Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Kujtese-Hapja e Zyrës së SHBA dhe vizita e Holbrooke në Kosovë

by

Arkiv-Raportime para 20 dhe 18 viteve: Hapja e Zyrës së SHBA dhe vizita e Holbrooke në Kosovë/
Korrespondenti tash i Gazetës Dielli, Behlul Jashari, para 20 viteve raportonte për hapjen e Zyrës Amerikane në Prishtinë në 6 qershor 1996./
Para 18 viteve, në 4 korrik 1998 raportonte për vizitën në Kosovë të të dërguarit të Presidentit të SHBA, Bill Clinton, ambasadorit Richard Holbrooke në Kosovë dhe takimin e tij me Presidentin historik Ibrahim Rugova e përfaqësues të tjerë. Raportonte edhe per luften…
Albanian Telegraphic Agency

[04] U.S. PRESENCE IN KOSOVA INSTITUTIONALISED

TIRANA, JUNE 5 (ATA)-The USIS Office in Pristina on Wednesday afternoon. The opening of this offices institutionalises the U.S. presence in Kosova, the ATA correspondent in Pristina reports.The report underlines that the U.S.interest and support for the Albanian cause date back to early times and that Albanians recall with respect the interference in favour of Albanians of the U.S. President Wilson against Albania’s division in 1920.

The U.S. interest in the Kosova Albanians’ issue has been increasing in the last years, the report of the ATA correspondent says. It also also provides the following chronology of the increasing U.S. ties with representatives of the Albanian people of Kosova.

“In June 1990, the first delegation of the Kosova Albanians led by Ibrahim Rugova visited Washington upon invitation to provide for the first time testimony in the U.S. Congress. In the same year, in August, a delegation of seven senators headed by Bob Dole visited Pristine. The delegation was welcomed by thousands of Albanians who expressed trust in America against the terror exerted by the Serbs to break them up.

Rugova’s frequent contacts with the U.S. ambassador Zimmerman in the years 1988-1990 were followed by higher level contacts in the U.S. administration and Congress.

In the spring of 1991, the U.S. secretary of State, James Baker, at a meeting in Belgrade with the delegation of the Kosova Albanians headed by Ibrahim Rugova, expressed the U.S. position that Albanians and Kosova will have their own place at the negotiation table about the solution to the Yugoslav crisis.

During these years the U.S. interest in Kosova has been constant.

In 1992, George Bush, pressuring the Belgrade regime, said that they would be responsible in case they provoked a conflict in Kosova and if so the Americans would intervene against Serbia. The reconfirmation of this “red line of danger” by the administration of President Clinton testified to the long-term and constant U.S. policy in the Balkans and in Kosova”.

In 1994 President Rugova met with President Clinton and Vice President Al Gore and last year had two meetings with the U.S. secretary of State Warren Christopher.

The same year, President Rugova asked in Washington the U.S. leading role for the solution of the Kosova question. On this occasion, Washington issued the decision of the opening of the Kosova office in Washington and expressed the possibility of the opening of the U.S. Office in Pristina.

The U.S. Secretary of State, Warren Christopher, during a visit to Belgrade several months ago discussed the Kosova issue with Serb officials and proclaimed the decision of the opening of the U.S. Information Office.

The U.S. Deputy Assistant Secretary of State, Rudolf Perina, in a visit to Pristina last month said that the opening of this office would be followed by other steps of U.S. engagement in Pristina”. b.j/a.ca/lm/Z/

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1998/98-07-04.ata.html

[05] Holbrooke meets with Rugova, leaders of political parties

PRISHTINA, July 4 – ATA correspondent Behlul Jashari reported that Richard Holbrooke, the special envoy of the U.S. president Bill Clinton for Kosova, arrived early on Saturday in Prishtina from Belgrade and started close-door talks with president of Kosova Ibrahim Rugova.

The U.S. senior diplomat was expected to meet with leaders of the political parties of Albanians in Kosova, who have informed that will join a round table for the second time within the week to discuss the most important issues that is the organisation of political parties and associations in conditions of war in Kosova.

Holbrooke was also expected to hold a news conference. pta/mima/ak/

[14] Holbrooke holds meetings in Kosove

PRISHTINE, july 4 (ata) – ATA correspondent Behlul Jashari reports: At a time when fighting in Kosove is going on, the U.S. and the European diplomacies are committed to an armistice in Kosove and to finding a political solution for it through negotiations.

The special envoy of U.S. President Clinton, U.S. Ambassador in the U.N. Richard Holbrooke, had today meetings and intensive talks with Dr Ibrahim Rugova, President of the Republic of Kosove, with the Negotiating Group of Kosove, with Adem Demaci, chairman of the Parliamentary party of Kosove, the academician Rexhep Qosja, chairman of the Albanian Democratic Movement, while in the afternoon he attended the meeting of all Albanian political parties of Kosove, held for the second time this week, and which is discussing important questions of the coordination of the political stances in the conditions of the war in Kosove.

