Ish i burgosuri politik Pëllumb Lamaj, i cili ka vuajtur në burgjet e komunizmit, i tha Zërit të Amerikës se klasa politike shqiptare është e pandjeshme ndaj vuajtjeve të ish të përndjekurve politikë. Në një intervistë nga Nuju Jorku, ai tha se në 20 vitet e fundit, qeveritë e Shqipërisë nuk kanë bërë asgjë për të zbardhur krimet e regjimit komunist.
Zëri i Amerikës: Zoti Lamaj, ju keni kaluar 12 vjet në burgjet e komunizmit, keni vuajtur edhe në Spaç. Edhe këtë vit, si zakonisht, revolta e Spaçit në Shqipëri u përkujtua nga ish-të përndjekurit. A dini ju raste që zyrtarë të qeverisë të kenë shfaqur interesim për të folur dhe përkujtuar ngjarje të tilla?
Pëllumb Lamaj: Edhe pse kanë kanë kaluar 20 vjet nga rënia e Murit të turpit të Berlinit, edhe pse kanë kaluar 20 vjet nga e ashtuquajtura demokraci, asnjëherë përfaqësuesit e politikës shqiptare apo qeveritarë, nuk kanë denjuar të shkojnë e të vendosin një tufë me lule në Spaç apo në kampet e tjera të përqëndrimit ku gjenerata të tëra u sakrifikuan, me të vetmin krim sepse donin lirinë dhe nuk pranuan të bashkëpunonin me armën famëkeqe të sigurimit të shtetit. Vetë ngjarjet e dhimbshme të vitit të kaluar kur i burgosuri politik, i ndjeri Lirak Bejko, u asgjësua nga dëshpërimi, dhe vetë qëndrimi indiferent i Kryeministrit, i Presidentit, i gjithë klasës politike tregoi qartë që ata nuk duan ta hapin këtë faqe dhe të nderojnë këtë shtresë që ishte ndërgjegja e kombit, që ishte simboli i lirisë. Përkundrazi, ata kanë një urrejtje patologjike për këta breza të tërë që sakrifikuan gjithçka për hir të lirisë. Pra unë jam shumë skeptik dhe vetë qëndrimi i tyre anti-njerëzor, anti-demkratik, tregon qartë se drejtësia e vonuar është drejtësi e mohuar.
Zëri i Amerikës: Me rastin e 5 majit, zyrtarë shqiptarë bënë disa gjeste që u panë si nostalgji për regjimin komunist dhe për diktatorin, siç ishin nderimi me grusht apo përulja përpara fotografisë së tij. Nga qeveria nuk pati komente zyrtare. Si i shikoni ju sjellje të tilla?
Pëllumb Lamaj: Për mua është diçka e zakonshme veprimi që bëri (deputeti socialist dhe ish-Kryeministri) Pandeli Majko. Por ajo që më shqetëson është se ai e bëri këtë veprim në praninë e ambasadorit të Shteteve të Bashkuara, të shtetit më demokratik në botë. Simboli i grushtit është simboli i bolshevizmit, simboli i diktaturës që hëngri pjellën e vet, i revolucionit që hëngri pjellën e vet. Dhe më e keqja është se ishte një mesazh i dhimbshëm por edhe i turpshëm që u jepet brezave të rinj. Për më tepër, ky mesazh është i turpshëm sepse bëhet nga një ish-Kryeministër, i cili jo pa qëllim nderoi me grusht për t’i treguar shoqërisë shqiptare se komunizmi është gjallë dhe se komunizmi do të mbijetojë. Unë nuk e kuptoj se si akoma shoqëria dhe inteligjenca shqiptare dhe gjithë populli shqiptar në përgjithësi mund ta mbajë mbi supe këtë krim dhe turp historik
Zëri i Amerikës: Ju keni vite që jetoni këtu në Shtetet e Bashkuara ndërkohë që kanë kaluar më se dy dekada nga përmbysja e komunizmit. Disa mendojnë se periudha e komunizmit është tejkaluar dhe tani shoqëria duhet të ketë përparësi të tjera. Cili është mendimi juaj?
