Gezim Zilja – Dielli

Vëllezërit…

September 29, 2022 by s p

Gëzim Zilja/

Dulja, një fshatar nga Lumi i Vlorës, rreth të pesëdhjetave , kishte dalë jashtë fshatit vetëm dy herë , një herë për vizituar gruan kur e operuan në spital dhe herën e dytë për të çuar vajzën në qytet në shkollën mjeksore. Gruaja shyqyr zotit ishte mirë dhe tashmë Dulja bënte rrugën vajtje-ardhje në tokat e kooperativës; kur kishte ndonjë lek në xhep kthehej te klubi i fshatit e hidhte ndonjë gotë raki. Ishte i lumtur se pas lutjeve të pafundme, kohë më parë e kishin pranuar në Parti dhe vajzës i kishin nxjerrë të drejtën e studimit në shkollë të mesme për mami. Prej asaj dite ishte komunist me tesër partie dhe me kohë mund ta caktonin brigadier. Duke kaluar pranë shtëpisë së vëllait Seferit, u vrenjt dhe i dolën djersë të ftohta. Një nga kushtet që i kishin vënë në organizatën bazë të partisë, ishte të mos shkelte në shtëpinë e të vëllait, që ishte shpallur armik i klasës madje kishte bërë dhe burg. Ai duhet të ndiqte rrugën e vëllait, që kishte rënë dëshmor gjatë luftës së dytë botërore. Përndryshe tesera e partisë do t’i hiqej dhe do ndërpritej dhe shkolla e vajzës.

Seferi, vëllai i madh që dhe ky kishte dalë dikur partizan, rebel i lindur, sherrin me njerëzit e partisë e kishte nisur, që kur i detyruan të bëheshin kooperativë. Pasi e pa që mund të vinin t’ia merrnin me forcë dy lopët, qetë e parmendës dhe bagëtinë e imët, si kishin vepruar me shumë fshatarë të tjerë kishte deklaruar: Tu hanë bajgat lopëve të mia këta zagarët me xhaketë mushamaje. Janë djersa ime, gjaku im. Ca do t’i shes, të tjerat do t’i therr dhe mishin do ta shpërndaj falas në fshat! Dhe ashtu bëri. Shokët e partisë e thirrën, i thanë që kishte vepruar gabim dhe duhet të kërkonte falje.

-Unë falje juve? Përse? A nuk ishin bagëtitë e mia? Do të bëj ç’të duan me to….

-Jep shëmbullin negativ dhe vepron si armiku i klasës, duke sabotuar krijimin e kooperativës që është direktivë e partisë. Je shpallur kulak dhe…

– Mua do më flisni, që dola partizan që çilimi e vura kokën në rrezik? Po paskeni qenë bajga fare! Ik ore pirdhuni me gjithë kooperativë e kulakë,! ulëriu si i marrosur Seferi. Në darkë erdhën në shtëpi dy civilë të armatosur, i hodhën prangat dhe e morën me vete. E shpallën armik dhe e dënuan me pesë vite burg nga të cilat bëri tre. Dulja qysh atëherë i preu vizitat, te i vëllai kulak dhe shkonte rrallë.

– Bëj si të duash!- i kishte thënë Seferi. – Unë nuk të detyroj, por hajde hidhi ndonjë sy sat’ëme se me një këmbë në varr ështe dhe nuk të heq nga goja.- Ditën që e ëma shkoi në botën e të shumtëve Dulja qau me të madhe.

