Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

KUJTESE-KUVENDI I FRETENVE NË GJUHADOL I KTHYEM NË BURG…

by

Nga Fritz RADOVANI/

1 Frici

 11  MARS  1948,  ORA  05.00;- TEK  ZALLI  I  KIRIT,  SHKODER/

 KUVENDI I FRETENVE NË GJUHADOL I KTHYEM NË BURG…/

25 BURGJEVE NË SHKODER ME 17 NANDOR 1946, I SHTOHET EDHE BURGU I KISHËS SË FRETENVE KU DO TË FILLOJNË HETIMET, TORTURAT, GJYQET E MBYLLUNA DHE VRASJET E PUSHKATIMET MBI 700 VETË…

Në Nandorin e 1946 nder disa Kisha Katolike të Shqipnisë së Veriut Sigurimi i Shtetit komunist, me urdhen të kriminelit Enver Hoxha futi armatime, tue fillue nga kjo Kishë si dhe të tjera në Dukagjin, Mirditë dhe Lezhë ku, akuzoi Klerikët e pafajshem…

Hetimet dhe torturat kanë vazhdue deri nga Janari i vitit 1948. Atëherë filluen edhe disa nga gjyqet e mbylluna në mensen e Kuvendit të kthyem në burg…  Shumë nga Klerikët Katolik janë pushkatue pa i pa dhe ndigjue njeri në gjyqe, mbasi nuk pranonin akuzat.

Prelatët e Klerit Katolik Shqiptar janë dënue me daten 8 Janar 1948. U mbajtën të lidhun duersh e kambësh, pa ju dhanë asgja me u ushqye madje, as ujë, deri me 11 Mars 1948.

Me 11 Mars 1948, rreth orës 4.00 të mengjesit bashkë me 12 persona të dënuem perpara per Lëvizjen e Postribës, u hypne në dy kamjona… Dhe, u derguen në Zallin e Kirit, tek Muri i Gjakut i Rrëmajit, në Token e Zef Sylës dhe, mbasi janë vendosë tek gropa e hapun, u asht marrë Fjala e Fundit dhe, po aty janë pushkatue… (Dosja 1302/II-A)

  1. MONSINJOR FRANO P. GJINI tha se: Rroftë Krishti Mbret, Feja Katolike dhe Katolikët në botë, Rroftë Papa, gjaku dhe trupi i em mbetët këtu, por Shpirti dhe zemra është tek Papa. Rroftë Shqipnija!
  2. PADËR MATI KOL PRENNUSHI tha se: Jam i pafajshëm, po vdes në krye të detyrës s’eme. Rroftë Krishti Mbret, Rroftë Papa, Rrofshin Katolikët, Rroftë Shqipnija!

U bëj hallallë gjyqit dhe ato që do të shtijnë mbi trupat tonë të pafajshëm!

  1. DON NIKOLL ZEF DEDA tha se: Rroftë Shqipnija, po vritem në punën teme. Rroftë Krishti Mbret, Rroftë Populli Shqiptar!
  2. Kryetar i Gjykatës Kapiten i I-rë (Misto Bllaci) d.v.”

Të dënuemit me vdekje që janë pushkatue atë ditë ishin:

  1. Imzot Frano Gjini, 2. At Mati Prennushi, 3. Don Nikoll Deda, 4. At Çiprian Nika,
  2. Cin Serreqi, 6. Dulo Kali, 7. Caf Dragusha, 8. Guljelm Suma, 9. Ing. Fahri Rusi,
  3. Murat Hysen Haxhija, 11. Bilbil Hajmi, 12. Pjetër Prendush Pali, 13. Gaspër Simon Gaspri, 14. Xhelal Hardolli, 15. Zef Kol Prela, 16. Rasim Gjyrezi…

Fjalët e Fundit të Tyne nuk janë në Dosjen e pushkatimit.

