Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

24 VJET NGA RIVENDOSJA E MARRDHENIEVE SHBA-SHQIPERI

by

Historia e marrëdhënieve Shqipëri-SHBA/
TIRANE, 16 Mars/ – Marrëdhëniet e bashkëpunimit mes Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës janë zgjeruar 24 vjet pas rivendosjes së marrëdhënieve diplomatike, duke u shtrirë në të gjitha fushat, në interes të të dy vendeve e popujve, në interes të paqes, sigurisë e zhvillimit të rajonit e më gjerë.
Marrëdhëniet diplomatike midis Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Shqipërisë, u rivendosën më 15 mars 1991, pas një ndërprerje prej 52 vjetësh. Fillimisht marrëdhëniet diplomatike mes dy vendeve u vendosën më 28 korrik 1922.
Në një vështrim të përgjithshëm, marrëdhëniet midis vendeve fillojnë me vitet e hershme të shekullit të XX, kur Presidenti amerikan Uillson, i ofroi mbështetjen e nevojshme dhe të domosdoshme shtetit të ri shqiptar, për njohjen e tij.
Marrëdhëniet me SHBA-në mbeten të rëndësisë parësore dhe strategjike për Shqipërinë. SHBA-të, janë aleati i pazëvëndësuëshëm i demokracisë dhe i shtetit shqiptar.
Bashkëpunimi dhe partneriteti midis dy vendeve është i orientuar në drejtim të forcimit të stabilitetit, paqes dhe zhvillimit rajonal; konsolidimin e demokracisë dhe shtetit të së drejtës; integrimit Euro-Atlantik të Shqipërisë; thellimit të reformave dhe të zbatimit të ligjit në Shqipëri; të ekonomisë, tregtisë dhe konsolidimit të ekonomisë së tregut; të drejtat e njeriut, lufta kundër terrorizmit, lufta kundër krimit të organizuar dhe trafiqeve ilegale, etj.
Këto marrëdhënie të bashkëpunimit të gjerë dhe partneritetit të ngushtë, janë një bazë e sigurt që ato të përparojnë më tej në interes të dy vendeve dhe popujve tanë, në interes të paqes, sigurisë dhe zhvillimit të rajonit tonë e më gjerë.
– Bashkëpunimi ekonomik –
Duke vlerësuar edhe njëherë nivelin shumë të mirë të marrëdhënieve dypalëshe, ekziston dëshira dhe vullneti i dyanshëm që edhe marrëdhëniet ekonomike të arrijnë në të njëjtin nivel. Aktualisht, në Shqipëri, janë të pranishme rreth 180 biznese amerikane të të gjitha përmasave dhe nga një spektër i gjerë i ekonomisë.
Janë krijuar të gjitha kushtet tashmë për një prani shumë më të dukshme të kapitaleve amerikane në Shqipëri, veçanërisht në sektorët strategjikë e ata prioritarë të ekonomisë sonë. Mbështetja substanciale që Qeveria amerikane i ka dhënë gjatë gjithë këtyre viteve Shqipërisë, nëpërmjet agjensive të saj, për ndërtimin e institucioneve dhe krijimin e parametrave të tregut të lirë, krijon kushtet për rritjen e investimeve të drejtpërdrejta amerikane.
Në kuadër të bashkëpunimit me agjensitë apo institucionet amerikane mund të përmendim: USAID, Korporata e Sfidës së Mijëvjeçarit, Fondi Shqiptaro-Amerikan për Ndërmarrjet, Dhoma Amerikane e Tregtisë, etj. Ndërsa si biznese private të pranishme në Shqipëri, apo pjesëmarrje në projekte mund të përmendim: Lockheed Martin, Bechtel, EximBank, etj, si dhe prania në projekte me partnerë të tjerë si ASG Power, Airport Partners, etj.
– Marrëveshjet Shqipëri-SHBA –
Ka rreth 24 traktate dhe marrëveshje midis Shqipërisë dhe SHBA-ve në fusha të ndryshme ku do të veçojmë, traktate në fushën e drejtësisë dhe policisë, ekonomisë, transportit, sigurisë dhe mbrojtjes, dhe fushës së kulturës.(Anila Struga-ATSH)

