Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

UNË JAM ME PEDAGOGËT! PROTESTA SI E DREJTË E NJERIUT

by

Nga Frank Shkreli/

“Valët e revoltës do të vazhdojnë të shkundin themelet e kombit tonë deri në ditën që të vendoset drejtësia.” (Martin Luther King)

Pedagogët e disa universiteteve publike në Shqipëri kanë dalë sërish në protestë të hënën, për të kërkuar plotësimin e kërkesave të tyre, përfshir rritjen e pagës. Protesta e pedagovëve të universiteteve shqiptare ka filluar tre javë më parë, kur ka filluar edhe viti i ri akademik. Njoftohet gjithashtu se protesta e pedagogëve shqiptarë mund të përshkallëzohet deri në një protestë që përfshin grevën e urisë. 

Unë nuk e ndjejë veten të kualifikuar të flas për kërkesat e pedagogëve – kjo është një çeshtje midis Sindikatës së Pedagogëve dhe qeverisë Rama. Por dua të theksoj nevojën dhe rëndësinë e protestave të tilla për një shoqëri tranzicioni, siç është Shqipëria e 30-viteve të fundit, e cila, qartë “ka mbetur në klasë”, sa i përket zhvillimeve dhe reformave, drejtësisë dhe të drejtave të barbarta dhe zhvillimeve, vërtetë, demokratike në krahasim me pjesën tjetër të Evropës ish-komuniste, madje edhe në krahasim me vendet e rajonit ballkanik.

Ashtu siç kam thekësua shpesh në të kaluarën, dëshiroj të nënvijoj të drejtën e protestës, si një përgjegjësi dhe e drejtë morale, për çdo individ dhe për çdo grup, cilatdo qofshin ankesat dhe kërkesat e tyre, përfshir kushtet e punës, që përfshijnë edhe rrogat. Kjo është një e drejtë themelore për të gjithë qytetarët pa dallim, në një shtet që e konsideron veten demokratik, ose “pjesërisht” demokratik, siç është cilësuar Shqipëria, vazhdimisht, gjatë këtyre 30-viteve tranzicion “post-komunist”, nga organizata ndërkombëtare të drejtave të njeriut dhe mbrojtëse të lirisë dhe demokracisë në botë. Kam konsideruar dhe konsideroj protestat dhe demonstratat paqësore, si një forcë morale për bërjen e ndryshimeve të nevojshme në një shoqëri si Shqipëria.  Frank Shkreli: Protestat si forcë morale për të bërë ndryshimet e nevojshme | Gazeta Telegraf – Si përfundim jam përpjekur duke bazuar në përvojat përendimore të të drejtave bazë të njeriut, që të pasqyroj dhe të mbështes këtë të drejtë themelore për të gjithë, përfshir edhe protestat e studentëve shqiptarë, vite më parë, të cilat fatkeqsisht, filluan për së mbari, por pastaj u sabotuan nga forca më të fuqishme se lëvizja e tyre. Frank Shkreli/ Edhe unë jam me studentët | Gazeta Telegraf

Përfundimi sot është dhe shihet nga të gjithë, brenda dhe jashtë Shqipërisë – rinia shqiptare po largohet masivisht nga trojet shqiptare, si rrejdhim i politikave korruptive të një qeverisjeje të paaftë, që tani ka prekur — me përjashtim të ma të pasurve në vend — pothuaj të gjithë sektorët e shoqërisë shqiptare, përfshir pedagogët e universiteteve shqiptare, ajka intelektuale e cilësdo qoftë shoqëri në botë.   “Shpresa kryesore e një vendi është edukimi i mirë i rinisë së tij”, ka thenë Desederius Erasmus, fillozofi holandez i shekullit XV.  Për të rivendosur shpresën dhe përspektivat për një të ardhme më të mirë në Shqipëri, kultura dhe arsimimi – pedagogët dhe studentët — janë arma më e fuqishme për t’i thyer hovin këtyre politikave korruptivedhe shkatërruese anti-kombëtare, që po zbrazin Shqipërinë nga më të mirët e saj.  Atëherë pse mos të ketë protesta paqësore në Shqipëri, qoftë edhe nga pedagogët, qoftë edhe grevë urie?! E drejta e protestave paqësore sanksionohet nga një numër dokumentesh kombëtare, evropiane dhe ndërkombëtare.  Kjo është, ndër të tjera arsye, që edhe unë si individ dhe njeri i lirë, mbështes të drejtën e protestës paqësore edhe për pedagogët shqiptarë.

 Ndoshta përvoja amerikane gjatë historisë së Shteteve të Bashkuara mund të jetë si më e njohura në botë, sidomos, përvoja e shekullit të kaluar, e lëvizjes paqësore të Martin Luther Kingut, por edhe veprimtaria paqësore e Mahatma Gandit, si shembull i një lëvizjeje paqësore botërore. Lëvizja e Martin Luther King-ut në Amerikë ishte një lëvizje – protestash paqësore, anë e mbanë Shteteve të Bashkuara.  Ajo periudhë cilësohet si një periudhë shprese biblike e Martin Luther Kingut, shpresë që pothuaj askush nuk mund t’a parashikonte- ndoshta as vetë Martin Luther Kingu – se një ditë ajo shpresë do të bëhej realitet. I gjithë aktivizmi i Doktor Martin Luther Kingut në mbrojtje të drejtësisë, të lirisë dhe të drejtave të barabarta për të gjithë, vazhdon edhe sot të jetë një thirrje tepër aktuale këtu në Shtetet e Bashkuara dhe anë e mbanë botës – përfshir edhe Shqipërinë, dhe pse jo, përfshir edhe protestën e pedagogëve shqiptarë, pasi kërkesat e tyre, besoj se, ndonëse legjitime, shkojnë përtej rritjes së rrogave – është në interesin kombëtar që rinia shqiptare dhe më të mirët intelektualaë të kombit të qendrojnë në trojet shqiptare dhe të mos përhapen nepër Evropë për punë hamallëk.  Shqipëria ka nevojë për tolerancë dhe kulturë protestash dhe jo për kërcënime ndaj atyre që angazhohen në protesta legjitime për plotësimin e kërkesave të tyre si qytetarë. 