– Boll o Dule! Qaj sa të duash! Plaka nuk ngjallet më,- i thoshnin miqtë. Po Dulja nuk mbahej: -Se ç’kam një xhëng këtu në zemër e mezi marr frymë. Po si nuk më lajmëroi fare ky Seferi, të kisha marrë bekimin para vdekjes? Sipas zakonit Dulja mori pjesë në drekën e shtruar pas varrimit, zakon shumë i lashtë ky dhe i shenjtë për banorët dhe nuk u duk më në shtëpinë e të vëllait. Pas disa muajsh një darkë nga ato të qetat, se në fshat jeta shkonte pa asnjë ngjarje ( shtëpi-punë, punë-shtëpi) Dules ia dha mendja të shkonte te i vëllai. Priti sa u errësua mirë dhe hapi ngadalë derën e oborrit të shtëpisë, ku ishte lindur e rritur, ( kishte mall për atë derë e sytë iu mbushën me lot) la opingat te shkallët dhe trokiti lehtë. Vëllai e priti me krahëhapur, urdhëroi gruan të therrte një zog e të binte bodilen e rakisë. – Nuk do rri shumë. Po ja erdha për tu parë se edhe malli më kishte marrë.- Vëllai qeshi hidhur, Shtëpitë e tyre nuk ishin më shumë se pesëdhjetë metra larg e Dulja kalonte aty çdo çdo ditë, kur shkonte e vinte nga puna. Uli zërin, iu afrua edhe më vëllait dhe i tha me zë të ulët: – Kam vendosur të vij o vëlla! Po do të vij natën, kur rruga të mos ketë njeri, se këta shokët e partisë… Seferi u nxi i si ajo reja e detit ngarkuar me shi por nuk tha gjë. I trembur e pak i leshtë kishte ardhur Dulja që fëmijë e nuk ia vlente të zemërohej me të. Ngriti kokën e pa gjatë në sy dhe ashtu dhe duke buzëqeshur hidhur i tha: Medemek o Dule vëllai do më vish në shtëpi ëë?

Dulja u gjallërua dhe u përgjigj: – Po vëlla, po. Natën do të vij…!

Seferi thithi fort çibukun me dru dëllinje, mbushur me duhan të fortë fshati, e pa gjatë në sy dhe i tha: Vëlla i dashur! Hajde kur të dojë zemra natën, pas mesnate ose në të gdhirë. Dera ime është e hapur për ty gjithmonë. Ama ngule mirë në atë kokën tënde prej komunisti këtë që do të them tani: Sidoqë të vejë puna unë do të vdes ditën, jo natën. Kjo është e sigurt. Ti në daç hajde në daç mos hajde. Punë për ty!

Udha e mbarë Lazër Stani!

September 17, 2022 by s p

Gëzim Zilja/

U largua nga Shqipëria një nga shkrimtarët më të mirë shqiptar, mjeshtër i tregimit dhe fjalës shqipe, njeriu i ditur dhe i mirë Lazër Stani! Do na mungosh aq shumë o Lazër! Zëri yt, buzëqeshja jote e veçantë, ironia e hollë si fija e flokut, këshillat e mendimet plot vlerë, thjeshtësia dhe eleganca e lindur, kafja dhe rakia 60 lekëshe te klubi i lagjes, mezja te bulmetorja dhe pendesa e përherëshme të nesërmen se dje e tepruam, (pimë shumë,) që përsëritej me Galipin tonë fisnik dhe Flamurin artist, kush e di nëse do të ndodhë më. Do na mungojnë diskutimet për shoqërinë shqiptare të molepsur nga e keqja dhe veset, për politikën, e për këtë shtet karagjoz që ngritëm këto tridhjetë vjet.