1993 MJEKU LIGJOR DR. PAPAVRAMI MË KA TREGUE:

Atëditë me 11 mars, rreth orës 04.30 të mëngjezit kur po i lidhnin në Zallin e Kirit për t’i pushkatuar, në mes të At Matisë dhe At Çiprianit kanë lidhur ingj. Fahri Rusin, 28 vjeç. At Matia, i thotë Fahriut: “Fahri, je më i riu, qëndro si burrat dhe mos i turpëro të Parët e familjes s’ate!” – Fahriu i përgjigjet: “Nuk besoj se kush nga fisi im ka pasë këtë fat, me dhenë jetën mjedis dy Shejtënve, për çfarë me u tremb?” Burrërisht u ngjitën tek stomi i një gropës 4X2 ml. E hapur mbas Pendës së Kirit, drejt me çinarin e dytë, vërtikalisht me Pendën, në drejtim Lindje-Perëndim,” shpjegonte doktori, i thirrun si mjek ligjor në pushkatimin e këtyne 16 vetëve. “Mbasi i lidhën edhe ndër brryla me vargonj me drynjë, aty maje atij stomi, i kërkuan “fjalën e fundit”. Nuk më harrohet kurrë, edhe pse kanë kaluar 50 vjet, qëndrimi burrëror i klerikëve katholikë. Atyre nuk iu trembej syri nga vdekja, sëpse mbi jetën e këtueshme kishte triumfuar Ideali i lartë i fitorës së Parajsës me vuajtjët e tyre, që nuk mund të tregohën, madje, ato vuajtje nuk krahasohën as me Kalvarin. Shtinë me armë mbi ata gjokse burrash që dukeshin si lisa … Ranë andej stomit … kur u afrova per të vërtetuar vdekjën nuk arrijta të vizitoj asnjërin, kishin rënë në gropë dhe ishin mbuluar nga gjaku i tyre. Nuk dukëj se jetonte ndonjëri .., asnjë lëvizje në atë pellg gjaku. Mbas gjysëm ore i mbuluan me dhé. …..Atëherë, nuk dija të kuptoj si falët gjykatësi dhe toga e pushkatimit kur je i pafajshëm … Krishti, Papa dhe Shqipëria ishin Ideali i tyre!” (Shpjegim gojor i Doktorit në vitin 1993, në Shkodër).

***

11 MARS 1948 “SHTINË ME ARMË MBI ATA GJOKSE BURRASH QË

DUKESHIN SI LISA…” E LISAT RANË ANDEJ STOMIT… PLOT 70 VJET…

Që, bashkë me Ata Lisa u shemben shkollat e Tyne, u shemb historia e gjuha e të gjitha Atyne Fidanishtave Europjane, nder të cilat, lulzonte Rinia Shqiptare… Bash aty ku, nuk u shue 500 vjet Formula “Atdhe e Fe” e Pasuesve të Gjergj Kastriotit – Skenderbeut…

2018 Këte vit asht detyrë Atdhetare me kujtue Figura të Këtilla që kanë dhanë jeten!

Fatkeqsisht, asht tue u veprue në të kunderten e asaj që duhet të bante Shqiptari…

Kriminelët dhe terroristët nuk po ngopen me vjedhje, mashtrime dhe shperdorime…

Nder dritarët e Akademisë, arkivave dhe universiteteve shihet vetem “tym…”!   

Melbourne, 10 Mars 2018.

SHKODRANI GJON KAMSI NUK VJEN KURRMA !

by

Nga Fritz RADOVANI/1 Gjon Kamsi 2

GJON KAMSI (30 Prill 1894 – 7 Mars 1992)/Gj Kamsi

 “KOHA KALON E BASHKË ME TE KALOJMË EDHE NA !” Thonte një Dijetar./

Ndersa sot, edhe pse e pashkrueme Historia e Lavdishme e Shkodres mbetet e daltueme nder gurt e Mureve të Rozafës, ku aty do të gjeni edhe Emnin e Atdhetarit Gjon Kamsi!

Gjon KAMSI ishte Burri Shkodranë, moshatarë me Varrezat e Rrëmajit, Monumentin e Perjetshëm të Shkodres, ku prehen Emnat ma të njohun të Historisë së daltueme me shkronja t’ arta, mbrenda e jashta Atyne Mureve të lame me gjak gjatë gjithë shekullit XX.., pikrisht, aty ku rrezet e para të diellit pershëndesin çinarët e Zef Zorbës.

E po, mos t’ ishe Ti o Gjon KAMSI, sot Ata Kryqa do t’ ishin të rrafshuem me tokën…

Ishe vetem Ti o Gjon KAMSI, që i the diktatorit tiran: “Këtu, mos prek!”…

E po, mos t’ ishe Ti o Gjon KAMSI, me i tregue “etnografëve” të Festivalit Gjinokastres se Kostumet Kombtare të Veriut janë ndrye nder arkat e grave Shkodrane, edhe sot ne nuk do të njihshim bukurinë e Motres Tone, e se kujt i perket veshja e Saj!

