COVID-19 – Dielli

COVID-19: THE PANDEMIC’S GRIP ON THE UNVACCINATED CONTINUES

September 21, 2021 by s p

By: Dr. Pashko R. Camaj, Doctor of Public Health Sciences *

The summer of 2021, at least for us here in the United States (US) began with such promise. On Memorial Day, the traditional start of summer, with millions of people having been vaccinated, many of us thought that the worst of Covid might be over. A few months later, that optimism had yielded to a more somber and uncertain Labor Day (unofficial end of summer in US) as hot summer turns into the autumn. After an enthusiastic start of the vaccination initiative and a few months in, the vaccination drive hit a wall of resistance. Add to that, the summer also marked the arrival of the more contagious Delta variant. All that early summer talk about “emerging” from the pandemic morphed into nervous questions: When will we reach a turning point in our battle against Covid 19? When and how will we finally get back to something close to “normal” again? Even with tens of millions of Americans vaccinated, reopening of schools and a recovering economy, the Covid-19 pandemic more than just lingers on, especially among the unvaccinated, here in the US and globally.

How will next few months look:

As we have seen in the recent past, the next few months will take us through hills and valleys, especially if we continue to lag in getting more people vaccinated. But the challenge is going to remain the size and the shape, how big and distant from each other will these hills and valleys will be. More vaccines will help to keep the hills manageable. The novelty of this coronavirus is as like a forest fire that will not stop until it finds all the human wood that it can burn. It’s also possible that the SARS-CoV-2 won’t follow the path set by the pandemics of the past. After all, it is a different, novel and seemingly more transmissible pathogen. And with a death toll of more than 4.7 million people so far, this pandemic is already more than twice as deadly as any outbreak since the 1918 Spanish flu. Despite brutal initial waves and relatively high vaccination rates, countries including the US the numbers of new infections have been on the rise. Immunization is helping to moderate incidences of severe cases and deaths, but surging new infections mean the virus is reaching the young and others who remain unvaccinated, leading to rising rates of serious disease in those groups. What seems clear is that the pandemic will not be over in six months. The current outbreak may be tamed only once most people — perhaps 85% to 90% of the global population — have a degree of immunity, through vaccination or previous infection. Some epidemiologists now expect the coronavirus to be endemic, meaning it may be here to stay in cycles like the common flu. But even if the virus persists, it doesn’t mean we will be in a perpetual pandemic.

Be that as it may, the next few months will be rough. One key danger is if a vaccine-resistant variant develops. Though it is not very likely to be more virulent that its predecessors, new variants tend be more transmissible, which present a new and everchanging challenge. Our future battle with SARS-CoV-2, it appears, may be more about domesticating the virus than eliminating it. With widespread vaccination, many of us will still be exposed, maybe even temporarily impacted, but it won’t often be a big deal. Most of the time, we might not even notice. Positive tests, too, may be less alarming. In the absence of symptoms, detecting hunks of virus might simply indicate that immune cells have squashed the pathogen, leaving only debris behind. With the highly sensitive tests, it is very likely that we only need a few viral ‘skeletons’ to test positive. The virus will become less of a pathogen, and more of a passenger—one that keeps the defensive wheels turning, for the short time that it’s there. Over time, our immunity towards this novel virus will keep growing through vaccination and natural infection; that’s already started.

Vaccines and Immunity:

Vaccines do not provide a perfect immunity for all-something we call a ‘sterilizing’ immunity. Sterilizing immunity means that the immune system can stop a pathogen, including viruses, from replicating within your body. This typically happens when immune cells in the body can bind to the pathogen in places that prevent it from being able to enter a cell where it can start making copies of itself. Some of these immune cells may produce sterilizing antibodies, which are proteins that recognize specific proteins and structures on the surfaces of pathogens.

To achieve sterilizing immunity, our body needs to produce enough neutralizing antibodies and it needs to be able to do so in the long term. Ideally, it leads to life-long immunity. Most vaccines produce an immune response that is not sterilizing, and neither do they need it to be effective at preventing disease. Many vaccines are primarily intended to prevent disease and do not necessarily protect against infection (e.g., a positive covid test). For most of vaccination history, humans have been guided by stopping sickness, and that’s been enough. The very successful smallpox vaccine wasn’t sterilizing; it still helped us eradicate a pathogen. Even measles, a virus that’s much more contagious than SARS-CoV-2, can offer an optimistic example. Some people do end up getting infected after vaccination. But the vaccine has, in the decades since its premiere, largely driven measles into the ground in the US, apart from recent outbreaks largely linked to low immunization rates. And the few immunized people who do fall ill tend to get what’s called ‘modified measles’, which is a much milder version of the disease. The measles vaccine is not perfect. Neither is a Covid vaccine- no vaccine is. But that doesn’t make them useless. Nothing could be further from the truth. Even with all the negative publicity towards the vaccines and protection they offer, from many ‘scientists’ that lurk on various platforms such as social media, being vaccinated is the best way of preventing a disease. For sure and by far, much better to be exposed to the virus after, rather than before the vaccine. The truth is in the numbers: more than 95% of all US hospitalizations and deaths from Covid during this latest wave have been among the unvaccinated population.

Sterilizing or Functional Immunity:

We know that reaching a sterilizing immunity is almost impossible, our immune systems cannot, in fact, be trained to achieve perfection. That is neither a surprise nor a shortcoming of Covid-19 vaccines, or any other vaccines. An inoculation that guards exceptionally well against disease – offering as much protection as it can – can still end an outbreak. Life would certainly be easier if vaccines offered invincible armor which pathogens simply bounce off. But the vaccines do not do that. Assuming or expecting them to do that, is misguided and can be dangerous. The fallibility of sterilizing immunity is a reminder that just about any immune response can be overwhelmed if exposures are heavy and frequent enough. So instead of a sterilizing immunity, the best we can do is to strive for is functional immunity, more like a seat belt in your car, it does not prevent collisions, but it may save your life.

