Nga poezia më e mirë amerikane/
Përktheu Rafael Floqi /
Robert Lee Frost (26 Mars, 1874 – 29 Janar 29, 1963) ishte një nga poetët më të shquar amerikanë. Fillimisht krijimet e tij u botuan në Angli para se ato të botoheshin në Amerikë. Ai shquhet për paraqitjet reale të jetës rurale dhe përdorimin e fjalës së gjuhës së folur amerikane. Vepra e tij shpesh përdor parametrat nga jeta rurale në New England në fillim të shekullit të njëzetë, duke pasqyruar nëpërmjet përdorimit të detajeve shqyrtimin e temave komplekse sociale dhe filozofike. Ai ishte një nga poetët më të njohur dhe të respektuar nga kritika amerikane të shekullit të njëzetë. Frost u nderua shpesh gjatë jetës së tij, duke marrë katër Çmime Pulitzer për poezi. Ai u bë një nga “figurat publike letrare, dhe u shndërrua pothuajse një institucion artistik.” Atij iu dha Medalja e Artë të Kongresit në vitin 1960 për veprat e tij poetike. Më 22 korrik 1961, Frost u emërua poet laureat i Vermontit. Ai madje mbajti një fjalim mjaft domethënës në inaugurimin e Presidentit JF Kenedi
Poeti / kritiku Randall Jarrell që vlerësoi poezinë e Frostit shkroi për të , “Robert Frost, së bashku me Stevens dhe Eliot, është një nga poetët më të mëdhenj amerikanë të këtij shekulli. Virtytet e Frost-it janë të jashtëzakonshme. Asnjë poet tjetër i gjallë nuk ka shkruar aq mirë në lidhje me veprimet e njerëzve të zakonshëm, monologët e tij të mrekullueshëm me dramatike apo skenat dramatike vijnë nga një njohuri e thellë për botën njerëzore që pak poetë kanë pasur, dhe ata janë shkruar në një dorë e freskët që përdor, me një mjeshtëri absolute të paparë ndonjëherë , ritmet apo të folmen e gjallë amerikane “. Ai gjithashtu vlerësoi seriozitetin dhe ndershmëri e Frost-it”, duke deklaruar se “Frost ishte veçanërisht i aftë të mishëronte një gamë të gjerë të përvojës njerëzore në poezitë e tij.” Shkëputur nga libri në proces mbi poezinë e këtij poeti të madh amerikan në shqip po paraqes për “Diellin” disa përkthime të mia të poezive të Robert Frostit.
Zjarr dhe akull
Ca thonë se bota do të shuhet në zjarr,
Ca thonë prej akullit.
Duke u nisur nga ç kam shijuar nga dëshirat
Jam me ata që thonë në zjarr.
Por nëse duhet të shkatërrohet dy herë,
Mendoj se e njoh mjaft urrejtjen
Sa të them se akulli si shkatërrues
Është po aq i madh
sa mjafton.
Imigrantët
Asnjë anije , qoftë me vela apo avullore
S’ka sjellë kaq njerëz njeri pas tjetrit tek ne
Sa ëndrra e Mayflower e pelegrinëve , prore
Që ysht ankthshëm karvanët nga deti në breg .
Hi në sy
Nëse, siç thonë ca se hiri i hedhur syve
Do ma ndalte ligjërimin e mençur ,
Unë s’ jam njeriu që mund të bësh prova .
Ndaj le t’ më përmbyt ë hiri gjer jashtë pullazit
Rreth e përreth si tis bore i kthyer në pluhur ,
Le të më verbojë e të më ngurosë po të mundet.
Do të këndoj me -Oi
Kisha shumë kohë shtrirë
Pa fjetur atë natë
Duke dashur që nata
T’i pagëzonte orët
Dhe të më thoshte se kur
Unë do mund ta quaja natën ditë.
(Dhe pse ende pa gdhirë)
Hoqa dorë prej gjumi.
Bora binte rëndë
Plot me fshikuj pizg ;
Dy vrunduj ere ndesheshin ,
Njëra poshtë në një udhëz
Dhe tjetra më përtej ,
Përlesheshin në mes një pluhuri
të butë dhe puplor.
Unë s’mund të them,
Se iu druajta ngricës
Por kontrollova mardhjen
E orës së kullës
Duke ia lidhur bashkë
Dy akrepat e artë
Mu para fytyrës .
Pastaj mu dëgjua sikur trokiti një herë !
Me një notë të shuar
Me një aromë si prej dheu,
Qe për çudi qe e shurdhët.
Dhe kulla tha, ‘Ora Një!’
Dhe pastaj diç shndriti mbi kambanore .
Që zbuloi njerëzit e paktë në shesh
Që duket sikur flisnin me vete …
Nëse erërat munden të zgjohen
Nga ngrohtësia e gjumit
(Meqë nuk i nxora jashtë shtëpie ).
Ato e lanë stuhinë
Të përplaste masivisht
Në qelqin e dritares time,
Me një gëzof me rruaza të ngrira.
Por në mes asaj zhurme varri
U dëgjua një zë “Ora Një”
Më pas
Erërat i folën Diellit
Hënës dhe Yjeve ,
Saturnit , Marsit
Madje dhe Jupiterit.
Akoma më të shpenguara,
Ato i lanë emra t e planetëve
Dhe folën me germa,
Duke numëruar Sigmat dhe taut
E konstelacioneve.
Më pas pasi mbushën gurmazet
Me trupat qiellorë më të largët
Drejt së cilave njeriu shpesh dërgon
Spekulimet e veta,
Përtej aty ku gjendet Zoti;
Ku grimcat kozmike
Nanurisnin lentet.
Me lëvozhgat e tyre solemne
Pastaj erërat :
Folën për orën
Për ato rrotat e mëdha
Me dhëmbë të ndërkallura.
Dhe për atë fjalë varri
Ndërsa më pas
Ylli më i madh
Sikur shqiptoi vetëm fjalën : ”Një”
E duke u dridhur i nxiti,
Dhe pse qe aq larg
Vrushkujt e tërbuar të erërave
Të bënin sikur qëndronin
në një stacion të vetmuar .
Duke ruajtur brenda çudinë
Kur ishin me përmasa pa kufi
Dhe vazhdonin të zgjeroheshin
Për t’u bërë një Supernova ,
Dhe mendoja
Se për sytë e njeriut
Asgjë nuk gjë s’ka ndryshuar
Me gjithë këta planetë
Përmbi ,
Përreth dhe përposh
Qysh kur njeriu filloi
Ta tërheqë zvarrë njeriun
Dhe kombi kombin, osh.
.
Pyetje
Një zë më tha :Më shih mua ndër yje
Njeri i i kësaj toke dhe thuama të vërtetën
Nëse të gjitha plagët e trupit dhe shpirtit
Që paguajmë për lindjen, a s janë tepër?