Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

AFIRMIMI I LETËRSISË SHQIPE NË BOTË- ALI PODRIMJA – POET I MADH I RANGUT EVROPIAN

by

NGA JAN MICHAŁ STUCHLY (POLONI)*/

Poet i madh, melankolik, patriot dhe një njeri i thjeshtë – ky ishte Ali Podrimja, që më mbeti në kujtesën time, poet lirik i rallë i revoltës, i  dhembjes dhe vuajtjes njerëzore, i njohur dhe i çmuar jasht kufijve të atdheut të vet, një poet i papërsëritshëm në artin e vet brilant poetik, që e ngriti poezinë shqipe në majet e poezisë evropiane.

         Poezinë e Ali Podrimjes  pata rastin  ta lexoj për herë të parë në revistën e njohur letrare polake „Literatura na świecie” (Letërsia botërore”) qysh në vitin 1979 në polonisht, të përkthyer nga miku im, poeti dhe përkthyesi i njohur Mazllum Saneja. Ndërkaq, veprën e tij më të plotë poetike e kam hasur më vonë në librin e botuar aq të bukur  te edicionit „Pogranicze” „Flaka e vjedhur”( në përkthim të Mazllum Sanejes dhe të Ewa  Śmietańskes) , të poetit tashmë të njohur në Evropë. Ali Podrimja na paraqet botën paralele, të thjeshtë dhe homogjene, të ndërlikuar dhe komplekse, botën që është një  „planet i mërguar” që „ vetëton”, një botë përplot gjarpërinj dhe luanë, një botë e të vetmuarëve dhe e atyre të kërkuarëve. Poezia – letërsia kërkojnë nga shkrimtari një përkushtim të tërë të flijuar e besnik dhe një vetëdije  të thellë kombëtare. Problemet vetjake madje ato më personale dhe intime bëhen dhe ngriten në çështje të përgjithshme të shoqërisë, gama e të cilave është e gjërë dhe komplekse. E këtillë është poezia e Ali Podrimjes, të cilën e karakterizon një gamë e gjërë e problematikës dhe një shumëllojshmëri e mjetëve shprehëse.

Në poezinë e tij Podrimja nuk shtron vetëm probleme të ekzistencës kombëtare, po vete  edhe më larg, duke shtruar dhe kapur probleme universale të njerëzimit, qofshin ato evropiane , botërore , kozmike, ku luftojnë në mes vete Zoti dhe Djalli, ndonëse nganjëherë nuk dihet se kush është Zot a Djall. Ali Podrimja gjithnjë është ballafaquar duke luftuar në mënyrë të paepur me fatin dhe historinë, gjithnjë ballëlart, me guxim, nder dhe dinjitet, i vetëdishmë  për “mjerimin njerëzor”, duke ditur se mund të jetohet edhe me “litar rreth kokes”.

Ndërkaq, shkruaj këtu edhe për thjeshtësine dhe qartësinë kreative, që është një punë e vështirë në të shkruarit çfarë ndodh me magjistarin e poezisë jo vetëm shqipe Ali Podrimjen, i cili si një magjistar i fjalës poetike krijoi gjuhën moderne poetike në tërë historinë e letërsisë shqipe. Konciziteti, shprehjet lakonike me shkurtime të rrufeshme, kontrapunktet, oksimoronet, personifikimet, ndryshueshmëria e rrëfimit, pikat e befasishme kulmore me ato mendime te bukura, të thella, të cilat gjatë leximit zëmë  t’i njohim si fragmente të mendimeve tona.

Dhe shtrohet pyetja  me cilët poetë ka ngjashmëri Ali Podrimja dhe kush është më i afërt përkah mënyra e të menduarit, me format e përshkrimit etj me poetin e madh shqiptar. Duke lexuar me kujdes dhe kënaqësi veprën e plotë poetike “Flaka e  vjedhur” në polonisht të Podrimjes në një përkthim brilant të Mazllum Sanejës më përfytyrohen poetët e mëdhenj botëror Federico Garcia Lorca, Paul Eluard, Pablo Neruda, Salvatore Quasimodo apo Konstantinos Kawafis si dhe poetët tanë Czeslaw Milosz dhe Zbigniew Herbert.