Pëllumb Lamaj: Mendimi është se jo pa qëllim, klasa neokomuniste që mori pushtetin sipas skenarit të Ramiz Alisë, e vonoi çështjen edhe zbardhjen e krimit komunist që përjetoi kombi shqiptar për 50 vjet. Unë të keqen nuk e shikoj tek mentaliteti apo indiferentizmi i shoqërisë shqiptare, unë e shikoj tek ajo që nuk u bë një gjyq i dytë i Nyrenbergut për krimet e komunizmit. Bota e qytetëruar bëri biznes me këtë bandë bolshevike që rimori pushtetin. Dhe unë këtu e shikoj të keqen e madhe; klasa politike është një klasë inferiore dhe ajo gjithmonë kur i vjen puna për të bërë detyrat e shtëpisë i merr urdhërat nga të huajt. Unë do të kërkoja më shumë nga bota e qytetëruar, nga personalitete të shumtë që të hedhin dritë, të qartësojnë se çfarë ndodhi në ato 50 vjet, pasi sot, jo vetëm në Shqipëri, brezat e rinj dhe populli shqiptar por edhe në botën perëndimore njerëzit nuk kanë idenë se ç’ndodhi për 50 vjet për miliona e miliona viktima të gjenocidit sllavo-komunist.
Zëri i Amerikës: A është bërë ndonjë hap nga qeveria e Kryeministrit Edi Rama për të përmbushur detyrimet materiale ndaj ish-të përndjekurve politikë?
Pëllumb Lamaj: Për 20 vjet vetë ngjarjet e fundit kanë treguar që qeveria e Tiranës ose qeveritë neokomuniste që kanë ardhë njëra pas tjetrës kanë një konspiracion midis vetes së tyre. Ata bëjnë sikur marrin vendime, bëjnë premtime, por përfundimisht ata nuk duan ta hapin këtë faqe sepse ndryshe ata do dënojnë veten e tyre, janë pjella e sllavo-komunizmit, janë bijtë e bllokut. Unë me këtë rast do t’i bëja një thirrje shoqërisë shqiptare, brezit të ri: është momenti historik që të flaket një herë e përgjithmonë e kaluara vrastare. Është momenti historik që Shqipërinë ta drejtojë një elitë politike përgjegjëse për fatet e atij kombi. Për aq kohë sa këto dy banda, banda e PD-së apo PS-së do të kenë pushtetin, unë nuk shikoj ndonjë zgjidhje, jo vetëm për të burgosurit politikë në Shqipëri por as për gjithë kombin shqiptar.
Sa “ish” Sigurimsa punojne në Ambasaden e Shteteve të Bashkuara në Tirane… ?
S. DrasatiPregatiti per botim Sokol Drasati-Iniciator i levizjeve Demokratike në Shkoder – 1990
Pjese e nomenklatures te Sigurimit (famekeq) te Shtetit, Instruktore qe kane ne Curiculumin e tyre pregatitjen e Grupeve terroriste qe nga Lindja e Mesme e deri tek Grupet Marksiste te Amerikes Latine etj., spijuna e xhelat që kanë larë duart e krahët me gjakun e martirve që i mbytën me duart e tyre për Lirinë e Fjalës, të fesë, të mendimit e për një Shqipëri Demokratike, për ironi sot “strehohen” me bujari dhe punojnë aktualisht në Ambasadën Amerikane në Tiranë prej vitit 1991 e në vazhdim.
Selia Diplomatike e Shteteve te bashkuara ne Tirane, ndoshta nga keqinformimi apo nga pa mundesia per te kontrolluar te kaluaren e ketyre personave, fyejne kujtimin e te kaluares diktatoriale 50-vjecare te popullit shqiptar duke punesuar keto pinjolle te dhunes marksiste te cilet masakruan nder celi e burgje dhe te likujdimit të njerezve që luftuan për Lirine e fjales e te mendimit, symbol i te ciles ato besuan deri ne vdekje se jane Shtetet e Bashkuara.
1- Astrit Pullazi, nga Tirana.
