Dy përvjetorë, dy figura të paharruara

March 7, 2018 by dgreca

Nga Reshat Kripa*/Ne këto shkrime do të përqëndrohem në dy figura të paharruara që mua më kanë mbetur në kujtesën time të pavdekshme. Shkrimi i parë, i bërë në kuadër të 90 vjetorit te lindjes së saj, është për motrën time, Fatushe Kripa (Vlora), Tushi, siç e thërrisnim ne dhe me këtë emër do ta përshkruaj tashti e tutje. (Së bashku në foto). Ka lindur më 8 mars 1928 në Vlorë. Ishte e katërta nga motrat e mia pas Lirisë, Qamilesë dhe Dritës. Si dhe motrat e saja shkollën fillore e kreu në qytetin e Vlorës në vitet 1935– 1940. Po në vitin 1940 filloi edhe shkollën e mesme, kësaj here në Tiranë në shkollën pedagogjike femërore “ Nana Mbretëreshë “, që tashti kishte marrë emrin “ Nana Skanderbeg “, ku ishte edhe Drita. Ishte një nxënëse e nivelit të lartë. Ishte sistematike në përgatitjen e studimeve, gjë që e ruajti edhe kur doli në punë.

Kur familja jonë u dëbua për motive politike pa asnjë argument për në Vlorë, Tushi ndenji me Dritën për të përfunduar shkollën, të cilën e mbaroi në vitin 1948. Atë vit i doli bursa për shkollën e lartë në Jugosllavi, por prishja e marëdhënieve me të e bënë që të kthehej në Vlorë. Në atë kohë ishim në gjendje të vështirë ekonomike. Ishte periudha e krizës së bukës. Racioni ishte 400 gram bukë për të papunët dhe 600 gram për të punësuarit. Përveç kësaj ky racion ishte bukë misri.

Fillimisht filloi punë në Bankën e Shtetit Shqiptar. Në shtatorin e vitit 1948 u emërua mësuese e klasës së tretë në shkollën Nr. 4. Në shtator 1949 kaloi mësuese në klasën e parë të shkollës Nr. 3. Në verën e vitit 1950 bëri një kurs dy mujor për mësuese dhe u emërua mësuese e gjuhë–letërsisë në shkollën 7 vjeçare të Skelës. Në vitin 1952 emërohet në shkollën 7 vjeçare të Bishanit në buzë të lumit Vjosë. Kuptohet që një veprim i tillë u bë për motive politike.

Në periudhën 1953 – 1957 kreu me sukses fakultetin pedagogjik në degën gjuhë – letërsi me korespondencë. Në shtatorin e vitit 1955 emërohet në shkollën modelore ku qëndroi deri në vitin 1964, vit në të cilin u martua.

Vitet 1950 – 1961 ishin vitet më të vështira për familjen tonë. Unë dhe im vëlla Besniku ndodheshim në burg. Më kujtohet çasti i arrestimit tim. Tushi doli jashtë portës dhe duke më përqafuar më tha:

– Mbahu i fortë!

Këto fjalë më dhanë forcë kur qëndroja në qelitë e sigurimit, apo kur meresha në pyetje nga hetuesit. Më kujtohet edhe çasti i kthimit tim në Vlorë, kur u lirova pas pesë vitesh. Kur mbërrita në stacionin e autobuzit më priste babai. Atëherë banonim në lagjen Varosh në shtëpinë e Thoma Shytit. Nuk kishim bërë veç fare pak hapa, kur vjen Tushi dhe më përqafon duke derdhur lotët. Në atë moment edhe unë u përlota. Babai na pa dhe foli:- Mjaft tani! Lërini lotët për në shtëpi.

E njëjta skenë u përsërit edhe në dhjetorin e vitit 1961, kur u lirua Besniku. Kishim dalë për ta pritur unë, Qamilea dhe Tushi. Besua ishte dobësuar jashtë mase. Përveç kësaj ishte edhe i sëmurë. Një gjendje e tillë i preku shumë si Tushin ashtu edhe Qamilen. Të dyja filluan të lotonin dhe m’u desh mua t’u flisja për të pushuar.

Në këto vite u çfaq karakteri i vërtetë i Tushit. U çfaq vetmohimi dhe sakrifica e saj e pa treguar. Nuk na u nda në çdo vend që ishim duke filluar që nga Nizhaveci i Maliqit në Gosë të Vogël të Kavajës, nga Ura Vajgurore në Shtyllas të Fierit, nga Bulqiza në Rinas, nga Zadrima në Divjakë, nga Bubullima në Thumanë, nga burgu i Vlorës në atë të Tiranës. Në çdo gërxhe dhe shkrepa që na shpinin, ajo na ndiqte nga prapa, deri sa na kthyen shëndoshë e mirë në gjirin e familjes.

Edhe pas lirimit Tushi u bë kujdestarja e jonë, mësuesja e jonë. Kur u liruam ruanim ende mentalitetin e burgut, një mentalitet i ndryshëm nga ai që sundonte në jetën e përditëshme të njerëzve. Ishte merita e saj që na përshtati me mentalitetin e ri, që na shpëtoi nga një gabim i dytë që do të na kushtonte shumë shtrenjtë si neve ashtu edhe gjithë familjes.