Ndonëse sot Amerika konsiderohet si ndër vendetemë demokratike në botë, as Shtetet e Bashkuara, si shoqëri dhe si shtet, nuk kanë qenë dhe nuk janë një shoqëri e përsosur, pa probleme ekonomike, politike, etnike, raciale e tjera.  Përkundrazi, edhe këtu vazhdojmë të përballemi me probleme. Por jemi të vetëdijshëm se, ajo që e dallon Amerikën nga shumica e vendeve të tjera, ashtu siç ka thënë në një fjalim edhe ish-Presidenti i parë afrikano-amerikan, Z. Barak Obama, “Është angazhimi dhe mbështetja e këtij vendi ndaj disa vlerave universale që na e bëjnë të mundur të korrektojmë të metat dhe mangësitë tona, duke u përmirësuar gjithnjë si shoqëri, rrjedhimisht, duke u bërë më të fortë si shoqëri dhe si shtet. Liria e fjalës dhe e drejta për të protestuar ka bërë të mundur që femrat dhe pakicat, të demonstrojnë në favor të drejtave të plota për ta dhe të barabarta për të gjithë, në një kohë kur atyre u janë mohuar këto të drejta.”  Presidenti Obama ka theksuar me atë rast se protestat paqësore për, “Zbatimin e ligjit dhe për administrimin e drejtësisë, kanë rrëzuar monopolet dhe forcat politike të korruptuara dhe i kanë dhënë fund abuzimit të pushtetit. Ndërkohë që media e lirë zbulon korrupsionin në të gjitha nivelet, përfshirë edhe entet qeveritare.” Eh, sikur media të luante rolin që i takon, po të ishte kështu edhe në Shqipëri, ndoshta nuk do të kishte nevojë për protesta, qoftë edhe paqësore, qoftë sidomos edhe nga pedagogët.

Citimet dhe fjalimet e Martin Luther King-ut – si një trashëgimi e tij – megjithëse janë të një periudhe para më shumë se 50-vitesh, ato tingëllojnë edhe sot gjithnjë aktuale, profetike, për të mos thënë, biblike, jo vetëm për aktualitetin politik dhe shoqëror në Amerikë sot, por janë reflektuese dhe shembull edhe për situata dhe protesta paqësore të popujve kudo në botë, përfshir Shqipërinë sot, pasi ai fliste për vlera morale dhe ndjerëzore dhe për të drejta universale të përbashkëta për çdo individ dhe për të gjithë popujt kudo, pa marrë parasysh, racën, fenë ose origjinën etnike. Por koha, as demokracia nuk presin pafund për zgjidhjen e problemeve të cilësdo shoqërie, është shprehur Dr. Martin Luther Kingu në fjalimin e famshëm që ka mbajtur në Katedralen Kombëtare të Uashingtonit, në mars të vitit 1968.

Ai ka folur për argumentet e disa personave të asaj kohe, të cilët ankoheshin se problemet nuk mund të zgjidheshin menjëherë, se duhej kohë, se koha në të vërtetë, do të shëronte të gjitha plagët, sipas tyre. “Koha”, ka thënë Martin Luther Kingu, “Është një mit, e ky mit është se koha është neutrale, se ajo mund të përdoret për qëllime konstruktive, por edhe për qëllime shkatërruese.” Justifikimin, se koha do i shërojë të gjitha problemet, forcat e errëta, ka theksuar ai, e kanë përdorur më efektivisht, se forcat e vullnetit të mirë. Koha do ta tregojë, ka thënë ai se, “Do të duhet që ky brez, eventualisht, të pendohet për të bëmat e forcave të errëta – dhe jo vetëm për fjalët dhe veprat e dhunës së tyre – por edhe për heshtjen e tmerrshme dhe për qëndrimet indiferente të njerëzve vullnet mirë, të cilët rrinë duarkryq”, përballë problemeve me të cilat ballafaqohet një shoqëri. “Pa një punë të rëndë dhe pa përpjekje të vazhdueshme nga njerëzit e vullnetit të mirë, koha në vetvete, bëhet aleate e ngushtë e forcave primitive të stagnimit shoqëror, politik dhe ekonomik, është shprehur Kingu. Duke shtuar se koha për të vepruar është tani. “Kështu që duhet të jemi bashkëpunëtorë të kohës duke qenë të vetëdijshëm se koha është, gjithmonë, e përshtatshme për të bërë mirë, për të bërë atë që duhet bërë”, për të mirën e përbashkët, është shprehur Martin Luther Kingu.

 Kjo është koha e përshtatshme edhe për për Sbqipërinë dhe për shqiptarët. “Në qoftë se njeriu nuk ka punë as të ardhura, ai nga ana tjetër nuk ka as jetë, as liri, as perspektivë dhe as mundësinë për të qenë i kënaqur”. Duke njoftuar protesta paqësore kundër diskriminimit në atë kohë në Amerikë, “Kemi ardhur në Uashington” — është shprehur Martin Luther Kingu, në fjalimin e tij në Katedralen Kombëtare të kryeqytetit amerikan, në vitin 1968 – “Për t’u angazhuar në një veprim dramatik paqësor, për t’u kujtuar të gjithëve hendekun e madh që ekziston midis premtimeve të bëra dhe mosrealizimit të premtimeve të dhëna. Për ta bërë të padukshmen, të dukshme”, ka theksuar ai, duke paralajmëruar se, “Asgjë nuk do të realizohet drejt zgjidhjes së problemeve me të cilat përballet shoqëria, në qoftë se njerëzit vullnet mirë, rrinë duarkryq, me shpresën se koha, eventualisht, do t’i zgjidhë problemet.” 

Citimet dhe fjalimet e tij, megjithëse i përkasin një periudhe tjetër historike, tingëllojnë edhe sot gjithnjë aktuale, profetike, për të mos thënë, biblike, jo vetëm për aktualitetin politik dhe shoqëror në Amerikë sot, por janë reflektuese edhe për situata protestuese të popujve kudo në botë, si në Shqipëri sot.  Disa nga thëniet e famshme të Dr. King-ut– sidomos në lidhje me protestat paqësore kundër padrejtësive, diskriminimeve dhe të drejtave bazë të njeriut – e që janë aktuale edhe sot:

“Ne duhet të jemi të vet-dijshëm se, më në fund, ne kërkojmë krijimin e një shoqërie që është në paqë me vet-veten dhe e cila mund të jetojë me ndërgjegjën e saj.”

