Opinion – Page 854 – Dielli

NE QENDER TE 100 VJETORIT, BASHKIMI JO NDARJA

November 14, 2012 by dgreca

4 shekuj në mbrojtje të identitetit kombëtar-shembulli i duhur për ne/
100 vjetrori i shpalljes së Pavarësisë sonë kombëtare është eventi më i madh i historisë moderne shqiptare, prandaj në qendër duhet të jetë bashkimi dhe jo ndarja,evidentimi i përpjekjeve të patriotëve të vërtetë dhe jo i tradhëtarëve, i mendjeve të ndritura dhe jo i mendjeve të shkrurtëra. Por i gjithë viti jubilar u shënua nga shumë incidente mes vetë shqiptarëve nga paaftësia e klasës poltike shqiptare që po tregohet e papërmbajtur dhe e nervozuar që në këtë përvjetor vetë ata të mos mungojnë. Cili është kontributi i tyre real? Nuk kanë asnjë gjurmë që të mund të krenohen. Vula e gjurmëve është 100 vjet më parë me disa prej kolosëve që e ideuan. Të duash të shmangësh Vlorën nga festimet me pretekstin se edhe Amerika kështu veproi dikur, është një naivitet kryekëput. E përse duhet ndjekur shembulli amerikan edhe në festën tonë kombëtare? Një prej momenteve për të cilën duhet të krenohemi për historinë tonë është rikthimi i Mesharit të Gjon Buzukut në Atdhe, pasi është dëshmia e parë e identitetit tonë kombëtar e shprehur në gjuhë. I takonte Akademisë sonë që të organizonte një simpozium të madh për këtë gjurmë të gjuhës sonë, por ajo heshti para akademizmit diletant të një kryeministri të kudondodhur dhe në dukje poliedrik. Në Itali u festua 400 vjetori i gjurmëve të para të shkruara të identitetit, i Fjalorit të Akademisë Crusca 1612, por nuk pamë ndonjë politikan që ta rrëmbente mikrofonin dhe të mbante ligjëratë për gjuhën italiane. Tek ne orientime të njerëzve jokompetentë dhe mediokër e futën në sherr edhe gjuhësinë shqiptare me ëndrrat për ta ndryshuar atë letrare, sepse janë bërë padrejtësi ndaj dialekteve. O tempora o moris!

Një përvjetor nuk synon vetëm një datë, por vazhdimësinë e kontributeve për ta pasuruar gjuhën dhe leksikun e saj, ashtu siç bëri në të vërtetë Akademia italiane. Ishte fjalori i parë, pasi nuk e kishte asnjë prej gjuhëve moderne europiane dhe ky event e vendos Italinë në një prej vendeve që gjenialitetin e vet e kanë të shumëfishtë. U desh shumë punë deri në ditët e sotme që të inventarizohej fjalë pas fjale kjo gjuhë dhe shumë akademikë punoin gratis, nga dashuria për gjuhën. Nuk ishin vetëm filologë, por shkencëtarë dhe artistë që u shëndërruan në leksikografë të mirëfilltë për ta evidentuar këtë pasuri. A nuk e bënë këtë gjë edhe studiuesit shqiptarë në vitet e shekullit të kaluar? E kryen me devotshmëri detyrën për ta mbrojtur gjuhën tonë kombëtare, bile vendosën edhe disa standarte që sot disa pseudostudiues po përpiqen që ta përmbysin. Më datën 16 nëntor do të mbahet në Korçë një Akademi me rastin e përvjetorit të 40 të Kongresit të drejtshkrimit të gjuhës shqipe dhe do të dëshiroja që nga soleminiteti i saj të dilnin me një përgjigje të qartë se gjuha jonë letrare nuk është

një mall që ta shkëmbejmë në treg apo ta sakatosim sa herë që të ndryshojnë mendjet e politikanëve. Në gjuhë ka një natyrë dialektike të zhvillimit dhe nuk mund të veprohet sipas tekave të një grupi shoqëror që as vetë ata nuk dinë ta flasin atë korrekt atë. Çdo gjuhë ka një të shkuar që hedh bazat e saj, një të tashme dhe një të ardhme. A mund ta pranonin italianët një histori të identitetit të tyre pa veprën e Dantes, Petrarkës apo Bokaços? Jo, asnjëherë. Po të gjitha përpjekjet e shumë studiuesve të tjerë deri në ditën e shndërrimti të gjuhës italiane në letrare kombëtare? Përsëri jo, sepse nuk është kompetencë e politikanëve, por e studiuesve dhe vetëm ata e kanë ekskluzivitetin e mendimit final. Nëse një fjalor shfaqet si një regjistër i thesareve gjuhësore, përdoruesi duhet të jetë i ndërgjegjshëm që shumë prej tyre do të dalin nga përdorimi, do të zëvendësohen me të rinj, në një ripërtëritje të vazhdueshme.

Pak ditë më parë në një konferencë për gjuhët e Europës dhe mbrojtjen e tyre ku mora pjesë theksova dy gjëra që duhet t’i kemi parasysh : e para se gjuha është mjeti me të cilin ne shprehim filozofinë tonë kombëtare, pra ai nga i cili ne dallohemi në Europë dhe së dyti se gjuha shqipe si një gjuhë e Bashkimit Europian duhet mbrojtur dhe shpëtuar prej ideve të mbrapshta të kodoshëve politikë. Në konferencë doli edhe një ide tjetër shumë interesante që e ilustroi bukur edhe rektori i UPT, z. Kaçani, lidhur me kalimin nga departament të gjuhëve në një qendër tepër funksionale të tyre, ku të përmirësohet kurrikula, infrastruktura dhe t’i jepet përparësi edhe trajnimeve të stafeve dhe të studentëve. Por në këtë ide, mendoj se nuk duhet lënë jashtë gjuha jonë shqipe dhe do të ishte e udhës që një sasi orësh për ta studiuar do të ishte vendimtare. Shpresoj që kjo ide, duhet provuar nëse është efikase më parë, të implementohet edhe në universitetet e tjera shtetërore shqiptare. Ministria jonë e Arsimit duhet të jetë promotorja e universiteteve tona, pasi është tradita e gjatë e Universitetit të Tiranës, por edhe sepse mbahen nga taksapaguesit shqiptarë. Më tej duhen urgjentisht të rishikohen investimet për to, të paktën tek Korpusi qendror, kanë vite që mungojnë. Universiteti i Tiranës është pasaporta jonë kombëtare, pra nuk duhet ta humbim atë, por ta ngrejmë në standartet e Europës.

