Politike – Page 250 – Dielli

KRYETARI I VATRËS URON PROF.DR. RIFAT LATIFIN ME RASTIN E EMËRIMIT SI MINISTËR I SHËNDETËSISË NË KOSOVË

November 16, 2021 by s p

Kryetari i Federatës Panshqiptare të Amerikës “Vatra” z.Elmi Berisha ka uruar mikun dhe bashkëpunëtorin e tij prej disa dekadave Prof.Dr. Rifat Latifin me rastin e marrjes së detyrës si Ministër i Shëndetësisë në Kosovë. Në mesazhin e urimit kryetari Berisha shkruan:

I dashur Prof. Dr. Rifat Latifi

Në emrin tim personal, ne emër të të gjithë vatranëve dhe shqiptaro-amerikanëve ju dërgojmë urimet më të përzemërta me rastin e emërimit tuaj si Ministër i Shëndetësisë në Kosovë. Ky lajm na ka gëzuar dhe na ka bërë krenarë të gjithëve. Miku im i çmuar Profesor Latifi, bashkë ne njihemi dhe bashkëpunojmë prej dekadash në dobi të çeshtjes kombëtare. Kjo arritje, ky vlerësim e përgjegjësi për ti shërbyer atdheut tonë, është një moment besimi, krenarie, force, shprese e detyrimi për të çuar përpara shëndetësinë në Kosovë dhe punët e mira në Kosovën tonë të shtrenjtë. Vatra me të gjitha kapacitetet dhe burimet do të jenë në mbështetjen tuaj kurdoherë. Janë të veçantë njerëzit si ti miku im Dr. Latifi për integrigetin, ndershmërinë dhe profesionalizmin. Të gjithë ne jemi të bindur se shëndetësia në Kosovë do njohë suksese dhe modeli e puna juaj prej dekadash në shërbim të Kosovës, sot do të dalë në dritë më shumë se kurrë. Diaspora shqiptare në botë, kapaciteti i saj intelektual dhe eksperienca është si një Oqean i madh. Nderime të larta edhe për Kryeministrin z.Albin Kurti i cili vlerësoi aftësitë tuaja të jashtëzakonshme profesionale e menaxheriale. I dashur miku im Profesor Latifi, emërimi juaj si Ministër i Shëndëtsisë, është një hap briliant dhe shumë i qëlluar pasi gërshëtimi i përvojave Amerikane dhe atyre vendore do të avancojë shëndetësinë dhe të gjitha proceset integruese dhe zhvillimore të Kosovës. Ky lajm do ketë impakt pozitiv në tërë diasporën por në veçanti te shqiptaro-amerikanët e shumë profesionistë të lartë shqiptarë në diasporë që të kthehen e ti shërbejnë Kosovës. Urimet më të përzemërta miku im.VëllazërishtMe krenari e gëzimKryetari i VatrësElmi Berisha

Letërsia arbëreshe në rrjedhë të shekujve në “Ditët e Alfabetit”

November 16, 2021 by s p

Shkup, 15 nëntor 2021 – “Letërsia arbëreshe në rrjedhë të shekujve” ishte tema e ditës së sotme të manifestimit tradicional kulturor–shkencor “Ditët e Alfabetit” në ITShKSh, me ç’rast referuan studiues të njohur të letërsisë shqiptare. Në fjalën e hapjes, udhëheqësi i Departamentit të Letërsisë Shqipe në ITShKSh, Emin Azemi, tha se arbëreshët i mbajti gjallë letërsia, qoftë ajo gojore apo e shkruar, kurse figurat historike, siç ishte ajo e Skënderbeut, për arbëreshët e Italisë përveç që nënkuptonin atdheun e të parëve, ato ishin edhe bërthama tematike e fabulare e krijimeve të tyre artistike. Kultura arbëreshe në përgjithësi dhe letërsia në veçanti për botën shqiptare paraqet kalendarin më të ndritshëm kulturologjik e emancipues. Letërsia artistike dhe gazetaria fillin e ka tek arbëreshët me poemën Këngët e Milasoas të De Radës dhe me të parën gazetë shqiptare “L’Albanese d’Italia”, gjithashtu e De Radës, në të cilën ai shprehu pikëpamjet e tij për ngjarjet e kohës, u shpreh Azemi. Më tutje, studiuesi i njohur Anton Nikë Berisha nga Universiteti i Kalabrisë, foli në temën “Rreth letërsisë së arbëreshëve të Italisë”, Hamit Xhaferi nga Universiteti i Evropës Juglindore iu qas temës “Mbi disa veçanti të letërsisë arbëreshe”, Kamber Kamberi nga Universiteti i Gjakovës foli në temën: “Mbi krijimtarinë e Françesk Anton Santorit”. Studiuesi nga Universiteti i Shkupit Zeqirja Neziri referoi në temën: “Gjella e Shën Mërís Virgjër” (1762) e Jul Varibobës, Labinot Berisha në temën: “Neumenia” e Anton Santorit, tragjedia e parë në gjuhën shqipe (botimi i Prishtinës)”, dhe Arben Veselaj paraqiti kumtesën “De Rada, një pamje johistoriciste”. Studiuesi Arben Fetoshi pati një qasje të zgjeruar rreth librit “Triptikon arbëresh” të autorit Arben Veselaj.