“Në qoftë se do të protestoni guximshëm, pa u trembur por me dinjitet, kur të shkruhet historia për brezat e ardhshëm, historianët do të shënojnë në librat e historisë, se njëherë na jetonte një popull i madhërishëm, i cili futi një kuptim të ri të dinjitetit njerëzor, në rrjedhat e qytetërimit.”

“Ju lutem të jeni paqësorë. Ne besojmë në ligjshmëri. Ne nuk promovojmë as nuk mbështesim dhunën.”

“Është përgjegjësi morale që të mos përfillen ligjet e padrejta”.

“Terri nuk zhduk dot terrin; vetëm drita mund të bëjë një gjë të tillë. Urrejtja nuk zhduk dot urrejtjen; vetëm dashuria mund ta bëjë këtë.”

“Jeta jonë fillon të marrë fund, ditën që heshtim për gjërat e rëndësishme në jetë.”

“Padrejtësia kudo qoftë, është kërcënim për drejtësinë gjithkund tjetër.”

Martin Luther King

                                                  Dr. Martin Luther King     

A person standing at a podium with his hand raised Description automatically generated with medium confidence

Kreu i sindikatës së pedagogëve të Shqipërisë, Sandër Kovaçi — Shqipëria ka nevojë për tolerancë dhe kulturë protestash dhe jo për kërcënime ndaj atyre që angazhohen në protesta legjitime për plotësimin e kërkesave të tyre, si qytetarë me të drejta të barabarta të atij vendi. 

Rrustem Berisha, autor i librit “Genocidi serbo-malazez dhe pushtimi i trojeve shqiptare 1800-1999”

by

Studiuesi Rrustem Berisha: Institucionet shqiptare të veprojnë te kancelaritë botërore për dënimin e krimeve serbo-malazeze, të edukohet brezi i ri

Intervistoi: Eneida Jaçaj Lamçe

Populli shqiptar ka përjetuar masakra nga më barbaret dhe më çnjerëzoret, siç është Holokausti Jugosllav dhe ai Grek, ndërsa me trojet e Arbrit janë bërë padrejtësira, si plaçkitje, vjedhje, pazare politike, e deri te tratativat për ta fshirë Shqipërinë nga harta gjeografike. Fuqitë e Mëdha Europiane e copëtuan Shqipërinë për të kënaqur shtetet që do të merrnin pjesë në luftë përkah tyre, lejuan që të zhvilloheshin masakra mbi popullsinë shqiptare, duke realizuar qëllimet e tyre të errëta gjeo-strategjike. Fatkeqësisht, në ditët e sotme janë duke bërë të njëjtën gjë, pasi po mbajnë jashtë Bashkimit Europian Shqipërinë, në vend që të kërkojnë falje për padrejtësitë shekullore që kanë kryer. Populli shqiptar duhet të mbajë qendrim dhe duhet të veprojë që zëri i tij të dëgjohet deri te kancelaritë e huaja, në mënyrë që të dënohen të gjithë përgjegjësit e genocidit serbo-malazez dhe atij grek ndaj popullsisë çame, ashtu siç Gjermania dënoi krimet e nazizmit ndaj hebrenjve. Gjatë Luftërave Ballkanike, ushtria serbo-malazeze ka zhvilluar krime nga më të rëndat dhe kanë ndërmarrë politika shoviniste për copëtimin e trojeve dhe robërimin e shqiptarëve. Atë që nuk po e bëjnë institucionet, po përpiqen ta bëjnë disa intelektualë, si publicisti, studiuesi, njëherësh shkrimtari z.Rrustem Berisha, i cili është autor i librit “Gjenocidi serbo-malazez dhe pushtimi i trojeve shqiptare 1800-1999″, me tri vëllime. Rrustem Berisha ka hulumtuar mbi 15 vite për gjenocidin shekullor që është ushtruar mbi popullin shqiptar. Ky libër ka karakter studimor, historik dhe politik, ku qëllimi kryesor i tij është që të rrisë ndërgjegjësimin dhe trysninë e përgjegjësisë së institucioneve shqiptare, për të vepruar në kancelaritë më të larta ndërkombëtare, që të dënohen kriminelët dhe t’u mësohet brezave të rinj historia e nëpërkëmbjes së popullit shqiptar. Berisha ka studiuar qindra dokumente, ku ka zbuluar se janë mbi 30 000 persona me emra të vrarë që nga viti 1800 deri me 1999, që nga Podgorica, Tivari, Plava, Gucia, Ulqini, Shkodra, Tetova, Dibra, Kumanova, Peja, Gjakova, Prizreni etj. Rruste Berisha vë në dukje se nuk ka serb, malazez, grek as maqedonë, pasi janë shpikje nga disa vende të Evropës për të shfarosur kombin shqiptar. Rrustem Berisha është autor i librave: “Pse vdekja”, “Holokausti shqiptar”, “Trojet tona”, “Triumfi i drejtësisë në tribunalin e Hagës”, “Gjenocidi serbo-malazez dhe pushtimi i trojeve shqiptare 1800-1999” 1,2,3. 

-Përgëzime për punën e vyer dhe të palodhur, për të nxjerrë në pah të vërtetat historike, kalvarin e vuajtjeve të popullit shqiptar, nga gjenocidi serbo-malazez, në harkun kohor njëshekullor të viteve 1800-1999. Mbi trojet shqiptare janë kryer padrejtësira dhe masakra barbare, siç është genocidi serbo-malazez, për të cilin do të flasim, por këtu do të përmendja edhe genocidin grek ndaj popullsisë çame, me në krye famëkeqin gjeneralin Napoleon Zervas. Të gjithë përgjegjësit duhet të shkojnë përpara drejtësisë, por falje duhet të kërkojnë edhe Fuqitë e Mëdha Europiane, që kanë bërë çfarë kanë dashur me Shqipërinë. 

 Më lejoni t’ju falenderoj përzemërsisht për këtë komunikim me lexuesit e Gazetës “Dielli”! E konsideroj një mundësi të mirë jo vetëm për informimin e opinionit, por edhe si një mesazh për ngritjen e një apeli që të bëhet më shumë për pasqyrimin e historisë sonë, kuptohet jo vetëm para opinionit tonë kombëtar, por edhe para atij ndërkombetar. Është për keqardhje që institucionet shtetërore si në shtetin amë e po ashtu edhe në Kosovë nuk kanë bërë asgjë për ngritjen institucionale të mbamendjes apo të institucionalizimit të së kaluarës sonë historike. Tragjike dhe e pakuptimtë se si në Tiranë, në Shkodër e në Prishtinë nuk ekziston një Muze i Gjenocidit, nuk ekziston Muzeu i Pastrimit Etnik të Krahinës së Nishit, e nuk kemi as Muze të Luftës së fundit, kjo nuk mund të shpjegohet. Mos të flasim për një Muze të Pastrimit Etnik të Popullit Shqiptar, nga trojet e veta. Një Muze per Luftën e Nokshiqit dhe betejat historike që janë zhvilluar edhe gjatë pushtimit të Perandorisë Osmane. Ngjarjet e hershme që kanë ndodhur në historinë tonë të lashtë. Secili njeri duhet ta pyesë vetveten – se ku e shohin fëmijët tanë të kaluarën tonë, në cilat institucione. Nëse ndërtojmë shtet, së pari duhet të ndërtojmë institucionet që prezentojnë identitetin tonë kombëtar. Pa këto institucione, ne nuk kemi ndërtuar shtet. Institucionet ku do të prezentohej e kaluara jonë historike, kjo është e pafalshme dhe njëherit shumë absurde. Vetëm ky përkushtim institucional flet shumë për papërgjegjshmërinë e atyre që qeversin si në Tiranë e po ashtu edhe në Prishtinë. Çdo armik i përbetuar i popullit tonë synim parësor ka gjithnjë fshirjen e të kaluarës sonë, pra sa më pak që përmendet e kaluara jonë, aq ma mirë është për armiqtë tanë!

-Cili ishte faktori ngacmues që ju bëri të shkruani këtë libër studimor, dhe sa janë zotuar institucionet shqiptare për të dënuar gjenocidin serbo-malazez, një e kaluar e cila nuk duhet harruar, por duhet t’u bëhet e njohur edhe brezave të rinj?

Jemi shumë larg dokumentimit dhe studimit të historisë sonë, e po ashtu kemi bërë shumë pak për argumentimin dhe studimin e, sidomos, ngritjen e institucioneve që prezentojnë gjenocidin shekullor të ushtruar mbi popullin tonë. Nuk e di si ta definojë një qeverisje apo edhe një njeri i cili nuk bashkëjeton me fatin e kombit të vet. Nuk mund ta kuptoj ndërtimin e tij shpirtëror, as personalitetin e tij, po që se nuk ndjen dhe nuk frymon njerëzisht ashtu siç kanë frymuar ata që e kanë lind, pra familja dhe kombi. Preokupimi i vazhdueshëm i të gjithëve duhet të jetë fati ynë, në të kundertën njeriu nuk arsyeton as ekzistencën e vet, e nuk kupton as misionin e jetës së tij.

-Atë që nuk po e bëjnë institucionet, po e bëni ju duke paraqitur një studim të tillë, ku paraqitet i gjithë kalvari i vuajtjeve dhe masakrave ndaj shqiptarëve. Puna juaj është voluminoze dhe e shtrirë në një kohë 15 vjeçare. Besoj se ju nuk jeni vetëm në këtë projekt, kë do të falenderonit sot?

Dëshiroj të falenderoj publikisht dhe përzemersisht bashkëautorin e këtij projekti. Përgjatë më shumë se një dekade, kryetari i shoqatës SHQIPTARËT E BASHKUAR, me qendër në Miçigan, zoti Rrok Dedvukaj, një veprimtar i çështjes kombëtare nga Miçigani, ka qenë në çdo hap dhe angazhim bashkë, dhe kemi bashkëvepruar pa u ndalur për vite me radhë. Rrok Dedvukaj ka një meritë të veçantë, pasi që ka berë të mundur realizimin e ketij projekti, jo vetëm botimin, po edhe hulumtimet në arkiva dhe në shumë vende dhe terene, duke perfshirë edhe mijëra dokumente dhe literaturë historike. Pa mbështetjen e tij, nuk besoj që ky projekt do të realizohej, andaj e ardhmja i ka borxh këtij personaliteti të dalluar të çështjes kombëtare, ndërsa unë personalisht admiroj pa masë përkushtimin e tij atdhetar. Vlerësoj lart angazhimin e bashkëpunëtorve të mi; Dr. Islam Laukës, Dr. Elena Kocaqit, Dr. Qazim Namanit, Dr. Teki Kurtit, Mr. Ismet Azizit, Ramiz Lushajt, Reshat Sahitajt, Rexhep Dedushajt dhe shumë studiuesve nga Tirana, Shkodra, Prishtina e mërgata. Njëherit nuk ka munguar edhe përkrahja nga shumë veprimtarë në Miçigan, Uashington, Neë York e më gjerë, të cilët me të vërtetë më bëjnë krenar dhe më japin kurajo për të vazhduar me punën hulumtuese edhe në të ardhmen. Duhet t’i shpreh mirënjohjen time z. Faton Zogjani, i cili ka marrë iniciativën për përkthimin e këtij libri. Po ashtu, një mirënjohje të veçantë për veprimtarët, z. Dodë Nicaj, z. Luigj Gjokaj, z. Kolë Dedvukaj, z. Dedë Dushaj, z. Harry Bajraktari, z. Sab Gashit, z. Esad Gjonbalajt, z. Rexh Muriqi, z. Sam Gjokaj, z. Nikollë Junqaj, z. Qazim Dedushaj, z. Emrush Musaj etj, pa përkrahjen e të cileve ky projekt nuk do t’i kishte sukseset me të cilat po vazhdon të pushtojë opinionin kombëtar e së shpejti edhe atë ndërkombetar. Këtu shtjellohet Gjenocidi serbo – malazez për 200 vjet, si një luftë e parreshtur për të zhdukur kombin shqiptar. Tre vëllimet përbëjnë një dosje të fuqishme të gjenocidit shekullor. Janë me qindra dokumente dhe mbi 30 000 persona me emra të vrarë që nga viti 1800 deri me 1999, nga mbarë hapsira shqiptare, që nga Podgorica, Tivari, Plava, Gucia, Ulqini, Shkodra, Tetova, Dibra, Kumanova, Peja, Gjakova, Prizreni etj. Janë me qindra studiues të huaj që flasin dhe deshmojnë për gjenocidin serb e malazez.

