NË KAMPIN E TEPELENËS – Dielli

MEMORALI PER FEMIJET QE NUK I MBIJETUAN TMERRIT NE KAMPIN E TEPELENES- STAFI FALENDERON KONTRIBUESIT/

– EDHE VATRANET KONTRIBUTORE PER SHPIRTRAT E FEMIJEVE TE PAFAJSHEM-/

Redaksia e Gazetes Dielli ka marre kete informacion nga Stafi MEMO:Stafi i MEMO-s ju shpreh mirenjohjen per kontributin tuaj ne ndertimin e Memorialt te Femijeve qe nuk i mbijetuan tmerrit te Kampit te internimit ne Tepelene.

Ju jemi mirenjohes per besimin dhe perkrahjen Tuaj ne kete nisme.

Rruga per ndertimin e memorialit dhe muzeut do te jete e gjate dhe aspak e lehte. Mjerisht komplekset e trajtimit te se shkuares jane akoma te konsiderueshme per shoqerine shqiptare.

E gjate persa duhej bere kohe me pare, dhe e veshtire, sepse veprat e permasave te tilla shkaktojne perplasje e termete pas nje periudhe te gjate heshtjeje.

Heshtja nuk do te rehatohet me ne kujtesen e shqiptareve!!!

Mund t’ia dalim,vetem nese jemi bashke!

Me poshte po ju njohim me disa te dhena teknike dhe organizative mbi realizimin e Memorialit:

Faza e pare:

Rrethi i qepariseve: rreth 300 te cilet kane nisur te mbillen gjate muajit nentor per motive qe shpjegohen nga specialistet e Green Farm. Ne kete faze eshte parashikuar edhe realizimi i impiantit te vaditjes si dhe perkujdesja dyvjeçare nga Green Farm dhe ing. Kleanthi Mandi, drejtor i AKZM (Agjencia Kombetare e Zonave te Mbrojtura).

Faza e dyte:

Realizimi i “platformes se paqes”: ne te cilen do te gdhenden emrat e te gjithe femijeve te vdekur ne kete kamp. Shume nga keto femije jane ende anonime.

Per plotesimin e listes se viktimave kemi nevoje jetike per kontributin tuaj. Ju lutemi te na shkruani dhe te na ndihmoni me informacione, te cilat ne do te mundohemi t’i certifikojme nga instancat perkatese shteterore.

Lista e emrave qe kane kontribuar deri tani:

Gjon Radovani
Ema Andrea
Sara Kapo
Antonela Hako
Adi Hako
Teit Gjini
Albina J. Gjergji
Kozeta Kurti
La Clinique de Paris Tirana
Mand Peza
Marcela Lati
Neritan Liçaj
Nirvana Dovana
Keti Koci Curani
Ori Eleni Kuçi
Antoneta Ndreka
Majlinda Bregu
Milva Ekonomi
Abi Dodbiba
Albi Greva
Anastasi Prodani
Ina Kasimati
Rita Gjeka
Alfred Rushaj
Ela Cenomeri
Jozefina Radovani
Silva Radovani
Adrian Radovani
Bruna Jakovi
Aida Tirana
Loreta Bega
Nertila Vasili
Balina Bodinaku
Enkeleda Kasa
Erkid Veizi
Eni Karagjozi
Lorina Maqina
Eda Halili Badra
Majlinda Miho
Niko Peleshi
Rudina Hysni Dema
Lek Preng Pervizi
Gentiana Mara Sula
Briken Fejzullai
Briken Fejzullai
Jonida Shehu
Xhenisa Shehu
Altin Basha
Rovena Lule Kuka
Iliriana Ardian Trebicka
Gentian Doda
Valentina Bonizzi & Driant Zeneli
Martina Banushi
Rina Radovani
Astrit Alikaj
Ylli Gurra
Abaz Hado
Merita Rexha Tërshana
Nora Kushti
AN-Nonim
Holta Koci
Julka Gramo
Orjeta Celi
Edmond Ulbani
Ermira Struga
Jalldis Shijaku
Alessandra Bertini
Luljeta Luli Progni
Gjetë Kadeli
Gjetë Kadeli
Sokol Bushgjokaj
Kristale Rama
Ilir Meta
UNDP Albania Brian J. Williams
Voltana Ademi
Emanuela Pepkola Zaimi
Ines Meqemeja
Ester Meqemeja
Darina Kokona
Roland Bejko
Anila Collaku & Dukagjin Çollaku
Ardita Repishti
Arben Derhemi
Dhurata Çupi Tyli
Roden Keta
Merita Meçe
Enriketa Eni Papa
Aleksandra Tasi
Marjana Papa
Ajola Xoxa
NBG Staf – Dega Bllok
Familja Dojani.
Kasem Hoxha
Teuta Xhindi
Renis Tershana
Aferdita Deda
Fran Ivezaj
Alfred Jazxhi
Mimi Kodheli