Shumë boshllëk krijon largimi i një miku e të mbulon trishtimi. Se janë kaq të pakët e vazhdojnë të mbeten edhe më pak duke u larguar çdo ditë. Nuk të lanë rrugë tjetër i dashur Lazër veç largimit. Nuk të lanë të punoje megjithëse shoqëria ka aq nevojë për njerëz si ty, sidomos kultura, historia dhe letërsia shqiptare. Qysh nga viti 1992 punësimi yt qe “problem.” Ishe i papranueshëm se kudo që shkoje thoshje atë që mendoje dhe rrezatoje dituri e drejtësi. Nuk e pranon dot shoqëria e sotme njeriun si ty. Je nga shkrimtarët më të mirë në këto tridhjetë vite ( për mua më i miri) por duke qenë antikonformist i lindur asnjëherë njerëzit në pushtet nuk të donin afër. Pushtetarët e sotëm të heqin nga puna nëse nuk bindesh, shkruan e firmos gjithçka që të japin. Osh e branë u hoqe kur në qeveri ishin blutë por nuk e gjunjëzove. Po të kuqtë as që donin t’ia dinin. Të flakën nga puna me një letër të pistë pa kuptim. Po ti si njeri plot vlera nuk hape gjyq duke thënë: nuk i dua paratë e tyre. Njerëz potencial si ty, pushtetarët e sotëm nuk i kanë fare në listat e të gjallëve. Edhe në televizionin shqiptar, edhe në ministritë e arsimit e të kulturës edhe në drejtoritë e librit, për ty njeriun plot kulturë, tregimtar i shkëlqyer dhe vizionar (ashtu si për Bardhyl London, mikun tonë të paharruar) nuk u gjend një vend pune qoftë dhe inspektor i thjeshtë. Sot ministritë e drejtoritë e librit, kulturës e historisë gëlojnë nga të paaftët, nga të paditurit, intrigantët, patronazhistët dhe të pakulturuarit. Kishe një libër të ri nëpër duar që unë të përgjërohesha ta botoje. Dikur ti më dhe atë përgjigjen klasike, të ngjashme me Konicën kur e pyeti Noli, që pse nuk i mbledh shkrimet e boton një libër. Ti mu përgjigje: Ja e botova more Gëzim, po kush do ta lexojë? Sot libri lexohet fare pak ose aspak dhe kjo është nga dramat më të rënda të shoqërisë shqiptare.…

Udha e mbarë miku im, shkrimtari që rrezaton në letërsinë shqiptare, Lazër Stani! Diell tu bëftë andej nga do të shkosh në Amerikën e largët. Po dije, se pa ty dhe të tjerë si ty, vendi i shqiponjave shkretohet e varfërohet çdo ditë. Zoti e di nëse do takohemi sërish! Udha e mbarë…

Pas betonizimit të qytetit dhe shkatërrimit të shesheve historikë, vlonjatët dorëzuan dhe detin

September 14, 2022 by s p

Gezim Zilja/

Dje në Gjirin e Vlorës bujtën dy “mysafirë’ të qeverise Rama, dy TEC-e lundrues. Ndërkohë në Vlore ka një TEC, që ka kushtuar mbi 100 milion USD, të përfunduar në vitin 2011, me kapacitet 100 MW që emeton në rrjet 97 MW. Ky TEC u ndërtua të shërbente për marrjen e burimeve të energjisë nga burime të ndryshme dhe balancimin e sistemit. TEC-i është lënë pas dore me vite të tëra nga Qeveria. Termocentrali punoi për pak kohë në fund të vitit 2011 derisa ndodhi difekti në kullen e ftohjes. Për të shpenzohen gati një milion euro ne vit per mirëmbajtje, si dhe interesat e kredisë që paguhen nga qeveria shqiptare. Në kushtet e krizës TEC-i duhej të vihej në punë por çuditërisht qeveria sjell nga Bangladeshi dy TEC-e lundrues prodhim i vitit 1997, që punojnë me mazut, ndotin ndjeshëm ambjentin e prodhojnë me çmim të lart. Ato janë dy grupe motor – gjenerator me prodhim bruto rreth 110 MW, dhe një pjesë të energjisë e përdorin për konsum vetjak. Rrjedhimisht rreth 100 MW do të emetohen në rrjetin e transmetimit, që është thuajse e njëjtë me fuqinë e e TEC-it, ekzistues.

