Pandeli Simsia – Dielli

Krijuesit e Komunitetit-Botim i fundit i shkrimtarit Pierre-Pandeli Simsia

July 22, 2016 by dgreca

Shkrimtari Pierre-Pandeli Simsia del para lexuesit me librin e tij më të ri, vëllimi me tregime: “OH, SA SHUMË PO VUAJ!”/

Fragment i shkëputur nga libri:/

“… Një natë, u çova nga krevati për të shkuar në banjë.

Në koridor, në errësirë, poshtë derës së dhomës ku flinte babai, pashë një fashë të hollë drite.

Nuk doja ta shqetësoja, të trokisja në derë edhe pse meraku për shëndetin e tij nuk po më linte të qetë. Përkula kokën në vrimën e çelësit të derës.

Ç’të shihja! Nuk doja t’u besoja syve të mi. Gjunjët, i gjithë trupi filloi të më dridhej si purtekë. Babai ishte ende zgjuar; ishte ulur në mes të dhomës. Përpara kishte hapur disa fotografi të mamasë sonë dhe të vëllezërve të mi.

Ia pash syt e përlotur që herëpashere i fshinte me pëllëmbët e duarve. Fytyra i kishte marrë ngjyrë të trëndafiltë.

Mbytyrazi, ia dëgjova zërin. Po fliste, po bisedonte me fotografitë si të ishin qënie të gjalla.

Nuk po duroja dot më. Nuk doja të bëja zhurmë t’ia tërhiqja vëmendjen babait.

U ktheva. Me hapa të ngadaltë, me hapa të rënduara nga pesha e madhe e dhimbjes, shkova drejt shtratit tim të fjetjes. Mbulova kokën me çarçaf. Nuk po mundesha t’i përmbaja lotët; po qaja me ngashërim. Në veshë më trokiste zëri i mbytyr i babait tek fliste me fotografitë.

Doja të çohesha prap nga shtrati, t’i trokisja në derë, të rija pranë tij, ta puthja ta përqafoja, ti thoshja se je babai më i mirë në botë. Por nuk e bëra. Nuk po mundesha dot. Nuk po e përmbaja dhimbjen e madhe që më kishte kapluar shpirtin. Nuk doja të mendonte babai, se unë e përgjoja.

Që nga ajo natë, e vendosa, nuk do largohem kurrë nga babai, nga shtëpia, nga atdheu…”

JEFFREY (Xhefri)