Arjan Th. Kallço

Pedagog i Gjuhës italiane

Universiteti Fan S. Noli, Korçë

Taken’ 1 and 2: Dissenting opinions

November 12, 2012 by dgreca

By GEZİM ALPİON & STEPHEN SCHWARTZ

At the beginning of the newly released “Taken 2,” Bryan Mills, a retired U.S. government assassin played by Liam Neeson, tells his daughter Kim (Maggie Grace) that what he knows about Istanbul he derived from a travel book read during his flight to Turkey, where the film is set. The fact he cites the role of the Bosphorus as a water link betweenEurope and Asia is so banal one cannot help wonder how someone with such a scant education might have been hired in any responsible position by the Americanauthorities. Perhaps this lack of knowledge is presented intentionally to portrayAmerican government agents as imbeciles. The former official employer of Bryan is left unnamed but would be imagined as the Central Intelligence Agency. As such an operative, Mills should at least know that the U.S. embassy in Turkey is located inAnkara and not Istanbul, as he repeatedly tells his daughter. Yet the Bosphorus as a frontier may be the most significant symbolic element of the film.
These howlers are aggravated midway in the film when Bryan, a “first-time visitor” to Istanbul, delivers surprisingly, to his barely comprehending ex-wife Lenore or Leni (Famke Janssen), directions on how to escape from a hiding place in the middle of the Turkish city’s famously complex Grand Bazaar. He instructs her in turning this way and that among confusing corridors and corners that even a resident born in the city might not know.
But Bryan is less than expectedly competent in other matters. He appears to have let his ex-wife and daughter know that killing people in clandestine operations was his profession. This is not acceptable behavior – it is indeed illegal – for a U.S. spy, antiterrorist elite military squad member, or other individual performing such tasks, who is supposed to keep them secret even from his spouse and offspring. Resembling blabbermouth Bryan, producer Luc Besson and scriptwriter Robert Mark Kamen do not hesitate to indulge the disreputable motive for these films: undiluted hatred of Islam, and the dissemination of abominable libels against the small and little-known nation, to outsiders, of Albania.
The “Taken” films are, indeed, both anti-American and prejudicial to Albanians. In them, ignorant Americans excel at brutal killing, and Albanians at human trafficking and torture. All else is trivial.
The anti-Arab bias visible in “Taken” has been ameliorated, however, in “Taken 2” by having Neeson’s Bryan do security work in Istanbul for an Arab. The decadent Arabs are replaced by corrupt Turks. As for Eastern Europeans, they remain Besson’s cartoonish adversaries, represented exclusively by “the Albanians.”
Neeson is assisted in demonizing Albanians by Rade Serbedzija, the Croatian-born actor of Serbian descent. Serbedzija helps Neeson to effectively, in the words of Bryan, “Do what I do best!” by supplying people upon whom the Neeson character can practice his homicidal skills. In his review of “Taken 2,” Neil Smith of Total Film concludes that “while it’s fun to watch Neeson take out the Eurotrash, we’ve seen him do it better.” This comment by Smith is revealing: “Eurotrash” emerged in America as a term referring to youthful Western European immigrants and tourists with money to spend and arrogance on display. Like Besson and Kamen, Smith apparently believes that “Eurotrash” consists of Albanians, Turks and Muslims in general. In the era of Geert Wilders and similar Islam-baiting demagogues, this is hardly an uplifting or even a minimally original view. In another subtextual element, the American family is fresh-faced, clean and pleasant, while the Albanian family is unattractive, dirty and violent.
The “Taken” films gratify an American addiction to cinematic violence – which gave “Taken 2” a surprising financial boost on its release – and Western European anxieties about immigrants and the “clash of civilizations.” The latent message would seem to be that the Eastern hordes are once again prepared to cross the Bosphorus and ravage the West. In these films, Albanians are not just ordinary criminals but Islamic enemies to the U.S. government and U.S. citizens. Equally important is the deduction thatTurkey is unsuitable to join the European Union, as a Muslim country.
Nobody denies that crime exists in Albania and that some Albanians, like members of every other nation, commit crimes outside their own lands. But a nation that counts Mother Teresa as their daughter does not need to worry about trashy films. Releasing “Taken” in February 2008, the month when Kosovo declared its independence, and “Taken 2” in the autumn of 2012, shortly before Albania celebrates the centenary of its independence in 1912, might be anything but a coincidence. The strengthening of an Albanian presence in European affairs, especially with the U.S. backing Kosovo, is bound to dismay the enemies of the Albanians in the Balkans and test the European countries that in some cases (France stands out as an example) were reluctant to support the U.S. rescue of Kosovo from Serbian aggression. In France as elsewhere, the unredeemed pledge of the European Union to complete the accession of Turkey also may figure in the ideological background.
Unfortunately, as these films demonstrate, Albanians, Turks and their friends have many tasks ahead of them in educating the Western public.