100.Mati Serreqi

101.Carlo Scippacercola

102.Gema Carretero

103.Matura 2019.Shkolla:“Tirana Jone“

104.Elona Resulaj

105.Ajka Kallaku

106.Jon Gjebrea

107.Anna Gjebrea

108.Ajer Isai

109.Jonida Bardho

110.Jozef Fasching

111.Shkolla Austriake „Peter Mahringer“

112.Shkolla Austriake „Peter Mahringer“

113.Shkolla Austriake „Peter Mahringer“

114.Shkolla Austriake „Peter Mahringer“

115.Adela Gjergjani

116.Astrit Patozi

117.Elisa Spiropali

118.Zamira Kita

119.Ilda Zaloshja

120.Capital Point

121.Pranvera Skenderi Berberi

122.Silvia Kacarosi

123.Aleksander Kurti

124.Kole Kurti

125.Igli Cara

126.Doklea Ademi

127.Sabina Kodra

128.A.W.A

129.Eglantina Gjermeni

130.Megi Gjermeni

131.Niki Dulaku

132.Noah Dulaku

133.Alina Karaulli

134.Familja Begea

135.Drin&Ditmar Berisha

136.Jozef Shiroka

137.Matilda Mirakaj

138.Kelvin Zifla

139.Eriona Kakeli

140.Rajmonda Bulku

141.Agron Shehaj

142.Elti Fusha

143.Green Farm

144.Euro Garden

145.Nxenesit e Shkolles „Vincens Prendushi“ Durres

146.Genc Ruli

147.Qendra“MARIA MAZZARELA“

148.Elmaksida Berisha

149.Merita Kazazi

150.Gzim Rruzhdi Piraniqi

151.Eduard Marashi

152.Shkolla „COR JEZU“

153.Gerald,Malvi SULA

154.Joakin Baqli

155.Rudina Xhillari

156.Arjan Stajka

157.Albert Nikolla

158.Sander Lleshi

159.Agron Gjekmarkaj

160.Andrea Zaja

161.Nikolin Kuxhija

162.Meri Stajka

163.Marina Stajka

164.Anila Stajka

165.Jak Bushati

166.Simon Mirakaj

167.Sokol Mirakaj

168.Armand Maho

169.Teatri METROPOL

170.Teatri METROPOL

171.Teatri METROPOL

172.Jace Hysolli

173.Bledar Vorpsi

174.Xhavit,Fiqerete Vorpsi

175.Gianni Stellagrande

176.Noela Ruco

177.Arta Vorpsi

178.Edmond Vorpsi

179.Myrshit Vorpsi

180.Megi Topalli

181.Genar Topalli

182.Viktor Luca

183.Tefta Bejko

184.Andi Tepelena

185.Joanna Topalli

186.Kolec Topalli

187.Oltion Kadiu

189.Drita Mishto

190.Nustret Alizoti

191.Gani Veliu

192.Gjergj dhe Aida Balaj

193.Zef Balaj

194.Shahin Dema,Sahade Dema,Flutur Dema

195.Fatmire Dema,Lirie Dema,Orchida Harizaj

196.Marash Mrnacaj

197.Gjek Gjonlekaj

198.Agim Rexhaj

199.Marjan Cubi

200.Dalip Greca

201.Ramiz Mujaj

202.Ndue Perlleshi

203.Mhill Gjuraj

204.Gezim Nika

205.Ilir Ademi

206.Mark Mernaci

207.Nikoll Sokoli Vushaj

208.Ervin Dine

209.Ilirjan Blloshmi

210.Ilir (Mustafa) Gjini

211.Gjin Mustafa

212.Yzedin Belliu

213.Sulo Lekdushi

214.Albanian Culture TV

215.Adem Belliu

216.Zyhdi Karagjozi

VATRA , BASHKEPUNIMI ME AIDSSH

Fotografite shoqeruse jane marre takimi i perbashket i Vatres me AIDSSH me 1 Dhjetor 2019 ne Royal Regency.

Me ftesë të Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA në kuadër të bashkëpunimit me Autoritetin për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit arriti në SHBA zonja Gentiana Sula, kryetarja e këtij institucioni së bashku me bashkëpunëtorët.Të enjetn me 29 nëntor zonja Sula e shoqëruan nga z. Simon Mirakaj vizituan Vatrën , ku u pritën nga kryetari i saj z. Dritan Mishto. Gjatë takimit u biseduan fushat e bashkëpunimit. Zonja Sula e shoqëruar nga kryetari i Vatrës vizitoi edhe familjen Mrnacaj, një nga familjet tipike e persekutuar dhe e ndjekur nga Sigurimi i shtetit. Familja u vuri në dispozicion materiale shkrimore dhe fotografike.