Si përfundim, mund të theksoj se kjo poezi tronditëse dhe rrëqethëse lexohet si një tragjikë e thellë, e përjetuar e një liriku ekzistencial, që dëshmon fillimin e një epoke të re në zhvillimin e formës dhe gjuhës poetike jo vetëm në letërsinë shqipe…

 Sa keq,  që nuk arrita ta njoh fizikisht poetin Ali Podrimja, i cili më në fund e mbaroi udhëtimin e vet prometeik ne atdheun e artit të poezisë , ashtu fillikat i vetëm.

Do ta përfundoja këtë shkrim për poetin Ali Podrimja me vargjet e një poezie antologjike të poetit të madh polak Zbigniew Herbert, kur ia lë porosinë si një dhiatë heroit të vet Zotit Cogito:

       “ Shko se vetëm kështu do të pranohesh në rrethin e kafkave të ftohta

          Në rrethin e stërgjyshërve të tu: Gilgameshit Hektorit Rolandit

          Mbrojtësve të mbretërisë pa kufij dhe qytetit të hirave

          Bëhu besnik Shko”!

*Jan Michal Stuchly, poet dhe piktor polak – deri me sot ka bere bukur shume per afirmimin e letersise shqipe ne hapesiren kulturore te Polonise, duke botuar panorama te tera ne gazeta dhe revista letrare polake.
* (Përktheu nga polonishtja:Mazllum Saneja, i gjate vitit 2013 perktheu dy libra shqip ne polonisht: librat me poezi te zgjedhura te poeteve te njohur Fatos Arapi (“Me jepni nje emer” dhe  Agim Gjakova (“Saga flurore”, perurimi i te cilit u be ne mes te majit 2013 ne Varshave). Nderkaq, perurimi i librit me poezi te zgjedhura te Fatos Arapit do te behet ne maj te ketij viti. 

 

 

 

Shkretëtira e karkalecave

by

Ali Podrimja/

Ndizja llambën dhe kërkoja ibrikun me ujë. Nëna ma linte afër shtratit. Dhomën e pushtonin pak më vonë karkalecat. Përcillja fluturimin e tyre rreth llambës. Përbiroheshin nëpër të çarat e xhamit ose të plafonit. Asgjë nuk ndërmerrja, as nuk më shkonte ndërmend të ndërroja diçka, bile as xhamin e pëlcitur. Shtëpia ishte gati në ajër. Flatrat e insekteve neveritëse bëheshin të padurueshme. E fikja dritën me rrëmbim, futja kokën nën jorgan dhe ndieja zbrazësinë e dhomës. Në gjumë më shfaqej ndonjë gurgullimë gati e mbytur e Erenikut.

Në mëngjes vëreja: nata nuk kishte qenë aq e qetë. Nëpër mure kacavarej ndonjë flatër karkaleci ose qartë shiheshin vijëza gjaku. Pas ca kohe mësova se karkalecat lanë shkretëtirë gërditëse. Nga gjurmët e harruara lexohej tmerri. Shushurimë të lisit sa vinin e shtoheshin. Mezi shihja një rriskë qielli. Gjethet e tij dallonin nga gjethet e drunjve të tjerë. Tufa e karkalecave aty nuk  kishte prekur ende. Më vonë pashë se edhe lisi im kishte nisur të thahej. Një ditë e shkulën me rrënjë si një cung hakaret dhe midis të oborrit lanë një gropë të madhe. Aty mbaronin të gjitha udhët. Edhe dhiaret.

Ajo që më mungonte kishte formën e klithjes, me majë gati të thikës. Gjysmën e udhës e kisha kaluar, megjithëse besoja se ajo tek fillonte. Qetësi absolute më pushtonte. Ishte hera e parë, që gjërat fillova t’i shikoja ashtu siç janë: pa kurrfarë zbukurimi. Fundi i shekullit afrohej, Ballkani përpëlitej brenda hasmërive. Është koha kur lëvizin gurët.  Kur të kthehem nuk di sa gurë do t’i kaloj nëpër trojet arbërore. Ata vazhdimisht më ngulfatin. Ndonjë lajm përvidhet: Arbërorët po dalin nga legjendat e mitet dhe po e marrin Europën në sy. Smira nuk i lë të qetë as andej. Ç’popull jemi, more?! Do të ketë lajme taze me siguri. Al Paçino ose Rapsodi do të më zgjojnë me ferk. Arbëria nuk është pikë uji në det. Ajo që më mungonte kishte formën e thikës. Do të shohim, gjak a ujë do të pikojë nën strehë. Fjalët që më mundonin lidheshin nyje.