In answer to the question posed at the beginning of this article, the pandemic will end at different times in different places, just as previous outbreaks have. Governments, local and global, will have to decide how much of the disease they are comfortable living with. It’s likely to be messy, leaving a legacy for years to come. We will have to find a way to co-exist with it, tenuously, as safely as we can. So, keeping the virus at bay will also require focusing a lot more attention on improving and expanding access to treatments, particularly medications that can be taken orally outside a hospital or infusion center. Until then, many of us, especially and specifically, the unvaccinated, will need to brace for many more months in the hills and valleys of the pandemic’s grip.

* Vice President of the Pan-Albanian Federation of America – VATRA.

Rreth sfidave dhe menaxhimit të COVID-19

September 18, 2021 by s p

Dr. Zekri Palushi (MD)

Tashmë që politikanët japin informacione të bollshme “mjekësore” për Covidin, unë si mjek, me besim në Betimin Hipokratik, “së pari mos dëmto”, e ndjej si detyrim moral e professional, që të analizoj disa aspekte të situatës së krijuar “në emër të mbrojtjes së popullit nga covidi”. Fatkeqësisht Kina, përveç virusit, i dha botës edhe metodat “mbrojtëse” kundër tij. Besoj se ju kujtohen skenat televizive, kur zyrtarët komunist saldonin dyert e apartamenteve të qytetarve të saj për t’i mbyllur brënda, sigurisht që t’i “mbronte” nga covidi. Pra ky qe një nga shembujt konkret të mbylljes së njerëzve nëpër shtëpia, (arrest shtëpie/lockups), si dhe mbylljes së vetë vendit, (lockdowns), që Kina donte që t’ja mësonte krejt botës, dhe në të vërtetë, kështu ndodhi, bota jo vetëm që e mësoj, por edhe e perfeksionoi, e praktikoi, bile me një zell, me të madh se vetë Kina. Shqiptarët nga eksperienca, tashmë e dinë mirë se totalitarizmi, së pari të heq lirinë e fjalës, dhe të mendimit, së dyti, të heq lirinë e levizjes së lirë, së treti të rracionalizon çdo gjëje të nevojshme jetësore, dhe pastaj vazhdon me heqje të tjera të njëpasnjëshme, përfshi edhe heqjen e vetë jetës. Pra a s’mendoni se, që në fillim të kësaj pandemie, bota po qeveriset nga këto “rregulla”, me pretendimin se “janë duke na mbrojtur nga Covidi”, dhe se vendimet e tyre i mbështesin në “këshilla mjekësore”. Të gjithë jemi në dieni që në Nëntor të 2020-s, 850,000 doktorë të fushave të ndryshme mjekësore, kryesisht specialistë të fushës së epidemiologjisë, dhe sëmundjeve infektive, si dhe specialistë të shëndetit publik, kanë firmosur Deklaratën e Madhe të Barrington-it, (The Great Barrington Declaration), ku shprehin shqetësimet e tyre të medha, rreth dëmtimit fizik dhe mendor që metodat ekzistuese kundra covid-19, janë duke i shkaktuar njerëzimit. Ndër këto specialistë, po veçoj katër prej tyre, që njihen si epidemiologjistët më të mirë në botë, dhe që janë edhe inisiatorët kryesorë të kësaj deklarate. Pra, këto janë: – Martin Kulldorf, (profesor në Universitetin Mjekesor të Harvard, USA), -Sunetra Gupta, profesor i epidemiologjisë në Universtetin e Oxfordit), -Jay Bhattacharya, (profesor i mjeksisë në Universitetin Stanford), dhe -Stefan Baral, (profesor në Universitetin e Shëndetit Publik të Johns Hopkins). Këto kapacitete shkencore, jo vetëm që kanë argumentuar me hollësi arsyet kundra ‘lockdoëns’, por për të sqaruar edhe më mirë opinionin, i kanë dhënë një intervistë dy orëshe, gazetarit independent të Neë York Times, David Zëeing ku në këtë intervistë, më një durim të madh, ato bëjnë një shpjegim të kujdesshëm, nga ku del në shesh se ‘agenda e lockdoën’ është një pseudo-shkencë dhimbjeprurëse, dhe mizore, me një efekt shkatërrues shëndetësor, shoqëror, ekonomik, kultural, tek gjithëkush, por veçanërisht tek ato që luftojnë me mish-e-me shpirtë për të siguruar jetesën.