Ka filluar punë në ambasadën amerikane sapo ajo hapi portat e saj në Tiranë më 1991. Ky privilegj i është rezervuar prej amerikanëve për merita të veçanta: Pullazi ka qenë shofer i Enver Hoxhës. Në çdo rast që ndodhet vetëm, Astriti këndon këngën e tij të preferuar: «Enver Hoxha, o tungjatjeta!» Dhe jo pa të drejtë.
2- Belul Cuka, nga Peshkopia.
Ish-shofer i Kadri Hazbiut. Krenarinë për të kaluarën e tij e përmbledh në këto fjalë: «Kudo që e çoja me veturën luksoze “grushtin e hekurt të diktaturës” dridhej foshnja në bark të nënës.»
3- Besnik Malo Çala, nga Vlora.
Ka filluar punë në ambasadën amerikane bashkë me Pullazin më 1999.
Cilësia e tij më e preferuar prej amerikanëve: Ka qenë kuadër i mirënjohur i Ministrisë së Punëve të Brendshme të diktaturës, ekspert i stërvitjes së grupeve terroriste marksiste-leniniste të mbiquajtura «Brigadat e Kuqe», të cilat stërviteshin në Shqipërinë diktatoriale. E ka ushtruar aktivitetin në kampet stërvitore në malet e Burrelit dhe në Pishë Poro të Vlorës. Lidhur me të kaluarën e tij, Besniku i Partisë shprehet me krenari: «Bin Laden do ta kishte pasur zili aftësinë time stërvitore të terroristëve.»
4- Emri Baja, nga Kukësi,
Survejues i ambasadës amerikane në Tiranë. Gjatë veprimtarisë 15 vjeçare në Ministrinë e Punëve të Brendshme të diktaturës ka qenë krahu i djathtë i Kadri Hazbiut. I mirënjohur për egërsinë e tij ndaj “armikut të klasës”, Hazbiu e emëroi për disa vjet shef të kampeve të internimit në rrethin e Lushnjës për të mbjellë terror. Të internuarit e rrethit të Lushnjës të asaj periudhe shpreheshin:
«Xhebraili nuk mund të ketë pamje tjetër veç asaj të Emri Bajës.»
Lidhur me veprimtarinë e tij përkrah Kadri Hazbiut, Baja kujton me nostalgji:
«Ministri më kishte thënë disa herë: Kur ti mendon se lufta e klasave është zbutur, unë ia bëj të njohur këtë shokut Enver dhe për armikun e klasës bien kambanat e vdekjes».
I mbiquajtur me humor prej ambasadorit amerikan «Barometër i luftës së klasave», komunistit veteran Baja i është besuar survejimi i ambasadës së «imperializmit amerikan».
5- Hasan Spahiu, nga Skrapari.
Kuadër i sprovuar i Sigurimit të Shtetit i rekomanduar për punësim prej Sulo Gradecit, i cili ka shkruar dikur për të:
«Sikur shoku Enver të më pyeste: “Pas teje, kush është personi që më do mua më shumë?”, unë do t’i përgjigjesha pa u menduar: Hasani.»
Hasani ka qenë sekretar partie ne Farkë të Tiranës, tek helikopterët. Në çdo xhep të tij mban një fotografi të Enver Hoxhës, ndërsa në shtëpi ruan me mall një statujë të vogël fildishi të diktatorit, të cilën e ledhaton në mbrëmje deri sa e zë gjumi.
6- Selami Liço, nga Peshkopia.
Ish-oficer zbulimi në kohën e diktaturës dhe oficer ushtrie deri më 1997. I akuzuar për kontrabandë masive armësh prej vitit 1997 e në vazhdim, Liçon e mori në mbrojtje ambasada amerikane në Tiranë, ku edhe u punësua në vitin 2000. Atje vazhdon të jetë edhe sot. I befasuar prej ngrirjes së dosjes së tij penale mjaft të ngarkuar, nuk lodhet së përsërituri fjalët:”Mallkuar qoftë kush mendon se amerikanët janë antikomunistë!” Gruaja e tij ka punuar gjithmonë në Bllok.
