Nga Frank Shkreli/
Ka disa vite tani që qeveria dhe shteti turk kanë venë në lëvizje përpjekje dhe presione të vazhdueshme të nxitura dhe të koordinuara mirë nga nivelet më të larta zyrtare të Ankarasë, përfshirë presidentin, kryeminsitrin dhe ministrin e jashtëm të Turqisë, për të detyruar bërjen e ndryshimeve në të shkruarit e historisë së Kosovës. Një ndërmarrje këjo e çuditshme, shqetsuese dhe besoj e pa precendencë kur të merret parasyshë ndërhyrja e aktorëve të niveleve më të larta politikë turke për t’i bërë presion shtetit më të ri në Evropë, që të bëjë ndryshime në tekstet shkollore, përsa i përket periudhës otomane. Ky nuk është thjeshtë një dialog i lirë midis historianësh e akademikësh. Jo, këjo nismë ka bekimin dhe mbështetjen e plotë të fuqisë politike, diplomatike, besoj ekonomike dhe te mos themi edhe ushtarake të Turqisë, pasardhses së Perandorisë osmane. Në të gjitha takimet me zyrtarët shqiptarë, udhëheqsit turq e kanë ngritur publikisht nevojën, sipas tyre, të ndryshimit të teksteve shkollore për fëmijt shqiptarë, për atë periudhë. Këjo siç duket është pjesë e një strategjie afatgjatë e Turqisë në Ballkan, por presionet janë më të mëdha, veçanërisht ndaj trojeve shqiptare, pikërisht ndaj Kosovës. Mediat në Kosovë shkruajnë se edhe diplomatët turq në Prishtinë e kanë bërë këtë çështje si përparsinë numër një të aktivitetit të tyre diplomatik, sikur Kosova nuk ka mjaft probleme të tjera. Mediat në Kosovë, njoftojnë se megjithse Ministria e Arsimit në Prishtinë mohon të ketë ndonjë presion për ndryshimin e teksteve shkollore, ambasadorja e Ankarasë në Kosovë, Songul Ozan vazhdon presionet e saj. Jo vetëm për ndryshimin e teksteve sipas dëshirës dhe urdhërave të pushtetarve turq, por ajo, sipas medias, po u bën presion edhe zyrtarëve dhe personave të cilët janë deklaruar kundër kësaj ndërhyrjeje nga Turqia, përfshirë edhe anëtarëve të Institutit të Historisë, duke venë në dukje si shembull të këtij presioni, takimin që ajo pati kohët e fundit me Ministrin e Ambijentit të Kosovës, Z. Dardan Gashi i cili ishte shprehur në një shkrim kundër ndryshimit të teksteve shkollore në Kosovë.
Zëvendës ministri i Arsmit, Zoti Nehat Mustafa u prononcua për median muajin e kaluar se prania e ekspertëve turq në Prishtinë nuk duhet të keq interpretohet, duke shtuar se, “Nuk do të thotë se ata do të vendosin si të jenë tekstet tona, por këtë po e bëjmë thjesht për të treguar gatishmërinë tonë për të bashkpunuar jo veteëm me Turqinë por edhe me shtete të tjera.”
Unë nuk jam në dijeni të ndonjë kërkese ose oreksi nga ndonjë shtet tjetër për të ndryshuar historinë e Kosovës, siç aludon zëvendës ministri Mustafa, por jam i sigurt se Serbia është gati të dërgojë në kohën e volitshme, “ekspertët” e saj për të “rishikuar” historinë e herëshe dhe moderne të Kosovës, me qëllim për të zhdukur çdo “shtrembërim” dhe “keq interpretim” të pushtimit serb në Kosovë, nga tekstet shkollore të shkruara historianët shqiptarë.
Diçkaje i vjen era në këtë mes dhe autoritetet qeveritare dhe akademike të Kosovës duhet të jenë më transparente në lidhje me këtë çështje. Por ndërsa, nga ana e tyre, udhëheqsit më të lartë turq, janë treguar të vendosur dhe janë duke bërë çdo gjë që u vjen për dore në arritjen e objektivit të tyre, Prishtina dhe Tirana zyrtare heshtin. Megjithë mos reagimet zyrtare ndaj këtij uzurpimi të të shkruarit të historisë së kombit shqiptar, fatbardhsisht ka elementë të shëndoshë të shoqërisë dhe të kombit shqiptar, që me të drejtë janë të shqetësuar në lidhje me këtë fenomen pothuaj të pashëmbëllt në marrëdhënjet midis shteteve, kur pesha diplomatike e një shteti të madh si Turqia i bën presion një shteti të vogël të posa lindur si Kosova, që të ndryshojë historinë e vet, për t’iu përshtatur orekseve dhe synimeve gjeostrategjike të diplomacisë turke.
Ndërsa heshtja zyrtare nga autoritet shqiptare mungon, reagimet ndaj presioneve turke po marrin tani përmasa ndërkombëtare, gjë që është shumë e dobishme. Deputeti gjerman në Parlamentin Evropian , Zoti Bernd Posselt i tha agjencisë së lajmeve ,DTT-net.com se presioni i qeverisë turke ndaj qeverisë dhe historianëve të Kosovës , “Është i papranueshëm, ndërsa një ish-fuqi pushtuese përpiqet të bëjë presion ndaj një kombi të lirë evropian, i cili ka qenë një ndër viktimat, shekuj me radhë, e interpretimeve të historisë së vjetër. Populli i Kosovës duhet të jetë i pavarur të vendosë vet për tekstet shkolloe të historisë së vet dhe mënyrën e të mësuarit të historisë të rinjve të saj,” tha ai për DTT-net.com.