TË MOS TURBULLOHET POLITIKA AMERIKANE NDAJ KOMBIT SHQIPTAR

November 12, 2012 by dgreca

Nga Frank Shkreli/

Për ne shqiptarët që jetojmë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, si shtetas amerikanë me të drejtë vote, siç e kam theksuar edhe më parë, është jetike dhe e doemosdoshme që të jemi të angazhohemi me të gjitha fuqitë tona në procesin politik amerikan duke përkrahur kandidatët dhe partitë e ndryshme në nivele zgjedhjesh vendore, shtetërore dhe federale.Ka shënja të mira dhe inkurajuese se brezi i tanishëm ka filluar të bëjë një gjë të tillë.Të gjithë jemi krenar për fitoren e Z. Mark Gjonajt si anëtar i Asamblesë së shtetit të Nju Jorkut.Presim që vitin ardhëshëm edhe Ken Biberaj, me ndihmën e pa kursyer të komunitetit shqiptaro-amerikan, të fitojë edhe ai në zgjedhjet për anëtar të Këshillit të qytetit të Nju Jorkut.Këtu në Amerikë, ne shqiptarët shtetas amerikanë me të drejtë vote — cilës do parti që t’i përkasim — duhet të përkrahim kandidatët shqiptaro-amerikanë, pa marrë parasyshë nëse ata janë demokratë apo republikanë. Besoj se këjo ndodhi në rastin e kandidimit dhe të fitores historike të asamblistit Mark Gjonajt.Bashkimi i komunitetit shqiptaro-amerikan në fushatën e tij është për t’u admiruar. Shpresoj që ky angazhim dhe entuziazëm të tregohet edhe për fushatën e Ken Biberaj për anëtar të Këshillit të qytetit të Nju Jorkut, vitin që vjen.

Është e natyrshme dhe detyrë civileqë neshqiptaro-amerikanët, qofshim republikanë ose demokratë të përkrahim, të kontribojmë dhe të bëjmë fushatë për kandidatin e partisë që i përkasim. Por besoj se si komunitet, në nivel kombëtar të politikës amerikane, nuk duhet të tregohemi të njëanshëm, pasi në atë nivel përpilohet politika e jashtëme dhe si rrjedhim edhe politika amerikane karshi kombit shqiptar. Dhe këjo politikë, megjithë debatet diskutimet shpesh të ashpëra dhe kritikat, më në fund, në interes të sigurimit kombëtar amerikan përkrahet nga të dy partitë.

Para dhe pas zgjedhjeve amerikane për president javën që kaloi, një numër komentuesish dhe analistësh sidmos në Kosovë, por edhe në Shqipëri, edhe anë e mbanë trojeve shqiptare, përfshirë edhe diasporën, madje edhe këtu në Amerikë, ”hodhën votën” e tyre dhe bënë thirrje në mënyrë të njëanëshme që — komuniteti shqiptaro-amerikan — në garën për president të përkrahte Presidentin Obama dhe kandidatët demokratë në përgjithësi, me arsyetimin se kinse presidenti Obama dhe Partia e tij Demokrate na qenkan të vetmit përkrahës të Kosovës dhe të interesave të kombit shqiptar në përgjithësi.

Është e vërtetë se nën-presidenti Xho Bajden dhe Sekretarja e Shtetit Hillari Klinton (që për vizitën historike të sajë në Tiranë dhe Prishtinë shkrova një artikull pak më parë), janë njohës të mirë të çështjeve shqiptare dhe përkrahës të të drejtave të shqiptarëve dhe dy shteteve shqiptare në Ballkan. Por Presidenti Barak Obama nuk i mori këta në kabinetin e tij katër vjetë më parë vetëm e vetëm se ishin njohës të çeshtjeve shqiptare.Dyshoj shumë nëse kandidati Barak Obama, katër vjetë më parë, dinte gjë në lidhje me Shqipërinë e shqiptarët ose për problemet e Kosovës.Edhe po të dinte gjë në atë kohë, jam i sigurt se njohuritë e tija duhet të kenë qenë të influencuara nga komuniteti nacionalistserb në Çikago të shtetit Illinois me në krye ish-governatorin Blagojeviç, tani në burg i akuzuar për përpjekjet e tija për të ”shitur” karrigën e ish-senatorit Barak Obama, kur ky u zgjodh president.

Sidoqoftë, administrata e Presidentit Obama ka vazhduar politikën e favorshme amerikane, të përkrahur historikisht nga të dy partitë kryesore të këtij vendi, karshi Kosovës dhe Shqipërisë. Këjo nuk mund të ndodhte ndryshe dhe nuk është aspak në dyshim.Por ajo që më habiti ishte euforia e papërmbajtur dhe e njëanshme me ketë rast nga analistë e komentues në lidhje me zgjedhjet e fundit në Amerikë.

Edhe kandidati republikan për president Mit Romni, siç vuri në dukje edhe Ruben Avxhiu në një artikull të gazetës Illyria në Nju Jork, ka një histori personale me shqiptarët në Amerikë dhe gjatë fushatës zhvilloi kontakte të shumëta me përfaqsues të komunitetit shqiptaro-amerikan. Ruben Avxhiu pasqyroi si asnjë komentues ose analist tjetër rolin dhe pjesmarrjen e komunitetit shqiptaro-amerikan në zgjedhjet e fundit, në mënyrë të balancuar, duke pasqyruar përkrahjen e komunitetit si për presidentin Obama ashtu edhe për kandidatin republikan guvernatorin Romni, pasi të dy kishin përkrahje në komunitet dhe këjo është tradicionale por për më tepër e doemosdoshme, një fakt ky që komunuteti e di shumë mirë.