-Gjenocidi serbo-malazez, apo Holokausti Jugosllav, mbi popullsinë shqiptare, ka qenë i vazhdueshëm në kohë. Pse shtetet më të fuqishme nuk kanë arritur ta ndalin kohë më parë? Çfarë fshihej pas mosveprimit të tyre?

Në politikë gjithmonë mbizotëron interesi gjeostrategjik i fuqive vendimarrëse, dhe e drejta merret shumë pak parasysh, për këtë ne duhet të jemi te vetëdijshëm si popull, dhe duhet të kemi një mobilizim dhe një bashkim më të madh të forcave dhe energjive kombëtare, për t’u përballur me padrejtësitë historike, që kanë ndodhur mbi popullin tonë. Aleancat e fuqive dhe interesave, përcaktojnë fatet e kombeve të pafuqishme.

-Gjenocidi serb ndaj popullsisë shqiptare dardane është cilësuar si një nga aparteidet më barbare mbi njerëzimin, në rastin konkret shfarosjen më çnjerëzore të popullsisë nga trojet shqiptare. Gjermania, pas Luftës së Dytë Botërore zhvilloi të famshmin “Gjyqi i Nurembergut”, ku ndoqi penalisht të gjithë ata që morën pjesë në Holokaust dhe zhvilluan krime të tjera. Serbia nuk ndjen asnjë lloj pendese apo të kërkojë falje ndaj popullsisë shqiptare, për të gjitha masakrat çnjerëzore që ka bërë.

 Formimi dhe vetekzistimi i Serbisë është i lidhur me krimin, ashtu është e konceptuar ekzistenca e tyre, sepse ata janë të vetëdijshëm se nuk kanë as histori e as identitet, pra janë një hordhi barbare e ardhur në trojet tona. Janë pushtues barbarë pa atdhe, dhe si të tillë nuk mund të mendojnë ekzistencën pa krim, hegjemonizëm dhe gjenocid. Pse, për arsye se janë një popull pa atdhe, deri më sot historia nuk njeh një vend që mund te definohet si i tyre, si vendlindje e tyre, nga kanë lind si kolektivitet. Por janë pushtues dhe nuk mund të definojnë një hapësirë gjeografike që u takon atyre, përpos trojeve të pushtuara dhe aneksuara. Evropa ju ka pranuar aq sa kanë pushtuar troje, kjo është drejtësia evropiane. Për këtë duhet të bindet çdo njeri normal në këtë botë. Andaj, ata vazhdojnë të projektojnë në vazhdimësi plane hegjemoniste, sepse ashtu janë të formuar, dhe nuk duhet të presim kërkim falje nga bishat për krimet që i kanë kryer, për mua është absurd kjo që mendojnë disa.

 -A duhet të ketë një qëndrim nga SHBA dhe BE, për të shënuar një tjetër pikë kthese në vazhdën e të gjitha përpjekjeve për çlirimin e popullit të Kosovës dhe për t’i kthyer plotësisht dinjitetin e munguar?

Së pari kisha kërkuar një qëndrim shqiptar të mbarë kombit shqiptar, një qendrim unik, me të cilin padrejtësinë historike kundër kombit shqiptar duhet ta ngremë para kancelarive më të fuqishme botërore. Duhet të bindemi një herë e mirë dhe përgjithmonë se serbët nuk mund të ndryshojnë, jam përpjekur në mënyrë shkencore ta analizoj në libër, se kemi të bejmë me një kolektivitet që ka në gjene krimin, pra krimin e ka në “kulturë’’ krimin e ka në “folklor”’, krimin, e ka në “art”, krimin, e ka në “arsim”, krimin ka në “zakone”, krimin, e ka në “shkencë”, krimin e ka në “politikë”, krimin mbi të gjitha e ka në “fe dhe kishë”, që vazhdimisht predikohet krimi si e vetmja formë e mbijetesës së kësaj hordhie, pra kjo hordhi barbare pa identitet ka në gjene krimin dhe nuk ndryshon deri sa të ekzistojë. 

-Patjetër që reflektimi dhe veprimi duhet të nisë fillimisht nga instuticionet shqiptare dhe populli shqiptar i bashkuar. Megjithatë, si e shihni ju rolin e ndërkombëtarëve që populli shqiptar të fitojë të drejtën për dënimin e të gjithë atyre që shkaktuan mizori dhe shkatërrime mbi trojet e Arbrit?

Duhet të bindemi se në diplomacinë ndërkombëtare mbizotërojnë interesat gjeostrategjike e jo drejtësia apo vënia në vend e drejtësisë, apo të presim një të drejtë të mohuar të vendoset herët apo vonë; kjo është një ëndërr që duhet ta heqim nga mendja se të tjeret po brengosen për ne, kurse ne të mos brengosemi për veten tonë. Mbi ne është ushtruar padrejtësi e madhe gjatë historisë, por edhe kemi pasur miq që na kanë shpëtuar pa u shfarosur mbarë kombi ynë, për këtë duhet të jemi të vetëdijshem, dhe humbja e miqve është tragjedi për ne.


-Serbia dhe Mali i Zi zbatuan politika shoviniste ndaj popullsisë shqiptare, për copëtimin e trojeve dhe robërimin e shqiptarëve. Sipas studimit që ju keni kryer, cili është bilanci i të vrarëve nga ushtria serbo-malazeze dhe cila është masakra më e egër, më barbare, që është kryer mbi popullsinë e Kosovës dhe në viset e tjera shqiptare, nga Mali i Zi?

