• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

URIM PËR DOM NDUE GJERGJIN, PËR DOM ALEKSANDËR KOLËN DHE DOM LUSH GJERGJIN – NË 50-VJETORIN E MESHTARISË 

August 12, 2023 by s p

–150 vjetë në shërbim të Zotit dhe të Kombit —

Urim nga Frank Shkreli – Nju Jork

A person standing at a podium with a flag behind him

Description automatically generated with medium confidence

Të nderuar Dom Lush, Dom Ndue dhe Dom Aleksandër  – ju falënderoj për ftesën për të marrë pjesë në meshën Shejte të Falënderimit me rastin e 50-vjetorit tuaj të madh jubilar, në shërbim të Madhit Zot, grigjës tuaj, dhe Kombit shqiptar. Për fat të keq, nuk do të kam mundësi të jem i pranishëm në këtë ceremoni të rëndësishme për ju personalisht, për Dom Ndoun dhe për Dom Alekandër Kolën – por edhe për Kishën Katolike Shqiptare në Kosovë dhe për mbarë Kombin shqiptar, anë e mbanë trojeve të veta shekullore, por edhe të përhapur anë e mbanë botës. 

50-vjetë – një gjysëm shekulli në shërbim të Zotit e të Kombit, me fjalë e me vepra. Me shkrime, publistikë e me botime. Me ndërtime kishash e katedralesh në diasporë përfshir këtu në Amerikë, por sidomos në Dardaninë e vjetër, atje ku ishin hedhur themelet e para të Kishës katolike – me moton për “Për Fe, Atdhe e Përparim! U lumtë për veprimtarinë tuaj gjysëm shekullore – secilit prej jush — në shërbim të popullit tonë të vuajtur shqiptar në trojet e Dardanisë së vjetër, në Kosovën e re. Me urimin tonë nga Malësia e Madhe u them: Zoti ua rritët Pushteden të tre juve, përfaqësues të denjë të Kishës, të Kosovës e të Kombit mbarë, pa dallim feje a krahine. Qoftë me punën tuaj të pazëvendësueshme gjysëm shekullore në Kosovë, qoftë në diasporë, përfshirë komunitetin tonë të dashur shqiptaro-amerikan këtu në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. 

Gjithmonë veprimtaria juaj fetare këtu në Amerikë, në Kosovë dhe kudo tjetër, është, ka qenë dhe mbetet në dobinë shpirtërore të katolikëve shqiptarë, por jo vetëm.  Sepse as veprimtaria juaj për Atdhe, traditë e vlerë e pandarë e punës së klerikëve shqiptarë gjatë shekujsh, nuk ka munguar kurrë gjatë rrugëtimit tuaj prej 50-vitesh në shërbim të Zotit dhe Kombit.

Përkundrazi, përballë goditjeve të rënda me të cilat përballen bashkatdhetarët tanë kudo në diasporë, ju përfaqësuesit e Kishës Katolike Shqiptare, me zell të flakët e pa pritesë, kini punuar në vendet e huaja kudo ku ka shqiptarë, përveç fesë — edhe për ruajtjen e pasurisë tonë etnike, identitetit kombëtar, gjuhës dhe kulturës, që  kanë lenë trashëgimi të parët tanë – një pasuri kjo që falë punës tuaj na mundëson ta quajmë veten shqiptarë në këtë oqean të madh kombësh – siç e quajmë Amerikën tonë të dashur, që na ka dhënë lirinë dhe mundësitë për një jetë më të mirë dhe më të denjë, si shqiptaro-amerikanë.

Nga Amerika e largët, ju uroj të nderuar meshtarët tanë,  këtë 50-vjetor të meshtarisë! Që Zoti i Madh t’u fali jetë e shëndet që të vazhdoni edhe ma gjatë në traditën shekullore të meshtarëve shqiptarë në mbrotje të vlerave Fetare dhe Kombëtare – duke predikuar fisnnikërinë e fesë dhe dashurinë për Atdhe.  Vlera këto për të cilat shumë klerikë shqiptarë, për fatin e keq të tyre dhe të Kombit – u detyruan të jepnin edhe jetën në mbrojtje të këtyre vlerave – nga një regjim barbar komunist sllavo-aziatik, i cili ishte përbetuar të zhdukte fenë dhe të shpallte edhe Zotin jasht ligjit, por edhe nga ndjekjet barbare sllavo-serbe kundër klerikëve katolikë shqiptarë në Dardani dhe anë e mbanë trojeve shqiptare.  Puna juaj këto 50-vite – së bashku 150-vjeçare – tregoi se sa mizorisht dështoi ai regjim anti-njerzor e anti-fetar i frymëzuar nga ideologjia komuniste sllavo-aziatike.  Si një ish-seminarist, unë jam i vetdijshëm i sakrificave dhe mundimeve që kini hasur në rrugën e gjatë të veprimtarisë tuaj fetare e kombëtare, sidomos gjatë komunizmit, por edhe sot. Për këtë, kini falënderimet dhe mirënjohjen e të gjithëve.

Por me ndihmën e Zotit dhe me vullnetin e çelikt tuajin, ju ia dolët. Veprimtaria juaj këto 150-vjetë së bashku, kremtimi 50-vjeçar i meshtarisë për secilin prej jush – nuk mund të kishte ardhur në një moment më të bukur dhe më të rendësishëm historik për Kishën Katolike shqiptare në Kosovë. Por edhe për të gjithë popullin e Republikës së Kosovës dhe për mbarë Kombin shqiptar, pa dallim feje a krahine – e që është lajmi i ditëve të fundit shqiptuar nga goja e vet Papa Françeskut në intervistën me një revistë spanjolle pas vizitës së tij në Portogali javën që kaloi, se me ndihmë të Zotit ai po përgatitet të bëjë një vizitë në Kosovë – një vizitë historike.  Kurorzim më të madh e më të bukur të veprimtarisë tuaj — së bashku, prej 150-vjetësh meshtari — nuk do të kishte për ju në këtë 50-vjetor të Meshtarisë, për secilin prej jush që festoni sot më 12 Gusht, 2023 në Kishën e Shën Jozefit në Stubëll të Kosovës!

Falënderoj Zotin që u kam njohur gjatë viteve. Personalisht, u jam mirënjohës për miqësinë dhe për lutjet tuaja duke ju falënderuar edhe njiherë për ftesën për të festuar me ju këtë moment të rëndësishëm për të gjithë ju, pore dhe për besimtarët katolikë dhe mbarë Kosovën.

Njëkohësisht, duke ju paraqitur edhe njëherë urimet e mia më të përzemërta — ashtuqë veprimtaria juaj e shenjtë të vazhdojë — me jetë e shnet — duke frymëzuar si gjithmonë grigjen tuaj në traditën shekullore më të mirë të klerikëve katolikë shqiptarë me binomim: Fe, Atdhe e Përparim!

Bekimet e Zotit dhe lutjet e Shën Nënë Terezës për të gjithë ju dhe për mbarë Kombin shqiptar në trojet e veta shekullore dhe të përhapur anë e mbanë botës! Ad multos Annos!