Ajo që më habiti ishte euforia e papërmbajtur dhe e njëanshme me ketë rast nga disa analistë e komentues në trojet shqiptare në Ballkan në lidhje me zgjedhjet e fundit në Amerikë, duke e cilësuar fitoren e presidentit Obama si të preferueshme për interesat shqiptare. Madje kishte raste ku fitorja e presidentit Obama në Amerikë u interpretua si një shënjë e fitoreve të ardhëshme nga forcat e majta në Shqipëri. Çfarë absurditeti! Politika e majtë e presidentit Obama, nëqoftse mund të quhet e tillë nuk ka aspak të bëjë me lëvizjet e majta kudo, e aq më pak në Shqipëri e Kosovë, pasi Obama i “majtë’’ sot, mund të bëhet Obama i qendrës nesër, siç pat bërë ish-presidenti Bill Klinton në mandatin e tij të dytë.

Veteranët e komunitetit shqiptaro-amerikanë dhe mirë të informuarit e dinë se përkrahja për të drejtat e shqiptarëve në Kosovë, Shqipëri dhe në të gjitha trojet shqiptare gjatë viteve, nuk ishte dhe nuk është karakteristikë e politikës së një partie ose e një kandidati amerikan, por gëzonte dhe gëzon mbështetje nga të dy partitë kryesore politike dhe përfaqesuesit e tyre në Kongres, në Senat dhe në degën ekzekutive të qeverisë së Shteteve të Bashkuara. Këjo është arritur me punë, djersë dhe harxhime të mëdha nga komuniteti shqiptaro-amerikan gjatë dekadave dhe është një thesar që duhet të ruhet dhe të kultivohet.

Duke filluar nga vitet ’70 dhe ’80, por edhe më heret, komuniteti shqiptaro-amerikan ka punuar në mbështetje të çështjet kombëtare me përfaqsues republikanë e demokratë, duke e ditur se ishte e nevojshme ndihma e të dy partive politike. Ndër përkrahësit e të drejtave të shqiptarëve gjatë dekadave janë dalluar një numër kongresistësh, senatorësh, guvernatorësh dhe politikanë të tjerë federalë të të dy partive. Mjafton të përmendim vetëm disa prej tyre, sa për ilustrim. Senatori Robert Dole, republikan; senatori Claiborne Pell demokrat; kongresisti Elliot Engel, demokrat; kongresisti Ben Gilman, republikan; Tom Lantosh, demokrat, William Brumfield, republikan, kongresisti me origjinë arbëreshe, Joe Dioguardi, republikan, e shumë e shumë të tjerë.Zëri i tyre, pa dallim partie, trumbetonte në sallat e Kongresit amerikan gjatë sesjoneve të komisioneve të ndryshme në mbështetje të shqiptarëve dhe të drejtave të tyre.Lista do të ishte tepër e gjatë për t’i përmendur të gjithë, porfirmat e këtyre ligjvenësve dhe shumë kolegëve të tyre demokratë e republikanë gjënden në rezolutat e shumëta në përkrahje të shqiptarëve, të miratuara nga Kongresi amerikan, në letra e apele drejtuar presidentëve të Amerikës dhe udhëheqësve botërorë, Stejt Departmentit, Kombeve të Bashkuara dhe organizatave të drejtave të njeriut dhe njerëzve të interesuar anë e mbanë botës.

Ishte presidenti amerikan Woodrow Wilson, demokrat që përkrahu pavarësinë e Shqipërisë në fillim të shekullit të kaluar.Ishte presidenti Ronald Reagan, republikan i cili vuri në lëvizje forcat që çuan në rrëzimin e Murit të Berlinit.Ishte Presidenti George Bush i vjetër, republikan i cili i tregoi Millosheviçit vijën e kuqe të zjarrit në Kosovë. Ishte presidenti Bill Clinton, demokrat i cili kur Millosheviqi shkeli vijën e kuqe urdhëroi bombardimin e Serbisë për të shpëtuar racën shqiptare. Dhe më në fund ishte presidenti Gerge W. Bush, i ri, republikan i cili njoftoi nga kryeqyteti shqiptar në Tiranë, njohjen e pavarësisë së shtetit të Kosovës. Komuniteti shqiptaro-amerikan është i vetdijshëm për këtë realitet dhe si të tillë e ruan këtë realitet si sytë e ballit.

Kështuqë, të nderuar komentues dhe analistë shqiptarë kudo, mosi turbulloni ujërat e politikës historikisht pro-shqiptare amerikane, nga të dy partitë e këtij vendi, duke u munduar të paraqisni njërin kandidat ose njërën parti më të favorshme karshi interesave shqiptare, sepse nuk është e vërtetë. Një gjë e tillë rrezikon interesat afatgjatë të kombit shqiptar, miqësinë shqiptaro-amerikane dhe kënaqë armiqët e tij në rajon dhe gjetiu.

A DO TË BËHET SHQIPËRIA?