Vaksinimi

Një studim sapo i publikuar, nxjerr në pah se një infeksion nga Covid-19, jep mbrojtje shumë më të mirë kundra variantit Delta, se sa vaksinat, pra është fjala për imunitetin natyral). Ndërsa një studim tjetër, nga Izraeli, i publikuar nga “The Scientific American”, tregon se, imuniteti natyral që krijohet pas një infeksioni covidjan, -ofron një mbrojtje ma të konsiderueshme kundra variantit Delta, se sa dy doza vaksine Pfizer-BioNTech. Po kështu, të dhanat më të reja tregojnë se, njerëzit që kanë kaluar një infeksion covidjan, janë shumë ma pak të rrezikuar nga infeksioni me variant Delta, se sa ato të vaksinuarit. Thonë se të vaksinuarit janë 27 here ma në rezik për tu infektuar, se sa ato me imunitet natyral. Këto të dhënë shkencore vijnë në këtë kohë, kur shumë prej qeverive rreth botës, janë duke u kërkuar qytetarëve që të paisen me një “pasaportë vaksinimi,” në mënyrë që të lejohen për të rrugëtuar, për të shkuar në restorante, për të frekuentuar dyqanet, apo për të marrë pjesë në aktivitete të ndryshme. Në lidhje me këtë, professor Kulldorff thote se: bazuar në të dhënat më të reja, të ardhura nga Izraeli, dhe Anglia, konfirmoj se Imuniteti Natyral, ofron një mbrojtje të nevojshme kundra Covid-19. Prandaj kërkimi me forcë, i vaksinimit, si kusht për t’iu kthyer jetës publike, nuk është vetëm diskreminues, por edhe pa asnjë bazë shkencore. Në vazhdim të këtij problemi, profesor Kulldroff, së bashku me professor Jay Bhattacharya, kanë shkruar një op-ed, (shkrim përballë faqes editoriale), për ‘The Ëall Street journal’, kundra pasaportave të vaksinimit. Ata argumentojnë se masat kundër Covid-19, duhet të përqëndrohen vetëm tek njerëzit më të prekshëm. Ndërsa të tjerët, duhet të lihen të lirë. Vaksinat, megjithse të dobishme, ato nuk i zgjidhin të gjitha problemet mjekësore. Le të konsiderojmë Izraelin, ku 80%, janë të vaksinuar me dy doza, dhe mbi 26%, kanë marrë edhe dozën e tretë. Megjithatë, në fillim të këtij muaj infeksionet ditore kanë arritur shifrat mbi 16.000. Ky është numri më madh i infeksioneve ditore, që Izraeli ka pas gjatë gjithë kohës, duke përfshirë edhe valën e parë të fillimit të pandemisë. Ndërsa numri i hospitalizimeve është ulur, por, prapë se prapë, në rreth 1.100 pacientë të shtruar në spitale, 60% e tyre, kanë marrë dy doza Pfizer. Një rast tjetër, është edhe Anglia,-megjithëse një vend me perqindje vaksinimi të lartë, ka raportuar mesatarisht 200.000 infeksione të reja në javë. Pra këto fakte, nuk justifikojnë frazën “Pandemia e të pa-vaksinuarve”, që shumë nga qeveritarët, kanë filluar ta përdorin. Këtë frazë, profesorët e Shëndetit Publik Amerikan, Robert Blendon dhe Richard L. Menchel, e kanë quajtur provocative, duke shtuar se: “Të pa-vaksinuarit shprehin një kundërshtim ndaj Ëashingtonit, dhe sa më shumë që ju e ngacmoni këtë opozitë, aq më shumë ju i bindni ato, në kundërshtimin e tyre. Kjo është një ‘Gjuhë Politike’, dhe aspak shkencore, kjo gjuhë ka si qëllim, portretizimin e të pa vaksinuarve si njerëz të këqinj, dhe më e keqja është se me këtë gjuhë, (me shpresën se do ti detyrojnë ato tëvaksinohen), zyrtarët qeveritarë, i kanë kthyer familjet kundra njëra-tjetrës, shokët dhe miqtë kundra njëri-tjetrit, bile edhe ato që nuk njihen fare, janë kthyer kundra njëri-tjetrit. Motoja ekzistuese, “Ose bëje vaksinën, ose humb ç’do gjë të rëndësishme të jetës tënde”, tingëllon tepër urdhëruese, dhe jo bindëse, veçanërisht kur dimë se po detyrohemi të marrim një vaksinë që s’është provue siç duhet, dhe çuditërisht, si prodhesit e këtyre vaksinave, ashtu dhe shpërndaresit e tyre, s’mbajnë asnjë përgjegjësi ligjore, për këtë, ato janë përjashtuar me ligj. Ndërkohë, autoritetet përgjegjëse për aprovimin e tyre, kanë pranuar vetë se, s’mund të ketë garanci për efektet e pa dëshiruara të këtyre vaksinave, nga të cilat, mund të ketë edhe vdekje.

Maskat

Dr Russell Blaylock, neurokirurg, lektor, dhe shkrimtar, ka deklaruar se: nuk mund të gjendet një evidencë shkencore e mjaftueshme që të sygjerojë përdorimin e maskave, si mjet për të prevenuar përhapjen e këtij virusi. Nga ana tjetër, askush nuk flet rreth problemeve serioze që maskat mund t’iu shkaktojnë njerëzve, sidomos moshave të vjetra, të semurëve me sëmundje të mushkërive, (si COPD, emphysema, apo fibrose pulmonare, kancer pulmonar), etj, përdorimi i maskave në këtë grup njerëzish, keqëson hypoxinë (ulë më tepër nivelin e O2 në gjak), dhe hypercapninë, (rritë nivelin e CO2 në gjak). Ndërsa përdorimi i maskave, veçanërisht nga të sëmurët nga virusi, favorizon rithithjen e virusit të nxjerrur jashtë nëpërmjet frymëmarrjes, kjo bën që të rritet koncentrimi i viruseve në mushkri, dhe në hapsirat nazale, kur tashmë , ne dime se sa më i lartë të jetë ky koncentrim, aq më rëndë, dhe në rrezik, është i sëmuri. Kjo çon drejtë të së ashtquajtures “Cytokine Storm”, që mund të jetë edhe vdekjeprurëse. Po kështu, një evidencë e re tregon se, në disa raste virusi, nëpërmjet nervave të nuhatjes, që lidhen direkt me zonën e memorjes së trurit, mund të shkojnë në tru, e të demtojnë memorien.

Imunitetit natyral (Herd Immunity)

