ne shkoder – Dielli

Vjenezi qi solli traditen e këpucëve në Shkoder

October 15, 2017 by dgreca

Kushtue familjes Ingrisch, mjeshtrave të këpucës që erdhën nga Austria./ Shtjefën Ingris nga Ndoc Martini 1901

Nga Pjeter Logoreci –Vjenë/

Në Foto:Dëshmi e Pagëzimit/Shpesh herë, për me fillue nji kërkim ose shkrim me temë historike, zakonore apo për ndonji përsonazh, për të cilat lexuesi tregon interesë, kam marrë shkas prej informacioneve të vlefshme, shënimeve përsonale apo kujtimeve të udhëtarëve e kërkuesve të ndryshëm, që kanë shetitun e njoftë mirë shumë krahina të Shqipnisë, ku kanë ba nji eksperiencë të pashoqe dijesh. Tuj kenë se, jam banues dhe qytetar i Vjenës, si dhe njohës i mirë i lidhjeve e kontributit të Austrisë në Shqipni, u ndala me kuriozitet dhe interes me lexue disa rreshta të atdhetarit At Gjon Karma, që permbajnë të reja nga kërkimet e tija nder male të veriut, të cilat i ka mbledhë në një libër me titull – NDER MALET TONA.

Në Foto: Family e Shtjefën Ingris/

Ndërsa për studiuesin Karma, shkrimi i tij – KPUCET ME LASTIKE NE SHKODER – ka sjellë nji “histori interesante” të ndodhun në qytetin e Shkodres; mue, ky shkrim, më nxiti kuriozitetin për të ndjekë më në detaje këtë ndodhi, që të njoh historinë e një prej familjeve më të njohuna të këtij qyteti, kryefamiljari i të cilës ka ardhun në Shkoder në fillimet e shekullit të 19-të, nga kryeqyteti i perandorisë së fuqishme Austro-Hungareze, Vjena.

Në Foto: Komuna GroBkrut në Austri- 1917/

At Gjon Karma kujton:”…heret, edhe në Shkoder, të gjithë kan pasë mathë kpucë të kuqe, të gjana si me kenë lundra. Në kohë të Vezirit qet rruga në Shkoder nji kpuctar prej Vjene, emni Tef Ingris, nisë për Palestinë me krye nji kusht te Vorri i Krishtit. Kishte me veti nji strajcë plot me vegla kpucësh e kurrgja tjetër. Kahë nuk ka në Shkoder bujtore, del në Gjuhadol e trakllon në derë të Ton Shirokës, pa njohtë pa dijtë, e lutet m´e lanë mbrendë. Në nadje Ton Shiroka e përciellë tu Veziri për me xjerrë leje me vijue udhtimin. Kahë shkojnë rrugës, ndeshen në Filip Cekën qi i pëvetë: Kush â ky mik, Ton? E kahë jeni nisë me shkue?

Në Foto Shtjefën Ingris i Riu/

Asht nji mik prej Vjene, kpuctar, nisë për Palestinë me krye nji kusht, e po shkojmë te Veziri për leje udhtimi.Filipi bahet me ta e të tre bashkë shkojnë te Veziri. Të ndimen Veziri se asht kpuctar (kundraxhi) siellet e i thotë Tefës: Kushtin ke kur e kryen; rri nja tre muej në Shkoder e m´i godit ushtris kpucë me lastikë, sikur i kan ndër dhena të përjashtme. Un kam me të dhanë hak të mirë, e me ato të holla ke me udhtue për Palestinë ma vonë.Tefës i mbushet mendja edhe pa tjetër ndalet në Shkoder, i punon kpucët ushtris për faqe të bardhë, mandej niset e shkon në Palestinë me krye kushtin e vet. Mbasi shkon tu Vorri i Krishtit, kthen prep e ngulë në Shkoder, kahë i ishte pelqye, e nisë me punue kpucë me lastikë për popull. Atë ditë e mbrapa filluen m´u lanë mbas dore prej shumkuj kpucët e kuqe e m´u mathë kpucët (kundrat) me lastikë. “

Kush ishte austriaku Stephan Ingrisch?

Në nji dokument të familjes, nxjerrë prej Librit të Pagëzimeve të Famullisë së Shkodres, të datës 23 qeshor 1846, Stephan Ingrisch ose sic e thirrshin shkodranët Shtjefen Ingris, figuron qi ka lindë me 1 shkurt 1809 në Althöflein të Austrisë, një komunë me rreth 450 banorë (sot), rreth 55 km distancë nga Vjena. Kjo tregohet edhe në dokumentin e lëshuem nga Famullia e Grosskrut në Austri, ku vërtetohet qi Shtjefen Ingris asht pagëzue aty dhe qi familja Ingrisch (Ingris) më vonë u vendos në Vjenë. Qysh në rini Shtjefen Ingris, në vendin e lindjes së tij ushtronte zanatin e këpuctarit, të cilin e trashigoj nga i jati Josefi. Ato qi e njoftën tregonin, qi ai u largue nga Austria për ti shpëtue marrjes ushtar dhe u vendos në Trieste ku përpiqej me ndertue nji tregëti të vogël lëkurash, të cilat familja e tij i prodhonte dhe i përpunonte vetë, tuj kërkue kontakte edhe me tregëtar të tjerë jashtë kufijve të Austrisë. Ndodhi qi gjatë një udhëtimi si pelegrin, për me vizitue Vorrin e Krishtit në Tokën e Shejtë, për ti shpëtue motit të keq dhe furtunës, anija me të cilën udhëtonte Shtjefni, u ndal në portin e Shëngjinit. Ndërsa pritshin qi moti i vështirë dhe deti të qetësohej, Shtjefni vendosi të vizitonte qytetin e Shkodres. Kishte ndigjue shumë për këtë qytet, qi ishte një qendër e randësishme tregtare prej ku lulzonte tregtia me shumë vende të rajonit dhe për Shtjefnin mund të ishte një rast i mirë për me krijue kontakte me tregtarët vendas.

Në artikullin “ Edhe një vepër e Ndoc Martinit” të piktorit të njoftun Kujtim Buza, në gazetën Drita të datës 10 prill 1983, në mes të tjerash autori shkruen: “…në Shkoder, (Shtjefni), meqë ishte zanatci i mbaruar, këpucar, merret vesh dhe zgjon interesim. Thirret nga Pashai i Shkodres, i cili i porosit kundrra sipas modelit që punonte ustai. Pashait i pëlqyen dhe i kërkoi tua mësonte zanatin të tjerëve. Shtjefni pranoi. Ndërkohë e bindin të qëndrojë dhe të martohet me një shkodrane….”

Sic tregon At Gjon Karma ma sipër, takimi me Vezirin i ndryshoj Shtjefnit drejtimin e jetës. Ai pasi pranoj ofertën e punës të zyrtarit të naltë turk, ju përvesh punës për me prodhue kepucët për të gjithë ushtarakët turq, tue hapë punishten e tij, ku për me perballue kërkesën e madhe, punësoj edhe disa shegertë. Për nji kohë të shkurtë, Shtjefni u miqësue me popullin e Shkodres prej të cilëve njihej si “Mjeshtri Vjenez”. Ai ishte njeri i urte, dhe me ide perparimtare e laike. Krahas punës me “kundrat” ai filloj të punonte me kambengulje për me mësue gjuhen shqipe. Ndërkohë ai martohet me Antonian, vajzën e Ndoc (Ton) Shirokës qi ishte bir i një familje qytetare shumë të njohtun shkodrane. Ndoci, i cili ishte kontakti i parë i Shtjefnit në Shkoder, e pat pranue atë në shtëpinë e tij dhe e pat trajtue si pjestar të familjes. Nga cifti Shtjefen e Antonia (Tonja) lindën gjashtë fëmijë, tre djelm e tri vajza: Gjoni, Katerina, Francesku, Angjelini, Roza dhe Amalia. Prej tre djemve te vjenezit Ingris, Gjoni dhe Francesku u martuen, ndersa Angjelini vdiq beqar.