Përzemërsisht,

Frank Shkreli, Nju Jork

Filed Under: Reportazh Tagged With: Frank shkreli

MOHIMI I SË KEQËS – 35-VJETORI I VARJES NË LITAR TË POETIT DISIDENT HAVZI NELA

August 11, 2023 by s p

“Si e duron robninë zemra e nji trimi?!

Nga Frank Shkreli

A person standing at a podium with a flag behind him

Description automatically generated with medium confidence

Ish-Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Ronald Reagan e kishte cilësuar ish-Bashkimin Sovjetik dhe regjimet komuniste të tij si një, “evil empire”, që shqip mund të përkëthehet si, “perandoria e së keqës”, por në anglisht, “evil” ka një kuptim më të gjerë dhe më thelbësor se thjesht “e keqja”. Kuptimi i saj në anglisht për mua (fjala evil) është një akt krejtësisht imoral dhe djallëzor, një krim, me fjalë të tjera. 

35 vite më parë, me 10-gusht, 1988 kur në Shqipëri ishte ende në fuqi regjimi komunist u varë në litar një poet se mbronte fjalën e lirë dhe nuk kishte frikë të shprehte pikëpamjet e tija anti-komuniste, pro-perëndimore: pro-amerikane dhe pro-evropiane.  Havzi Nela, poeti disidenti dhe autori i mijëra vargjeve u vra për shkak të krijimtarisë së tij, ku pasqyrohej kundërshtimi i tij, prej intelektuali e disidenti ndaj regjimit komunist enverist, pak më shumë se një vit, para se të shembej komunizmi zyrtar anë e mbanë “perandorisë të së keqës”, komuniste të shekullit XX në Evropë, të pakën në letër, në mos në realitet.  POETI HAVZI NELA SI ZGJIM I NDËRGJEGJËS MORALE  KOMBËTARE DHE NDËRKOMBËTARE NË SHQIPËRI | Gazeta Telegraf 

Havzi Nela u varë nga regjimi komunist se dëshironte lirinë dhe demokracinë, jo vetëm për veten, por për të gjithë. Ai ishte mbrojtës i fjalës së lirë dhe i lirisë së fesë, rebelohej dhe protestonte, me poezitë e veta kundërshtonte mohimin e lirive shqiptarëve: shkatërrimin e objekteve fetare dhe të drejtat bazë të njeriut në përgjithsi. Nuk duronte, “robninë zemra e nji trimi!”

Në këtë 35-vjetor të vrasjes së poetit Havzi Nela nga regjimi komunist, pyetja ime ka qenë dhe mbetet për krimet e komunizmit në Shqipëri: Pse edhe sot në këtë 35-vjetor të vrasjes së një poeti nga regjimi komunist, pse, pse mohohet ende e keqja, aktet imorale dhe djallëzore, të një  regjimi barbar që vriste më të mirët e Kombit. Pse kjo heshtje zyrtare nga autoritetet zyrtare të Republikës së Shqipërisë? Deri kur do mohohet e keqja, aktet imorale dhe krimet e komunizmit të Enver Hoxhës? Familjarët dhe kolegët e tij, por edhe shumica e shqiptarëve kërkojnë drejtësi. 

 “Shihni rreth e rrotull, shikoni pranë nesh
Shihni popujt tjerë me ç’gjuhë mirren vesh
Kanë shpallur miqësinë, vini vesh ksaj fjale
Kapen dorë për dorë, e po hyjnë n’një valle
Asht vallja e re, krejt ndryshe nga tjetra
Asht vallja hirplote që i shëron plag’t e vjetra”
(Burrel, shkurt 1977) –nga Poezia, “Eni të Vajtojmë Shqipërinë” e Havzi Nelës 

Ndyshe nga ish-vendet komuniste të Evropës Linnore e Qendrore, Shqipëria “post-komuniste”, anëtare e NATO-s, pretenduese për antarësim në Bashkimin Evropian, ende nuk është distrancuar, zyrtarisht, nga e kaluara e saj terroriste komuniste. Nuk është përballur, seriozisht, me të kaluarën e mjeruar komuniste, përfshir vrasjen makabre të poetit Havzi Nela. Në kundërshtim me ish-vendet komuniste evropiane, Tirana zyrtare, deri më sot, nuk ka dënuar zyrtarisht, krimet e regjimit barbar, komunist të Enver Hoxhës, pëprfshir varjen në litar të poetit Havzi Nela.  Kujtojmë në këtë 35-vjetor të vrasjes së tij në ditët e fundit të regjimit komunist, se Kuvendi i Shqipërisë nuk ka caktuar ende një ditë përkujtimore, (kombëtare) kushtuar viktimave të komunizmit në Shqipëri, ashtu siç kanë bërë vendet ish-komuniste të Evropës.

Deri kur durim e shpresë!?

“Deri kur durim, deri kur me shpresë?
Jo, jo, mos m’i thoni, këto fjalë nuk i due.
Me durim e shpresë nuk due të vdes.
Si jeta dhe vdekja, duhen meritue.” (O, Liri, O Vdekje, Havzi Nela)

“Jeta dhe vdekja, duhen meritue”, ka shkruar Havzi Nela, disidenti i vrarë nga komunizmi, 35-vjetë më parë. Vaclav Havel, ish-disidenti anti-komunist çek dhe presidenti i parë i Çekisë demokratike post-komuniste ka thenë se shoqëritë post-komuniste, identifikohen nga një moralitet prej skllevërish, “nuk jetojnë brenda të vërtetës”, sa i përket të kaluarës së komunizmit, por as të ardhmes demokratike perëndimore.

Ndoshta, Shqipërisë aktuale i përshtatet më së miri ky identifikim i Vaclav Havelit. Ku përballimi me të vërtetën e së kaluarës kriminale komuniste vazhdon të jetë shumë i vështirë, ndërsa mohimi i të vërtetës, “jeta jashtë të vërtetës”, pra, është më e volitshme ose më e përshtatshme, sipas Havelit.  Si të gjitha regjimet komuniste të asaj kohe edhe Çekia komuniste i dënonte dhe i burgoste poetët dhe shkrimtarët si Vaclav Havelin, por nuk i vriste as nuk i varte në litar siç bëri regjimi komunist hoxhist i Ramiz Alisë, me Havzi Nelën më 10 gusht, 1988.

Është e vështirë të imagjinohet një mënyrë më barbare për t’i marrë jetën një njeriu duke e varur në litar, sidomos një njeriu të pafajshëm, një poeti, mbi të gjithë — në kontinentin e Evropës së qytetëruar, në fund të shekullit XX, në një vend të quajtur Shqiqpëri. Por, për fat të keq, siç ka shkruar edhe Ismail Kadare për Shqipërinë komuniste: “Shqipëria nuk bënte pjesë as në Europë as në kontinentin e qytetëruar të popujve.  Shqipëria, në vitin 1988, në prag të rënies së komunizmit, ishte ende një njollë e zezë në hartën e kontinentit, një njollë e turpit dhe e krimit, në shkallë planetare.”