Dhe krejt në fund, këngëtari i njohur Ilir Shaqiri, solli emocione të veçanta me interpretimin e këngës më të re nga repertori i tij me titull “Baladë për Zef Kakocën”, që i kushtohet kantautorit dhe artistit të madh arbëresh Zef Kakoca, i cili kohë më parë iku në amshim.

Në “Ditët e Alfabetit -2021” në vijim do të ketë aktivitete të njëpasnjëshme deri më 22 nëntor, me ç’rast nga studiues të ndryshëm do të shtjellohen temat: “Gjuha arbëreshe, dëshmia kryesore e mbijetimit”, “Françesko Altimari studiues i gjuhës dhe i letërsisë arbëreshe”, “Matteo Mandala studiues i letërsisë dhe i filologjisë arbëreshe”, “Anton Nikë Berisha studiues i letërsisë së arbëreshëve të Italisë”, “Muzika arbëreshe”, etj.

Në Kosovë 38 komunat zgjodhën kryetarët, 21 në balotazh të dielën e 14 Nëntorit 2021

November 15, 2021 by s p

-Në Zgjedhjet Lokale 2021 të dielën e 14 Nëntorit në 21 nga gjithësej 38 komunat e Kosovës u votua në balotazh-raundin e dytë për zgjedhjen e kryetarëve, pasi të dielën e 17 Tetorit 2021 në garën per kryetarë vetëm në 17 komuna u përcaktuan fituesit që në raundin e parë/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 15 Nëntor 2021/ Të dielën e 14 Nëntorit 2021 në 21 nga gjithësej 38 komunat e Kosovës u votua për zgjedhjen e kryetarëve në balotazhin – raundin e dytë të zgjedhjeve lokale, pas votimeve të dielën e 17 Tetorit 2021, kur në 17 komuna u përcaktuan fituesit që në raundin e parë.

Votimet e balotazhit për 21 kryetarë komunash u zhvilluan në Prishtinë, Prizren, Gjakovë, Gjilan, Vushtrri, Podujevë, Gllogoc, Dragash, Istog, Kaçanik, Klinë, Fushë Kosovë, Kamenicë, Obiliq, Rahovec, Shtime, Viti, Malishevë, Junik, Mamushë dhe Kllokot.

Në votimet e balotazhit Lidhja Demokratike e Kosovës fitoi në 5 komuna – rikthehet me kryetar në komunën e kryeqytetit Prishtinë, me fitoren e kandidatit të saj Përparim Rama, përballë Arben Vitisë – kandidatit të Lëvizjes Vetëvendosje – partiisë që qeverisë Kosovën, e cila në asnjë komunë nuk arriti rezultatin mbi 50% të votave që e kishte në zgjedhjet parlamentare të 14 Shkurtit 2021, prandaj në asnjë komunë kandidatët e saj nuk u zgjodhën kryetarë që në raundin e parë.

Kandidatët tjerë të Lidhjes Demokratike të Kosovës që fituan balotazhin janë: Ilir Ferati në Istog, Burim Berisha në Fushë Kosovë, Ruzhdi Shehu në Junik, Sokol Haliti në Viti.

Në balotazhin për kryetarë 5 komuna i fitoi edhe Partia Demokratike e Kosovës: Në Prizren me Shaqir Totajn, në Vushtrri me Ferit Idrizin, në Gllogoc me Ramiz Lladrovcin, në Dragash me Shaban Shabanin, në Kaçanik me Besim Ilazin.

Lëvizja Vetëvendosje ka fituar në 4 komuna: Në Gjilan me Alban Hysenin, në Podujevë me Shpejtim Bulliqin, në Kamenicë me Kadri Rahimajn, në Shtime me Qemajl Aliun.

Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës fitoi garën e balotazhit për kryetarë në 3 komuna: Në Gjakovë me Ardian Gjinin, në Klinë me Zenun Elezajn dhe në Rahovec me Smajl Latifin.

Nisma Social Demokrate fitoi në 1 komunë: Në Malishevë me Ekrem Kastratin.

Iniciativa Qytetare për Obiliqin fitoi garën në komunën e Obiliqit me kandidatin Xhafer Gashi.

Në Mamushë komunën e vetme të Kosovës të banuar me shumicë nga komuniteti turk fitoi partia e këtij komuniteti KDTP me kandidatin Abdulhadi Krasniq.

Në komunën e Kllokotit garën e raundit të dytë e fitoi kandidati Vladan Bogdanoviç nga Lista Serbe, e cila në raundin e parë fitoi edhe në 9 komunat tjera me shumicë serbe të Kosovës.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka shpallur rezultatet preliminare të balotazhit pas votimeve me pjesëmarrje 37,85% të qytetarëve me të drejtë vote, ndërsa ende nuk janë numëruar votat me kusht dhe të ardhura me postë nga diaspora.

Në 17 Tetor – raundin e parë të zgjedhjeve lokale Partia Demokratike e Kosovës ka fituar garën për kryetarë në 4 komuna: Në Mitrovicën e Jugut me Bedri Hamzën, në Ferizaj me Agim Aliun, në Skenderaj me Fadil Nurën, në Hanin e Elezit me Mehmet Ballazin.

Në raundin e parë kryetarë komunash janë zgjedhur 2 kandidatë të Lidhjes Demokratike e Kosovës: Gazmend Mahaxheri në Pejë dhe Imri Ahmeti në Lipjan.

Poashtu në 2 komuna fitoi garën për kryetarë Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës: Në Suharekë me Bali Muharremajn dhe në Deçan me Bashkim Ramosajn.

Zgjedhjet Lokale 2021 në Kosovë janë të tetat në liri – pas hyrjes shpëtimtare të forcës më të madhe ushtarake planetare – NATO-s prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës në Qershorin e vitit 1999.

Në Kosovën e lirë zgjedhjet e para për pushtetin lokal janë mbajtur në 28 Tetor të vitit 2000.

Zgjedhjet lokale të 15 Nëntorit 2009 ishin të parat pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës në 17 Shkurtin historik 2008.

Nga gjithësej 38 komunat e Republikës së Kosovës 27 janë me shumicë shqiptare dhe më e madhja është e kryeqytetit, Prishtinës.

Ndërsa, 10 komuna, kryesisht nga më të voglat, janë me shumicë serbe, 5 prej tyre të reja – Graçanica, Kllokoti, Ranillugu, Parteshi dhe Mitrovica e Veriut, të formuara sipas Propozimit Gjithpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës të Kryenegociatorit Martti Ahtisaari – Emisarit special të Organizatës së Kombeve të Bashkuara.

Po sipas Paketës Ahtisaari, katër komunave me shumicë serbe që ekzistonin në Kosovë, Leposaviçit, Zubin-Potokut dhe Zveçanit, që të trija në veri, dhe Shtërpcës në jug, i është shtuar edhe një tjetër – Novobërda, me zgjërimin e saj.

Një komunë – Mamusha është e banuar me shumicë nga komuniteti turk, që është një nga minoritetet tjera në Kosovë.

Në zgjedhjet lokale të 17 Tetorit në Kosovë garonin 32 parti politike, 1 koalicion zgjedhor, 33 iniciativa qytetare, 23 kandidatë të pavarur.

Numri i kandidatëve për kryetarë të komunave ishte 166 (meshkuj 152, femra 14). Numri i kandidatëve për kuvende komunale ishte 5 198 (meshkuj 3 261, femra 1 937), ndërsa numri i përgjithshëm i ulsëve në kuvende komunale është 1 002. Numri i përgjithshëm i kandidatëve të certifikuar ishte 5 364 (meshkuj 3 413, femra 1 951).

Lista përfundimtare e votuesve për Zgjedhjet Lokale 2021, e cila është shpërndarë në vendvotime në ditën e zgjedhjeve më 17 Tetor, përmbante 1 milion e 885 mijë e 448 emra të votuesve, apo 90 mijë e 586 votues më shumë në krahasim me zgjedhjet e parakohshme për Kuvendin e Kosovës që u mbajtën në 14 Shkurt 2021.