Në korrik 1964 martohet me Xhevdet Vlorën, nipin e Ismail Qemal Vlorës, babait të pavarësisë së Shqipërisë. Si rezultat i martesës u lindën dy fëmijë Ada më 21 prill 1965 dhe Qemali, ose Luli siç e thërrasin të gjithë, më 6 shtator 1966.

Tushi vazhdoi punën e saj si mësuese gjuhe dhe letërsie nëpër shkolla të ndryshme të kryeqytetit si “ Kushtrimi i Lirisë “ dhe “ 1 Qershori “ ku doli edhe në pension në vitin 1978. Pjesën tjetër të jetës e kaloi duke u kujdesur që fëmijtë të mësonin sa më mirë dhe të bëheshin njerëz të devotshëm dhe ata ia shpërblyen në të njëjtën mënyrë.

Në vitin 2002 pësoi një ishemi cerebrale që e dëmtoi shumë dhe që pas pak muajsh u përsërit duke e lënë përfundimisht në shtrat. Në këtë mënyrë lëngoi për pesë vjet. Por kujdesi i fëmijve ishte i paparë. I caktuan një grua që i shërbente dhe i plotësonte çdo dëshirë që ajo kishte.. Së fundi më 16 janar 2007 mbylli sytë dhe u nis për në parajsën që i takonte. Ishte një humbje e madhe për të gjithë ne. Humbëm motrën tonë të dashur që kishte sakrifikuar gjithçka për familjen.

***

MBESA-JAROSHKAShkrimi i dytë i përket mbesës sime, në 50 vjetorin e lindjes, pikërisht 20 vjet më vonë se tezja e saj, motra e përmendur më sipër. Bëhet fjalë për Jaroshka Pelingun (Murati) që ne të gjithë e thërrisnim Oshka. Origjina e emrit të saj ka një histori të veçantë. Disa muaj më parë se të lindte ajo, prindërit e saj Hysen dhe Drita Pelingu kishin shkuar në një festival që zhvillohej në Budapest. Atje u kishte rënë në sy një vajzë e vogël që shiste gështenja të pjekura në rrugë. Ishte një vajzë shumë e bukur. E pyetën për emrin. “Jaroshka’ i ishte përgjigjur ajo. Ky emër iu mbeti në mendje dhe ia vunë vajzës së tyre.

Oshka lindi në Tiranë më 8 mars 1948. Shkollën 7 vjeçare dhe atë të mesme e kreu në Liceun Artistik “ Jordan Misja “ ku u diplomua për violinë në vitin 1966. Pikërisht atë vit ne na kishte vdekur nëna. Jaroshkën e emëruan mësuese muzike në shkollën “ Qemal Gorishova “ në Vlorë. Erdhi të banonte te ne. Shpejt me sjelljen e saj fitoi simpatinë e kolegëve të tjerë të shkollës. Ishte gëzimi i familjes tonë në ato vite kur vdekja e nënës na kishte shkaktuar një zbrazëtirë të madhe.

Në një farë mënyre mënyre ajo u bë shkak që të na hiqej sado pak hidhërimi ynë dhe veçanërisht mua dhe bashkëshortes sime, me të cilën ishin pothuajse bashkëmoshatare. U lidhëm në mënyrë të veçantë me të. Bisedonim për çështje të ndryshme nga të gjitha fushat e jetës, shkonim në kinema, teatër apo estradë. Ndonjëherë shkonim në ndonjë pistë vallzimi, ku hanim edhe ndonjë pastë apo akullore, sipas të ardhurave që kishim.

Në Vlorë Jaroshka qëndroi katër vjet, deri në verën e vitit 1970, kur mundi të transferohej pranë familjes, duke u emëruar si violiniste në orkestrën e Radio Televivizionit Shqiptar. Në këtë punë vazhdoi për shumë vjet deri sa kaloi në diskotekën e radios, ku punoi deri në ditën që doli në pension. Jaroshka mundi të mbaronte edhe Universitetin e Tiranës në degën gjuhë – letërsi me korespondencë. U martua me Ferdinand Muratin, ose Fojdin siç e thërrisnin, një redaktor në televizionin shqiptar, nga Elbasani. Fojdi ishte një djalë i mirë, i përkushtuar për familjen. Si rezultat i martesës iu lindën dy fëmijë, një djalë Erioni dhe një vajzë Orjana.

Erioni mbaroi shkollën e mesme. Drita me Hysenin, duke mos patur vetë djalë, u lidhën jashtë mase me të. Mund të themi pa hezitim se ishin ata që e rritën. Erioni zinte një vend të veçantë në zemrat e tyre, njëlloj si dikur babai im që u lidh me djalin tim, Tanin, pas vdekjes së nënës. Në vitin 1997 ai mori rrugën e emigracionit duke përfunduar në Francë. Atje u njoh me një franceze, Viktorian, me të cilën u martua dhe u lindi një vajzë Dea. Erjoni tani banon në Tiranë. Orjana mbaroi shkollën e mesme në Tiranë. Pastaj u rregjistrua dhe filloi studimet në Universitetin e Bukureshtit. Atje u njoh me Johanin me të cilin u martua. Por fati nuk i eci. Një sëmundje e rëndë e ndau nga jeta në një moshë fare të re, në vitin 2012.Disa muaj më pars, në të njejtin vit, u nda nga jeta edhe e ëma, Oshka, e cila vuante edhe ajo nga e njejta sëmundje me të bijën.