Po sot? 35 vjetë pas varjes në litar të poetit Havzi Nela dhe 33-vjetë pas shembjes së Murit të Berlinit, për cilën Shqipëri flasim: për Shqipërinë me “njollën e zezë në hartën e kontinentit, një njollë e turpit dhe e krimit në shkallë planetare”, siç e ka cilësuar Kadare Shqipërinë komuniste të vitit 1988, apo për Shqipërinë e poetit të varur në litar Havzi Nelës, i cili nga amshimi, pyet dhe porositë: Që të jemi të denjë të quhemi shqiptarë dhe që dorë për dorë të hymë në vallen hirëplote që i shëron të gjitha plagët:

“Ku e keni trimninë, krenarinë e parë?
A jeni sot të denje të quhemi shqiptarë?
A do ta lemë veten, Shqipninë në kafaz
Në det plot stuhi me dallgë me u përplasë?

Shihni rreth e rrotull, shikoni pranë nesh
Shihni popujt tjerë me ç’gjuhë mirren vesh
Kanë shpallur miqësinë, vini vesh ksaj fjale
Kapen dore per dore, e po hyjnë n’një valle
Asht vallja e re, krejt ndryshe nga tjetra
Asht vallja hirplote që i shëron plag’t e vjetra” —(Burrel, shkurt 1977) –nga Poezia, “Eni të Vajtojmë Shqipërinë” e Havzi Nelës

Ismail Kadare është shprehur se Poeti Havzi Nela “është një kambanë që ende bije për shoqërinë shqiptare. Të mos e dëgjosh këtë kambanë do të thotë të shkelësh me këmbë lirinë e Shqipërisë.  Krahas hezitimit për të dënuar krimet e komunizmit, një dukuri tepër e shqetësuar për të mos thënë monstruoze, vazhdon në Shqipëri. Pasioni i habitshëm për t’u dhënë tituj e nderime njerëzve që jo vetëm nuk bënë asgjë për lirinë, por që bënë gjithçka për ta shtypur atë.  Shoqëria shqiptare ka nevojë të shkundet e të mbrojë liritë demokratike kundër çdo lloj kërcënimi që i vjen nga çdo lloj drejtimi e i fshehur pas çdo lloj maske.  Vetëm kështu ajo do të jetë në gjendje të fitojë drejtpeshimin e munguar.  Martirët e kanë qetësinë e tyre atje ku pushojnë. Është shoqëria shqiptare, që nuk e ka. Dhe për këtë duhet të luftojnë të gjithë”, ka shkruar Kadare me 19 shkurt, 2019.

Duke heshtur dhe duke mohuar të keqën e të kaluarës komuniste, shoqëria shqiptare as nuk shërohet as nuk gjenë paqën e qetësinë!

Frank Shkreli

A person with a hat

Description automatically generated

O LIRI, O VDEKJE –Nga HAVZI NELA

Nuk them se jam trim, jo as frikacak,
Thellë n’afshet e shpirtit më grafllon guximi;
Vdekja për liri nuk më tremb aspak,
S’e duron robninë zemra e nji trimi?!

Pse or pse t’kem frikë, frikë se mos po vdes?!
Oh, çfarë marrie, ndoshta faj për mue!
T’ecësh zvarrë si krimb, t’mos jesh kurrë serbes,
Kët s’ia fali vetes, kjo m’ban me u mendue.

Pse t’më dhimbset jeta, pse u dashka kursye?
Veç me përtyp bukë, me u rropatë si kalë?
Pa nji fjalë ngushllimi, pa nji ditë lumnie,
Unë skllav i bindun, tash, kur s’jam as djalë.

Deri kur durim, deri kur me shpresë?
Jo, jo, mos m’i thoni, këto fjalë nuk due.
Me durim e shpresë nuk due të vdes.
Si jeta dhe vdekja duhen meritue.

S’meriton asnjenën kur mbetesh gur varri
Ndaj rri e mendohem jetës me i dhanë fund.
Le të kënaqet hasmi, le të qeshë i marri!
Liria më thërret, vdekja nuk më tund.

ENI TË VAJTOJMË SHQIPËRINË

Eni ju o motra, eni ju o gra
Eni ju o vasha, që dini me qa
Eni ju reçjanka, vajtimtare n’za
Eni t’marrim vajin, sot hije na ka
Eni gjithë s’bashku, le ta shpallim zinë
Me gjamë e me kuje ta vajtojmë Shqipninë
Le ta qajmë me lot, ta qajmë pa pushu
Me afshin e zemrës, të rrëzojmë gur e dru
Le ta qajmë këtë nanë, le ta qajmë këtë bijë
Le ta qajmë kët nuse pa foshnje në gji
Le t’ia heqim vellon, stolisjet e kota
Le t’ia zbulojmë shtatin, ta shohë e gjithë bota

Nda e përçundue, larg prej shoqesh tjera
Shikoni si dergjet, si lëngon e mjera
Mundohet qyqarja, rron me shpirt ndër dhambë
Banditët e vendit e kan vu nën kambë
E mposhten, e shtruen, me hekur e zjarr
Neronët e kohës ia banë jetën varr
E veshën me gjemba, me tela e ferra
E kyçën nga brenda, s’e lanë as te dera
N’derë, as ne dritare, s’e lanë me pa fare
Ia kanë qepë sytë, për faqe t’zezë e marre

Lidhun me zinxhirë, shkoqun krahë e fletë
Në ditën plot diell, në lumë e terr ka mbetë
E thithën shushunjëzat, i ligu mizori
E thanë, e çnderuan, epshori e hori

A e dini shqiptarë, ç’ngreminë kemi rà
Hangrëm njeni-tjetrin, u mbytem vlla me vlla
Hangrëm njeni-tjetrin me kurthe e t’pabesë
Me thasë e intriga, shamata rri ndezë.

O Zot, ç’ka po heqim, çfarë na shohin sytë
S’na gëzohet mbramja, as kur zbardhen dritë
S’na tremb burgu, plumbi e as litari
Kur na shkel me kambë, na zhagmit zuzari
Ngrehuni o vllazën, ngrehuni o shokë
Ngrehuni shqiptarë sot të gjithë në kambë
Nuk rrohet me zor, nuk lihet kjo nanë
A lulëzon dheu pa diell e pa hanë?
Jo jo, nuk durohen sarhoshët e marrë
Banditët e vendit t’i shporrim sa ma parë
Seline e përgjakun, ta bajmë rrafsh me tokë
Ngrehuni o vllazën, ngrehuni o shokë

A jeton shqiponja e shëmbun përtokë
Thye krahë e pendë, lidhun kamb’e kokë?
A jeton kjo zonjë në llum e batak
Në lëngim e vaj, e mbytun në gjak?

Ku e keni trimninë, krenarinë e parë?
A jeni sot të denje të quhemi shqiptarë?
A do ta lemë veten, Shqipninë në kafaz
Në det plot stuhi me dallgë me u përplasë?