The talks have been confidential. So far, neither Holbrooke, nor the diplomats accompanying him and the Albanian participants in the meetings and the talks have made any statement for the press, although Holbrooke’s visit to Kosove is being covered by a great number of local and foreign reporters. Holbrooke will reportedly go from Prishtine to Belgrade to return again to Prishtine on Sunday for other talks. /fh/das/xh/

 

[09] Forces of the Yugoslav army shell villages round Vushtrri

Misioni i Jashtëzakonshëm Shkollor-75 vjet më parë në Kosovë

by

NGA  ILIR HASHORVA/*

“Kudo që vajtëm na pritën me gëzim e entuziazmë sikurse po u zbriste Perëndia nga qielltë,” – me këto fjalë fillon raporti i parë që Kryetari i Misionit të Jashtëzakonshëm për hapjen e shkollave dhe kurseve të gjuhës shqipe në Kosovë, Ali Hashorva, i dërgonte shtetit shqiptar më 25.7.1941 –  “Na turreshin nga prapa si të dehur duke na pyetur: ‘Kur po na vjen Shqipnia, kur po na vijnë mësuesët e Shqipnisë?’, ose ‘Kur po na vjen Albania?’ e na luteshin që të mos i ‘mashtrojshim’, d.m.th., të mos i gënjenim, t’u thoshim të vërtetën. Kemi shkuar me ta çaste të paharrueshme mallëngjimi. Kudo që vajtëm, sa dhe në skajet më të largëta, njerëzinë e gjetëm të gjallë, trime e të flakët në ndjenjat kombëtare. Fryma shqiptare po buçet në të gjitha anët e Kosovës. Sundimi i rëndë serb jo vetëm nuk e ka përulur shqiptarësinë e krenarinë e këtij populli, por e ka forcuar dhe ca më tepër. Burrat e mëdhenj e trimat legjendarë të luftërave të Skënderbeut këtu i kemi të gjallë përpara syve, të hedhur nga shtati, të drejtë nga trupi, të lehtë në lëvizje. Tirania serbe nuk ka mundur ta prekë fort as gjuhën shqipe, e cila flitet kudo e bukur dhe e virgjër, sikundër ka qenë folur që në kohët e para”.

Në një mbledhje të Ministrisë së Arsimit të asaj kohe u vendos të dërgohej një Mision Shkollor për të hapur kurse e shkolla shqipe në Kosovë e në vise të tjera të Jugosllavisë të banuara nga shqiptarë. Në mbledhje, Ali Hashorva kërkoi të ishte anëtar i misionit. Ministria e pranoi kërkesën e tij dhe e caktoi kryetar të misionit. Ajo caktoi dhe 70-80 arsimtarë të tjerë për t’iu bashkuar atij misioni, shumica kosovarë, që kishin studiuar në Shqipëri ose jashtë saj me bursë shqiptare.

Në shkresën që Ministri i Arsimit, Ernest Koliqi, i dërgonte Ali Hashorvës, shkruhej:

            Zotni Ali Hashorvës,

            Antarit t’Inspektoris s’Epërt

            Për me studjue gjendjen arsimore simbas programës qi përshkruhet ma poshtë në Kosovën e lirueme, kam vendosë me dërgue atje nji mision shkolluer te jashtëzakonshëm.

            Si kryetar të këtij misioni kam caktue zotnin t’Uej, mbasi, mbështetun në provat qi keni dhanë në të kryemit e detyrave të ndryshme, qi ju kam ngarkue herë pas here, kam besim të plotë se do t’ja dilni në krye si ma mirë edhe kësaj pune kaq të randësishme nga çdo pikpamje.

            Veprimtaria e Juej qi do të zhvillohet në Kosovën e lirë përmbledh studimin e gjendjes s’Arsimit Filluer e të Mesëm si dhe rregullimin e kurseve verore për gjuhën shqipe për të mëdhej e të vegjël.

            Antarët qi kanë me bashkëpunue me  Zotnin t’Uej janë:

  1. Jonuz Blakçori, Profesor i Shkollës së Punës, Tiranë.
  2. Abdurrahim Buza, Profesor në Liceun e Tiranës.

            Zoj.   Flora Pali, mësuese n’Institutin Donika Kastrioti.

  1. Shaban Arra, Inspektor’i Arsimit t’ Kosovës.     
  2. Zef Pali, mësues i gjuhës shqipe në Liceun e Shkodrës.
  3. Xhavid Nimani, mësues në qarkun e Kosovës.
  4. Fadil Haxhihoxha, mësues në qarkun e Kosovës.

            Të gjithë këta Zotni mvaren dhe do të drejtohen prej jush në të kryemit e punëve të ndryshme qi do t’u ngarkoni.