E po, mos t’ ishe Ti o Gjon KAMSI, edhe sot Vajzat e Shkodres nuk do të dinin si vishen ato vlera të pakrahasueshme kombtare e të vjetra sa vetë Emni i Teutës…

E po, mos t’ ishe Ti o Gjon KAMSI… Kush do ta thonte të vertetën…Akademikët ?!

Apo “historianët” që kanë harrue me kohë Dedë Gjo’ Lulin e Don Nikoll Kaçorrin…

As nuk e dijnë të shkretët se në 1913 ishte një At Gjergj Fishtë, që pranë unazës së Atij Flamuri të vendosun në Kompanjelin e Fretenve, vazhdonte vargu i kandilave të lidhun me Xhaminë e Fushës së Çelës, që malazezët nuk e harrojnë as sot mbas 115 vjetësh…

E po, mos t’ ishe Ti o Atdhetari Trim Gjon KAMSI, Vrasja e Shqiptarit Demokrat ma të madh të Shekullit XX,  Luigj Gurakuqi, do të “shkruhej” si Monumenti i Vlonës së 1912, apo “maozoleumet” e tradhëtarëve vrasës në sherbim të Pashiqit, Titos e Rankoviqit…

■E po, mos t’ ishe Ti o Shkodrani Gjon KAMSI, me na sjellë këmishen e Luigjit të lame me gjak dhe dokumentin e shkruem me emnat e vrasësve tradhëtarë t’ Atdheut…

■Jam i sigurtë si do të shkruhej Historia e vertetë o Atdhetari Gjon KAMSI ?!..

Ti o Gjon KAMSI je i pavdekshem per aq kohë që do të vazhdojnë me jetue Çinarët!

Ti i ruejte Ata dhe Ata… Do të ruejn Ty…

Vazhdon edhe SOT… “dorasi” i porositun i Ahmet Zogut, i kerkon “mbrojtje”… 

“Kerkoj mbrojtje dergoni të holla ndermjetsoni per pshtim pranë Qeverisë Italjane.

– Pyetnij Çatin Saraçin ku asht ..? “besa” Ndihma!…

 Baltjon Stambolla – Carceri Giudiziarie Bari.

Shkeqësiës Tij Ahmet Zogu Tirana (Albania)

Shkelqësiës Tij Ceno Beg Jakova (Gjakovë)”

Çatin Saraçi Hotel de la Ville…”                                                                                                                                                    

1 Gj Kamsi Kjo asht fotokopje e origjinalit të letres së Baltion Stambollës, e ruejtun nga Shkodrani Atdhetar Gjon Kamsi, sot në Muzeun Historik Shkoder. (Foto 2009).

Melbourne, 1 Mars 2018.

 

MARS 1945: TRIMAT E KASTRIOTIT

by

Nga Fritz RADOVANI/
1 At MatiPrennushi

1948 – 2018 Asht 70 VJETORI I PUSHKATIMIT …/

USHTARËVE TRIMA E BESNIKË TË GJERGJ KASTRIOTIT NË TROJET E TIJ…/

Me daten 8 Janar 1948, në gjyqin e mbyllun që po zhvillohej në mensen e burgut të Kishës së Fretenëve në Shkoder, Provinçiali At Mati Prennushi në fjalën e fundit tha:

“Tash e disa shekuj na kanë ngulë ndër hûj e na kanë varë n’ konop ata që nuk deshten as fenë as kombin, por na e kemi thirrë vedin gjithmonë Shqiptarë katolikë të Gjergj Kastriotit. Kemi jetue gjithmonë me popullin si në luftë, si në paqë. Në luftë me turkun e me shkjanë, sepse njeni na mbante në robni e tjetri donte me na përpî. Ndërsa na nuk jemi nda kurr prej popullit, por jemi përpjekë me e mësue e me i dhanë atë kulturë që ka Europa e mos me u dallue për keq prej të tjerëvet. Na kemi hapë shkolla Shqiptare e nuk kemi dallue ndër to as katolikë as myslimanë, mjaft që populli Shqiptar të ecin në rrugën e Zotit.” (Nga E. Merlika, Revista “Buzuku”, nr. 18, me 22 tetor 2005, Ulqin.)