7- Agim Bllaci, nga Gjirokastra.
Ka filluar punë në ambasadën amerikane qysh më 1991, me “ajkën” e të punësuarve atje.
Deri më 1973 – sa kishte gjallë babanë –, ka jetuar në “Bllok”. Është dëgjuar të përmendë shpesh kujtimin më të shtrenjtë që ruan nga jeta në «Bllokun e Udhëheqjes”:
«Sa herë që vinte për vizitë tek ne, shoku Enver nuk harronte t’i thoshte babait: “Prokurorët e vendosur si ti janë maja e shpatës së diktaturës së proletariatit, shoku Misto Bllaci. I tmerrove klerikët me pretencat e tua, që s’njohin dënim tjetër veç atij me vdekje. Uroj që edhe Agimi të eci në gjurmët e tua.»
Për meritat e babait dhe të tijat, Agimi dhe gruaja e tij ndodhen të dy të punësuar në ambasadën amerikane.
8- Bashkim Male, nga Erseka.
Ish-oficer, pilot, aktualisht mbikëqyrës në ambasadën amerikane. Bashkëpunëtor aktiv i Sigurimit të Shtetit. Shokët e tij të punës trembeshin më shumë nga Bashkimi, se sa prej kryetarit të Degës së Brendshme.
«Përpiqem të jem më tolerant kur më shajnë për familjen, se sa kur më përgojojnë karrierën time si anëtar besnik i Partisë së Punës», pranon me çiltërsi Bashkimi.
9- Sadik Hasko, nga Skrapari.
Një tjetër rekomandim i goditur i Sulo Gradecit, i cili është shprehur me respekt të thellë si për patriotin e tij edhe për ambasadorin amerikan në Tiranë:
«I vetmi komisar që i ka lexuar nga tri herë të gjitha veprat e shokut Enver është pikërisht Sadiku. Një ditë Sadiku, i përhumbur në kujtime, shkroi instinktivisht me bojë të kuqe mbi një mur të ambasadës emrin e pavdekshëm “Enver”. Falënderoj nga zemra ambasadorin amerikan i cili, në vend që ta pushonte nga puna mikun tim për pakujdesinë e treguar, e thirri në zyrë dhe i dhuroi një flakon parfumi Nostalgji. Vetëm tani po arrij ta kuptoj disi shprehjen e hollë që më kishte përsëritur disa herë shoku Enver gjatë viteve të fundit të jetës së tij të ndritur:
“Sillo, në politikë gjërat nuk janë ashtu si duken. I shikon ata anglo‑amerikanët ti? Aq sa jam unë besimtar se kam mbiemrin Hoxhë, aq janë edhe ata antikomunistë”. »
10- Veli Varfri, nga Tepelena.
“Bashkëpunimi me Sigurimin e Shtetit për mua ka qenë po aq i domosdoshëm sa edhe frymëmarrja”, thekson Veliu me modesti.
Edhe sikur të mos quhej Lug i Zi, ai vend atë emër do të kishte marrë prej nënave të shumta tropojane që veshi me të zeza Veli Varfri, duke iu vrarë djemtë në kufi.»
Sa herë që bie fjala për Enver Hoxhën në ambasadën amerikane, Veliu përdor epitetin «I paharruari», duke psherëtirë dhe sytë e tij mbushen menjëherë me lot. Nëpërmjet një sajti privat shpërndan stema të ish-diktatorit
11- Bardhyl Poda, nga Erseka.
Një ndër komunistët fanatikë që e ka vizituar më shpesh shtëpinë muze të diktatorit në Gjirokastër, duke pozuar çdo vit para saj. «Sigurimi i Shtetit për mua ka qenë Zoti në tokë», shprehet Bardhyli në konfidencë.
12- Qemal Bashkurti nga Tropoja,
Baba i profesorit dhe akademikut, Presidenti i Universitetit, Lisen Bashkurti. I pyetur nëse do të dëshironte që t’i ngjallej njeriu i tij më i dashur që nuk jetonte më apo ish-diktatori, Qemali është përgjigjur pa ngurruar: “Nuk kam pasur në jetë njeri më të dashur nga Enver Hoxha”.