Zoti Posselt tha më tej se tekstet shkollore duhet të jenë të bazuar në të vërtetën dhe ai e përkrah Kosovën në këtë drejtim, ndërkohë që i bëri thirrje qeverisë turke që tua mësojë të vërtetën e historisë së saj të rinjve të shtetit të vet — jo të përpiqet t’ua ndryshoj historinë popujve të tjerë, shtoi deputeti Bernd Posselt, i partisë CDU të kryeministres gjermane, Zonjës Angela Merkel.
Ditët e fundit më ra në dorë një letër e hapur e nënshkruar nga një numër personalitetesh të historisë dhe kulturës shqiptare, drejtuar udhëheqësve të shtetit dhe të qeverisë së Kosovës dhe për dijeni, iniciatorët e letrës së hapur, ia kanë dërguar edhe udhëheqsëve më të lartë të Tiranës zyrtare. Në letrën e tyre, nënshkruesit thonë se, “Historia e Shqipërisë nuk është një histori renegatësh dhe as histori shërbëtorësh, por histori qëndrese me në krye Gjergj Kastriotin. Është histori kryengritjesh e luftërash për liri, histori përpjekjesh për ruajtjen e gjuhës, të kuturës e të identitetit. Është histori e përpjekjeve titanike për Rilindje Kombëtare, për shkrimin shqip, histori e përpjekjeve dhe sakrificave të panumërta për liri, pavarësi dhe sovranitet kombëtar. Është histori e përpjekjes së pandalur të shqiptarëve për të jetuar të lirë me shtetin, kulturën dhe identitetin e tyre si të gjithë popujt e tjerë të qytetëruar të Evropës.” Duke iu referuar presioneve turke për ndryshimin e teksteve shkollore në Kosovë, nënshkruesit thonë se, “pikësynimi i historisë gjithmonë duhet të jetë e vërteta dhe vendosja e së vërtetës historike në kontekstin e duhur e në përkim me parimet metodologjike që ka shkenca e historisë”, dhe jo thonë ata, “si rezultat i trysnisë së shtetit turk mbi qeverinë e Kosovës dhe mbi disa historianë të manipuluar e të painformuar me punime të mirëfillta shkencore.” Nënshkruesit e peticionit, emëra të njohur dhe të dalluar të kulturës shqiptare, në letrën e tyre u bëjnë thirrje autoriteteve të Kosovës duke thënë se, “Në emër të së vërtetës, i kërkojmë qeverisë së Kosovës, Kuvendit të Kosovës, institucioneve përgjegjëse kulturore dhe akademike si edhe historianëve që të mos tradhëtojnë ndërgjegjen e tyre profesionale dhe kombëtare, të rishikojnë këtë vendim arbitrar dhe terësisht antikombëtar, të anullojnë punën e komisionit të përbashkët ndërshtetëror për rishikimin e historisë së Shqipërisë dhe të lejojnë historianët të bëjnë punën e tyre të pavarur shkencore, sipas parimeve dhe metodologjisë së shkencës historike, dhe jo sipas interesave, urdhërave dhe vullneteve politike të qeverisë së sotëme të Turqisë.”
Këjo është një vjedhje që po i bëhet historisë kombëtare të shqiptarëve, por hajni nuk po hynë në shtëpi natën, por ditën për diell. Është një rast dhe përpjekje e jashtzakonshme që të justifikohet dhunuesi dhe jo të mbrohet viktima. Është një orvatje plot presion zyrtar për të harruar të kaluarën, por për më të tepër është një lëvizje që përpiqet të shtrëmbërojë dhe më në fund të mohojë atë histori fatkeqe, që duke mos e kundërshtuar, jo vetëm me letra të hapura, por edhe nga autoritetet më të larta shqiptare, do të çojë – heret ose vonë dhe me mënyra të tjera presionesh e shantazhesh — në përsëritjen e saj të hidhët.
S’ka dyshim se çdo historian i mirëfilltë thotë se historia gjithmonë ka nevojë për rishikim, rivlersëim dhe për ndryshim, por këjo në asnjë mënyrë nuk duhet të bëhet nen presionin e të huajve. Shqiptarët kanë nevojë që historia e tyre të shkruhet nga vet shqiptarët dhe jo nga Stambolla e Beogradi, sidomos kur të merren parasyshë okupimet e këtyre pushtuesve të trojeve shqiptare gjatë shekujve. Kosova dhe Shqipëria, si edhe shqiptarët kudo, kanë nevojë për miq të ri e të vjetër dhe gjithmonë kanë respektuar popujt e tjerë, kuturën dhe historinë e tyre, përfshirë edhe popullin turk.
Por ndërhyrja e Turqisë, nepërmjet udhëheqsve më të lartë të saj politikë e diplomatikë me qëllim të ndryshimit, korigjimit ose çfarë do qoftë tjetër të historisë së kombit shqiptar, duhet të jetë absolutisht e papranueshme për çdo shqiptar dhe nuk i ndihmon zhvillimit të mirëfilltë të një atmosfere miqësore midis dy popujve. Këtë duhet ta thonë ata që sot janë ruajtës dhe mbrojtës të interesave kombëtare të Shqiptarëve. Sepse për Shqiptarët nuk ka gjë më të rrezikshme dhe kërcnuese ndaj interesit kombëtar se sa synimet e të huajve, të cilët në emër të “rishikimit të historisë”, në të vërtetë kanë si objektiv të fshehtë rihabilitimin e një pushtimi pesë shekullor të trojeve shqiptare. Interes më të madh kombëtar nuk ka se dalja zot dhe mbrojta e historisë dhe identitetit kombëtar.