Sipas regjistrimit të popullsisë të pranverës 2011, në Kosovë, pa veriun, u numëran 1.739. 825 banorë rezidentë, 92.93 % shqiptarë. Pjesa tjetër e përqindjeve iu takon komuniteteve pakicë: 1.58% boshnjakë, 1.47 % serbë, 1.08 % turqë, etj.

Por, numri i banorëve-shtetasëve të Kosovës është më i madh, meqë regjistrimi i popullsisë nuk ka përfshirë një të tretën e kosovarëve që vlerësohet se jetojnë e punojnë jashtë vendit.

Përqindja e komunitetit serb do ishte më e lartë me përfshirjen në regjistrim edhe të serbëve në Kosovën veriore. Në Mitrovicën e veriut dhe tre komunat tjera veriore – Leposaviç, Zubin Potok e Zveçan serbët kanë refuzuar regjistrimin e popullsisë.

Në 4 komunat e veriut të Kosovës me shumicë serbe e ku ka edhe lagje e fshatra shqiptare për zgjedhjet lokale të 17 Tetorit 2021 numri në listën e qytetarëve me të drejtë vote për Mitrovicën e veriut ishte 17 721, për Leposaviçin 12 707, për Zveçanin 6 879 dhe për Zubin Potokun 6 443.

ARBËRESHËT E ITALISË, NJË GUR KUJTESE NË PESHOREN E NDËRGJEGJJES SONË

November 14, 2021 by s p

Prandaj edhe përpjekja jonë si studiues në kuadër të ITSHKSH është e orientuar drejt mobilizimit shkencor për një ndërgjegjësim më të madh kombëtar në ruajtjen e identitetit dhe traditës së lashtë arbëreshe, një objektiv ky që do të shpërfaqet gjatë ditëve në vijim në kuadër të Ditëve të Alfabetit që fillojnë sot dhe përfundojnë më 22 nëntor. Shpresojmë që në këtë mënyrë arbëreshët e Italisë, me gjithë potencialin tyre kulturor, në të ardhmen të jenë një gur kujtese në peshoren e ndërgjegjes sonë.

Nga Skender ASANI

Më shumë se 600 vjetë, menjëherë pas vdekjes së heroit tonë kombëtar Gjergj Kastrioti Skenderbeu, në Itali jeton një komunitet shqiptar i ardhur nga krahina të ndryshme të Shqipërisë, si dhe nga arvanitasit e Greqisë, kryesisht nga zona e Peloponezit, Epirit, dhe ishujt e Jonit.

Arbëreshët e Italisë sot paraqesin një subtrakt kulturor e tradicional mjaft specifik në saje të ruajtjes me dashuri e fanatizëm të gjuhës, kulturës, besimit, mënyrës së jetesës, dokeve, e zakoneve.

Ata e ruajtën me plot dashuri edhe emërtimin arbëresh, duke e bërë këtë emërtim edhe pjesë zyrtare të administratës vendore.

Deri më tani janë bërë shumë studime dhe janë organizuar një sërë konferencash shkencore, të cilat kanë hedhur dritë mbi profilin kolektiv e individual të arbëreshëve dhe këmbënguljen e tyre për të ruajtur identitetin dhe prejardhjen në një ambient të huaj. Dhe një nga pyetjet më të shpeshta që bëhet aktualisht në qarqet shkencore është se si është e mundur që një komunitet i ardhur nga jashtë të ruajë identitetin e tij gjuhësor e kulturor. Për rrjedhojë ka ardhur vetvetiu edhe përgjigja se ka qenë krenaria për vendin e origjinës, që u bë edhe motivi kryesor i letërsisë arbëreshe, pastaj kompaktësia e jetesës së përbashkët në vendin ku u vendosën, ato që ndikuan në ruajtjen e identitetit të arbëreshëve. Kjo përpjekje shekullore për t’u dukur ndryshe nga të tjerët, bëri që arbëreshët të identifikoheshin lehtësisht nga vendasit për shkak të gjuhës së veçantë që përdornin në komunikimin e tyre të përditshëm.

Të vendosur në Jug të Italisë, kryesisht në Kalabri, Sicili dhe në disa zona të tjera, arbëreshët patën një favor vet ambientin rural që ndikoi në mosndikimin e madh të kulturës italiane në jetën e tyre të përditshme. Prandaj ne sot kemi katunde të tëra arbëreshe, ku koloriti gjuhësor i arbërishtes përbën shenjën dalluese në tabela rrugësh dhe institucionesh.