Vështirë të konstatohet një bilanc i tragjedisë sonë, dhe të japim një pasqyrë të këtij gjenocidi. Por që nga viti 1804 kur dhe janë shpërngulur me dhunë dhe terror shumë familje shqiptare nga rrethina e Beogradit kurrë nuk është ndalur terrori, dhuna dhe gjenocidi mbi popullin tonë. Vetëm në Luftërat Ballkanike, më 1912/13, janë vrarë mbi 500 000 mijë shqiptarë, dhe populli ka qenë buzë shfarosjes së përgjithshme. Arkivat evropiane janë të mbushura me dëshmi të gjenocidit shfarosës gjatë luftërave apo Aleancës për shfarosjen e kombit shqiptar me 1912/13. Aty shpalosen mizoritë e tmerrshme që nuk mund t’i besoj mendja njerëzore. Në këto arkiva janë argumentet dhe dëshmitë e pakontestuara se si me mijëra familje shqiptare janë ngujuar nepër ndërtesa dhe janë djegur për së gjalli. Deri më sot asnjë reagim apo denoncim i shtetit shqiptar. Ky gjenocid ka vazhduar pa nderprerë asnjëherë. Jo vetëm zgjerim me hegjemoni serbe dhe malazeze, po vetë lindja e tyre është pikërisht me krim dhe gjenocid, spastrim të trojeve shqiptare dhe përvetësim të tyre. Fatkeqësisht, duke ju njohur dhe duke u përqafuar sidomos nga Perandoria Osmane e asaj kohe dhe përkrahja e madhe e Francës, trojet shqiptare të pastruara etnikisht me zjarr dhe shfarosje me lloj-lloj krimesh makabre, u formuan shtete me popuj pa identitet. Duhet të thuhet botërisht se nuk ka serb, malazez, grek as maqedonë. Këto janë shpikje nga disa vende të Evropës për të shfarosur kombin shqiptar. Ndërtimi i këtyre vendeve me kombe të shpikura kishte vetëm një qëllim; shfarosjen e kombit shqiptar dhe përvetësimin e qytetërimit më të lashtë në Evropë, dhe poashtu vdekjen e popullit me gjuhën e parë të njerëzimit.

Qeveria e Kosovës themelon Këshillin Organizativ për shënimin e 110-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë

by

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari/

PRISHTINË, 26 Tetor 2022/ Në mbledhjen e sotme të Qeverisë së Kosovës u themelua Këshilli Organizativ për shënimin e Njëqindedhjetë Vjetorit të shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë, në këtë përbërje:

1. Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, kryesues;

2. Koordinatori i Sekretariatit Koordinues Ndër Qeveritar; zëvendës kryesues;

3. Ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, anëtare;

4. Përfaqësues, Zyra e Kryeministrit, anëtar;

5. Ministri i Mbrojtjes, anëtar;

6. Ministri i Punëve të Brendshme, anëtar dhe

7. Ministri i Administrimit dhe Pushteti Lokal; anëtar.

Sipas vendimit të miratuar, ftohen që të dërgojnë nga një përfaqësues edhe:

8. Përfaqësues, Zyra e Presidentes, anëtar;

9. Përfaqësues, Kuvendi i Republikës së Kosovës, anëtar;

10. Përfaqësues, Protokolli i Shtetit, anëtar; dhe

11. Përfaqësues, Sekretariatit Koordinues Ndër Qeveritar, anëtar.

Qeveria e Republikës së Kosovës, e drejtuar nga Kryeministri Albin Kurti, ka mbajtur sot mbledhjen e saj të rregullt, të 102-tën me radhë. Në mbledhje, mes tjerash, u bë ndryshimi dhe plotësimi i Programit Legjislativ të Qeverisë së Republikës së Kosovës për vitin 2022 dhe u miratua nisma për negocim të Marrëveshjes më Republikën e Maqedonisë së Veriut për bashkëpunim në hartimin e Planit të detajuar për ndërtimin e rrugës Prizren – Tetovë.

MANIFESTA 14, KOSOVA DËSHMOI EDHE NJË HERË POTENCIALIN QË E KA

Adresimi i Kryeministrit Albin Kurti sot në mbledhjen e 102-të të Qeverisë së Kosovës:

Të nderuar kabinet qeveritar,

Të dashur qytetarë,

Jemi krejt në fund të muajit tetor, i cili sjell edhe përmbylljen e një prej ngjarjeve më të mëdha kulturore evropiane të organizuara për herë të parë në Kosovë.

Me organizimin e Bienales Ndërkombëtare Manifesta 14, dëshmuam edhe njëherë potencialin që e ka vendi ynë.

Ky ishte një edicion i suksesshëm, i cili mundësoi që për 100 ditë radhazi qytetarët tanë të shijojnë art dhe program artistik të pasur, ndërkaq pati ndikim tejet të mirë në promovimin e Kosovës në botë.

Manifesta 14 Prishtina solli artistë të artit bashkëkohor ndërkombëtar, vendor në Prishtinë ndërsa përmes vizitorëve të shumtë, duke pasur ndikim pozitiv edhe në ekonominë e vendit.

Transformimi i hapësirave publike dhe aktivizimi i aseteve të trashëgimisë sonë kulturore në funksion të ekspozimit të artit bashkëkohor, janë vetëm disa nga efektet pozitive, që i ka sjellë vendit tonë Manifesta.

Andaj, shfrytëzoj rastin që ta ftoj gjithsecilin prej juve, që në këto pak ditë, të cilat kanë ngelur deri te mbyllja e bienales nomade Manifesta pra, t’i vizitoni intervenimet artistike në lokacionet e ndryshme të Bienales.

Janë 25 sosh dhe janë pak ditë, mirëpo mbresat ngelen të paharrueshme.

