Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Një udhëtim mbresëlënës në Uashington

by

Rreth 50 gra shqiptare, emigruar vitet e fundit në SHBA, u mblodhën së bashku për të qëndruar së paku dy ditë në një tur mbresëlënëse në Uashington/
UASHINGTON, D.C. Të shtunën dhe të dielën ka qenë një grup i grave shqiptare nga Bruklini – në Nju Jork, që ka zhvilluar një eskrusion të organizuar në kryeqytetin e SHBA – Washington D.C. Rreth 50 gra shqiptare, emigruar vitet e fundit në SHBA, u mblodhën së bashku – në komunikim me njëra tjetrën për të qëndruar së paku dy ditë, në një tur mbresëlënës në Uashington.
Të -frymëzuera nga kryeqyteti i shtëpisë së dytë të tyre, Shtetet e Bashkuara të Amerikës – Shtëpia e Bardhë, aty ku shpesh herë edhe na u varen edhe fatet e kombit tonë – Capitol Hill – senati dhe kongresi i miqve tanë, nga monumentet dhe muzetë, apo bukuritë turistike, kan qenë të shtunën dhe të dielën arsyeja ose frymëzimi që një grup i grave shqiptare në zonën e Tri-Shtetshit, të mblidheshin së bashku e të vizitonin kryeqytetin e SHBA, këtë fund vjeshte, Uashington D.C..
Një mënyrë paksa e veçantë, kjo, e grave shqiptare në emigrim – të cilat më shumë i kushtohen familjes dhe punëve të shtëpisë, punës ditore, por, që kan zgjedhur kësaj rradhe të jenë larg “politikës’ dhe mbledhjeve të zakonëshme të komunitetit.
Me këtë rast ato nuk mund të linin pa parë bukuritë e tilla që përfshijnë Shtëpinë e Bardhë, Monumentin e Uashingtonit, Memorialin Linkoln dhe Institucionin Smithsonian – dhe pamje të tjera nga ky udhëtim i bukur.
Këto gra shqiptare, të cilat ishin nga Shqipëria, Kosova dhe viset shqiptare, duke përfituar edhe nga çmimet mjaft të volitëshme ( 120 dollar – paketa – përfshirë udhëtimin e fjetjen) patën rastin të vizitojnë gjatë rrugës destinacione mjaft të favorshme, jo vetëm për nga risitë që do të gjenin atje, por edhe nga çmimet e volitshme të sesionit.
Pjesemarrëset, pjesa më e madhe gra shqiptare, që punojnë nëpër isntitucionet private dhe shtetrore, dolën në natyrën e bukur të këtyre anëve, për të kaluar një ditë të gëzueshme shlodhese dhe argëtuese, duke shpalosë me krenarinë shqiptare, edhe para kangjellave të Shtëpisë së Bardhë, flamurin kuq e zi . /B.Sina/

Rrjeti i Bizneseve të Diasporës në SHBA u takua në “FIORINO”