Duhet thanë që Shtjefni në mes të klientëve, që ishin edhe miq e shokë të tij, pat edhe figura të njoftuna të qytetit. Mund të përmendi këtu miqësinë e tij me piktorin shumë të njohtun Ndoc Martini, prej të cilit ka edhe nji portret me laps karboni. Portreti i vjenezit Shtjefen Ingris, qi u gjet në familjen Ingris në Shkoder, sipas piktorit Kujtim Buza, asht i punuem me një teknikë të vecantë të panjohun deri atëherë, në letër vizatimi me dimensione 40 x 50 dhe i perket vitit 1901. Mbasi veprat e piktorit Ndoc Martini janë të pakta, me kambënguljen e Kujtim Buzës, ky punim u dërgue për ekspozim në galerinë e arteve në Tiranë, ku ndodhet dhe sot.

Shtjefen Ingris – i riu

Një figurë tjetër e randësishme e familjes Ingris, që trashigoj mjeshtrinë, sharmin dhe famën e gjyshit, të cilit i mori edhe emnin, ishte SHTJEFEN Gjon INGRIS, Shtjefni i dytë ose i riu, i cili edhe pse i martuem nuk la trashigimtarë. Shtjefni i ri, vazhdoj trashigiminë e familjes, tue i dhanë nji hov të ri zejtarisë në prodhimin e këpucëve. Ai mbasi mbaroj filloren dhe shkollen tregtare në Shkoder, vazhdoj mesimet për mekanik në Itali / Venecia, ku punoj si mekanik në kantierin e portit detar. Shtjefni fliste dhe shkruante mirë në italisht, frengjisht e gjermanisht. Ai u kthye në atdhe për me vazhdue, mbas të atit Gjonit, drejtimin e punishtes së këpucëve. Në historikun e lëvizjeve demokratike në Shkoder, emri i Shtjefen Ingris – i riu, qysh në moshen 20 vjecare ishte shumë aktiv dhe njihet si themeluesi (së bashku me një grup veprimtarësh dhe shokësh) në vitin 1902, të grupimit të parë të organizuem të zejtarëve me emnin “SHOQNIA NDIHMETARE”, qi ishte shkëndija e parë e një levizje të organizueme sindikaliste. Ky grupim zejtarësh dhe patriotësh shkodranë, ndër to: Gjon Gajtani (kpuctar), Lazer Gurakuqi (shkrues), Kol Maca (fotograf), Kol Bianku (kovac), Pashko Toska (marangon), Gjon Nika (kovac), Gaspër Ashta (kovac), Shtjefën Ingris (kpuctar), Mati Logoreci (msues), etj, organizuen kremtimin e festës së 1 Majit, për të parën herë në Shqipni, në vjetin 1905.

Mbas shpalljes së pamvarsisë, me fillimet e para të shtetit shqiptar në vitet 1913 – 1916, Shtjefën Ingris i riu ishte një sindikalist i njohtun dhe inisiator i organizimit të zejtarëve dhe punëtorëve, tue reformue Shoqninë Ndihmëtare, tue përfshi në këtë lëvizje shumë elementë të ri përparimtar. Ai i organizonte mbledhjet e shoqnisë së punëtorve, të komisionit organizator, në shtëpinë e tij. Me rritjen në numër të anëtarve të Shoqnisë Ndihmëtare të Punëtorve, u ndie nevoja e krijimit të nji statuti apo rregullorje dhe nji programi afatgjatë. Për këtë, rreth 400 anëtar të Shoqnise u mbodhën në nji nga klasat e shkollës “Parruca” në Shkoder dhe aprovuen statutin / programin e tyne. Duhet theksue që në program u vendos pranimi i anëtarëve pa dallim feje, ndërkohë që në Shkoder populli ishte i percarë.

“Punëtoria e Shkodrës, tue pa se nevojat e tyne bahen ditë për ditë ma të mdhaja, e se gjithnji si zanatet si puntorët janë në teposhte, njohim punë fare njerzore e qytetnore me u mbledhë në nji shoqni ndihmëtare të puntorisë, per me u ba ballë së bashku të vështirave të jetës, e me permirsue gjendjen e vet si ekonomikisht si moralisht, tue i dhanë doren shoqishojt në tana mjetet e mënyrat që të munden”. Kështu fillon Statuti / Rregullorja e Shoqnisë Ndihmëtare të Puntorëve, një eveniment shumë përparimtar për kohën.

Statuti i Shoqnisë ishte një kod i vërtetë pune, për mbrojtjen e punëtorëve:

Art. 1 – Asht ngrehë ndërmjet të puntorive të Shkodrës nji shoqni me emën “SHOQNIJA NDIMTARE E PUNTORISE SE SHKODRES”, me këto qëllime:

Art. 2 – Me i ndihmue shokve të vet, ndër rasa qi smuhen ose vriten tue punue, ashtu qi mos ti mungojë mjeksia e barnat.

Me ngrehë ma vonë, kur financa të gjindet e zoja, nji kashe uhaje për me mujte me i ba ball të vështirave ndër rreziqe.
Me pasë nji zyrë të veten, për me mujtë me gjetë e me vendue në punë.
Me i dhanë shkas istrutionit e qortimit të shokve e fmive tyne, për me u përmirsue si zanatë, si tanë gjendja e mbarë puntorisë.

Të gjithë anëtarët e Shoqnisë, numri i të cilëve u rrit në 800, u paisën me triskat e Shoqnisë dhe merrshin pjesë aktive në organizimet e ndryshme shoqnore. Aktiviteti sindikalist i Shtjefnit vazhdoj deri sa doli në pension. Për ta nderue veprën e aktivitetin e tij, ai u ftue dhe u vendos në vend nderi në Kongresin e parë të Sindikatave Shqiptare. Vdiq dhe u përcoll me nderime, nga i gjithë populli i Shkodres, në vitin 1956. Në kremtimin e 50 vjetorit të Pamvarsisë, Presidiumi i Kuvendit Popullor e dekoroj Shtjefen Ingris / të riun, me URDHERIN E LIRISE të Klasit III-të, për veprimtari patriotike.

Si pioner, qi bani hapat e parë për organizimin e punëtorëve, emni i Shtjefnit zen një vend nderi në historinë e krijimit të lëvizjes punëtore në Shqipni. Në librin “Kronikë e lëvizjes punëtore e sindikale në Shqipëri” të autorit S. Adhami shkruhet: ….

“Qysh në 1902, Shtjefni me shokët e vet themeloi “Shoqërinë e punëtorëve” që kishte karakterin e një shoqërie ndihmëtare të punëtorëve. Të gjitha shoqëritë e tjera punëtore që u formuan me vonë, ashtu edhe grevat e aktivitetet e tjera që u zhvilluen në mënyrë t´organizuar nga elemente më të përparuar të klasës punëtore të Shkodres, janë të lidhura me emrin e Shtjefën Ingris-it.”