Me 30 Nëntor, Zonja Sula së bashku me ekipin e saj ishin musafire të Vatrës në Festën e Flamurit, 106 vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë. Kryetarja e AIDSSH u duartrokit gjatë fjalimit të saj përshëndetës.

Të Shtunën me 1 Dhjetor kryetarja dhe ekipi që e shoqëronte ishin përballë komunitetin në takimin informues organizuar nga Vatra në Royal regency Hotel në Yonkers. Gjatë takimit zonja Sula dhe shoqëruesit e saj sqaruan publikun rreth veprimtarisë së Institucionit dhe kërkuan bashkëpunim e pjesmarrje në procesin e zbardhjes së persekutimit e përndjekjes gjysëmshekullore të shqiptarëve, ku një pjesë e madhe e shqiptarëve të Amerikës dhe të afërmit e tyre në Shqipëri ishin objekt përndjekje e survejimi. Në simpoziumin që organizoi Federata Vatra, u bë prezantimi i projektit të dëshmive gojore dhe punës për muzealizimin e kampit të Tepelenës, të konkretizuar në botimin e parë të librit të dëshmive dhe në mbjelljen e pemëve të Memorialit të fëmijëve që humbën jetën atje.

Pas takimit informues shumë nga pjesmarrësit plotësuan formularët dhe u bënë pjesë të kontributit për Memorialin e Tepelenës.

Më pas zonaj Sula dhe ekipi i saj shkuan në Washington për të nënshkruar marrveshjen e bashkëpunimit me Zërin e Amerikës.