Këto humbje të rënda ndikuan tepër në zemrën e motrës time. Dritës, e cila i mbylli sytë dhe shkoi pranë tyre më 3 tetor 2013. Por dhimbjen më të madhe e ndjeu Ora, vajza e dyte e familjes, e cila brenda një viti humbi tre njerëzit më të dashur për të.

* “Historia e familjes Kripa”

NDERIM-Epopeja e UÇK, manifestime në jubileun e 20 vjetorit

March 6, 2018 by dgreca

-Presidenti Thaçi: Epopeja e UÇK-së e zgjoi kudo krenarinë e botës shqiptare, në Kosovë, në diasporë dhe anembanë botës, kudo ku jetojnë dhe veprojnë shqiptarët/ -Kryeministri Haradinaj: Forca e Sigurisë së Kosovës, me mbështetjen e aleatëve tanë strategjikë, së shpejti do të merr besimin kushtetues si Ushtri e Kosovës dhe si anëtare e NATO-s/

-Kryeparlamentari Veseli: Vitet po kalojnë, por kujtimi për 5 marsin e vitit 1998 mbetet monument i përjetshëm në zemrat e mbarë kombit tone/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari/

PRISHTINË, 5 Mars 2018/ Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, në homazhet në Kompleksin Memorial në Prekaz, tha se sot shënojmë dy dekada të rënies heroike të Komandantit legjendar Adem Jashari dhe Familjes së tij.“Sot jemi këtu për nderime institucionale shtetërore për të vazhduar në manifestime tjera nderimin për rënien heroike, por në të njëjtën kohë edhe përkushtimin për ndërtimin dhe fuqizimin e shtetit tonë të pavarur e sovran, një shtet modern, i orientimit euroatlantik, i bazuar dhe i ndërtuar mbi vlerat e luftës çlirimtare, të asaj lufte ku bënte pjesë pothuaj një popullatë e tërë”, u shpreh presidenti i Kosovës.

“Prandaj, sot në këtë 20 vjetor të rënies heroike të Komandantit legjendar Adem Jashari duhet të ndihet krenar çdo qytetar për kontributin e vet, duhet të ndihet krenar për rrugëtimin që kemi pasur po edhe duhet të ndihet me besim të plotë e optimizëm për të ardhmen e sigurt të shtetit tonë”, theksoi prsideni Thaçi në Prekaz.

Kuvendi i Republikës së Kosovës është mbledhur sot në një seancë të veçantë, me rastin e 20 vjetorit të Epopesë së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, përkatësisht rënies heroike të Komandantit Legjendar Adem Jashri dhe Familjes Jashari.

Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, tha se jemi mbledhur sot në këtë seancë të veçantë, në nderim të njërës prej sakrificave më të mëdha të popullit tonë për liri e pavarësi: sakrificës së Familjes Jashari nga Prekazi dhe Kryeheroit të Kosovës – Komandantit Legjendar Adem Jashari.

“Vitet po kalojnë, por kujtimi për 5 marsin e vitit 1998 mbetet monument i përjetshëm në zemrat e mbarë kombit tonë. Mbetet dhembja dhe krenaria jonë njëkohësisht. Atë ditë në Prekaz u ndryshua historia dhe epokat”, u shpreh ai.

Kryeparlamentari Veseli tha se, sakrifica e Adem Jasharit dhe Familjes së tij është rast unik në historinë e njerëzimit.

“Mesazhi i saj u flet shekujve dhe gjithë popujve: Asgjë nuk është më e çmueshme sesa liria”, theksoi kryetari i Kuvendit të Kosovës.

Kryeparlamentari Veseli tha se ngjarjet e 5, 6 e 7 marsit të vitit 1998 në Prekaz nxorën para gjithë botës të vërtetën e madhe të Kosovës.

Në seancën e veçantë të Kuvendit, ku të pranishëm ishin përfaqësues institucionalë, kori diplomatik i akredituar në Kosovë, vëllai i komandantit legjendar Adem Jashari, Rifat Jashari, familjarë të dëshmorëve si dhe personalitete tjera të jetës politike e akademike në vend, fjalë rasti mbajti edhe kryeministri Ramush Haradinaj.

Ai vlerësoi lart sakrificën e Komandantit Legjendar, Adem Jashari dhe të Familjes Jashari për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës, duke theksuar se Familja Jashari përshpejtoi kohën, përmbysi shekujt, ndërroi epokat dhe mbeti përjetësisht në kujtesën e kombit, si rast unik i flijimit për liri e dinjitet.

“Brezat e rinj të shqiptarëve dhe miqtë e Kosovës na porosisin që ta ndërtojmë paqen për të gjithë, sepse ajo është më e vështirë se lufta, pra ta ndërtojmë një Kosovë të denjë për të gjithë qytetarët, të tillë çfarë e ëndërruan dëshmorët dhe heronjtë e Kosovës, pa dhunë e shtypje, pa padrejtësi e nëpërkëmbje. Ne, kemi ecur njëzet vjet në liri dhe të arriturat janë të dukshme”, tha kryeministri Haradinaj.

Ai ftoi të gjithë shqiptarët, gratë dhe burrat, partitë politike dhe liderët e tyre si dhe komunitetet me të cilët bashkëjetohet, për unitet institucional dhe kohezion shoqëror, për t’i mbrojtur idealet e lirisë, për të ndërtuar Kosovën e së ardhmes.

Në vijim të manifestimeve “Epopeja e UÇK-së” sot në Kazermën “Adem Jashari” në Prishtinë duke filluar nga ora 11:00 u mbajt ceremoni ushtarake e FSK-së e përcjellë me programin kulturor dhe artistik.

Nga Familja heroike e Prekazit, Rifat Jashari tha se sot nderojmë të gjithë ata që luftuan e ranë për lirinë, ndërsa theksoi se shqiptarët duhet të jenë të bashkuar edhe për të sotmen dhe të ardhmen e kombit e atdheut.

Presidenti Thaçi: Epopeja e UÇK-së zgjoi kudo krenarinë shqiptare

Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, ka marrë pjesë në ceremoninë e Forcës së Sigurisë së Kosovës për shënimin e 20 vjetorit të Epopesë së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, e cila sivjet përkon edhe më 10 vjetorin e shpalljes të Pavarësisë së Kosovës.

Presidenti Thaçi ka thënë se këta dy përvjetorë jubilarë janë ngjarje epokale, historike dhe me peshë të veçantë për Kosovën dhe qytetarët tanë.

“Para dy dekadave Kosova sublimoi tërë historinë e përpjekjeve shekullore për liri dhe pavarësi, duke iu kundërvënë aparatit administrativ, policor dhe ushtarak të Beogradit, të drejtuar nga regjimi i Millosheviqit. Kjo kundërvënie u bë përmes rezistencës së armatosur, luftës së drejtë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, e cila doli nga gjiri i qytetarëve tanë. Qëndresa e komandantit Adem Jashari dhe bashkëluftëtarëve të tij u shndërrua në masivizim dhe zgjerim të jashtëzakonshëm të radhëve të UÇK-së”, u shpreh presidenti Thaçi.

Ai tha se Epopeja e UÇK-së e zgjoi kudo krenarinë e botës shqiptare, në Kosovë, në diasporë dhe anembanë botës, kudo ku jetojnë dhe veprojnë shqiptarët.

“Rezistenca e UÇK-së dhe ajo gjithë qytetare bëri që bota demokratike, në krye më Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe të BE-së ta vë në përdorim fuqinë më të madhe ushtarake të Aleancës Veriatlantike, NATO-n. Kosova përfundimisht u bë një vend i lirë për të gjithë qytetarët e saj”, theksoi ai.

Kreu i shtetit shtoi se sa herë gjendet para pjesëtarëve të Forcës së Sigurisë së Kosovës e sheh momentin e ndritur të Kosovës, ku bashkohet më së miri historia, e tashmja dhe e ardhmja e vendit tonë.

“Rreshtimet tuaja të gjithëve na bëjnë krenarë, na japin forcë, siguri dhe më shumë dashuri për atdheun tonë. Ju jeni në themelet e identitetit tonë si shtet i pavarur, që prej kohës së transformimit deri në strukturimin e sotëm. Prandaj, si President i Kosovës, shpreh respektin tim më të madh për gjithë punën tuaj nën uniformën e FSK-së. Këtë uniformë, përmes pjesëtarëve tuaj, po e bëni të respektuar kudo në botë, në akademitë prestigjioze, qoftë me aktivitete grupore, qoftë me të arritura individuale. Duke marrë parasysh përgatitjen tuaj, bashkëpunimin e suksesshëm dhe përkrahjen që keni nga KFOR-i dhe NATO-ja, ju faktikisht po dëshmoni pjekurinë dhe aftësinë për të ushtruar misionin tuaj themelor, atë të Forcave të Armatosura të Kosovës”, u shpreh presidenti Thaçi, duke shtuar se “niveli i përgatitjes në shumë dimensione është më i mirë se ai i forcave të armatosura të rajonit”.

Edhe pse sot është një ditë festive ku përkujtohet krenaria dhe sakrifica për liri dhe pavarësi, presidenti Thaçi theksoi se nuk mund të mos e themi se marshin e ecjes përpara të Forcës së Sigurisë së Kosovës në transformim profesional nuk arriti ta përcillte politika jonë.

“Jam i bindur që ky hap final i bërjes së Kosovës me Forca të Armatosura, pas një periudhe të gjatë të zhvillimit të Forcave të Sigurisë, në një partneritet të shkëlqyeshëm me SHBA-në, KFOR-in dhe NATO-n, është në interes të të gjithë qytetarëve të Kosovës, të gjitha komuniteteve, të sigurisë dhe paqes në Kosovë dhe në rajon”, shtoi presidenti Thaçi

I pari i vendit theksoi se dëshiron që Forcat e Armatosura të bëhen me ndryshimin e Kushtetutës, duke bashkuar në një vend, në Kuvendin e Kosovës, vullnetin politik të të gjitha entiteteve dhe të gjitha komuniteteve të Kosovës.

Ai theksoi se Forcat e Armatosura të Kosovës do të jenë vlerë e përbashkët e të gjithëve, një vlerë që shpreh karakterin shumetnik të shtetit dhe shoqërisë sonë.