Djegia do të bëhet në motor me djegie të brendshme dhe ndotja per shkak të CO, SO2, NOx dhe pjesezave te ngurta, do te jete shumë më e madhe sesa TEC-i duke u bërë ndotes të jashtezakonshem për Gjirin e Vlorës dhe duke shkaterruar turizmin në këtë qytet. Këto dy anije do t’i kushtojne KESH-it vetëm qera 83.000 euro /ditë, rreth 60 milionë euro për dy vjet. KESH-i do të blejë lëndën djegëse per prodhimin e energjise rreth 200 euro/MW. Për të bërë te mundur funksionimin e tyre do të duhet të bëhen shpenzime shtesë, për ndërtimin e infrastrukturës: ankorimi në port, furnizimin e (vendosjen e tubacioneve) anijeve me lënde djegëse, marrjen e ujit të detit për sistemin e ftohjes dhe ndërtimin e një linje kabllore per transmetimin e energjise nga anijet etj. Uji për ftohjen e agregateve te TEC-ve lundruese do të merret nga deti dhe do të bëjë që ujrat rreth Gjirit të Vlorës jo vetëm të ndoten por të rriten me rreth 14 gradë. Kjo shkakton kthimin e një pjese të gjirit, ( veç ndotjes nga nafta) në një det të vdekur. Sa i përket energjisë që do të blihet nga KESH-i megjithë qeranë dhe shërbime të tjera ndihmëse shuma për dy vjet do të arrijë rreth 700 (shtatëqind) miljon euro. Kthimi i TEC-it ekzistues në punë, nuk do të kërkonte më shumë se 50 (pesëdhjetë) milion euro. Duket një aferë e pastër abuzive ku sasia e parave të vjedhura është tejet e lartë. Shifrat që dha dje KM-ja për TEC-et lundruese janë jo të vërteta dhe shpejt do tu dalë kallaji.

PS: Pas disa lajmërimeve e thirrjeve Aleanca për Gjirin organizoi dje një porotestë, kundër vendosjes së këtyre përbindshave në Gjirin e Vlorës. Pjësëmarrja nuk i kalonte të tridhjetë vetët, përfshi katër opozitarë të PD-së dhe pesë fejsbukistave. Asnjë deputet, nuk u duk andej, i kuq, blu apo mavi, asnjë portalist i Nostalgjikëve të Vlorës apo asaj me titullin revolucionar ”Vlonjat lind, nuk bëhesh,” asnjë pronar hotelesh, restorantesh, rezortesh nuk u pa, madje as ndonjë nga peshkaterët që pinin kafe aty rrotull. ASNJË. Duket se vlonjatët pas betonizimit të qytetit, shkatërrimit të Sheshit të Flamurit, Sheshit të Pavarësisë dhe Sheshit para Bashkisë janë dorëzuar plotësisht para aferave e marrëzive të KM-së dhe shpurës së tij.

Armiq për vdekje – Ngjarje e vërtetë

September 2, 2022 by s p

Gezim Zilja/

Kanan Seiti, një ish-i dënuar politik po martonte nipin e vet. -Shyqyr që ja arrita kësaj dite! Lermë o zot, të rroj dhe ca kohë,- thoshte me vete, me sytë e përlotur. Pinte nga pak, shikonte çiftet që kërcenin, këndonin, krejt të shpenguar dhe zemra i bëhej mal. Muzika u ngrit deri në qiell dhe në hyrje të lokalit ia behën njerëzit e nuses. U vendosën përballë me krushqit e djalit dhe ahengu u ngrit disa shkallë më lart. I ra në sy një burrë i moshuar me kasketë, por ende i fortë, energjik, shtatlartë, kockëgjerë, trupmbushur, me një hundë të madhe në formën e tehut të sëpatës, me kostumin fringo, këmishë të bardhë, kollare të kuqe dhe këpucët lustrafin, që udhëhiqte vallen. Burri u shkëput nga vallja, nxorri një tufë pesëmijëshe nga portofoli prej lëkure dhe për disa çaste daroviti çiftin, duke tërhequr vëmendjen e gjithë të pranishmëve. Kanani e shoqëroi me sy deri sa u ul, përballë tij, dy-tri karrige më tej. Ishte e pamundur të gabonte. Ai ishte Balil Gozhina, ish partizan, ish prokurori i diktaturës, avokat i njohur tashmë siç i kishin thënë. Balili nxori një puro, i preu me nge majën me biçakun e vjetër me këllëf briri, e ndezi me një çakmak të florinjtë, thithi fort puron, filloi të shpërndaje shtëllunga tymi të bardhë gjithandej, duke parë gjindjen me një lloj krenarie të shtirë. Kananit iu shua gjithë hareja, që e kishte kapluar në fillim…

