuk e meritojmë të quhemi njerëz të vërtetë sepse dhe kafshët nuk i braktisin kurrë nënat e tyre, siç bemë ne.”
Kur fëmijët u larguan Luçiana pyeti Rajmondën “Çfarë do të bësh?” “As vetë nuk e di”, ju përgjigj ajo, “por mua ky takim më ringjalli plagët e vjetra. Po shprehem kështu, sepse ti e njeh mirë situatën e familjes aime. Po shprehem kështu, sepse dhe ti je nenë dhe më kupton shumë mirë. Errërat e forta të dimrit të ftohtë dhe të egër, të nxehtit përvëlues të verës së zjarrtë, sëmundjen time dhe gjithçka tjetër do ta përballoja, por jo ndarjen nga fëmijët se më duket vdekjeprurëse. Duhet ta theksoj mendimin tim se përveç teje që më je bërë gjak mbi gjak dhe fëmijët e mi nuk mundem ti harroj ose ti mallkoj. Ata janë dhe do të mbeten gjaku dhe mishi im. Ajo çka është e imja do të jetë dhe e atyre. Vetëm kështu, duke besuar tek ndihma e të madhit Zot, mendoj se ata do ti kuptojnë gabimet e tyre dhe do të gabojnë më pak në jetë. Mbase sjellja ime do ti kthej ata në rrugën e drejtë për të ardhmen e familjeve të tyre. I kam dhenë gji, i kam dhenë jetën time dhe tani mos tu jap paratë që i Madhi Zot mi dhurojë?! Luçiana e dashur, si do që të jetë, çfarëdo që të ndodhi në familje, Nëna mbetet nënë!”