Por ky realitet nuk është gjithkund i pranishëm dhe sidomos në zonat urbane ku u vendosën arbëreshët e ku kontaktet me vendasit ishin më të mëdha. Kjo ndikoi që përgjatë dekadave e shekujve, arbëreshët nuk mundën t’i shpëtojnë asimilimit dhe tani sipas një statistike që është bërë nga hulumtimet shkencore rezulton që rreth 30 lokalitete arbëreshe janë asimiluar dhe e kanë humbur gjuhën dhe identitetin e origjinës duke u integruar në atë italiane.

Prandaj ky është edhe motivi qendror që sivjet ITSHKSH në kuadër të Ditëve të Alfabetit të trajtojë pikërisht çështjet identitare që lidhen me letërsisë, gjuhën dhe traditën arbëreshe, si një përpjekje për të reflektuar në ndërgjegjet tona për një mobilizim më të madh në shpëtimin e këtij komuniteti nga kthetrat asimilimit. Kjo edhe për faktin se aktualisht në të gjithë Italinë njihen zyrtarisht 50 komunitete arbëreshe, në të cilat jetojnë si rezidentë rreth 100.000 shqiptarë të Italisë. Prej tyre më të dalluara janë disa qarqe apo regjione, ku arbëreshët janë vendosur më masovikisht siç janë Kalabria, me rreth 60.000 banorë, të vendosur në 30 komuna dhe 3 qendra më të vogla banimi, kryesisht në provincën e Kozencës. Një komunitet i madh është vendosur në ishullin e Sicilisë, pranë Palermos, por edhe në zonat tjera ku arbëreshët jan të shpërndarë dhe nuk janë kompakt si në Kalabri dhe n Sicili.

Nëse i hedhim një sy hartës demografike, do të shohim se komunitetet arbëreshe më të mëdha për nga numri i popullsisë dhe territorit janë Piana degli Albanese (Hora Arbëresh) në Palermo, Spezzano Albanese, San Demetrio Corone (Shën Mitri), San Giorgio (Mbuzat), San Sofia d’Epiro (Shën Sofia e Epirit), Vaccarizzo (Vakarici) në provincën e Kozencës, San Marzano di San Giuseppe në Taranto etj.

Ndërkaq komunitete të konsiderueshme arbëreshë gjenden edhe në qendrat e mëdha të metropolit në Itali, si në Milano, Torino, Napoli, Bari, Cosenza, Crotone dhe Palermo. Gjithashtu, komunitete arbëresh që mbijetojnë fort dhe mbajnë akoma të gjallë gjuhën, traditat dhe kulturën e jetesës të vendit të tyre të origjinës gjenden edhe në SHBA, Kanada, Argjentinë dhe Brazil, si rrjedhojë e emigrimeve kryesisht në fund të shek. XIX e fillim të shekullit XX.

Neve si studiues na takon të hedhim më shumë dritë mbi specifikat e mbijetesës arbëreshe nëpër shekuj. Na takon të zbërthejmë edhe më tepër vitalitetin e arbëreshëve, të cilët, për më shumë se 6 shekuj e ruajtën identitetin e tyre nëpërmjet përdorimit të gjuhës shqipe, traditave, zakoneve, kulturës e mënyrës së jetesës, besimit e riteve fetare etj.

Vetëm duke e studiuar më hollësisht këtë komunitet, siç do të veprojmë edhe në ditët në vijim, përmes kumtesave e kontributeve shkencore, do të nxjerrim si përfundim se arbëreshët e Italisë paraqesin një nga rastet unikale në botë në ruajtjen e vetëdijes dhe krenarisë së tyre kombëtare, në saje të përkushtimit që treguan poetët, gjuhëtarët dhe muzikologët arbëreshë. Ky kontribut kolosal i tyre ka ndikuar që në truallin arbëreshë të kryhen eksplorime të shumta gjuhësore, folklorike e etnografike edhe nga studiues shqiptarë e të huaj, të cilët dëshmuan për begatinë identitare që ruajtën arbëreshët, që ishte edhe një hallkë e fortë lidhëse në mes të truallit të origjinës dhe arealit kulturor evropian. Prandaj jo rastësisht romantizmi evropian së pari trokiti në dyert poetëve arbëreshë, siç ishte rasti me Jeronim de Radën dhe me poemat e tij të famshme “Këngët e Milosaos”, “Serafina Topia” etj.