October 21, 2015 by dgreca

I kujt është djali!/
Tregim nga Pierre-Pandeli Simsia/
Kisha pothuajse një vit që isha emëruar supervajzër.
Nga ora 4 e pasdites isha ulur në tavolinën e punës dhe po shfletoja disa shkresa. Dëgjoj tingullin e ziles së telefonit. Ngrita receptorin. Nga ana tjetër e telefonit dëgjoj zërin e punëtorit. E njoha.
– Zoti Majk, – filloi të flasë, – kanë kaluar 17 minuta, Xhefri nuk ka ardhur akoma. Si t’ia bëj? Të lutem, dërgo një punëtor tjetër për të më zëvendësuar.
– OK – i thash dhe me ngadalë ula receptorin.
I nervozuar për vonesën e Xhefrit, dërgova një punëtor tjetër për ta zëvendësuar.
Xhefri njihej nga të gjithë ne që vuante nga simptoma e harresës. Këtë e kisha vërtetuar edhe unë vetë, kur më vinte në zyrë dy apo tri herë për të njëjtën problem që i isha përgjigjur që herën e parë, madje, edhe nja dy herë të tjera kishte ardhur për të punuar në një nga dy ditët e pushimit të tij javor.
Simptomën e harresës, siç më kishin thënë punëtorët e tjerë, ai e spjegonte, sepse, që në moshën e tij të adoleshencës kishte filluar dhe më pas kishte qenë përdorues i lëndëve narkotike. Madje jo vetëm ai, por edhe dy prindërit e tij të divorcuar. Ndërsa vëllai i tij më i vogël ishte dënuar dy herë si përdorues dhe shpërndarës i lëndëve narkotike.
Xhefri 44 vjeçar dhe vëllai i tij dy vjet më i vogël ishin frut i bashkëjetesës së një çifti të dashuruar që në bankat e shkollës së mesme.
Pa kaluar pak minuta, dëgjoj përsëri tingullin e ziles së telefonit. Punëtori zëvendësues më njoftoi për ardhjen e Xhefrit në punë.
I them, të mos fillojë punë, po e pres Xhefrin në zyrë.
Po mendoja se si duhet të veproja me të në ditët në vazhdim, kur, përpara derës së zyrës u shfaq Xhefri, ashtu siç ishte çdo ditë, i rregullt në veshje, i pastër. Mustaqet dhe syzet optike që i shkonin shumëi jepnin një pamje fisnike.
Sapo hyri brenda, pa e pyetur unë, filloi të flasë: – Më fal zoti Majk. Vonesa ime sot e ka një justifikim të fortë.
Pa i kthyer përgjigje, i bëra shenjë me dorë që të ulej në karriken përballë karrikes sime që na ndante tavolina e punës.
Sapo u ul, prap, pa e pyetur unë, Xhefri filloi të flasë: Zoti Majk, pas 20-të vitesh, sot jam çliruar shpirtërisht, moralisht, ekonomikisht.
Po e dëgjoja me vëmendje duke e parë në sy. – Po vij nga zyra e avokatit – vazhdoi të flasë, – Mora lajmin e mirë të shumëpritur; detyrimi im financiar ndaj djalit tim përfundoi njëherë e përgjithmonë. Duke filluar që nga java e ardhshme, çeku im i pagesës javore do jetë i plotë. – I doli një ofshamë e shoqëruar me një buzëqeshje. Futi dorën në cepin e brendshëm të xhaketës dhe nxorri një zarf të mbyllur në ngjyrë verdhë. – Këtu është vendimi i sotëm i gjykatës – më tha dhe zgjati dorën për të ma dhënë.
Nga punëtorët e tjerë kisha dëgjuar diçka për Xhefrin, por, meqenëse kisha rastin, mendova ta shfrytëzojë për ta pyetur.
Xhefri, si të ishte shoku im i vjetër të njohur prej shumë vitesh, pa ngurim, madje buzagaz filloi të flasë: – Prindërit e mi, që në njohjen e tyre në moshën e rinisë kanë qenë përdorues droge. Madje edhe tani, mamaja ime që është në moshën mbi të 60-tat dhe që jeton në të njëjtin apartament me vëllain tim më të vogël, shpesh herë më merr në telefon; më kërkon para’ për të blerë drogë.
– Ou! – i ndërhyra unë me habi. – Si ka mundësi?