Shihni rreth e rrotull, shikoni pranë nesh
Shihni popujt tjerë me ç’gjuhë mirren vesh
Kanë shpallur miqësinë, vini vesh ksaj fjale
Kapen dore per dore, e po hyjnë n’një valle
Asht vallja e re, krejt ndryshe nga tjetra
Asht vallja hirplote që i shëron plag’t e vjetra

(Burrel, shkurt 1977) Poezi nga Havzi Nela

Filed Under: Histori Tagged With: Frank shkreli

VIZITA E ARDHËSHME E PAPA FRANÇESKUT NË KOSOVË

August 7, 2023 by s p

Nga Frank Shkreli

A person standing at a podium with a flag behind himDescription automatically generated with medium confidence

Në një intervistë me revistën spanjolle, “Vida Nueva”, me rastin e 65-vjetorit të saj, Papa Françesku foli për vizitat e tija të planifikuara n; vende të ndryshme, duke përmendur udhëtimet e ardhëshme që ka në plan të bëjë në Kosovë, në Argjentinë dhe Uruguaj, si vizita në përgatitje e sipër. Pyetjes: “Keni ndonjë udhëtim të planifikuar përtej atyre të shpallura zyrtarisht? Papa Françesku është përgjigjur:“Jemi duke punuar për (një vizitë) në Kosovë, por nuk është definuar”, ka thënë Udhëheqsi i Kishës Katolike, sipas një njoftimi të Radio Vatikanit në gjuhën shqipe. Kjo do të ishte vizita e parë në histori që bënë Papa  në Kosovë.

Duke marrë parasysh rëndësinë historike që një vizitë e tillë ka për Kosovën, për Vatikanin dhe për Kombin shqiptar në përgjithësi, nuk besoj se Papa Françesku e bëri këtë njoftim si të thuash në një “vacuum” ose në një hapësirë boshllëku. Jo, jo, unë besoj se duke ditur rëndësinë historike dhe duke pasur në mend gjëndjen aktuale, veçanërisht, në Ballkanin Perëndimor por edhe në Evropë në përgjithësi, përgatitjet kanë filluar me kohë dhe në hollësi, për një vizitë të tillë të Papës në Kosovë – Dardaninë e vjetër. 

Disa të dhëna informative janë me vend për lexuesin – të dhëna që i paraparijnë dhe janë të nevojshëm për të venë në kontekstin e duhur edhe njoftimin e javës që kaloi nga Papa Françeskut për vizitën e tij në Kosovë, për të cilën ai njoftoi nga Portogalia se ka në plan të bëjë në Republikën e Kosovës.  Më shumë nga një shkrim modest i imi botuar në Maj të vitit 2019, me titull: Vatikani dhe Kosova Dardane: 

                                 Frank Shkreli/ Vatikani dhe Kosova dardane

Marrëdhëniet midis Vatikanit dhe Kishës Katolike Shqiptare dhe shqiptarëve në përgjithësi, janë aq të vjetra sa është edhe vetë historia e Kishës Katolike Universale. Siç është shprehur vet Shën Pali: “Kështu, prej Jerusalemit e deri në Iliri e kam kryer plotësisht detyrën time…”. Këto marrëdhënie, historikisht, kanë pasur të bëjnë në veçanti edhe me Dardaninë e vjetër, me Kishën e Dardanisë dhe me besimtarët e saj gjatë shekujve, pasi Dardania konsiderohej si një krahinë e veçantë kishtare dhe administrative, me qendër në Shkupin shqiptar — sipas historianëve kishtarë të Dardanisë së vjetër, bazuar në dokumentet zyrtare që pasqyrojnë komunikimet midis Vatikanit dhe ipeshkvijve katolikë dardanë, gjatë një historie shumë shekullore e deri në ditët e sotme.

Në vazhdimësi të këtyre marrëdhënieve historike, ditët e fundit, u njoftuan dy lajme të mira nga Prishtina që të bëjnë optimist, se e ardhmja e lidhjeve të Vatikanit me Republikën Dardane të Kosovës, me Kishën Katolike Shqiptare dhe me besimtarët e saj atje, do të jetë edhe më e ndritshme. Sipas një lajmi të botuar në revistën “Drita”, organ kulturor fetar i Kishës Katolike Shqiptare të Kosovës, Delegati Apostolik i Vatikanit për Kosovën, Imzot Jean-Marie Speich dhe Ipeshkvi i Dioqezës Prizren-Prishtinë, Imzot Dodë Gjergji njoftuan nga Katedralja Shën Nënë Tereza në Prishtinë se, më 9 dhe 10 qershor, Sekretari i Shtetit të Vatikanit, Kardinali Pietro Parolin do të vizitonte Republikën e Kosovës. Lajmi tjetër me rëndësi është shpallja zyrtarisht e asaj që quhet Bula Papnore e që është një dokument apo dekret zyrtar publik i lëshuar nga Kuria Romake e (Vatikanit) dhe  firmosur nga Papa, me anë të të cilit merren vendime të rëndësishme për Kishën. Vendimi me vlerë të veçantë dhe historik që bart ky dokument është, se Rrethin Kishtar në Kosovë, aktualisht i njohur si Administratura Apostolike e Prizrenit, e ngre në shkallën dhe dinjitetin e dioqezës, me emrin Dioqeza Prizren – Prishtinë dhe njëkohësisht emëron ipeshkvin e saj të parë, Shkëlqesinë e Tij, Imzot Dodë Gjergjin.

“Ky nuk është thjesht një akt formal – juridik, edhe pse i nevojshëm. Unë nuk jam këtu për të kryer një procedurë, por për të përkujtuar diçka më të rëndësishme. Kjo Bulë na përkujton lidhjen e thellë mes kësaj Kishe vendore dhe Papës…Ky dokument tregon konkretisht që Papa Françesku ka në zemër të mirën e çdo njërit prej jush si dhe rritjen tuaj shpirtërore. Tregon gjithashtu edhe kujdesin e Bariut të përgjithshëm, si dhe afërsinë e tij me gëzimet dhe vuajtjet tuaja”, është shprehur Delegati Apostolik për Kosovën, Imzot Jean-Marie Speich, ndërsa ka njoftuar, zyrtarisht, dekretin për Dioqezën e re Prizren-Prishtinë. 

“Ky akt i Kishës Universale, në krye me Papa Françeskun, ndaj Kishës sonë në Kosovë, që ishte bërë me dije me anë të një shkrese të Kardinalit Pietro Parolin, Sekretar i Shtetit të Vatikanit, më 5 shtator 2018 dhe lexuar në Katedralen e Shën Nënë Terezës në Prishtinë nga ish-Delegati Apostolik për Kosovë, Mons. Juliusz Janusz, është akti më i rëndësishmi në pesë shekujt e fundit për Kishën Katolike në Kosovë, prandaj edhe historik, i cili do të shënohet në analet e historisë së krishtërimit ndër ne”, ka shkruar Don Fatmir Koliqi, në revistën Drita.

                  A group of men in white robesDescription automatically generatedIpeshkvi i Kosovës, Imzot Dodë Gjergji duke shpalosur Dekretin e Vatikanit  në prani edhe të Delegatit Apostolik për Kosovën.