Kryeministri Haradinaj: FSK së shpejti ushtri e Kosovës dhe anëtare e NATO-s

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Ramush Haradinaj, mori pjesë në ceremoninë ushtarake të Forcës së Sigurisë së Kosovës, të organizuar në Kazermën “Adem Jashari” në Prishtinë, në përkujtim të 20 vjetorit të luftës dhe rënies heroike të Komandantit Legjendar të UÇK-së, Adem Jashari dhe Familjes Jashari.

Në këtë ceremoni, që u mbajt në kuadër të manifestimit gjithpëpopullor “Epopeja e UÇK-së”, nën përkujdesjen e Kryeministrit të Republikës së Kosovës, Ramush Haradinaj, morën pjesë përfaqësues të institucioneve, ambasadorë të akredituar në Kosovë, përfaqësues të Familjes Jashari, familjarë të dëshmorëve dhe të rënëve për liri, si dhe personalitete tjera dhe qytetarë të shumtë.

Me këtë rast, kryeministri Haradinaj, tha se Forca e Sigurisë së Kosovës, e cila me shumë mund e sakrifica po krijon një imazh ri të Kosovës, me mbështetjen e aleatëve tanë strategjikë, së shpejti do të merr besimin kushtetues si Ushtri e Kosovës dhe si anëtare e NATO-s.

Fjala e plotë e Kryeministrit Haradinaj:

Të nderuar ushtarë e oficerë,

Gjeneral Rama, ministër Berisha,

I nderuar president i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi

Familjarë të dëshmorëve, martirëve, kategori të lirisë,

E nderuar dhe e respektuar Familje emblemë e shqiptarëve, Familja Jashari

I dashur baca Rifat.

Sot, kur para nesh parakalon Forca e Kosovës, në fytyrat e tyre shëmbëllejnë ushtarët e lirisë.

Fytyra e ushtarit është e përjetshme dhe na ngjanë gjithmonë në fytyrat e heronjve tanë që jetën ia dedikuan atdheut.

Kjo tokë ka njohur ushtar e ushtri të rrepta e guximtare, që nga radhët e dardanëve e deri te Ushtria e Çlirimtare e Kosovës, ushtria e komandantit legjendar Adem Jashari.

Ju, që po krijoni një imazh të ri të Kosovës me shumë mund e shumë sakrifica me mbështetjen e aleatëve tanë strategjik, së shpejti do të merrni edhe besimin kushtetues si Ushtri e Kosovës dhe si anëtare e NATO-s.

Ushtri që në zemër dhe në shpirt mban flakën e lirisë të ndezur nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës, e që është e gatshme sot të njohë dhe të mbrojë diversitetin kulturor e etnik të vendit tonë, lirinë e të gjithë atyre që jetojnë në Kosovë, shqiptarëve dhe të gjitha komuniteteve.

Ju, në rrethana paqeje do të shërbeni kudo që e kërkon Aleanca Veri-Atlantike aty ku do të jetë edhe qëllimi Ynë!

Pra, ushtarë e oficerë, Forca e Sigurisë së Kosovës, të gjithë ju prezentë, sot ne mund të kthehemi të nderojmë dhe kujtojmë me respekt të rënët për liri, të kujtojmë me respekt Epopenë e UÇK-së dhe rënien heroike të komandantit legjendar Adem Jashari dhe të betohemi në drejtimin tonë për një liri të përjetshme.

Lavdi të rënëve për liri.

“When I get a new book, I open and smell it”…

March 6, 2018 by dgreca

“When I get a new book, I open and smell it”: An Albanian Kadare fan remembers when books could be dangerous/There have been some interesting after-shocks from my New York Times Book Review piece last weekend: First, I made the headlines in Tirana. My contention that Ismail Kadare should have received a Nobel long ago is apparently controversial. Second, I got retweeted by Kadare’s daughter, Besjana Kadare, the Albanian Ambassador of Albania to the UN. And finally, I received the email below, from Albanian-born Kadri Brogi, a tech manager at Hunter College in New York City. He is obviously a Kadare fan of, and gives some insight into the devotion Albanians have for the language’s first international writer (and I include his second letter below):

“When I get a new book, I open and smell it.”

Thank you for writing that piece about Ismail Kadare. Your analyses is spot on.

I am originally from Albania and grew up reading his books. It was one of very few things we could look forward to there. The rest of the literature was just “socialist realism.” He had some of that as well, but he has explained why. As you correctly noted, he has been very much inspired by the ancient Greek literature. Most of his work reflects that.

Protection? Forget it.

I think one of the main reasons why he has not been considered for the Nobel prize has to do with the perception that he has been too close to the communist nomenclature. He was from the same town as Enver Hoxha, and many think that served as protection. I don’t believe that, because Enver Hoxha did not offer protection to anyone. He murdered is brother-in-law (his sister’s husband) who had paid for Hoxha’s education in France before the war.

About fifteen years ago, Kadare was invited to the Columbia University Rotunda. I was there. He was bombarded with questions about his past, mostly from Albanian immigrants, and he explained everything very well. He said that he had never pretended to be a dissident. He said he made a compromise in order to survive.

Modeled himself on Dante.

He said that, like Dante Alighieri (his words), he has to build his environment and surrender himself from that reality in order to produce what he did. He was referring to Dante’s status when he had criticized the Pope and was treated very unfavorably. That was the reason (according to Kadare) that Dante created his own isolated reality where he produced great works like The Divine Comedy. Kadare said that he had two options: compromise and continue to write books that we can read or end up with a bullet in back of his head and be a hero.

