Tregim nga Naum Prifti/

Qeveria Greke edhe sot e kësaj dite vazhdon të thotë se Shqipëria I shpalli luftë Greqisë më 1940 ndaj pretendon se është akoma në gjendje lufte me Greqinë.Pretendim më absurd as mund të gjendet nga që bie ndesh me faktet e njohura historike, por ata vazhdojnë të pretendojnë mbasi nuk kanë hequr dorë nga synimet e tyre aneksioniste ndaj territoreve shqiptare të cilat I quajnë VorioEpir, shqip domethënë Epiri I veriut që shtrihet nga skajet më jugore të Shqipërisë që shënojnë kufirin e sotëm me Greqinë deri në lumin Shkumbin.

Dihet se Shqipëria u okupua nga Italia fashiste me 7 prill 1939 dhe dihet mirëfilli së paku në këto 2000 vjet të historisë as një shtet I okupuar nuk I ka shpallur luftë një shteti Sovran për arsye të pamundësisë ligjore dhe praktike. Shqipëria më 1940 s’kishte as ministri të Jashtme, as konsullata në vendet e tjera për arsye se të gjitha veprimet me shtetet e Jashtme kryheshin vetëm nga Italia. A ka qeveria greke ndonjë notë a deklaratë nga Ministri ynë I Jashtëm se Shqipëria I shpall luftë Greqisë. Nëse e ka një deklaratë të tillë duhet ta bëjë publike që të argumentojë pretendimin apo vërtetësinë e atij fakti tronditës. E vërteta historike e njohur është se qeveria shqiptare duke parë disfatat e njëpasnjëshme të ushtrisë italiane në tokën greke vendosi t’I vinte në ndihmë Italisë duke dërguar në frontin e luftës Italo-Greke një Batalion me emrin e malit Tomor, malit më të dëgjuar e më të famshëm të Shqipërisë. Dhe batalioni Tomori hyri në tokën greke nga një zonë malore e pyjore që  prej kohësh njihej me emrin Varr Çoban ,idis Kolonjës dhe Leskovikut dhe marshuan në drejtim të Konicës. Qëllimi ishte që t’u tregonin italianëve si duhej luftuar me grekët. Mirëpo nuk qe e thënë të ndesheshin mes tyre, as të tregonin artin e tyre luftarak . Nëpër faqet e maleve dukeshin disa grumbuj shtëpijash të fshatrave greke të asaj zone, emrat e të cilave nuk I dinin, por as që u duheshin. Kur ja papritur dalluan para tyre një kope me dhën e dhi, e shelegë dhe tek tuk edhe ndonjë dash. Ç’qe ky sheqer kësmet që u doli papritur në rrugë? S’kishin pse shkonin më tutje. Çfarë u duhej, e gjetën aty në rrugë. Kësmet I tyre. Komandanti urdhëroi dhe ata e vunë kopenë përpara që ta kalonin brenda kufirit shqiptar. Pritën mos delte dikush t’u kundërshtonte a t’u kthente pushkën, por askush s’u duk kurrkund. Duket se kopeja do të ishte e ndonjë çelniku vëllah dhe ai nuk ndodhej aty. Dhe pa perënduar dielli ata bashkë me kopenë e gjetur në rrugë arritën në Varr Çoban, vend I bekuar për njerëz dhe bagëti, i pasur me pyje e livadhe dhe burime me ujë të ftohtë. Komandanti ia mori këngës së njohur të komitave që këmdohej asaj ane. “Të më ngresh moj Nënë me Yll e Karvanit/Se më presin shokët, Te varri I Çobanit! O ta dish moj Nëno, se ç’më kanë pritur, me Mishra të pjekur më kanë gostitur! O ta dish moj Nënë se ç;më kanë pritur, me raki prej mani më kanë selitur!

Dhe menjëherë iu vunë punës, se thikat dhe hanxharët I kishin me vete. Dhe kështu filloi festa e madhe, që zgjati gati dy javë. Aroma e mishit të pjekur në hell, përzihej me aromën dehëse të kukurecit dhe ata hidhu e përdridhu  me opingat me xhufka mbi barin e vesuar, ndërsa tallaganet u shpaloseshin mbi kërcij dhe fustanellat u fluturonin rreth belit sikur do ngriheshin fluturim. Festë, po festë, këngë e valle plot gaz e hare e mbushën tejembanë hapësirën e larmishme të Varr Çobanit në pyjet e Germenjit, të Leshnjës, Shalësit e Podës dhe të fshatrave që shtrihen më tej. Kjo qe beteja e tyre e lavdishme. Kjo festë zgjati aq sa u ther dhe berri i fundit,  sa u kapërdi dhe llokma e fundit e kukurecit, sa u pi edhe pika e fundit e rakisë që u ble me bashkat e leshit të bagëtive të rrëmbyera në rrugë dhe me lëkurët e tyre! Festë aq e gjatë, aq e gëzuar dhe aq e pasur si ajo e batalionit Tomori  nuk ka patur kurrë atje, ndaj ka mbetur në kujtesën e pjesëmarrësve si një xhevahir i shndritshëm vezullues tiposur thellë në palat e trurit.

New York 23 gusht 2016, e martë.