ITSHKSH me plot vetëdije iu ka qasë temës bosht që lidhet me letërsisë, gjuhën dhe traditën arbëreshe me qëllim të sensibilizimit të opinionit shkencor dhe jo vetëm, që ky komunitet i ynë të shpëtojë nga tendencat e asimilimit që po ndodhin si rezultat i kontaktit me vendasit por edhe i globalizimit në çdo aspekt të veprimtarisë njerëzore.

Insituti ynë para dy vitesh realizoi një vizitë studimore në disa vendbanime arbëreshe të Kalabrisë dhe studiuesit tanë janë kthyer me mbresa të thella nga këto treva të cilat dëshmojnë për një prezencë mjaft vitale të elementit arbëresh. Nga kjo vizitë përpos mbresave të pashlyera, na mbeti vragë në shpirt edhe tendenca gjithnjë e në rritje e asimilimit të arbëreshëve, që po vjen si rezultat i problemeve ekonomike dhe të zhvillimeve të diferencuara Jug -Veri, ku nevoja për punësim drejt Veriut të Italisë apo vendeve të tjera, po e bën të veten dhe për pasojë elementi arbëreshë dalngadalë po shkrihet në ambientet e mëdha urbane të Italisë. Kjo ikje e tyre drejt Veriut të zhvilluar ka sjellë si rrezik permanent fenomenin e braktisjes së vendbanimeve historike të arbëreshëve.

Mospërdorimi i gjuhës në komunikimin e përditshëm është hapi i parë drejt asimilimit dhe humbjes së identitetit arbëresh. Fatkeqësisht me një fenomen të tillë u ballafaquan edhe shqiptarët katolikë të Shkupit, tash e disa dekada më parë dhe tani na kanë mbetur vetëm disa fotografi dhe kujtime nga ata, për të dëshmuar se në Shkup dikur, para një shekulli, kishim një komunitet aktiv që ishte zëri më autentik i prezencës shqiptare këtu.

(Fjalë rasti në hapje të manifestimit tradicional “Ditët e Alfabetit”)

DY VITE SHKËLQIM PËR ANSAMBLIN NACIONAL NË KRYE ME SHKODRAN TOLAJN

November 13, 2021 by s p

Emin Azemi/

Plot 2 vite me shkëlqimin e Ansamblit Nacional të këngëve e valleve popullore shqiptare në RMV dhe sukseset e drejtorit Shkodran Tolaj i cili shquhet si tenor dhe një artist i rrallë i përmasave kombëtare që ka marrë përsipër barrën dhe përgjegjësinë jo të lehtë të udhëheqjes së këtij institucioni me rëndësi jetike për shqiptarët në RMV. Figura e tij prej drejtuesi lidhet me shprehjen e famshme “Durimi, puna dhe shpresa” janë tre elemente që përbëjnë formulën e suksesit dhe si duket këto më së miri gërshetohen tek ai. Është ndër të rrallët që mos themi i vetmi drejtues i cili për dy vite nuk ka munguar asnjë ditë të vetme në punë,nuk ka marrë asnjë ditë pushimi dhe nuk ka lënë asnjë obligim për të nesërmen edhe në kohën më të rëndë të pandemisë globale. Mishërimi i tij me këtë institucion ka bërë që Ansambli të ngritet shpejtësi institucion dhe ky proces i sendërtimit institucional është më i vështiri po vetëdija se ky institucion duhet të rritet cdo ditë artistikisht sepse institucionet e vonuara të shqiptarëve duhet të arrijnë të ecin në hap me të tjerët ka sjellur dinamikë të punës që për shumkë mund të jetë e paimagjinueshme.

Siç thoshte Tony Robbins se “njerëzit e suksesshëm nuk janë me fat por ata janë të aftë të bëjnë dicka ndryshe nga të tjerët” , Shkodran Tolaj me modestinë dhe përkushtimin e tij, me ide dhe kreativitet origjinal dhe të pakopjueshëm duke marrë përsipër edhe udhëheqjen menaxheriale edhe artistike ka arritur të jetë model suksesi. Si artist i përmasave mbarëkombëtare, i rritur në Evropë ku diciplina është mbi të gjitha ka bërë që ky institucion të frymojë me një klimë të hapur dhe vizione të qarta jashtë kufizimeve lokale. Kjo dëshmohet me një numër të madh të realizimeve artistike që do përmendim. Në fillim të mandatit nëntor 2019 ishte pjesë e realizimit të koncerteve në Tetovë, Kumanovë, Gostivar, Kërcovë, Strugë (16-24 nëntor) të cilat koncerte tashmë kanë kaluar në tradicionale dhe mbahen cdo nëntor.