***

JO LARG NGA VORRI I GJERGJ KASTRIOTIT…

1 At MatiPrennushiImzot Luigj bumci

  • 1 MARS 1945 VDES NË LEZHË IMZOT LUIGJ BUMÇI (1872 – 1945)

1920 Asht Kryetar i Delegacionit Shqiptar në Konferencen e Paqës në Paris.

Ka sekretar At Gjergj Fishten. Në 1919 shkon tek Papa Benedikti XV dhe denoncon veprimet e fqinjëve per Korçën e Gjinokastren me marrveshjen Titoni – Venizellos.

Papa takohet me ambasadorët anglez e amerikan, dhe dy krahinat i kthehen Shqipnisë.

Askush perveç Këtij Burra nuk ka mujtë me ua marrë fqinjve grabitës një pllambë Tokë. Vetem shka u kanë dhanë me traktatet e mëshefta per me ruejtë kolltukun e sundimin.

2 MARS 1925 Vritet tradhtisht në Bari Itali Heroi Kombtar Luigj GURAKUQI nga i sapoardhuni nga Beogradi Ahmet Zogu, mbasi nenshkroi Marrveshjen me Pashiqin…

29 MARS 1925 Vritet në Dragobi Trimi i Maleve Bajram CURRI, po nga A. Zogu.

  • 1 Mars 1945: Mbyllet në Tiranë Gjyqi Special ku u dënuen 60 të “pandehun”, prej të cilëve janë pushkatue 17 vetë: Fejzi Alizoti, Terenc Toçi, Aqif Permeti, Gustav Mirdashi, Kostandin Kote, Hilmi Leka, Reshit Merlika, Beqir Valteri, Javer Hurshit, Dik Cami, Ismail Golemi, Zef Kadarja, Tahsim Bishqemi, Shyqyri Borshi, Kolë Tromara, Daut Çarçani, Bahri Omari. Jo pak prej të tjerëve u zhdukën në burgje e kampe shfarosje…
  • 5 Mars 1945 Pushkatohet në Tiranë Don Lazer Shantoja, Martir i Parë i Klerit Katolik Shqiptar. Publiçist në Shqipninë e Veriut aqsa Faik Konica në Shqipninë e Jugut.
  • 8 Mars 1908 asht le At Lek Luli, i vramë tradhtisht në Bytyç të Tropojës në Korrik 1944.
  • 25 Mars 1945 pushkatohet në Shkoder grupi i Prekë Calit. Në muret e qytetit ngjitën afishe të mëdha me titullin: “Pushkatohen kriminelat e Luftës dhe Armiqtë e Popullit”, ku, vijojnë emnat: 1. Prenk Cali, 2. Dom Ndre Zadeja, 3. Luigj Gjeto Kastrati, 4. Ndok Nik Bardhoku, 5. Ndrek Loka, 6. Arif Selim Hyseni, 7. Ded Lulash Smajli, 8. Gjok Nikaj,
  1. Dul Bajrami, 10. Mark Luc Gjoni, 11. Tom Lek Daka, 12. Maliq Bajrami, 13. Gjok Nikoll Voci, 14. Pjetër Ded Gjedashi. Kësaj listë i mugojnë edhe 118 Burra të vramë në Malësi, me Trupat e Tyne të tretun nder lumej e prroje, mbasi ua djegën kullat…
  • 4 Mars 1946 Pushkatohen me grupin e Organizatës “Bashkimi Shqiptar”, në Shkoder: At Gjon Fausti, At Daniel Dajani, At Gjon Shllaku, Seminaristi Mark Çuni, Gjelosh Lulashi, Qerim Sadiku, Frano Mirakaj (Korrik 1946, me urdhen të E.Hoxhës).
  • 23 Mars 1946 vritet Don Nikoll Gazulli, në Malsi të Madhe, në shpella të Vrithit.
  • 17 Mars 1947 arrestohet Don Nikoll Luli. Ka sherbye gjithnjë në Mirditë.
  • 28 Mars 1947 Pushkatohet Don Dedë Maçaj 27 vjeç, kur ishte ushtar në Permet. Fjala e fundit e Tij ishte kjo: “Shpalli perpara Zotit, perpara të cilit shpejt do të dal, dhe para jush të dashtun ushtar, që po vritem vetem per shkak të urrejtjes ndaj besimit Katolik.