13- Kasëm Ymeri, nga Skrapari.
Dëshira e tij më e madhe në jetë: “Të kisha vdekur në të njëjtën ditë dhe orë me Enver Hoxhën!”
14- Albert Hasanballiu, nga Skrapari.
Ky është i rekomanduari i tretë i Sulo Gradecit, për të cilin Sulua vetë shprehej dikur me modesti:
«Sikur shoku Enver të kishte njohur Albertin para meje, historia shqiptare do të kishte mbetur pa Sillo.»
15- Aleks Ndini, me origjine Korça.
Shprehja e tij më e spikatur: “Një ditë pësova një krizë kardiake pranë vendit ku ka qenë liceu francez në Korçë, të cilin e vizitoj shpesh. Në çast mendova: “Ç’vdekje të lumtur paskam pasur fat! Duke u rrëzuar përtokë, do të kem rastin të vë kokën atje ku ka vënë këmbën dikur shoku Enver!”
16- Peti Çala, nga Fieri.
Ditën që u rrëzua monumenti i diktatorit në Tiranë, duke u ngashëryer Peti deklaroi: “Do të kisha qenë i lumtur sikur të vdisja duke më rënë përsipër ai monument”.
17- Shkëlqim Xhagolli, nga Tirana.
“Po të kisha vdekur duke qenë anëtar i Partisë së Punës, me siguri vdekja do të kishte qenë shumë më e ëmbël për mua nga ç’do të jetë një ditë në të ardhmen”… është shprehur mes miqsh Xhagolli.
18- Hajri Mazaj, nga Vlora.
I paepur në zhvillimin e luftës së klasave edhe brenda fisit të tij të cilit i krijoi probleme serioze, Mazaj u kishte dhënë urdhër të prerë postave të kufirit në Peshkopi:
“Ose asgjësoni thyesit e kufirit, ose vrisni veten; rrugë të mesme nuk ka”. Idenë e tij për vlerën e jetës, Hajriu e ka përmbledhur në pak fjalë:
“Sa boshe do të më dukej jeta, sikur shoku Enver të mos më dilte çdo javë në ëndërr!”
19- Fejzi Hoxholli, nga Korça.
“Shumë herë u kam tërhequr vërejtjen prindërve që nuk më kanë çuar emrin Enver”, ka thënë Fejziu me keqardhje.
20- Mels Arapi, nga Vlora.
Të afërmve të tij u ka lënë këtë amanet: «Nuk duhet të harroni të çoni mbi gjoksin tim në arkivol teserën e Partisë së Punës.»
21- Isa Lumani, nga Erseka.
Çdo i interesuar mund të gjejë në shtëpinë e Isait secilën prej “veprave” të ish diktatorit. «Veprën 19» në anglisht ia ka bërë dhuratë ambasadori amerikan më 16 tetor 2008, me rastin e 100 vjetorit të ditëlindjes së diktatorit.
22- Aleksander Shtepani, nga Tirana.
“Sikur shoku Enver të kishte jetuar edhe 9 vjet, Shqipëria do të kishte mbërritur në komunizëm”, ka profetizuar Shtepani.
23- Muharrem Ibrahimi, nga Fieri.
“Po ratë në vështirësi, kujtoni shokun Enver; po ratë në nevojë, kujtoni Partinë e Punës!”, i ka këshilluar të afërmit e tij Muharremi.
24- Halit Haliti, nga Erseka.
“Kur mora teserën e Partisë së Punës nuk më ka zënë gjumi dy net nga gëzimi”, është shprehur i përlotur Haliti.
25- Jorgo Kaçi, nga Saranda.