Shkodran Tolaj duke u nxitur nga një shkollë e mirëfilltë e klasikëve të cilët institucionet i ngritën mbi bazën e vlerave të së kaluarës ka arritur që të arkivojë dhe rikthejë me koncerte premierë: 1.Musa Piperkun nga Dibra dhe tërë krijimtarinë e tij të suksesshme të viteve 70-80 –koncert premierë me 22 gusht 2020 mbajtur në sallën e tv 21 Shkup dhe transmetuar në të gjitha rrjetet e këtij televizioni ,2.Trio Zajazin nga Kërcova- dhe këngët më të bukura të këtij grupi legjendar folklorik –koncert premierë 10 tetor 2020, mbajtur në sallën e tv 21 Shkup dhe transmetuar në të gjitha rrejtet e këtij televizioni, 3. Lorenc Antonin nga Shkupi- kompozitorin e parë nga Maqedonia dhe veprat premierike si “Skenderbeu ngadhnjimtar”, “Malësorja” e e shumë të tjera- koncert premierë dhënë në sallën e Armatës në Shkup me 1 nëntor 2020 transmetuar ne Televizionin e Maqedonisë, programi në gjuhën shqipe” 4. Shaban dhe Enver Stafaj nga Gostivari të cilët krijuan kulturën qytetare muzikore në RMV- koncert premierë i mbajtur me 08.10.2021 në Filharmoninë e Maqedonisë, transmetuar në Televizionin e Maqedonisë, program në gjuhën shqipe.

Koncerte të sukseshme dedikuar festave kombëtare e që kanë bërë bujë të jashtëzakonshme janë :1. Koncerti i Pavarësisë së Kosovës dhe udhëtimi i parë i Ansamblit në Kosovë më 17 shkurt 2020- u transmetua në të gjitha rrjetet e Televizionit 21, 2. Koncerti i28 nëntorit 2020 në Shtëpinë e Armatës dhe Sheshin Skenderbeu transmetuar në Televizionin e Maqedonisë dhe Televizionin 21 në të gjitha rrjetet, 3.Koncerti i 60 vjetorit të këngëtarit të muzikës epike Ilir Shaqiri që u mbajt me 17 shkurt 2021 për Pavarësinë së Kosovës në Filharmoninë e Maqedonisë- I transmetuar direkt në televizionin e Maqedonisë, program në gjuhën shqipe dhe në Radiotelevizionin shqiptar.

Të tilla koncerte kanë vënë bazamentet e identifikimit të Ansamblit Nacional dhe tashmë kanë krijuar një arkivë të pasur të këngëve dhe programeve të cilat janë të xhiruara dhe konsiderohen si pasuria më e madhe institucionale. Koncertet tradicionale vjetore që u mbajtën nëKërcovë (16 tetor 2020) Gostivar (12 dhjetor 2020) Kumanovë (16 dhjetor 2020), Tetovë (18 dhjetor 2020), ishin evenimete që publiku i priti me dashamirësi posaqërisht pas një periudhe pandemike dhe nevojës së madhe për art e kulurë ndonëse Ansambli ka rezultuar të jetë i pari institucion me programe online duke punuar edhe në kohën më të rëndë të mbylljes globale për të sjellur dhjetëra realizime artistike kurajuese për jetën dhe senzibilizuese për gjendjen në të cilën kalonte njerëzimi. Në atë kohë posaqërisht kishte sukses projekti “Triumfi I jetës” realizuar nga këngëtarët dhe orkestra e ansamblit. Paralelisht me sukseset brenda vendit ansambli numëron këto festivale ndërkombëtare : 1. pjesëmarrje në Mal të Zi me 8 mars 2020, 2.Pjesëmarrje në festivalin ndërkombëtar nëEmiratet Arabe 18-25mars20213.Pjesëmarrje në festivalin ndërkombëtar në Veliko Tarnovo, 25-31 korrik 2021 4.Pjesëmarrje në festival ndërkombëtar në Spanjë, 2-12 gusht 2021.