Megjithëse e përmendëm kalimthi pak më lart, ja vlen të përqëndrohemi pak më shumë. Çuditërish, rreth këtij imuniteti, dhe rëndësisë së tij, nuk ndigjojmë asgjë. Por në fakt ky lloj imuniteti është tepër i rëndësishëm, dhe falë tij, njerëzimi gjatë historisë së tij, u ka mbijetuar shumë pandemive. Përdorimi i maskave, ulë nivelin e O2, -pra shkakton hypoxinë, e cila në vetvete shoqërohet me dëmtim të imunitetit. Hypoxia frënon CD4+T-lymphocite, që është një nga tipet kryesore të qelizave imunitare, që trupi i përdor për të luftuar infeksionet virale. Pra, një virus pathogen, pasi infekton individ të ndryshëm, shpërndahet tek të tjerët, të cilët pas shërimit, krijojnë immunitet ndaj atij virusi, dhe pas kësaj, ai komunitet, arrin atë që shkenca e quan ‘HERD IMMUNITY’, term që se për çfarë arësyesh , është demonizue gjatë gjithë skenarit të Covid-it, nuk e përmend askush në konferencat ditore të informimit dhe çuditërisht asnjë gazetar nuk bën pyetje rreth këtij imuniteti. Në të vërtetë verifikimi i imunitetit natyral duhet të ishte një prioritet për qeveritarët, dhe testet për matjen e tij, janë më të besueshme, dhe shumë më pak të kushtueshme se sa testi PCR, (me rreth 70% false positive). Në lidhje me këtë, ekspertët thonë se: Strategjia e Imunitetit Natyral, është një strategji e pranuar gjatë shekujve, si një metodë përballuese me viruset dhe pandemitë, por çuditërisht, në rastin e Covid-19, kjo lloj strategjie u abandonueshme komplet, në favor të ‘lockdoën dhe contact tracing’. Askush s’flet për rastin e Suedisë, një vend që se ndoqi këtë strategji “kinezjane”, e që në fakt i doli shumë here më mirë. Fakti qe ky virus është relativisht nje infeksion i pa-rëndësishëm, për pjesën më të madhe të popullsisë, dhe fakti që shumica e atyre me-rrisk gjithashtu mbijetojnë prej këtij infeksioni, atëherë, sipas ekspertve, do të kishte qenë shumë më mirë që ky virus, të lihej për tu shpërndarë në popullsinë e shëndetshme, kështu që shumë shpejt, do të siguronim një nivel të mirë të imunitetit natyral e si rezultat, kjo pandemi jo vetem që do të përfundonte shpejt, por edhe do t’a parandalonte kthimin e saj në dimrin e ardhshëm. Unë nuk jam një person “anti-vaksinë”. Po kështu, s’jam as një ‘teoricien konspirator’, dhe preferoj të besoj në instinktet e mia njerëzore e profesionale, prandaj edhe në shkrimet e mia të mëparshme kam komentuar, ato çfarë logjika njerëzore mund t’i pranojë, dhe faktet e deri tanishme, kanë provuar se gjatë këtyre 20 muajve, unë s’kam qenë gabim. Albert Einstein ka thane se: “Bota nuk do të shkatërrohet nga ato që bëjnë gjëra të këqija, por nga ato që i shofin ata, dhe s’bëjnë asgjë”. Dyshuese është mungesa e plotë e interesimit të qeverive, për të ndjekur ato këshilla mjekësore, që bazohen në një evidencë të mirëfilltë shkencore ne lidhje me këte, jam i sigurtë se së shpejti do të vijë një ditë që kapacitete të ndryshme, në fushen e ligjeve kushtetuese, apo ato internacionale, do të ndalen tek këto shkelje flagrante, dhe dikush do të vihet para përgjegjësisë, por deri atëherë, nuk dimë se sa do të kemi humbur. Ndërkohë, nuk guxojmë të kundërshtojmë, të bëjmë pyetje, të lexojmë, apo të kërkojmë shpjegime. Nuk guxojmë të dëgjojmë ekspertët me pikëpamje të ndryshme, me përjashtim të atyre që na servirë qeveria, dhe media servile, ndryshe, rrezikohemi të etiketohemi me emrat më monstuoz, ndër to, më popullori ngelet termi “Konspirator”. Në Australi, kjo elitë burokratike na mëson se: Nëse heqim të gjitha kufizimet, apo masat kundër Covid-19, përfshi lëvizjen e lirë Brenda për brenda shteteve të Australisë, dhe fluturimet ajrore me jashtë, kur niveli i vaksinimit të ketë arritur 70%, atëherë, prapë se prapë, ne do të kishim 11 vdekje në ditë, apo 4.000 në vit, me një kalkulim të thjeshtë, del se këto shifra në të vërtetë janë shumë më të ulëta, se ato të vitit 2019, kur në Australi, kanë vdekur çdo ditë 460 njerëz të sëmurë nga gripi dhe pneumonitë e lidhura me të. Për mendimin tim, masat sadistike, që qeveritë e ndryshme kanë aplikuar deri më tani, mund të justifikohen vetëm atëherë, kur këto qeveri na sigurojnë se, me prevenimin e vdekjes kovidjane, do të prevenohen vdekjet përgjithmonë. Po e mbylli këtë shkrim me një pyetje reteorike, që në të vërtetë duhet të na shqetësojë të gjithëve, pra, nëse bota do të vazhdojë të qeveriset nga burokratët, (dhe jo politikanët), atëherë, çfarë rëndësie do të kishin zgjedhjet parlamentare në të ardhmen?

Dr. Zekri Palushi (MD)

Bashkëpunëtor i gazetes Dielli, për Rubrikën Mjekësore.

Australi, 12 Shtator, 2021

Kosova situatë të rënduar nga pandemia, sot 36 vdekje – dyfish më shumë se dje

August 29, 2021 by s p

-Mbledhje urgjente e Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Kosovës/

-Sipas vendimit të Qeverisë së Kosovës, mes tjerash, nga data sot deri me datë 13 shtator 2021, kufizohet qarkullimi i qytetarëve nga ora 22:00 deri në ora 05:00/\ —-Sipas “Our World in Data”, Kosova është në top tri vendet, me Gjeorgjinë e Malin e Zi sa u përket infektimeve për një milion banorë/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 29 Gusht 2021/ Në Kosovë është një situatë e rënduar nga pandemia COVID-19, sot sipas raportit të 24 orëve të fundit numri i vdekjeve është dyfish më i madh se dje.

Ministria e Shëndetësisë, sipas të dhënave nga Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës, informon se gjatë 24 orëve të fundit, janë shënuar 36 raste të vdekjes, ndërsa nga 11.017 testime, 1.630 qytetarë kanë rezultuar pozitiv me virusin COVID-19, e në total numri i rasteve aktive është 26.575.

Dje njoftohej se, gjatë 24 orëve të fundit ishin shënuar 18 raste të vdekjes, ndërsa nga 13.120 testime 1.891 qytetarë kanë rezultuar pozitiv me virusin COVID-19.
Sot u bë e ditur se, për shkak të numrit të lartë të rasteve të vdekjeve dhe të infektuarëve me COVID 19, Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, ka anuluar udhëtimin për në Alpbach të Austrisë, ku ishte i ftuar të marrë pjesë në Forumin Evropian Alpbach 2021.

Për sot pasdite kryeministri Kurti ka thirrë mbledhje urgjente të Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Kosovës, e cila është duke u zhvilluar.

