Nga Arben Kosturi-
Drejtor i Emisionit dhe kryetar ekzekutiv i unionit “Disutni Albania”/
KORÇË- Sponsori është gjëja më e çmuar. Gjetja e tij në kohën e duhur është fatmirësia më e madhe që mund t’i ndodhë dikujt përgjatë gjithë jetës së tij. Ai të jep mundësinë,(kur ti nuk e ke atë), që të realizosh një ëndërr, të ngrihesh në këmbë dhe pas kësaj, udhën e gjatë ta nisësh vetë me synim për të mbritur në destinacion. Për ëndrrat e mëdha pikëmbritja është gjithnjë një yll që shkëlqen. Por gjetja e një sponsori gjithnjë është e vështirë e veçanërisht në Shqipëri, ku shumëkush mendon se lekët ndahen, vidhen, shpërdorohen etj. Në të vërtetë ne hapin e parë e hodhëm nëpërmjet një sponsorizimi modest, por tejet të vlefshëm. Që nga ky çast komuniteti rom i Korçës, i kryesuar nga Unioni “Disutni Albania ” nisi të mendonte për një jetë ndryshe. Tashmë po bëhen gati katër vjet që “Disutni Albania ” (fal sponsorizimit) transmeton një herë në javë një emision dygjuhësh shqip-romisht në disa televizione lokale në gjithë vendin, por edhe në Tadiotelevizionin publik Shqiptar. Romet edhe egjiptianët e presin këtë emision me një interes të veçantë, sepse aty flitet posaçërisht për problemet dhe hallet e tyre: për punësimin, për strehimin, për shkollimin, për trditat dhe zakonet, për gjuhën dhe për gjithçka që sot shqetëson dy komunitetet ku flitej dhe per bashke jetesen ,e përmendura më sipër. Në këtë emision pasyrohen vlerat më të mira të tyre, me qëllim që adoleshentët dhe të rinjtë të ndjekin shembullin më të mirë se si një rom apo egjiptian mund të njekë studimet e larta, të behet, mjek, inxhinier, jurist, menaxher e githçka që ëndërron.
UNICEF, sponsori ynë i parë
Tashmë emisionet tona televizive ndiqen jo vetëm nga romët dhe egjiptianët, por edhe nga shumë njerëz të tjerë në të gjithë vendin,, por jo vetëm, me mjaft interes ndiqen edhe nga mediat locale, të cilat të nxitura nga emisionet tona, problematikat tona e pasqyrojne dhe trajtojne edhe ato. Dhe kjo është një arritje e madhe për ne. pasi gjithçka realizohet me korrektësi, vërtetësi dhe profesionalizëm. Emisionet tona jo rrallë herë arrijnë të lënë gjurmë te shikuesit e të tërheqin vëmendjen e drejtuesve të pushtetit vendor, kur në ato 30 minuta të çmuara televizive ne arrijmë të përcjellim me vërtetësi kushtet e vështira të strehimit apo kur flasim për varfërinë dhe pamundësinë e mbijetesës për shumë familje. E njëjta gjë ndodh, (tërheqim vëmendje), edhe kur arrijmë të shpjegojmë pse shpesh paragjykohemi, përbuzemi, diskriminohemi apo ironizohemi. Të nesërmen shohim se drejtuesit e pushtetit vendor vihen në lëvizje, dhe kjo për ne nuk është pak. Ne e vlerësojmë si arritje, dhe kjo ndodh për shkak të sponsorizimit. Fondi që na u ofrua nuk u nda me askënd, nuk u vodh e nuk u shpërdorua. Edhe një qindarkë kishte vlerë vetëm për ëndrrën tonë, e cila nuk ishte gjë tjetër veçse një emision televiziv dygjuhësh shqip-romisht, por e transmetuar ne youtube me titra anglisht, me qëllim që nga emisionet tona të përftojnë edhe romët dhe egjiptianët kudo që ndodhen ata, brenda dhe jashtë vendit, pasi gjithçka flet për hallet tona. Vetëm kaq. Sponsorizimi bëri të mundur që djem dhe vajza rome të trajnoheshin për të qenë gazetarë, kameramanë (operatorë), montazhierë, spikerë etj, në shërbim të emisionit tonë televiziv aq shumë të ëndërruar prej nesh. Dhe sponsori ynë i parë ishte UNICEF, ku fal tij, në shtator të vitit 2011 ne dhamë emisionin e parë televiziv. Këtu nisi ëndrra jonë e madhe. Vende të tjera ballkanike e kishin realizuar prej kohësh një ëndër të tillë (pasjen e një emisioni në gjuhën rome ) si në Bullgari, Maqedoni Kosovë e gjetkë. Më pas u ndihmuam nga SOROS-Budapest dhe nga UNDP-ja
Jo vetëm romë
Sigurisht, stafi i emisionit tonë televiziv nuk përbëhet vetëm nga djem dhe vajza rome apo egjiptiane, sepse kjo nuk ishte ëndrra jonë; pjesë e saj janë edhe intelektualët që vijnë nga mazhoranca, si regjisori ynë Artan Grabocka, gazetarja e njohur e shtypit shqiptar Jorgjeta Gjançi dhe moderatori i programit Jani Lluka. Megjithatë, edhe pse stafi ynë është mjaft modest, arritjet e tona janë të mëdha. Fillimisht emisioni ynë i transmetua nga televizioni “Kristal” në Korçë dhe më pas edhe nga televizonet “TV-Lobi” në Korçë dhe “Sot-7” në Pogradec, TV-Apollon Fier dhe në TVSH-Gjirokastër. Tashmë emisioni ynë, “Bashkëjetesë dhe integrim, transmetohet edhe në Televizionin Publik Shqiptar një herë në javë
Edhe një ndihmë e vogël
Megjithatë, ëndrra jonë e madhe, e djemve dhe e vajzave rome ende ka nevojë edhe për ndihmë. Tashmë kur përvoja nuk na mungon, kur gazetarët dhe kameramanët i kemi të specializuar, kur përkushtimi ynë vijon të mbetet maksimal na mungon ai sponsori që shpesh është e vështrirë të gjendet, por kur e gjen të nxjerr në dritë. Tashmë ne synojmë të shkojmë më larg. Dëshirojmë të mbulojmë me programet tona televizive 8 qarqe të vendit ku jetojnë romë dhe egjiptianë, si në Tiranë, në Shkodër, në Durrës, në Vlorë, në Fier, në Elbasan, në Gjirokastër dhe në Korçë. Madje jo vetëm kaq, ne tashmë i kemi të gjitha mundësitë që në këto 8 qarqe të trajtojmë problemet specifike të çdo qarku më vete. Veç sa më sipër, synojmë gjithashtu dhe nxjerrjen e një buletini të cilin mund ta shpërndajmë në qarqet e përmendura më sipër, gjë që do të nxiste leximin te anëtarët e këtyre komuniteteve dhe informimin e tyre në të njëjtën kohë, por edhe mazhorancën, e cila do të njihej me problemet dhe shqetësimet tona, që edhe kjo e fundit të ndryshojë opiniondhe për të thyer paragjykimet ndaj nesh. Gjithashtu, do t’u vinte në ndihmë nxënësve dhe studentëve tanë në shumë çështje që ata janë të interesuar. Kjo do të ishte një ndihmesë e veçantë edhe për qeverisjen vendore dhe qendrore në realizimin e programit të tyre ndaj komuniteteve rome dhe egjiptiane. Nëse do të ishte dikush, vendas apo i huaj, që do të në afronte ndihmë, atëherë ai do të mbetej i nderuar në qëllimin e tij, sepse ne investojmë me aftësitë dhe përkushtimin tonë, qoftë edhe me vullnetarizmin tonë, pasi synojmë që shumë shpejt të ecim vetë me mundësitë tona.
Kjo është e mundur
Ëndrra jonë është e mundur. Ne këtë gjë e shohim të ndërlidhur edhe me detyrimin që ka Shqipëria ndaj Bashkimit Europian, për përfshirjen e romëve edhe në mediat publike ku duhet të “ofrohen programe me kohë të mjaftueshme, si dhe në orët e shikueshmërisë së gjerë që ndihmojnë në promovimin e integrimit të të gjithë individëve, grupeve dhe komuniteteve, si dhe ndajnë në mënyrë proporcionale kohën e transmetimit të tyre, për komunitetet e ndryshme etnike, fetare ose të llojeve të tjera. Zhvillojnë një përqasje shumëkulturore ndaj përmbajtjes së programeve, si dhe bëjnë përpjekje për të shmangur programet që e prezantojnë shoqërinë në terma monokulturore dhe monogjuhësore”. (Pakicat dhe mbrojtja e të drejtave të tyre në Shqipëri, botim i Qendrës Shqiptare për të Drejtat e Njeriut, Tiranë, faqe 124 – 125). Pra, ne kërkojmë nga qeveria dhe televizioni Publik Shqiptar të bëhemi pjesë e këtij televizioni, me qëllim mbulimin e 8 qarqeve me problematikat që kanë romët dhe egjiptianët. Garancia jonë, ndaj sponsorizuesve tanë të mundshëm është përvoja jonë. Gjatë kësaj periudhe kohore kemi mundur të realizojmë lajme, kronika, vëzhgime, intervista, portrete, minireportazhe, vox pop-e etj, ku kanë gjetur veten fëmijët parashkollorë, nxënësit, studentët, të rinjtë e të moshuarit, të papunët, të pastrehët, të diskriminuarit etj. Shumë emisioni iu dedikuan edukimit të fëmijëve, vaksinimit të tyre, regjistrimit në gjendjen civile, kontrolleve mjekësore, kujdesit shëndetësor ndaj nënës dhe fëmijës, mësimit të gjuhës rome etj. Por tashmë ndjemë se duhet të bëjmë më shumë. Përveç përvojës tonë jemi nxitur edhe nga përvoja e fituar nga bashkëpunimi me romët e Kosovës, Maqedonisë, Rumanisë Bullgarisë dhe Turqisë të cilët kanë satacione të tilla televizive. Megjithatë, ashtu siç e kam thënë që në fillim të implementimit të kësaj ideje ne nuk do te lodhemi së kërkuari ndihmë dhe mbështetje me qëllim që programi ynë të vijojë të emetohet. Prej muajsh të gjithë punojnë në mënyrë vullnetare, do të vazhdojmë të punojmë, por ne presim edhe ndihmën nga Qeveria dhe çdo sponsor tjetër. Me ne gjithkush mbetet i nderuar pasi përkushtimi ynë jepet me mirënjohje respekt dhe pa asnjë rezervë.