             Po kështu, varen prej jush edhe mësuesit, qi do të dërgojmë s’afërmi për kurse verore të gjuhës shqipe për të mëdhej e të vegjël. Zotni mësuesve keni me u a caktue po ju vendet e shërbimit.

            Ju uroj të gjithëve punë të mbarë në të kryemit e kësaj detyre të shenjtë kombëtare e me randësi historike.

                                                                 Ministri ERNEST KOLIQI

                                                                 Tiranë 23.6.1941

    Deri në këtë kohë, Ali Hashorva kishte pasur këtë karrierë profesionale: Pasi kishte mbaruar studimet në Firence për filozofi-pedagogji, në vitin 1933 u caktua të jepte mësim në shkollën normale të Gjirokastrës. Më pas – inspektor arsimi në atë prefekturë dhe, pas saj, inspektor arsimi në prefekturën e Korçës. Pas tre vjetësh në Korçë dhe me largimin e Aleksandër Xhuvanit prej shkollës normale të Elbasanit,  në vitin 1938, Aliun e caktuan drejtor të asaj shkolle. Me ardhjen e italianëve, Aliun e pushuan nga ajo detyrë, por nga fundi i vitit 1939, e caktuan të punonte në Komisionin Teknik të Ministrisë së Arsimit së bashku me Aleksanër Xhuvanin, Kostaq Cipon, Anton Deden, Kolë Kamësin, Sterio Spasen etj.

Ali Hashorva së bashku me familjen e tij dhe me anëtarët e misionit u nisën menjëherë për në Kosovë. Në hyrje të Raportit të parë që ai dërgon nga Kosova, shkruan:

“Sapo arritëm këtu, bëmë një udhëtim nëpër të gjithë Kosovën, si në pjesën e pushtuar prej trupave italo-shqiptare, ashtu dhe në atë të pushtuar prej gjermanëve, për t’ardhur në përpjekje të drejt për drejt me autoritetet lokale e me popullin…

“Fushën e veprimit të Misionit e kemi ndarë në dy sektorë me qendra në Prizren e në Prishtinë. Në të parën qendër punën e drejtojmë ne vetë; në të dytën kemi ngarkuar Z. Shaban Arra. Ne të Prizrenit jemi ndarë në dy pjesë: njëra pjesë studion gjendjen e Prizrenit, të Suharekës e të Dragaçit e pjesa tjetër atë të Gjakovës e të Rahovecit. Si të kryejmë këtë rajon, do të hidhemi nga ana e Pejës.

“Në Plavë e Guci nuk u shkua dot. Ato zona ishin të rrezikuara nga çetat e Mihailoviçit. U shkua gjer në fshatin Kuçishtë në Rugovë, por u kthyen mbrapsht. As në Tetovë, Gostivar e Shkup nuk u shkua dot, se do të duhej të kalohej nga Kaçaniku të cilin e kishin bllokuar bullgarët.

Po në atë raport, pasi flitet për ndarjen e mësuesve në shkolla të ndryshme dhe jepet gjendja e ndërtesave shkollore, thuhet:

“Numri i nxënësve, sidomos i shqiptarëve është shumë i madh, pra, për vitin e ardhshëm për Kosovën e çliruar do të nevojitën shumë mësues, sa vetëm me ata që kemi tani nuk është e mundur kurrsesi të plotësohen nevojat, pra Ministria duhet ta studiojë që tani këtë çështje që është nga më jetësoret për kombin tonë”.

Më 9 Shtator 1941, Ali Hashorva dërgon raportin tjetër mbi Gjendjen Arsimore të Kosovës. Sipas tij në atë kohë kishte 202 shkolla fillore me 30000 nxënës dhe 491 mësues. Kishte tre gjimnaze:  i Prizrenit me 579 nxënës, prej të cilëve 82 shqiptarë; i Pejës në 998 nxënës, prej të cilëve 71 shqiptarë; i Prishtinës me 871 nxënës, prej të cilëve 25 shqiptarë. Në të gjitha shkollat e mesme të Kosovës mësonin vetëm 276 nxënës shqiptarë.

Më pas jepen mendime për rregullimin e shkollave për vitin 1941-1942. Këtu thuhet:

“Të çelen shkolla fillore e foshnjore në 39 qendra. Shkollat të jenë krejt e vetëm në gjuhën shqipe…Të mos lejohet kurrsesi hapja e shkollave minoritare për arsye se serbët e vendit nuk janë veçse shqiptarë e vllehë të semisllavizuar nga shkaku i fesë së përbashkët me serbët; shumë syresh, sidomos në katundet e përzier, e pikërisht në rrethin e Rohovecit, bash ata që e quajnë vetën serbë, flasin shqipen fare mirë, si dhe ne”.

Si qendër arsimore, ndërmjet Gjakovës, që ishte më e pastër si shqiptare, dhe Prishtinës, Ali Hashorva dhe Misioni i tij caktoi Prishtinën. Qëllimi: t’u bëhej ballë rrymave sllave nga veri-lindja. Caktimi i Prishtinës si qendër arsimore në atë kohë, me siguri bëri që, më pas, ajo të bëhej edhe qendër kulturore, politike e administrative, pra kryeqendër e Kosovës.

Në atë raport, jepen dhe këto hollësi për caktimin e Prishtinës si qendër arsimore e Kosovës:

“Në Kosovë është e domosdoshme çelja e një shkolle normale me internat…. Vendi më i përshtatshëm për të na duket Prishtina, mbasi gjendet në qendër të Kosovës e mund të arrihet me lehtësi si nga Veriu (Mitrovica, Jeni-Pazari, Vuçiterna, Podujeva), si nga Lindja (Gilani, Medvegja, Presheva, Kumanova), si nga Jugu (Ferizoku, Kaçaniku e Shkupi), ashtu dhe nga Perëndimi (Peja Gjakova e Prizreni). Prishtina në të ardhmen duhet të bëhet qendër drite e bashkimi shpirtëror si për Kosovën e çliruar, ashtu dhe për pjesën e mbetur jashtë kufijve, që neve, me sa patëm rasë ta shihnim e ta dëgjonim, na u paraqit plot jetë e gjallëri dhe e vendosur të mbetët shqiptare e të çlirohet me çdo mënyrë sapo t ‘i paraqitët rasa e volitshme… Normalja ka për të rrënjosur mirë në qytet edhe gjuhën shqipe që ka pësuar mjaft nga robëria sheku1lore”.

Në Raportin mbi Kurset e Kosovës, Ali Hashorva, më 19.9.1941, thotë:

“Çelja e kurseve verore në Kosovë ka qenë një nga veprat e pakta e më të bukura që ka kryer Shteti Shqiptar në atë vend që nga data e çlirimit të tij e gjer tani. Mundimet e shpenzimet jo vetëm nuk shkuan kot, por u kurorëzuan me fitime shumë të shkëlqyera”.

Dhe, më poshtë, tregon për rol të shumanshëm të mësuesve misionarë:

“Fryma shqiptare në Kosovë kishte mbetur e paprekur dhe e fortë; por, me gjithë këtë, sundimi i rëndë serb dhe ngjarjet e papritshme e të rrufeshme kishin tronditur shpirtin e kosovarit sa që ai s’dinte nga t’ia mbante e si ta fillonte punën për të realizuar ëndrrën e tij të pareshtur: bashkimin e tij të njëmendtë me shqiptarët e tjerë të Shqipërisë së Lirë; në shpirtin e tij mbretëronte shqetësim e nervozizëm. Kishte nevojë për dikë që t’i fliste zëmrës së tij, që ta udhëzonte në rrugën e mbarë të lirisë së vërtetë e të përparimit. Këtë “dikë” kosovari e gjeti te mësuesi shqiptar që i vajti pikërisht në kohën kur ai ndodhesh në gjendjen shpirtërore që treguam. Mësuesi u bashkua shpirtërisht ngushtë me të, duke i ndarë me të të mirat e të ligat, duke i qetësuar shpirtin e duke e drejtuar nga rruga e drejtë e mbarësisë.

“Arsimtarët, si të dehur nga gëzimi, … që posa arritnë në tokën e bekuar të Kosovës, për një herë, sapo që muarrën urdhërin, u shpërndanë gjer në çipat më të largëta e të vetmuar të Kosovës, të parët përfaqësues të Shtetit Shqiptar.

“Kosovarët në këtë mënyrë erdhën në përpjekje të drejt për drejtë me frymën e shqiptarisë së vërtetë, me atë diçka që dëshironin e që s’dinin si t’ia arrinin, për të cilën e kishin intuitën, por nuk e kishin të kthjellët idenë. Te mësuesi kosovarët gjetën vet-vetën”…

Pastaj flitet për nivelin profesional të misionarëve:

“Të gjithë këtë punë arsimtarët e bënë jo vetëm me zellin që treguan, por dhe me zotësinë e tyre. Ne mund të dëshirojmë që shkollat tona të mesme të jenë edhe më të përsosura, dhe është e arsyeshme. Por, e vërteta është se nuk jemi dhe aq shumë prapa. Nga puna që pamë në Kosovë, mësuesit shqiptarë na u duknë në një shkallë më të lartë se mësuesit e ish-Jugosllavisë. Arsimtarët shqiptarë në Kosovë u treguan përgjithësisht në lartësinë e misionit që shteti u ka besuar”.

Më poshtë tregohet për një ngjarje interesante:

“Arsimtari ka të mburret dhe për një punë tjetër që, posa të mos e përmendim ne këtu, mund të mbetët në harresë, ndonëse është me rëndësi shumë të madhe.

“Ja se si :

“Jeni-Pazari, krahina që e ruan me fanatizmë kujtimin e origjinës së saj shqiptare e karakteristikat shpirtërore e fizike, por që, fatkeqësisht ka humbur gjuhën amtare, kishte mbetur pezull, nuk dihesh kujt do t ‘i takonte. Ishte frikë se mos i ngjitësh Malit të Zi. Populli, duke mos dashur në asnjë mënyrë të bashkohesh me Malin e Zi, ishte ndarë në dy pjesë. Njëra pjesë, me nacionalistin e shquar shqiptar në krye, Zotin Aqif Bluta, donte ta lidhtë fatin e krahinës me atë të Mitrovicës, e cila shpresohesh se do t ‘i lihesh Shqipërisë; kurse pjesa tjetër, për të shpëtuar nga Mali i Zi, kishte vendosur të përpiqesh për t’u bashkuar me Kroacinë. Në kohën kur vajtëm ne në Jeni-Pazar për të shikuar në kishte mundësi për të çelur ndonjë kurs, qytetin e gjetëm të stolisur me flamurë kombëtarë, kafenë e madhe të qytetit të emëruar “Kafe Skënderbeg”, gjindarmerinë me shkabë dykrenore, me kurorën e Skënderbeut mbi festën e kuqe, gjithë shenja që na mbushnë zemrat me gëzim; por, me gjithë këto, një komision 5-6 veta ishte nisur për Kroaci, për tu marrë vesh që Jeni-Pazari të bashkohej më të. Mirëpo vajtja e jonë atje, dërgimi i shpejtë i mësuesve dhe entuziazmi që ngjalli çelja e kursit në atë vend, e lartësoi shpirtërisht dhe e forcoi aq tepër pjesën që donte të mbetesh e lidhur me Mitrovicën, sa që kjo pjesë mori krejt fuqinë në dorë duke e mposhtur përfundimisht pjesën tjetër. Dhe kështu Jeni-Pazari, ky qytet i djegur për Shqipërinë, mbeti i lidhur me Mitrovicën dhe po gëzon të drejtat minoritare që i janë dhënë Mitrovicës, Vuçitërnës e Podujevës… Kështu, mund të themi se këtë qytet shqiptar e shpëtoi vepra e mësuesve”.

Shumë shpejt puna filloi të jepte frute.

Më 8 Prill 1942, në një raport mbi inspektimin e arsimit në Kosovë, ndërmjet të tjerave, Ali Hashorva, thotë:

“Në Prishtinë si Normalja, ashtu dhe Internati janë rregulluar për bukuri, ndonëse mungesat i kanë pasur të shumta e, ndonëse, të themi të drejtën, nuk e kanë pasur përkrahjen e duhur nga ana e kësaj Ministrie… Edhe për sa i përket përfitimit të nxënësve në mësime ne, duke marrë parasysh rrethanat e vështira nën të cilat u krijua ky Institut, mbetëm mjaft të kënaqur. Shkolla nuk duket sikur është krijuar sot e me elementë shumë heterogjenë, por sikur të ketë qenë prej shumë kohësh. Vumë re me kënaqësi se nxënësit mësimet përgjithësisht i kuptonin mirë dhe kishin fituar aftësi të shpreheshin në shqipe pa vështirësi. Z.Z. Rexhep Krasniqi e Vasil Andoni së pari, e pastaj të gjithë profesorët që vajtën që në fillim, meritojnë çdo lëvdatë për punën që kanë kryer. Puna e tyre është një përmendore që na jep nder ,,,”.

Një vit Ali Hashorva punoi dhe jetoi familjarisht në Kosovë. Ajo punë njëvjeçare hodhi themele të shëndosha për një veprimtari gjithnjë e më premtuese për ata që do të shkonin më pas. Pas grupeve të para të mësuesve, shkuan në Kosovë dhe grupe të tjera. Deri në fund të vitit shkollor 1943-1944, atje kishin shkuar rreth 300 mësues. Nuk ishte pak për kohën.

Pas një viti pune në Kosovë, Ali Hashorva u thirr në Tiranë dhe u emërua Inspektor Epror në Ministrinë e Arsimit. Më pas, u vendos në postin e rëndësishëm të Sekretarit të Përgjithshëm të Ministrisë së Arsimit. Nga ai post, ai u largua më 8.2.1944, ditë në të cilën u arrestua në zyrë dhe u burgos në burgun e Tiranës së bashku me funksionarin tjetër të lartë të asaj ministrie, Ahmet Duhanxhiun, të akuzuar si përkrahës dhe ndihmues të luftës kundër pushtuesit. Mbasi doli nga burgu, Ali Hashorva u caktua në Inspektorinë Eprore ku qëndroi deri sa mbaroi lufta, në 28 nëntor, 1944.

Kjo, pra, ishte ajo punë e madhe, aq e rëndësishme për arsimin dhe kulturën shqiptare, por edhe për çështjen kombëtare në përgjithësi (çështje që në atë kohë shihej krejt ndryshe nga ç’shihet sot), e bërë në një kohë aq të shkurtër, në një periudhë aq të vështirë, nga aq pak njerëz, por aq shumë të përkushtuar dhe, megjithatë, kjo njihet pak ose aspak nga shqiptarët. Deri sot nuk është bërë asnjë studim për të, nga asnjë historian. Kjo ngjarje është lënë në harrese, sepse politika shqiptare që pas vitit 1944 ka mbuluar apo luftuar çdo përpjekje të bërë në të mirë të Kosovës dhe të bashkimit të saj me Shqipërinë, sidomos përpjekjet që u bënë në kohën e fashizmit. Po ashtu, duheshin lënë në harresë persona protagonistë që punuan me shumë zell për Kosovën.

Midis atyre që punuan për ngritjen e arsimit shqip në Kosovë, që nuk u panë me sy të mirë nga regjimi komunist në fillim, por edhe nga regjimet që erdhën më pas, ishin: Ernest Koliqi, Ministri i Arsimit, ai që urdhëroi nisjen e Misionit; Ali Hashorva, ai që e drejtoi Misionin, i pa dëshiruar dhe i mënjanuar krejtësisht nga regjimi komunist; Jonuz Blakçori, anëtar i misionit, i padëshiruar nga regjimi komunist, i internuar në moshë të thyer e vdekur në internim; Vasil Andoni, më pas eksponent i Ballit, i pa dëshiruar nga regjimi komunist; Haki Taha, i pa dëshiruar nga regjimi komunist, ekzekutuesi i kryeagjentit serbokomunist, i antishqiptarit, Miladin Popoviç, mikut të ngushtë të Enver Hoxhës.

    Qershor 2016      

*Fotografia është marrë më 13 korrik, 1941, në Prizren. Në të janë një pjesë e anëtarëve të misionit shkollor. Në rreshtin e parë në këmbë, i katërti nga e majta, me duar të kryqëzuara, është kryetari i misionit, Ali Hashorva.

Pjesët e dhëna në këtë shkrim janë marrë nga arkivi personal i Ali Hashorvës.

 

                           

 

 

Lëvizja Fol: Skenimi i integritetit në institucionet publike në Kosovë

by

-Ambasadorja Holandeze në Kosovë, Gerrie Willems, tha se kontrolli i integritetit kontribuon në transparencën e nevojshme rreth çështjes së integritetit dhe korrupsionit. “Sundimi i ligjit është kyç për ambasadën holandeze në Kosovë sepse është kusht për zhvillim të qëndrueshëm e poashtu zbatimi i MSA-së me BE-në është kyç në këtë proces sepse ka ndryshime domethënëse në fushën politike dhe ekonomike në Kosovë”, tha ajo/

PRISHTINË, 9 Qershor 2016-B.Jashari/ Lëvizja Fol ka mbajtur sot konferencën për media me ç’rast ka publikuar hulumtimin“Skenimi i integritetit në institucionet publike në Kosovë”. E ftuar në këtë konferencë ishte edhe ambasadorja holandeze në Kosovë, Gerrie Williems.

Petrit Zogaj nga Lëvizja Fol tha se qëllimi i këtij hulumtimi ishte identifikimi i problemeve kryesore në vend sa i përket nivelit të integritetit sipas zyrtarëve publik në nivelin lokal dhe atë qendror.

“Qëllimi ka qenë që ky hulumtim të bëhet brenda institucioneve për të parë çfarë mendimi kanë ata për veten”, tha Zogaj.

Ndërsa, Fitore Metbala, nga Fol tha se në këtë hulumtim janë përfshirë 1000 zyrtarë të nivelit lokal dhe qendror. Sipas saj, në këtë hulumtim janë përfshirë këto institucione: Gjykatat Themelore, Presidenca, Qeveria, Kuvendi i Kosovës, Agjensionet e Pavarura, Autoritetet Rregullative, Doganat e Kosovës, Universiteti i Prishtinës, ndërmarrjet publike si dhe Qendra Klinike Universitare. “Lidhur me atë se sa respektohet ligji për shërbimin civil të Republikës së Kosovës sipas të anketuarve del se ky ligj respektohet më shpesh nga nëpunësit civil sesa nga udhëheqësit e institucioneve lokale/qendrore”, tha Metbala.

Ndërsa, sa i përket sjelljes së nëpunësve në shërbimin civil, raportimi i rasteve për shkelje të rregullave është 63% nga të dyja nivelet të cilët kanë thënë se i kanë raportuar.“Në pyetjen se sa shpesh nëpunësit civil përfshi­hen në afera të korrupsionit, një pjesë dërrmuese e tyre refuzuan të përgjigjen, sidomos prej atyre që punojnë në nivelin qendror (49%). Ndërsa, rreth 25% janë përgjigjur me ‘shumë shpesh’ ose ‘shpesh’ në këtë pyetje. Gjithashtu, afër 12% e të anketuarve mendojnë se niveli i korrupsionit në shërbimin civil në Kosovë është rritur”, deklaroi ajo.

Ndërkaq, ambasadorja Holandeze në Kosovë, Gerrie Willems, tha se kontrolli i integritetit kontribuon në transparencën e nevojshme rreth çështjes së integritetit dhe korrupsionit. “Sundimi i ligjit është kyç për ambasadën holandeze në Kosovë sepse është kusht për zhvillim të qëndrueshëm e poashtu zbatimi i MSA-së me BE-në është kyç në këtë proces sepse ka ndryshime domethënëse në fushën politike dhe ekonomike në Kosovë”, tha ajo.

Sipas ambasadores, lufta kundër korrupsionit dhe promovimi i integritetit në vendin e punës luan rol të rëndësishëm në zbatimin e ligjit. “Rreth 40% nuk dëshirojnë të flasin në institucionet publike për korrupsionin, kjo tregon qartë frikën që kanë”, tha ajo duke shtuar se poashtu edhe mos raportimi i shkeljeve të rregullave është shqetësuese dhe duhet të raportohet sepse sipas saj tregon mosbesim.

Ambasadorja Willems potencoi faktin se ky raport është ndër të parët e këtij lloji që fokusohen në prizmin tjetër të problemit – dhe si i tillë do të hap debatin në një kontekst të ri të integritetit e korrupsionit.

—

Fjalimi i plotë i Ambasadores Holandeze në Kosovë,Gerrie Willems në gjuhën angleze:

Speech for the launch of the Integrity Scan report at FOL

I am glad to address you today at the launch of the 2016 Integrity Scan of the Kosovo Institutions. Let me begin by thanking the FOL staff for their laudable work in producing this report. I believe that the integrity scan provides some significant insight in how integrity is perceived by civil servants in the local and central institutions. In this way, FOL contributes to the much needed transparency about the issues of integrity and corruption.

Until now, there was an absence of any quantitative studies on integrity in Kosovo’s institutions. By producing the first report of its kind, FOL is opening up another angle of the debate on integrity and corruption. We are happy to have been able to support them in this work through our MATRA-fund.

  • For the Netherlands and the EU, priorities on Kosovo are focused on the core values of the European Union. Among the foremost responsibilities is the respect for the Union’s fundamental values, notably the rule of law, democracy and fundamental rights.
  • Rule of law is one of the core themes of the Netherlands Embassy in Kosovo. We strongly believe that rule of law is an essential precondition for sustainable development. The implementation of the SAA is a key element in this process.Together with FOL, many other organizations and the Kosovo authorities, we work towards this goal.
  • In the framework of the rule of law, promoting transparency and accountability need special attention because they ensure essential guarantees for the functioning of democracy.
  • It is clear that the fight against corruption and the promotion of integrity at the work floor plays an important role in the establishment of a strong rule of law. Not that long ago, during the opening of the anti-corruption education centre here at FOL, I stated that it is not a secret that Kosovo’s society is plagued by corruption. The report that is presented today shows us that this, unfortunately, is still true. Almost 40% of the respondents indicate that they do not want to talk about corruption in their public institutions. This clearly shows the delicacy of the topic which you as citizens and members of civil society should address.
  • Additionally, around 12 percent of the respondents think that the level of corruption in Kosovo’s civil service has increased compared to the previous 3 years. This shows that there is still a lot of work to be done in a lot of institutions.
  • Being more specific on integrity, I would also like to highlight two issues which deserve our special attention:
  1. The first issue is the reporting about instances of misconduct. Over 60% of the respondents indicate that they did not report any case of misconduct they encountered. The number one reason for not doing so is that they do not think that any action would be taken. This lack of trust in the functioning of the public institutions is worrisome and should be addressed.
  1. This relates to the second topic that I would like to highlight. Nineteen percent of the respondents state that no action has been taken to inform the staff about the code of conduct. Informing people about the code of conduct is obviously the first step in improving integrity at public institutions. But fully implementing it is the core and crucial issue to be tackled.
  • This said, I would like to conclude by saying that The Netherlands was, is and will remain a strong partner of Kosovo. You have our support on these challenges (be they on RoL or integrity issues) and they require commitment and ownership of Kosovo authorities. You, as citizens and members of civil society, also play an important role in demanding transparency and accountability.
  • I want to thank you all, for your participation and attention. And I wish you a lot of success in your important work.

 

Interesime nga Kanada për investime në Kosovë

by

-Ambasadori kanadez Daniel Maksymiuk uroi për zhvillimet e fundit në Kosovë si për anëtarësimin në FIFA dhe UEFA, rekomandimin për liberalizimin e vizave dhe hyrjen në fuqi të MSA-së/

PRISHTINË, 26 Maj 2016/ Ministri në detyrë i Punëve të Jashtme i Republikës së Kosovës, Petrit Selimi, ka pritur sot ambasadorin kanadez Daniel Maksymiuk. Ministri Selimi ka falënderuar ambasadorin Maksymiuk për përkrahjen e vazhdueshme që Kanadaja po i ofron shtetit të Kosovës. Me këtë rast ministri Selimi ka falënderuar posaçërisht përkrahjen e Qeverisë kanadeze në procesin e rritjes së ndërveprimit të Kosovës me NATO si dhe ndihmën e Ambasadës Kanadeze në Zagreb – Kroaci, për organizimin e konferencës ndërkombëtare, ndërfetare e cila do të mbahet së shpejti në Prishtinë. Në këtë konferencë do të marrin pjesë edhe mysafirë të lartë nga Kanadaja.

Në takim u diskutua edhe për investimet kanadeze në Kosovë për të cilat ambasadori Maksymiuk theksoi se kompani nga shteti i tij janë të interesuara për mundësitë e investimeve  në Kosovë në sektorin minerar me qëllim të zhvillimit ekonomik dhe shtimit të vendeve të reja të punës.

Në këtë aspekt, ministri Selimi dhe ambasadori Maksymiuk kanë diskutuar edhe për mundësitë e nënshkrimit të marrëveshjeve të reja ndërmjet Kosovës dhe Kanadasë për promovimi ne investimin, mbrojtjen e tyre dhe eliminimin e taksimit te dyfishtë.

Ambasadori Maksymiuk, falënderoi ministrin Selimi për takimin si dhe e uroi për zhvillimet e fundit në Kosovë si për anëtarësimin e Kosovës në FIFA dhe UEFA, rekomandimin për liberalizimin e vizave dhe hyrjen në fuqi të MSA-së. Ambasadori kanadez potencoi nevojën e vazhdimit të dialogut në Bruksel në mes Kosovës dhe Serbisë si mjet për normalizimi ne situatës në tërë Ballkanin./b.j/

Festivali Folklorik “Hasi Jehon”në Kosovë përmbyllet me çmime

by

-Gjatë tre netëve të Festivalit, në sallën e shtëpisë së kulturës në fshatin Gjonaj, përmes programeve të 18 shoqërive kulturore artistike parakaloi foklori i trevave shqiptare, me veshjet karakteristike, ritet, zakonet e doket/

 Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 5 Maj 2016/ Përfundoi mbrëmë me ndarje çmimesh edicioni i 27 i Festivalit Folklorik Hasi Jehon, i nisur në 2 maj, në Kodrën e Pajtimit në fshatin Gjonaj, rajon kufitar Kosovë-Shqipëri në rrethinën e Prizrenit. 

Pjesëmarrësit ishin nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia, Mali i Zi, ndërsa për paraqitjen më komplete të riteve dokeve, pjesës së folklorit burimor nga treva prej nga vjen me “Malësorin”, çmimin kryesor të festivalit, u nderua Shoqëria Kulturore Artistike “Besiana” nga Bresana, fshat në krahinën e Opojës  në malet e Sharrit në lartësi mbidetare mëse 1.000 metra, në komunën e Dragashit, më jugoren në shtetin e ri, të dytë, të shqiptarëve. 

Me çmimin “Malësorja” u nderua Shoqëria Kulturore Artistike “Ilirida” nga Shkupi, ndërsa me “Lauhtën e Festivalit Hasi Jehon 2016” u nderuan Ansambli “Bajram Shabani” nga Kumanova dhe Ansambli autokton “Rugova” nga Peja. 

Me çmimin  “Nazmije Hoxha”, që e mban emrin e këngëtares hasjane, u nderua Ganimete Asllani nga Mitrovica.

Me mirënjohje për vepër jetësore u nderua artistja hasjane Safete Rugova, të cilën drejtori i Festivalit Hasi Jehon, Haziz Hodaj, e quajti monument të kulturës hasjane. 

 “Ky festival sot quhet dasma hasjane, nëpër të cilën parakalon tradita e të gjitha viseve shqiptare, prandaj sot në Has nis dasma gjithshiptare”, është shprehur ai në fillimin e aktivitetit treditësh të Hasi Jehon.  

Gjatë tre netëve të Festivalit, në sallën e shtëpisë së kulturës në fshatin Gjonaj, përmes programeve të 18 shoqërive kulturore artistike parakaloi foklori i trevave shqiptare, me veshjet karakteristike, ritet, zakonet e doket. 

Para parakalimit në skenë të shoqërive kulturo-artistike, në sallën e shtëpisë së kulturës në Gjonaj, u hap ekspozita e prodhimeve të bukës dhe ekspozita e veshjes hasjane. Karakteristikë e këtij viti ishte demonstrimi i gatimit nga gratë hasjane si dhe përgatitja e materialit për veshjet karakteristike dhe origjinale hasjane.