Qeveria e Republikës së Kosovës, e drejtuar nga Kryeministri Albin Kurti, ka zhvilluar dje pasdite mbledhjen e 32-të me radhë gjatë të cilës ka miratuar dy vendime.

Në vendimin e parë ajo miratoi masat e përgjithshme dhe të veçanta për kontrollin, parandalimin dhe luftimin e pandemisë COVID-19. Qeveria ka ndërmarrë masa kufizuese, me qëllim të kontrollit dhe parandalimit të shpërndarjes së COVID-19, në aktivitetet dhe bizneset të cilat bashkojnë një numër të madh njerëzish në të njëjtin vend, dhe në të cilat ruajta e distancës fizike është e vështirë dhe kështu paraqesin një rrezik në rritje të transmetimit të virusit.

Sipas vendimit të Qeverisë së Kosovës, mes tjerash, nga data 30 gusht deri me datë 13 shtator 2021, kufizohet qarkullimi i qytetarëve nga ora 22:00 deri në ora 05:00.

Aktiviteti mësimor në institucionet publike dhe private të arsimit parauniversitar pezullohet deri me datë 13 Shtator 2021.

Edhe bibliotekat, kinematë, qendrat rinore, muzetë, qendrat e kulturës me grupe apo institucionet tjera të ngjashme vartëse të Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit apo të Komunave, pezullojnë aktivitetin e tyre deri me datë 13 Shtator 2021.

Qeveria po ashtu ka aprovuar kërkesën e Ministrisë së Shëndetësisë për angazhimin e përkohshëm të 422 (katërqind e njëzet e dy) profesionistëve shëndetësorë dhe stafit mbështetës (mjekë, infermierë dhe laborantë) për menaxhimin e situatës me COVID-19, për tre muaj, me mundësi të vazhdimit edhe për tre muaj tjerë shtesë, në shumë totale deri në 1,332,000 € (një milion e treqind e tridhjetë e dy mijë euro). Me këtë rast, numri total i punëtorëve shtesë shëndetësorë që janë angazhuar që nga qershori i këtij viti arrin në 2000. Media kosovare sot shkruan se, ngritja enorme e shifrave e ka çuar Kosovën në majë të listës së shteteve në botë sa u përket infektimeve për një milion banorë. Sipas uebfaqes së specializuar për statistika “Our World in Data”, Kosova është në top tri vendet, me Gjeorgjinë e Malin e Zi.

BOTA MES DOZËS SË TRETË TË VAKSINËS DHE VALËS SË KATËRT TË PANDEMISË

August 9, 2021 by s p

Blerta Muço, Doktorante në Fakultetin e Mjekësisë Würzburg, Gjermani, rrëfen ekskluzivisht për gazetën ‟Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, situatën e pandemisë aktualisht në Gjermani, tendencën e rritjes së numrit të infektimeve në pjesën më të madhe të botës, frikën e një vale të katërt në vjeshtë, efektet në shëndetin mendor të pandemisë, kërcënimin e botës nga variant Delta dhe variantet e tjera, situatën në Kosovë, Shqipëri dhe trojet shqipfolëse. Me Blerta Muçon bisedoi Editori i ‟Diellit” Sokol Paja.

GJERMANIA PO KALON NJË FAZË DELIKATE TË PANDEMISË COVID-19

Gjermania po kalon në një fazë delikate të pandemisë COVID-19. Gjatë muajit të fundit, ka pasur rritje të dukshme të numrit të infeksioneve të reja. Por, vihet re një diskrepancë e vlerës së incidencës në shtetet e ndryshme federale. Bavaria, Bundesland-i ku unë jetoj dhe punoj, shënon aktualisht një prej vlerave më të ulta të numrit të infeksioneve të reja në mbarë Gjermaninë. Bundesland-e të tjera si p.sh. Hamburg, Berlin e kanë kaluar pragun e më shumë se 30 infeksione të reja të regjistruara për 100,000 banorë në 7 ditët e fundit. Në të njëjtën kohë, numri i pacientëve të kujdesit intensiv po rritet pas një periudhe të gjatë relaksimi. Vlen të theksohet se në të gjitha shtetet federale, virusi kryesisht po qarkullon në grupmoshat nën moshën 35 vjeç (15-34 vjeç). Mosha mesatare e vdekjeve dhe hospitalizimeve me Coronavirus nuk ka qenë kurrë aq e ulët sa në këtë moment. Kjo shpjegohet kryesisht me faktin që fushata e vaksinimit për individët mbi 60 vjeç nisi më herët. Aktualisht nuk ekziston mungesë e vaksinave dhe çdo individ mbi 12 vjeç mund të vaksinohet vullnetarisht. Vendosja e një vaksinimi të detyruar është përjashtuar, por së fundmi po ndiqen politika stimuluese për të nxitur qytetarët ti drejtohen qëndrave të vaksinimit.

FRIKA E NJË VALE TË KATËRT TË PANDEMISË NË VJESHTË

Është e vështirë të parashikosh fundin kur momentalisht flasim për tendenca të rritjes së numrit të infektimeve në pjesën më të madhe të botës. Por, duhet theksuar se sa më e lartë kuota e të vaksinuarve, aq më e zbutur mund të jetë rrjedha e një vale të katërt në vjeshtë. Ndryshe nga viti i kaluar, virusi gjen një popullatë më të përgatitur. Për më tepër, pjesë të mëdha të grupeve të rrezikut tashmë janë të armatosur kundër patogjenit përmes një vaksinimi të përfunduar. Instituti Robert-Koch, agjensia kërkimore përgjegjëse për kontrollin dhe parandalimin e sëmundjeve, parashikon se infeksionet e reja tani do të ndodhin kryesisht midis atyre që ende nuk janë vaksinuar.