Përveçse në art dhe në kulturë, tetori na ishte një muaj i shënuar edhe në sport, sidomos në arenën ndërkombëtare. Boksierja Donjeta Sadiku mori medaljen e bronztë në Kampionatin Evropian në Budva. Nora Gjakova fitoi medaljen e argjendtë në Grand Slamin e xhudos, që u mbajt në Abu Dhabi. Ndërkaq, xhudistja Loriana Kuka e mori medaljen e bronztë. Kurse, Laurina Gashi, me medaljen e saj të artë në Kupën Evropiane për Kadete, na premtoi se e ardhmja e vendit tonë në xhudo është po aq e ndritur sa e tashmja, me të cilën tashmë jemi mësuar. Kjo na bënë edhe më të lumtur që në fund të muajit të kaluar në Qeveri miratuam programin 12 milionësh, “Kosova, shtet i xhudos”, që synim ka mbështetjen institucionale për këtë sport dhe masivizim e tij.

Suksese e histori u shënuan edhe në sporte tjera. Ballkani i Suharekës na dha shijen e fitores së parë të një ekipi nga Kosova në garën e futbollit ndërkombëtar, UEFA Conference League. Ndërkaq, përmes kualifikimeve të njëpasnjëshme në tournamente të mëdha ndërkombëtare, suksese po shënohen edhe në sportet elektronike.

Duket se nganjëherë preokupimi me zhvillimet politike në vend na bënë që të humbet vëmendja nga rezultatet e të rinjve tanë, por qeveria jonë i mbanë ata gjithmonë në mendje, kurse në politikëbërjen tonë, në qendër.

Jemi përgjegjës dhe të përgjegjshëm, prandaj interesi ynë i lartë shtetëror është që të jemi krah tyre drejt realizimit të potencialit të tyre.

Ju faleminderit të gjithë atyre artistëve e sportistëve, njerëzve të kulturës, të cilët po kontribuojnë brenda vendit tonë e jashtë vendit tonë për vendin tonë.

NGA “PËRFUNDIMI” I PANDEMISË TË VAKSINAT PËRFORCUESE…

by

Dr. Pashko R. Camaj, Doktor i Shkencave të Shëndetit Publik

Që nga fillimi i pandemisë COVID-19, një pyetje dominuese ka qenë: kur do të “mbarojë” pandemia?  Në ditët e para të 2020-ës, shumë e kishin parashikuar që pandemia do të përfundonte me zhdukjen e plotë të Koronavirusit të ri, pasi te bënte një ‘cikël’ të plotë në mbarë globin. Por valë pas vale, u bë e qartë se kjo ishte e pamundur dhe fokusi u zhvëndos dhe u perqendrua ndaj eliminimit të ketij virusi. Plani ishte: të gjejmë një vaksinë dhe nëse mjaft njerëz do të vaksinohen, për të arritur imunitetin e tufës, dhe kështu mund të ndalojmë përhapjen e virusit. Kur edhe kjo u bë e pamundur, ne “pranuam” që virusi të vazhdonte të qarkullonte, duke shpresuar se do të bëhej si një nga katër Koronaviruset e rendomte, që shkaktojnë ftohjet e zakonshme. 

Në fillim të këtij muaji, pas një jave në të cilën pothuajse 3,000 amerikanë vdiqën nga COVID-19, disi e papritur, Presidenti Biden shpalli se “pandemia ka marrë fund.”  Duke kuptuar se mund të ketë shkaktuar një problem me këtë deklaratë, ai vazhdoi me shpejtësi duke shtuar: “Ne kemi ende një problem me COVID. Ne jemi ende duke bërë shumë punë për të.” Ne fakt, kesaj jave ai vazhdoj statusin “emergjencë publike shëndetësore” dhe për 90 ditë të tjera. E shpallur për herë të parë në janar 2020 nga administrate e presidentit Trump, ky status është rinovuar çdo 90 ditë që nga fillimi i pandemisë, duke mundesuar akses ndaj fondeve te duhura për menaxhimin e saj. Shumë e kanë parë këtë deklarate si një kontradiktë. Por ne realitet shumë jane dakord me kete qendrim, dhe ata e shohin atë si një mënyrë se si ne përballemi me çdo sëmundje tjetër – një përpjekje për të normalizuar COVID. Në fund të fundit, ne nuk i trajtojmë gripin, kancerin, sëmundjet e zemrës, tuberkulozin, hepatitin C, etj., si urgjenca kombëtare që ngaterrojne jetën e përditshme, edhe pse vazhdon puna për parandalimin dhe trajtimin e tyre. Strategjia e SHBA-së për COVID me siguri duket se po shkon në atë drejtim, pra nje fund i pandemisë si e kemi njohur nga fillimi, por pa një deklarate të tillë. Gjërat janë përmirësuar padyshim që nga kulmi i krizës, por të quash pandeminë të “mbaruar” me njërën anë të gojës, dhe me tjetrën te vazhdosh se “kemi problem me COVID,” mund të jetë po aq e dëmshme sa të thuash, “pandemia do të mbarojë deri për Pashkë.”

Ky ndryshim i fokusit tonë është, pjesërisht, një llogari me realitetin biologjik të COVID. Virusi që doli nga Wuhan, Kinë, në vitin 2019 ishte tashmë aq i mirë për t’u përhapur – duke përfshirë nga njerëzit pa simptoma – sa çrrënjosja ndoshta nuk kishte kurrë një shans pasi COVID u përhap globalisht. Me kalimin e kohës, u bë gjithashtu e qartë se imuniteti thjesht nuk ishte mjaft i qëndrueshëm për t’u eliminuar përmes imunitetit të tufës. Virusi evoluon shumë shpejt dhe imuniteti ynë ndaj infeksionit COVID duket se zbehet shumë shpejt – siç ndodh me viruset e tjera të frymëmarrjes – edhe pse imuniteti ndaj sëmundjeve të rënda tenton të vazhdojë. Tetëdhjetë e tetë përqind e të gjitha vdekjeve nga COVID gjatë muajit shtator kanë qenë te personat mbi 65 vjeç. Me një lodhje të publikut nga masat pandemike dhe institucionet e shëndetit publik që heziton t’i shtyjë ato, situata duket se nuk ka gjasa të përmirësohet së shpejti.

A ËSHTË COVID MË I RËNDË SE GRIPI (INFLUENZA)?

