Nga Frank Shkreli/

Të dielën që kaloi në Shqipëri u mbajtën zgjedhjet vendore anë e mbanë vendit, por ajo që tërhoqi vëmendjen më të madhe ishte natyrisht konkurenca për Bashkinë e Tiranës midis kandidatit të Partisë Demokratike, Dr. Halim Kosova dhe rivalit të tij socialist, Z. Erion Veliaj. Pas një fushate agresive progandistike në ekran dhe mbështetjes së fortë nga partia e tij — gjë që i mungonte kandidatit demokrat Dr. Halim Kosova — kandidati i Partisë Socialiste shënoi një fitore dërmuese në kryeqytetin shqiptar.

Por, ajo që më bëri përshtypje duke e ndjekur fushatën nga larg, është fakti se Dr. Halim Kosova ishte një kandidat ndryshe nga ç’kemi parë në Shqipëri këto 25-vitet e fundit.  Duke pranuar humbjen, ai falenderoi përzemërsisht qytetarët e kryeqytetit, siç u shpreh ai, “pa asnjë dallim partiak, veçanërisht ata që votuan me besim në platformën time që kishte themel punën dhe dinjitetin, punë jo fjalë”, për mbështetjen që i dhanë atij dhe platformës së tij. Njëkohësisht ai uroi kundërshtarin e tij për fitoren në postin e kryebashkiakut të Tiranës, Erion Veliaj. Ishte kjo një shfaqje qytetërimi politik dhe njerëzor ndaj një kundërshtari politik, që i ka munguar dhe vazhdon t’i mungojë politikës shqiptare të 25-viteve të fundit.  Fenomeni tjetër pozitiv i fushatës së tij ishte se si një kandidat i cili nuk konsiderohet si politikan i karierës, në vend që të zhvillonte fushatën nga studiot e freskëta të televizionit, “Unë zgjodha kontaktin me qytetarin dhe jo fushatën e luksit në ekran”, tha Dr. Kosova në fjalën e tij pas humbjes së zgjedhjeve për kryebashkiakun e Tiranës.

Ndonëse Dr. Kosova i humbi zgjedhjet për kryetar bashkie në Tiranë, ai duhet ta ndjejë veten krenar sepse me kulturën e tij politike që tregoi gjatë kësaj fushate, ai mund të ketë sjellur një frymë të re në zhvillimin e fushatave politike në vend si dhe një shembull për tu ndjekur në të ardhmen, sidomos në relacionet midis humbësit dhe fituesit në zgjedhje, gjë që deri tani ka munguar — në nivel vendor dhe kombëtar.   Madje edhe rivali i tij politik, Z. Veliaj vlerësoi zhvillimin e fushatës duke i njohur meritën Dr. Kosovës, për mbarëvajtjen e procesit zgjedhor, siç tha ai, “Kundërshtarit tonë, Dr. Halim Kosovës, i cili meriton respektin tonë, për përpjekjet që bëri për tu ndarë nga linja zyrtare e partisë së tij me kulturën e shpifjes, përgojimeve e goditjeve nën brez që e helmojnë politikën tonë.”

Kjo është gjysma e së vërtetës, sepse po të ishte i sinqert Z. Veliaj do ta pranonte se edhe partia e tij ka ndjekur të njëjtën kulturë politike, duke u  angazhuar në të njëjtat “shpifje, përgojime e goditje nën brez që e helmojnë politikën tonë”, për të cilat ai akuzon partinë rivale në opozitë.  Atmosfera dhe kultura politike që  mbizotëron në Shqipëri është “meritë” e të dy partive kryesore të Shqipërisë. Por në të vërtetë, qe Dr. Halim Kosova ai i cili me fushatën e tij për kryetar të Bashkisë së Tiranës u përpoq ta ndryshonte këtë kulturë politike dhe atmosferë shpifjesh e akuzash politike dhe personale, me vend e pa vend.

Është pozitiv fakti se Dr. Kosova u premtoi tiranasve se do të mbetet i angazhuar  në shërbim të interesave të tyre, edhe në të ardhmen.  Tirana dhe Shqipëria kanë nevojë për udhëheqës të cilët vendosin interesat e qytetarit dhe të vendit mbi interesat politike, partiake, personale dhe financiare.   Mbi të gjitha, Shqipëria dhe shqiptarët kanë nevojë për një politikë të qytetëruar për ta nxjerrur vendin nga moçalet politike të Ballkanit ku ka mbetur tash një çerek shekulli.  Kandidatura e Dr. Halim Kosovës, ndonëse humbi në zgjedhjet vendore, mund të shënojë fillimin e diçkaje ndryshe.

Erion Veliaj është fitues i zgjedhjeve për kryebashkiak të Tiranës, por Dr. Halim Kosova, me fushatën e tij tregoi se ai ishte i interesuar në diçka më tepër se në postin e Kryebashkiakut të Tiranës. Se, siç ka thënë presidenti i parë i Shteteve të Bashkuara, Xhorxh Uashingtoni në inaugurimin e tij si president i kombit të ri amerikan, ai ishte për “një angazhim të ri për të realizuar premtimet e kombit nepërmjet qytetërimit politik, guximit, mëshirës dhe karakterit moral.”  Dr. Kosova u përpoq të tregonte respekt për të gjithë qytetarët e Tiranës pa dallim partiak ose dallime të tjera,  duke i konsideruar rregullat e fushatës dhe të qytetërimit politik, njëkohsisht edhe si rregulla të moralit.  Mungesa e qytetërimit civil e politik në një shoqëri, ka thënë një ekspert amerikan,  simbolizon jo vetëm një krizë politike, por për më tepër pasqyron një mungesë më të madhe morale shoqërore.

Në një shkrim disa vite më parë mbi nevojën për një politikë më të qytetëruar zhvillimet politike dhe në fushata elektorale nënvijohet ato që cilësohen si qytetërim ose sjelljet të mira politike, për të cilat në anglisht përdoret fraza, “political civility” dhe në frëngjisht përdoret fjala, “civilite” e që e ka të njëjtën rrënjë etimologjike me fjalët “qytetërim”, ose i “qytetruar”, e që me fjalë të tjera nënkupton  një grup njerëzish të shtëpisë, ose pjesëtarë të një familjeje.  Normalisht, në jetën e çdo familjeje ka disa rregulla që mundësojnë anëtaret e familjes të jetojnë në paqë e harmoni me njëri tjetrin.   Edhe në sistemin dhe jetën politike të çdo vendi, ekzistojnë disa rregulla të qytetërimit politik që, nëqoftse zbatohen, duhet të bëjnë të mundur të jetuarit në paqë me dhe në respekt për njëri tjetrin, si dhe duke treguar tolerancë për mendimet e ndryshme të njeri tjetrit, qofshin ata edhe kundërshtarë politikë dhe sidomos për rivalët politikë.   Ashtu siç ka përgjegjësi çdo anëtar i familjes për mirëvajtjen e familjes së vet në terësi, në të njëjtën kohë, secili prej nesh si pjesëtarë të shoqërisë ku jetojmë, kemi përgjegjësi dhe obligime jo vetem karshi njëri tjetërit, por edhe ndaj shoqërisë, kombit dhe shtetit ku jetojmë. Kjo vlenë sidomos për klaësn politike.

Xhim Liç, një ish-kongresmen republikan i cili ka shërbyer 30 vjetë ne Kongresin amerikan, thotë në një artikull mbi këtë subjekt se, “qytetërimi politik nuk ka të bëjë vetëm me sjellje të mira dhe nuk do të thotë se debatet e ashpëra duhet të shmangen.  Përkundrazi, ajo që nevojitë qytetërimi politik është gatishmëria nga ana e një individi ose grupi individësh, për të dëgjuar me respekt pikëpamjet dhe qendrimet e të tjerëve, duke qenë të vetdijshëm se të gjithë ne jemi të lidhur dhe varemi nga njëri tjetri”, pa marrë parasyshë dallimet ose ndryshimet në pikëpamje.   Ky siç duket ishte edhe mesazhi i fushatës që zhvilloi Dr. Kosova, por fatkeqsisht ishte një zë që nuk u dëgjua nga elektorati. Ishte një zë që u duk se mund të ishte një fillim të ri në diskursin politik shqiptar jo vetëm gjatë fushatës por edhe në jetën demokratike në përgjithësi, duke lënë pas armiqsitë politike të së kaluarës dhe frustrimet e shumëta të popullit me proceset politike në vend.  Procese këto që gjatë viteve kanë përfunduar vetëm në fortifikimin e mëtejshëm të dy kampeve politike të vendit, të cilat suksesin e kërkojnë në debate dhe argumente për të poshtëruar kundërshtarin dhe jo në gjetjen e zgjidhjeve të problemeve me të cilat përballen Tirana dhe e mbarë Shqipëria.  Është pjesë e demokracisë dhe është krejt normale që udhëheqsit politikë dhe votuesit të kenë mendime të kundërta me njëri tjetrin përsa u përket kandidatëve dhe partive, por këto mosmarrveshje zgjidhen më në fund  me anë të votës së lirë.

Zgjedhsit e kryqytetit e kanë thënë fjalën e tyre.  Mbetet për tu pa nëse kandidati dhe partia që fitoi Bashkinë e Tiranës kanë seriozitetin e duhur dhe kurajon e nevojshme për të ndjekur shembullin që tregoi Dr. Kosova gjatë fushatës elektorale, për tu angazhuar për një bashkpunim me të gjithë pa dallim politik ose partiak, për të mirën dhe në favor të interesave të përbashkëta madhore të qytetarëve të kryeqytetit shqiptar dhe të mbarë kombit.

Dr. Halim Kosova zhvilloi një fushatë politike ndryshe nga e kaluara dhe ndryshe nga shumë kandidatë të tjerë në zgjedhjet e fundit dhe më parë.  Ai dha shembull duke evituar debatet e ligshta politike dhe duke mos ra në kurthën e sulmeve të dobëta personale ndaj kundërshtarit dhe partisë së tij, sulme të cilat janë bërë tani pjesë e debatit të përditëshëm politik .  Dr Halim Kosova humbi zgjedhjet, por jo reputacionin që gëzon si mjek dhe si indidvid dhe tani edhe si politikan.  Si i tillë, ai doli fitues!   Xhorxh Uashingtoni ka thënë, “Bën shoqëri me burra me cilësi të mira nëqoftse vlerëson reputacionin tënd, sepse është më mirë të jeshë vetëm se sa të jeshë në shoqëri të keqe” politike.  Edhe për Dr. Kosovën, humbja në zgjedhjet për Bashkinë e Tiranës të djelën që kaloi duhet të jetë më e lehtë se humbja e reputacionit të tij dhe besoj se e ndjenë veten se është më mirë të jetë vetëm, se sa në një shoqëri të keqe politike.  Dr. Halim Kosova kishte thënë gjatë fushatës elektorale se po të fitonte postin e kryebashkiakut ai do të bashkpunonte me Kryeministrin Rama. Pa marrë parasyshë meritat ose jo të qeverisë Rama, besoj se ishte hera e parë që një politikan shqiptar i periudhës post komuniste të ketë deklaruar një gjë të tillë për bashkpunim me një kundërshtar politik.  Fushata e Dr. Halim Kosovës vlerësohet në përgjithësi se shënoi një hap të ri përpara në diskursin midis kundërshtarëve politikë në Shqipëri. Si i tillë, megjithë humbjen në zgjedhjet e së dielës që kaloi për Bashkinë e Tiranës, Dr. Kosova doli fitues me kontributin e tij ndaj një diskursi më të qytetëruar politik midis palëve rivale,  për të cilin ka aq nevojë Shqipëria.