November 12, 2012 by dgreca

“Shqipëria do të bëhet,/

Po vallë, do ta gëzoj unë?”/

Nga Reshat Kripa/

Një miku im në Kanada, drejtues i një medie elektronike u kërkoi para disa ditësh një grupi intelektualësh të shkruanin mendimet e tyre në lidhje me temën “A do të bëhet Shqipëria?” Një nga këta isha dhe unë. Isha në dilemë nëse duhej të shkruaja diçka apo jo. Nuk vendosja dot. Jo se nuk kisha material por mendoja se, ndoshta, shkrimi im do të ishte një zë në shkretëtirë. Përse e them këtë? Sepse mendoj se edhe herë të tjera që kam shkruar ato kanë rënë si i thonë fjalës “në vesh të shurdhër”. Ndaj nuk vendosja dot t’i përgjigjesha kërkesës së mikut tim. Para tre ditësh isha i ftuar në një ceremoni zhvilluar në Kuvendin e Shqipërisë ku, në shenjë respekti, u dhurohej familjarve të disa personaliteteve të luftës kundër fashizmit dhe komunizmit, libri me Aktin e Pavarësisë botuar posaçërisht nga Kuvendi i Shqipërisë me rastin e 100 vjetorit të kësaj feste të madhe. Nuk e di sepse, por krahas vlerësimit për këtë aktivitet, brenda vetes time ndieva edhe një boshllëk, një zbrazëtirë. Krahas rezervave kundrejt disa prej figurave të paraqitura, ndieva një mungesë të shumë figurave të tjera që mendoj se detyrimisht duhej të ishin prezent në atë ceremoni. Kur dëgjova disa emra që m’u dukën të papërshtatshëm për t’u nderuar, së bashku me disa zotërinj të tjerë u bëra gati për t’u larguar, por e mbajta veten. Qëndrova se doja të mësoja gjithshka do të zhvillohej aty.

Le të flasim më konkretisht. Në ceremoni u përkujtuan tridhjetë figura të njohura. Ndoqa me vëmendje prezantimin e tyre. Nga këto vetëm shtatë i përkisnin lëvizjes nacionaliste dhe pikërisht Abaz Kupi, Mit-hat Frashëri, Muharrem Bajraktari, Gani Kryeziu, Safet Butka, Osman Kazazi dhe Imzot Dom Mikel Koliqi. Njëzetetre të tjerët ishin ose komunista të vendosur si Qemal Stafa, Asim Zeneli, Abaz Shehu ose pjesmarrës në lëvizjen komuniste por që, pas mbarimit të luftës e kuptuan se ku po i çonin dhe u ngritën kundër atyre me të cilët kishin luftuar së bashku, madje një pjesë prej tyre u eliminuan pa ngritur krye fare. Përse ky diferencim? A mund të bëhet Shqipëria me diferencime ndërmjet rrymave të ndryshme? Tani, njëzetedy vjet pas përmbysjes së sistemit totalitar, e quaj të padrejtë këtë veprim. Këtë shkrim nuk e bëj për të majtët e vendit tonë pasi e di që ata nuk janë gjë tjetër veçse një hije e së kaluarës dhe e kanë brohoritur një kremtim të tillë. Shkrimi u dedikohet të djathtëve ose, më mirë, atyre që e quajnë veten të djathtë. Do të doja t’iu thoja që të ruhen dhe të mos bien pre e mentalitetit komunist. A nuk është folur mjaft, gjatë dyzetegjashtë viteve të sundimit të tyre për “heronjtë komunistë”? A nuk mjaftojnë emërtimet e rrugëve dhe shesheve, shkollave dhe institucioneve të ndryshme, filmave dhe këngëve pa mbarim kushtuar atyre, madje deri edhe një stadiumi me emrin e ndonjërit? Mos vallë duhen hymnizuar ende edhe tani që komunizmi u përmbys? Kjo i ngjan thirrjes “Poshtë mbreti! Rroftë Mbreti!” që e shqipëruar do të thotë “Poshtë komunizmi! Rrofshin komunistët!” Do të doja që një gjë e tillë të ishte një lapsus. Nuk do të doja të besoja që kjo ishte një shenjë e “Katovicës”, siç më tha një miku im. Nuk do të doja të besoja por, padashur, në mendje më vijnë mendime të ndryshme. Mendoj me veten time: Ku ishte në atë ceremoni heroi i Termopiles shqiptare, Hysni Lepenica, rënë në përpjekje me fashistët italianë së bashku me tridhjetepesë komandantë të tjerë çetash? Ku ishte diplomati dhe aleati i anglezëve, Skënder Muçua, vrarë nga nazistat gjermanë. Ku ishte Hysni Toska, luftëtari i Pavarësisë dhe Luftës Patriotike të Vlorës, rënë heroikisht në përpjekje me bandat komuniste? Ku ishte Aziz Çami, komandant i forcave të armatosura të Ballit Kombëtar, vrarë po nga komunistët? Ku ishte mësuesi dhe luftëtari kosovar Bajram Salihi, rënë në përpjekje me shovinistët serbë për një Shqipëri Etnike? Të gjitha këto figura madhore mungonin në atë ceremoni. Përse? Mos vallë pse ishin ballistë dhe nacionalistë dhe si të tillë duheshin lënë në heshtje? Një veprim i tillë nuk mund të ndihmojë në bashkimin kombëtar. Kush mundet le të më kundërshtojë. Para fillimit të ceremonisë u shfaqen disa sekuenca filmike. Midis tyre edhe pamje të ekzekutimit të heronjve të kënetës së Maliqit. Prisja të shihja edhe figurat e Abdyl Sharrës dhe yllit të universitetit të Vjenës, Kujtim Beqirit në këtë ceremoni, por ato mungonin. Por nuk mungonte poeti komunist Sejfulla Malëshova, autor i vargjeve të mëposhtme: “Si ylli i karvanit, mbi shekuj rri Kremlini Dhe drita që lëshon, arrin gjer te Shkumbini!” Përse? Mos vallë pse Abdyl Sharra dhe Kujtim Beqiri ishin ballistë? Edhe ky veprim nuk mund të ndihmojë në bashkimin kombëtar. Edhe një herë kush mundet le të më kundërshtojë. Lista e burrave të shquar të këtij kombi, të mbetur në harresë, është e madhe. Më lejoni të përmend vetëm disa prej tyre: Xhelal Koprencka, Lef Nosi, Rexhep Mitrovica, Aristidh Ruci, Qazim Kokoshi, Hajredin Cakrani, Bedri Pejani, të gjithë firmëtarë të Aktit të Pavarësisë. A nuk meritonin familjarët e tyre një kopje të këtij akti? Po të tjerë si Hasan Dosti, Patër Anton Harapi, Xhafer Deva, Ernest Koliqi, Xhevat Korça, Ago Agaj, Eqerem Bej Vlora, Myfit Bej Libohova, Abaz Ermenji, Isuf Luzi e të tjerë do të vazhdojnë të quhen ende kolaboracionist? Përse? Mos vallë pse ishin ballistë dhe nacionalistë? Përsëri ky veprim nuk mund të ndihmojë në bashkimin kombëtar. Përsëri kush mundet le të më kundërshtojë. Këto mendime bën që të ndieja një boshllëk kur dola nga ajo ceremoni. Ndjeva boshllëk se megjithse Organizata e Ballit Kombëtar dhe nacionalizmi në përgjithësi u vlerësuan me notat më të larta, heronjtë e tyre u lanë në heshtje. Do të doja të kishte një përfaqësim të barabartë ndërmjet dy krahëve të politikës shqiptare, madje po të viheshin në peshore atëherë ajo do të anonte nga nacionalizmi shqiptar, pasi ai ka qenë gjithmonë flamurtar i interesave kombëtare të këtij kombi. Në këtë 100 vjetor të Shpalljes së Pavarësisë ky do të ishte oguri më i mirë në rrugën e bashkimit kombëtar. M’u kujtua kërkesa e mikut tim nga Kanadaja dhe pyeta veten: A do të bëhet Shqipëria? Një pyetje që e bëjnë pothuajse të gjithë shqiptarët. Një pyetje që ende nuk po gjen përgjigje dhe kjo për shkak të amullisë që ka mbuluar vendin. Ç’kuptojmë me këtë pyetje. Një Shqipëri ku qytetarët mos ta quajnë armik njeri-tjetrin, ku partitë politike të shkëputen nga mentaliteti komunist dhe të bëhen si motrat e tyre në Europën demokratike, Mendoj se për të bërë Shqipërinë duhet të çlirohemi nga pasionet partiake. Duhet t’i bashkohemi thirrjes së Organizatës së Kombeve të Bashkuara që i bëri thirrje Shqipërisë qysh në vitin 2010 të dënojë krimet e komunizmit, t’i bashkohemi deklaratës së përbashkët të gjashtë vendeve të Europës Lindore, Lituanisë, Letonisë, Hungarisë, Çekisë, Bullgarisë dhe Rumanisë, drejtuar Komisares Europiane per te Drejtat e Njeriut në BE dhe ku kërkohet ngritja e një gjykate ndërkombëtare për dënimin e krimeve të kryera nga regjimet komuniste. Duke patur parasysh gjëndjen aktuale mendoj se një gjë e tillë është shumë e vështirë. Mendoj se kjo mund të arrihet vetëm pas 50 vjetësh, atëherë kur në Shqipëri nuk do të ekzistojë më brezi ynë dhe ndoshta edhe ai i fëmijve tanë.