Njoftohet se Sekretari i Shtetit të Vatikanit, gjatë vizitës së tij në Kosovë, përveç takimeve që do ketë me komunitetin katolik të Kosovës, do të zhvillojë edhe takime të tjera. Është kjo një vizitë historike për shtetin e ri të pavarur të Kosovës dhe për Kishën Katolike atje, pasi është hera e parë që një zyrtar i lartë i Vatikanit, në nivel të Sekretarit të Shtetit, viziton Prishtinën. Revista katolike “Drita” e cilëson vizitën e Sekretarit të Shtetit të Vatikanit, Kardinalit Parolin si, “Një akt historik i këtyre viteve dhe muajve që kanë karakterizuar realitetin e raporteve të Kishës dhe të Vendit tonë me Selinë e Shenjtë”.

Pa dyshim se vizita e Sekretarit të Selisë së Shenjtë, Kardinalit Pietro Parolin në Kosovë, paraqet një rast të veçant për komunitetin katolik të vendit, që sipas revistës “Drita”, do të do të jetë edhe “një inkurajim për Kishën lokale ‘të vogël’, për të ecur gjithmonë në rrugën e besimit e të dashurisë vëllazërore”, duke “kontribuar për të mirën e mbarë shoqërisë së vendit si dhe për t’u sjellë të gjithëve afërsinë, dashurinë dhe bekimin e Papa Françeskut.”  Prandaj, komuniteti katolik i Kosovës e pret me gëzim e dashuri shtegtimin e Sekretarit të Selisë së Shenjtë, kardinalit Pietro Parolin, ndërsa vendi e pret me një interes të veçant. S’ka dy dyshim se vizita e udhëheqësit të lartë të Vatikanit po tërheq një interesim të veçant, jo vetëm në radhët e besimtarëve katolikë në Kosovë, por edhe në mbarë vendin.

             A person in a black robeDescription automatically generatedSekretari i Shtetit të Vatikanit, Kardinali Pietro Parolin do të vizitojë Kosovën më 9-10 qershor, 2019

Ndërkaq, Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Z. Ilir Meta bëri një vizitë të papritur në selinë e dioqezës së Kosovës në Prishtinë me rastin e ngritjes së Kishës Katolike të Kosovës nga Administraturë Apostolike në nivel dioqeze dhe të emërimit të ipeshkvit dioqezian, imzot Dodë Gjergjit. Radio Vatikani njoftoi se gjatë takimit me udhëheqësit e Kishës Katolike në Kosovë, Presidenti Meta përshëndeti vendimin e Papës dhe të Selisë së Shenjtë, ndërsa vlerësoi përkujdesin e tij atëror për Kombin shqiptar. Këshilltari i Presidentit Meta për çështjet e rajonit dhe diasporën, Ambasadori Flamur Gashi u shpreh për Radio Vatikanin se qëllimi i vizitës së Presidentit të Republikës së Shqipërisë, Z. Ilir Meta në Prishtinë të hënën ishte për të, “Uruar përzemërsisht këtë vendim të Selisë së Shenjtë dhe të Papa Françeskut, si shenjë mirënjohjeje për të gjithë shqiptarët që tregon Selia e Shenjtë dhe si një përkujdesje të veçantë ndaj Kosovës dhe ndaj popullit tonë. Presidenti Meta vlerësoi lartë gjithë përkujdesjen, që sidomos nën drejtimin e Papa Françeskut, Selia e Shenjtë, për Shqiptarët: të paharruara janë momentet e shenjtërimit të Nënë Terezës, emërimi i kardinalit shqiptar Ernest Troshanit, vizita e parë në Evropë që bëri Papa Françesku ishte në Shqipëri, lumturimi i martirëve shqiptarë, vizita në vendlindjen e Nënë Terezës në Shkup para disa kohësh e Papa Françeskut dhe së fundmi lajmi i gëzuar i krijimit të dioqezës së Kosovës dhe emërimi me kompetenca të plota i ipeshkvit por edhe vizita në qershor e Sekretarit të Shtetit të Vatikanit, Kardinalit Pietro Parolini. Pra, Presidenti Meta ishte i entuziazmuar dhe tepër i gëzuar për këto që po ndodhin në raportet e shqiptarëve, në përgjithësi me Selinë e Shenjtë nën drejtimin e Papa Françeskut”, është shprehur për Radio Vatikanin në gjuhën shqip, Këshilltari i Presidentit Ilir Meta për çështjet e rajonit dhe për diasporën, Ambasadori Flamur Gashi.

Vendimi i Papa Françeskut për të themeluar Dioqezën Prizren – Prishtinë, emërimi i Shkëlqesisë së Tij Imzot Dodë Gjergjin, si Ipeshkvin e saj të parë dhe vizita, muajin që vjen, me 9-10 qershor, 2019 në Kosovë e Sekretarit të Shtetit të Vatikanit, Pietro Parolin, janë në vetvete ngjarje me rëndësi në vazhdimësinë historike të marrëdhënieve midis Prishtinës dhe Vatikanit, në veçanti, dhe midis Vatikanit dhe Kombit Shqiptar në përgjithësi. Hapi i natyrshëm dhe i domosdoshëm tani, për çimentimin e këtyre lidhjeve shekullore, është pa dyshim ngjarja madhore përfundimtare që të gjithë shqiptarët kudo presim me pa durim, pa dallim feje a krahine, në marrëdhëniet midis dy shteteve – njohja pra zyrtare diplomatike e Republikës së Kosovës nga ana e Vatikanit, si shtet i pavarur dhe sovran dhe shkëmbimi i ambasadorëve midis dy palëve.

A group of men standing in front of a buildingDescription automatically generated

Një grup shqiptaro-amerikanësh — me në krye patriotin e madh të komunitetit shqiptaro-amerikan Xhim Xhem — me udhëheqsit e Kishës Katolike të Republikës së Kosovës, Ipeshkvin Imzot Dodë Gjergji dhe Monsinjor Lush Gjergji para Katedralës Shën Nenë Tereza në Prishtinë, me rastin e 15-vjetorit të Pavarësisë së Republikës së Kosovës (Shkurt, 2023)

            A group of men sitting in chairsDescription automatically generatedPresidenti i Republikës së Shqipërisë, Z. Ilir Meta në takim me Ipeshkvin e dioqezës së re Prizren-Prishtinë, Imzot Dodë Gjergji, ditën e hënë, 27 maj, 2019

A group of men standing togetherDescription automatically generated
A close up of a bookDescription automatically generated

Dekreti Papnor i Papës Aleksandri VII dërguar arkipeshkvit Andria Bogdanit me të cilin transferohet prej Ohrit në Shkup, në vitin 1656 — (Marrë nga libri i autorit Dom Gaspër Gjini, “Ipeshkvia Shkup-Prizren Nëpër Shekuj”, botuar në vitin 1986)

A book with a picture of ruinsDescription automatically generated with medium confidence

Më lart, në latinisht janë emrat e ipeshkvijve dardanë nga letra dërguar Papës Golazit në vitin 494 — (Marrë nga libri i autorit Dom Gaspër Gjini, “Ipeshkvia Shkup-Prizren Nëpër Shekuj”, botuar në vitin 1986)

(Ribotim i përpunuar)

Filed Under: Politike Tagged With: Frank shkreli

DOM NDRE MJEDA NË SYTË E NXËNSIT TË TIJ, MONSINJOR DR. ZEF OROSHIT

August 5, 2023 by s p

Nga Frank Shkreli

A person standing at a podium with a flag behind him

Description automatically generated with medium confidence

Ditët e fundit lexova disa shkrime kushtuar përvjetorit të kalimit në amshim të Dom Ndre Mjedës (1 gusht, 1937), meshtarit, poetit lirik, studiuesit dhe hulumtuesit të palodhëshëm të gjuhës shqipe. Me këtë rast, mu kujtuan bisedat që ndante me mua në fillim të 1970-ave për Dom Ndre Mjedën — Mons. Dr Zef Oroshi, (1912-1989) miku im dhe ish-udhëheqsi i komunitetit katolik shqiptaro-amerikan, i nderuar dhe i respektuar edhe nga mbarë komuniteti shqiptar në Amerikë, pa dallim feje a krahine. 

