
Prof.Dr. Fejzulla Berisha/
28 Nëntori nuk është thjesht datë; është akti më i lartë metafizik i kombit shqiptar. Në Vlorën e vitit 1912, Ismail Qemali ngriti flamurin, duke themeluar shtetin modern shqiptar. Në Prekazin e vitit 1998, Adem Jashari ngriti sakrificën, duke rilindur lirinë shqiptare. Këto dy ngjarje e bëjnë 28 Nëntorin aks krejtësisht unik në historinë e njerëzimit: dita kur u lind shteti dhe dita kur liria u pagëzua me gjak për të dytën herë.
Për shqiptarët kudo – në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni të Veriut, Mal të Zi, Preshevë, Çamëri dhe diasporë – 28 Nëntori është amaneti i ndërgjegjes kombëtare:
Të ndërtojmë Shqipërinë e bërë — jo vetëm si shtet, por si dinjitet.
Fan Noli — Apostulli i Shqipërisë së bërë me drejtësi, kulturë dhe dinjitet
Në Boston, aty ku valon ende fryma e tij, Fan Noli ngriti projektin më të lartë moral të shtetit shqiptar.
Përmes Federatës “Vatra” dhe gazetës “Dielli”, ai artikuloi një filozofi që i paraprin edhe sot demokracive perëndimore:
“Shqipëria të bëhet, se ndryshe shqiptarë s’ka.”
Noli e konceptoi Shqipërinë e bërë si një republikë të së drejtës, kulturës dhe barazisë civile.
Për të, flamuri nuk kishte vlerë pa drejtësi; shteti nuk kishte kuptim pa moral.
Sot, në 28 Nëntor, mendimi nolian është busulla jonë morale ndërkombëtare.
Ismail Qemali — themeltari i lirisë dhe shtetit shqiptar
Akti i 28 Nëntorit 1912 ishte një akt gjenial politik.
Ismail Qemali shpalli pavarësinë në një kohë kur fuqitë e mëdha po ndanin Ballkanin sipas interesave të tyre.
Ai nuk shpalli thjesht një shtet; ai ringjalli një komb.
Në testamentin e tij politik la amanetin e pavdekshëm:
“Pavarësia fitohet me flamur, por ruhet me punë, drejtësi dhe bashkim.”
Ky amanet mbetet sfida jonë më e madhe një shekull më pas.
Hasan Prishtina — Kosova si zemër e pandashme e çështjes shqiptare
Në vizionin politik të Hasan Prishtinës, Shqipëria e bërë nuk mund të konceptohej pa Kosovën. Ai paralajmëroi se ndarja e trojeve shqiptare nga Konferenca e Londrës do të ishte padrejtësia më e madhe e shekullit.
Memorandumi i tij është sot dokument shtetformues i të gjitha politikave moderne shqiptare:
“Pa një ide të përbashkët kombëtare, as Shqipëri të bërë s’ka, as liri të qëndrueshme.”
Kosova, nga Lidhja e Prizrenit te UÇK-ja, e dëshmoi se ideali kombëtar nuk shuhet nga padrejtësia, as nga koha.
Adem Jashari — përkthimi i amanetit në sakrificë sublime
Në Prekaz, në mars 1998, Adem Jashari i dha kuptim absolut thirrjes: “Bëje ose vdis!”. Ai dhe familja e tij u shndërruan në kod themeltar të lirisë shqiptare. Prekazi është sot Jerusalemi i kombit, vendi ku amaneti i Ismail Qemalit u ndesh me përkushtimin absolut të shekullit XX. Një komb që ka Vlorën dhe Prekazin nuk vdes kurrë.
Trojet shqiptare — Shqipëria që ende bëhet
28 Nëntori na detyron të jemi të sinqertë: Shqipëria e bërë është ende proces historik.
– Në Maqedoninë e Veriut, shqiptarët kërkojnë barazi reale, jo simbolike.
– Në Mal të Zi dhe Preshevë kërkojnë respekt të identitetit dhe përfaqësimit.
– Në Çamëri vazhdon padrejtësia historike e pashlyer.
Shqipëria e bërë sot nënkupton unitet strategjik panshqiptar brenda kornizës euroatlantike, jo ndryshim kufijsh.
Kjo është filozofia moderne e bashkimit.
Diaspora shqiptare në SHBA — “Shqipëria e tretë”
Asnjë 28 Nëntor nuk është i plotë pa diasporën shqiptare në Amerikë.
Që nga koha e Fan Nolit dhe Faik Konicës deri sot, ajo ka qenë zëri më i fuqishëm i shqiptarëve në botë.
Në Boston, Filadelfia dhe New York, shqiptarët nuk e ruajnë vetëm flamurin – ata ruajnë misionin e tij.
Gazeta “Dielli” është ende profeti i fjalës shqiptare në Amerikë: dritë, mendim dhe bashkim.
Diaspora është Shqipëria e tretë — e shpërndarë në botë, por e bashkuar në zemër.
Shqipëria e bërë — projekti i së ardhmes kombëtare
Shqipëria e bërë nuk është nostalgji, por projekt i së ardhmes:
– Shqipëri me institucione të forta.
– Kosovë e konsoliduar në NATO dhe OKB.
– Bashkërendim strategjik panshqiptar.
– Ekonomi të zhvilluar dhe kulturë të lartë kombëtare.
Shqipëria e bërë është sinteza e historisë:
Vlorë + Prekaz = Komb i lirë dhe i dinjitetshëm.
28 Nëntori — dita kur kombi flet me një zë
Bij e bija të Shqipërisë kudo që jeni
28 Nëntori është dita kur i flasim vetes:
“Shqipërinë e pa bërë, bëje Shqipëri të bërë!
Bëje me dije, punë, drejtësi —
Dhe nëse duhet, bëje me sakrificë!
Por BËJE!”
Ky është amaneti i Ismail Qemalit, vizioni i Fan Nolit, ideali i Hasan Prishtinës dhe sakrifica e Adem Jasharit.
Deri sa ky amanet të përmbushet, flamuri ynë do të jetë jo vetëm simbol i së kaluarës, por premtim i së ardhmes.
Gëzuar 28 Nëntorin!
Lavdi Flamurit Kombëtar!
Lavdi Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Kosovës!