Sa i përkest sektorit të valleve aty është bërë një konsolidim i jashtëzakonshëm dhe kjo falë emrave të koreografëve që kanë punuar. Instalimi i shkollës së vallëzimit shqiptar të Sadik Batkut punuar me profesorin Artan Ibershimi konsiderohet si hapi më i duhur në ngritjen profesionale të vallëtarëve. Falë një pune të jashtëzakonshme sivjet u arrit të realizohet një valle tejet e rëndë teknikisht vënë në skenë nga Robert Nuha “Vallja e paqes” e cila e paraqiti ansamblin në dimension tjetër, bashkëkohor dhe kombëtar. Një punë e tillë e Nuhës bashkë me kompozitorin Valton Beqiri kanë bërë që artistët tanë të sjellin dinamizmin, energjinë, plastikën dhe gjithcka që i duhet një vallëtari profesionist. Kjo valle u vu në skenë në koncertin për shënimin e 20 vjetorit të Marrëveshjes së Ohrit me 08.08.2021 në Teatrin e Operës dhe Baletit në Shkup. Shumë shpejtë do të jepet premiera e valles me motive nga Reka që do të paraqesë një fillim gjurmimi të rrënjëve shqiptare, inskenuar nga koreografi Dilaver Kryeziu dhe vallja e Prespës me kostumet origjinale dhe elementet tejet specifike qëështë punuar nga koreografi Genc Kastrati. Nga vallet e sukseshme të repertorit janë Vallja e Kërcovës, vallja e parë e menduar koreografikisht dhe profesionalisht që i dedikohet kësaj zone fare të paprekur dhe shëndërrimi i suitës orkestrale “Malësorja”të Lorenc Antonit në koreografi të Artan Ibershimie cila edhe është xhiruar edhe si videoprojekt. Së shpejti adhuruesit e muzikës së mirëflltë kombëtare do të kenë në duar3 AudioCD, 1. Cd të Trio Zajazit, 2. Cd të Lorenc Antonit dhe Musa Piperkut dhe 3. Cd me program të autorëve të ndryshëm. Më këto regjistrime të bëra në studion më profesionale në Maqedoni e më gjerë dhe prodhimin e CD-ve do të arkivohet plotësisht programi artistik dy vjecar edhe në aspektin audio-material përvec atij video që e posedojnë mediat dhe ansambli në arkivën e vet.

Pra për dy vite falë një pune kolosale janë realizuar plot 4 koncerte tematike dedikuar personaliteteve të shquara nga Maqedonia, 3 audio Cd që kanë përmbledhur tërë programin dy vjecar, 6 koncerte premierë për shënimin e datave të rëndësishme kombëtare e shtetërore, 5 valle premierë, 9 koncerte tradicionale në qytete, 5 pjesëmarrje jashtë shtetit dhe 1 cmim të parë në festival ndërkombëtar.

Gjithsejt plot 32 projekte të suksesshme të cilat duan përkushtim të jashtëzakonshem pa përmendur punën kolosale në ngritjen e institucionit në pikëpamje administrative duke vendosur rend në stafin artistik e administrative me krijim të normativave dhe rregulloreve të punës dhe realizim të punësimeve të reja në sektorin e administratës dhe artistëve Për punën e bërë ansambli ka marrë dy cmime brenda dhe jashtë vendit 1. Cmimi “The best of the best” në spektaklin “Grand prix” që organizoi Televizioni 21 me 27 shjetor 2020- çmim ky për Shkodran Tolaj që vlerësohet si drejtori më i suksesshëm nga të gjithë drejtorët e institucioneve kulturore në RMV për vitin 2020 2. Çmimi i parë për Ansamblin shqiptar nga juria profesionale në festivalin ndërkombëtar në Veliko Tarnovo ku morën maksimum të pikëve për prezantimin artistik (311 pikë), 31 korrik 2021. Më e rëndësishmja është që drejtori Tolaj me mbështetje të institucioneve përkatëse ka arritur të sigurojë adresë dhe hapësirë për administratën e Ansamblit dhe tashmë ky institucion ka “tapi” dhe adresë të përhershme që është një hap drejt realizimit të ëndrrës për posedimin e hapësirave vetanake edhe për stafin artistik. Shkodran Tolaj udhëhiqet nga motoja “ngritja institucionale dhe Ansambli janë mision kombëtar i shenjtë dhe përkushtimi ndaj një detyre të tillë është përgjegjësi dhe krenari njëkohësisht”. Kjo qasje padiskutim ka sjellur dy vite shkëlqim për Ansamblin Nacional të këngëve e valleve popullore shqiptare në RMV . Prezantimet e radhës të cilat vecse janë pregatitur janë premiera “Nëntori i Alfabetit” që do të shfaqet me rastin e 113 vjetorit të Kongresit të Manastirit me 22 nëntor në Manastir dhe premiera “Nëntori i flamurit” që do do të shfaqet me rastin e 109 vjetorit të shtetit shqiptar në Teatrin e Operës dhe Baletit në Shkup.