Monsinjor Zef Oroshi fliste shpesh, me mirënjohje dhe me respekt të madh, për mësuesit e tij, Dom Ndre Mjedën dhe At Gjergj Fishtën. Shpesh edhe shkruante mbi kujtimet e tija për ta në gazetat dhe revistat e diasporës anti-komunsite shqiptare të asaj kohe në Shtetet e Bashkuara dhe më gjërë.

Në një shkrim përkujtimor botuar bë revistën Jeta Katolike Shqiptare, (Tetor-Dhjetor, 1977), organ i Lidhjes Katolike Shqiptaro-Amerikane, Drejtor Përgjegjës i të cilës ishte ai vet, Dr. Zef Oroshi ka kujtuar mësuesin e tij Dom Ndre Mjedën, me rastin e 40-vjetorit të vdekjes. Dom Oroshi ka shkruar se mendjehollësia e Mjedës së ri i ka shtyrë të parët e (urdhit jezuit) ta dërgonin atë të studionte në universitetet më të mira të Evropës, sin ë Austri, Itali, Gjermani, Francë e Poloni, ku përveç se  kreu studimet e larta për filozofi e teologji me, “suma cum laude”, Ndre Mjeda, “pasunoi mendjen e squet të tij me gjuhët dhe me letërsitë këtyne vendeve, por edhe njohuri mbi klasikët që ai aq fort i dashuronte”, ka shkruar Mons Zef Oroshi, për ish-mësuenin e tij Ndre Mjedën. Megjithse, ndër të gjitha të mirat mendore e jetësore që i ofronte atij bota perëndimore e qytetëruar dhe e lirë, Mjeda, “Kurrë nuk harroi vendin e vet, Shqipërinë. Asaj i këndoi, me plot afshin e zemrës me poezitë e rinisë së vet, botuar në “Juvenilia”, — “sende rinie” – kur Atdheu gjëndej ende nën thundrën e aziatikëve”, ka vërejtur Dr Zef Oroshi në shkrimin e tij në vitin 1977, me rastin e 40-vjetorit të vdekjes së Mjedës.

Kur është kthyer në Shqipëri, shënon Dom Zef Oroshi, Ndre Mjeda ka dhenë mësim në gjuhë dhe letërsi shqipe në kolegjen e famshme Saverjane të Shkodrës. Si meshtar ai ka shërbyer në disa famuli të Malësisë së mbi-Shkodrës, duke përfunduar në Kukël. Ndre Mjeda ishte themeluesi i Shoqërisë Letrare “Agimi”, ndërkohë që në Kongresin e Manastirit ka luajtur një rol kyç, ndërsa ishte ndër krongresistë më aktivë, ka thenë Dr Zef Oroshi. “Por çka e ban emrin e Ndre Mjedës të pavdekshëm”, nënvijon Dr, Zef Oroshi, “Ashtë pena e tij si poet, mjeshtër klasik i vjerrshit shqip, si prozator dhe sidomos si gramatolog, ndëlr më të thellët që ka pasur Shqipëria përshumë kohë. Studimet dhe hulumtimet e tija në çeshtje gramatikore të shqipës kanë qenë vendimtare”, thekson ndër të tjera, Dom Zefi, për veprimtarinë letrare të Dom Mjedës. 

Përveçse shkrimtar dhe poet mjeshtër, Dr. Zef Oroshi e cilëson ish-mësuesin e tij Ndre Mjedën edhe si, “udhëheqsin e paharruar të shkollës së përmendur, Kolegja Saverjane, drejtuar nga Jezuitët e Shkodrës” dhe si, “njërin prej Rilindasve më të flakët dhe më të hershmit e Kombit Shqiptar. Qe zgjedhë edhe deputet i Shkodrës, pothuajse kundër vullnetit të tij”, ka shkruar Oroshi. 

Dom Zefi shënon në artikullin e tij – një fakt që nuk ka të bejë me gjuhën as me letërsinë – ndërsa shkruan se, “Për t’i dhënë një hov bujqësisë përparimtare, Dom Ndre Mjeda qe i pari që solli plorin e çelikt në Shqipëni”, sipas Dom Zef Oroshit.

Dom Ndre Mjedës, ka shkruar Dom Zef Oroshi, i ka takuar të jetonte në dhena të huaja dhe zemra i shkrumbohej për Atdheun e largët e të robëruar. Mallin për Atdhe ai e skaliti, qysh i ri në “Juvenilia”, duke filluar me, “Vaji i Bylbylit”, botuar që në vitin 1887 dhe me “Andrra e Jetës”, ku ai këndon jetën e fshatarit e të malësorit shqiptar, ka shkruar Dr. Zef Oroshi, për veprat e mësuesit të tij, Me sonetat klasikë, “Lissus” dhe “Scodra” (Lezha e Shkodra) ku, përmes historisë së lashtë të këtyre dy qyteteve evokohet e kaluara e hershme, “lumnitë historike dhe legjendat e paraardhësve ilirë, me mbretrit Bardhylin e Agronin dhe me mbretëreshen Teuta.” 

Monsinjor Dr Zef Oroshi vlerëson, në artikullin e tij, botuar në revisten Jeta Katolike Shqiptare më 1977, me rastin e 40-vjetorit të kalimit në amshim të poetit, se, “me këto vepra, megjithse të shkurta, Mjeda naltësohet si poeti më klasik ndër të gjithë poetët shqiptarë…”, por megjithë këtë, “Ai Nanën Shqipni e ka gjithmonë para syshë”, me qëllim për të drejtuar rininë e asaj kohe kah, “udha e atdhedashunisë së çiltërt, siç kanë veprue gjithmonë, për vendin e tyre, njerëzit e mëdhej.”

Dom Zef Oroshi është shprehur se e ndjen veten të nderuar dhe të privilegjuar që ketë “pasë për mësues, këtë mjeshtër zamadh tëgjuhës sonë, si dhe për ndikimin e tij për dashurinë ndaj Gjuhës Shqipe”, dhe vazhdon me kujtimet e tija: “Dom Ndre Mjeda qe perosnalitete i përsosur në ndejë e në sjellje. Në klasën e tij mund të ndihej miza tue fluturue. Kur na lexonte ndonji pjesë artistike klasike ose bashkohore, sidomos poezi me art të lartë, këthënezej e skuqej në fytyrë – aq fort e ndjente shijen e artit…Megjithse nuk ishte i idhët me kurrkënd, pak ose aspak i qeshej fytyra e tij e gjanë – me musteqe të trasha e të dendura e kryetullac, trup i lidhur me naltësi mesatare. Ishte kritik i pamëshirshëm në pikëpamjen e artit të shkrimit, por gjithmonë me dinjitet e arsye, pa përulur kënd, kurrë.”, ka shkruar Dom Zef Oroshi në artikullin e tij në kujtim të mësuesit të vet Dom Ndre Mjedës.