Përgjigje e shkurtër, po COVID është më i rende se gripi, të paktën trefish. Në të gjithë popullsinë, COVID ende po vret shumë herë më shumë njerëz sesa gripi, sepse ai ende po sëmur shumë më shumë njerëz. Faktorë të rëndësishëm që dallojnë COVID-in nga virusi i gripit, pavarësisht nga një shkallë relativisht e ngadaltë e mutacionit në fillim të pandemisë, COVID shpejt evoluoi në variante që janë në thelb më ngjitëse dhe më të mira në shmangien e imunitetit. Me çdo valë të madhe, virusi është bërë vetëm më i transmetueshëm. Koronavirusi nuk mund të vazhdojë të bëhet më i transmetueshëm përgjithmonë, por ai mund të vazhdojë të ndryshojë për të shmangur imunitetin tonë në thelb përgjithmonë. Shkalla e evolucionit të saj është shumë më e lartë se ajo e Koronaviruseve të tjera të ftohjes së zakonshme. Është më e lartë se edhe ajo e gripit H3N2 – virusi më i mundimshëm dhe më i shpejtë i gripit. Omicron është ekuivalenti i pesë viteve të evolucionit të virusit që shkakton gripin. 

PO NË LIDHJE ME COVID-IN E ZGJATUR?  

Për shumicën e njerëzve që sëmuren me COVID-19, sëmundja vjen dhe shkon në një apo dy javë. Por disa individë në përgjithësi, njerëzit, sistemi imunitar i të cilëve është i fortë, do të vrasin të gjithë koronvirusin në fazën paraprake të infeksionit. Ndërsa në rast të pacientëve të imunokompromituar, kjo ne shume raste nuk mund të ndodhë. Ata bëhen të paaftë për të vrarë të gjithë këta viruse dhe infeksioni përparon. Dy gjëra ndodhin, ose pacienti vdes nga pneumonia COVID-19 ose infeksioni largohet nga mushkëritë që përhapen në të gjithë trupin. Këta individë zhvillojnë simptoma të zgjatura, disa herë ligështuese, që zakonisht quhen COVID i zgjatur që kalon në një infeksion kronik që zgjat disa muaj e deri në vite. Simptomat e COVID i zgjatur 

përfshijnë lodhjë të qëndruashme, shkurtimin e frymëmarrjes, humbjen e përqendrimit, dhimbje koke dhe të përbashkët, mjegull të trurit, mpirje dhe dridhje, probleme intestinale, pagjumësi, marramendje, tingëllomë në veshë dhe shikim të turbullt

Deri në 4 milionë njerëz në SHBA janë pa punë për shkak të Covid-it të zgjatur sipas Qendrës për Progresin Amerikan, një institut progresiv.  Specialistët që trajtojnë Covid-in e zgjatur raportojnë lista pritjeje disamujore. Covid-i i zgjatur mund të marrë shumë forma, duke përfshirë rraskapitjen, mosfunksionimin kognitiv, çështjet neurologjike dhe dhimbjen kronike. Disa studime të fundit kanë treguar se shumë përvoja të pacientëve tregojnë se simptomat mund të zgjasin me vite. Nuk ka një kurë të njohur për Covid-in e zgjatur dhe mënyra e vetme për ta parandaluar atë është të mos infektoheni fare. Sigurisht që vaksinat po ndihmojnë. Përpara se të bëheshin të disponueshëm, rreth një e treta e të gjithë të infektuarve me virusin kishin kaluar me Covid të zgjatur. Ka të dhëna krejt të reja që tregojnë se nëse jeni vaksinuar dyfish dhe jeni i rritur, atëherë rreziku i zhvillimit të, Covid-in e zgjatur, nëse infektoheni me virus, është ndoshta më shumë si 16, 17 përqind. Ky është lajmi i mirë. Lajmi i keq është se shanset 1 në 6 ende përkthehen për shumë njerëz: Për çdo milion njerëz edhe pse të vaksinuar që infektohen me COVID, 160,000 deri në 170,000 do të zhvillojnë Covid të zgjatur. 

Ndërsa ne mund të mos arrijmë në një deklaratë se pandemja ka “marrë fund” në të ardhmen e afërt, qasja se si e menaxhojmë dhe trajtojmë pandeminë ka ndryshuar për shumicën prej nesh. Prandaj është e rëndesishme që deklaratat nga Presidenti apo dhe institucionëve përkatëse të Shendetit Publik të dalin me qëndrime konkrete që të mos jenë kontradiktore me realitetin.  Ndërkohe, me një valë të re të mundshme të nxitur nga një variant i ri këtë vjeshtë dhe dimër, një rekomandim i mirë dhe i arsyeshëm vazhdon të jetë: në veçanti për ata që janë më të rrezikuarit mes nesh, veçanërisht të moshuarit dhe të imunokompromituar, duhet të marrin vaksina të reja përforcuese “bivalente” për të zvogëluar mundësinë dhe efektet negative të infeksionit. 

Dr. Ruki Kondaj nderohet nga Arbëreshët me titullin ‘Ambasadore e Arbërisë’

by

Komuna e Frascinetos e ka vlerësuar Dr. Ruki Kondaj me titullin ‘Ambasadore e Arbërisë’ me motivacionin: “Për kontributin e saj të lavdishëm në promovimin e kulturës arbëreshe në botë”. Cmimi ju dorëzua nga kryetari i bashkisë z. Angelo Catapano. Në njoftimin e Komunës shkruhet: “Dje, më 6 tetor 2022, patëm nderin të takojmë Ruki Kondajn, doktoreshë në shkencat farmaceutike, e cila jeton dhe vepron në Toronto, e cila ka qenë gjithmonë një mbështetëse dhe përhapëse e pasionuar e trashëgimisë sonë etniko-kulturore. I kemi dhënë titullin ‘Ambasadore e Arbërisë’ për kontributin e saj të lavdishëm në promovimin e kulturës arbëreshe në botë. Falenderim i veçantë për Lucia Martino dhe shoqatën kulturore “Vorea”. Dr. Ruki Kondaj është Presidente Nderi e Shoqatës së Bashkësisë Shqiptaro Kanadeze (SHBSHK), Kryetare e Grupit të Trashëgimisë pranë SHBSHK dhe Zv/Presidente e Këshillit të Europës Qendrore e Lindore në Kanada(CEEC).