TE NDARA QE KUR LINDEN: UKRAINA E RUSIA, NDJEKIN DY RRUGE TE NDRYSHME

by

Si dhe pse keto dy vende, mberrijten ne piken ku ndodhen tashti?
By Brian Whitmore/
Perktheu GJON KADELI/
Natyrisht, shkaku per krizen e tashme, asht vendosmenia e Rusise, per
te mos lejue Ukrainen te integrohet ne Perendim. Por arsyeja baze asht
se mbas 1991-shit, ato moren drejtime te ndryshme. Keto dy rruge te
ndryshme e kane piknisjen, gjate dy diteve fate-zeza, ne fazen e
hereshme formuese, mbas shpartallimit te Bashkimit Sovjetik.
FAJI FILLESTAR I RUSISE
Dita e pare asht 4 tetori 1993, kur presidenti i Rusise Boris Jeltsin,
e zgjidhi problemin e tij te gjate me Parlamentin, tuej dergue tanket,
te cilet gjuejten ndertesen e atij insitucioni dhe e nenshtruen ate.
Ne ate moment, u duk, si nji fitore per Jeltsinin dhe ndjeksit e tij
reformiste kunder ligjvenesve, te mbrapambetun dhe reaksionare, por ne
te vertete ishte nji krim fillestar i Rusise.
Gjuejtja ma arme e Parlamentit Rus krijoj nji precedence (shembull) qe
grindjet politke mund te zgjidhen me force. Si rrjedhim Presidenca e
Rusise u shendrrue, ne nji ent shume te fuqishem, qe nuk i jepte
llogari askuj; gja qe Putini do t’a perdorte ne menyre te plote. Keto
lloje veprimesh provojne se, ne te vertete, zbatimi i ligjit ne Rusi,
asht, me thane te pakten, vetem nji iluzion.
Ish shefi i personelit te Jeltsinit, Sergei Filatof tha se tash 20
vjete kemi vazhdue me perdorun te njejtat menyra. “Ne mbijetuem ate
rast dhe duhet te kishim mesue, dicka prej tij, por fatkeqesisht, nuk
mesuem asgja. Te gjithe ne kishim mentalitetin Perandorak Rus,ku
fuqija, i zgjidhe ma mire problemet, se sa bisedimet dhe kompromiset.
Ne qofte se ne, duem te bahemi ndonjihere, shoqni demokratike, ne
duhet t’i ndryshojme, menyrat tona qeverisese, dhe metodat e
marredhanjeve, ndermjet autoriteteve drejtuese”.
ALTERNATIVA PER UKRAINEN
Me 10 korrik 1994 u mbajten zgjedhjet e pregjitheshme ne Ukraine,
mbasi ai vend fitoi pavaresin nga Bashkii Sovjetik. Njerzit votuen
kunder presidentit ne fuqi Leonid Kravcuk. Kravcuk dha dorehqjen, pa
krijue ndonji problem dhe e lejoj Kucmen te fillonte detyren. Kravcuk
kishte nji grindje te madhe me antaret e Parlamentit, por ndryshe nga
menyra ruse, kriza ne Parlamentin e Ukraines u zgjidhe ne menyre
paqsore, me nji marreveshje, per te ba zgjedhje te parakoheshme,
presidenciale dhe parlamentare.
Ja vlen te vehet ne dukje se gjta te gjitha zgjedjeve qe jane zhvillue
ne Ukranin dhe ne Rusi, qe nga koha qe Ukraina fitoi pavaresine,
zgjedjet ne ate vend kane qene demokratike, edhe pse jo te persosuna,
kurse ne Rusi nuk kane qene aspak demokratike.
ANALIZA (SHOSHITJA) E DY GJANAVE TE PERKUNDERTA
Jo vetem qe, vazhdimisht zgjedhjet ne Ukraine kane qene, ma
konkurruese se ne Rusi, por edhe elita politike dhe ajo ekonomike, ka
qene gjithnji ma pluralistike, qe nga koha e shpartallimit te
Bashkimit Sovjetik. Ukraina, ne menyra te vazhdueshme asht ba ma
demokratike, kurse Rusia ma pak demokratike.
Sean Guillori, i Qendres se Studimeve Ruse e Europiane ne Pitburg te
Shteteve te Bashkueme tha se “Qendrimi i eger i elites ruse ne
krahasim me ate shume ma te bute te elites Ukrainase” ishte nji faktor
themelor qe percaktoi rruget e ndryshme te te dy vendeve,qe nga koha
qe Ukraina fitoi pavaresine.
NDRYSHIME TE PARIKESHILLUESHME
Qe nga vjeti 1991, kur Ukraina fitoi pavaresine, ajo mberrijti nji
zhvillim shume ma te madhe demokratik se sa Rusia. Si rrjedhim, ne
fillim te veres se 2013-tes, shoqnia civile e Ukraines, me nji bindje,
gjithnji e ma te madhe, donte dicka edhe m a te mire. Hapi i pare ne
kete drejtim ishte nenshkrimi nga Ukraina, e nji marreveshje
bashkpunimi me Bashkimin Europain. Historiani i Universiteti Yale,
Timothy Snyder, tha gjate nji lekture keto fjale “Ne qofte se ju jeni
nji student, nji pronar i nji tregetije te vogel ne Ukraine,ju e
kuptoni Europen ne kete menyre, Ajo asht pjese e historise tone.
Europa sot, don te thote Bashkimi Europian, dhe Bashkimi Europian don
te thote, se asht vendi ku zbatohet ligji, dhe njeriu mund t’i
parashofi zhvillimet e ndryshme” Snyder shtoi se kryengritja ne
Euromaidan te Ukraines “ishte nji kryengritje e klases se mesme” per
t’i dhane fund sundimit te vendit nga nji sistem Oligarksh ne nji
sistem demokratik gjithepershijes.
Ajo qe e bani kete gja vendimtare, ishte se oligarket kryesore, si per
shembull Rinat Ahmetov dhe Igor Kolomojski, i bane llogorite, se ata
do te kishin kushte ma te mira, per te mbrojtun pasunite e tyne, ne
nji sistem qeveritar te lloit Europian, se sa, ne nji Ukraine, qe ne
te vertete ishte nji koloni e Rusise. Kur nji gja e tille ngjau,
drejtimet politike, qe Ukraina e Rusia moren, qe nga viti 1991, u bane
te parikeshillueshme.
Tuej shkrue kohet e fundit nji artikull ne Revisten “Foreign Affairs”
historiani i Universitetit Prinnceton, Stephan Kotkin, ven ne dukje se
Ukraina “asht nji komb teper i madh dhe i pavarun, per t’u perbi nga
Rusia”.
Ukraina u bashkue me Rusine me 1653, per t’u mrojtun bashkarisht,
kunder pushtueve te mundshem. Ukraina me qinda vjetesh asht trajtue
nga Rusia si nji koloni e saj. Pervec kesaj, nder te tjera, tragjedija
qe krijoj Rregjimi Komunist Sovjetik, tuej perdorun terrorin, e aq ma
keq urine, kunder popullit te Ukraines, gjate te ciles humben jeten,
ma shume se 4 milione Ukrainas, e me qinda mija te tjere u kalben
neper burgjet e kampet e perqendrimit ruse. Si mund t’i harrojne keto
veprime barbare ruse Ukrinasit. Pra shifet se kush asht fajtor , per
kete gjendje te krijueme. Natyrisht, tavarishat rusega