Sot, familja Ingrisch / Ingris, e ardhur nga Austria rreth 200 vjet ma parë, asht ndër familjet e njohuna, të nderueme dhe me kontribut të madh për Shkodren.

Vjene, me 3.10.2017

Shkodër, propagandë për Isis, arrestohet mësuesja

January 19, 2017 by dgreca

Shkolla distancohet nga mësuesja Emine Alushi, që propagondoi ISS:”ISIS është një organizatë myslimane që mbron popullin musliman të Sirisë, Egjyptit dhe Palestinës”. Mësuesja shprehet më tej se luftarët e saj “janë njerëz të mirë” dhe se “nuk duhen besuar ato që thonë lajmet”./Një mësuese në Medresenë e Vajzave “Haxhi Sheh Shamia” të Shkodrës, u shoqërua mbrëmë vonë në polici dhe më pas u arrestua si e dyshuar për propagandë në mbështetje të organizatës terroriste ISIS dhe ish terroristit Bin Laden.Arrestimi i mësueses Emine Alushi ndodhi vetëm pak minuta pas publikimit në emisionit investigativ “Stop” në televizionin Klan, të rregjistrimit të një bisede, të zhvilluar mes nxënëseve dhe mësueses gjatë një ore mësimore.Në audion e trasmetuar dëgjohet se si nxënëset e pyesin mësuesen rreth ISIS dhe ajo përgjigjet se “ISIS është një organizatë myslimane që mbron popullin musliman të Sirisë, Egjyptit dhe Palestinës”. Mësuesja shprehet më tej se luftarët e saj “janë njerëz të mirë” dhe se “nuk duhen besuar ato që thonë lajmet”. Këmbënguljes së një nxënëseje se “Isis ka vrarë”, mësuesja i përgjigjet se “dhe ata që kanë vrarë Bin Ladenin janë vrasës”.Burimeve policore bëjnë të ditur se mësuesja Alushi është shoqëruar gjatë ditës së sotme për në Prokurorinë e Krimeve të Rënda në Tiranë.Ndërkohë, gjatë paradites së sotme, drejtuesit dhe stafi pedagogjik i Medresesë “Haxhi Sheh Shamia” dolën me një deklaratë, përmes së cilës shprehën distancimin e menjëhershëm nga opinionet dhe mendimet e mësueses, të pasqyruara në emisionin “Stop”. Ata bënë të ditur se subjekti i videos së trasmetuar “nuk përbën linjën zyrtare të Medresesë” si institucion arsimor i Komitetit Musliman Shqiptar, dhe se deklarimet e mësuese “shkojnë krejtësisht në të kundërtën e asaj çfarë ofron dhe synon kjo shkollë në procesin edukativ. Medreseja – thuhet më tej në deklaratë – është institucion i shërbimit të arsimit parauniversitar dhe vepron në bazë të legjislacionit shqiptar dhe filozofisë së Komunitetit Musliman Shqiptar”.Drejtuesit e Medresesë bënë të ditur se Emine Alushi këtë vit shkollor nuk është pjesë e stafit të saj pedagogjik, dhe se, në periudhën që ka punuar në Medrese, ajo ka qenë mesuese me kohë të pjesëshme.

DOSJA NR. 1333…PSE I VRANË DY PROFESORËT NË SHKODËR ?!

April 12, 2016 by dgreca

Nga Fritz RADOVANI: Pjesa e VIII/

■“… Kallxon nji zojë e cila, aso kohe bante punën si përkthyese në shërbim përsonal të sekretarit të Partisë Enver Hoxhës, në marrëdhanje diplomatike me ambasadën e Jugosllavisë në Tiranë, si nji ditë me nji bashkëfjalim ndërmjet ambasadorit titist e Enverit, ky i fundit shend e verë i paska pasë kumtue përfaqësuesit të Beogradit gati-gati si tue u krenue: “E mbytëm Patër Anton Harapin e, me té kemi plagosë për vdekje Klerin Katolik!..” Simbas rrëfimit të grues, ambasadori diplomat i vjetër pan-serbian i paska pasë përgjegjë: “Po, po! Po keni endè gjallë Patër Gjon Shllakun, i cili peshon shumë, duhet” – vazhdoi ai “si mbas porosisë që kam prej qeverisë sime, të zhdukni Shllakun dhe të shkatrroni kulm e temel çerdhen e Klerit Katolik në Shkodër, me në krye Françeskanët!” Shkruen At Daniel Gjeçaj O.F.M. tek libri “Martirizimi i Kishës Katolike Shqiptare 1944 – 1990” fq. 36, 1993.

■Kush ishte Prof. Avokat Paulin Pali?

Me datën 18 tetor 1946 major Zoji Themeli, në Seksionin e Mbrendshëm të Shkodrës (në shtëpinë e Çiurçisë), fillon me dokumentacionin që për fat ruhet edhe sot.

“Avokat Paulin Mark PALI është i datlindjës 1914. Prindët e tij ishin Mark e Shaqë Pali. Ka një vëlla Gaspër Palin, ishoficer i naltë. Paulini është beqar, i pa dënuar, i varfër, me universitet të kryer për drejtësi, profesor avokat, nga Shkodra, i arrestuar më 14 gusht 1946…” Paulini deklaron: “Kam krye fakultetin Juridik në Firencë në vitin 1942. Kam ardhë në Tiranë, prej ku kam shkue në Prizren. Për Kosovën mendojshe se do të fitojnë lirinë dhe, nuk do të rrinte nën sundimin e Krajl Pjetrit… Jam arrestue nga forcat partizane tue u arratisë në Itali, me datën 15 shtator 1946…”

■Në vitin 1992, më tregonte zonja Terezina Pali (Zorba), ish bashkvuejtëse e Avokatit në kohen e hetimeve: “Kur po më dërgonin në dhomën e pyetjeve polici shoqnues më la pak minuta në koridor, mbasi ai hyni tek oficeri pyetës ku dukej se kishte njerëz. Aty afër derës ishte një baul e vjetër e mbyllun me dry. Ndigjova një za të lehtë e të mekun: “Terezinë…Terezinë! Jam Paulin Pali!”, unë e tronditun ju përgjegja: “Kush?”…Ai u përgjegj prap: “Paulini moj, Paulin Pali!”.”Isha aq e tronditun sa edhe sot më tmeron ai kujtim i mnershëm i asaj dite, kur mendoi atë djalë aq të pashëm e të gjatë si bajrak dy metër, të palosun dyfish në atë arkë aq të vogël sa mezi mund të futej një fëmijë.

Aty i shkreti Paulin ka qëndrue me ditë e javë të tana… derisa njëditë nuk u ndigjue ma zani i tij që ndigjohej çdo natë në tortura.”

■Do të ishte me interes me u studjue dosja e plotë e këtij grupi martirësh që, nuk m’u dha mundësia me e pa këtë material të plotë, po mërrijta me kuptue nëpërmjet atyne pak rreshtave të ballafaqimeve, qëndrimin heroik dhe të palëkundun të Burrave që s’ njohën frikën: Prof. Kol Prelës, Av. Paulin Palit, Kel Çobës, Abdyl Rusit dhe Kol Kurtit.