by

Nga Beqir SINA/
SUMMIT NEW JERSEY: Unioni i Rrjeteve të Biznesit të Diasporës për Amerikën e Veriut dhe Kanada, dega e saj në Nju Jork – u takua me një grup të biznesmenëve amerikano shqiptarë, që kanë vite, duke ushtruar bizneset e tyre në Shtetet e Bashkuara në një takim të ashtuquajtur “B&B – Business and Businessman”. Takimi u organizua ne fundjave në restorantin e njohur “Fiorino”, në Nju Xhersi, me pronar vatranin e përkushtuar z. Sabit Bytyçi .
Takimin e organizoi në bashkëpunim Oda Amerikane e Tregëtisë në Kosovë dhe Kombet e Bashkuara, Arian Zeka Drejtor Ekzekutiv, Visar Sahatciu kordinator për SHBA- Naim Dedushaj nga drejtoria e Departamentit të Investimeve, në Kosovë, së bashku me bordin e degës së Tri-Shtetshit (NY-NJ-CT) së së Unionit të Rrjeteve të Biznesit të Diasporës për Amerikën e Veriut dhe Kanada, zotin Elmi Berisha.
Këto takime u tha se po mbahen me qëllim që nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të ri-lëvizë, “mekanizmi”, i biznesve për investimet e mundshme në mbështetje dhe rimëkëmbje të ekonomisë së Kosovës edhe pse Kosova tash pesë muaj është e përfshirë në një ngërç të “ngatërruar” politik.
Në këtë kuadër kanë ardhur në SHBA – një grup i biznesmenëve nga Kosova – të cilët kanë në axhendën e tyre takime me bizneset nga Shtetet e Bashkuar të Amerikës, në kryeqendrat shqiptare, New York, Detroit, Chicago dhe Dallas, për të shikuar mundësitë e tyre, për investimet të drejtëpërdrejta nga diaspora në Republikën e Kosovës, e për rreth saj.
Këto takime nisën dje më 15 nëntor 2014, ku mori pjesë edhe konsullja e përgjithshme e Republikës së Kosovës në New York, zonjusha Vlora Çitaku, ish kryetari i Pejës, z. Ali Lajçi dhe një grup veprimtarësh dhe biznesmenësh të suksesshëm shqiptaro amerikan – të cilët kan investuar prej vitesh në Kosovë,si; Harry Bajraktari, Gjok Deçkaj, Elmi Berisha, Besim Malota, Arben Krasniqi, Ramiz Muja e të tjerë.
Në mesin e pjesëmarrësve ishin edhe biznesmenë amerikanë të cilët kanë bizneset e tyre të lidhura me biznesmenë shqiptar në SHBA, dhe dëshirojnë të investojnë edhe në Kosovë.
Takim e hapi me një fjalë përshëndetëse, zyrtari nga Ministira e Diasporës zoti Naim Dedushaj, drejtor i Departamentit të Investimeve,
Përfaqësuesja diplomatike e Kosovës në New York, Vlora Çitaku foli për rëndësinë e investimeve nga diaspora dhe rëndësinë jetike që kanë ato për Kosovën si i ri.
“Ne kemi nevojë për ndihmën tuaj – që ta zhvillojmë Kosovën, që bashkë me ju të ndërtojë ato urat e bashkëpunimit mes komunitetit të bisnesit në Kosovë dhe komunitetit të bisnesit në SHBA- në mënyrë që të ketë sa më shumë investime dhe sa më shumë zhvillim për qytetarët tanë atje, të cilat në fund-të fundit sjellin përfitime të ndërsjellta”., tha ndër të tjera ajo.
Ajo e quajti nismën e Prishtinës si një kthesë të rëndësishme “në ri-fokusimin e një potenciali të jashtëzakonëshëm, që e kemi në diasporën tonë këtu në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në kontekst të investimeve në Republikën e Kosovës, por edhe në Shqipëri, dhe vendbanimet shqiptare në Ballkan”
Vlora Çitaku nënvizoi gjithashtu se investimet nga SHBA sjellin me vete edhe një kulturë dhe mentalitet pune që i mungon në një pjesë të madhe Kosovës së sotme, duke luajtur kështu edhe një rol edukues. “Nuk duhet harruar se Kosova nuk ka shumë trashëgmni në këtë fushë pikërisht për shkak të kontekstit të saj historik, andaj për këtë arsye, roli i juaj është jashtëzakonisht i rëndësishëm.”, u shpreh Çitaku.
Kryetari i degës së Tri-Shteshtit, nga Unioni i Rrjeteve të Biznesit të Diasporës për Amerikën e Veriut dhe Kanada, zoti Elmi Berisha, theksoi se: “Ky projekt madhor ka për qëllim krijimin dhe forcimin e lidhjeve të biznesit mes biznesmenëve të Diasporës, jo vetëm duke inkurajuar por edhe duke nxitur kështu edhe investimet e tyre, në vendet tona, pra në vend origjinën tonë”.
“Unë besoj se suksesi i të ardhmes ekonomike të Kosovës dhe visve shqiptare, apo edhe shtetit mëmë, Shqipërisë varet nga lidhjet me diasporën shqiptare në Europë, SHBA dhe Azi. Prandaj, edhe kjo inisiativë po gjen përkrahje nga një numër i madh biznessmenësh të suskseshëm shqiptaro amerikanë që medeomos do ta marrin me përkushtim e seriozitet për t’ia dalë mbanë”, tha Elmi Berisha.
Takimi i radhës në axhendën e takimeve me biznesmenët shqiptarë në Amerikën e Veriut do të mbahet sot në Dallas, Teksas ku jeton dhe ushtron biznesin e tij kryetari i Unionit Global të Rrjeteve të Bizneseve të Diasporës për Amerikën e Veriut dhe Kanada, veprimtari dhe biznesmeni i dalluar Nazar Mehmeti.

QYTETARËT T’U KËRKOJË POLITIKANËVE TË KOSOVËS TË PËRMBUSHIN DETYRIMET

by

Richard Lukaj:”Jam i çuditur që s’ka pasur më shumë reagim publik kundrejt udhëheqësve duke i kërkuar të përmbushin detyrimet e tyre”/
Intervistë me financierin e dalluar shqiptaro amerikan me origjinë nga Ulqini – Richard Lukaj, filantropist dhe biznesmen i suksesshëm i komunitetit shqiptar, në SHBA
Nga Beqir SINA/
NEW YORK : Muaj më parë nga Presidenti i Shqipërisë, iu dha dekorata Nderi i Kombit , mbas disa nderimeve dhe vlersimeve që ka marrënga Shqipëria dhe Kosova si dhe disa institucione ndërkombëtare. Financieri i dalluar shqiptaro amerikan me origjinë nga Ulqini Richard Lukaj, biznesmen i suksesshëm i komunitetit shqiptar, flet për herë të parë në një intervistë të posaçme për ngërçin politik në Kosovë, me gazetarin Beqir SINA.
Megjithëse me një aktivitet financiar që përfshin transaksione në të gjithë botën me vlerë prej gati gjysmë trilioni dollarë, zoti Lukaj ka gjetur kohë për të punuar edhe me komunitetin shqiptarë dhe për tu marrë me veprimtari filantropike, të ndjek dhe të kontribojë nga SHBA në disa çështje, për Kosovën, Shqipërinë, shqiptarët në Mal të Zi, Maqedoni dhe Luginën e Preshevës e Çamërinë, sidomos duke shfrytëzuar takimet me kongresmen e senator, udhëheqësit e shtetit ku ai jeton në Konektikët.
Ai thotë në këtë intervistë se udhëheqësit e Kosovës duhet të zgjidhin mospajtimet që kanë dhe të ushtrojnë sovranitetin e tyre. Çdo alternativë tjetër paraqet informalitet dhe ofendon sovranitetin për të cilin sakrifikuam kaq shumë.
Ndërsa shton për fjalët e ambasadores amerikane se simbas tij ato ” Nuk ishin fjalët më diplomatike të mundshme, por e kuptoj frustrimin që pasqyrojnë. SHBA-të, ndërkombëtarët, diaspora, dhe sidomos çdo qytetar kosovar kanë investuar shumë dhe ky ngërç politik pasqyron mungesë pjekurie politike dhe përgjegjësie”.
Lukaj tha se :”- Kostoja e këtij ngërçi është shumë e lartë për qytetarët kosovarë. Jam i çuditur që s’ka pasur më shumë reagim publik kundrejt udhëheqësve duke i kërkuar të përmbushin detyrimet e tyre.Gjatë kësaj periudhe ka pasur shumë projekte, investime, çështje ekonomike dhe strategji të ngrira nga pamundësia për të bërë biznes në Kosovë.”
Këtë javë – Ambasadorja e SHBA-ve në Kosovë, ka përçuar një mesazh për liderët e Kosovës, duke u thënë atyre mos e prishni punën’, derisa po fliste për ngërçin politik. “Mesazhi im për politikanët është shumë i qartë, mund ta them edhe në shqip, mos e dhi punën”, tha Jacobson. Si e komentoni ju dekleratën e ambasadores amerikane ne Kosovë Tracy Jackobson ?
– Nuk ishin fjalët më diplomatike të mundshme, por e kuptoj frustrimin që pasqyrojnë. SHBA-të, ndërkombëtarët, diaspora, dhe sidomos çdo qytetar kosovar kanë investuar shumë dhe ky ngërç politik pasqyron mungesë pjekurie politike dhe përgjegjësie. Shpresoj që grupimet e ndryshme të kuptojnë që po e mbajnë shtetin e porsalindur pezull dhe zgjedhjet e reja do të kushtonin shumë. Nga ana tjetër ngërçi ka ngacmuar publikun, të cilin shpresojmë ta frymëzojë që të angazhohet më shumë në të ardhmen dhe të bëjë zgjedhje më në përputhje me interesat e tij.
A mendoni se ngërçi politik në Kosovë, duhet të zgjidhet nga vetë forcat politike dhe jo me ndihmën e shteteve të tjera, mbasi siç permendet shpesh ose siç aludohet se “Kjo nuk mund të zgjidhet pa ndërhyrjen e Uashingtonit e Brukselit”?
– Udhëheqësit e Kosovës duhet të zgjidhin mospajtimet që kanë dhe të ushtrojnë sovranitetin e tyre. Çdo alternativë tjetër paraqet informalitet dhe ofendon sovranitetin për të cilin sakrifikuam kaq shumë.