Por a do të bëhet Shqipëria?

“Shqipëria do të bëhet,

Po vallë, do ta gëzoj unë?”

Thotë kënga popullore. Kjo do të arrihet vetëm atëherë kur shqiptarët të mos e bëjnë më njeriun baltë si sot por baltën ta bëjnë njeri, ashtu siç veprojnë edhe shtetet e qytetëruara të botës.

*Kryetar i Shoqatës Antikomuniste të Përndjekurve Politikë Demokratë të Tiranës

KUSH E SHKATRROI SHKODREN, KOMUNIZMI A FANATIZMI ?

November 9, 2012 by dgreca

Nga Fritz RADOVANI/

NE FOTO: ISH SHTEPIA MUZE E LUIGJ GURAKUQIT/

Isha tue ecë në bulevardin e Tiranës krejt vetem e tue mendue…mbeta i vogel pa e njoh as Baben nga lufta…mbetem pa shtëpi e shkollë…nën tehun e mprehtë të “Luftës së kllasave!” Kur nga larg më thirri një mik, B.S., me të cilin ishim njohë në 1965…Ai asht me origjinë nga Gjinokastra dhe mik i mirë i imi Musliman, jeton në Tiranë.

I tregova se ku po fluturonte e shkreta mendje! Më shikoi me keqardhje dhe gati tri orë kemi bisedue se kush e shkatrroi Shkodren, komunizmi, apo fanatizmi anadollak?!

Kur u themelue PKSh u eleminue grupi komunist i Shkodres dhe me ta edhe shumë komunistë Ortodoksë, se nuk pajtoheshin me qellimet shoveniste sllave. Ata që u pajtuen me politiken e Enver Hoxhës, si katolikë e muslimanë, pa kalue as tre – kater vjet, u zhdukën nga faqja e dheut e ngordhën ndër burgje e interrnime. Edhe ndonjë që mujti me shpetue shihej tue ecë e tue sjellë koken mbrapa se i dukej se po e ndiqte hija e vet.

Të vetmit që mbijetuen ishin ata që ishin të lidhun me sigurimin e shtetit. Ndersa pjesa tjeter vazhdonte ndër vende pune të rendomta e krejt pa vlerë. Mbizotnonte klasa puntore dhe ushtrija e arsimtarëve, që u shkoi jeta ndër biçikleta e fshatra…Vorfnia ishte e pranishme dhe e tejskajshme kudo në qytete e fshatra…Radhat e bukës nuk zhdukeshin, vazhdonin!..