Çështje mbetej liria, ekzistenca ime në katarkën e derrave.

Nuk di a ka natë që zgjat më shumë se nata që pret të gdhijë. E kalova vijën e fundit me një vrap. Nxitoja të shihja atë që e takoja vetëm në ëndërr. Ia kisha harruar hijallin. Në krah të majtë zgjohësha, në krah të djathtë rrotullohesha. E kisha thyer dikur pasqyrën dhe kisha dalë tinëz nga shtëpia. Më kishte marrë malli të ndërroj fjalë me ata që kisha bërë një gjysmë jete udhë. Takimi i parë: Dukeni mirë, zotëri! Keni qenë te mjeku?, më pyet një mik fëmijërie. Do të shkoj, ndoshta, – përgjigjem në mënyrën e tij – Po ju zotëri, sa herët qenkeni zgjuar. Ai zgërdhihet. Kap maçokun për bishti dhe ikën.

 

Unë hap derën e kafenesë “Ardhmëria”. Takimi i dytë: Deri në fund të sallës tavolinat. Aty-këtu ndonjë duç cigare dhe shishe të harruara “Skënderbeu”. Kamarieri i zdesh dhëmbët. Dua të zë një vend diku. Nuk bën, zotëri – thotë ai – tavolina është vetëm për pozitarët. Po aty? – ia bëj me dorë. Është e opozitarëve. Bëjnë poterë po qe se mbesin pa karrige. Atje më tutje – vazhdon ai – rrinë telallxhinjtë e tyre. Harrova t’ju them zotëri, se atje lartë bëjnë poterë fëmijët e sigurimcave, kallëzojnë përralla më fantastike për baballarët dhe nuk turprohen para miletit. Siç e shihni, merren me punë të mëdha të atDheut. Aty tek ajo e qëndisme grumbullohen sharësit dhe të sharët. Krejt në fund pëshpërisin hafijet e të gjitha partive. Nuk di kush kë spiunon, por hahen si qentë…Do të thotë se kafeneja “Ardhmëria” qenka një diagonale e çuditshme ku rrëshqitet deri në fund…

Gjendem prapë në krye të sallës. Para meje tavolina të zbrazëta dhe karriget që lëvizin në mënyrë të çuditshme. Më bie ndërmend Mario Soresku dhe deklamimi i tij i hidhur para boshllëkut nacional. Por dallimi në mes karrigeve shqiptare dhe atyre rumune është se pak më vonë në këto tonat do të ulen gjithfarë copash mishi të të gjitha formave e peshave, nga fërkimi i të cilave mund të ndezësh edhe cigaren. Takimi i tretë: Ja kalemxhiu, zbret nga bina. Ndez cigaren në xixën e dy kofshëve që sa përflaken! Më vonë: do të thotë nuk paska vend. Ai prapë m’i tregon dhëmbët. Faleminderit!… Po kush sundon këtu?, e pyes pa të keq. Qoftëlargu ende, zotëri – thotë disi turpshëm, tek i fsheh dhëmbët e verdhë. Ashtu! Në flakën e një qiriu ndezi gazetën te dera dhe ik në shtëpi.

Prapë rënia. Nuk ishte ky kërcim nga Ura e Shenjtë. E shihja pusin e errët që hapej tmerrshëm. Dhe sapo i afrohesha, pashë se me të vërtetë isha i veshur në rroba të vdekjes. Këtë e hetova kur Alenë e Shpëtimtarëve të Kombit mezi e ndriçonte një poç elektriku, të cilin e kishte vënë dikush në një hu për të parë se ç’ndodhte atje poshtë. Poçi fatkeqësisht mezi bënte dritë. Ishte humbur gati në tufën e karkalecave, që thyenin heshtjen mortore duke hëngër njëri-tjetrin. Tamam si … Rënia vazhdonte. Dhuna e poshtërimi nacional i afroheshin tetikut. Mbyll derën e shtëpisë se më tmerron shkretëtira e karkalecave…

 

 

KADARE: SULMI MË I RREZIKSHËM, KUR KOMBI SULMOHET NGA VETEVETJA

by

*Ismail Kadare merr çmimin “Ali Podrimja”

*“Kombet si çdo gjë janë të vdekshëm dhe ata që janë të gjallë do të thotë që ata kanë triumfuar mbi një të keqe të madhe që e sulmon gjithmonë kombin. Është e natyrshme që kombet të sulmohen, nga kush?, në mënyrë të paparashikueshme nga lloj lloj rrethanash, shpesh nga vetvetja, e kjo është sulmi më i rrezikshëm”, tha zoti Kadare./

Shkrimtari i njohur shqiptar Ismail Kadare është nderuar në Prishtinë me çmimin që mban emrin e poetit të njohur të Kosovës, Ali Podrimja.

Shkrimtari i njohur shqiptar Ismail Kadare, tha se kombi shqiptar ka gjeografinë, historinë dhe qytetërimin e tij, pjesë të qytetërimit evropian dhe debatet që nxiten rreth kësaj çështjeje janë absurde.
Ai i bëri këto komente gjatë një ceremonie në kolegjin universitar AAB në Prishtinë ku ju nda çmimi “Ali Podrimja”, një çmim i ndarë për herë të parë në kujtim të poetit Podrimja i cili ndërroi jetë verën e kaluar në Francë.
Zoti Kadare, që ishte mik i shkrimtarit të ndjerë tha se së bashku kishin diskutuar shpesh për detyrimet që kanë kultura dhe letërsia më kombin.
“Letërsia nuk rregullon punët e një kombi, letërsia nuk rregullon punët e një shteti, nuk rregullon punët e partive prandaj ajo është mirë që të qëndrojë jashtë tyre, ajo ka vlerë, si vlerë e pavarur në radhë të parë, si një vlerë paralele, si një botë paralele. Por, ka stinë në jetën e popujve kur kanë nevojë për të dhe atëherë letërsia e thyen zakonin e saj të pavarësisë dhe përzihet në punët e kombit, kështu është përzier letërsia shqipe në 120 vjet përpara, në 150 vjet përpara në kohën e Rilindjes Kombëtare, kështu duhet të përzihet përsëri kultura shqiptare sot kur kombi shqiptar ka një problem tepër serioz”, tha ai.

Zoti Kadare, i cili sot takoi edhe presidenten e Kosovës, Atifete Jahjaga, tha se kombi shqiptar ka një problem me kontinentin e vet evropian dhe është i vetmi komb ndaj të cilit ka pasur përpjekje për të nxjerrë nga kontinenti. Ai tha se ende ngrihen pikëpyetje nëse ai e ka vendin apo jo në Evrope dhe diskutimet e tilla janë të rrezikshme.
“Kombi shqiptar e ka gjeografinë e vet, vendin e vet në Evropë, historinë e vet e ka në Evropë, qytetërimin e ka pjesë të qytetërimit evropian dhe nuk ka pse të shtrohet ky absurditet që është makabër po ta shikosh nga një anë të një populli a duhet të jetë në Evropë apo duhet të dëbohet. Në pjesën e tij më barbare formulimi është bërë i tillë që kombi shqiptar se ka vendin këtu dhe nuk është keq që të dëbohet nga kontinenti. Kjo kaherë është quajtur shpërngulje, herë dëbim dhe drama e fundit ka qenë para katërmbëdhjetë vitesh ku u bë përpjekja e fundit për ta përgjysmuar një pjesë të tij, për ta nxjerrë nga Evropa”, tha zoti Kadare.
Por, ai tha se vështirësitë e mëdha në histori nuk e bëjnë kombin shqiptar të pafat.
“Kombet si çdo gjë janë të vdekshëm dhe ata që janë të gjallë do të thotë që ata kanë triumfuar mbi një të keqe të madhe që e sulmon gjithmonë kombin. Është e natyrshme që kombet të sulmohen, nga kush?, në mënyrë të paparashikueshme nga lloj lloj rrethanash, shpesh nga vetvetja, e kjo është sulmi më i rrezikshëm”, tha zoti Kadare.
Ndarja e çmimit për Ismail Kadarenë, sipas kryetarit të komisionit Ibrahim Berisha mbështetet në shumë arsye.
“Një arsye është për paraqitjen e një Shqipërie me gjithë identitetin dhe kulturën e saj në një mënyrë deri atëherë të panjohur e deri sot e mbase përgjithnjë krejt të papërsëritshme, për pjesën tjetër të globit. Një arsye tjetër mund t’i takojë lexuesit jo-shqiptar dhe atij shqiptar që mbahet me kozmopolit. Ai do të thoshte arsyen pse Kadare duhet shpërblyer pasi letra e tij e pasur përplot shkrime fantastike spikatëse është vendi i vetëm ku pati gjetur strehën qenia e përkatësisë dhe ideja e lirisë, andaj juria e Universitetit AAB-së ka nderin dhe kënaqësisë që çmimin ndërkombëtarë për letërsi “Ali Podrimja t’ia japë shkrimtarit Ismail Kadare”, tha zoti Berisha.
Duke i dorëzuar çmimin shkrimtarit, rektori i kolegjit AAB, Lulzim Tafa, tha se një veprim të tillë do ta bënte edhe poeti Podrimja.
“Duke e ditur edhe vlerësimin që Podrimja e ka pasur për Kadarenë, jam i sigurt se po të kishim pasur mundësinë ta pyesnim vet Podrimjen se kush do të mund të ishte fituesi i çmimit të parë për letërsi që mbanë emrin “Ali Podrimja”, ai do të thoshte Ismail Kadare”.(Kortezi:VOA)

NJË MIRËNJOHJE PUBLIKE PËR GAZETAREN LUMIRA KELMENDI

by

(Ese – Në Kujtim të Poetit Ali Podrimja)/

Nga Xhemail Peci/

Kumti për ikjen e Krye-Poetit të Kosovës, sa i hidhur qe edhe po aq i rëndë. Megjithatë, Ai po kthehej nga toka e huaj (sepse çuditërisht në tokat e huaja janë shkruar shumë prej kryeveprave të letërsisë shqipe dhe se në tokat e huaja kanë jetuar e kanë ndërruar jetë shumica e intelektualëve dhe Krye-Poetëve të Shqipërisë): për në Tokën e Shqiponjave, ku Poezia shpesh është matur me Mbretërinë e Diellit.

Krye – Poeti i Vargut të Gjakut: Kosova – Gjaku im që nuk falet, si një reminishencë e drejtpërdrejtë me Zemër-Thirjen e Heroinës Marie Shllaku: Kosovë – Gjaku im t’u bëftë Dritë…

Edhe Ajo e edhe Poeti e kishin parandier dhe e kishin parathënë të ardhmen e kombit të tyre.

Heroina të cilës atdhetari dhe veprimtari Shefqet Kelmendi ia ka falur njërin prej epiteteve më të bukura: Vajzë Orleane.

Krye – Poeti í Kosovës, të cilit si në një rastësi mitesh e legjendash, ndoshta për herë të fundit i qe ofruar mikrofoni i emisionit KULT – si një parandjenjë e çuditshme se pikërisht përmes tij donte të ngriste për të satën herë edhe një Himn për Librin – madje jo vetëm për te (në Panairin e Librit të këtij viti në Prishtinë), ku Krye – Poeti foli shumë shkurt:

E kam thënë se Kosova ka qenë Tetari Tragjik i Ilirisë!

Pastaj në KULT pasoi emisioni për Çamërinë, ku e kuqja Flamurshpalosur binte mbi Hartën e Atdheut. Çamëria të cilës i ka kënduar me aq pasion dhe me dhunti të lindur poetike, poeti çam Bilal Xhaferi, themeluesi i gazetës ‘Krahu i Shqiponjës’ që dilte në Amerikë, e ku edhe ai ndërroi jetë në rrethana misterioze.

Eni vjen pre Çamërie…si një shqiponjë flatraqëndisur e që në gdhendjen e Vargut të Gjakut bëhet një: Engjëll i Zotit…

Shumëçka vjen në Letrat Shqipe me emrin: Lumi. Sepse tek Lumi Drin ndërroi jetë poeti dhe intelektuali Pjetër Budi, sepse tek Lumi Drin ra nga dora e zezë atdhetari dhe intelektuali Shtjefën Konstantin Gjeçovi. Githmonë tek Lumi, aty ku Lasgushi kërkonte mesin e Shqipërisë – tek Drini i përmallshëm, tek Lumi – pikërisht aty ku Narcisi mbytet në pasqyrën e vet, aty ku rrijnë zana e shtojzovalle e ku poetët kërkojnë frymëzimin e pafajshëm dhe etjen shuajnë në gjakimin e tyre të përjetshëm: LUM LUMI…

Në një koincidencë kaq të çuditshme, në një ditë me diell kish ikur edhe Princi i Poezisë Shqipe, Lasgush Poradeci. Ikja e Shtërgut, të cilit Ismail Kadare i falte Kryevargun e Pjetër Bogdanit:

Veshur me Diell…

Poeti i Vargut të Gjakut: Kosova – Gjaku im që nuk falet, po ikte nga kjo botë, nga rrëmuja dhe rrëmtei. E Lamtumira gjithmonë është më e vështira. Është tepër drithëruese.

Lamtumirë vendet e mia, që po zhduken dalëngadalë, gjëmon deti ushton stuhia, tundet barka valë mbi valë.. Kështu fillon një prej poezive më të bukura lirike të Gjergj Fishtës, shkruar tek po e linte Shqipërinë për të vajtur në Nju Jork të Amerikës…

Lamtumirë!

Lamtumirë Poet! E Paç Dheun e Lehtë dhe Paqen e Amshuar!

Sepse vetëm Amshimi është shpëtimi nga dhembja dhe nga vuajtja e kësaj jete, nga ëndrra e plagosur, nga kënga e vrarë, nga ura e psherrëtimave, nga frymëzimi i pafajshëm…

Si një koincidencë e çuditshme ku Fjala Shqipe vie ‘si Zjarri Drithërues i Ilirishtes’, e ndarë në Tri pjesë – si vetë Harta e Lirisë së Ilirisë, të cilën Ai e deshti aq shumë, të cilën Ai e gjakoi aq shumë dhe të cilën Ai e ëndërroi aq shumë; e thënë kaq prekshëm, në mënyrë kaq mallëngjyese por edhe aq të madhërishme, Lamtumira e thënë nga Lumira padyshim ishte më e dhembshmja, përderisa një strukturim i tillë jo vetëm i fjalëve por edhe një përjetësim i ndjenjave, nuk ishte asgjë tjetër veç se Kryevargu që po i thërriste sërish memories sonë, jo më për Olimpin e as për Partenonin – po për Hartën e Lirisë, për Trungun Ilir, për Orakullin e Dodonës, për Poetin që Kurrë nuk e braktisi Thirrjen e Zanave, e që Poezinë e pat Zanushë Fisnike me Fjalët e së cilës njomi shpirtrat tanë e u dha zë – si në një Bekim Hyjnor me Fjalët Gjithë Rreshk Bukurie: Lisave të Dodonës… për Republikën e Letrave Shqipe, për Republikën e Letërsisë – e cila shpesh, shumë shpesh i ka parapri: Mendësisë së Republikës së Shqipërisë:

Veshur me Diell!

Bosfori ishte i kaltërt, ndryshe si do të ish, po vinte Naim Frashëri drejt Shqipërisë! Kështu fillon njëra prej poezive më të bukura të Fatos Arapit.

Krye-Poeti po kthehej në Tokën e Shqiponjave, në një cep të Ilirisë së Moçme, siç do thoshte Mitrush Kuteli. Po kthehej tek Harta e Lirisë të cilën e kishte thurur duke e gdhendur vargun me durim prej shenjtori.

Si në një koincidencë të çudtishme, nga mikrofoni i emisionit KULT, Ai ndoshta foli për herë të fundit për Teatrin Tragjik të Ilirisë.

Dhe se Lamtumira që iu dha – po nga mikrofoni í emisionit KULT, padyshim qe më e denja dhe më e dhimbshmja njëkohësisht.

Hirësi!

Kështu i drejtohej Ezra Pound – Tomas Stern Eliotit, sa herë që e kujtonte veprën e tij kulmore ‘Katër kuartetet’.

Hirësi!

 

Duke shtuar se: ‘gjeniu mbetet një shpërthim, një shpërthim madhështor’.

Vëllimi Poetik ‘Lum Lumi’ dhe Zemër-Klithja:

Hirësi!

Hirësia e Tij dhe Perandoria e Diellit – Poezia. Orakulli i Dodonës Ai:

ALI PODRIMJA.

Lamtumirë Zog i Qiellit!

Na iku edhe Ai, dhe iku siç ikin shpesh Poetët, pa bujë, pa zhurmë, në heshtje – sepse është heshtja ajo që i frymëzon më së shumti, si ajo heshtja në të cilin ikte Lasgushi, në një:

‘VETMI KOZMIKE NË TË CILËN VETËM ZOTI IA DI SHQIPEN’.

ATJE, KU PËRCËLLON DREJT SHQIPES ‘ZJARRI DRITHËRUES I ILIRISHTES’:

 

LAMTUMIRË POET! E PAÇ DHEUN E LEHTË. DHE PAQEN E AMSHUAR…

 

Vallë, cili poet nuk do ta dëshironte një Lamtumirë të tillë, mbase më e bukura dhe më e prekshmja, më e dhembshmja dhe më e madhërishmja, sa asnjë titull nuk do i rrinte më bukur një Antologjie me Fjalime për Poetët që Etjen e Shuajnë tek Lumi (të cilën vështirë se do kujtohet kush ta bëjë, veçmas kur s’merren dot me të gjallët pa lëre më me ata që ikën nga kjo botë); asnjë Epitaf nuk do të ishte më i denjë, asnjë fjalim mortor nuk do të thoshte më shumë dhe as që do të mëtonte të shprehej më bukur dhe me aq kulturë, asnjë ligjërim nuk do të përkulej më shumë në shenjë respekti dhe nderimi, asnjë mermer nuk do të ishte më monumental sesa një buqetë lulesh, sesa një kurorë lulesh e një buqetë fjalësh:

 

LAMTUMIRË POET!

E PAÇ DHEUN E LEHTË.

DHE PAQEN E AMSHUAR!…

ASNJË MERMER NUK DO TË ISHTE MË MONUMENTAL.

 

Diçka që meriton shumë më shumë sesa Shpërblimin e Bibliotekës Kombëtare dhe Universitare. Diçka tepër Fisnike dhe po aq Mirënjohëse. Diçka tepër Prekëse dhe po aq Madhështore. Diçka: ‘më e shenjtë se erërat e Olimpit’.

Veshur me Diell:

Diçka që të paktën meriton: Një Mirënjohje Publike.

Sikur të kishte një çmim kombëtar për gazetarinë (përkatësisht për fletorërsinë shqiptare – shprehje e krijuar me aq shije dhe elegancë nga Dekani i Gaztearisë Shqiptare të Kosovës, e i cili nuk i përmante dot lotët për Mikun dhe Poetin), pra sikur të kishim një çmim gjithëkombëtar të pagëzuar ‘Sevasti e Parashqevi Qiriazi’, sigurisht që ai do t’i takonte njërës prej gazetareve më të talentuara…

KOMPLIMENTE PËR GAZETAREN:

LUMIRA KELMENDI.

Gjithsesi, edhe për emisionin ‘KULT’ të Radio Televizionit të Kosovës.

DITET E KULTURES SE KOSOVES NE DIASPORE

by

Na shkruajne nga Brukseli: Ali Podrimja, figurë emblematike, që i shërbeu të sotmes dhe të nesërmes poetike shqiptare./

nga   Agron Shele*/

Në kuadrin e 100-vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë së Shipërisë, Unioni i Shkrimtarëve dhe i Kritikëve Shqiptarë në bashkëpunim me Shoqatën e Shkrimtarëve Shqiptarë në Belgjikë, organizuan në Bruksel, orën letrare “Ditët e Kulturës së Kosovës në Diasporë”, orë letrare e cila mbështetej financiarisht nga Ministria e Diasporës Kosovë dhe që kishtë për promocion promovimin e Antologjisë poetike “Dhimbë e bukur (homazh për poetin Ali Podrimja)”, përgatitur nga autorët Reshat Sahitaj dhe Begzad Baliu.