Në kohën e luftës njerëzit e tij ishin rreshtuar me Ballin ndërsa ata të Balilit me Partinë. Pas lufte komunistët u grabitën gjithçka dhe i lanë të jetonin në një kasolle pranë shtëpisë së tyre. Edhe kaq e keni shumë si armiq të popullit, u kishin thënë. Burrë e grua rropateshin në ndërmarrjet bujqësore. Aty nga vitet shtatëdhjetë hapnin toka të reja sipas udhëzimit të partisë: “Ti bëjmë malet e kodrat pjellore si fushat.” Në pushim, duke ngrënë drekën (sikur më shtyu shejtani, tha më vonë) bukë misri, qepë e ca kokrra ullinj, foli pa të keq: – Pse i hapin këto skërka për tokë buke? Këtu mezi rriten shkurret e jo të bëhet gruri e misri?

Gjashtë muaj në hetuesi, pyetje e tortura nuk pranoi dhe nuk firmosi asgjë. Akuza: Sabotim me qëllim i ekonomisë popullore. Ndërkohë “lajmi’ mbërriti edhe në hetuesi. Gruan dhe fëmijët ia degdisën në fshatrat e Lushnjës… Atëherë vendosi: -Bjemë një letër të bardhë ta firmos. Shkruaj ç’të duash mbi të!- i tha prokuror Balilit. Tashmë e kishte marrë ferra uratën dhe çdo rezistencë ishte e kotë. Dymbëdhjetë vjet u dënua, që i bëri kokërr më kokërr në miniera. Shenjat e torturave dhe mundimeve i kishte ende në trup. Balili kërkonte të shmangte vështrimin e kundërshtarit por Kanani vazhdoi ta shikonte ngultas. “ Si ka mundësi që këta njerëz të jenë në krye përsëri?!” iu drejtua vetes. Kishte parë ish hetues, prokurorë, spiunë, drejtues burgjesh, madje edhe ministra të kohës së diktaturës, që kishin zënë vende kyçe në parlament, ministri dhe në majat e shtetit. “ Të paktën të kishin kërkuar falje për të gjitha të zezat që na bënë, pa për drejtësi nuk bëhet më fjalë.” I hipi gjaku në kokë, por u mundua ta mbajë veten:

– Balili je zotrote? Prokurori që më dënoi me 12 vite burg për një fjalë goje?

– Ai jam. Të dënova se shkele ligjet e shtetit! Vet pranove e firmose… erdhi aty për aty përgjigja harbutërisht. Kajtazi e humbi gjakftohtësinë, u ngrit në këmbë dhe thirri: “ Për ç’ligje e firmë flet?! Po më ngordhe në dru, more kriminel, më more jetën, më le fëmijët jetim me babën gjallë, më internove vëllezër e motra për një fjalë goje…” Vazhduan të grindeshin me zë të lartë, duke qëndruar secili në të tijën. Balil komunisti, u bë si i marrosur. Nuk ishte mësuar ish-prokurori, tashmë avokat i dëgjuar, t’a kundërshtonin e jo më ta akuzonin haptaz me zë të lartë si kriminel e vrasës. Kishte bërë ç’kishte dashur dhjetëra vite me fatin e njerëzve dhe ja tani po e turpëronte në mes të dasmës një hiç, një palo ballist.