E tham këte pa idhnim apo urrejtje per ata të cilët mbas pak do të më vrasin…”

  • 9 Mars 1948 Pushkatohet Don Anton Zogaj (1905 – 1948), në Porto Romano…
  • 11 Mars 1948 Pushkatohen në oren 5 të mengjezit, në Zallin e Kirit në Shkoder, Prelatët e Klerit Katolik Shqiptar me një grup qytetarësh të akuzuem per Lëvizjen e Postribës:

Imz. Frano Gjini, At Mati Prennushi, Imz. Nikoll Deda, At Çiprian Nika, Dulo Kali, Ingj. Fahri Rusi, Abdullah Kazazi, Pjeter Prendush Pali, Cin Serreqi, Bilbil Hajmi, Xhelal Hardolli, Guljelm Suma, Caf Dragusha, Zef Kol Prela, Gasper Simon Gaspri, Murat Hysen Haxhija. (Në Dosje grupi nuk asht si dishmon Dr. Papavrami në 1993).

  • 19 Mars 1949 Vdes në burgun e Durrësit Imzot Vinçenc Prennushi, Argjipeshkëv i Tiranës dhe i Durrësit. Nuk pranoi shkëputjen e Kishës Katolike nga Vatikani…
  • 2 Mars 1950 interrnohet mësheftas At Marin Sirdani, kundershtar i Statutit qeveritar.
  • 26 Mars 1951 Arrestohet Don Marjan Arta dhe dënohet me 15 vjet burg…
  • 20 Mars 1952 vdes në Vaun e Dejës Don Nikoll Sheldija. Nuk ka firmue Statutin e 1951.
  • 19 Mars 1954 Shugurohet Meshtar Don Ndoc Nogaj e At Gjergj Vata nga Imz. E. Çoba.
  • 24 Mars 1963 Shugurohet Meshtar Don Luigj Kçira nga Imz. Ernesto Çoba.
  • 19 Mars 1967 Mbyllja perfundimtare e të gjitha Kishave Katolike në Shqipni, si pasojë e “Revolucionit Ideologjik e Kulturor 1967” nga diktatori terrorist Enver Hoxha.
  • 15 Mars 1974 Mbytet në fabriken gurore Krujë Don Prekë Nikçi. Nuk mohon Fenë!
  • 23 Mars 1976 Arrestohet Imz. Ernesto Çoba dhe Don Lec Sahatçija që vdesin në burg.
  • Me 20 Mars 1991 vizitoi per herë të parë Shqipninë Kardinal Klaudio Çeli, pergjegjës i mardhanjeve të Vatikanit me KSBE, me të cilin jemi takue në Shkoder, kur unë ishe në BSPSH e Shkodres me detyren e mardhanjeve të Sindikatës me Besimet Fetare.
  • 20 Mars 2000 Papa Gjon Pali II shkon në pelegrinazhin e Tokave të Shenjta dhe vendet ku jetoi Krishti. Atje u ndalue dhe bani lutje tek Muri i Lotëve…

            Melbourne, 27 Shkurt 2018.

NDOCI E JOLANDA GURASHI IKEN PERGJITHMONË

by

Nga Fritz RADOVANI/Melbourne/Australi/

1 Gurashi

NDOCI E JOLANDA GURASHI/

VDEKJA E MIQVE ASHT GJITHMONË TOPITËSE…/

ATA ASNJËHERË NUK KANË AS MOSHË !../

Në rrugen e bukur të Gjuhadolit per me dale tek Dugajt’ e Reja, majtas janë disa nga shtëpijat dykatëshe të viteve 1900… Të rreshtueme bukur dhe me dyer me harqe…

Në krahun e majtë asht edhe dera e Kol Gurashit. Aty deri vonë banonin tre djelmët e të Nderuemit Kolë, Zefi, Shani dhe Ndoci. Vajzen e kishte të martueme në Tiranë. Një nga shtëpijat e njohuna në Shkoder per disa virtyte të paharrueshme. Kola u plak tue kndue! Një muzikant dhe njohës i zakoneve dhe traditave Shkodrane. Kur hapej ajo derë aqsa e vjeter dhe e nderueme, njeriu kishte perpara një shprehje: “Hajde mirse të pruni Zoti!”

Mikpritja dhe buzqeshja nuk i mungonin asnjenit, tue fillue nga plaku muzikant.