Shkodra nuk u mjaftue vetem me 26 burgje e hetuesi…por edhe një farë dyndje oficerash sigurimi, policije, ushtrije nga Jugu dhe krahinat e Kukësit e të Peshkopisë, që u ishin krijue të gjitha kushtet e jetesës ndër shtëpijat e “anmiqëve të popullit”, tregtarëve, që ishin tue hanger dajak me dorzue arin, shtëpijat e kishës, po edhe nder banesa që atyne u pelqenin dhe ishin komode për atë kohë. Pronari lajmohej që mbrenda dite duhej lirue shtëpija ose dhomat ku do të banonin oficerët dhe të nesermen aty ishte “pronari i ri”. Ka edhe sot shtëpija në Shkoder, që njihen me emnat e atyne që erdhën me punë në sigurim, apo kuadro partije, si bie fjala “shtëpia e Hilmi Seitit”…etj. Pronari i vertetë u harrue pergjithmonë!

Mbas vitit 1946 – 48 elementi katolik pothuej u fshi nga të gjitha institucionet e sigurimit dhe të pushtetit lokal. As nuk bahej fjalë për sekretarët e parë të PPSh apo nder komitete ekzekutive me pasë në pozitat e randesishme shkodranë katolikë. Ndersa sigurimi i shtetit mbas viteve 1950 nuk kishte asnjë oficer katolik, ndersa në polici mund të kishte ndonjë fshatar që ishte sjellë nga ndonjë zonë e thellë malore ku kishte dhanë prova “besnikërije” tue spijunue ndonjë rrezikzi, që në tentativë arratisje prej tij, kishte perfundue në kampet e shfarosjes…

Nga elementi anadollak kishte edhe oficera hetues apo shefa seksionesh e ndonjë kishte mbërrijtë edhe nder podrumet e ministrisë së mbrendshme për kontributin e tij që kishte dhanë kur asht kenë hetues, torturues apo shef seksioni në sigurimin e Shkodres. Këta hora e vagabonda nuk i perkitshin familjeve shkodrane. Shumica ishin t’ardhun apo që me lidhje martesore i kishin futë në sherbim të sigurimit edhe miqtë e tyne.

Komiteti ekzekutiv, i rinisë, bashkimet profesionale etj. ishin pothuej të gjithë në duertë e turkoshakëve, që shtriheshin deri tek drejtorët e ndermarrjeve, sekretarët e partisë punës, shefat e kuadrit, pergjegjsat e reparteve dhe operativat e sigurimit të ndermarrjeve, që kur kishin rasen të bajshin gjamen e të fshinin nga faqja e dheut me 10 apo 20 vjet burg…

Në degen e mbrendshme të Shkodres kishte edhe një “Seksion Katolik”, që e pata mësue se ka kenë nga z. Gjon Ljarja aty nga viti 1993. Të gjithë shefat e atij Seksioni nga 1946 janë kenë oficera anadollakë, antishkodranë të betuem. Asnjë qytet tjeter, tue perfshi edhe kryeqytetin Tirana, nuk kanë pasë një Seksion të tillë, e per çudi nuk dihet se ka ekzistue një Seksion i tillë as per muslimanë e as per ortodoksë as nder qytete të tjera.

“Seksioni Katolik” i sigurimit të shtetit në Shkoder asht kenë i vetmi në Shqipni, ashtu si “Muzeu Ateist” i Shkodres, që ishte i vetmi në Botë…As “Seksion Katolik” nuk e besoj se ka kenë në ndonjë shtet tjeter komunist të Europës…Nuk shpjegohet prej ndokujt se kush e “krijoi”, por dihet se aty mendohej, trillohej, shpifej, krijohej, flitej, diskutohej, projektohej, aprovohej, planifikohej, vendosej dhe zbatohej çdo ide që mund t’i shkonte nder mend Enver Hoxhës dhe pasuesve të tij kundër Klerit Katolik Shqiptar, inteligjencës Katolike, qytetarëve të thjeshtë apo fshatarëve të varfen, të cilet porsa hynin në projektin e zhdukjes nga “Lufta e kllasave”, ishin në programin e GJENOCIDIT që do t’i ndiqte për 47 vjet pa asnjë nderpremje nga dita që kishte fillue hapjen e “dosjeve” të para me të Ndjerin Dedë Coku… me 29 nandor 1944.

Me zhdukjen e inteligjencës Katolike ajo menjëherë u zevendsue nga një grup i njohun servilash anadollakë, që u ba aq i neveritshem, sa edhe sot në familjet tradicionale shkodrane të besimit Musliman, Ortodoks dhe Katolik të Shkodres, ata konsiderohen agjenta të sigurimit, të cilëve për kontributin e dhanun në këte institucion “partia” u dha tituj “dr.prof… e deri shefa të katedrave e docenta” të universiteteve apo mejtepeve të Enver Hoxhës. Këta u pajtuen edhe me vendimet e Kongresit të drejtshkrimit në 1972, ku bashkë me “vllaznit” kosovarë, eleminuen perfundimisht Gjuhën Gegënishte, vetem e vetem me zhdukë 70% të letersisë Gege. Shkollat e kuadrot e pergatituna në Perëndim u zhduken tue marrë me vete jo vetem Katolikët, por edhe Muslimanët e kryesisht ata studentë që shkollat e mesme i kishin krye në gjimnazet e Shkodres, kjoftë edhe até shtetnor. Ka pasë familje muslimane shkodrane që miqsinë apo lidhjet tradicionale të qytetit i kanë pague aq shtrejtë, sa familjet katolike. Ka qytetarë Muslimanë që janë pushkatue vetem se kanë perfundue shkollat në shtetet Europjane Perëndimore. I Ndjeri Osman Kazazi, bani 42 vjet burg e interrnim pse kje dy vjet nxanës tek Gjimnazi i Fretenëve.