Bisedoi : Nebil CIKA/MINERVA/
Agim Musta rrëfen për shfarosjet në kampet e internimit në diktaturën komuniste
Në emisionin “Rrno për me tregue” këtë javë ka qenë i ftuar studiuesi dhe ish-i përndjekuri i regjimit komunist Agim Musta. “Ngjarja që do të trajtojmë është shumë e dhimbshme për historinë e vendit. Bëhet fjalë për një nga krimet më të rënda që ka kryer diktatura komuniste në Shqipëri, madje mund të jetë e vetmja diktaturë komuniste në Europën Lindore që ka kryer të tilla krime: internimi, vrasja e fëmijëve dhe moshave të vjetra. Unë do ta përkufizoja si “holokausti shqiptar”. Krimet që ka kryer diktatura komuniste në Shqipëri mund të quhen të barasvlershme me krimet që ka kryer nazizmi në Gjermani. Në kampet e internimit si ai i Tepelenës dhe i Porto-Palermos kanë ndodhur vrasje makabre. Treqind fëmijë të vrarë, shumë djem të moshës së re të verbuar dhe varrosje e kufomave të të dënuarve politikë. Për të trajtuar këtë ngjarje tragjike që i ka ndodhur kombit, kam të ftuar zotin Agim Musta, një studiues i krimeve të komunizmit dhe një ish-i burgosur politik”, – tha në hyrjen e emisionit gazetari Çika.
– Zoti Musta, ç’mund të na thoni për këtë ngjarje të rëndë që i ka ndodhur vendit?
– Internimet e diktaturës në Shqipëri filluan në 22 dhjetorin e vitit 1944, sidomos në pjesën veriore të Shqipërisë. Me qindra familje nga Veriu i vendit u dhunuan dhe u plaçkitën. Komunistët u vodhën atyre çdo gjë, deri te pulat që kishin në kotec. Mundën të shpëtonin vetëm disa para që kishin fshehur në pjesët intime të trupit. Këtë gjë e pohon edhe ish-oficeri i Sigurimit Lekë Mëlyshi, vëllai i Pal Mëlyshit, Heroi i Popullit në diktaturën komuniste. Familja e Abaz Kupit ka bërë 51 vjet internim. Këto familje meritojnë të futen në librin “Gines”. Vajza e tij, Lirie Kupi, ka vuajtur 51 vjet internim: 4 vjet gjatë kohës së pushtimi fashist dhe 47 vjet gjatë kohës së diktaturës komuniste në Porto-Palermo.
– Nuk është vetëm familja Kupi, ka edhe shumë familje të tjera që janë internuar në këto kampe përqendrimi, të cilat i kanë përjetuar të dyja llojet e internimit: ato të fashizmit dhe të komunizmit. Në librin tuaj ju keni trajtuar disa lloje internimesh që janë bërë në Shqipëri. Flisni për Perandorinë Otomane, kohën e Zogut, pushtimin e Italisë dhe komunizmin. Cili është ndryshimi ndërmjet këtyre?
– Kampet italiane dhe komuniste ndryshojnë si nata me ditën. Ali Kelmendi, ish-kapter, agjent i KOMINTERN-it, që nisej me shërbim. Ai kishte ardhur në Shqipëri për misionet e tij dhe u diktua nga forcat e Sigurimit. Atë e çuan në internim në Gjirokastër. Po çfarë internimi ishte ai i Ali Kelmendit? Atë e caktuan nga prefektura e Gjirokastrës që të ushqehej në një restorant të klasit të mirë dhe të rrinte në një dhomë komode, të flinte aty. I vetmi kusht që i vunë ishte të paraqitej një herë në dit në komandën ushtarake të Gjirokastrës. Kjo gjë i bën shumë historianë dhe studiues të çuditen nga toleranca që kishte regjimi i Zogut. Në kohën e Zogut ishte me rregull që personat internoheshin vetëm me vendim të Këshillit të Ministrave, duke bërë një analizë shumë të thellë. Dhe jo si në kohën e diktaturës, që edhe një kapter i thjesht i policisë kishte të drejtë të internonte njerëz. I tillë ka qenë përfaqësuesi i minoritetit grek Vasil Shahini, që e vranë komunistët në Gjirokastër më 1943. As në sasi nuk mund të krahasohet periudha e Zogut me atë komuniste. Në kohë e mbretërisë të internuarit numëroheshin më gishta, ndërsa në periudhën komuniste ishin me shumicë njerëzit e internuar. Gjithashtu kishte ndryshim rrënjësor edhe në trajtimin që u bëhej të internuarve. Trajtimi komunist ishte për shfarosje, gjë që e pohon Kadri Hazbiu në gjyqin që iu bë më 1983-shin. “Në mënyrë të paligjshme ne sekuestruam dhe përvetësuam së bashku me pushtetin lokal pasurinë e personave”, -thotë ai
– Zoti Agim, të qëndrojmë në kampet e përqendrimit. Sipas librit tuaj, por dhe sipas dokumenteve të arkivave të komunizmit, në shumë fshatra të thella të Shqipërisë kishte njerëz të internuar, por ju keni veçuar disa kampe, që mund të quhen “kampe të shfarosjes”. Bëhet fjalë për kampin e Tepelenës dhe kampin e Porto-Palermos. Më kanë bërë përshtypje një shifër që ju keni publikuar: 400 persona të vdekur, 300 prej tyre ishin fëmijë. Cilat ishin arsyet që kanë ndodhur këto vdekje? Cilat ishin shkaqet?
– Unë do t’ju tregoj një fakt, të cilin ma kanë thënë në burg. Vetë djali i Qazim Mulletit, të cilit i bëhej parodi, më ka thënë se brenda një periudhe 6-mujore ka varrosur dhe shfarosur rreth 350 fëmijë. Shumica e fëmijëve kanë vdekur nga uria. Gratë që ishin të internuara i çonin në malin e Luzatit për të prerë dru ose për të mbledhur gurë dhe i linin fëmijët pa ngrënë. Edhe ndërkombëtarët habiten tej mase kur dëgjojnë këto gjëra. As në Rusinë staliniste, që është pjella e komunizmit botëror, nuk kanë ndodhur të tilla krime makabre.
– Në libër thuhet se kampi ishte i ndërtuar në një fushë të minuar he shumë fëmijë kanë vdekur duke luajtur në fushat e minuara. Ishte e qëllimshme ngritja kampit në këtë fushë të minuar?
– Gjatë luftës italo-greke, që filloi në tetor të vitit 1940 dhe përfundoi në maj të vitit 1941, këto fusha u minuan ngaqë aty ishte një repart i madh ushtarak. Kazermat e repartit u përdorën për internimin e njerëzve nga komunistët. Pikërisht me tërheqjen italiane kishin mbetur shumë municione ushtarake të paplasura.
– Një nga detajet për kampin e Tepelenës ishte dhe zhvarrosja e kufomave të fëmijëve, të cilët i varrosën në breg të lumit. A gjenden sot gjurmë të këtyre krimeve?
– Kjo ishte metodë e komunistëve. Këtë në burg ma ka thënë vetë gjenerali i sigurimit. Në fillim kufomat i varrosnim me gëlqere të pashuar, më pas i varrosnin buzë lumenjve dhe përrenjve, me qëllim që, kur ata të vërshonin, t’i merrnin kufomat dhe t’i çonin në det. Nga këto metoda nuk janë gjetur as 20% e kufomave, pasi pjesa tjetër ka përfunduar në det.