A mendoni se Tirana sado pak mund të luaj rolin e saj në zgjidhjen e këtij ngërçi politik – dhe a ka pasur deri tani nga këndëshikimi juaj njëanshmëri të trajtimin e kësj çështje – nga Tirana zyrtare ?
– Jam i sigurt që Shqipëria është e angazhuar dhe është e informuar mjaft mirë mbi zhvillimet në Kosovë. Shqipëria vazhdon të tregohet një lojtare e pjekur dhe konstruktive në rajon, duke e kuptuar që angazhimi i saj rajonal përmban shumë përgjegjësi dhe shpeshherë vetëpërmbajtje të rreptë.
Heqja dorë nga Kryeparlamentari, a e zbeh fuqinë e veprimit të Bllokut, në “bllok” ashtu si u nisë dhe a mendoni se këtu me këtë rast “veproi” ose pati një farë indicie, deklerata e ambasadores amerikane ne Prishtinë?
– Nuk i di me aq imtësi detajet e negociatave të zakonshme të ndërmjetësuara nga presidentja Jahjaga, por di të them që SHBA-të dhe ndërkombëtarët do dëshironin ta shihnin këtë çështje të zgjidhur nga udhëheqësit e votuar për ta çuar kosovën përpara.
Ban Ki Moon tha sot se :Liderët kosovarë ta zgjidhin krizën politike. Mirëpo çfarë kërkohet nga lideret kosovar që të dilet nga kjo gjendje në se ajo nuk zgjidhet ? edhe tani
– I nderuari z. Ban Ki Moon ka përsëritur dëshirat dhe shpresat të shprehura dhe nga të tjerë mbi këtë çështje. Nëse udhëheqësit kosovarë nuk japin zgjidhje, atëherë gjithçka që po i ndodh dhe që mund t’u ndodhë shqiptarëve të Kosovës do jetë në konsideratën e elektoratit për zgjedhjet e ardhshme kurdo qofshin. Unë i qëndroj besnik demokracisë së njomë të Kosovës si dhe shqiptarëve të Kosovës, të cilët kanë kaluar sfida shumë herë më të mëdhaja se ky ngërç.
Fakti është se kanë kaluar afro pesë muaj që nga përfundimi i zgjedhjeve në Kosovë dhe institucionet qeverisëse ende nuk janë krijuar. Cili është mendimi juaj lidhur me këtë ngërç politik në të cilin e gjejnë veten sot politikanët e Kosovës?
– Kostoja e këtij ngërçi është shumë e lartë për qytetarët kosovarë. Jam i çuditur që s’ka pasur më shumë reagim publik kundrejt udhëheqësve duke i kërkuar të përmbushin detyrimet e tyre.Gjatë kësaj periudhe ka pasur shumë projekte, investime, çështje ekonomike dhe strategji të ngrira nga pamundësia për të bërë biznes në Kosovë.
A mendoni se nëse në këtë mënyrë po shkohet drejt zgjedhjeve të reja dhe a mund të shërbejnë këto zgjedhje si zgjidhje e këtij ngërçi?
– Shpresoj që jo sepse kostoja është tashmë shumë e lartë dhe ajo është rruga më e dëmshme për të gjithë shtetasit, por nëse çështja merr atë rrugë shpresoj të jetë paqësore dhe e efektshme.
– A duhen përpjekje të bashkërenduar nga të gjithë, dhe a po bëhet kjo në Kosovë?
Ka shumë pozicione dhe qëndrime për të ardhmen e Kosovës për të cilat janë dakord të gjitha palët. Të gjithë dëshirojnë ta afrojnë Kosovën afër institucioneve euroatlantike, kërkojnë dhe promovojnë zhvillimin ekonomik, duan të zhvillojnë siguri më të fortë dhe predikojnë për rend dhe struktura më të sigurta drejtësie. Gjithashtu të gjithë pretendojnë se po luftojnë kurrupsionin dhe sipërmarrjet kriminale. Thonë që janë të interesuar dhe për reforma të infrastrukurës arsimore për të përballuar nevojat e kapitalit intelektual të vendit.
Ndryshimi mes këtyre grupimeve qëndron tek përvoja, strategjitë e ndryshme dhe prioritetet përsa i përket këtyre çështjeve. Qytetarët kosovarë duhet të gjykojnë se me sa sinqeritet i ka klasa politike këto nisma, gjithashtu dhe aftësitë e këtyre grupimeve për të mbajtur premtimet e tyre zgjedhore.
-Si e komentoni vizitën e Kryeministrit Rama në Beograd e lidhur me situatën në Kosovë ?
Mendoj se vizita ishte e domosdoshme dhe respektoj shumë kurajon dhe profesionalizmin e treguar gjatë përfaqësimit të interesave të Shqipërisë.
– Së fundi në se ka mundësi edhe një mesazh nga ju për lexuesit tanë
Dëshiroj që të gjithë shqiptarët të angazhohen konkretisht, sepse jo vetëm kemi shumë çështje për të zgjidhur, por dhe shumë shanse të mrekullueshme për të realizuar sakrificat e bëra gjatë gjithë këtyre viteve. Vetëkënaqësia thjesht do të na bëjë të humbim dhe si pasojë të kemi shpërdëruar investimet kohore, energjitë, burimet dhe gjakun.

Nëntori i Javës së Filmit Shqiptar në New York- Garojnë rreth 50 Filma

by

Intervistë me themeluesen e festivalit producenten dhe regjizoren Mrika Krasniqi/
“Edicioni i tretë i Javës së Filmit Shqiptar në New York do të vijë në 21 nëntor me me rreth 50 filma, që do të prezantojnë punën e jashtëzakonshme të prodhimeve 2012-2013 të regjisorëve shqiptarë nga e gjithë bota, bën të ditur atsh. Filmat të cilët do të shfaqen janë të tri zhanreve: filma të metrazhit të gjatë, filma të metrazhit të shkurtër dhe dokumentarë” thotë themeluesja e këtij festivali Mrika Krasniqi në këtë intervistë./
Nga Beqir Sina/
BROADWAY NYC : Java e Filmit Shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës është i pari në llojin e tij. Artistët shqiptar kan “gjetur Amerikën” e cila është ndër vendet me numrin më të madh të shqiptarëve aktivë në promovimin e artit dhe kulturës shqiptare, të cilët e kanë mirëpritur këtë event si një hap të madh të promivimit të kinematografisë shqiptare.
Java e Filmit Shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës (Albanian Film Week) është ideuar dhe themeluar nga producentja dhe regjizorja Mrika Krasniqi.
Edicioni i parë i Javës së Filmit Shqiptar në New York u mbajt për herë të parë nga data 5 deri më 11 nëntor 2012, me moton “100 për 100”, ku u shfaqën 100 filma të kinematografisë shqiptare për nder të 100 vjetorit të Pavarësisë së shtetit shqiptar.
Edicioni i dytë i Javës së Filmit Shqiptar në New York u zhvillua nga data 8 deri më 14 nëntor 2013, ku u shfaqën shumë filma të kinematografisë shqiptare. Filmat të cilët u shfaqën janë: filma të metrazhit të gjatë, filma të metrazhit të shkurtër dhe dokumentarë.
“Edicioni i tretë i Javës së Filmit Shqiptar në New York do të vijë në 21 nëntor me një program garues me rreth 50 filma që do të prezantojnë punën e jashtëzakonshme të prodhimeve 2012-2013 të regjisorëve shqiptarë nga e gjithë bota,. Filmat të cilët do të shfaqen janë të tri zhanreve: filma të metrazhit të gjatë, filma të metrazhit të shkurtër dhe dokumentarë”, thotë themeluesja e këtij festivali Mrika Krasniqi në këtë intervistë me gazetarin Beqir SINA.
Ajo shtoi se gjithashtu, në këtë edicion do të marrin pjesë edhe disa nga prodhimet e huaja filmike, të cilat për temë kanë ngjarje apo histori që kanë të bëjnë me shqiptarët. Kështu,që sipas saj për shtatë ditë me radhë kinemaja shqiptare do të përjetësohet në ekranin e kryeqytetit botëror të New Yorkut me një varg të gjerë filmash me histori të ndryshme nga kultura dhe jeta shqiptare.
Ndërkohë, Krasniqi i përgjigjet edhe pyetjes se “Përse ndodhi që të kei kësaj rradhe dy festivale të njëjta ?

Krasnqi përgjigjet se :”-Mund të bëhen edhe tri, edhe pesë….sot askush nuk ka të drejtë ta mbajë monopolin, i ndrron një shkronjë eventit edhe bëjë qfarë të duash…kjo është Amerika…, por Java e Filmit Shqiptar është i vetmi event që do të zhvillohet me ketë emër si dy vitet e mëparëshme, pra në edicionin e tretë”.
Festivali Java e Filmit Shqiptarë në Nju Jork, vjen në edicionin e trettë. Si drejtore ekzekutiv i festivalit, dhe bashkëthemeluese në prag të këtij edicioni të tretë çfarë mund të na thoni? –
-Java e Filmit Shqiptar në Nju Jork edhe këtë edicion po organizohet nën drejtimin e Nil Production ku me që rast do të prezantohen 47 filma të kinematografisë shqiptare dhe dy filma nga produksioni I huaj. Si edhe viteve të tjera në programin tonë është përfshier filmi I gjatë, filmi I shkurtër dhe ai dokumentar. Festivali jonë si zakonishtë do të zhvillohet në muajin Nënëtor prej 21 deri më 27 në një ndër teatrot më prestigjioze në botë,aty ku bëhet shfaqja e blackbosterave amerikane, në AMC Theatre. Arsyeja që ne kemi zgjedhur një teater me kaq prestigj është që ti japim mundësi artistëve dhe filmit shqiptar që të vlerësohet dhe trajtohet në nivelin më të lartë si asnjëherë më parë. Gjithashtu jamë shumë e lumtur që këtë edicion kemi një pjesmarrje massive të artistëve shqiptar gjithandej botës, artistë të cilët kanë bërë emër në fushën e kinematografisë, siq janë:i Ernest Meholli, Blerim Destani, Astrit Alihajdari, Arben Bajraktari, Mike Dusi, Blerim Gjoci, Antoneta Kastrati, Lendita Zeqiraj, Spartak Pecani, Ibrahim Deari, Alban Zogjani, Genc Berisha, Senad Abduli, Suela Bako, etj.
Si u lindi ideja e këtij festivali dhe çfarë keni menduar për të ardhmen e tij ?
-Ishte përvejtori I shteti shqiptar më 2012, atehëre kur nisi rrugëtimin e tij Festivali Java e Filmit Shqiptar, dhe që atëherë ne kemi kaluar në peripeci të ndryshme për të krijuar një vazhdimsi të këtij eventi, ku secili artist shqiptar do të ketë mundësi të prezantojë punën e tij. Kjo ide lindi si rezultat I dëshirës së sinqertë që të krijojmë një kulturë të re ku filmi shqiptar do të njihët dhe të pëlqehet nga audienca e huaj. Unë si drejtuese e këtij festivali jam vetë pjesmarrëse e shumë festivaleve ndërkombëtare si në Europë ashtu edhe në Amerikë, dhe duke pasur një përvojë 15 vjeqare dua që këto mësime dhe këtëe përvojë ta vëjë në shërbim të komunitetit shqiptar në Amerikë dhe komuniteteve të tjera.
Po pse e zgjodhët Nju Jorkun për të mbajtur këtë festival, e jo ndonjë vend tjetër ?
-Sepse nuk kishte asnjë event të lloit të tillë që të prezantojë kulturën shqiptare ashtu siq bënin komunitetet e tjera. Sepse me përvojën time kam krijuar një besueshmëri tek komuniteti artistic shqiptar prandaj edhe më besuan të 100 filmat që ti prezantoja në Nju Jork, meqë komuniteti shqiptar është I frekuentuar më së shumti këtu. Kjo mbase është mënyra më e përshtatëshme për të prezantuar kulturën e një vendi në kryeqendrën e botës, në Nju Jork.
Ishte ky festival një zgjedhje rastësore apo një ide e gjatë për të bërë një festival shqiptarë në Amerikë?
-Unë vetë jam producentë dhe regjisore filmi dhe nuk më pëlqen ti lë gjërat t’ më ndodhin rastësisht. Përvoja nëpër festivaleve më dergoi tek ideja e krijimit të një festivali shqiptar në Nju Jork. Ishte përvejtori I shtetit shqiptar frymëzimi më kulmor për të bërë realitet këtë ide. Kontaktova në Kosovë aso kohe drejtorin e Qendrës Kinematografike Fatos Berishën I cili më mbështeti duke më besuar gjithë prodhimet e Qendrës. Shkova në Shqipëri dhe takova drejtorin e Qëndrës Kombëtare të Kinëmatografisë Artan Minarollin, edha ai më dha mbështetje të pakrahasueshme duke më lënë në dispozicion gjithë prodhimin e filmave të Qëndres, edhe ato të Kinostudios. Organizova takime me producentët më të njohur shqiptar në Kosovë e Shqipëri të cilët që nga moment I parë më dhanë perkrahje duke më dhënë prodhimet e studiove të tyre, ndër ta është Blerim Gjoci, I cili secilin edicion solli gjithë krijimet e shtëpisë së tij filmike. Të gjithë këta përsona I falënderoj sinqerishtë që më mbeshtetën që në edicionin e parë. Po më mbështesin edhe në këte edicion të III-të. Prandaj, Java e Filmit Shqiptar me mbështetjen e këtyre qëndrave të filmit po krijon një imazh të ri në prezantimin e filmit shqiptar në botë.
Cilat kan qenë sfidat e stafit organizues për edicionet e e kaluara ?
-Sfida gjithmonë ka, por kur ke dëshirë dhe vizion të qartë në atë se cfarë do të arrish, në atë se cfarë do të krijosh, atëhere gjithëcka kalon. Organizimi I një eventi kaq të madh sigurisht se don përkushtim maksimal, profesionalizëm dhe financime, por përvoja ka bërë që ti tejkalojmë këto sfida dhe të bëjmë më të mirën për këtë event. Ndërsa këtë edicion unë kam në bordin e festivalit profesionistë nga fusha të ndryshmë të cilët po më japin mbështetje të pakusht, siq janë: Arlina Prelvukaj -Cordinatore usa, Robert Budina-regjisor (Shqipëri), Vlora Qosja- producente (Californi), Ilir Kabashi- regjisor (Kosovë), Ben Fejza -producent (Maqedoni), Bajram Shala -Hartues I programit, dhe miqt e bashkëpunëtorët; Mike Dusi, Simon Qafa, Drita Ramadani, Egzon Bunjaku, Eri Belushi, Larry Morison, Leo Perezic, dhe gjithashtu dua të falënderojë sinqerishtë Ermira Babamusta për përkrahjen e saj të vazhdueshme, si dhe të tjerët bashkëpunëtorë të cilët më frymzojnë përditë