Perballë Gjenocidit komunist kunder Klerit Katolik Shqiptar, ku gjeten vdekjen mizore mbi 61 Klerikë dhe 70 tjerë u arrestuen e vuejten deri në 20, 25, 38 dhe 39 vjet burg, asht shumë domethanës fakti që perballë këtij rrebeshi antikatolik, nuk u pushkatue asnjë nga Kleri Musliman i Shkodres dhe as nuk dihet se ka vdekë ndonjeni nder kampe shfarosje.

Si shpjegohet ky fakt sot nga historianët apo studjuesit e Gjenocidit antikatolik?

Nëse komunistët luftonin të gjitha Besimet njëlloj, si nuk u pushkatue të pakten një Hoxhë nga Besimi Musliman, në qytetin e Shkodres?

Nëse Kleri Katolik ishte “agjent” i Vatikanit a i ndonjë shteti Perëndimorë, Italisë, Francës etj., si shpjegohet që në 47 vjet diktaturë komuniste, asnjë hoxhallar nuk u akuzue agjent i Turqisë, Egjiptit, Iranit apo Afganistanit? Kush ishte që e mbështeti dhe nuk e preku me dorë Klerin Musliman në Shkoder, PPSh apo sigurimi i shtetit, që i sherbenin edhe shteteve fqinjë?..

Kjoftë PPSh apo sigurimi i shtetit, të dy institucionet që kanë ushtrue Gjenocidin kunder Katoliçizmit në Shkoder, ishin organe të diktaturës komuniste vetem në duert e elementave fanatikë anadollakë, që nuk kishin në trupin e tyne asnjë pikë gjak shqiptari.

Unë do të tregoj një ngjarje në burgun e Kishës së Fretenëve në Gjuhadol në vitin 1947. Mbasi hetuesi Pjerin Kçira torturon për vdekje Hafiz Dergutin, del nga biruca e tij dhe takohet në korridor me Dulaç Lekiqin, të cilit i thotë: “Merre Hafizin e hidhi një kovë ujë se asht pa ndjenja!…” Dulaçi i pergjegjet: Këte që ke ba sot mos e persërit ma, Pjerin, po deshte me torturue, shko e rrah ata Priftit tuej. Hoxhallarët mos i prek me dorë, se me ta merremi né e nuk asht nevoja me i torturue ti…A more vesht?” Këte dëshmi e dij nga një bashkvuejtës i asaj kohë, që asht torturue si pak kush, i Ndjeri Ragip Meta. Emnat e këtyne katilave mund t’i gjeni në rregjistrat e “të dekoruemëve hero i popullit ose nderi i kombit…” për veprat e tyne në sherbim të Gjenocidit antikatolik, që edhe sot prap vazhdohet vepra e tyne nga trashigimtarët… Ishte një llom i tanë që kishte invadue Shkodren. Disa nga fanatikët anadollakë shkodranë u ndihmuen dhe shprazen vnerin e tyne kunder elementit katolik të perkrahun dhe të siguruem nga një mori horash e terroristësh toskë, të sjellun në Shkoder nga Enver Hoxha, Mehmet Shehu, Koçi Xoxe, Ramiz Alia, Haxhi Lleshi, Kadri Hazbiu, grupi vëlleh i gjykatësëve etj. Vandalizmi në qendrat kulturore, muzeumet dhe bibliotekat e institucioneve fetare e private, shpronsimet dhe vjedhjet e rezervave të arit, pasunisë private, shtetizimet, zhdukjet misterioze të tyne apo djegëjet e tyne bashkë me Pazarin e Vjeter, që ishte ndër tre ma të vjetrit në Ballkan, janë flaka zhdukëse e traditës kulturore e qytetare. Shkatrrimet e institucioneve fetare katolike nder ma të vjetrat dhe të pasunat në Europë e deri tek shembja e shtëpisë së Atdhetarit Demokrat Luigj Gurakuqi, të pashoq në Historinë e Popullit Shqiptar…në këta vitet e fundit të “Demokracisë” (u mbajshin mend)…Janë deshmija e pakundershtueshme se: Fanatiku Enver Hoxha me pasuesit e vet, të vjeter e të rijë…jo vetem ka krye Gjenocid kundër Katolikëve dhe inteligjencës Atdhetare, por edhe ndaj të Gjithë Shqiptarëve që kanë mendue dhe punue per një Shqipni Europjane.

Dhe në mbyllje me 14 korrik 1990 Ramiz Alia porositë “pasuesit e vet”: “Nuk ka qytet tjetër ku vepron më tepër agjentura e armikut se sa Shkodra. Në Shkodër agjentura vepron shumë e organizuar, e ndërthurur. Atje ka agjenturë serbe, italiane, gjermano-perëndimore dhe franceze. Vatikani ka hedhur agjenturën e vet, prandaj, duhet ndenjur gjithmonë në tension dhe të rritet vigjilenca.” Kjo porosi perforcon até dëshmi rrenqethëse që ka thanë komunisti Sh.S., një burrë i sinqertë nga Shkodra, një mikut të vet: “Ai më tha, duke me pyetur se sipas meje: në cilen zonë, në cilin qytet, komunizmi ka qenë ma i ashpër? Unë, i thashë, mendoj se Vlona. Jo, më tha, aspak, Vlona ka furnizue me komunista Shqipninë, por komunizmi asht zhvillue ma egersisht në Shkoder, tamam tamam në lagjet tuaja, më tha e më shikoi drejtë e në sy dhe mandej m’ u kthye: Nuk e kena marrë teseren e partisë se e deshtem komunizmin, që nuk e kuptueme kurrë, por e morem se na erdhi rasti me nxjerrë shpaten e me ju shkatërrue ju. Kjo ishte andrra e gjyshave e baballarëve tanë. Partia e punës na e dha këte mundësi.”

Melbourne, Nandor 2012.