Besnik Fishta/
Historia e shqiptarëve në shekullin XX është ndër më të veçantat dhe më të dhimbshmet në Evropë. Askush tjetër në këtë kontinent nuk e nisi dhe nuk e mbylli shekullin me luftë për liri e ekzistencë, duke kaluar pothuajse çdo dekadë në përpjekje të pandërprera për çlirim. Në këtë hark njëqindvjeçar, epopeja e fundit, ajo për çlirimin e Kosovës nga okupatori serb, u shndërrua në kulmin e guximit dhe të sakrificës. Bijtë dhe bijat e këtij populli, të bashkuar në radhët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, shkruan faqe që do të mbeten përherë ndër më të lavdishmet e historisë moderne shqiptare. Gjaku i tyre i derdhur nuk ishte i kotë: ai hodhi themelet dhe forcoi shtetin më të ri të Evropës, Kosovën e pavarur.
Ky realitet i lavdishëm nuk mbeti vetëm në faqet e librave të historisë. Filatelia kosovare, që nga viti 2000 e deri më sot, ka ngritur një homazh të qëndrueshëm për heronjtë e UÇK-së, duke i përjetësuar ata në pulla postare. Portretet e komandantëve dhe dëshmorëve janë kthyer në simbole që udhëtojnë nga një cep i botës në tjetrin, shpërndarë kujtesë, respekt e krenari. Midis tyre, figura e Adem Jasharit, e skalitur në mënyrë ikonike si simbol i qëndresës familjare dhe popullore, qëndron përkrah emrave të tjerë të pavdekshëm si Zahir Pajaziti, Agim Ramadani, Fehmi e Xhevë Lladrovci, Rexhep Mala, Ilir Konushevci e shumë të tjerë, duke krijuar një galeri që mishëron frymën e heroizmit.
Në këtë kontekst, pulla postare nuk është vetëm një mjet i zakonshëm komunikimi. Ajo është dëshmi historike, dokument që ruan dhe përcjell memorien kolektive të një kombi që nderon heronjtë e tij. Është një formë edukimi për brezat e rinj dhe një përkujtesë e gjallë për ata që e jetuan historinë në kushte të jashtëzakonshme. Çdo pullë është një monument i vogël në përmasa, por i madh në peshë shpirtërore e simbolike.
Filatelia e Kosovës i ka dhënë zë kësaj historie të madhe duke e sjellë në formatin më të prekshëm: në dorën e çdo qytetari, në albumin e çdo koleksionisti, në arkivat e institucioneve që ruajnë kujtesën. Ajo ka forcuar identitetin kombëtar dhe ka dëshmuar se sakrifica nuk harrohet, por përkujtohet me krenari.
Në një kohë kur kujtesa sfidohet nga shpejtësia e informacionit, pullat e Kosovës mbeten dëshmi të palëkundura të rrugëtimit të shqiptarëve të Kosovës drejt lirisë. Heroizmi i UÇK-së, i gdhendur në to, do të mbetet përherë një kapitull që nuk zbehet, por ndriçon gjithnjë e më fort në ndërgjegjen e kombi
Galeria filatelike e heronjve të UÇK-së (2000–2025)
2008 – Adem Jashari, Hero legjendar i UÇK-së
Pullë përkujtimore që nderon themeluesin dhe figurën emblematike të UÇK-së, simbol i sakrificës familjare dhe qëndresës kombëtare.
2009 – 10-vjetori i Masakrës së Reçakut
Kujtesë vizuale për një nga ngjarjet që tronditi opinionin ndërkombëtar dhe nxiti ndërhyrjen për çlirimin e Kosovës.
2010 – Mbrojtësit e Lirisë
Emision i përkushtuar atyre që ranë në mbrojtje të lirisë dhe dinjitetit të popullit shqiptar gjatë viteve të luftës.
2012 – Flakadanët e Lirisë
Pulla që nderon figurat që ndezën frymën e çlirimit dhe që u bënë pishtarë të shpresës për një Kosovë të lirë.
2013 – Femrat kosovare të shquara
Ndër to, edhe gratë që u rreshtuan në krah të luftës për liri, duke kontribuar me guxim, mençuri dhe sakrificë.
2014 – Fehmi dhe Xhevë Lladrovci
Çifti i njohur i luftëtarëve që ranë së bashku në emër të një ideali të përbashkët: lirinë e Kosovës.
2014 – Adrian Krasniqi
Dëshmori i parë i UÇK-së, simbol i fillimit të luftës së armatosur dhe shpërthimit të hapur kundër pushtuesit.
2015 – Hashim Hajdini: “Mbrojtja e Pragut”
Përkujtim për luftëtarin që dha jetën për të mbrojtur pragun e shtëpisë dhe nderin e popullit të tij.
2015 – Iljaz Kodra
Një ndër figurat e hershme të rezistencës, përfaqësues i brezit që nuk u dorëzua përballë shtypjes.
2015 – Ukshin Hoti
Ideolog, filozof dhe veprimtar – një mendje e ndritur që frymëzoi brezat dhe që mbeti simbol i qëndresës pa kthim.
2015 – Dëshmorët Lleshi
Familje dëshmorësh që përfaqëson përmasën kolektive të flijimit dhe trashëgiminë heroike ndër breza.
2016 – Dëshmorët e rënë
Pullë përkujtimore për të gjithë ata që nuk arritën ta shohin Kosovën e lirë, por që kontribuan për të.
2016 – Beteja e Kosharës: Agim Ramadani & Sali Çekaj
Emision që përkujton njërën nga betejat më të lavdishme të UÇK-së dhe dy nga komandantët më të shquar të saj.
2017 – Xheladin Gashi – Plaku
Komandant me përvojë dhe urti, pjesë e rëndësishme e strukturës luftarake dhe morale të UÇK-së.
2018 – Heronjtë Xhelal Hajda – Toni dhe Selajdin Mullaabazi – Mici
Përkujtim për dy luftëtarë nga Gjakova që dhanë jetën me dinjitet e vendosmëri në mbrojtje të atdheut.
2018 – 20-vjetori i Lavdisë
Pullë jubilare që përkujton dy dekada nga përfundimi i luftës dhe nisja e epokës së re të shtetndërtimit.
2018 – Bekim Berisha dhe Bedri Shala
Figura të guximshme që luftuan në disa fronte, duke mishëruar bashkimin e të gjitha trojeve për një ideal të përbashkët.
2018 – Dëshmorët e Gjakovës
Nderim për qytetin që dha shumë në luftën për çlirim dhe për bijtë e tij që mbetën në altarin e lirisë.
2018 – Heronjtë Xhelal Hajda – Toni dhe Selajdin Mullaabazi – Mici
Ky emision përkujton dy figura të ndritura të luftës nga treva e Gjakovës, të cilët ranë për lirinë me përkushtim dhe kurajë të jashtëzakonshme. Ata përfaqësojnë heroizmin lokal të bërë pjesë të kujtesës kombëtare
2024 – Sali Çekaj, Hero i Kosovës
Figura vizionare dhe organizative, i nderuar me titullin më të lartë shtetëror për kontributin e jashtëzakonshëm në luftë.