Ndocin e njoha nga vllau im Alfonsi rreth vitit 1954 kur u lirue nga burgu i parë…

Ma vonë miqsia u trash dhe pa hy nder tunelet e moshave, kemi vazhdue si miq nga lidhja prej pikturës, ku Ndoci kishte shumë eksperiencë dhe pasion per atë art. Merrej me zbukurimin e ndermarrjes dhe në kohen e lirë Ndoci, vraponte me pikturue nder bukuritë natyrore të Shkodres, e cila të joshte sa në një qoshe në tjetren. Kemi vazhdue bashkë me Ndocin dhe një grup piktorësh Shkodranë, liceun artistik me korespondencë.

Aso kohe Ndoci ishte i martuem me Jolanden, vajza e argjentarit Nush Paci, që ishte Baba i shokut tim të shkollës Pedagogjike të Shkodres, piktorit njohun Ferdinand Paci.

Ferdinandi mbasi perfundoi pedagogjiken, punoi piktor në repartin e pikturës dhe, ma vonë kur ne vazhdonim liceun me korespondencë, Ferdinandi perfundoi shkollen e Arteve në Tiranë, sigurisht nder ma të talentuemit dhe të pergatitunit e asaj shkollë.

Pjesmarrja e ynë nder ekspozitat lokale në Shtëpinë e Kulturës në Shkoder, ku drejtonte piktori Vladimir Jani, kishte krijue edhe lidhje miqsore mes nesh, ku Ndoc Gurashi ka spikatë per miqësi, bujari, edukatë, besë e pse jo edhe si artist.

Në vitin 1966 kur në Shkoder ne komunikonim në shumë aspekte, një ditë shkova tek shtëpija e Ndocit, dhe tue u ngjitë në shkallen që të çonte nalt në katin e dytë.., ndalova një moment dhe po veshtrojshe pamjen e bukur të kompanjelit Kishës së Fretenve…

Ndoci, më ftoi dhe shkueme tek një dhomë pune, ku Ndoci kishte punue pejsazhin që më terhoqi aq shumë vemendjen per realizimin e mbrekullueshem artistik. Ma vonë ai pejsazh u ba aq problem sa rrezikoj per Ndocin edhe t’ ardhmen e Tij… Kur Ndoci ka dashtë me e paraqitë në Ekspoziten vjetore, nuk kanë mungue dashakqijtë e Ndocit…

Mbas shumë debatesh e telashesh si gjithnjë… Ndoci e terhoq vepren e Tij.

Jam i sigurtë se ai pejsazh asht edhe sot Kryevepra e Ndoc Gurashit…

Në vitin 1969, mue më larguen nga arsimi dhe shkova piktor në fabriken e Mëndafshit.

Aty ishte llogaritare Jolanda (pra Landi) zonja e Ndoc Gurashit, një trashigimtare e saktë e Nanës së vet Luçijes, që trashigonte mbi të gjitha dashamirsinë vllaznore…

Mbas vitit 1975 kur fatkeqsisht Fedrdinandi humbi jeten në aksidentin e Thethit, Ata dhe ne i shterngonim doren njenitjetrit, po në fyt lidhej një ny.., që nuk u zgjidh kurrma!

***

Kam komunikue me Ndocin dhe Landin edhe vitet e fundit…

Me moshen gjithshka sa vinte e vështirsohej, perveç dashunisë së Tyne të pakufi…

Ruej kujtime…

Po, Kolë Gurashi në sofren e Ndocit dhe Landit… Nuk këndon kurrma!

Trashigimtarëve të Kolë Gurashit prej zemret i uroj jetë të gjatë e të lumtun!

Melbourne, 24 Shkurt 2018.

11 SHKURT 1945 – 2018: JALTA DHE SHQIPNIA …

by

Nga Fritz RADOVANI/

1 Jalta

  • “MOJ SHQYPNI,  E  MJERA  SHQYPNI,/

  KUSH  TË  KA  QITË  ME  KRYE  N’ HI ?”/

                                          Vaso Pash’ SHKODRANI (1880)/

Gjithë Bota i kishte ngulë sytë tek Jalta, prej ku pritej Liria, Drejtësia dhe Demokracia!

Ruzvelti, Çerçilli dhe Stalini ishin që me daten 4 Shkurt 1945 kokë në kokë tue bisedue.

Askush nuk dinte se shka po vendoset atje! Pritej Paqa!.. Kjo ishte e sigurt!

