• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Bilal Xhaferri në përvjetorin e lindjes

November 2, 2022 by s p

Nebil Çika/

Bilal Xhefari ishte dhe mbetet pena ndryshe e letërsisë shqiptare të gjysmës se dytë te Shekullit të XX .
Si në Shqipëri edhe në emigrim ai ruajti të njëjtin talent e stil, të njëjtë mënyrë të treguari, atë që e beri të veçantë kur shkruante në Shqipërinë, në kushtet e një letërsie politike realizmit socialist . Bilali spikati, nuk shkruante si të tjerët, se nuk ishte si ata .
Vinte nga një familje antikomuniste pra, nuk kishte si të merrte një edukim familjar komunist, përkundrazi.
Nuk bëri shkollë letërsie gjë që e shpëtoi nga virusi i realizimit socialist që mësohej në shkollat e letërsisë se Shqipërisë komuniste.
Të vetmet “leksione “ të letërsisë dhe estetikës , në dijeninë time, i mori nga Musine Kokalari, në bisedat me të ne kur jetonin ne barakat e Rruga Urës në Rrëshen, ku Musineja ishte e internuar dhe Bilali punëtor krahu në ndërmarrjen “Rruga Ura “. Musine Kolalari ishte shkrimtare e diplomuar për letërsi në Romë dhe përcolli tek Bilali “rregullat” parimet perëndimore e të shkruarit letërsi që të bashkuar me talentin e tij te jashtëzakonshëm e bënë atë të veçantë e të dashur si shkrimtar dhe veçanërisht, ndryshe nga te tjerët .
Bilali spikati se nuk shkruante për partinë e qeverinë , por për njerëzit lexuesit .
Ai nuk synonte që letërsia e tij ti pëlqente autoriteteve, diktaturës dhe diktatorit që ishin kushte vendimtare për të bërë “karrierë” si shkrimtar në atë kohë. Ai donte dhe shkoi për njerëzit e thjeshtë dhe kjo ishte diferenca suksesi por njëherazi edhe fatkeqësia e tij ne atë kohë të mbrapshtë jo vetëm për shkrimtarët dhe letërsinë.
Bilali bëri diferencën, jo vetëm si shkrimtar, por edhe si njeri e intelektual, si patriot .
Nuk u pajtua me të keqen me konformizmin kriminal të “elitës” kulturore te diktaturës komuniste .
Tha fjalën e tij të lirë ne kohën kur fjala e lirë ishte para skuadrave te pushkatimit e varej në litar.
Madje më shumë se kaq guxoi te sfidojë ”Zesuin” e letërsisë komuniste, beniaminin e diktatorit shkrimtarin e oborrit të tij .
Dhe për këtë e pësoi keq .
Nuk është se nuk i dinte pasojat por një shpirt i lirë nuk mund ta durojë e ta pranojë poshtërimin nuk mund të hesht ndaj të keqes . Këtë e bëri Bilali , ai dhe vetëm ai. Dhe jo në biseda private e me zë të ulët .
Por atje ne selinë zyrtare të letërsisë komuniste, në sallën e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve te Shqipërisë .
Ballë për ballë me ta , njëherazi ballë për ballë edhe me ”skuadrën letraro-artisike te pushkatimit “.
Ajo që ai bëri në diktaturë ishte e mahnitshme !
Por po kaq e mahnitshme ishte edhe ajo që beri në liri .
Pas arratisjes nga vendi ne pame një Bilal tjetër, poet e shkrimtar tjetër . Jo në stil por në përmbajtje ide e veçanërisht në mesazhet veprës letrare e tij .
I dua dhe i vlerësoj shumicën e vepra te Bilalit por “Balada Çame” mbetet për mua kryevepra e tij. Një himn e elegji bashkë për plagën tonë të madhe kombëtare të quajtur Çamëri . Vetëm një pene e mendje si e Bilal Xhaferit mund të përcjellë në pak vargje gjëmën çame, masakrimin e grave dhe fëmijëve djegien shtëpive, grabitjen e tokave e pasurive spastrimin etnik etje ,Çamërinë e robëruar, e shkretuar !
Një elegji sa historike aq edhe aktuale .
Askush si Bilali me këtë poezi, as politikanet e as historianët nuk ka frymëzuar përpjekjet për zgjidhjen e “çështjes çame” . Por roli, misioni i shkrimtarit ky është te frymëzojë, dhe ne lëtërsinë shqiptare shumë pak kanë munduar ta bëjnë një gjë të tillë .
Bilal Xhaferi është shkrimtari , poeti i dhimbjes. Ka shume dhimbje e pikëllim në veprën e tij .
Por nuk kishte si te ndodhte ndryshe . Realiteti për të cilin ai shkroi i tillë ishe plot dhimbje e pikëllim, Shqipëria në diktaturë Kosova e Çamëria ne robëri. Njerëzit këtu edhe si lexues edhe si subjekte e personazhe letrare ishin në dhimbje e pikëllim .
Bilali nuk e shpiku, nuk e trilloi dhimbjen, e gjeti tek atdheu e populli i tij , familja e tij , subjektet e personazhet e tij , lexuesit e tij . Ai me talentin, mendjen e ndritur dhe guximin e tij vetëm i ngriti lart për ti parë të gjithë, i përjetësoi në letërsi, ne libra , ne histori, për të mos u harruar e sidomos për tu mos u përsëritur më kurrë. Bashke më me to shkroi edhe emrin e tij në letërsinë e historine shqiptare.

