Nga Gordana Knezovic/
Pergatiti per Diellin Gjon Kadeli/

Serbija perkujtoi perseri festen ma te randsishme shtetnore Vodovdan(diten e Shen Vitusit) dhe Presidenti i posa zgjedhun, Aleksander Vucic kryesoi ceremonine e kesaj feste qe u zhvillue me 28 qershor, tuej vu per here te pare nji kunore lulesh prane shtatores perkujtimore, te atyne qe rane heroi ne betejen e Kosoves ne
qindvjeteshin 1400-te Ceremonia ne fjale u zhvillue ne qytetin Krushevac.
Ceremonia ne fjale ka te baje me betejen historike ndermjet forcave sulmuese ushtareke Otomane dhe atyne te Alleances se Krishtene qe u ba me 1389 dhe gjate te ciles u vrane Perandori  Serb Lazari dhe Sulltan Murati i Pare. Humbja e Forcave te Krishtena te kryesueme nga Lazari, hapi rrugen per pushtimin e pjeses ma te madhe te Ballkanit nga Otomanet ne qindvjeteshin e 15-te.
Ne kujtesen e pergjithshme te popullsise Serbe, disfata ne fjale simbolizoi nder te tjera, perpjekjet per liri kunder zotimeve nga te huejte, dashunine per vendlindjen, dhe heroizmin vetjak.
Si e tille u shendrrue ne nji mjet formimi kombetar ne qindvjeteshin e 19-te, kur Serbia fitoi pamvaresine.

FORCE BASHKUESE
Ne fillim te qindvjeteshit 20-te, simbolizimi me te cilin u karakterizue Lufta e Kosoves u perdor si nji mjet bashkues i Sllaveve te jugut (Serbet, Kroatete,  Sllovenet e te tjere), ne verpimtarine e krijimit te Mbretnise Jugosllave. Megjithe kete, ajo qe u njofte si Beteja e Kosoves, pati si rrjeshim edhe shume percamje e ane te tjera
negative.
Pikfillesa e anes negative ngjau gjate fjalimit famkeq te Sllobodan Milloshevicit qe ai mbajti me 28 qershor 1989 , me rastin e perkujtimit te 600 vjetorit te Betejes se Kosoves, gja qe nxiti ndjesit kombetare, dhe ma ne fund shperthyen luftat Ballkanike te 1990-tes.
Historia e perpjekjeve te nji kombi, vdekjeve te shkaktueme gjate ketij procesi , jane te mishnueme deri ne ate pike,
sa qe ende ne Serbi  gjate fjalimeve publike politikanet nuk mund te flasin haptazi per ceshtjen e Kosoves dhe vazhdojne te kene veshtirsi te pranojne se tashti Kosova asht nji shtet i pamvarune, i njoftun nga 114 vende antate te Organizates se Kombeve te Bashkueme.
Antropologjisti Ivan colovic me qender ne Beograd, i cili ka ba shume botime rreth “Mitit te Kosoves” e konsideron kete bashkim dogmatik si nji interpremtim te vetem dhe te padyshimte te historise.
Ai shton se “tregimet e referencat per te kaluemen,, nuk konsiderohen mite te bazueme ne permbajtjen e tyne, por , ne te vertete, nga kerkesat qe bajne njerzit ne kohen e tashme, per shembull statuti i tyne i pakundershtueshem, dhe te verteta te Shejta per te kaluemen.”
Miti per Kosoven konsiderohet ende nji gja e Shejte, e per vertetesin e te cilit nuk ka asnji dyshim. “Privatisht njeriu mund te mos e besoje kete interpretim te historise, por askush nuk guxon te mos e
pranoje kete gja.”
Ne librin e tij Colovic ven ne dukje se si Miti i Kosoves, ne menyre efektive u ba nji(besim) apo fe shtetnore me 1990-tat,u ba vegel per nxitje dhune ne Ballkan. Megjithe kete ai perfundon me mendimin se forca  e mitit ne fjale , mund te kete fillue me u dobsue. Ai shton se “ndoshta ngjarjet mund te provojne se une jam gabim, por besoi se tuej u bazue ne rrethanet e tashme te lidhuna me simbolet politike, fuqija e Mitit te Kosoves, nuk asht aq e madhe, se sa ishte me 1990-tat.”
Mbasi u zgjodh President, gjate intervistes se pare me gazetaret, Vucic la pershtypjen, se ai beson se cfar ka thane Colovici. Ai tha se do te filloje nji fushate publike rreth marredhanjeve te Serbise ne ta
ardhshmen me Kosoven dhe se nji nga qellimet kryesore per te do te jete, qe t’a cliroje Serbine nga propaganda politike qe bazohet ne mite.
Megjithe kete, kur  nji gazetar me qender ne Beograd e pyeti ate, nese ky qendrim i ri, don te thote, se qeveria Serbe mund te njoftoje nji ndryshim ne politiken lidhun me Kosoven,Vucici u pergjegj se referimi i tij rreth mitoligjimit te Kosoves, “ishte pjese e nji fjalije, ne te cilen, ai gjithashtu premtoi te siguroje, qe Serbija te mso hjeki dore nga gjanat qe i takojne asaj.”

DEKLARATA JO TE QARTA
Fjalet qe tha Vucici vejne ne dukje se ai asht i njoftun per deklarata enigmatike, e jo te qarta, perpara se te bahej President..Kjo gja len gjithashtu te kuptohet se , ndekohe qe nji qendrim ma pragmatik(realist), ne te vertet, te zevendsoj politiken, ne perdorimin e Mitit te Kosoves; prap se prap, perdorimi i ketij miti do te vazhdoje ne fjalimet politike,.per qellime kombetare.
Colovic thekson  se Vucici ka kufizime ne fjalet qe mund te thote ne dialogun per te cilin ai vete ka ba thirrje.”Colovic shton se, qe ne fillim Vucici vuni kushte se pjsemarresit ne ato diskutime, duhet pa tjeter te respektojne kushtetuten Serbe. Dhe sic e dijme te gjithe, ne kushtetute ende perfshihet parathanja famkeqe, se menjihere perjashtohen nga diskutimit ata qe i kundervihen kushtetutes,. Me fjale te tjera, ata qe besojne se ndonji bisedim i vertete do te hape
nji kapitull te ri, ne marredhanjet e Serbise me Kosoven, duhet pa tjeter te filloje me heqjen e parathanjes se nalt-permendun nga kushtetuta. Ekzistojne gjithashtu probleme me permbajtjen e fjalve qe perfshihen ne betimin qe posa bani Presidenti Vucic, ne te cilin i vihen atij kufizime, per cdo bisedim per Kosoven; sepse ne betim gjithashtu Kosova konsiderohet, gjaja me vleften ma te madhe dhe ma e Shejte,keshtu qe, patjeter Kosova te mbetet pjese e Serbise ”
Pradej asht e veshtire te parashifet se cfar mund te sjelli ne te ardheshmen ky dialog.mbi statutin e Kosoves, cfar permbajte do te kete dhe ku do te coje .Megjithse ne Serbi shume njerez perkrahin bisedime te reja, ende ka shume kundershtime per marrjen e ketij vendimi domethane njohjen zyrtare t pamvaresise se Kosoves.
Akademiku dhe dramaturgu Dushan Kovacevic jepe disa mendime qe ndihmojne per te perforcue kete mendim. ai thote seaty per aty vehen ne dukje.kundershtime se Kosova i takon shumices dermuese te Shqiptareve qe banojne ne ate vend. Nji person tha “une kurr nuk do te ulem ne tryeze me njerez te cilet thone se Kosova asht toke Shqiptare.
Asnjihere.”
Colovic, i cili ka ba studimet ma te shumta ne historine e perdirimit te “Mitit  te Kosoves” asht optimist, por i rezervuem. .Ai paralajmon se “Miti i Kosoves, mund te perdoret ne ndonji vend tjeter, dhe ne menyra te tjera, qe ka mundesi te kete rrjedhime shkatrruese.
Latinka Perivic, e cila asht nji historiane e permendun Serbe, asht dakord se forca e Mitit te Kosoves, duket se asht ne dobsim e siper ne Serbi. Ajo beson se brezi i ri i nacionalisteve Serb asht i pergaditun te luftoje pe qellimet e tij, tuej perdorun mjetet ligjore, por nuk asht i gatshem te shkoje ne lufte per ceshtjen  e Kosoves.
Por ajo gjitha paralajmon se ne shume gjana te tjera,  atmosfera politike ne Ballkan, asht shume e ngjashme me ate te vjeteve 1990-te.
Prandej shume mvaret ne fjalet dhe ndryshimin qe do te baje Presidenti i Serbise.Mbetet per t’u pa se cfar hapash praktik do te marri Vucici, per te zgjidhun nji problem, qe lidhe qellimet e tashme te Serbise per qetese rajonale, per nevojen per tiu pershtate rrethanave , lidhun me te kaluemen e afert, qe ishte shume e pergjkshme,  dhe indentitetin e saje kombetar, qe per aq shume kohe u bazue shpjegime mitike(pa baza historike, te nji beteje te Kohes se Mesme, perkujtimi i se ciles ende vazhdon te kete nji randsi te madhe.