Rama dhe Mustafa: Bashkimi kombëtar në rrugën drejt BE-së

by

Kryeministri Edi Rama ka takuar paraditen e sotme homologun e tij kosovar Isa Mustafa.
Kjo është vizita e parë e kryeministrit Mustafa në Shqipëri që prej kohës që ai u zgjodh kryeministri i Kosovës.
Në një konferencë të përbashkët me homologun e tij shqiptar, Edi Rama, Mustafa bëri me dije se mbledhja e radhës e përbashkët mes dy qeverive do të mbahet më 23 mars, ku pritet të firmosen marrëveshje të rëndësishme mes dy vendeve.
Kryeministri shqiptar, Edi Rama i vlerësoi si të shkëlqyera marrëdhëniet mes dy vendeve, duke shtuar se këto marrëdhënie do të intensifikohen në fusha të tjera për të arritur objektivin e përbashkët, integrimin evropian.
“Marrëdhëniet mes nesh janë të shkëlqyera. Mbledhja e dytë e përbashkët mes dy qeverive do të mbahet në Tiranë më 23 mars. Atëherë do i japim një raport të hollësishëm publikut për sa kemi bërë deri tani në lidhje me marrëveshjet dhe projektet e përbashkëta”, tha Rama.
Nga ana e tij, kryeministri i Kosovës shprehu mirënjohjen për kontributin që Shqipëria ka dhënë ndaj populli dhe qeverisë së Kosovës në ndërtimin e shtetit të ri si dhe përkrahjen për njohjen e Kosovës nga vendet e BE-së që nuk e kanë njohur ende dhe përkrahjen në anëtarësimin e misioneve shumëkombëshe.
“Jemi mirënjohës për çdo gjë që kemi bërë së bashku dhe për mbështetjen e qeverisë dhe popullit shqiptar në të gjitha fazat e shtetndërtimit tonë. Kemi arritur rezultate shumë të mira në projektet e përbashkëta në arsim dhe kulturë dhe tani duhet punuar në projekte ekonomike”, tha Mustafa.

Kryeministri Mustafa, veç takimit me homologun Rama, do të pritet edhe nga Presidenti Bujar Nishani, kryetari i Kuvendit, Ilir Meta dhe lideri i opozitës, Lulzim Basha.

US ambassador to South Korea stable after knife attack

by

The US ambassador to South Korea is recovering in the hospital after being attacked by a knife-wielding man in Seoul. The assailant apparently shouted pro-reunification slogans.
The US ambassador to South Korea, Mark Lippert, underwent treatment for two and a half hours by plastic and orthopedic surgeons in Seoul on Thursday, with his condition described as stable.
Lippert was attacked earlier in the day by a man, identified as 55-year-old Kim Ki-jong, at a breakfast function in the South Korean capital. Witnesses say Kim, wearing traditional Korean dress, lunged at Lippert across a table with a 25-centimeter (10 inch) long paring knife, slashing his face and hand.
News agency Yonhap TV showed men in suits wrestle Kim to the ground, while 42-year-old Lippert was rushed to hospital in a police car waiting outside the building.
Video footage shows the US envoy leaving the conference holding one hand to his right cheek, his clothes covered in blood.
At a televised briefing, Severance Hospital’s Chung Nam-sik said it took 80 stitches to close the facial wound, which was 11 centimeters (4 inches) long and 3 centimeters (1 inch) deep.
Chung said if the wound to his cheek had been lower it may have severed his carotid artery, a potentially “life-threatening” injury.
The hospital also said it had treated damage done to sensory nerves in Lippert’s hand.
Lippert was expected to stay in the hospital for the next three or four days.
He tweeted from his hospital bed that he was “doing well.”

VRASJET VAZHDOJNE EDHE NE RUSINE PAS-SOVJETIKE

by

Nje Rusi demokratike, mund te jete ma larg,se ka qene ndonje here ma pare/
Nga Steve Gutterman/
Perktheu per Diellin:GJON KADELI/
Ne mars te 1995-es ata vrane Listievin.Ne nendor te 2006tes vrane Potitkovskajen dhe me 27 fruer te ketij viti vrane Mencovin.
Ana Politkovskaja dhe udheqesi i opozites Boris Nemcov,u vrane krejt afer Kremlinit dhe deri tashti autoritetet qeveritare ruse nuk kane zbulue se kush i bani keto vrasje.Megjithe kete, asht krejte e qarte se kush jane vrasesit. Njerzit qe bajne ate qe ju thote Putini-jane vrasesit!
Ne menyra te ndryshme, Listjevi, Politkoskaja dhe Mencov, luejten rrolin e tyne.
Listjevi ishte fytyra gjeniale e nji vizioni, per nji jete normale ne Rusi, nji vend ku njeriu mund te andrroje, per t’u ba i pasun shpejt, ose vetem per te shikue televizorin, pa u detyrue me ndigjue, propagenden. Askush nuk u gjykue per vrasjen e tij.
Politkovskaja ishte nje reportere dhe nje mbrojtese e perkushtueme, e te drejtave te njeriut, e cila nder te tjera, vuni ne dukje korrupsionin shume te madh qeveritar, si edhe perdorimin e forces ushtarake dhe policore tejet barbare kunder popullit Cecen, gja qe u ba me urdhnat e Putinit. Mbas dy poceseve gjygjesore, megjithse shume njerez u denuen, tuej perfshi, gjoja edhe vrasesin, familja e saj, avoketet mbrojtes, si edhe ata qe merren me mbrojtjen e te drejtave te njeriut, thone se deri sot, vrasesi i verete, nuk asht identifikue, dhe drejtesia nuk asht zbatue.
Dyshime te ngashme, u vune menjihere ne dukje, edhe per vrasjen e Nemcovit. Megjithe kete, keto dyshime u hodhen menjihere poshte nga Putini. Askush nuk e din, nese vrasesi i Nemcovit do te paraqitet ne gjygj.
Listiev, Politkovskaja dhe Nemcov, jane vetem tre emna, ne historine e gjate, te rusve te shquete, vrasja e te cileve asht ba nji gur i skalitun (veprimtari e vazhdueshme), ne periudhen e erret pas-sovjetike
Cdo vrasje i perket kohes se saj Ajo e Listievit i perket kohes se nji konkurrence te paskrupull, per pare dhe per fuqi me 199ote. Politkovskaja i perket kohes kur Putini po bante perpjekje, per te perforcue poziten e tij ne Rusi, dhe luften e dyte qe u ba ne Ceneni, gjate fazes se dyte qe ai ishte udheheqes i Rusise.
Aleatet e Nemcovit thone se ai ishte viktime e nji atmosfere, tejet te egersueme, e urrejtjeje, te cilet e akuzojne Putinin, se ai po e terheq vendin zhagas, ne nji lufte kunder Ukraines, dhe ne nji ballafaqim me Perendimin.
Nji gja qe te tri vrasjet e naltpermenduna kane te perbashketa, ishte nji ndiesi tronditese, nga shume njerez, qe banojne dhe punojne ne Rusi, se vrasja e fundit, ishte nji veprim, qe e coi gjendjen, aty ku nuk ka ma keq.
Te gjitha shejet tregojne se sistemi diktatorial ne Rusi, asht thadrue me shkronja, ne nji rrase te trashe graniti, qe me sa duket as fuqite natyrore as ato njerzore nuk e shrranjosi. Fatkeqesisht, duket se asht ba pjese e DNAs e udheheqesve ruse.