Dom Zef Oroshi ka mbyllur shkrimin në kujtim të mësuesit të tij të nderuar duke hedhur hipotezën se para se të vdiste – përflitej në atë kohë, se Dom Ndre Mjeda, i ndikuar nga shkrimtari latin Virgjili, mund të ketë djegur dorëshkrimet e tija të shumta, duke thënë se, “Mjeda vdiq, por shkolla e tij mbetet e pavdekshme.”

“Ndonëse pushon në amshim, ai gjithnjë flet.”  (Defunctus Adhuc Loquitur”.

Frank Shkreli

Aforizma.al - Thënie nga Ndre Mjeda

Tre kolosë të Shqipërisë: Dom Ndre Mjeda, At Gjergj Fishta (dy mësuesit e Monsinjor Dr. Zef Oroshit), me Luigj Gurakuqin

Autori — pjesëmarrës në protestën para OKB-së në Nju Jork, 1973 — me Monsinjor Dr. Zef Oroshin, organizuesin e protestës kundër vrasjes makabër të At Shtjefën Kurtit, nga regjimi komunist i Enver Hoxhës.

Filed Under: Opinion Tagged With: Frank shkreli

VRASJET MAKABËR TË KOMUNIZMIT NË SHQIPËRI DHE SHTETI QË ENDE NUK I KA DËNUAR ATO ZYRTARISHT — NJË NJOLLË E ZEZË PËR KOMBIN SHQIPTAR!

August 2, 2023 by s p

Nga Frank Shkreli
A person standing at a podium with a flag behind him

Description automatically generated with medium confidence

Me 31 Korrik, 1948 — 75-vjet më parë, xhelatët e diktaturës së regjimit komunist të Enver Hoxhës mbytën, pas torturave më çnjerëzore dy, ndër të parët e shumë klerikëve katolikë, por edhe të tjerë – Dom Lekë Sirdanin dhe Dom Pjetër Çunin. I mbytën për së gjalli, sipas dëshmitarëve dhe të dhënave dokumetare për mbytjen e tyre, pasi ishin arrestuar për “veprimtari armiqësore” —   duke i hedhur, në një gropë ose pus ujërash të zeza në Koplik, ku është zhvilluar hetuesia kundër këtyre dy meshtarëve të pafajshëm.  I torturuan egërsisht në mënyrën më barbare e të pashpirtëshme që mundej.  Pas torturave i futën — të gjallë — në një pus ujërash të zeza dhe i lanë aty dy klerikët e pafajshëm — Dom Pjetër Çunin dhe Dom Lekë Sirdanin – derisa më në fund vdiqën at në fund të pusit nga torturat e përfaqsuesve të regjimit komunist enverist, 75-vjetë më parë, më 31 korrik 1948. 

Këta të dy, ashtu siç ishte rasti me shumë nga klerikët katolikë shqiptarë të vrarë nga regjimi komunist – vetëm e vetëm se ishin të tillë, përfaqsues të Kishës Katolike shqiptare – të cilët sipas urdhërave të themeluesve komunistë serbo-malazezë të Partisë Komuniste Shqiptare, duhej të zhdukeshin nga faqja e dheut, sepse ata ishin kundërshtarët më të vendosur të regjimit komunist shqiptar, themeluar në bazë të ideologjisë komuniste sllavo-aziatike dhe pengesa kryesore e vendosjes së një regjimi komunist në Shqipëri. Dom Aleksandër Sirdani e Dom Pjetër Çuni kanë qenë dy figura nga më të shquara, jo vetëm të Kishës Katolike, por edhe të kulturës shqiptare në përgjithësi, sidomos Dom Lekë (Aleksandër) Sirdani, edhe një nga penat më të njohura në vend. Shkrimet e tija janë botuar në shumë organe të shtypit të kohës, veçanërisht në revistën famëmadhe të jezuitëve shqiptarë, ‘LEKA’.  

Për “Xhelatët ekzekutues nuk kishte rëndësi fakti se klerikët e martirizuar, në të vërtetë, përbënin kolonën vertebrore të një shoqërie shqiptare të organizuar për qëndresë në kryengritjet kombëtare që nga Skënderbeu e deri në Ditën e Pavarësisë, që ky grup i veçantë mbajti gjallë shqiptarizmin për pesë shekuj robënie otomane, që ky grup i veçantë lavroi gjuhën shqipe dhe e mësoi atë në shkolla…se historia e kombit shqiptar nuk njeh nji rast të vetëm kur kleri dhe besimtarët katolikë të mos kenë qenë pjesëmarrës, e në shumë raste udhëheqës në kalvarin shumë shekullor të vendit tonë e në luftat kundër anmiqve kërcënues, e tashti, vonë në forcimin e nji Shqipnie të lirë që përpiqet me qenë europiane, është  shprehur i nderuari Profesor Sami Repishti, i cili ka kaluar vite të tëra në burgjet e Enver Hoxhës së bashku me shumë prej klerikëve katolikë shqiptarë. Frank Shkreli: Sami Repishti: “Lotë, Lavdi e Lumnim” | Gazeta Telegraf

Të dy këta martirë të Fesë e të Atdheut, kanë shërbyer në famullitë e Kishës Katolike në Malësinë e Madhe të Mbi-Shkodrës. Për martirizimin e tyre nga komunizmi, Dom Pjetër Çuni dhe Dom Aleksandër Sirdani janë shpallur të lum – një term fetar ky që përcakton hapin e parë drejtë shënjtërimit nga Kisha Katolike universale, së bashku me 36 martirë të tjerë shqiptarë të diktaturës komuniste. Martiret e Komunizmit – Kisha Katolike në Shqipëri (kishakatolikeshkoder.com)

70 VITE NGA VDEKJA E MARTIRËVE, DOM LEKË SIRDANI E DOM PJETËR ÇUNI ...

                   Dom Lekë Sirdani                              Dom Pjetër Çuni

Mbytja e Dom Lekë Sirdanit dhe Dom Pjetër Çunit, në rrethanat më barbare, pas torturave të tmershme anti-njerzore, por edhe mijëra e mijëra kundërshtarëve të tjerë, viktima të regjimit komunist enverist – civilë e klerikë që kanë pësuar të njëjtin fat të keq për veten dhe për Shqipërinë–ishte një krim kundër njerëzimit – atëherë dhe mbetet i tillë edhe sot, 33 vjetë pas shembjes së Murit të Berlinit dhe të ashtuquajturit tranzicionit politik “post-komunist”.  Në rastin e Shqipërisë, krimet gjysëm shekullore të komunizmit mbeten ende një krim i pandëshkuar dhe i pa dënuar si i tillë, nga qeveritë “demokratike”, “post-komuniste” të dy partive krsesore politike të vendit, gjatë tri dekadave të kaluara në Shqipëri. Për shtetet ish-komuniste të Evropës Lindore e Qendrore, sot pjesëtare të NATO-s dhe anëtare të Bashkimit Evropian — ndryshe nga Shqipëria e cila pretendon se dëshiron të jetë pjesë e të gjitha integrimeve euro-atlantike — krimet e regjimeve të komunizmit i kanë konsideruar si Krime Kundër Njerëzimit!  Ato i kanë dënuar krimet e komunizmit anë e mbanë Evropës, si krime kundër njerëzimit dhe janë distancuar, zyrtarisht, nga e kaluara kriminale e diktaturës komuniste në vendet e tyre, gjatë shekullit XX. 