Filed Under: Histori Tagged With: Nebil Cika

Kampi i Tepelenës është një nga faqet e errëta të diktaturës

August 24, 2021 by s p

Nga: Autoriteti për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit 1944÷1991

𝐓𝐞̈ 𝐩𝐚𝐠𝐣𝐞𝐭𝐮𝐫𝐢𝐭 𝐧𝐞̈ 𝐓𝐞𝐩𝐞𝐥𝐞𝐧𝐞̈

Më 23 gusht, Ditën Europiane të Viktimave të Totalitarizmit, ekipi i Autoritetit zhvilloi sot pelegrinazhin e përvitshëm në ish-kampin e internimit të Tepelenë, vend ndëshkimi gjatë regjimit komunist, 1949-1953.

Kampi me tela me gjemba i Tepelenës është një nga faqet e errëta të diktaturës, ku u mbajtën për disa vjet në kushte cnjerëzore me mijëra familjarë të kundërshtarëve të regjimit, gra, fëmijë e të moshura, të pafajshëm. Mes tyre edhe Lek Pervizi, sot në të nëntëdhjetat, që me vizatimet e tij akribike dëshmoi këtë kamp internimi, historitë e tij, madje edhe një hartë me vendvarrimet e atyre që mbetën në Tepelenë. Dëshmitë flasin për qindra jetë të humbura, që ende sot kërkohen nga familjarët.Sot, ish-kampi i internimit i Tepelenës pritet të kthehet në muze, i vizitueshëm nga shqiptarë e të huaj, duke dëshmuar diktaturën dhe gjurmën e saj në të sotmen. Njohja në terren e vendeve të rëndësishme të kujtesës përcakton edhe itinerare të vizitueshme nga të rinj e shkollarë, për njohjen me vendet e vuajtjes së dënimit dhe ndëshkimit në komunizëm.Pas vizitës përkujtimore në kamp, me të mbijetuar e trashëgimtarë të tyre, përfaqësues të shoqatave të të drejtave të njeriut, takimi vijon në pallatin e kulturës Tepelenë, me aktivitetin e radhës për të zhdukurit, që AIDSSH organizon në bashkëpunim me ICMP dhe pushtetin lokal në Tepelenë, në kuadër të projektit “Rritja e ndërgjegjësimit të publikut për drejtësinë tranzitore dhe pajtuese: adresimi i çështjes së personave të zhdukur gjatë periudhës komuniste”, i mbështetur nga Bashkimi Europian.

Shënim: Fotot janë marrë në faqen zyrtare të Autoriteti për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit 1944÷1991.

Filed Under: Featured Tagged With: Autoriteti për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit 1944÷1991, Kampi i Tepelenes, Nebil Cika, Simon Mirakaj

TË PËRNDJEKURIT E REGJIMIT KOMUNIST KRYEN HOMAZHE NË KAMPIN E SHFAROSJES NË TEPELENË

August 23, 2021 by s p

DIELLI

Të përndjekurit e regjimit komunist shqiptar në ditën Europiane e Përkujtimit të Viktimave të Stalinizmit dhe Nazizmit kryen homazhe nderimi e përkujtimi në Kampin e Tepelenës ku komunistët kryen shfarosje e vrasje të njerëzve e fëmijëve të pafajshëm.

Qëndrestarë të burgjeve komuniste, Autoriteti i Dosjeve, Shoqata Antikomunistëve e të Përndjekurve Politik, Instituti i Studimit të Krimeve të Komunizmit, përfaqësues të fesë e shumë bashkëvuajtës të internuar në Tepelenë, kryen si çdo vit homaxhe e përshpirtshmëri në nderim të personave të pafajshëm që humbën jetën në këtë Kamp të tmerrshëm Internimi, vuajtjesh e persekutimi. Në kampin e llahtarshëm të Tepelenës kishte të internuar nga e gjithë Shqipëria, antikomunistë që nuk u pajtuan kurrë me regjimit kriminal të komunistëve sllavë. Të internuarit në Tepelenë ishin  familje me gra dhe fëmijë dhe të përqendruar në grupe në një kazermë në kushte çnjerëzore jetese. “Nderim në jetë të jetëve martirve tanë antikomunistë” përkujton Nebil Cika me rastin e Ditës Evropiane e Përkujtimit të Viktimave të regjimeve totalitare. Simon Mirakaj tregoi për ferrin komunist dhe tmerret e familjeve shqiptare në këtë kamp Internimi. Në ceremoninë e nderimit në Kampin e Tepelenës të pranishmit theksuan rëndësinë e nderimit të këtyre viktimave të pafajshme. Të përndjekurit përkujtuan qindra fëmijët e humbur të Tepelenës, që sot e kësaj dite janë pa varre. Në Kampin e Tepelenës, një kamp me tela me gjemba i ndërtuar nga regjimi komunist, 1949-1953, janë ende sot varret pa emër të fëmijëve që vdiqën nga sëmundjet, uria e kushtet e rënda të jetesës. Projekti i komunistëve ishte shfarosja në masë e popullsisë që nuk iu bind regjimit. Pasi i vrau dhe i burgosi kundërshtarët, regjimi kriminal diktatorial krijoi kampe si i Tepelenës e jo vetëm me qëllim që ti torturonte për vdekje kundërshtarët e tij. Komunistët kryen një genocid të paimagjinueshëm ndaj familjeve kundërshatre të regjimit komunist, klerit dhe intelektualëve shqiptarë. (Dielli)

Fotot u morën nga Profili i Nebi Cikës në FB.

.

Filed Under: Featured Tagged With: Gentiana Mara Sula, Nebil Cika, Simon Mirakaj

Të përndjekurit politik të diktaturës komuniste homazh pranë Memorialit Kombëtar të Internim-Dëbimeve

August 23, 2021 by s p

Dielli

Simon Mirakaj, legjenda e gjallë e qëndresës antikomuniste dhe të përndjekurit politik të diktaturës komuniste kryen nderime si çdo vit  te memoriali i të përndjekurve politikë në Lushnjë. Simon Mirakaj shkruan: “Nga takimi sot me dt.22-08-2021 pranë Memorialit Kombëtar të Internim-Dëbimeve kushtuar ish të internuarve politik shqiptar. “Ne erdhëm në Lushnjë kur shiteshte ujë me kutrove. Ato thërrisnin në pazar :”Hajde re ujë të ftohtë, dy lek gota”. Kur e blije (se Lushnja një çezmë kishte) gotën e ujit, ajo ishte e ngrohtë. Nga populli i Lushnjës ruajmë kujtime të bukura. Të gjithë këta që ishin prezent sot erdhën fëmijë në kampin e internimit, sot janë gjyshër. Në takim mori pjesë dhe kryetari i PD dega Lushnjë Sajmir Korreshi bashkë me vjehrrin e tij e mikun tonë ish-kulakun nga Ngurza Baftjar Çelën e nipin e tij. Në këtë takim ishte prezent dhe kryetari i Shoqatës anti-Komuniste të Përndjekurve Politikë z.Nebil Cika bashkë me bashkëshorten. Në këtë takim përkujtimor u mbajt edhe një minut heshtje për të nderuar kujtimin e ish të internuarëve e të burgosurve që nuk jetojnë e atyre të ekzekutuar. Ne u rritëm e u shkolluam (aq sa diktatura na lejoi, pra vetëm të mesmen) nga sakrifica e nënave tona heroina. Ato na shohin nga lart. Pushofshin në paqe” mbyll shënimin e tij Simon Mirakaj. Më tej në profilin e tij zyrtar z.Mirakaj sjell nga kujtesa emrat e atyre që u arrestuan në Saver: Ahmet Kolgjini, Vasil Kokali, Llambi Plasoti, Zydi Kasa, Emror Koleci, Shanisha Dosti, Stefan Pollo, Loli Mavro, Musa Sina, Nikoll Mernaci, Elez Hoxha, Një djal i ri Poda(17 vjeç), Spiro Gjoka, Fran Tina, Avdulla Nela, Seit Taho, Marko Spiro Gjoni(16 vjeç), Njazi Bylykbashi, Gezim Bylykbashi. Në Gjaz(Lushnje) u arrestuan: Selim Daci, Ded Gjonmarkagjoni, Haredin Nasufi(Dine Dine), Dom.Mikel Koliqi. Të arrestuar pati në Gradishtë, Grabian, Plug, Çermë etj. Emrat nuk më kujtohen të Gradishtit vetëm disa si: Mojs e Lek Mirakaj, Fatbardh Kupi, Qemal Dema, Naim Staravecka, Medi Bylykbashi. Në Plug: Kurt Kola, Evgjen Merlika. Në Çermë: Shefqet Dobra, Ahmet Kolgjini, Eqerem e Fatmir Muja, Rene Dangellia. Në Grabian: Medi Celiku, Tefta Tasi Besa, Meleq Cane, Sejat Tare, Besa Duma, Xhemil Zace, Xhem Sadria, Baki Shehu, Tahir Agolli etj. Ka dhe të tjerë por këta më kujtohen. Kemi qenë larg njëri -tjetrit (ishim të izoluar). Mund të plotesohen nga të tjerët sipas kujtesës nëpër kampet e ndryshme të internimit. Nga Savra nuk besoj se kam harruar njeri. Gradisht, Plug, Grabian, Çermë, po kam harruar.Kujt ti kujtohen emrat të mi dërgojë që ta plotësoj listën” u drejtohet z.Mirakaj bashkëvuajtësve të tij. Kundërshtarët e regjimit komunist u persekutuan gjysëm shekulli në Shqipëri thjeshtë se deshën lirinë e jo diktaturën.

Filed Under: Politike Tagged With: Nebil Cika, Simon Mirakaj, te perndjekurit

Gjirokastër, nderohen dëshmorët nacionalistë që ranë në Grehot

September 14, 2020 by dgreca

Nga Raimond Kola-*

14 shtatori shënon në Shqipëri Ditën e Dëshmorëve Nacionalistë. Në Grehot të Gjirokastrës formacione të djathta nderuan sot 36 luftëtarë mes të cilëve edhe komandantin e Ballit Kombëtar Hysni Lepenica. Pjesëmarrësit në ceremoni kërkuan nga historianët të rivlerësohen ngjarjet që lidhen me rolin e Ballit Kombëtar dhe luftën e Grehotit.

14 shtatori shënon në Shqipëri Ditën e Dëshmorëve Nacionalistë. Kjo datë lidhet me 14 shtatorin e vitit 1943 ku në një betejë në Grehot të Gjirokastrës me pushtuesit italianë që po linin Shqipërinë u vranë 36 luftëtarë të Ballit Kombëtar. Shumë prej tyre ishin udhëheqës te cetave të Ballit ndërsa në këtë betejë u vra edhe komandatin i Ballit Komebatr Hysni Lepenica. Familjarë por edhe pëfaqësues të subjekteve të djathta nderuan sot ne ceremoni të ndara të rënët. Kreytari i shoqatës antikomuniste të të përndjekurve politike Nebil Cika tha se nderimi për këtë ditë ishte nderim për kontributin e shquar të nacionalistëve shqiptarë në mbrojtjen e integritetit të Shqipërisë.

Këta njerëz u vranë për të mbrojtur integrtitetin tokësor, Shqipërinë etnike, lirinë dhe demokracinë. Kishin një program politik “Dekalogun” që garantonte lirinë politike dhe shoqërore dhe zhvillimin ekonomik të Shqipërisë. Sot janë një frymëzim i madh dhe një shembull për ata që duan të ndryshojnë Shqipërinë.

Mes deputetëve dhe përfaqesuesve politikë të Partise Demokratike ishte edhe Myzafer Elezi. Ai tha tha se historia duhet te rishkruhet Jo vetem per betejen e Grehotit por edhe për rolin e Ballit Kombëtar

Asgjë nuk është e vërtetë nga ato që janë shkruar.Janë historianët shqiptarë që pa ngacmime ,pa ndikime politike duhet të flasin për realitetin që është ndryshe nga ai që kemi mësuar në bankat e shkollës.Nacionalistët shqiptarë kishin një mision ata donin që Shqipëria të ishte e lirë dhe e pavarur.

Në një ceremoni të ndarë përfaqësues të Partisëe së Ballit dhe familjarë të Hysni Lepenicës kryen nderime në varrezat e Grehotit. Deputeti Adriatik Alimadhi tha se kjo ditë ishte e shënuar për Ballin Kombëtar.

Kjo ditë është historike sepse lidhet me ditë e dëshmorëve të Ballit Kombëtar dhe njëkohësiht me vrasjen e komandatit të pëgjithshëm të forcave të Ballit Hysni Lepenica së bashku me 36 luftëtarë të tjerë të Ballit.

Ndërsa Ridvan Mersini, përfaqësues i kësaj partie në Vlorë tha se duhej vullenti i bashkimit te nacionalistëve edhe në cermoni të tilla.

Do ishte në nderin e tyre që krah përkrah kryetarit të Ballit dhe familjarëve të vendosnin kurora së bashku.

Masakra e Grehotit vlerësohet nga burimet historike se u shkaktua nga një sulm i beftë i ushtarëve italianë që përgatiteshin të braktisnin kazermat e Grehotit pak ditë pas kapitullimit të Italisë fashiste në Shqipëri. Nacionalistët e mbledhur nga disa krahina që kishin negociuar për një dorëzim pa kushte u qëlluan në pabesi dhe 37 luftëtarë, mes të cilëve edhe Komandanti i Përgjithshëm i Ballit Kombëtar Hysni Lepenica humbën jetën.(Fotot:Kortezi Nebil Cika)

Filed Under: Featured Tagged With: nderohen dëshmorët nacionalistë, Nebil Cika, Raimond Kola

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • DIELLI ME SHQIPTARËT E ITALISË / SHKOLLA SHQIPE “DORA E PAJTIMIT”, GJUHA DHE IDENTITETI KOMBËTAR TE SHQIPTARËT NË ITALI
  • 2023 A Consequential Year for Cybersecurity – Albania, Example of What Can Happen
  • Kryeministri Kurti përkujtoi dëshmorët në Rogovë të Hasit, Vraniq, Bishtazhin e Gadish
  • Karadaku, Bir i Kosovës dhe i Labërisë që luftoi heroikisht në Grykën famëmadhe të Mezhgoranit të Tepelenës
  • Kosova në mes të betejave morale dhe pragmatike
  • SA PËR RIKUJTIM!
  • FUQIZIMI I SHQIPTARËVE NË SERBI DO TË DOBËSONTE SYNIMET NACIONALISTE SERBOMËDHA NË KOSOVË
  • THIKË MU NË ZEMËR TË MARRËDHËNIEVE SHQIPTARO-AMERIKANE!
  • PSE KJO PO NDODH VETËM TEK NE? KU ËSHTË PROBLEMI?
  • VATRA DHE SHOQATA E SHKRIMTARËVE SHQIPTARO-AMERIKANË PROMOVUAN 4 VEPRA TË PROF. BESIM MUHADRIT
  • AT SHTJEFËN GJEÇOVI DHE DR. REXHEP KRASNIQI, APOSTUJ TË IDESË PËR BASHKIM KOMBËTAR
  • Marjan Cubi, për kombin, fenë dhe vendlindjen
  • Akademik Shaban Sinani: Dy popuj me fat të ngjashëm në histori
  • THE CHICAGO TRIBUNE (1922) / WOODROW WILSON : “NËSE MË JEPET MUNDËSIA NË TË ARDHMEN, DO T’I NDIHMOJ SËRISH SHQIPTARËT…”
  • SHQIPËRIA EUROPIANE MBRON HEBRENJTË NË FUNKSION TË LIRISË

Kategoritë

Arkiv

Tags

alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT