ANTON ÇEFA NË SOFRËN POETIKE TË DIELLIT/
NË KËRKIM TË FJALËS SË URTË/
Me nji shkallë që m’çon jashtë kohe
Ngjitem shtat fill mbi qiell
Në kërkim të Fjalës së Urtë,
U ngjall apo s’u ngjall
U mbrue apo s’u mbrue ai brumë i urtë i fjalës
E zbres shtat pash nën dhe, e zbres e ngjitem
Në kërkim të fjalës së urtë
E zbres e ngjitem në nji shkallë qi m’çon jashtë kohe,
Po fjalën e urtë nuk e shqipton askush,
Fjalën e urtë që dhemb në gjoks
E therë mendimin, atë ma të fismin
E therë mendimin e plagës që lëngon mu n’zemër të tokës sonë.
A thue nga alkimi e kohës së pakohë,
E asaj kohe të çmendun
I ka humbë pesha urtisë së gurtë të fjalës,
A thue nga alkimi e kohës së pakohë
I ka humbë pesha gurit t’urtisë së malit ?
*
Ju orkauj qi më rrini
Te kambët e kohës sonë të çoroditun
E më flisni me za Kasandre pa pushim
E shpallni me zhurmë e bujë
Se fruti i urtë i fjalës ka ra
Siç bie nji frut i kalbun nga degë e pemës
Se guri nuk qenka ma i randë n’ vend të vet
E ai nuk qenka i randë as në dhe të huej.
Shporrnju u tham, si Edgard Poe dikur korbit të zi
Mbi bustin borë të bardhë të Palladë Atenës,
Shporrnju nga busti i bardhë i fjalës e i kohës.
Po rishtas zani i tyne, ai za Kasandre
Gjimon kërcnues e ndjell kumbonët e vdekjes
E kumbonët bien në nji anë përzishëm
Përzishëm bien për vdekje të fjalës së urtë
Që ra e bie nga pema si frut i kalbun.
Kur unë në zgrip të fjalës sime, mu në zgrip
Pres se po bie nga pema frut i pjekun
I fjalës së urtë, i fjalës së ringjalljes
Për ty, o toka ime e djegun.
A thue nga alkimi e kohës së pakohë
I ka humbë pesha gurit të urtisë së fjalës
I ka humbë pesha gurit t’urtisë së malit?
*
Ju orakuj qi shpallni me zhurmë e bujë
Se s’ka ma peshë urtia e gurtë e fjalës,
Nuk mbin ma bar mendimi t’pjekun
E thahet bima e fisme e fjalës
E urta bimë e fjalës.
Shporrnju prej vargut tim, shporrnju që këtej
E qafën thefshi në kapërcyell të shtegut të lig të kohës,
Se mue urtinë e fjalës ma mësoi nji plak i bardhë
Me dy kokrra gruni në çdo qelizë të fjalës.
“Ç’do komb, – tha ai, – shkon udhës së kalvarit
E zbret e ngjitet prap, Sizif mundimesh të pathana,
çohet e rrxohet golgotave të kohëve
E atje pret kryqzimin e mbas çdo kryqzimi
Vjen fjala e urtë e ngjalljes, bekimi urtë i saj.
Kështu edhe për ty, o Toka ime e djegun,
O toka ime e idhtë, o toka ime e ambel,
Do të rritet nji ditë bima e urtë e ngjalljes,
Bima e urtë e jetës.
II
Si Sizifi, deri në zgrip të fjalës shkoj
Me torbën randue me ranën e mendimeve
Me torbën e randë sa guri i Sizifit
Që nji lugat i zi e trazon papra.
Deri në zgrip të fjalës shkoj e me Sizifin
Kaptoj errësinat e këtejme e të përtejme,
E prap më rrokulliset torba mu në maje
Të kodrës së errtë të heshtjes.
Torba me litanitë e mëdha që jeh u bajnë
Kumonëve që bien perzishem.
Ka vdekë filani e fisteku.
Thue se ata nuk qenë të vdekun
Mbi rrasë e nen rrasë, mbi gur e nen gur
Mbi dhe e nen dhe të kohës së pakohë.
A thue guri e humb peshën e fjala e urtë kuptimin,
A thue humbet fjala e urtë e farës
Që hodha dikur në zagna fletësh ?
Të gjithë e dinë se guri i randë peshon n’vend t’vet,
Por ne e morem peshë, e hodhem tutje tej
E rrokullisem rrëmoreve të mergimit,
rrëgallave, humnerave të udhëve të pafund.
Në zgrip të fjalës e të heshtjes bana udhë e udhë,
Në zgrip të udhës eca, mu në zgrip
Si ban nji fjalë e urtë, nji fjalë e thënë
Për zgripet e kohëve të pakohë,
Kohëve të stihisë që hangrën nandë djelm e nandë nuse
E që banë kërdinë e zezë, kërdinë e kuqe
E luftë e murtajë, e zjarr e rrenim,
Stihi e zezë që i hangri nanës nandë djemt
Në atë kohë të pakohë, mësyshje e mendimit të çmendur,
Në atë kohë të pakohë kur Kostantini harroi besë e fe
E nuk i hypi revan kalit të besës
E Duruntinës s’i binte ndër mend per vallet.
Në atë kohë fjalën nën gur e lashë,
E gur mbi gur, e gur nën gur
I vuna porta territ e zezonës,
Zezonës së zezë, zezonës së kuqe.
Po atë fjalë të bardhë në gropën e errtë
Ku e pata lanë dikur, e gjeta të urtën,
e gur nën gur e gur mbi gur
ku e pata lanë dikur, e gjeta, të urtën.
E vazhdimisht zbres e ngjitem, ngjitem e zbres
Në nji shkallë që m’çon jashtë kohe,
E shkoj deri te sofra e Zotave që Homeri shtroi n’Iliadë
E ata gërvallen në bankete
E qiell e dhe e shkundin me kangë e britma,
Gajasen së qeshuni e shajnë e grinden
E venën e çojnë me katrova dashtnije e urrejtje,
E nuk pyesin fare per kercnimet e Zeusit
Dhe fjalën e urtë nuk e thotë askush.
As Zeusi në qiell, as Posejdoni në det
E as Hadi, i plotfuqishmi i zi i territ
Fjalën e urtë që dhemb në gjoks
E ther mendimin, atë ma fisnikun,
Mendimin e shtegut të lirë, që i prinë fjalës së urtë
Askush se thotë.
.
Dhe unë ngjitem e zbres, e zbres e ngjitem
Në shkallën që më çon jashtë kohe
E zbres e ngjitem, e ngjitem e zbres në kerkim të fjalës së urtë.
Ç’të shoh!Fjalën e urtë kryqzue me gozhda e gjak
Mbi kryq të kohës së pakohë.