Por, jo Shqipëria!  Krimet barbare të regjimit komunist atje — siç ishte vrasja e këtyre dy klerikëve të pafajshëm 75-vjetë më parë — kanë lenë pas një trashëgimi dhe gjurmë të tmershme dhe të pashërueshme në shoqërinë e sotme shqiptare, jo vetëm në sistemin ligjor dhe të drejtësisë, por dhe në zhillimet politike aktuale. Një përvjetor si ky na kujton, fatkeqsisht, tmerret e regjimit diktatorial komunist të Enver Hoxhës.  Në formën e tij djallëzore, mund të mos jetë më ky regjim, por trashëgimia dhe fryma e tij mbijeton me nostalgjikët e tij që ushtrojnë sot detyrat më të larta të qeverisë dhe të shtetit shqiptar.  Qeveritë e të dy partive kryesore në Shqipëri, për 30-vjet tashti, nuk kanë pasur guximin moral as vullnetin politik për t’u përballur me të kaluarën komuniste të Shqipërisë, për të dënuar krimet e komunizmit, siç ka bërë e gjithë Evropa. Por, as për të caktuar një ditë në vit në kujtim të viktimave të pafajshme të barbarizmit komunist në Shqipëri – martirë siç ishin Dom Pjetër Çuni e Dom Lekë Sirdani. 

E kam thenë shpesh dhe do vazhdoj ta theksoj për derisa nuk ka një ndryshim rrënjësor në atë vend në lidhje me krimet dhe me viktimat e komunizmit, se për fatin e keq të Kombit shqiptar, Shqipëria e sotme, anëtare e Aleancës Euro-Atlantike, NATO, që njëherazi pretendon se aspiron të bëhet edhe anëtare e Bashkimit Evropian, është i vetmi vend ish-komunist i Evropës Lindore e Qendrore që nuk është distancuar, zyrtarisht, shpirtërisht as moralisht nga e kaluara e saj terroriste komuniste.

Në këtë ditë përkujtimore të mbytjes së Dom Lekë Sirdanit dhe Dom Pjetër Çunit, detyrohem të pyes, si në të kaluarën: kur do të njohin Shqipëria dhe Kosova krimet e komunizmit dhe kur do i dënojnë ato, zyrtarisht? Kur do të kujtojnë Tirana dhe Prishtina zyrtare, viktimat shqiptare të atij regjimi barbar sllavo-aziatik, anë e mbanë trojeve shqiptare, prej një gjysëm shekulli?  

Ky shkrim imi sot është në përputhje me besimin tim të thellë se përpjekjet e njerëzve vullnetmirë sot kundër komunizmit, duhet të pasqyrojnë kujtesën e viktimave të komunizmit, ashtu siç është shprehur edhe shkrimtari i njohur çek, Milan Kundera, se këto përpjekje duhet të jenë, “Një luftë e kujtesës kundër harresës.”  Mos-kujtesa e viktimave të komunizmit dhe mosdënimi i krimeve të komunizmit në Shqipëri është një njollë e zezë për Kombin Shqiptar!

Për të kujtuar, pra, krimet e komunizmit në Shqipëri dhe anë e mbanë trojeve shqiptare, me qëllim që atë akte barbare të mos përsëriten më dhe për të festuar, njëkohësisht, lirinë dhe drejtësinë që na ofron Amerika. Në mbrojtje të lirinë së vërtetë, ndonëse jo të përsosur, e të cilën e dëshirojmë, për të cilën luftojmë për Shqipërinë, për Kosovën dhe për të gjithë shqiptarët kudo që jetojnë në trevat e veta.

Por pa dënimin zyrtar të krimeve të komunizmit dhe pa distancimin serioz të Shqipërisë nga regjimi komunist i Enver Hoxhës – aktualiteti politik në vend po tregon, se rrugëtimi euro-atlantik i Shqipërisë, jo vetëm që ka marrë një rrugë të gabuar, por ai rrugëtim nuk është më as i sigurtë dhe as i besueshëm, as përndërkombëtarët dhe as për shqiptarët — një prej faktorëve që po shkakton zbrazjen e Shqipërisë nga rinia e saj dhe nga më të mirët e Kombit. 

“Krimet e komunizmit në Shqipëri dhe kudo janë një çështje e rëndësishme e drejtësisë së mohuar ndaj viktimave të komunizmit – të gjallë e të vdekur – në atë vend dhe anë e mbanë trojeve shqiptare, për të cilat askush as nuk flet për to.

Ne, nga ana jonë, nuk do të heshtim! 

I përjetëshëm qoftë kujtimi i Dom Lekë Sirdanit dhe Dom Pjetër Çunit dhe i të gjitha viktimave të komunizmit, pa dallim, në Shqipëri, në Kosovë dhe anë e mbanë trojeve shqiptare.

Frank Shkreli             

Filed Under: Histori Tagged With: Frank shkreli

  • « Previous Page
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • …
  • 172
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Neuroshkenca e Reziliencës së Stresit te Studentët: Rishikim literature (2020-2023)
  • Pse nuk jep Lajçaku dorëheqjen nga posti i ndërmjetësuesit?
  • Presidentja Osmani në pritjen e Presidentit Biden: Themelet e lirisë dhe shtetësisë së Kosovës janë në aleancën e përhershme me SHBA-të
  • Kryetari Glauk Konjufca: Gjuha e urrejtjes po sfidon secilin shtet të botës
  • KËRKESA E SINQERTË PËR FALJE SI URË DREJT CIVILIZIMIT PERËNDIMOR
  • Censura studimore dhe politika në një kontent historik
  • VATRA priti kryetarin e Komunës së Prishtinës z.Përparim Rama
  • Presidentja Vjosa Osmani dekoron me Urdhrin e Lirisë, ish-kongresistin, Joe DioGuardi dhe aktivisten Shirley Cloyes DioGuardi
  • SOT NË ORËN 12.30 PM, ISH-PRESIDENTI I REPUBLIKËS SË KOSOVËS Z.BEHGJET PACOLLI VIZITON VATRËN
  • Shqipëria në krye të Këshillit të Sigurimit të OKB-së
  • NJË VEPËR ESESH DINAMIKE
  • Në 25 vjetorin e rënies, përkujtojmë heroin Fehmi Lladrovci, ideologun dhe strategun e UÇK-së
  • Atje ku viti i ri  që po vjen nuk do të jetë 2024
  • SHËNIME NGA LUFTA E KOPLIKUT 1920
  • Narcisi i shekullit të 21-të

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT