Mesila doda – Dielli

Doda në Kuvend: Ivanov ka nënshkruar fundin e Republikës së Maqedonisë

March 2, 2017 by dgreca

17097368_10154993864190690_7691237571453642165_o

Nga Mesila DODA/*

Deputete ne Kuvendin e Shqiperise/

…. Sot ky Kuvend do duhej të ishte i mbledhur i gjithi bashkë me një qëndrim unik dhe një çështje themelore; Çështja e shqiptarëve të Maqedonisë.Presidenti George Ivanov sot ka nënshkruar zyrtarisht fundin e Republikës së Maqedonisë, këtij shteti të sajuar në zyra burokratësh e që është e vështirë ta quash edhe eksperiment, pasi është eksperiment i konceptuar keq dhe i realizuar edhe më keq. Paradoksalisht, Presidenti albanofob refuzoi qeverinë e Zoran Zaev, vetëm e vetëm sepse kjo platformë qeverisëse shpallte gjuhën shqipe si gjuhë zyrtare, kusht ky i parashikuar qysh në krye të herës në Marrveshjen e Ohrit dhe kurrë e zbatuar.

Të nderuar kolegë,
Kemi qenë së bashku në këtë sallë, kur kam kërkuar ndërhyrjen urgjente të shtetit shqiptar për të siguruar të drejtat e shqiptarve të Maqedonisë, të asaj krahine që sot, nga kjo sallë po e quaj me emrin e saj të vërtetë Ilirida.
Shqiptarët e Iliridës kanë duruar masakra, vrasje, djegie shtëpish, bombardime ditën për diell nga shteti eksperimental, i cili do duhej teorikisht t’i mbronte. Kanë duruar diskriminimin, dhunën dhe përbuzjen dhe përsëri kanë dashur bashkëjetesën, sepse kanë zgjedhur që të jëtojnë edhe me të ndryshmin e tyre. Në vend të këtij qëndrimi më shumë se njerëzor, sot kanë marrë shuplakën e Ivanovit që shpalli armiqësinë me 800 mijë shqiptarë të Iliridës.
Sot, ata kanë vetëm dy rrugë: ose Presidenti Ivanov jep dorëheqjen si ekstremist i dhunshëm me qëndrime shoviniste antikushtetues, ose forcat politike të shqiptarëve duhet të mblidhen të gjitha bashkë dhe të shpallin mëvetësinë e Iliridës.
Shqiptarët atje janë sot të lënë në varfëri, injorancë dhe mundohen të trajtohen si ekstremistë islamikë. Kësaj fytyre të keqe, ne sot duhet t’i kundërvëmë drejtësinë, qytetarinë dhe bashkimin me një kauzë të vetme.
Kjo që ju them sot nuk është thirrje nacionaliste, është kërkesë e Kushtetutës sonë që të interesohemi për të drejtat e bashkombasve tanë kudo, ku ata jetojnë. E nëse i kanë lënë të jetojnë në një shtet që nuk i konsideron, që nuk i trajton si qytetarë dinjitozë, atëherë ata nuk meritojnë të lihen vetëm në fatin e tyre tragjik.
Republika e Shqipërisë dhe Republika e Kosovës duhet të kërkojnë urgjentisht mbledhjen e përbashkët të tryezës së forcave politike dhe të ndihmojnë vëllezërit e tyre që sot ndodhen në agrip, prej goditjes më të ashpër që i ka ardhur nga kreu i shtetit, jo vetëm ndaj tyre, por edhe ndaj kancelarive botërore e që sot për Shkupin nuk kanë më asnjë domethënie.
Pikërisht, për këtë arsye sot do duhet të veprojmë kombtarisht. Shkelim Kushtetutën tonë, nëse i lëmë vetëm shqiptarët e Iliridës. Do jemi dyfish të dënuar, nëse nuk përgjigjemi në mënyrë të menjëhershme dhe me po aq forcë sa aktet diskriminuese e fyese të një Presidenti që vret shtetin e vet.
Gjeorgje Ivanov duhet të shpallet person “non grata” në gjithë hapësirën shqiptare.
Shteti shqiptar dhe ai i Kosovës të bashkërendojnë veprimet për të ndihmuar mbajtjen e referendumit nga shqiptarët e Iliridës, për të shpallur mëvetësinë e tyre.
Ne jemi një komb! Askush nuk na e fal më të lëshojmë territore për të mbajtur pushtete.
PDIU i ben thirrje gjithe forcave politike te bashkohen ne nje qendrim te vetem pro shqiptarve të Iliridës dhe vendimit që ata do të marrin për të ardhmen e tyre.

*Fjala e plotë e deputetes Mesila Doda në seancën e sotme parlamentare, 2 Mars 2017

***

PDIU i bën thirrje bashkëkombësve tanë në Maqedoni që të bashkohen/

Deklaratë për media

Deklaratat e presidentit maqedonas Ivanov kundër të drejtave legjitime të shqiptarëve janë një fyerje e madhe ndaj popullit shqiptar si dhe përbëjnë një sulm të rëndë ndaj bashkëjetesës ndër-etnike. Partia Drejtësi, Integrim dhe Unitet i dënon rëndë këto deklarata të cilat janë të mbushura me gjuhën e urrejtjes dhe shkojnë ndesh me Kushtetutën e Maqedonisë, Marrëveshjen e Ohrit si dhe me standardet evropiane të të drejtave të njeriut. Ne e konsiderojmë vendimin e Ivanovit për mos t’ia dhënë mandatin koalicionit që ka shumicën në parlament, si një goditje ndaj sovranitetit popullor dhe demokracisë në këtë shtet. Ky është një vendim i papërgjegjshëm që godet institucionet demokratike të këtij shteti dhe kërcënon rëndë stabilitetin në Maqedoni dhe mbarë rajon. Ne i kemi ndjekur i ndjek me vëmendje zhvillimet në Maqedoni dhe e kemi të qartë nga përgjimet e publikuara për nivelin e kapjes së shtetit dhe e kuptojmë se klika e përlyer maqedonase po i tmerrohet sundimit të ligjit dhe forcës së votës.
PDIU i bën thirrje bashkëkombësve tanë në Maqedoni që të bashkohen, që të vetëpërmbahen e të mos bien pre e provokimeve që vijnë nga ata që tanimë nuk kanë më se çfarë të humbin. Këto veprime të Ivanovit e Gruevskit janë dëshmi e qartë se klikës që ka kapur këtë shtet po i vjen fundi dhe këto deklarata janë përpëlitjet e fundit përpara rënies së pashmangshme nga pushteti. Po ashtu i bën thirrje faktorit politik në Tiranë dhe Prishtinë e kudo tjetër ku jetojnë shqiptarët, që të reagojë në mënyrë të koordinuar bashkarisht si një komb përpara këtij kërcënimi që po i kanoset vëllezërve dhe motrave tona në Maqedoni.

Mesila Doda: Fashizmi grek dëboi djaloshin 17 vjeçar

February 13, 2017 by dgreca

*Një emër i lartë që e kemi harruar, e të paktën mund ta vendosnim në një rrugë a shesh në Pukë, është treguar zotni i vërtetë në atë kohë; Kolë Bibë Miraka, ish-ministri i brendshëm dha pasaporta shqiptare për mijëra hebrenj, të cilët me to u hodhën përtej në Italinë e Jugut të çliruar.

*Duhet të respektojmë sot, më shumë se kurrë katër anëtarët e ndritur të Këshillit të Naltë të Regjencës, Patër Anton Harapin, Mehdi Frashërin, Fuat Dibrën, Lef Nosin. Këta burra të lartë duhen respektuar, sepse jo vetëm rishpallën mëvetësinë e Shqipërisë pas pushtimit fashist, por sepse nuk i dorëzuan asnjë emer hebreu Gestapos.

Deputetja Mesila Doda, duke folur gjate ceremonine se hapjes te Autoritetit per Informimin mbi Dosjet e Ish Sigurimit. Hapja e plote dosjeve te ish Sigurimit te Shtetit mbetet nje sfide e politikes ne 26 vite pluralizem./r/n/r/nLawmaker Mesila Doda, speaks during opening ceremony of Authority for Information on files of Former State Secret police. The full opening of the files of the former secret police, remains a challenge in 26 years of political pluralism.

Ligjvënësja Mesila Doda ka mbajtur një fjalë në Kuvendin e Shqipërisë për dëbimin nga Greqia të një djaloshi shqiptar, ende minoren, vetëm 17 vjeç. Ai guxoi të bënte simbolin e shqiponjës, shenjës kombëtare të Shqipërisë në Portin Paksu në Pargë të Çamërisë.Deputetja e PDIU-së thotë se ky vendim gjykate është fashizëm i pastër dhe paraprin të njëjtën sjellje presekutimi të pashpirt si ndaj hebrenjve dhe shqiptarëve të Çamërisë gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Më poshtë fjalimi i plotë i deputetes Mesila Doda:

Nëpërmjet medias greke dhe më pas asaj vendase, mësuam që një gjykatës i vendit fqinj ka dëbuar nga Greqia dhe ka shpallur “non grata” një djalosh shqiptar, vetëm 17 vjeç. Ka shumë rëndësi mosha në këtë rast, sepse i riu nuk ka mbushur ende moshën madhore dhe të paktën për të duhet të ishte shprehur një gjykatë për minorenët.Nejse, le të zbulojmë këtu, së bashku çfarë “krimi” të rëndë ka bërë ky fëmijë që meriton dëbimin dhe shpalljen “non grata”, thua se është agjent i shërbimeve inteligjente armike ose frymëzues i grupeve anarkiste apo terroriste.

Ky djalë ka bërë një foto me shpinë në Portin Paksu në Pargë të Çamërisë. Në këtë foto ai shfaqet poshtë flamurit të Greqisë duke bërë me pëllëmbët e tij simbolin kombëtar të shqiponjës së Shqipërisë. Ky është krimi që ka vënë në lëvizje autoritetet fqinje, në radhë të parë të hetojnë për të identifikuar këtë “kriminel”, 17 vjeçar. Më pas ka dalë një gjykatës dhe ka dhënë këtë vendim. Disa javë me parë një grup rekrutësh me origjinë shqiptare u dënuan për të njëjtën arsye.

Kaq qesharake dhe absurde është e tëra kjo, sa dëshiroj të mos jetë e vërtetë gjithçka është raportuar nga gazetat greke dhe shqiptare.

Të nderuar kolegë,

Askujt nga ne këtu në Kuvendin e Shqipërisë apo në qeveritë që kanë qenë, kjo që është dhe do të vijnë më pas, nuk mendon se kemi të drejtë të ndalojmë simbolet kombëtare të pakicave etnike apo kulturore. Besoj se bëjmë mirë që mos të ndrydhim askënd të jetë i lumtur për orgjinën e tij bullgare, malazeze, greke, ballkano-egjyptiane, rome e kështu me radhë. Askush nuk fiton duke ndrydhur tjetrin. Kudo që një grek e ka ngritur kulmin e tij nëpër në Shqipëri, e këtu nuk flas për zonat e minoritetit, por kudo, le ta shpalosë flamurin e vet dhe të bëjë me pëllëmbë çfarë zogu të dojë; kumurie, harabel, sorrë, petrit apo kanarinë. Unë, e para nuk do të lejoja askënd të guxonte të ndëshkonte dikë, sepse është krenar që i përket një kombi fqinj apo të largët. Kjo është demokracia që mëkon lirinë dhe bashkë me të tolerancën ndaj tjetrit, i cili është më pak se ty, më i vogël se ty.

Në Itali, kurrkush nuk ka ndaluar arbëreshët të festojnë me simbolet e tyre kombëtare, të lëvrojnë gjuhën, të thonë meshë në shqip. E njëjta sjellje është në këtë vend ndaj komunitetit grek në Brindizi. Shembuj ka plot nga vendet perëndimore, nga anëtarët e Bashkimit Europian, ku Greqia bën pjesë. Në fakt, me këto standarte të demokracisë çudi është që janë pjesë e një Bashkimi që ka për simbol lirinë, tolerancën.

Bashkëatdhetarët tanë në Greqi nuk kanë kurrfarë të drejte. Nuk ushtrojnë të drejtën e tyre të mësimit të gjuhës shqipe, veç disa kurseve gjysëm ilegale. Nuk festojnë dot me simbolet kombëtare, nuk ushtrojnë dot besimin e tyre, përveç në greqisht dhe në kishën greke. Myslimanët, katolikët, ungjillorët, por edhe ortodoksët shqiptarë jo vetëm nuk e thonë dot faljen apo meshën në shqip, por as fëmijët e tyre nuk i bekojnë dot apo t’i pagëzojnë sipas ritit të besimit që kanë. Duhet medoemos t’i “vaftisin” dhe t’i shndërrojnë në Jorgo, Vangjel, Spiridhon. Të më ndjejnë personat që mbajnë këto emra, sepse nuk e kam me bukurinë që ato përcjellin, por me dhunën shtetërore që t’i vendosin.

Unë mora shkas nga një djalë i ri, ende i mitur, i cili duhet të shkojë mbrapsht, sepse i pëlqen të thotë se është shqiptar. Ky është fashizëm! Po, po ky është fashizëm!

Hebrenjtë, jo shumë larg në kohë, u sulmuan pikërisht tek krenaria e tyre kombëtare, besimi, historia e tyre. Atje u gjet e keqja dhe fillimisht i shenjuan që t’i dallojnë nga të tjerët, pastaj i grumbulluan, në fund i dëbuan për në kampet e përqendrimit.

Edhe në atë kohë etërit tanë kombëtar mbrojtën më të dobëtit. Një emër i lartë që e kemi harruar, e të paktën mund ta vendosnim në një rrugë a shesh në Pukë, është treguar zotni i vërtetë në atë kohë; Kolë Bibë Miraka, ish-ministri i brendshëm dha pasaporta shqiptare për mijëra hebrenj, të cilët me to u hodhën përtej në Italinë e Jugut të çliruar.

Duhet të respektojmë sot, më shumë se kurrë katër anëtarët e ndritur të Këshillit të Naltë të Regjencës, Patër Anton Harapin, Mehdi Frashërin, Fuat Dibrën, Lef Nosin. Këta burra të lartë duhen respektuar, sepse jo vetëm rishpallën mëvetësinë e Shqipërisë pas pushtimit fashist, por sepse nuk i dorëzuan asnjë emer hebreu Gestapos.

Përse jua përmenda këto?

Sepse kjo jemi ne, shqiptarët. Këtë kemi trashëguar si vlerë. Lirinë dhe dashurinë për tjetrin. Prandaj, këtu është mëse e zakonshme që në një dasëm të këndohet edhe kënga italiane, edhe ajo greke. Kështu jemi gatuar.

Por ama, fqinjët tanë janë krejt e kundërta. Ata janë gatuar nga shembulli i heroit të genocidit. Po ju përmend vetëm një; Napoleon Zervën. Prandaj, një gjykatës në Parga ka burim frymëzimi vetëm dëbimin.

Dhe dëbimin e njohin fort mirë shqiptarët e Çamërisë dhe gjithë jugut. Kjo është arsyeja që kërkojmë ngritjen e Komisionit Hetimor për zbardhjen e kësaj tragjedie. Një komision që po keni drojë ta ngrini, sepse nuk di ç’dreqën ju flasin në vesh, por me siguri në gjuhën greke ju pëshpërisin. Ne do flasim dhe do ngulim këmbë fort që të na dëgjojë dhe Athina dhe kush nuk do në Tiranë apo dikujt që duhet t’i mësohet veshi me termi Çamëri. Çështja shqiptare e genocidit mbi shqiptarët e Çamërisë nuk është çështje e humorit me Greqinë, por e diplomacisë shqiptare e europiane. Aty është rruga jonë e aty do ta kërkojmë të drejtën tonë.

Na kërkojnë të jemi të duruar e të ulim kokën ndaj fqinjit. E vërteta është që jemi treguar të kujdesshëm e luajalë gjithë këto vite me Çështjen Çame, kemi pritur që t’i japin zgjidhje të tjerat parti politike pushtetare e jo pushtetare. E vërteta është që partitë luftojnë për pushtet dhe kauzat e mëdha ose i harrojnë ose mundohen t’i varrosin rrugës. Kjo është arsyeja që ne nuk harrojmë, nuk do harrojmë kurrë që politika kërkon përkushtim, dinjitet dhe guxim, guxim për ta mbajtur kokën lart përpara agresorit dhe të thuash të vërtetat jo me gjysëm zëri, por fort dhe bindshëm.

Të nderuar kolegë,

Kjo qeveri nuk mund të rrijë duarlidhur, nëse lajmi për dëbimin e djaloshit të shqiponjës është i vërtetë. Ambasadori i Greqisë duhet të ishte thirrur me urgjencë në Ministrinë e Jashtme. Një Notë proteste duhet të ishte hartuar me kohë e me vakt, ndërsa djali i dëbuar duhet marrë, arsimuar në shkollat më të mira të Shqipërisë, pa kurrfarë shpenzimi. Duhet formuar ai çun që nesër të jetë një mendje për të bërë para në Shqipëri dhe jo vetëm. Nuk mund të lëmë në mes të rrugës dikë që nuk ka drojë të bëjë simbolin e kombit të tij. Nuk mund të na kompleksojnë deri në këtë pikë, sepse pas kësaj na pret vetëm një udhë; asimilimi.

Komision i Posaçëm për Tragjedinë Çame

January 14, 2017 by dgreca

PDIU kërkesë për ngritjen e një Komisioni të Posaçëm për Tragjedinë Çame/

Partia Drejtësi, Integrim dhe Unitet ka depozituar në Kuvend kërkesën për ngritjen e një Komisioni të Posaçëm për Tragjedinë Çame. Në këtë nismë kërkohet që të ngrihet një komision i cili të zbardhë faktet dhe rrethanat për masakrën që ndodhi mbi shqiptarët e Çamërisë në vitin 1944. Në një konferencë për mediat nga Kryesia e Kuvendit, deputetja e PDIU-së znj.Mesila Doda u shpreh se do të zbardhet masakra që ndodhi mbi shqiptarët e Çamërisë në vitin 1944-të.“Nisma e PDIU-së është depozituar që në datën 20 dhjetor të 2016-s. Kjo nismë ka të bëjë me ngritjen e një Komisioni të Posaçëm në Kuvendin e Shqipërisë, për evidentimin e fakteve, rrethanave dhe përgjegjësive të shpërnguljes me dhunë dhe masakrës mbi shqiptarët e Çamërisë në vitin 1944-të. Bëhet fjalë për një moment të historisë sonë, i cili nuk është zbardhur kurrë tërësisht. Ne nuk jemi njohur me përmasat e asaj tragjedie dhe për mënyrën se si erdhi. Kërkesa e PDIU-së ka për qëllim zbardhjen e këtyre fakteve dhe rrethanave.

Ka patur edhe komisione të tjera të cilat kanë qënë me karakter historik, por në Kuvendin e Shqipërisë, është hera e parë që një nismë e tillë merr jetë. Kjo nismë vjen edhe si kërkesë jo vetëm e popullsisë çame në Shqipëri, por edhe si kërkesë e të gjithë shqiptarëve. Nga ana tjetër nuk është plotësuar kurrë nga ana e shtetit shqiptar një dosje parlamentare, në të cilën të kemi të depozituara përmasat e tragjedisë, por edhe faktet që kanë sjellë këtë genocid”, – u shpreh znj. Mesila Doda.

Deputetja Doda-Haradinaj: Protesta para çdo ambasade franceze kudo ku ka shqiptarë

January 5, 2017 by dgreca

Deklaratë e deputetes të PDIU-së, znj.Mesila Doda, në lidhje me arrestimin e Rramush Haradinajt:/A jemi 1?/ Në fillim u mendua se ishte një gabim, më pas u ndjemë të hutuar dhe tash në fund një dëshpërim krejt i natyrshëm po përhapet me shpejtësi pas lajmit të pabesueshëm se ish-kryeministri i Kosoves, kryetar i një partie parlamentare AAK-së, i akuzuar dy herë dhe po aq herë i shpallur i pafajshëm nga Tribunal i Hagës Rramush Haradinaj, ndalohet në territorin francez si pasojë e një urdhri ndalimi nga qeveria serbe.Ndalimi nuk ndodh në Serbi, siç mund të kish qenë e kuptueshme…ndodh në Francë, një vend në të cilin Rramush Haradinaj ka qenë edhe herë të tjera, një vend që bën pjesë në forcat e armatosura KFOR që janë të instaluara në Kosovë, një vend që njeh fuqinë e vendimeve të Hagës dhe që konsiderohet si zemër e Europës.

Kjo është rrjedhoja e politikës mjerane, të pafuqishme e disfatiste që shqiptarët kanë prodhuar gjatë këtyre viteve. Përgjatë historisë sonë politikanët kanë lëshuar shpesh pjesë të territoreve kombtare për të marrë pushtet…dhe sot e gjejmë Shqipërinë me çerekun e territoreve që do duhet të kishte, sot e gjejmë luftën e luftëtarëve të Kosovës nën akuzë në Tribunal e ngritur me votën e deputetëve shqiptarë të Kosovës, gjejmë Kosovën të shqyer në Mitrovicë, Preshevë e në Mal të Zi, sot vështrojmë pa kurrfarë habie se si një luftë heroike e vetmbrojtëse po demontohet moralisht e ligjërisht dhe po vihet nën akuzë, ndërsa ne mjerisht ose rrimë e kundrojmë pa lëvizur as gishtin, ose i japim votën në parlament…

Tash ka nevojë për veprime e bashkveprime urgjente. Më së pari shteti shqiptar i Shqipërisë dhe i Kosovës duhet të veprojë si një i vetëm. Të lemë mënjanë cicërimat sa në Tiranë e sa në Prishtinë, dhe ti dalim bashkërisht në krah Rramush Haradinajt që sot është fytyra e Luftës së UÇK-së, anipse e goditur, e përbaltur dhe e tradhëtuar. Së dyti, të nisim një process të vërtetë bashkimi mendjesh e politikash të përbashkëta, të lemë mënjanë marrinat e kombit Kosovar e shqiptar dhe të sillemi si një gjak e një mendje.

Rramush Haradinaj nuk ka nevojë për askënd nga ne. Ja ka dalë bukur fort të tregojë pafajsinë e tij me parë, e ka dalë me ballin lart nga Haga dhe do ja dalë edhe kësaj here. Por sot e kaluara dhe e ardhmja jonë ka nevojë për mbrojtje nga të gjithë ne, nga politikanët e Shqipërisë, Kosovës, opozita, diaspora, diplomacia dhe ekonomia e fuqishme dhe që vepron njëherazi. Veprime e protesta energjike, ne Francë nga diaspora, në diplomaci nga Tirana e Prishtina, protesta para çdo ambasade franceze kudo ku ka shqiptarë…duhet të fillojmë të sillemi si një komb i përgjegjshëm..

Nuk jemi bashkëvuajtës dhe bashkëfajtorë

December 7, 2016 by dgreca

Nga Mesila Doda/

Gjatë një konference për dënimin e krimeve të komunizmit në Parlamentin Europian në Bruksel, deputetja e PDIU-së, Mesila Doda është shprehur se Europa ngrihet mbi themelet e respektit për të drejtat e njeriut. Sipas saj, dënimi i diktaturës dhe krimit mbetet ende sfidë morale e shoqërisë shqiptare. Kush nuk reflekton mbi të kaluarën nuk ndërton dot një të ardhme, ndaj dosjet duhen hapur, kurse eksponentët e regjimit komunist, bashkëpunëtorët e tyre, spiunët e Sigurimit të Shtetit duhet të marrin dënimin moral të historisë.Më tej fjalimi i plotë i Mesila Dodës në Parlamentin Europian.

Të nderuar pjesmarrës,\

Jam e privilegjuar dhe mirënjohëse që jam pjesë e këtij takimi të mbajtur sot për një temë që shpesh e trajtojmë si të kaluar, të largët, por që ende influencon jetën tonë, mënyrën tonë të menduarit dhe që është ndarja nga trashëgimia e së kaluarës komuniste dhe trajtimi i dokumenteve sekrete të regjimit e më specifikisht trajtimi i hapjes së dosjeve sekrete dhe denoncimeve të bëra përgjatë thuajse gjysëm shekulli.Fjala ime e sotme do ketë një pjesë historike, ku do mund të sjellë shkurtimisht historikun e hapjes së dosjeve dhe lustracionit përgjatë viteve të tranzicionit të demokracisë shqiptare dhe aktualitetin e sotëm se si po trajtohet ky fenomen në vendin tonë.Qysh me fillimin e demokracisë Shqipëria nuk arriti të kryente një ndarje të thellë morale e historike nga e kaluara e saj komuniste. Trajtimi i viteve të para të periudhës post-komuniste më së shumti ju referua një thënie, e cila në një farë mënyre e amnistonte regjimin diktatorial komunist: “Të gjithë bashkëvuajtës, të gjithë bashkëfajtorë”. Me këtë filozofi regjimi moralisht u amnistua, sepse për hir të kohezionit social nuk u mbajt një pozicion moral refraktar me regjimin e shkuar. Megjithatë qeveria demokratike e viteve të para, ndërmori disa hapa konkretë. Rreth 40 ish-eksponentë të regjimit u dënuan për genocid ndaj popullsisë së tyre dhe një komision i posaçëm u emërua për largimin nga detyrat e larta publike të zyrtarëve që kishin bashkëpunuar me regjimin si bashkëpuntor të organeve të Sigurimit.Thënë ndryshe pra, pati një Ligj për kontrollin e figurës së zyrtarve dhe pati dënime për disa eksponentë të regjimit. Kuvendi i Shqipërisë miratoi një rezolutë që dënonte krimet e ish-regjimit, por nuk pati një proces tërësor, refraktar e transparent që do bënte të mundur hapjen e plotë, tërësore, të dokumenteve sekrete të diktaturës, largimin e gjithë të inkriminuarve e mbi të gjitha krijimin e një pozicionimi moral të elitave politike e kulturore, por edhe gjithë popullsisë në raport me të kaluarën kriminale të vendit.Përgjatë viteve më pas, edhe ky ligj pushoi së ekzistuari dhe palët thjesht kanë bërë lojëra politike, kur e si kanë mundur për të influencuar jetën politike e institucionale të vendit, por askush nuk ra dakord të krijonte një qasje ndryshe, një ndarje morale, të zbardhte krejtësisht krimet e diktaturës komuniste dhe të mbyllte çdo përpjekje për të mbajtur nën kontroll sistemin e individët me informacione, por edhe metoda të trashëguara nga një e kaluar totalitariste e autoritariste.Në vitin 2008 u miratua nga Parlamenti i Shqipërisë ligji për kontrollin e figurës së zyrtarve, i cili tentonte të largonte personat që kishin rihyrë në sistem por edhe ata që kishin mbetur në organet drejtuese të drejtësisë, ekzekutivit dhe legjislativit. Ligji u quajt antikushtetues dhe u rrëzua nga Gjykata Kushtetuese, ku shumica e antarëve prekeshin drejtpërdrejtë nga pasojat e ligjit dhe ishin në konflikt të pastër interesi gjatë gjykimit të tij.Ne vitin 2013 në një inisiativë të përbashkët timen dhe të zotit Shpëtim Idrizi, kryetar i PDIU, sollëm në Parlament një ligj të përgatitur nga shoqëria civile, Grupi Shqiptar i të Drejtave të Njeriut mbështetur nga Lëvizja e ish-Studentëve të Dhjetorit, të cilët janë iniciuesit e lëvizjes antikomuniste në Shqipëri. Ky ligj që ne sollëm mbante parasysh vërejtjet e bëra nga Gjykata Kushtetuese për ligjin e meparshëm dhe në të njëjtën kohë afronte një zgjidhje përfundimtare e radikale të problemit. Menjëherë qeveria solli me urgjencë një ligj tjetër që kishte në objekt një ligj i së drejtës për informim që është një ligj për hapjen e dosjeve sekrete, ligj i cili sot është miratuar, ndërsa refuzoi ligjin e paraqitur prej nesh.Sot, ka një ligj të miratuar për hapjen e dosjeve pa emra, vetëm me iniciale, i cili nuk do të shoqërohet me largimin e personave të inkriminuar dhe as të atyre që ka qenë pjesë e funksionarëve të ish-regjimit, pra një hapje dosjesh për efekt informimi pa lustracion dhe pa emra. E megjithatë edhe për këtë u deshën thuajse dy vjet që të zgjidhej Autoriteti i Hapjes së Dosjeve, pasi ligji u fut në sirtar dhe Autoriteti që do kryente veprimtarinë nuk krijohej në shkelje të hapur të procedurave dhe afateve ligjore. E them këtë fakt për të sjellë para jush se sa e gjallë dhe e fuqishme është ende sot trashëgimia komuniste në vendin tim, megjithëse ky është vetëm një tregues, por ende jo i gjithë realiteti. Shpresoj me gjithë zemër që Autoriteti i krijuar për hapjen e dosjeve, me mbështetjen e qeverisë gjermane dhe OSBE do mund të bëjë një hap përpara që është një mision i cunguar, por gjithsesi është një hap drejt zbardhjes së krimit.

Para disa vitesh në Shqipëri u nderuan me medalje nderi nga Ministria e Mbrojtjes disa veteranë të Luftës së Dytë Botërore. Siç doli më vonë mes tyre kishte persona që kanë marrë pjesë në torturimin e klerit katolik të martirizuar shqiptar dhe disidentëve të tjerë. Përsëri ne sollëm një ligj që të kishim mundësi që për figura të tilla të rishikoheshin titujt e nderit që kanë marrë përgjatë jetës së tyre. Ende sot rezultojnë të kenë urdhrat më të lartë shtetëror eksponentët më të lartë komunistë, përfshirë Enver Hoxhën, i cili është Hero i Popullit. Si gjithmonë, Kryeminnistri solli me shpejtësi një ligj paralel, por kësaj here të dyja ligjet dhe ai i sjellë prej nesh dhe ai i kryeministrit kanë patur fatin e Autoritetit të Hapjes së Dosjeve. Parlamenti nuk e merr në shqyrtim duke shkelur në mënyrë të njëanshme të gjitha procedurat parlametare. Kam bërë thirrje publike, letër Kryetarit të Kuvendit dhe nuk marr asnjë përgjigje.Sot, kemi 38 martirë të Kishës të shpallur nga Vatikani, të nderuar nga Presidenti me urdhrin më të lartë të Kombit dhe në të njëjtën kohë kemi të nderuar xhelatët e tyre. Ky është raporti që kemi ende sot me të kaluarën dhe moralin e shtrembër që klasa politike ka mbajtur në trajtimin e saj. Një e djathtë që nuk pati kurrë kurajon t’i shkonte deri në fund zbardhjes së kaluarës e ndarjes prej saj, megjithëse e përdor politikisht sa herë i duhet dhe një e majtë që herë pas here tenton një makiazh të trashëgimisë së saj politike, por nuk ka fuqinë që të bëjë një rishikim total dhe një ndarje historike reale nga kjo e kaluar.Në këto kushte qasjet ndaj këtij problem, por edhe pasojat që kanë rrjedhur janë të shumta. Unë besoj se një ndarje radikale, ku të vërtetat historike të thuhen publikisht dhe ku personat e inkriminuar e pjesmarrës të mos mbajnë pozita të larta shtetërore, nderime e tituj shtetëror është qasja më e drejtë për të mbyllur një kapitull të së kaluarës. Prej atij regjimi kemi të trashëguar urrejtje ndaj njëri-tjetrit, luftë të paprinciptë politike dhe autoritarizëm në drejtim të partive politike shqiptare. Prej asaj kohe kemi të trashëguar një gjuhë vulgare e kriminale për të asgjësuar kundërshtarin politik, por edhe të pabindurin brenda forcës politike. Prej asaj kohe nuk ka më asnjë kod moral a njerëzor që të jetë pikë referimi absolute e klasës sonë politike dhe elitave që duket sikur lëvizin, por janë gjithmonë të vjetrit, të cilët diktojnë delfinët e rinj e të paaftë për të sjellë diçka të re në një realitet që po lodh qytetarët shqiptarë.Unë nuk besoj se lufta jonë është me të kaluarën, por besoj fuqishëm se lufta jonë është me krimin e fshehur të së kaluarës që dikton të ardhmen e vendit. Asgjë nuk do ndryshojë, nëse nuk kuptojmë që morali duhet të jetë pjesë e politikës dhe se ky pozicionim moral së bashku me Çështjen Kombëtare janë dy shtyllat e larta, ku duhet të mbështetet veprimtaria e politikës dhe politikanëve, drejtësisë, gjyqtarëve, prokurorëve, shoqërisë civile, medias e artit. Kemi nevojë të shohim nga vetja, të largojmë të paaftët, të korruptuarit e të inkriminuarit dhe të nisim një faqe të re të historisë moderne të kombit.