His writings were very ambiguous in many cases. I read every single book he published before 1990 and went back and read few of them again after 1990. It was then I was able to read between the lines.

I think he will eventually be nominated for the Nobel.

Thank you again for your piece and I look forward to getting your new book.

Kadri gives some insight into Albanian life under the Hoxha regime in a follow-up email:

There were two things you could do in Albania when we were growing up, sports and reading. I wasn’t good at sports so I picked reading.

In elementary school I would read all kind of books. I took some piano lessons then but other kids made fun of me saying that piano is just for girls so I quit. By today’s definition, that would have classified as bullying but not then and there . One teacher came to my father and expressed concern that I read too much and it might be unhealthy. To this day I read at least 15-20 books a year.

I live in NJ but commute to NYC every day. My phone is filled with audiobooks that I listen while staying on traffic.

Reading was something that helped me grow and develop. I learned English by myself with some old English books called Essentials.

At that time Russian was dominant in schools even though we had broken away from the Eastern bloc a long time ago. We could manage to get some prohibited books at that time (they were called yellow books) that if caught it meant jail.

I remember when I read the first American book in 1982. The Genius from Theodore Dreiser. I was mesmerized.

I read pretty much everything, but mostly historical books, memoirs, biographies and military because I served for many years. I was an Early Warning RADAR Engineer.

I teach computer science but try to encourage students to read as much as I can. I feel like many now consider reading as an archaic thing.

My daughters make fun of me because whenever I get a new book, I open and smell it.

Ismail Kadare: “There is real literature, and then there is the rest.”

My review is online at The New York Times Book Review today here, and in the print edition this weekend. The book under discussion: the Albanian maestro Ismail Kadare‘s A Girl in Exile. Every year, the Nobel committee seems to look the other way while a matchless collection of novels, plays, essays pours out from Paris and Tirana, his dual homes.

An excerpt from my review:

Kadare is still mapping out the boundaries of Albanian, a relatively recent literary language, where everything is new and newly sayable. He is the first of its writers to achieve an international standing. But how to describe something beyond words? “Better if you don’t know” is a repeated phrase in the book, along with variations of “it’s complicated.”

The two girls, “daughters of socialism, as the phrase went,” resolve their eternal love triangle with a stunning metaphysical selflessness. And they reply to injustice and repression not by resistance or retaliation, but with an utterly new, unconditioned response that leaves the reader lightheaded, transcending even that which we value as “freedom.” In Kadare’s words, they move “beyond the laws of this world.”

Read the whole shebang here.

Are you listening, Stockholm? (Photo: Lars Haefner)

Kadare’s relationship to his mother tongue intrigued me, especially given its affinities with classical Greek. I googled the language. I reached out to a Albanian Facebook group. I tried phoning the consulate. No joy anywhere. Who could tell me more? The most informative source turned out to be … Kadare himself. So I read more about it over at The Paris Review. “For me as a writer, Albanian is simply an extraordinary means of expression—rich, malleable, adaptable,” he explained to his interviewer, Shusha Guppy, in 1997. “As I have said in my latest novel, Spiritus, it has modalities that exist only in classical Greek, which puts one in touch with the mentality of antiquity. For example, there are Albanian verbs that can have both a beneficent or a malevolent meaning, just as in ancient Greek, and this facilitates the translation of Greek tragedies, as well as of Shakespeare, the latter being the closest European author to the Greek tragedians. When Nietzsche says that Greek tragedy committed suicide young because it only lived one hundred years, he is right. But in a global vision it has endured up to Shakespeare and continues to this day. On the other hand, I believe that the era of epic poetry is over. As for the novel, it is still very young. It has hardly begun.”

He’s just warming up:

“Listen, I think that in the history of literature there has been only one decisive change: the passage from orality to writing. For a long time literature was only spoken, and then suddenly with the Babylonians and the Greeks came writing. That changed everything.” It’s a bracing interview because of the unexpected turns the conversation takes. He never takes the predictable position, the weathered road.

Faster than a speeding bullet

“For example, they say that contemporary literature is very dynamic because it is influenced by the cinema, the television, the speed of communication. But the opposite is true! If you compare the texts of the Greek antiquity with today’s literature, you’ll notice that the classics operated in a far larger terrain, painted on a much broader canvas, and had an infinitely greater dimension: a character moves between sky and earth, from a god to a mortal, and back again, in no time at all! The speed of the Iliad is impossible to find in the modern author. The story is simple: Agamemnon has done something that has displeased Zeus, who decides to punish him. He calls a messenger and tells him to fly to earth, find the Greek general called Agamemnon and put a false dream into his head. The messenger arrives in Troy, finds Agamemnon asleep and pours a false dream into his head like a liquid, and goes back to Zeus. In the morning Agamemnon calls his officers and tells them that he has had a beautiful dream, and that they should attack the Trojans. He suffers a crushing defeat. All that in a page and a half! One passes from Zeus’s brain to Agamemnon’s, from the sky to earth. Which writer today could invent that? Ballistic missiles are not as fast!”

In sum: “All this noise about innovations, new genres, is idle. There is real literature, and then there is the rest.”

After a few paragraphs to lure you in, the Paris Review interview is behind a paywall … well, I’ve effectively done the same, haven’t I? But my review is free. It’s here.(The New York Times)

Vizat japoneze për qytetarët e Kosovës jepen në Tiranë

March 3, 2018 by dgreca

-Ministri i Jashtëm Pacolli vazhdon takimet me autoritetet e larta në Japoni, vizat japoneze për qytetarët e Kosovës do të jepen në Tiranë/

1 Vizat Japoneze 2

Tokio, 2 Mars 2018 – Gazeta DIELLI/ Si hap i parë i takimit të djeshëm midis dy ministrave të jashtëm të Japonisë dhe Kosovës, Taro Kono dhe Behgjet Pacolli në Tokio, menjëherë sot, ka mbërritur nota verbale japoneze me lajmin e mirë për qytetarët e Kosovës.Japonia pranoi menjëherë kërkesën e ministrit Pacolli, që vizat për kosovarët, që duan të udhëtojnë në Japoni, të jepen pranë Ambasadës së këtij vendi në Tiranë.Ky është një lehtësim i konsiderueshëm për shtetasit e Kosovës, duke patur parasysh se deri më tani, vizat për ta jepeshin në ambasadën e Japonisë në Vjenë.Gjatë takimit të djeshëm pala japoneze premtoi se do ta merrte parasysh kërkesën e shefit të diplomacisë së Kosovës për regjim pa viza, në rast se Bashkimi Europian do t’i heqë vizat për kosovarët në të ardhmen e afërt.

Ndërkohë, dita e dytë e vizitës së ministrit të jashtëm të Kosovës dhe numrit dy të qeverisë, shoqëruar nga ministri i zhvillimit ekonomik, Valdrin Lluka në Tokio, kishte në fokus bashkëpunimin ekonomik me Japoninë, njerin nga tre vendet më të zhvilluara ekonomike të botës dhe donatorët kryesorë në rrafsh botëror.Kështu dy ministrat patën takime me drejtuesit kryesorë të JICA, (Agjencia Japoneze e bashkëpunimit ndërkombëtar), dhe të JBIC (Banka Japoneze e Bashkëpunimit Ndërkombëtar), përkatësisht me Kazuhiko Koshikawa dhe Tadashi MAEDA, ministrin e shtetit për financat, Kenichiro UENO, me Ministrin e ngarkuar për lojrat Tokio Olympic and Paralympic Games Shunichi SUZUKI.

Gjatë këtyre takimeve, ministri Pacolli ftoi investitorët japonezë të vinë në Kosovë në vendin e mundësive dhe lehtësive të mëdha për ndërmarrësit, afër tregut europian prej 500 milionësh.

“Na jeni gjendur në momentet më të vështira duke na ndihmuar. Sot ne duam që kompanitë japoneze në Kosovë të prodhojnë mallrat e tyre, në bashkëpunim me kosovarët”, tha z. Pacolli.Ai përsëriti gatishmërinë e qeverisë së Kosovës për themelimin e një zone të lirë ekonomike në dispozicion të ndërmarrësve japonezë. Ministri i jashtëm kërkoi ndihmë prej agjencive ndihmuese japoneze dhe Bankës kryesore të bashkëpunimit ndërkombëtar, asistencë për ngritjen e platformave agroushqimore, të shkollave profesionale cilësorë, etj. Bashkëbiseduesit e tij japonezë premtuan një nivel të ri bashkëpunimi me Kosovën dhe se do të punonin në drejtimet e sugjeruara nga z. Pacolli.Po ashtu gjatë paradites së sotme, në mjediset e Qendrës Meiji para një mjedisi ndërmarrësish të interesuar për Kosovën, ministri Lluka prezantoi lehtësitë ligjore, financiare, etj dhe ju përgjigj pyetjeve të tyre.Në mesditë, në praninë e autoriteteve të larta japoneze, miqve të Kosovës në institucionet e këtij vendi, zëvendësministrit të jashtëm Mori, mbi 20 ambasadorëve nga vende të ndryshme dhe që nuk e njohin Kosovën, u organizua një pritje me rastin e dhjetëvjetorit të pavarësisë së vendit.Në pritje mbajtën fjalë rasti mysafirë të shquar, ministri i jashtëm Pacolli, ambasadori Leon Malazogu, etj./b.j/

PROJEKTLIGJI KONICA

March 2, 2018 by dgreca

Nga Agron Alibali/

Me 5 janar 1924 Faik Konica u zgjodh deputet i Korçës dhe “mis” i Kuvendit Kushtetues. I ndodhur në krye të Vatrës në Boston, Konica nuk i pranoi detyrat e rëndësishme politike. Me 2 mars 1924 ai hoqi dorë zyrtarisht nga mandati i deputetit.

Largësia nga Shqipëria dhe ngjarjet e vrullshme të atij viti i mundësuan Konicës të mbante qëndrime deri diku objektive për gjendjen në vend. Këtë e shohim sidomos tek korrespondenca me Zogun në dhjetor 1924, ku bën thirrje për qetësi dhe vënien mbi gjithshka të interesave të vendit.

Mirëpo gjetje hipotetike në arkivën e tij private mund të hedhin dritë edhe për një veprimtari legjislative të Konicës, të mbetur në embrion. Fjala është për një projektligj tejet interesant për lobimet politike. Edhe ky dokumenti juridik do të shquhej për kthjelltësinë, lakonizmin dhe frymën e interesit publik.

I titulluar shkurt “Nyjat për ndalimin e veprimtarisë lobiste”, projektligji do të përmbante vetëm dy nene, si më poshtë:

“Neni 1 – Ndalohet financimi nga çdo subjekt i Mbretërisë Shqiptare i veprimtarive lobiste të çfarëdolloji, përfshirë konsulencë zgjedhore, të kontraktuar në favor të subjekteve të huaja”.

“Neni 2 – Shkelja e këtij ligji dënohet me gjobë të barasvlefshme me shumën e kontraktuar për shërbimin e lobingut.”

I mbetur në letër, ky projektligj nuk mund të mos na sjellë në vëmendje shumat marramendëse që kanë kontraktuar për veprimtari lobiste politike etj. tre partitë kryesore në vend. Sipas të dhënave të shpallura në faqen e Departamentit Amerikan të Drejtësisë [www.fara.gov], vlera monetare që tre partitë kryesore harxhuan sëbashkë për veprimtari lobimi në SHBA në periudhën parazgjedhore në vitin 2017 ishte baras me 125,000 dollarë amerikanë në muaj. Nëse këtë e shumëzojmë për katër muaj, atëhere deri në korrik 2017 arrijmë shumën e konsiderueshme prej 600,000 dollarësh. Një kontratë prej 20,000 $/muaj, madje, isht njëvjeçare.

Pyetja e parë që vjen ndërmend është: prej nga dalin këto para? Ligji fillimisht përcaktonte tre burime financimi për partitë politike: (i) kuotat e anëtarësisë; (ii) çdo pasuri e fituar në mënyrë të ligjshme; (iii) ndihma buxhetore. [Ligji për Partitë Politike, Nr. 8580, dt. 17.02.2000, Neni 17]. Vështirë që këto fonde të dalin nga kuotat e anëtarësisë apo ndihma buxhetore. Me ligjin e ndryshuar [Nr. 10 374, dt. 10.02.2011] u krijuan hapësira të gjera përmes termit “fondet jopublike”, ku përfshihen “dhurime financiare, dhurime në natyrë, shërbimet, sponsorizimet, kreditë apo garancitë e ndryshme, si edhe çdo transaksion tjetër financiar.” Lepuri, pra, fle në ferrnajën e gjerë dhe gjithpërfshirëse të “fondeve jopublike”…

Po kush i kontrollon burimet dhe veprimet financiare të partive politike?

Fillimisht tagrin e kontrollit ndaj financimit të partive në çdo kohë e kishte Kontrolli i Lartë i Shtetit. Me ndryshimet ligjore ky tagër fatkeqësisht i kaloi Komisionit Qendror të Zgjedhjeve. Po të mbajmë parasysh ndikimin e thellë të partive politike tek KQZ-ja, është e qartë se mënjanimi i rolit të KLSH-së e ka dobësuar ndjeshëm kontrollin publik mbi financimin e partive politike në vend.

Sipas Nenit 23/1 të ligjit të ndryshuar, “dhurimet regjistrohen në një regjistër të posaçëm, ku shënohet shuma e fondeve të përftuara dhe identifikimi i qartë i dhuruesit, qoftë ky person fizik ose juridik”. Dhe më tej: “Lista e personave, që dhurojnë shuma jo më pak se 100 mijë lekë, si dhe vlera përkatëse, duhet të bëhen kurdoherë publike.” Ndofta mund t’i takonte shtypit profesionist dhe të pavarur shqiptar që të zbardhë deri në fund këtë lumë parash që del nga Shqipëria në mes të ditës me diell…

Pyetja e dytë është nëse këto fonde të majme do të mund të përdoreshin përndryshe për hallet e mëdha të vendit? Dhe si mund të frenohet kjo dalje e pakontrolluar e parave jashtë vendit, ndërkohë që Shqipëria është në krizë ekonomike e financiare?

Dihet se shoqëria shqiptare sot ballafaqohet thuajse në çdo fushë me nevoja të shumta e të jashtëzakonshme. Kemi parasysh këtu shkollat e spitalet sidomos në zonat e thella të vendit, katastrofën urbane e emergjencën mjedisore kudo, gjakmarrjen që ende po korr jetë njerëzish në malet e Veriut etj. Ndërkohë totali i detyrimeve të prapambetura, të akumuluara në periudhën janar 2015 – dhjetor 2016 ka arritur në shifrën 1 miliard e 800 milion lekë. Atëhere, a justifikohen shumat e konsiderueshme që nxjerrin nga Shqipëria partitë politike vendase, duke mbushur kësisoj xhepat e firmave lobiste amerikane me synimin kinse për të marrë sa më shumë vota në Shqipëri?!

Prandaj, do të ishte mëse e mirëpritur ndërmarra e një nisme ligjëvënëse për ndalimin e menjëhershëm dhe përfundimtar të financimit të shërbimeve lobiste prej partive politike. Përndryshe, nën trysninë e opinionit publik, është imperative që kryetarët e partive ta ndërpresin menjeherë këtë praktikë të dëmshme e thellësisht hipokrite, dhe listat e dhuruesve të mëdhenj të deritanishëm të partive politike të bëhen publike sa më parë.

*Shënim: shkrimi mbështetet në një trajtë të argumentit reductio ad absurdum. Konica nuk paraqiti projektligj të tillë ndonjëherë.