-Mba gojën kulish ballisti!- shpërtheu Balili. –Ah, kur s’të vrava atje në hetuesi! Vuri dorën në brez dhe kapi revolverin, relike nga koha e luftës.

“Fute në b… atë o Balil, e mbaje shtrënguar, se mua nuk më trembe dot dje e jo sot! Leri këto, e mos u prish dasmën njerëzve se nuk ta kanë borxh!- u përgjigj ish i dënuari politik, duke menduar se ai diskutim në dasmë duhej mbyllur.

– Ah, nuk ma paske më frikën mua ti more tradhëtar ëë? Shkoi e vate koha ime ë? Po unë të vras tani, ja këtu mu në mes të dasmës. Për ideal të partisë!

Fliste dhe shkumbëzonte, duke përhapur gjithandej nga protezat që i lëviznin, copa të mëdha pështyme, përzjerë me qepë e thërrime buke. E bardha e syve filloi të merrte të kuqen e gjakut, si atëherë kur jepte dënimet me vdekje, e pushkatonte me dorën e tij armiqtë e partisë. Hoqi nga rripi i mezit revolen dhe ia drejtoi. Kanani sa dëgjoi: – Të vras tani!- ngriti vetullën i habitur, por vetëm kaq. Nuk mundi të thoshte asnjë fjalë. Dy krisma njëra pas tjetrës ja bënë kokën copë, duke ja shpërndanë trutë gjithandej. E shpuar tej e tej nga plumbat, koka iu var mbi gjoks dhe gjithë trupi u shemb mbi tavolinë, duke stërpikur me gjak dasmorët e tmerruar. Një njollë e madhe filloi të përhapej dalëngadalë, duke skuqur mbulesën e bardhë të tavolinës. Gratë ia dhanë ulërimës. Balili dyllë i verdhë, me duart që i dridheshin, vendosi koburen në tavolinë, pa nga njerëzit, që pasi dëgjuan krismat, lanë vallen të tmerruar dhe deklaroi: S’jam fare pishman. Këtë gjë duhet ta kisha bërë kohë më parë…

Tjetërsimi i shesheve historike në Vlorë, vepër antikombëtare

September 1, 2022 by s p

Gëzim Zilja/

Për Vlonjatin, Sheshi i Flamurit ka qenë dhe është adhurim hyjnor, shtëpia e shpirtit të shqiptarëve, britmë, reflektim, që ndryshon rrjedhën e historisë, kur tradhëtarët e nxjerrin Atdheun në Pazar, ose kërcënohet liria nga pushtuesi i huaj. Mbi të gjitha Vlora është Frymë guximi dhe Atdhetarizmi.

Çvendosja, ndryshimi, zhdukja e simboleve nga vendet historike, që kanë të bëjnë me themelimin e shtetit të parë shqiptar dhe luftërat e tij heroike për liri e pavarësi nuk janë tallje, apo teka të një njeriu mendjemadh, mburravec e kokëbosh, që ka vendosur të ndërtojë një histori tjetër e të shpikë simbole të tjera nga ato që na kanë lënë të parët. Për Vlorën kjo do të thotë t’i zhdukësh apo tjetërsosh historinë e saj unike, traditën, trashëgiminë, frymën patriotike që vlonjati e ka të rrënjosur në gjak. Do të thotë të godasësh në zemër krenarinë kombëtare, të kthesh simbolet e themelimit të shtetit shqiptar, Sheshin e Flamurit, dhe atë të Pavarësisë në Skelë, në lodra, që çvendosen gjithandej, duke ndërtuar simbole të reja betoni pa kuptim, pa lidhje me ngjarjet, mesazhet patriotike e të kthesh flamurin kombëtar në një leckë pa vlerë. Këto veprime përbëjnë një akt të qëllimshëm antishqiptar .

Vlorën koha e solli të jetë kryezonjë e historisë moderne me dy ngjarje që i vunë vulën shtetit të ri shqiptar dhe vazhdimësisë së tij: Shpalljen e Pavarësisë dhe Luftën e Vlorës më 1920. Sheshi i Flamurit ishte një ansambël i plotësuar me Varrin Monumental të Babait të Kombit, Ismail Qemalit, Monumentin e Ushtarit të Panjohur, Shtizën e Flamurit, Monumentin Madhështor të Pavarësisë, kompleksin e rrallë me katër sferat (topat) që përfaqësonin Shqipërinë etnike me katër vilajetet e saj dhe shatërvani që hijeshonte gjithçka rreth e qark. Gjithë hapsira nga Monumenti gjigand i Pavarësisë ishte e hapur dhe harmonizohej me kodrinën përballë, ku ndodhen Varrezat e Heronjve dhe Dëshmorëve të Luftës Heroike të Vlorës më 1920 dhe atyre të Luftës së Dytë Botërore. Po ç’bëri KM-ja ynë me rilindasit e rinjë!? Rrafshoi piedestalin e Monumentit të Pavarësisë 17 metra të lart, e vendosi mbi “rrota” si shtëpi arixhiu, aty rrotull dhe po nuk i pëlqeu të mund ta çvendosë sërish. Zhduku ansamblin e sferave, katër vilajeteve, simbol i Shqipërisë etnike, amanet i përjetshëm i rilindasve, me një mendjelehtësi dhe urrejtje të çuditëshme. Ndërpreu lidhjen organike të Monumentit të Pavarësisë me Varrezat e Dëshmorëve, duke ndërtuar një ngrehinë me kollona betoni për stacion autobuzi. Në një intervistë, Muntaz Dhrami, i vetmi nga tre skulptorët mbetur gjallë, do të deklaronte plot trishtim: “…vetëm unë jam gjallë, por nuk më ka pyetur njeri për ndryshimin e Monumentit të Pavarësisë. Jam kundër kësaj vendosjeje, që kanë menduar, humb çdo lloj marrëdhënie e monumentit me spektatorin. Monumenti tani, duket sikur është bërë një skulpturë dekorative e ndonjë shtojzovalleje …”

Ndërhyrja në sheshin “Pavarësia,” në Skelë, paraqet një rrëmujë rrathësh betoni pa kuptim. Piramida e dheut, gropa para shtëpizës, ullinjtë e portokallet azmatike, pishat mbërthyer në hekurishte, lisharse e tubo kalamajsh, një kolonadë betoni 200 metërshe, të çojnë në një botë tjetër, që nuk kanë kurrfarë lidhje me Shtëpinë Muze, ku vendosi selinë, qeveria e parë shqiptare, e vetmja shenjë e “gjallë,” nga ajo kohë e papërsëritshme. U zhduk pa dhënë asnjë shpjegim monumenti i luftëtarit aq të dashur për vlonjatët, Isa Boletini. Ndërtimi së shpejti, duke filluar nga vija e ujit e ndërtesave shumë të larta, fshin nga pamja këtë shtëpizë dykatëshe, që do të duhet busull për ta gjetur në të ardhmen. Shtëpia Muze, zoti KM, duhet të ishte kryeqendra e Sheshit Pavarësia: gjithçka tjetër duhet të vihej në funksion të saj. Ishte rasti (Kjo do të ndodhë!!!) kur mund të ndërhyhej, duke ndërtuar një kompleks muzeal, që i mungon Vlorës e Shqipërisë, në përputhje me arkitekturën e kohës, që të pasqyronte luftën me pushkë e penë të rilindasve tanë nga Lidhja e Prizrenit deri në Shpalljen e Pavarësisë me kryengritjet dhe heronjtë e shumtë. Kjo nuk ndodhi prandaj mendoj, që shndërrimi i këtij sheshi është vepër antikombëtare.

Sheshi tjetër i përçudnuar, është ai para Bashkisë. Para se të fillonte Lufta e Vlorës, organizatorët e kryengritjes i dërguan Ultimatum gjeneral Piaçentinit ( godina e bashkisë sot) dhe kërkuan që trupat italiane të largoheshin nga qyteti dhe rrethinat brenda 48 orësh, ndryshe do të sulmoheshin e do të hidheshin në det. Tekstin e Ultimatumit e përgatiti Avdul Kuçi, jurist, dhe deputet. (Më 10 maj 1945, me vendim nr. 12, Gjykata Ushtarake e Gjirokastrës e dënoi si kriminel lufte, me vdekje.) Ultimatumi iu dorëzua italianëve nga luftëtari Mehmet Selimi (Mallkeq) i shoqëruar nga Halim Laze (Kaninë) dhe Adem Aliko (Vranisht). Ky gjest i rrallë trimërie e burrërie të trondit dhe sot. Shqiptari trim, që përfaqësonte një ushtri vullnetarësh prej 4.000 vetësh, i kërkon gjeneralit të ushtrisë prej 20.000 vetësh, me armët më moderne të kohës të largohej menjëherë ndryshe pushka do të vendoste drejtësinë. A nuk të mahnit ky veprimt? A nuk të bën krenar, si vlonjat, si shqiptar!? Por në atë shesh mungon simboli, mungon historia, mungon dëshmia, mungon Selim Mallkeqi, luftëtarët e Vlorës dhe mesazhi: Këtu i thonë Shqipëri, i thonë Vlorë! Japim jetën po Vlorën nuk e lëshojmë! Sa herë që njerëzit të kalojnë nga ai shesh të mos harrojnë kurrë ata trima, që mundën një perandori të kohës vetëm me vullnetin dhe dashurinë për atdheun, flamurin dhe lirinë. Doni ta mbani gjallë patriotizmin dhe historinë zoti KM? Doni të dini si luftuan vlonjatët për flamur e për atdhe? Doni që mesazhi i dashurisë për atdheun i Luftës së Vlorës të nderohet e lartësohet? Ndërtoni një monument për luftëtarin trim, Mehmet Selimi mbi kalin e tij, me fustanellë e qylaf, në sup mavzerin dhe në dorë ULTIMATUMIN, duke dhënë mesazhin e përjetshëm: Vlorën nuk e japim! Për Vlorën e derdhim gjakun lumë! Hiqi ato shkallë e pllaka betoni se edhe në Surrel nuk shkojnë e jo në Vlorë, ku çdo pëllëmbë tokë flet për trimëri e heroizëm. Ke ende kohë të korrigjosh e sjellësh në gjendjen e mëparëshme Sheshin e Flamurit e të plotësosh Sheshin e Pavarësisë në Skelë. Nëse jo, jam i sigurt, që herët ose vonë pasardhësit e vlonjatëve, që shkruan faqet heroike të historisë së Shqipërisë, do të kuptojnë se Atdheu është para partive të kuqe apo blu dhe drejtuesve të tyre sharlatanë, të korruptuar dhe delirantë. Ata do të rindërtojnë Sheshin e Flamurit siç ishte madje do ta plotësojnë me ndërtimin e sarajeve të Vlorajve, ku u ngrit flamuri, do të ndërtojnë kompleksin Muzeal te sheshi Pavarësia dhe do të ngrenë monumentin e Mehmet Selimit para sheshit të Bashkisë. Kjo do të ndodhë sepse gjaku i vlonjatëve dhënë për liri e pavarësi nuk harrohet, nuk zhbëhet, e nuk zëvendësohet me pllaka e ngrehina betoni pa kuptim.