Si ndiheni kur shikoni që ky aktivitet po e rritë nga viti në vitë interesin e pjesëmarrësve për konkurim nga Kosova dhe Shqipëria. Kur e nisët këtë festival e prisnit këtë vëmendje ?
-Që në edicionin e parë e kam pasur të qartë për mundësinë që do t’ ju krijojë artistave shqiptar ky event, dhe për paraqitjen pozitive që do ti bëhej vendit tonë, qëllimi ishte si të implementohej kjo ide e jona aq e kushtueshme. Interesimi për pjesmarrje sigurisht se është shumë I madh. Artistët shqiptar në botë sot kanë krijuar një emër dhe një reputacion në vendet ku jetojnë e veprojnë. Gjithashtu shumë producentë, regjisorë e shumë aktorë, si nga Shqipëria, ashtu edhe nga Kosova e Maqedonia kanë arritur suksese me punën e tyre, duke u shpërblyer në shumë festival ndërkombëtare. I gjithë ky potencial që sot po shpërthen në botë do të paraqitët në Javën e Filmit në Nju Jork, prandaj edhe vëmëndja është në rritje e sipër, si nga komuniteti shqiptar këtu, ashtu edhe komunitetet e tjera. Kjo është mirë për kulturenn shqiptare, për filmin shqiptar që të pëlqehet nga audience amerikane. Ta shohin vendin tonë nga një përspektivë tjetër, sepse ne jemi një kombë që I përkasim civilizimit dhe si të tillë duhet të prezantojmë para botës. Askush më mirë se gjuha e filmit nuk mund ta përqojë këtë realitet tonin.
-Nga 45 filma të ardhur nga shumica nga Shqipëria dhe Kosova, çfarë selektimi keni ndjekë për përzgjedhjen e tyre. Ku janë fokusuar temat?
– Kanë qenë rreth 100 projekte filmike që kane aplikuar për këtë edicion të 2014-s. Për të selektuar këto krijime është kujdesur bordi artistik I drejtorëve . Janë perzgjedhur gjithsejt 47 filma të cilët do të shfaqen në kuadër të këtij edicioni. Këto filma janë krijime të dy viteve të fundit. I përkasin zhanreve të ndryshme, sepse krijimtaria shqiptare nuk është edhe aq e madhe që të kemi mundësinë të përzgjedhim vetëm një zhanër, apo një temë të caktuar. Kështuqë kriter I vetëm ka qenë që filmat të jenë të punuar profesionalisht në aspektin teknik dhe artistic.
Programi 2014: http://albanianfilmëeek.net/program/
Jo pa qëllim në fill të intervistës e përmenda se ju jeni bashkëthemeluese e këtij festivali që natyrishtë ka qenë një arritje kjo e komunitetit të artistëve shqiptarë në Amerikë. Mirëpo kësaj rradhe kemi dy festivale nga dy themeluesit e tij. Çfarë ka ndodhur realisht ? Mbasi edhe kolegu juaj Arioti ka argumentat e tij
-Z. Sina, Festivali Java e Filmit Shqiptar në Neë York do të mbahet me të njejtin emer si dy edicione të tjera dhe nuk ka nevojë të ndërroj emer, sepse është e licencuar në kuadër të kompanisë Nil Production, kompani e cila paguan taksa në shtetin amerikan dhe si e tillë mbrohet me ligj….sot në Amerikë mbahen festivale në secilën “mahallë”, por në Festivalin Java e Filmit Shqiptar do të shfaqen projekte serioze të regjisorëve të mirënjohur shqiptar. Mbase vetëm në këtë mënyrë ne mund të prezantojmë denjësisht kulturën shqiptare. Kjo do të dëshmohet më së miri në nëntor.
Pse kjo dy festivale të njëjta ?
-Mund të bëhëen edhe tri, edhe pesë….sot askush nuk ka të drejtë ta mbajë monopolin, I ndrron një shkronjë eventit edhe bëjë qfarë të duash…kjo është Amerika…, por Java e Filmit Shqiptar është I vetmi event që do të zhvillohet me ketë emër si dy vitet e mëparëshme, pra në edicionin e tretë. Të gjithë të tjerët duhet të bëhen të sinqert dhe të krijojnë eventet e tyre, me mundin e tyre, me reputacionin e tyre, pa shkelur mbi kurrizin e tjetrit, sepse kjo nuk është as e drejtë as e nderëshme. Është më se e qartë se kinematografija shqiptare nuk është “fabrikë filmash” që të përballojë tregun për dy a tri festivale në Amerikë, por unë ju garantoj z. Sina, se Java e Filmit Shqiptar me potencialin aktual që ka do të jetoj përballë cdo vështërsije dhe në mënyrën më të denjë do të prezantojë krijimet me vlerë të cdo artisti shqiptar.
Festivali i juaj starton në datën 21 Nëntor dhe këtë vit ashtu si dhe në dy edicionet e tjera ka një pjesëmarrje prej dhjetëra filmash, prodhime shqiptare por dhe të huaja. Diçka mbi filmat dhe zhandrrin e tyre a mund të na thoni ?
-Sic e përmemdëm dhe më përpara, janë gjithsejt 47 krijime të kinemasë shqiptare dhe asaj të internacionale. 40 filma janë në seksionin zyrtar Competition dhe nje Albanian classic, 2 special screening dhe 4 noncompetition. Kategoritë e filmave që do ti prezantojmë janë: Filmi I gjatë, filmi I shkurtë dhe ai dokumentarë. Zhanret janë nga më të ndryshmit; drama, triller, comedi, aksion etj.
Cila është ajo që do të jetë risia e këtij festivali ?
Është programi I pasur me krijimet më të reja të kinemasë shqiptare. Prezenca e artistave shqiptar gjithandej botës do të rris interesimin për krijimin e urave të reja dhe bashkëpunimeve në mes të artistave shqiptar dhe atyre amerikan. Gjithashtu, Interesimi I medias amerikane për të përciellur këtë event është shumë I madh, meqë ne do të paraqesim të gjithë programin e Javës tek AMC Theatre. Dhe, risi të tjera të cilat do ti paraqesim në vazhdim…

“Të ëndërrosh si amerikan” shfaqet ne TRIBEKA

by

Në Tribeca – Nju Jork u shfaq premiera e filmit “Dreaming American” – “Të ëndërrosh si amerikan”.
Praq Rado : “Kjo nuk është vetëm historia ime, por dhe historia e miliona emigrantë të tjerë”/
Nga Beqir SINA – New York City/
TRIBECA – MANHATTAN NYC : Mbrëmë filmi “Dreaming American” – “Të ëndërrosh si amerikan”. është prezantuar në “Tribeca Theater”, në një nga ambientet ku zhvillohen aktivitete të rëndësishme kulturore të New York-ut. Filmi i metrazhit të shkurtër 24-minutësh – “Dreaming American” me regji të Lee Percy dhe me protagonistin aktorin emigrant shqiptaro-amerikan Praq Rado, kishte mbrëm premierën e tij në Tribeca Performing Arts Center, “më parë se ai të marrë përmasa botërore përmes kompanive “Indie Flex” dhe “Short fi lm tv”,” tha duke shpresuar editori i saj Lee Percy, në fillim të shfaqjes.
Filmi u prezantua para dhjetra shikuseve, dhe studentëve të kolegjit shtetor – “The Borough Manhattan Community College” – BMCC, i cili është një nga shtatë kolegjet dyvjeçare, në Nju Jork, dhe funsksionon në kuadër të Universitetit të sistemit të New York City. Shfaqja e filmi shoqëruar me një debat të gjatë pyetje përgjigje, ndërkohë që u sponsorizua nga SGA (Student Association Goverment), duke patur një shfaqje të lirë të filmit në Tribeca Performancë Qendra e Arteve.
Filmin e ndoqë dhe kolegët, shqiptarë e amerikan të aktorit Rado, gazetarë dhe aktivist amerikan dhe të komunitetit shqiptarë, studentët shqiptarë dhe të huaj nga kolegji BMCC e të tjerë. Në këtë premier mori pjesë edhe aktorja dhe producentja e njohur Amina Zhaman, me origjinë Çerkeze, nga Kaukazi Verior, e cila së bashku me aktorin Shpend Xani- kan luajtur në filmin “E drejta për të dashuruar” me regji të Paul Kurti – duke fituar vitin e kaluar çmimin e publikut për filmin më të mirë në Festivalin e Javës së Filmit Shqiptar 2013- (Një vajzë myslimane jo shqiptare që dashuron një djalë katolik shqiptar, është fabula e filmit “E drejta për të dashuruar”.Filmi ka një grup aktorësh ku spikasin emra të rinj e të mëdhenj të kinemasë si Luan Bexheti, Theodore Bouloukos, Amina Zhaman që është edhe skenariste e filmit, në film luan edhe Praq Rado etj.)
Filmi i metrazhit të shkurtër “Dreaming American”, është me regji dhe shkruar nga fituesi i çmimit Emmy- fituar nga ai si editor. Artisti amerikan Lee Percy, i cili është i njohur mirë për punën e tij në redaktimin e filmit të William Hurt në filimin” Kiss of the Spider Woman”, duke fituar çmimin Oskar, dhe disa filma të tjerë, të nderuar edhe ata me çmime si ai: i Jeremy Irons në filmin “Reversal of Fortune” dhe ai i Hilary Swank në filmin “Boys Don’t Cry”, filmat” Single White Female”, “Murder By Numbers, Carrie” (2013), si dhe filma të mëdha dhe shumë filma të tjerë.
Kështuqë i frymëzuar nga historia e vërtetë e jetës së aktorit kryesor Praq Rado, Dreaming American simbas kritikëve thuhet se është një histori me humor, i trishtuar dhe bindëse e guximit dhe sfidat e jetesës nga dikushi – i cili ka “lajthitë” i themi në shqiptarët, vetëm për të gjetur atë në ëndrrën Amerikane.Filmi hedh dritë mbi debatin pikëllues amerikan, që ka “shpërthyer” me ligjet të imigracionit. Duke marrë me këtë rast si “provë” jetën e dy vëllezërve shqiptarë në mërgim, të cilët i vuri përballë kundër njëri-tjetrit, ndërsa ata luftojnë në qytetin e New York për të mbijetuar. Pra, e thënë pak më shqip – historia e filmit është mbijetesa e cila është e vetmja pengesë e parë – e cila e futë Zefin (Praq Radoni)në kurthe pune nga më të vështirët, siç është edhe ajo për të kërcyer si striper në një klub homesekluaësh (Guy).
Por, këmbëngulja e protagonistit Zef Noja (luajtur nga Rado) manifeston një mundësi të artë, për t’u ndal në gjurmët e tij nga burokracia fuqishme dhe të pakujdesshëm të imigracionit në SHBA, se ku mund t’ çojë emigrantë në raste të tilla – kaq të trishta.
Në rolin dytësor në këtë film luan aktori i mirënjohur Giancarlo Esposito, të cilin e njohim nga roli i bosit të drogës, Gus Fring, në serinë e suksesshme “Breaking Bad”. “Aktualisht, Lee, tha se kërkon që me anë të këtij filmi të sjellë në vëmendje debatin e mprehtë e emigracionit, në SHBA – si regjisor dhe skenarist, nëpërmjet filmit të tij të shkurtër “Dreaming American”.
Më pasë ai tregojë se :“Në një mbrëmje në Nju Jork, një kamerier me emrin Praq Rado nga Shqipëria, bisedoi me mua për idenë e realizimit të filmit ‘Dreaming American’, në të cilin do të trajtohej jeta e tij”. Fillimisht, shtoi ai kam qenë skeptik, kur ai më pyeti për realizimin e një filmi, por kur Praq Rado nisi të më tregonte, ideja për filmin u shpalos brenda meje. Mbasi ajo ishte nj histori prekëse, vuajtjet e këtij të riu më kanë frymëzuar shumë”, ka thënë Percy.
Filmi brenda 24 minutave flet për jetën e Zef Ndojës nga Shqipëria, duke u bazuar në historinë e vërtetë të jetës së aktorit kryesor Praq Rado. “Dreaming American” është një histori plot humor, e trishtuar, por edhe bindëse, sepse tregon për luftën për mbijetesë, por edhe për lajthitjen e një të riu që do të jetë pjesë e Amerikës, teksa ka pasur guximin për të zgjedhur një punë (striper) në një klub të njohur homesekualësh në Nju Jork “QUO”, e cila natyrishtë që është një jetë e vështirë në mentalitetin shqiptarë.
Në film tregohet se ai pasi largohet nga Shqipëria, me emrin e rolit Zef Ndoja (Praq Rado) qysh në moshën e re lufton për të mbajtur gjallë veten, dinjitetin e tij, por mbi të gjitha ëndrrat e tij, që mendon t’i realizojë për në Nju Jork, së bashku me vëllanë e tij. Për performancën në filmin “Dreaming American”, aktori shqiptaro-amerikan thuhet se ka marrë komente, të dyfishta negative – pozitive nga ata që kan pasur mundësinë ta shikojn filmin dhe kritikët e filmave në festivalet të ndryshme nëpër Amerikë.
Praq Rado me interpretimin e tij “Dreaming American” thuhet se na ofron një pamje reale e përvojës emigrantit në shekullin e 21-të, të emigrantëve që vijnë, tani për të gjetur “Eldoradon” dhe realizuar këtu ëndrrën Amerikane.
Për këtë ai tha se “Kjo nuk është vetëm historia ime, por dhe historia e miliona emigrantëve të tjerëve në SHBA”
Duke shtuar se “Historia ime është më shumë se puna e dashurisë”, duke shtuar se: “ Kjo histori nxjerr në pah, atë se çfarë po ndodh me shumë njerëz anë e mbarë botës. Unë ndihem krenar që ky film është përzgjedhur nga ‘11 CUNY’ dhe do të prezantohet para studentëve, që mund edhe të frymëzohen nga vuajtjet e mia”, ka thënë protogonisti i filmit Prek Radoni – Praq Rado.
Filmi thuhet se gradualisht është duke prekur audiencën nëpër botë, por njëkohësisht fton edhe shikuesit që të ndajnë historitë e tyre të emigrimit, në faqen zyrtare të internetit: www. dreamingamerican.com
Filmi është vlerësuar në festivale të ndryshme
Praq Rado (33 vjeç) ka lindur në Theth të Dukagjinit. Në moshën 16-vjeçare ka ardhur në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, për të realizuar ëndrrën e tij në fushës së kinematografisë. Një ditë fati bëri, që ai të takohej me regjisorin Lee Percy dhe të realizonte filmin me metrazh të shkurtër për jetën e tij. Aktualisht vazhdon studimet e larta për “Marketing dhe Piar”. Filmi me metrazh të shkurtër, “Dreaming American” është bazuar në historinë e jetës së tij. Drejtor filmi Lee Percy, fitues i çmimit “Emmy Award” dhe producent ekzekutiv, Barbet Schroeder, i nominuar për çmimin Oscar. Filmi është vlerësuar në festivale të ndryshme në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Praq Rado interpreton personazhin e Zef Ndojit. Ai është në rolin e një të riu, i cili mes shumë sakrificash i duhet që të mbajë gjallë dinjitetin dhe ëndrrën e tij.
Pas këtij bashkëpunimi të suksesshëm, producentët e filmit kanë vendosur që historinë e Praq Rados ta shndërrojnë në një film artistik, ku do të interpretojnë emra të njohur të Hollywood-it. Emri i shqiptarit është përzgjedhur nga shumë regjisorë si protagonist kryesor, në disa prodhime kinematografike me metrazh të shkurtër apo në role episodike si ai në filmin “An englishman in New York”.
Ajo që mund të thuhet tani është se ndoshta ai kurrë nuk e kishte imagjinuar se Hollyëoodi do të ishte destinacioni i tij. I lindur në Theth, në moshën 16-vjeçare, për shkak të vështirësive ekonomike, detyrohet të largohet nga Shqipëria.
Fillimisht në Greqi, e më pas drejt tokës së premtuar… në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Mes shumë vështirësive, i riu nga Shqipëria nuk dorëzohet dhe vazhdon shkollën e mesme me dëshirën për t’u bërë mjek, e për të ndihmuar ekonomikisht familjen e tij.
Sikur të mos mjaftonin kushtet e vështira në Amerikë, brenda një kohë të shkurtër, Praq Rado humbet të dy prindërit, e duke qenë emigrant i paligjshëm ai nuk erdhi dot në Shqipëri as për t’iu dhënë lamtumirën e fundit.
Por, fati kishte rezervuar diçka të mirë edhe për të. Një takim i rastësishëm me regjisorin Lee Percy do të ishte fillimi i një karriere si aktor.
Historia e jetës së Praq Rados joshi regjisorin fitues të çmimit “Emmy”, i cili realizoi filmin me metrazh të shkurtër “Dreaming American” (Të ëndërrosh si amerikan). Por, kur mendonte se çdo gjë po shkëlqente në jetën e të riut, sërish del një pengesë.
Si për ironi të fatit, ai ndalohet dy vjetë më parë nga policia amerikane pikërisht kur po shkonte për të ndjekur filmin e tij në “Humpston Film Festival” në Nju Jork. Një agjent federal e nxori nga treni për shkak se nuk kishte dokumente, ironikisht e njëjta histori e filmit të tij, ku tregohet historia e një emigranti të paligjshëm.
Mediat atëhere menjëherë raportuan për arrestimin e tij dhe, ndihmesa e dhënë nga regjisori Percy bën që ai pas tetë ditësh të lirohej nga burgu. Tashmë Praq Rado është pajisur me dokumente dhe ëndrra e tij amerikane po realizohet……..