MBROJTJA PËRMES VAKSINËS DHE KOHËZGJATJA E SAJ

Në bazë të studimeve më të fundit shkencore, vaksinimi kundër koronës zvogëlon dukshëm rrezikun e infektimit dhe ul numrin e kurseve të rënda të infeksioneve që përfundojnë në hospitalizime dhe humbje jete. Vaksinat e miratuara deri më tani kanë qenë shumë efektive në testet klinike. Aktualisht 62.2% e popullsisë gjermane janë vaksinuar, ku 8.1% janë ende në pritje të dozës së dytë. Objektivi kryesor është arritja e një kuotë vaksinimi prej 85 – 95%. Ende nuk ka një vendim zyrtar, por po diskutohet për një dozë të tretë përforcuese duke filluar nga shtatori, veçanërisht për grupet më të rrezikuara. Një dozë e tretë e vaksinës, 6 muaj pas vaksinimit të dytë, përforcon edhe mbrojtjen kundër të ashtëquajturve “Variants of Concern”, si psh varianti Delta.

PANDEMIA COVID-19 DHE EFEKTET NË SHËNDETIN MENDOR

Që nga fillimi i pandemisë, më shumë se 150 milionë njerëz janë infektuar me COVID-19 dhe më shumë se 3 milionë kanë vdekur prej tij. Por a jemi në gjendje të deshifrojmë kostot e problemeve të spektrit mendor? Jeta e përditshme e shumë njerëzve ka ndryshuar ndjeshëm për shkak të mbylljes së plotë të jetës shoqërore me pak ose aspak mundësi të tjera socializimi apo argëtimi. Kjo mund të shkaktojë stres, gjendje ankthi, depresione dhe pasiguri tek njerëzit me një sëmundje mendore ekzistuese, si dhe tek njerëzit pa histori të mëparshme. Reduktimi i kontakteve sociale dhe vet-karantina po bëhen vatër e rrezikshme e rritjes së dhunës dhe abuzimeve në familje. Prandaj një sfidë, për nga rëndesia e barazvlefshme me atë të vaksinimit të popullatës, është puna paralele e qendrave sociale dhe të luftës kundër dhunës në familje.

KËRCËNIMI I BOTËS NGA VARIANTI DELTA DHE VARIANTET E TJERA

Viruset ndryshojnë vazhdimisht përmes mutacionit dhe shfaqja e varianteve të reja të një virusi është e pritshme. Ndonjëherë variantet e reja shfaqen dhe zhduken. Herë të tjera, variantet e reja bëhen përcaktuese të dinamikës së pandemisë. “Variants of Concern”, pjesë e të cilit është dhe varianti Delta, karakterizohen nga një virulencë më e lartë dhe kështu përhapen më shpejt dhe në mënyrë më efektive. Aktualisht, varianti Delta po luan një faktor dominant, duke shkaktuar 84% të infektimeve të reja në Gjermani. Njerëzit të cilët nuk janë vaksinuar plotësisht kundër COVID-19 janë më të rrezikuar ndaj varianteve të reja. Delta mund të mos jetë varianti i fundit i virusit me rrezik të lartë. Mënyra më e mirë për të ngadalësuar shfaqjen e varianteve të reja është të zvogëloni përhapjen e infeksionit duke marrë masa për të mbrojtur veten, përfshirë marrjen e një vaksine COVID-19 kur është e disponueshme.Vaksinat e autorizuara të COVID-19 mbrojnë kundër Delta dhe varianteve të tjera të njohura.

SITUATA NË KOSOVË, SHQIPËRI DHE TROJET SHQIPFOLËSE

Që prej fillimit të pandemisë, kontributi im aktiv ka qënë në Gjermani prandaj e kam të veshtirë të flas me fakte nga përvoja personale për trevat shqipfolëse. Megjithatë, lidhjet me Tiranën i mbaj të forta përmes prindërve. Në këtë stad të pandemisë është shumë e rendësishme nxitja e politikave pro vaksinimit, si p.sh. duke hapur qendra vaksinimi në zonat më të populluara apo duke avantazhuar të vaksinuarit në evente publike. Derisa të paktën 80% e popullsisë të ketë mbrojtje imune përmes vaksinimit ose shërimit, relaksimi i mëtejshëm i masave do të çojë sërish në rritjen e numrit të rasteve. Prandaj është e rëndësishme që hapja e mëtejshme të realizohet me kujdes e me hapa të vegjël. Përvoja ka treguar se edhe masat e thjeshta të tilla si distanca, higjiena, mbajtja e maskës dhe ajrosja mund të mbrojnë kundër infeksionit.

DOKTORATURË NË FUSHËN E ONKOLOGJISË

Prej më shumë se 2 vitesh, paralelisht me studimet e mjekësisë, jam e angazhuar me kërkime shkencore për të mbrojtur PhD/Doktoraturën në fushën e onkologjisë. Një projekt ky sa ambicioz, aq edhe impenjativ. Subjekti i studimit janë ndryshimet në biologjinë e tumorit të kancerit të gjirit para dhe pas menopauzës. Analiza retrospektive e mbi 5000 rasteve të pacientëve na mundëson vendosjen e një korelacioni midis nënllojeve gjenetike të kancerit të gjirit me statusin menopausal. Këtë vit botuam në disa prej revistave dhe portaleve më prestigjoze në botën e mjekësisë, artikullin me titull “Toksicitetet e hershme dhe të vonshme dhe çrregullimet përkatëse socio-mjekësore pas trajtimit onkologjik të kancerittë gjirit-Implikimet dhe Vlerësimi i Kërkesës së Rehabilitimit”. Artikulli është lehtësisht i aksesueshëm në rrjet në gjuhën gjermane dhe angleze. Ndërkohë, vazhdoj të punoj intensivisht për publikime të tjera shkencore.

KUSH ËSHTË BLERTA MUÇO?

Menjëherë pas përfundimit të gjimnazit “Sami Frashëri” në Tiranë, në sektorin dygjuhësh shqiptaro-gjerman me rezultate të shkëlqyera dhe mbrojtjen e gjuhës gjermane, fillova studimet e mjekësisë në Universitetin Julius-Maximilians-Universität Würzburg në Gjermani. Vendimi për tu larguar nga Shqipëria me studime në moshën 18 vjeçare, nuk ishte i lehtë, por sot pranë përfundimit të studimeve me vlerësimet maksimale nga pedagogët, i jam mirënjohëse më shumë se kurrë familjes sime për mbështetjen e pakushtëzuar. Gjatë studimeve kam kryer praktika të shumta në disa spitale si: spitali universitar i Würzburg, spitali universitar i Goethe-Universität Frankfurt, Juliusspital. Gjatë vitit të 6 të studimeve, i cili në Gjermani njihet si viti i praktikës, pata fatin që përmes bursës Erasmus, të punoja në fushën e kirurgjisë për Radboud Universitair Medisch Centrum në qytetin Nijmegen, Hollandë. Momentalisht po punoj për departmentin e kardiologjisë në Spitalin Universitar të Würzburg. Paralelisht me studimet e mjekësisë dhe punimet për doktoraturën, punoj si asistent-pedagoge në Fakultetin e Mjekësisë dhe ndihmës mjeke në Spitalin Universitar të Würzburg. Me përfundimin e studimeve këtë fundvit, nis një rrugëtim i ri për mua, ai i specializimit në klinikë. Mjekësia është padyshim ëndrra ime e fëmijërisë. Por me përfundimin e studimeve, bashkë me ëndrrën timen po realizoj një pasion të madh të babait tim, i cili duke jetuar në periudhën e errët të komunizmit e pati të pamundur të zgjedhë degën e studimeve, pavarësisht rezultateve të shkëlqyera. Babush, kjo është për ty! Por jo gjithmonë ka qënë mjekësia kryefjala e jetës sime. Fëmijëria ime është e mbushur me shumë nota muzike. Kam studiuar për 9 vite piano në shkollën e muzikës “Servete Maçi” duke fituar disa here çmime të para në Shqipëri e rajon e duke luajtur në koncerte të panumërta. Për gjatë viteve të studimit parauniversitar në Tiranë, jam shpërblyer me burse për rezultatet e shkëlqyera nga Bashkia Tiranë. Kjo intervistë për mua ka një vlerë sentimentale të veçantë, pasi unë jam mbesa e të ndjerit Musa Hajro, themelues i organizatës pararendëse të Vatrës, të njohur si “Koshere”. Si e tillë, gazeta Dielli ka qënë për familjen time një shkëndijë e shpirtit përgjatë viteve të errë ta të izolimit komunist. Ftesa për këtë intervistë, për vet kontekstin familjar më ka emocionuar, por dhe ngarkuar me përgjegjësi për të çuar përpara misionin tim në shkencë e mjekësi. I ndjeri Musa Hajro, ishte presidenti i parë i Qendrës Shqiptare të New York-ut, qëllimi i të cilës ishte promovimi i kulturës dhe gjuhës shqipe përtej Atlantikut. Edhe pse larg atdheut, Musa Hajro nuk i rreshti kurrë përpjekjet për të mbajtur gjallë lidhjet me rrënjët dhe vlerat shqiptare. Ai ka qënë një nga financuesit kryesorë të krijimit të shkollës së parë shqipe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe ndër atdhetarët e shquar të kohës që vazhdimisht ka dhuruar ndihma për trevat shqiptare. Sot, pothuaj një shekull më vonë, jam shumë e lumtur dhe krenare me historinë e familjes sime që në çdo kohë ka investuar në kulturë e shkencë, pa i harruar kurrë rrënjët.

How Delta Is Changing Advice for the Vaccinated – Experts Answer 10 Questions

August 6, 2021 by s p

computer illustration of coronavirus delta variant mutation concept

By Rafaela Prifti

The rise of the Delta variant of the coronavirus has raised new questions about how the vaccinated can stay safe and avoid breakthrough infections.
The vaccines remain remarkably protective against Covid-19, especially against serious illness. Headlines about breakthrough infections and new recommendations that vaccinated people should sometimes wear masks have left many people confused and worried. While new research shows vaccinated people can become infected and carry high levels of the coronavirus, it’s important to remember that those cases are rare, and it’s primarily the unvaccinated who get infected and spread the virus.
As long as large numbers of people remain unvaccinated, vaccinated people will be exposed to the highly infectious Delta variant. Parents have the added worry that children under 12 probably won’t be eligible for vaccination until well into the fall. As a result, every vaccinated person should consider a safety checklist to help minimize the risk of becoming infected and spreading the virus to others. The experts answer 10 questions about how vaccinated people should adjust their lives and behaviors during the Delta surge. Here are their answers.
New Guidance for the Vaccinated

-If I’m vaccinated, why do I need to worry about Delta?
No vaccine offers 100 percent protection. Compared with earlier forms of the virus, Delta is like a viral hurricane; it’s far more infectious and presents a bigger challenge to even a vaccinated immune system.The good news is the current crop of vaccines available in the United States are doing a remarkable job of protecting people from serious illness, hospitalization and death. More than 97 percent of those hospitalized with Covid-19 are unvaccinated. And new data from Singapore shows that even when vaccinated patients are hospitalized with Delta breakthrough infections, they are far less likely to need supplemental oxygen, and they clear the virus faster compared with unvaccinated patients.

– What’s the real risk of a breakthrough infection after vaccination?
Breakthrough infections make headlines, but they remain uncommon. Although the Centers for Disease Control and Prevention stopped tracking all breakthrough cases in May, about half of all states report at least some data on breakthrough events. The Kaiser Family Foundation recently analyzed much of the state-reported data and found that breakthrough cases, hospitalizations and deaths are extremely rare events among those who are fully vaccinated against Covid-19. The rate of breakthrough cases reported among those fully vaccinated is “well below 1 percent in all reporting states, ranging from 0.01 percent in Connecticut to 0.29 percent in Alaska,” according to the Kaiser analysis. But many breakthrough infections are probably never reported because people who are infected don’t have symptoms or have mild symptoms that end before the person even thinks about being tested. Experts say that it’s not a failure of the vaccine that we’re having breakthrough cases. What is clear is that the risk of a breakthrough infection increases the more opportunities you give Delta to challenge the wall of protection conferred by your vaccine. Big crowded events — like a July 4 celebration in Provincetown, Mass., or the packed Lollapalooza concert in Chicago — pose a much greater risk that a vaccinated person will cross paths with an infected person carrying a high viral load.

– When should I wear a mask?
The C.D.C. has a color-coded map of Covid-19 outbreaks in the United States. Blue and yellow zones show relatively low levels of infections, while orange and red zones indicate areas where cases in the past week were above 50 cases per 100,000 people. The agency advises people to wear masks if they live in an orange or red zone — which now accounts for about 80 percent of the counties in the United States.Infection numbers remain relatively low in much of the Northeast and Upper Midwest, while Delta has caused huge spikes in cases in Missouri, Arkansas, Louisiana and Florida. The problem with the map is that case counts are changing rapidly and may surge in your local community before the map has changed colors. Even if you’re certain you’re living in a highly vaccinated community with very low case counts, it makes sense to consider the case counts and vaccination rates in nearby communities as well, because people — and viruses — cross state and county boundaries all the time.Most experts agree that you don’t need to wear a mask outdoors if you’re not in a crowd and have plenty of distance (at least six feet) from people whose vaccination status isn’t known. It’s still risky to attend a packed outdoor concert, but if you do, wear a mask.

– Should I upgrade my mask?You will get the most protection from a high-quality medical mask like an N95 or a KN95, although you want to be sure you have the real thing. If you don’t have a medical mask, you still get strong protection from double masking with a simple surgical mask under a cloth mask. A mask with an exhale valve should never be worn, since it allows plumes of viral particles to escape, and counterfeit masks may have faulty valves that let germs in.You may want to pick your mask based on the setting. A cloth mask may be adequate for a quick trip into an empty convenience store in an area with high vaccination rates. But a higher-quality mask makes sense during air travel or in a crowded grocery store, especially in communities where vaccination rates are low and case counts are high. Masks with straps or ties around the back of the head seal more tightly than masks with ear loops.
Doctors advice that all the mitigation efforts we used before need to be better to hold off the Delta variant, and this includes masks.

– What’s the risk of hanging out with my vaccinated friends and family?Vaccinated people are at very low risk when they spend time, unmasked, with their vaccinated friends and family members.But some circumstances might require extra precautions. While it’s unusual for a vaccinated person to spread the virus to another vaccinated person, it’s theoretically possible. A vaccinated friend who is going to crowded bars, packed concerts or traveling to a Covid hot spot is a bigger risk than someone who avoids crowds and spends most of their time with vaccinated people.Spending time with smaller groups of vaccinated friends has less risk than attending a big party, even if you believe everyone at the party is vaccinated. If you’re indoors, open the windows to improve ventilation. If someone in the group is at very high risk because of age or because they are immunocompromised, it’s reasonable to ask even vaccinated people to be tested before a visit. A simple rapid home test can even be offered to guests to be sure everyone is Covid-free.

– Can I still dine at restaurants?The answer depends on local conditions, your tolerance for risk and the personal health of those around you. Risk is lowest in communities with high vaccination rates and very low case counts.Parents of unvaccinated children and people with compromised immune systems, who studies show may get less protection from vaccines, may want to order takeout or dine outdoors as an added precaution.

-Is it safe to travel? Should I skip the peanuts and water and keep my mask on?Airplanes are typically well ventilated and not a major source of outbreaks, but taking precautions is still a good idea. The potential for exposure to an infected person may be even higher in the terminal, sitting in airport restaurants and bars, or going through the security line. In airplanes, air is refreshed roughly every two to three minutes — a higher rate than in grocery stores and other indoor spaces. While airlines still require passengers to wear masks, people are allowed to remove them to drink water or eat.To prevent air from circulating to everyone throughout the cabin, airplane ventilation systems keep airflow contained to a few rows. As a result, an infected passenger poses most risk to those sitting in the seats in the immediate area.
Most experts say that they use a high-quality medical mask, like an N95 or KF94, when they fly. If you don’t have one, double masking is advised. For a vaccinated person, the risk of removing a mask briefly to eat or drink during a flight is low, but it’s better to keep it on as much as possible. The C.D.C. says it’s best for unvaccinated people, including children, to avoid flying.

– How safe are buses, subways and trains for vaccinated people?Most buses, trains and subways still require everyone to wear a mask, which lowers risk. While vaccinated people are well protected, the risk of viral exposure increases the longer the ride and the more crowded the train car or bus. For many people, riding public transit is essential for getting to work or school, and wearing a well-fitted medical mask or double mask is recommended. When public transit is optional, the decision about whether to ride should factor in local vaccination rates and whether case counts are rising.
-Can I hug and visit older relatives? What about unvaccinated children?While it’s generally considered safe for vaccinated people to hug and spend time together unmasked, parents of unvaccinated children have more risks to consider, particularly when visiting older relatives. In communities with low case counts and high vaccination rates, it’s generally considered safe for unvaccinated children from a single household to spend time with vaccinated grandparents. But as the Delta variant spreads and children return to school, the risks of close contact also increase for older or immune-compromised people who are more vulnerable to complications from Covid-19, even if they’re vaccinated.When families plan a visit to a high-risk relative, it’s a good idea to minimize other exposures, avoiding restaurant dining or working out at the gym in the week leading up to the visit. Even though the risk of a vaccinated person spreading Covid-19 remains low, vaccinated grandparents should also reduce their personal exposure when they spend time with unvaccinated children.
Rapid home tests are an added precaution when visiting grandparents or an immune-compromised family member. Take a test a few days before the visit as well as the day of the visit.

– How do I know if I have the Delta variant?If you’re diagnosed in the U.S. with Covid-19, the odds are overwhelming that you have the Delta variant. The C.D.C. now estimates that Delta accounts for more than 82 percent of cases in the United States. The Delta variant has become dominant in other countries as well. In late July the World Health Organization said Delta accounted for 75 percent or more of the cases in many countries, including Australia, Bangladesh, Botswana, China, Denmark, India, Indonesia, Israel, Portugal, Russia, Singapore, South Africa and the U.K.
Standard Covid tests won’t tell you if your infection was caused by the Delta variant or another variant of the virus. While health departments may use genomic sequencing to identify levels of different variants in a community, this information typically isn’t shared with individuals. You still need to isolate and seek medical advice if you have low blood oxygen levels, have trouble breathing or have other worrisome symptoms.

Edited and summarized from the NYT original article by Tara Parker-Pope