Partia Komuniste Jugosllave kishte formue Partinë Komuniste në Shqipni që në 1941, dhe në drejtimin e saj kishte gjetë një terrorist gjinokastrit të quejtun Enver Hoxha, me të gjitha tiparet e duhuna per ata tue fillue nga tradhtia e Atdheut, e deri tek vllavrasja.

Me 29 Nandor 1944 partizanët “çlirimtarë” zhigatën edhe Flamurin e Kastriotit me yllin e kuq komunist të Jugosllavisë titiste, dhe e vendosën në unazen e kompanjelit Kishës së Fretenve në Shkoder… Parashikimet e pleqve të dijtun filluen me dalë!

Nder rrugët e Shkodres ndigjohej kanga e rinisë komuniste: “Bijt’ e Stalinit jemi ne!”

Vendimet e konferencave të Teheranit (1943) dhe të Jaltës (1945) dikund u “dyllosen”!

Ruzvelti i ShBA aty kishte dyllosë edhe mbi 300 letra të shkrueme me doren e tij prej një paralitiku të mësheftë, të cilat, fillonin kështu: “I dashur shoku Stalin!”… Besoj, se ky rresht i shpjegon të gjitha ato letra që sollen robninë dhe terrorin stalinist në Europen e robnueme komuniste nga Siberia e largët aziatike e deri tek lumi Elba, në zemer të kontinentit vjeter, ku gjithshka monumentale shekullore u rrokullis deri në vitin 1991…

Mu në zemer t’ Europës, një nga shtetet ma të vjetra të Ballkanit, Shqipnia e Gjergj Kastriotit… “Dikur e permendun nder librat e vjeter të historisë”, nuk zehet me gojë!

Harresë…, apo dashakeqje?! Ma shumë se gjithshka urrejtje!..

Jalta 1945…

Ja dhe dokumenti i urrejtjes shekullore: “Dy vitet e para pas luftës, vetëm Jugosllavia dhe Shqipëria vendosën diktatura komuniste. Pesë vendet e tjera, që më vonë u bënë satelitë sovjetikë: Bullgaria, Çekosllovakia, Hungaria, Polonia dhe Rumania patën qeveri koalicioni, në të cilat komunistët ishin më të fuqishem.”

“… Kominformi quajti ‘demokraci të reja’ Jugosllavinë, Poloninë, Çekosllovakinë dhe Shqipërinë…” Henry Kissinger “Diplomacia” faqe 443.

“Si rezultat , Bashkimi Sovjetik pati mundësi ta kthente pushtimin ushtarak në një rrjet regjimesh satelite” H. Kissinger, faqe 441.

Ruzvelti deklaroi: “Unë nuk dua që Shtetet e Bashkuara të kenë barren e rindertimit të Francës, Italisë dhe Ballkanit.” H. Kissinger, fq. 396.

Europa Lindore e Qendrore dhe Ballkani asnjëherë nuk mujten me u shkëputë nga politika dhe okupacioni ushtarak i Bashkimit Sovjetik, pa vullnetin e tij. Qeverisja dhe diktaturat ishin të kontrollueme dhe shpesh të imponueme nga paktet formale sovjetike.

Shqipnia u shkëput nga BS se Byroja Politike kerkoi me ruejtë kolltukët e vet… Por, kjo shkëputje kishte adresen e bashkpunimit vrastarë nepermjet Kinës komuniste…

Kur stafeten e qeverisjes e mori diktatori Ramiz Alia, qendrimin e tij e mbështeti pa asnjë mëdyshje edhe Nexhmije Hoxha, të cilët së bashku hapne “pusin e demokracisë”, të rrethuem me vrasje e barbarizma nder piramida, vjedhje dhe shperdorime, demokrat të balsamosun, agjenta sllavokomunistë, polumbarë në Detin Jon, vorreza boshe greke, shpartallues të qendresës kufitare nder Malet e Veriut, Ambasada pa Ambasador… Dhe, pakte e antarsime në “Konferenca Islamike”, me votime të hapta antiamerikane…  

E mbi grumbujt e gurve të daltuem t’ oxhakve t’ shembun të shtëpijave historike të Luigj Gurakuqit, At Gjergj Fishtës, Osman Kazazit dhe Prekë Calit me Trimat legjendarë…

Një za i fuqishem ushtoi:

      “MOJ  SHQYPNI,  E  MJERA  SHQYPNI,

  KUSH  TË  KA  QITË  ME  KRYE  N’ HI ?”

            Melbourne, 10 Shkurt 2018.