E veçanta e kësaj ore letrare ishte përfaqësimi gjithëpërfshirës i të gjitha trevave shqiptare përberenda këtij  Unioni letrar me autorë nga Shqipëria Bahri Myftari, nga Kosova Gani Xhafolli dhe Reshat Sahitaj, nga Maqedonia Kalosh Çeliku, nga Mali i Zi  Haxhi Shabani dhe nga   Presheva Arsim Halili. Ora letrare u hap nga Koordinatorja  e Shoqatës së Shkrimtarëve të Belgjikës znj Shiponja Duro, e cila e çeli këtë sipar me poezitë pishtar të këtij autori të madh për Kosovën, ku shprehje të tilla si: “Kosova është gjaku im që nuk falet!, Më shumë se kushdo tjetrër të njoh, Kosovë, Unë biri yt .”etj, krijuan sensacionin e duhur për zhvillimin e këtij aktiviteti.  Më pas  këtë event e përshëndeti dhe  Ambasadori i Republikës së Kosovës Z Ilir Dygolli, i cili falenderoi nismëtarët  dhe organizuesit e këtij eventi, si dhe  Unionin që ata  përfaqësojnë,  falenderoi të pranishmit, si dhe u ndal në kontributin e poetit të madh Podrime,si autori më i përkthyer kosovar në kulturat e tjera letrare, kontribut i cili me plot të drejtë vlerëson dhe indetifikon kulturën  kosovare dhe asaj shqiptare. Në fjalën e tij Z Reshat Sahitja i bëri një rezome të shkurtër kësaj antologjie poetike, ku rreth 60 autorë të njohur si Agim Vinca, Kristaq Shabani, Musa Jupulli, Visar Zhiti etj, me zërin e tyre poetik i thirrën himn lajmotivit të jetës dhe  veprës së këtij poeti me përmasa kaq të mëdha. Për  veçoritë poetike, stlistikore, rolin e tij në ngritjen e nivelit artsitik dhe modernizimin e poezisë kosovare, si  dhe mesazhin e madh të Popdrimes për rritjen e ndërgjegjies së popullit kosovar, do referonin përfaqësuesit e ftuar nga mbarë trevat shqipfolëse, të cilët me ilustrimet e tyre në vargje do krijonin një atmosferë shumë më të këndshme dhe do e bënin këtë event edhe më emocionues. Në fund të takimit autorët me banim në Belgjikë do shprehnin opinionet e tyre rreth kësaj embleme poetike, duke e bërë takimin edhe më interesant. Dr Xhovalin Kola do shprehej se: “Podrimja ishte autori parë kosovar që bashkoi poezinë me ç’ ështjen e zgjidhjes së problemit kombëtar”. Poeti, piktori dhe historiani Lekë Pervizi do e mbështeste referencën  e tij rreth kushteve historike në të cilën u zhvillua kjo poezi dhe me plot të drejtë ai do e përkufizonte këtë poezi si:  “Poezi e pasthirrmës dhe rizgjimit të ndërgjegjies kombëtare”. Shkrimtari Albert Nikolla u referua në simbolikën dhe teknikën poetike të këtij autori dhe do e cilësonte poezinë e Podrimes si :”Simbolikë e poezisë moderne kosovare”. Inisiatori i Antologjisë poetike shqiptare në Gjuhën Frënge me rreth 80 autorë shqiptarë, botuar këto ditë në Belgjikë,ku natyrisht përfaqësohet dhe poeti madh Podrimja, z. Vasil Çepani përgëzoi të ftuarit dhe u shpreh se ‘ikja’ e Ali Podrimes ishte si nje shëtitje pa fund.Vlen të përmendet se imazhet dhe pamjet e këtij eventi u përcollën nga fotografi profesionist dhe i talentuar z.Asllan Krasniqi. Për të pranishmit u shtrua edhe një koktej, ku nën trokitjen e gotave dhe bisedës së lirë do përjetoheshin çaste dhe momente nga më mbresëlënëset, momente që mund të ti falin vetm kreatura të tilla krijuese dhe korifenj të kulturës tonë kombëtare, sikurse është dhe do të mbetet për jetë poeti madh Ali Podrimja.

* Sekretari Përgjithëshëm Internacional “Pegasi” Albania