Kur ishte komandant kufiri në rrethin e tij, Jorgua nuk harronte t’iu thoshte në çdo mbledhje forcave të mbrojtjes:”Çdo shqiptar që arrin të arratiset bëhet vegël e imperialistëve, për të luftuar kundër popullit e vendit të tij. Një atdhetar i vërtetë pranon më parë të vdesë, se sa të vihet në shërbim të amerikanëve”.Kur “atdhetari i vërtetë” Jorgo Kaçi pranoi të vihej në shërbim të amerikanëve në ambasadë (sigurisht pa vdekur), atje mësoi disa gjëra që nuk i dinte më parë dhe thirri i entuziazmuar:”Nuk ma priste mendja kurrë që karriera ime komuniste, e ideuar në Komitetin e Partisë të Sarandës, do të realizohej në selinë e ambasadës së Imperialistëve Amerikanë në Tiranë! I ftoj gjithë shokët e mi të idealit që parullën “Lavdi Marksizëm-Leninizmit!” ta zëvendësojmë me “Lavdi prapaskenave të politikës!”
26- Rrapo Hazizi, nga Skrapari.
Shef i kufirit të jugut deri më 1991. Rrapo Hazizi mbahet mend për vrasjet e shumta në kufirin e jugut të shtetasve që tentonin të arratiseshin. Për këtë “meritë të spikatur”, Ramiz Alia e dekoroi posaçërisht në fund të vitit 1990. Po për të njëjtën meritë, ambasada amerikane e punësoi duarpërgjakurin Rrapo pak kohë pas dekorimit.
Prej datës 03 shkurt 1990 deri në datën 23 gusht 1990 (pra, brenda një periudhe më pak se dyqind ditë) me urdhër të Rrapo Hazizit janë vrarë prej postave të ndryshme të kufirit të Jugut 23 shqiptarë me moshën mesatare 27 vjeç. Ky krim i përbindshëm ka ndodhur disa muaj pas përmbysjes së komunizmit në Evropën Lindore dhe në një kohë që në Shqipëri ligji i vendosur rishtas parashikonte një dënim maksimal deri në pesë vjet heqje lirie për shkelje kufiri.
Z.Pellumb, ju pershendes me respekt per intervisten qe kini dhene: teper e sakte, reale dhe i vendos pikat mbi “i” si askush tjeter. Edhe pse zeri yt eshte nje ze ne thuaj i vetem, vlen shume per te treguar qe shqiptaret e vertete jane gjalle, dhe ne zemer e shpirt kane vetem IDEALIN KOMBETAR! Ju pershendes me respekt!
Numeri 24 i listes :Halit Haliti!
Ish oficer,shef operativ i Divizionit te Kembesorise ne Lushnje,u pranua kandidat i PPSH-se disa muaj para 90-tes!
Ishte aq servil dhe spiun qe atehere(se cilesi te tjera nuk kishte), tere kohenshikonte nga dritarja e zyres per te pare se kush hynte ne posto-bllok dhe zbriste me vrap per ta erasur!!!
Kam qene ne nje repart tjeter,por kur takoja ndonje shok timin,me vrap vinte nga prapa Haliti dhe vetem sa degjonim banakierin qe na thoshte “LEKET JANE PAGUAR PER JU TE GJITHE NGA Haliti”!!!!
Pas 90-tes,si SERVIL DHE SPIUN i madh qe ishte u lidh me kryetarin e PD Lushnje,duke i ofruar te dhenat per te gjithe oficeret e DIVIZIONIT!!
Ne Lushnje ky palaco i caktoi oficeret ne “ENVERISTE,QE DUHEN SHPORRUR NGA USHTRIA dhe ne “DEMOKRATE”,qe duhen mbajtur ne ushtri!!
Pas reformes, ai u caktua kryetar i Deges Ushtarake,post qe e kishte per zemer me kohe dhe sa ishte atje beri LEK TE MADH,sidomos nga ata qe iknin nga ushtria dhe u plotesonte dokumentes sikur e kishin bere ushtrine edhe te tjeret,qe nuk donin te shkonin ushtar,por paguanin dhe leket i merrte Halit Haleja!!
Aq i NDYRE ishte sa nje here nje qytetar i QELLOI ME TULLE ne koke se e kishte mashtruar,ndonese i kish dhene 600 mije leke per djalin e tij!!
Me pas filloi pune ne Ambasaden e SHBA-se si PERGJEGJES I ROJEVE!!!!