Ish-kongresmeni amerikan dhe presidenti Albanian-American Civic League flet për botimin në anglisht por dhe ribotimin e plotësuar në shqip të veprës monumentale të Marin Barletit, “Rrethimi i Shkodrës”

 NEW YORK :  “Ribotimi dhe përkthimi në anglisht i librit “Rrethimi i Shkodrës” i ka shërbyer një brezi të ri dhe të arsimuar shqiptarësh, duke hapur një dritare në historinë madhështore të popullit shqiptar.” Kështu shprehet ish-kongresmeni amerikan, njëkohësisht president i “Albanian-American Civic League”, Joseph Dio Guardi.  “Rrethimi i Shkodrës çmohet si vepra e parë e letërsisë historiografike shqiptare. U hartua në latinisht (De obsidione Scodrensi) dhe u botua për herë të parë në Venedik më 1504/1505, pothuajse 100 vjet pas lindjes së Gjergj Kastriot Skënderbeut. Veprën e përktheu në shqip për herë të parë studiuesi i shquar Henrik Lacaj më 1962, në përvjetorin e 50-të të Pavarësisë së Shqipërisë.

     Më vonë u ribotua disa herë, por për fat të keq, ka shumë vite që nuk është në qarkullim. Edhe pse vepra është monumentale siç e ka cilësuar edhe shkrimtari Ismail Kadare, ajo është pak a shumë e panjohur në Perëndim, aq sa është e panjohur ngjarja historike që përshkruhet në të. Kjo ka qenë arsyeja që ka nxitur një pastor të quajtur David  Hosaflook që të botojë për herë të parë në gjuhën angleze librin “Rrethimi i Shkodrës”. Ky variant i përgatitur në gjuhën angleze nga David Hosaflook është botuar edhe në gjuhën shqipe nga shtëpia botuese “Onufri”.

       Promovimi i librit organizohet sot në Muzeun Historik në orën 18.00.  David  Hosaflook është një pastor ungjillor që erdhi në Shqipëri në vitin 1992. U vendos në qytetin e Shkodrës, ku fillimisht nisi të mësonte gjuhën shqipe. Në Shkodër pranë një trotuari ku shiteshin libra të vjetër  e pa për herë të parë botimin e parë të veprës së Marin Barletit “Rrethimi i Shkodrës”. Botimi i këtij libri është përshëndetur edhe nga ish-kongresmeni me origjinë shqiptare Joseph DioGuardi. Ai shprehet ndër të tjera për këtë botim se brezi i ri sidomos i shqiptarëve që jetojnë në Amerikë duhet të mësojë historinë e Shqipërisë.

      “Ky brez duhet të mësojë të vërtetën rreth një ndër ngjarjeve më të rëndësishme të historisë evropiane. Kisha dijeni për rolin historik të Gjergj Kastriotit ‘Skanderbeut’, por kur lexova “Rrethimin e Shkodrës”, kuptova se nuk e njihja historinë rrënqethëse të qëndrimit shqiptar që kishte vazhduar pa ndërprerje edhe pas vdekjes së Skënderbeut. “Rrethimi i Shkodrës” e bën mbrojtjen e Shkodrës të gëzojë një famë së paku të barazvlefshme me rrethimet e Krujës ndër analët e betejave më të madhe të kohërave – një grusht luftëtarësh kundër një ushtrie kolosale! Pushtimin që udhëhoqi personalisht Sulltan Mehmeti II ‘Pushtuesi’ e ka përshkruar kaq bukur Marin Barleti, saqë lexuesi nuk do të mund të luajë nga vendi pa mbaruar tër?sisht leximin e librit.”- tha DioGuardi.

      Ndërsa vetë përkthyesi David Hosaflook shprehet se botimi në anglisht vlen për komunitetin e shqiptarëve jashtë atdheut. “Ka shumë prej tyre që nuk e dinë gjuhën shqipe, prandaj kanë nevojë të mësojnë rreth historisë së vendit të origjinës, qoftë edhe në gjuhën që po bëhet gjuha e tyre amtare. Së dyti, historianëve që merren me historinë e Ballkanit, Shqipërisë, Perandorisë Osmane apo të Republikës së Venedikut etj. Ka kaq shumë informacion në këtë libër.”  Ribotimi në shqip i kësaj vepre që promovohet sot nga botimet “Onufri” sjell për herë të parë veprën e plotë të Barletit duke sjellë jo vetëm referencat e kohës por dhe harta dhe gravura të asaj beteje. “Rrethimi i Shkodrës është një nga episodet më mbresëlënëse të luftës midis Perëndimit dhe Gjysmëhënës.”- shkruan historiani gjerman Franz Babinger një nga studiuesit e veprës së Barletit. Ndërsa albanologu Robert Elsi e ka cilësuar si një burim parësor të Historisë së Ballkanit. “Lufta për Shkodrën përcaktoi fatin e ardhshëm të shqiptarëve në histori.”- thotë historiani Ferid Duka.

     Ndërsa historiania italiane Luçia Nadin (autore e librit “Shqipëria e rigjetur”) thotë se kjo vepër bëri të njohur ndër shekuj dhe në të gjithë Evropën luftërat e shqiptarëve kundër osmanëve. Libri është ilustruar edhe me shumë skica dhe harta. Janë disa harta dhe skica të Shkodrës dhe të Shqipërisë veriperëndimore; një nga histografi Piri Resi, e vitit 1520, një nga hartografi venedikas Giovanni Camocio, e vitit 1570, dhe një nga hartografi Vicenzo Coronelli, e vitit 1700. Por harta që është prezantuar në fillim të këtij botimi është një rikrijim që është realizuar bazuar nga të dhënat që jep Marin Barleti.Kjo hartë është rikrijuar nga përkthyesi i librit, me ndihmën e arkeologëve Ardit Miti dhe Zamir Tafilica. Gjithashtu, në libër janë pasqyruar edhe disa vepra arti me shpjegimet përkatëse. Vizatimet brenda tekstit me pamje betejash janë marrë nga versioni origjinal i veprës së Barletit botuar në latinisht. Thuhet se këto vizatime kanë si autor Jost Amman-in. Në fund është një skicë që prezantohet për herë të parë e që ka si autor Lorenzo Gatteri-n dhe i përket vitit 1860. Ai e ka përshkruar Rrethimin e Shkodrës si një nga betejat më të rëndësishme.

 (Përgatiti në shqip Liga Qytetare Shqiptaro Amerikane  – Albanian American Civic League)