■Për martirin Simon Darragjati fatkeqësisht nuk kam muejtë me gjetë material. E vetmja dishmi per Te, asht ajo e Loro Vatës, që ishte prezent kur u holl nga dritaria… E kjo ngjante si pasojë e torturave e presioneve per dishmi fallso nga krimineli Fadil Kapisyzi.

■Edhe pse të ndodhun para gjakajtorëve kriminel’ e vrasës: Zoji Themeli, Dul Rrjolli, Nesti Kopali, Vehbi Fishta, Xhemal Selimaj, Lilo Zeneli, Vaskë Koleci, Ali Xhunga, Fadil Kapisyzi, Xheudet Miloti, etj., asht e pakuptueshme për né, forca e qëndresës së Tyne dhe këtë e tregon ma mirë se çdo gja, fundi i jetës së Tyne nga torturat.

■Kush ishte Prof. Kol Prel Gjoka, deputeti i Dukagjinit në zgjedhjet e vitit 1945?

Me datën 7 shkurt (fruer) 1947, oficeri pyetës Zoji Themeli shënon:“Kol Prela ka lé në Shkodër në 1918. Banues në rruga Kokaj Nr. 4, Rus Katolik. Në 1928 ka krye shkollën e ultë ndër Jezuit, ndërsa të mesmën në Gjimnazin e Shtetit, në Shkodër, në 1935.

Fakultetin e Letërsisë e ka përfundue në Torino, në 1940. Në 1944 ishte në Shkodër, përgjegjës i Seksionit Ekonomik. Drejtor i Normalës së Elbasanit, deri në nandor 1945. ■Më 2 dhetor 1945, Deputet i nën/prefekturës së Dukagjinit, deri më 14 shtator 1946, që u arrestue në Tiranë. Mbas dy javësh asht sjellur në Seksionin e Mbrendshëm Shkodër.

■Prof. Kol Prela deklaron: “Me Padër Gjon Shllakun kam bisedue kundër Italisë, kemi kenë dakord të dy që né duhet të çlirohemi. Që në 1940 e njifshe P. Gjonin dhe kemi bisedue çështje politike, letërsi, histori dhe filozofi. Ai njifte të gjitha shkencat. Pjetër Prendush Palaj, me ka ardhë dy herë në shtëpi që të ndërmjetsoja për transferim…Loro Vatën e njof për ftyrë por nuk kam pasë lidhje. Me Gjelosh Lulashin kam pasë lidhje, ai më ka thanë me ikë por unë i kam kundërshtue. I kam tregue për Konferencën e Paqës që ose do të bahët paqë, ose bota do të ndahët në dy bloqe. Më pëlqente demokracia me shumë parti si në Angli e Francë.

■Procesi vazhdon: Zoji Themeli arrinë që Kola të ballafaqohët me vëllain Markun, për Organizatën “Bashkimi Shqiptar”, dhe se Kola i ka dhanë udhzime asaj Organizatë, por Kola thotë se nuk asht e vërtetë. Madje, Kola nuk ka pasë fare dijeni se asht formue një organizatë e këtillë. Kola mohon edhe ekzistencën e ndonjë oganizate ose partie demokristjane, mbasi P. Gjoni thotë Kola, do të më kishte tregue… Zoji Themeli d.v.”

KEL ÇOBA: Mohon thanjet e Xhevat Metës, Karlo Sumës dhe Syrri Anamalit…
ABDYL RUSI nuk pranon asnjë nga thanjet e dëshmitarëve…
KOL KURTI thotë: Takimet me shokë nuk kanë pasë karakter politik. Tjerat çka thohën këtu, nuk janë të vërteta.(Dosja 1333).

■ Mbas 18 muejsh hetuesi, Prokurori Ushtarak i Zonës Ushtarake Shkodër, kap. Namik Qemali d.v. përpilon akt-akuzën për të pandehurit: “1. Paulin Mark Pali, 2. Kol Prel Gjoka, 3. Kel Gjon Çoba, 4. Dhionis Kristo Miçaço, 5. Shyqyri Bajram Shpuza, 6. Abdyl Riza Rusi dhe 7. Mehmet Mahmut Daiu…

Kanë punuar për formimin e organizatës terroriste në Shkodër.

Nga të pandehurit, Kol Prela, ka qenë efektiv i Komitetit Qendror Demokristjan, dhe bashkpuntor i Organizatës terroriste. Kanë mbajtë lidhje me armiqtë mbrenda e jashta shtetit. Kanë qenë për ndërhyrjen nga jashtë nga të huajtë imperialistë…

***

■“Trupi Gjykues i përbërë nga: Kryetari, kap I Misto Bllaci, antarë, kap II Përtef Alizoti dhe nëntoger A. Koroveshi, prokuror kap. Namik Qemali, sekretar Shaban Q. Dautaj, me datën 14 janar 1948, ditën e mërkurrë, hapi seancën me pyetjen e të pandehurit:

■Prof. Kol Prel GJOKA: “…vjeç 30, i pamartuar, i padënuar, i varfër, ka mbaruar fakultetin e letërsisë, Profesor, ka vëllain në burg (Markun), i arrestuar më 19 shtator 1946, deklaroi: Mbasi nuk kam marrë pjesë në organizata nuk mund ta quej trathti.”

■Prof. Av. Paulin PALI deklaron: “Akuza pjesërisht asht e vërtetë, sidoemos se kam dashtë me ikë. Lëvizjën N.Çl. e kam njoftë, …në fund e kam simpatizue dhe kam kontribue për shlirimin e Shqipnisë. Për kundra sajë, përsa i përket diktaturës nuk e kam dashtë, sidoemos kufizimin e partive të tjera dhe shkrimjen e fuqive të tjera ekonomike.

Në 1942-43 ishe në Kosovë. Mbas 1944 erdha në Shkodër. Për shlirimin e Shqipnisë pa Kosovën e kam konsiderue nji gja të mangët, se Kosova asht Shqiptare dhe asht marrë nga shovenistët serb padrejtësisht. Me forcë nuk mund t’a marrim, por me drejtësi internacionale dhe simbas Blokut Antifashist do të pyetej populli, dhe kjo mund të zgjidhesh në mënyrë miqësore. Korça dhe Gjinokastra janë shqiptare dhe i kërkon Greku. ..Mendimi i em për Kosovë ka kenë arësyeja ekonomike, politike, kombësia.

■Unë nuk dij në se populli kosovar rron i lirë apo jo, por minoritetët në vendin tonë rrojnë njësoj, edhe popujt e Maqedonisë e Kosovar rrojnë si këtu, thoni ju, unë s’e dij! Ëndrra ime ishte nji Kosovë e lirë! Por, në konfërenca nuk kam bisedue me popull, se atë liri nuk e kishim mbas shlirimit, por me shokët e mij si: Galip Juka, Adem Bazhdari, Muzafer Pipa, Ragip Meta etj., kam folë. Kur filluen Gjyqet e Popullit nuk më pëlqenin, se nuk garantohej si duhej drejtësia. Trupi Gjykues nuk ishte i aftë. Gjykatësi duhej të ishte i paanëshëm. Po citoj nji shembull qysh në fillim e deri në mbarim, këtë ide e kam pasë formue, Riza Alinë, as e kam njoftë, as e dij se ka kenë element i keq. Ekzekutimi i tij më ka ba të vuej shpirtnisht, gjithashtu edhe Ymer Lutfija që nuk e ka meritue me u dënue me vdekje. Jam fajtor vetëm për politikën që kam ndjekë kundër Gjykatave Ushtarake, për Kosovën, dhe politikën kundrejt Blokut antifashist ndaj vendit tonë, mbasi i konsideroj të padrejta. Për demokristjanen nuk kam bisedue, as nuk kam dijtë, as nuk kam dijeni, as nuk kam dijtë se ka kanë Padër Gjoni, por si nji parti e krijueme jashta shtetit, e dij se asht ndër shtete tjera por, as që kam bisedue për té me njeri.

Në kjoftë se jam i tepërm për shoqninë njerzore, mund të më zhdukni!..

Unë dal si Paulin Pali para arrestimit, por ma pas (mbrapa), nuk dij gja dhe mos më pyetni! Jam marrë në proçes dhe nuk jam dakord në përgjithësi me té.

Unë dua të tham këtë: “Ma mirë të hesht!”

Moralisht nuk jam i pastër, karakteri i fortë burrnor më mungon. Kerkoj mëshirë!”

■Kryetari i Gjykatës Ushtarake të Shkodrës, me datën 16 janar 1948, dha vendimin:

PAULIN MARK PALI dhe KOL PREL GJOKA, me vdekje, me pushkatim, dhe konfiskimin e pasurisë së luajtshme dhe të paluajtshme.

Të dënuarit kanë të drejtën e apelit në Gjykatën e Naltë.”

■“Gjykata e Naltë mblodhi Këshillin e sajë me datën 23 mars 1948 dhe me vendimin nr.108, E përbërë nga : Kryetar, major Niko Çeta, antarë, kap. I Nexhat Hysejni dhe kap. II Mustafa Iljazi, asistent, aspirant Thoma Rino, prokuror ushtarak i Ushtrisë K. Shqiptare, kap. I Nevzat Haznedari, vendosi: Refuzimin e kërkesës së të pandehurve për falje jete, të dënuar nga Gjykata Ushtarake e Shkodrës

PAULIN PALI 2. KOL PRELA. Mbetët në fuqi edhe shtetizimi i pasurisë.”

■Cili ishte vullneti i tyne i fundit? Kur u ekzekutuan? Kush i ra mbas kokës…

Dihët vetëm se njëditë kur shkoi në qelinë e tij Adem Bazhdari, gjeti të shtrimë përdhe një njeri, pothuej i vdekun, ishte i lamë me gjak, përmbys, ia solli fëtyrën nga drita e shikoi, por nuk e njohti….E pau se merr frymë dhe, e pyeti: “Kush jé ti?”

Ai u përgjegj: – “Jam Paulin Pali”…

***

HAPNI DOSJEN 1333 e shikoni, sa intelektualë u zhduken nder ata dy vjetë…

■Të gjithë të pafajshem, të varfen, pa shtëpija, pa familje, po edhe… PA VARRE!

■Vetem kështu, rrenohej përgjithmonë thëmeli kulturor në Shkoder!

Vazhdon Pjesa IX…

Melbourne, Prill 2016

25 VJET B.S.P.SH- NË SHKODER…THEMELUE NGA FERDINAND TEMALI

February 25, 2016 by dgreca

Ne Foto: FERDINAND TEMALI- 1991 BSPSH – SHKODER/

■BASHKIMI I SINDIKATAVE TË PAVARUNA TË SHQIPNISË OSE B.S.P.Sh./

NË SHKODER, ISHTE FLAMURTARE E FITOREVE TË DEMOKRACISË !/

■Ramja e Murit të Berlinit me 9 Nandor 1989, vrasja e Çausheskut me 25 Dhjetor 1989/

Nga Fritz RADOVANI/Australi/

Demostrata e Parë e heshtun me 14 Janar 1990 në Shkoder, per heqjen e bustit të Stalinit, Mesha e Parë në Rrëmaji me 11 Nandor 1990 nga Don Simon Jubani, shpallja e Don Simonit per me formue në Shkoder “Partinë Demokristjane” nga Prof. Nush Radovani, me 13 Nandor 1990, dhe zhgulja e bustit të diktatorit Enver Hoxha me 13 Dhjetor 1990, tek Prefektura e Shkodres, i paraprijnë Demokracisë, Lirisë Fesë dhe pluralizmit në të gjithë Shqipninë. Këto vepra heroike u pasuen nga Kavaja, Durrësi dhe në fund Tirana.

■Kur trashigimtarëve të fronit të Enverit, Nexhmijes dhe Ramizit filloi me ju dukë nder skutat e pallateve të tyne në Bllok fantazma e Çausheskut me të shoqen të shkrryem perdhe, nga tmerri pranuene “pluralizmin” e shpikun nga Kotovica: “…dhe të shartuem në Venecia, me ndihmen e Mentor Çokut dhe De Mikelis, tue i lanë “krijimin e disa partive” Fatos Nanos, Sali Berishës dhe Sabri Godos, i cili këte “pluralizem mashtrues” e mbrojti edhe me Kushtetuten e “Republikës së Shqipnisë” që i lejonte Shqiptarëve që me 2 Dhjetor 1992, edhe “praninë e kësaj Republike në “Konferencen Islamike”!

■Po Rinia Shqiptare, e harroi parullen “E duam Shqipërinë si gjithë Europa!”?

Shkodra nga viti 1990 e deri nga fundi i vitit 1992, asht kenë e zeza e komunizmit që u kalb mbi dhe e qelbi Ballkanin, kur të gjitha vendet e Lindjes e kishin varrosë e i kishin vue tek koka nga një shenjë të zi, ku mblidheshin qyqet e kuluenverat me e vajtue…

■Me daten 25 Shkurt 1991, u shpall në Teatrin “Migjeni” formimi i BSPSh në Shkoder nga Kryetari i Nderuem Ferdinand Temali dhe Arben Borshi, si dhe Kryesia e saj. Asht aprovue edhe një Program i randsishem i bazuem në parimet Demokratike Europjane.

■Me 11 Mars 1991, Ministria e Drejtësisë aprovoi BSPSH e Shqipnisë themelue në Shkurt 1991. Ferdinandi mori pjesë në zgjedhjet e Kryesisë BSPSH për të gjithë Republikën e Shqipnisë në Tiranë, dhe u zgjodh anëtar i asaj Kryesije, me të gjitha votat pro të pjesmarrësve nga e gjithë Shqipnia. Ai ishte ndër organizatorët kryesorë të saj në të gjitha betejat dhe fitoret e mohueme të cilat, sot, po punohet nga “rilindja” me u harrue!

■Perpjekjet per shkatrrimin e BSPSh së Shkodres dhe të Shqipnisë që drejtohej nga të nderuemit Gzim Shima, Eqerem Kavaja, Gzim Kalaja etjerë, ishin të vazhdueshme. Po e njajta rrugë kercnuese asht ndjekë edhe me BSPSh e Kavajës. Nuk duhet mohue kurrë roli i madh që kanë luejtë në trandjen e thëmeleve të komunizmit, minatorët e Valiasit, të cilët rrëzuen monumentin e diktatori perbindsh të Shqipnisë, njenin nga 100 Tiranët e Botës, sherbëtorin e sllavokomunizmit dhe mikun e shovenistëve grekë, Enver Hoxhën, bashkpuntorin e Nexhmije Hoxhës dhe parardhësin e Ramiz Alisë me bedelat e sotem.

■Në Mars 1991, BSPSh ishte e pranishme në ma shumë se 70% të ndërmarrjeve të Shkodres, dhe ishte formue në disa pika kyqe si, në hidrocentralin e Vaut të Dejës, Stacionin hekurudhor, Uzinat e mëdha të fermentimit, Pelhura, e telit, letrës etj., dhe kishte marrë mbas vetës armaten e madhe të mësuesve me kryetar Qazim Lika e Xhelal Fejzo, dhe të mjekëve të spitaleve, të poliklinikës me mjekun Leonard Kçira, përfshi këtu edhe klinikën dentare. Nuk imagjinohej kurrë nga komunistët se ndërmarrja e Minjerave dhe ajo gjeologjike ishin forca në favorin tonë. Per mue ato zgjedhje ishin Fitore!

■Me 29 Prill BSPSH mori edhe kokën drejtuese të arësimit dhe kulturës shkodrane, me serena nga z. Xh. Gjurkaj elektriçist në Institutin Pedagogjik. Nuk më besohej kur kam numrue 68 profesora nga 103 vetë, ku, përjashtohej grupi i spijunve me Sadik Ramën e Angjelin Kumrinë etj…të cilët, as nuk i kemi pranue në sallën e madhe ku janë zhvillue zgjedhjet e kur aty, u zgjodh kryetar i BSPSh Prof. Gjovalin Kolombi.

■Dy institucione me vlerë për ne ishin PTT dhe Radio Shkodra, sidomos e dyta, Radio ka luejt rol kryesor mbas shkumjes drejtor aty të z. Prof. Anton Çefa. Ashtusi në Shkoder priteshin emisionet e demaskimit të komunizmit, po me atë andje qytetarët tanë vraponin me u interesue a mërrijtën gazetat “Sindikalisti” dhe “RD” nga Tirana…

■BSPSh e Shkodres e lidhun me Tiranën e Kavajen, ishin qendrat ku BSPSh po hartonte ramjen e qeverisë komuniste… dhe, duhet vue në dukje roli i madh i rinisë shkodrane i pasuem nga mbarë Populli i Shkodres, në protesten e paorganizueme para selisë së komitetit të PPSH në mbasdreken e 1 Prillit 1991, kur turma mija vetësh u drejtuen nga ajo seli, mbas thirrjeve tek busti i Stalinit dhe Leninit në sheshin qendror. Ishte pikërisht Ferdinand Temali, që kërkoi me ngulm nga protestuesit mjete paqësore, dhe mbas orës 21.00 u shpërndanë tue thirrë në bulevardin e Shkodres: “Nuk e duam komunizmin jo, jo, jo..!” Pa u errë nata në Shkoder ishte zv. ministri i mbrendshëm Hajredin Shyti, i cili, në bashpunim me Çapajev Taçin, Dilaver Paparen dhe Gjekën e policisë, organizuen vepren terroriste që u realizue me 2 Prill 1991, (per të cilen duhet të jenë dekorue sivjet me Shyqyri Çokun…), mu në atë Shesh, ku një natë ma përpara çdo veprim ishte demokratik … Po aty, në mes të predhave dhe vrasjeve të organizueme nga presidenca terroriste e Ramiz Alisë, mbi trupat e të rinjve Arben Broci me 97 vetë tjerë të vramë e të plagosun, ishte Ferdinand Temali me Marina Rraboshtën, që hyjnë nën shnajpër për me i thanë sekretarit I-rë PPSh Xhemal Dymylja: “Kush asht ai terrorist që ka urdhnue me gjujtë mbi turmat e pambrojtuna të studentave të shkollës “J.Misja” dhe Popullit të Shkodres, o ndaloni zjarrin ose drejtohuni kufinit e ikni, se Populli do t’ju shkyejn përsëgjalli!” E pra, këta sindikalistë nuk kishin as armë, as tanke…Vetem guxim!

■Po, drejtuesit e PD së Shkodres ku ishin?…Cilat ishin parullat që u hodhën në rrugë Xhabijej e ma vonë tek Radio Shkodra? – Besoj i kujton mirë Populli i Shkodres “ata” dhe rolin që ka luejt BSPSh, Ferdinandi, Tanush Mulleti, Besnik Komi, Arben Borshi Marina Rraboshta, Lela Zorba, Muhamet Gradeci, Fritz Radovani, etj., për ruejtjen nga djegëja të Radios, Fototekës, hetuesisë dhe të vetë Prefekturës, të cilat i kemi mbrojtë edhe me rrezik koke, kur shnajpërt ishin në gatishmeni mbi kokat tona…

■Po kerkesa ynë cila ishte? – Qeveria komuniste me dhanë dorëheqje sa ma parë, mbasi BSPSh do të organizojnë Grevë të Përgjithëshme në gjithë Shqipninë. Vrasësit e Arben Brocit me shokë ti kalonin organeve kompetente, njëkohësisht, edhe do të organizohën zgjedhjet e reja etj…Ndersa, kryetari i PD Pjeter Arbnori, i kerkoi gjyqtarit që “gjyqi i vrasësve, të zhvillohet mbasi PD të marrin pushtetin!”, domethanë “asnjëherë”! Edhe këte besoj e kujtojnë të pranishmit, bashkë me pergjegjen time: “Gjyqi duhet fillue që diten e hane, dhe mbasi të fillojë gjyqi, nderpritet greva e organizueme nga BSPSh!”.

■Sigurimin e shtetit, spijunët e sigurimit dhe oficerët besnik të tij, me dt. 2 Prill 1991, ora 14.00 nuk kanë pasë asnjeni ndër dyer etiketat e emnave në apartamente…tue fillue nga Çapajev Taçi e deri tek i dekoruemi per “trimni” Shyqyri Qoku…

■Me 20 Maji kam shkue në Tiranë dhe i kam paraqitë Kryesisë BSPSh., propozimin tonë për Presidentin e ri të Republikës, ku kerkohej nga BSPSh e Shkodres, ardhje e Prof. Arshi Pipa, Sami Repishti dhe zonjës Nermin Vlona (Palaschi) në poste qeveritare. Mbas dy ditësh z. Eqrem Kavaja na ka komunikue edhe aprovimin e Kryesisë së Tiranës. Kuvendi Popullor botoi ligjin e pranisë në Shqipni, në 20 vjetët e fundit…për me evitue ardhjen e të gjithë personaliteteve nga diaspora në organe drejtuese.

■Qeveria vertetë ra…Me 10 Qershor, ora 11.00, në intervistën e dhanun “Zërit Amerikës” nga anëtarët e kryesisë BSPSH së Shkodres, kam theksue: “Qeveria e ardhëshme kurrë nuk do të realizojë aspiratat tona dhe të mbarë Popullit Shqiptar, nëse në përbamjen e saj do të ketë kjoftë edhe vetëm një komunist..!”. Atëherë, shumë vetë më quejtën “ekstremist”…por, sot, besoj janë me mendimin tim edhe ata që atëherë menduen me bashkpunue në qeveri me “komunistët e konvertuem”! Ky ishte gabimi i madh! Prania e tyne në çdo zyrë sjelli vetem korrupsion, mashtrime, vjedhje dhe luftë per pushtet edhe nga trashigimtarët e tyne, që po kerkojnë edhe “rilindjen komuniste”!

■Në Shtator 1991, pak ditë mbasi krijueme edhe “Shoqaten e të Persekutuemëve Politik” me 11, 12, 13 dhe 14 u organizue në Durres një seminar i BSPSh me rreth 200 anëtarë nga kryesitë e të gjithë Shqipnisë. Aty drejtonin amerikani Donald Slaiman nga USA, Tom Cook nga Britania dhe Sasha Morina nga Gjermania. Ata dhanë konkluzionet e porositë e tyne për BSPSh, tue u cilësue nga D. Slaiman me këto fjalë: “…Ju jeni Sindikata që keni thye dogmen e komunizmit!”. Ndërsa, në emnin e të gjithë BSPSh, Ata u falnderuen dhe u përshëndetën nga anëtari i Kryesisë së Shkodres Fritz Radovani.

■Mbas mbledhjes së organizueme në teatrin “Migjeni” me z. Tony Freeman, që ishte Nënsekretar i Shtetit në USA, me datën 18 Korrik 1991, dhe takimit të nesërm me Té në hotel “Dajti” bashkë me Ferdinandin, unë kam kuptue mirë lojën e sindikatave italiane, të cilat bashkë me socialistët e Kraksit e Martelit, kanë luejtë rolin ma negativ për t’ardhmen tonë në të gjitha drejtimet, kryesisht në zhvillimet e ngadalshme demokratike. ■Pushteti demokratik porsa mori drejtimin e shtetit, bani kompromis me ishkomunistët tue ua krijue të gjitha mundësit e ruejtjes së “imunitetit” të paprekshëm të gjithë kriminelëve, nga Ramiz Alia e N. Hoxha deri tek vrasësit e të rijve në të katër anët e vendit prej piramidave kufitare e deri tek Mali me gropa…në afersi të Tiranës…apo, gjaksit e pafalshem të sigurimit shtetit që filluen me vra me “ligjët” e Kanunit, kur 95 % e tyne, as nuk njihnin as emnin e Autorit të Tij, e që as nuk e kishin pa kurrë atë liber!

■Njerzit e ndershëm që luftuen në ballin e luftës mbetën fukara dhe të vorfen pa asnjë fitim për mos me thanë se humbën edhe të gjitha iluzionet e Fitores…e, një ndër ta ishte edhe luftari i Demokracisë në Shkoder, Ferdinand Temali…pa u zgjatë me qindra të tjerë qytetarë shkodranë dhe shtetas në të gjithë Shqipninë.

***

■Shokët e bashkpuntorët e BSPSh, që luftuen për me rrëzue komunizmin gjakatar do të kujtojnë përjetë Luftarin Trim të Saj Ferdinand Temali…në sa e sa Përvjetorë të tjerë e zanin e Tij, që vazhdon me ushtue si gjithmonë: “Do fitojmë apo jo?!…Po, Po, Po..!”

■Me këte rast po ripërsëris fjalët e Prof. Arshi Pipës, që mi ka thanë personalisht mue:

“…Jeni e vetmja Sindikatë e një vendi të vogël, por që keni rrëzue një qeveri me të gjitha tiparët e terrorizmit komunist, gja që deri sot nuk ka ndodhë në historinë e të gjitha Sindikatave të Botës!…” (Shkoder, 1993).

■Themelues i Asaj BSPSh, 25 vjetë perpara, organizator dhe luftar besnik në betejën per përmbysjen e komunizmit ishe Ti, o i pavdekshmi Ferdinand Temali!..

Vertetë që mbas Teje nuk ishim aq pak sa kujtojnë disa…

■Me Ty BSPSh… ishte i gjithë Populli Heroik i Shkodres dhe gjithë Shqipnia!

Melbourne, Shkurt 2015.

BARI DRISHTI DO TE PUSHOJE PERJETESISHT NE SHKODER

September 7, 2015 by dgreca

*Bari Drishti “Mbreti” i Serenatës Shkodrane, i njohur edhe si ikona e picës në SHBA, u shua ne Nju Xhersi në moshë 77 vjeç/

Nga Beqir Sina/

Ne Foto:Bahri Drishti me zv/presidentin e SHBA-ve, Joe Biden, ne picerine e tij ne Nju Xhersi/

HOBOKEN NEW JERSEY : Këngëtari i njohur shkodran në SHBA – Bahri Drishti , veprimtar vjetër i komunitetit gjithashtu, i njohur në të gjithë qytetin si “Benny Tudino” – pronari i picerisë më të vjetër dhe të famshme “Benny Tudino Pizzeria” në Hoboken, u nda nga jeta në moshë 77 vjeç.Ai vdiq në qendrën spitalore “University Medical Center” në Hoboken – Nju Xhersi i “goditur” nga një heart attack – infrakt në zemër , i rrethuar nga dy djemtë dhe rejat e tyre, plot nipat e mbesat, miq dhe dashamirët të, të ndjerit.Drishti u nda nga jeta në mënyrë krejt paqësore.Ai është babai i tre fëmijëve në SHBA, dy djemeve, Edmond dhe Arbend Drishti dhe vajzes se tij Rajmonda Drishti.Bariu – si i thërrisnin dhe e njihnin atë shqiptarët, e Amerikës, është i lindur në 1948 në Shkodër, Shqipëri .Miqtë dhe anëtarët e familjes e përshkruajnë atë si një njeri të cilit jeta i sillej vetëm rreth familjes, kombit dhe punës së tij. Ai e donte shumë familjen dhe ishte krenar për dy djemtë e tij, Eddie dhe Arbend, që të dy oficerë me gradën Sergent me Departamentin e Policisë në New Jersey – kantonin Hoboken.Ai u arratisë nga Shqipëria, fare i ri në vitin 1964 në moshën 26 vjeçare, duke ardhë në Amerikën e Veriut– vendoset, fillimisht në Toronto Kanada, dhe në 1968 vjen në New York, kurse dekadat e fundit të jetës së tij, i kaloi në prefekturen Hoboken – New Jersey, së bashku me famijen e tij.Kohët e fundit jetën e tij e ndau mes SHBA dhe Shkodrës. Mbas rrëzimit të komunizmit – Bariu – me bashkëshorten dhe familjen shpesh herë pushimet e verës i kalonte për të udhëtuar në Shqipëri, ku ai asnjëherë, nuk e harronte Shkodrën e zemrës – ku kishte edhe një shtëpi, për të kaluar verën me gjithë familjen.Të gjithë ata që e njohën tregojnë se Bariu, ishte krenar për trashëgiminë e tij, shqiptare, Ai së bashku me gruan e tij – Zylfien, erdhë në Amerikë, duke ditur pak, anglisht, për të ndjekur ëndrrën amerikane, dhe, ruajtur mirë trashgmninë e tyre shqiptare.

Bariu, u bë një nga shqiptarët më të dashur dhe respektuar i komunitetit shqiptarë – në zonën e Tri-Shtetshit. Në atë kohë si këngëtar – nuk kishte dasëm apo gëzime shqiptare – që nuk këndoi Bari Drishti. Por, ai me këngëtarët e asaj kohe në Amerikë, këndonte edhe në festat kombëtare, me këgëtarët shqiptar që ishin të paktë.Mark K Shkreli – kryeredaktor i gazetës “Jeta Katolike” në Nju Jork, thotë se :”Gjatë darkës në nder të inaugurimit të kishës së parë katolike shqiptare në botën e lirë, më 26 prill 1970, të pranishmit e shumtë, u kënaqën me këngët e Bahri Drishtit (me Tereze Kaçinarin dhe Dylbere Lezajn)”. Bahria, thotë Shkreli, ishte gjithhërë gati t’i përgjigjej ftesës së kësaj kishe për çdo rast.Ai ndryshe njihej edhe si “Mbreti” i Serenatës Shkodrane – i cili do të mbahet mend gjatë, në diasporën e vejtër, për këngët e tij, mjaft të dashura, sidomos për këngën “Ty Ty Ty Bie Boria- Skoda ime u don fort !
(https://www.youtube.com/watch?v=ZxPPjkcdmMo – e cila ka qenë një kangë, kjo e shkodranit Tish Daijs, e kënduar nga Pjetër Gjergji, shumë vite ma parë, origjinali thuhet se asht në fonotekën e Radio Tiranës)Mirëpo, në rrjetet sociale shkruhet se Braiu, u bë i dashur me Serenatat Shkodrane, në çdo dasmë dhe festë shqiptare në Amerikë, duke plotësuar atë boshllëkun në mes Korçës Toske dhe Shkodrës Gege!Duke treguar, kështu se kultura jonë është 1 dhe SHQIPTARE!, shkruajn adhuruesit e tij.Këngët më të dashura të tij, kan qenë ato shkodrane “Illyria Shkodrane” – “Poutpori Shkodrane” – “Ulqinaken” dhe “Velshtaren”.Djali i tij thotë se jeta e babait të tij në Amerikë, ka qenë “shend e verë” si i thonë shkodranët.”Ai gjithmonë ka pasur një zemër të madhe dhe të artë. Babi im gjithmonë i ka dashur njerëzit, e të gjitha racave, duke i përshëndetur me një buzëqeshje të ëmbël si “xhanan”,” ka thënë Eddie Drishti, per Media Advance, duke shtuar se”Ai do të jetë një ikonë pazëvendësueshëme në Hoboken një legjend.”

Ndërsa tregon i biri :“Me ardhjen ne Amerikë – i arratisur nga Shqipëria, si kundërshtar i rregjimit komunist të Enver Hoxhës, menjëher, ai u lidh me grupet nacionaliste dhe anti komunistët në Kanada dhe SHBA. Duke u takuar së pari edhe dajën e tij Ragip Lohja – i arratisur para tij. Bariu, ka vepruar, gjithmonë në rradhët e legalitetit, mbasi si një anëtarë i një familje shkodrane me tradita mbretërore. Babai im ishte pjesëmarrës edhe në dasmën e Mbretit Leka I në Spanjë, ku edhe ka kënduar atje me orkestrën nga Nju Jorku – (Më 10 tetor 1975 u martua me Mbretin Leka I. Dasma Mbretërore u zhvillua në Madrid, mes tetë mijë të ftuarëve nga të gjitha trojet shqiptare, arbereshet e Italise dhe diaspora). Si dhe shoqëroi Mbretin Leka I në vizitën e tij në SHBA”, tregonë djali i tij Eddie, i cili flet një shqipe shkodrane si babai i tij” tregon Eddie.

Në Amerikën e Veriut – Bariu “zbarkoi” në fillim në Kanada – ku u ndihmua shumë nga familja Kulla(Ibrahimi, Avniu dhe Mustafa), simbas tij. Aty punojë deri sa erdhi në Nju Jork, ku edhe këtu punojë në restorante. Fati e solli të njihej me një vajzë nga Kosova në Amerikë, profesoreshën e gjuhës shqipe – Zylfie Markdushaj e bija e Sheh Halitit nga Tropoja, me të cilën në vitin 1968, u martua dhe ka dy djem Arbend dhe Eddie.( Bariu, ka qenë i martuar në Shqipëri – kur u arratisë, la atje gruan me barrë e cila lindi vajzë,Raimonda Drishti dhe jetonë në Shkodër)

Në kronologjië e tij, thuhet se Bari Drishti, u arratis nga Shqipëria në vitin 1964 – duke kërkuar liri nga diktatura komuniste. Duke u bërë një nga kundërshtarët e përbetuar të rregjimit të Enver Hoxhës në Shqipëri, dhe u lidhur me grupet nacionaliste, patriotët, adhetarët dhe kundështarët e rregjimit komunist në diasporë, në atë kohë.

Bariu, ishte këngëtar i njohur në komunitetin shqiptar dhe një humanitar i vërtetë

Ai me veprimtarin e tij – me atë zotnillëkun shkodran – bujar dhe me humor karateristik shkodran, u bë mjaft i njohur, i dashur dhe i respektuar, në të gjithë komunitetin shqiptar në Amerikë.

Këtu, ai filloi punën në pica restorantin Mama Leona- në Avenyn e 8-të, Broadway Nju Jork, si një djalëi ri , por ambicioz, që mund të mësonte dhe të ecte edhe vet në rrugën e suksesit.

Saqë, në fushën e biznesit, ai ka marrë çmime të shumta gjatë viteve, lidhur me pica e tij shumë të famshëm, kaluar përmes krijimit të tij – e bëri atë njeri krenar në lidhje me biznesin e tij.

Vizita më e fundit e nënpresidentit Joe Biden, në picerin e tij, e mbushi me krenari dhe gëzim, jo vetëm familjen e tij – por edhe shqiptarët e Amerikës, zyrtarët e lart amerikan , përfshirë edhe senatorët e atëhershëm të New Jersye .

Kjo vizitë e tij nuk I shpëtoi as shtypit shqiptar në Amerikë , gazeta shqiptaro amerikane Illyria, shkrojë artikullin :”Joe Biden ndalon në restorantin e një shqiptari”

Illyria shkruante se “Për pronarët dhe stafin ishte një suprizë e bukur – Biden shoqërohej nga Senatori i Shteteve të Bashkuara, Menendez dhe kryebashkiakun e Hobokenit. Zëvendës-presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Joe Biden (Xho Bajden), ndaloi në restorantin e një shqiptaro-amerikani në Hoboken, New Jersey, gjatë vizitës së tij të zonave të dëmtuara nga Uragani Sandy.

Benny Tudino’s është i famshëm në Hoboken për copat e mëdha të picës dhe pronarin e tij mikpritës Bari Drishti.

Biden shoqërohej nga Senatori i Shteteve të Bashkuara, Menendez dhe kryebashkiakun e Hobokenit. Po ai u shkëput nga ata në kohën e drekës për të ndaluar te Benny’s. Papritur restoranti u rrethua nga gazetarë, punonjës të shërbimit sekret dhe forca policore.

Për pronarët dhe stafin ishte një suprizë e bukur. Bari Drishti, që ka qenë gjithmonë një patriot i vendosur, ka flamurin shqiptar të vendosur qartas në muret e restorantit të tij. Joe Biden i hodhi dorën në qafë dhe biseduan miqësisht. Zëvendës-presidenti njihet që nga koha kur ishte senator si një nga njohësit më të mirë të situatës në Ballkan dhe një mbështetës i vendosur i çështjes shqiptare.

Duke folur për gazetën “Illyria”, Bari Drishti tha se një nga politikanët që shkon shpesh në restorantin e tij është Senatori Lautenberg dhe ai duket se ia ka rekomanduar si vend edhe Zëvendës-Presidentit.

Vdekja e Bari Drishtit në New Jersey, është përshkruar sot edhe nga shtypi local e rrjetet sociale në Amerikë. Gazeta më e madhe në ketë shtet – “Hudson-Reporter”, shkruan se me t’u për hapur lajmi me vedekjen e tij më shumë se 50 mijë vetë klikuan në lajmin e vdekjes së tij.