– Po!- M’a pohoi Xhefri. – Edhe unë këtë pyetje i bëj vetes sime; si ka mundësi? Nuk më kërkon para’ për të pirë kafe a diçka tjetër, por për drogë! Meqenëse prindërit tanë që asnjëherë nuk u martuan, por bashkjetuan, u divorcuan që në fillimet e para të bashkjetesës së tyre, mua më mori tezja, motra e mamasë; në shtëpinë e saj jam rritur. Në moshën time të adoleshencës, ishte e pamundur për mua si gjithë moshatarët e mi të mos hyja edhe unë në “vallen e mirënjohur” përdorues të lëndëve narkotike. Në moshën time 21 vjeçare, në një club nate, u njoha me një vajzë me kombësi italiane. U dashurova shumë me atë vajzë, ishte e bukur. Më vonë, krijuam një shoqëri më të zgjeruar me djem e vajza të tjera. Në atë shoqëri u përfshi edhe vëllai im më i vogël. Atëbotë, u ndjeva djali më fatlum në jetën time, jo vetëm se vajza që doja ishte e bukur, por edhe i dhuronim dashuri si të çmendur njëri tjetrit.
– Edhe vetë, nuk je i keq, i pashëm je Xhef, i ndërhyra unë duke buzëqeshur, si me shaka.
Edhe ai ma ktheu buzëqeshjen dhe vazhdoi të flasë: – Në kulmin e lumturisë së dashurisë sonë, ndodhi e papritura për mua. E dashura ime më thotë se kishte ngelur shtatzane. U hutova. Isha i ri në moshë. U gjenda i papërgatitur. Megjithatë, në qënien time filloi ndjeshmëria e të qënurit baba. Po ëndëroja shumë gjëra të bukura për jetën e ardhshme që na priste.
Në takimin tjetër të radhës, e dashura ime më jep një lajm tjetër të papritur, befasues, shokues, që do më trondiste shumë: “Familja ime, veçanërisht babai, nuk e dëshirojnë që ne të dy të martohemi – më tha. – Fëmija do rritet i shëndetshëm në barkun tim derisa të lindi, ndërsa lidhja jonë dashurore nuk mund të vazhdojë më”. Nuk po dija si t’i përgjigjesha, fjalët më ishin lidhur në grykë.
Edhe pse u mundova ta bindë, ishte e pamundur. Në përgjigjet e saja, kuptova që familja e saj nuk e dëshironte lldhjen tonë, meqenëse unë jam me origjinë hispanike edhe pse ajo nuk ma tha drejt përsëdrejti, ndoshta mendonte se unë do ta akuzoja për racizëm.
Më vonë, lidhjet i mbanim thjesht shoqërore, miqësore, është më se normale, madje edhe gjatë ditëve të qendrimit në spital kur lindi djalin i shkoja shpesh. Pra kishim mbetur miq të mirë, pavarësisht se unë isha babai i fëmijës së saj.
Edhe në plotësimin e dokumenteve ligjore, në çertifikatën e lindjes së djalit unë pranova që të isha babai i djalit, madje djali mban mbiemrin tim. E takoja djalin sipas vendimit të gjykatës, e merrja, e shëtisja me makinë, i blija veshje të ndryshme, pavarësisht se unë paguaja edhe detyrimin monetar që më kishte ngarkuar gjykata.
Një ditë, ah! Ajo ditë ishte e dielë, kisha marrrë djalin një natë më parë dhe do t’ia çoja mamasë së tij. Po më priste me makinën e saj, në vendin ku edhe e mora djalin. Kur po ndahesha me djalin, pasi e putha dhe e përqafova, duke i thënë, se babi do vij prap të të marë pas dy javëve. Bashkë me mamanë e djalit, ish të dashurës sime, ishte edhe një shoqja e saj. – Sa i ngjan djali babait të vet – tha shoqja.
E ëma qeshi. – I ngjan – tha, – por më shumë i ngjan xhaxhait të vet, vëllait të babit.
Unë, si të mos i kisha dëgjuar mirë ato fjalë, menjëherë e pyeta: – Si the?
– Po, – tha ajo, pa e ndaluar të qeshurën. Përsëriti të njëjtat fjalë. – Më shumë i ngjan vëllait tënd, – duke e shtuar të qeshurën.
Nuk doja më ta zgjasja bisedën. U thash një mirupafshim dhe u largova. Në mendje po më vinin shumë mendime, dyshime të ndryshme. Doja të tymosja një cigare, një marijuanë. Po e ndjeja shumë mungesën e tyre në ato çaste. Po ndjeja se ajri që thithja kishte aromën e cigares, të marijuanës…
Paratë që kisha me vete nuk më mjaftonin. Nuk dija ku të shkoja. Doja patjetër të takoja vëllain, të bisedoja me të. Dhe ashtu bëra. Me vëllain u takuam në lulishte. u ulëm në stol. Për fatin tim të mirë në ato çaste, ai kishte një cigar edhe për mua. Në bisedë e sipër i thash se ç’kisha dëgjuar nga mamaja e djalit tim. Ai, u mundua ta mbajë të qeshurën, vetëm një buzëqeshje e lehtë i shkau ndër buzë, ndërsa unë flisja i rrevoltuar. – Më trego të vërtetën, i bërtita, ke pasur lidhje dashurore me ish të dashurën time? – e shava edhe nga nëna edhe pse nëna e tij është edhe nëna ime biologjike. U pendova. Por, nuk po e kontrolloja dot veten se ç’po flisja. – Fol, – i thash me tonin e zërit më të ngritur dhe duart ia vura në grykë si për ta mbytur.
– Mos më prek me dorë – më tha me qetësi. – Vetëm me dorë mos më prek, se do kesh pasoja pastaj.
– Fool, po të them, më trego të vërtetën, këmbëngulja unë në pyetjen time.
Ai, nuk e di se ç’farë ka menduar në ato çaste, ndoshta duke parë edhe gjendjen time të jashtëme tejet të acaruar, përsëri me qetësi më tha: – Po të flas, po të flas me sinqeritet. Kam fjetur dy herë me ish të dashurën tënde, por nuk jam i sigurt, nëse djali është imi.
– Kur ke fjetur? – e pyeta pa e ulur tonin të zërit.
Ai vazhdonte të fliste shumë qetë. – Gjatë ditëve kur ti ishe i shtruar në spital – më tha, – kur u operove nga apendiciti.
Tunda kokën me neveri dhe urrejtje për vëllain, për ish të dashurën time, madje edhe për djalin tim të pafajshëm. Që nga ai çast, m’u largua dashuria atërore ndaj tij. Nuk më bëhej ta takoja më djalin edhe pse ai ishte krejt qënie njerëzore i pafajshëm. Pa kaluar shumë ditë, kërkova të bëj analizën e ADN-së për të vërtetuar nëse djali ishte i imi apo jo.
Në kundërshtim të asaj që unë mendoja, rezultati i analizës së ADN-së tregoi se djali është i imi.
Pavarësisht rezultatit, gjatë viteve të rritjes së djalit më ka shoqëruar dyshimi që djali nuk është i imi edhe pse është gjaku ynë. Ky dyshim do të më shoqërojë gjithë jetën time.
– Nuk ke pse dyshon, – i ndërhyra unë Xhefrit, – përderisa analizat e ADN-së tregojnë se ti je babai i tij.
– Për çfarë analizash më flet zoti Majk? Unë dhe vëllai im jemi vëllezër të një gjaku me të njëjtët prindër biologjikë.
– Pikërisht, se jeni vëllezër të një gjaku dhe përfundimi i analizës doli në favorin tënd, nuk doli në favor të vëllait tënd.
– Ohuu, ti nuk di edhe shumë gjëra të tjera, – më foli Xhefri i nervozuar.
– Sa vjeç është djali yt tani? – e pyeta, duke e ndërprerë rrëfimin e tij dhe si për ta qetësuar. Po më dhimbseshin të dy, edhe Xhefri edhe djali i tij i pafajshëm, ndërsa një rrevoltë e thellë brenda shpirtit tim po më zjente duke menduar veprimin e vëllait të tij dhe ish të dashurës së tij.
– Hë, djali im – tha Xhefri me një buzëqeshje ironike. – tani është 21 vjeç.
– Ti, me kë jeton tani? – e pyeta si për ta mbyllur bisedën. Kam dëgjuar se je i martuar.
– Nuk jam i martuar zoti Majk, bashkjetoj prej dhjetë vjetësh me një grua. Ndjehem mirë, i lumtur me dashurinë dhe nën ngrohtësinë e saj familjare. Ajo ka një djalë 26 vjeçar nga dashuria e saj e mëparshme. Nuk kemi shumë diferencë në moshë; ajo është gjashtë vjet më e madhe se sa unë, është mëse normale. Djali i saj nuk jeton me ne; punon dhe jeton me dy shokët e tij në një apartament tjetër.
– Të uroj fat në jetë, Xhef. Mund të çohesh, të fillosh punën – i thash dhe u çova në këmbë nga karrigia.
Faleminderit zoti Majk – tha; u çua edhe ai. – Mos harro të më pagosh çekun e rregullt javën e ardhshme.
Xhefri doli nga zyra ime. Unë i përhumbur, i hutuar nga gjithë ajo çfarë kisha dëgjuar, kisha ulur sytë mbi disa dokumenta sipër tavolinës dhe po i shfletoja i shpenguar. Në mendje, në veshë, më trokiste vetëm një pyetje: I kujt është djali i Xhefrit!

20150607_125428.jpg

Kisha pothuajse një vit që isha emëruar supervajzër.
Nga ora 4 e pasdites isha ulur në tavolinën e punës dhe po shfletoja disa shkresa. Dëgjoj tingullin e ziles së telefonit. Ngrita receptorin. Nga ana tjetër e telefonit dëgjoj zërin e punëtorit. E njoha.
– Zoti Majk, – filloi të flasë, – kanë kaluar 17 minuta, Xhefri nuk ka ardhur akoma. Si t’ia bëj? Të lutem, dërgo një punëtor tjetër për të më zëvendësuar.
– OK – i thash dhe me ngadalë ula receptorin.
I nervozuar për vonesën e Xhefrit, dërgova një punëtor tjetër për ta zëvendësuar.
Xhefri njihej nga të gjithë ne që vuante nga simptoma e harresës. Këtë e kisha vërtetuar edhe unë vetë, kur më vinte në zyrë dy apo tri herë për të njëjtën problem që i isha përgjigjur që herën e parë, madje, edhe nja dy herë të tjera kishte ardhur për të punuar në një nga dy ditët e pushimit të tij javor.
Simptomën e harresës, siç më kishin thënë punëtorët e tjerë, ai e spjegonte, sepse, që në moshën e tij të adoleshencës kishte filluar dhe më pas kishte qenë përdorues i lëndëve narkotike. Madje jo vetëm ai, por edhe dy prindërit e tij të divorcuar. Ndërsa vëllai i tij më i vogël ishte dënuar dy herë si përdorues dhe shpërndarës i lëndëve narkotike.
Xhefri 44 vjeçar dhe vëllai i tij dy vjet më i vogël ishin frut i bashkëjetesës së një çifti të dashuruar që në bankat e shkollës së mesme.
Pa kaluar pak minuta, dëgjoj përsëri tingullin e ziles së telefonit. Punëtori zëvendësues më njoftoi për ardhjen e Xhefrit në punë.
I them, të mos fillojë punë, po e pres Xhefrin në zyrë.
Po mendoja se si duhet të veproja me të në ditët në vazhdim, kur, përpara derës së zyrës u shfaq Xhefri, ashtu siç ishte çdo ditë, i rregullt në veshje, i pastër. Mustaqet dhe syzet optike që i shkonin shumëi jepnin një pamje fisnike.
Sapo hyri brenda, pa e pyetur unë, filloi të flasë: – Më fal zoti Majk. Vonesa ime sot e ka një justifikim të fortë.
Pa i kthyer përgjigje, i bëra shenjë me dorë që të ulej në karriken përballë karrikes sime që na ndante tavolina e punës.
Sapo u ul, prap, pa e pyetur unë, Xhefri filloi të flasë: Zoti Majk, pas 20-të vitesh, sot jam çliruar shpirtërisht, moralisht, ekonomikisht.
Po e dëgjoja me vëmendje duke e parë në sy. – Po vij nga zyra e avokatit – vazhdoi të flasë, – Mora lajmin e mirë të shumëpritur; detyrimi im financiar ndaj djalit tim përfundoi njëherë e përgjithmonë. Duke filluar që nga java e ardhshme, çeku im i pagesës javore do jetë i plotë. – I doli një ofshamë e shoqëruar me një buzëqeshje. Futi dorën në cepin e brendshëm të xhaketës dhe nxorri një zarf të mbyllur në ngjyrë verdhë. – Këtu është vendimi i sotëm i gjykatës – më tha dhe zgjati dorën për të ma dhënë.
Nga punëtorët e tjerë kisha dëgjuar diçka për Xhefrin, por, meqenëse kisha rastin, mendova ta shfrytëzojë për ta pyetur.
Xhefri, si të ishte shoku im i vjetër të njohur prej shumë vitesh, pa ngurim, madje buzagaz filloi të flasë: – Prindërit e mi, që në njohjen e tyre në moshën e rinisë kanë qenë përdorues droge. Madje edhe tani, mamaja ime që është në moshën mbi të 60-tat dhe që jeton në të njëjtin apartament me vëllain tim më të vogël, shpesh herë më merr në telefon; më kërkon para’ për të blerë drogë.
– Ou! – i ndërhyra unë me habi. – Si ka mundësi?
– Po!- M’a pohoi Xhefri. – Edhe unë këtë pyetje i bëj vetes sime; si ka mundësi? Nuk më kërkon para’ për të pirë kafe a diçka tjetër, por për drogë! Meqenëse prindërit tanë që asnjëherë nuk u martuan, por bashkjetuan, u divorcuan që në fillimet e para të bashkjetesës së tyre, mua më mori tezja, motra e mamasë; në shtëpinë e saj jam rritur. Në moshën time të adoleshencës, ishte e pamundur për mua si gjithë moshatarët e mi të mos hyja edhe unë në “vallen e mirënjohur” përdorues të lëndëve narkotike. Në moshën time 21 vjeçare, në një club nate, u njoha me një vajzë me kombësi italiane. U dashurova shumë me atë vajzë, ishte e bukur. Më vonë, krijuam një shoqëri më të zgjeruar me djem e vajza të tjera. Në atë shoqëri u përfshi edhe vëllai im më i vogël. Atëbotë, u ndjeva djali më fatlum në jetën time, jo vetëm se vajza që doja ishte e bukur, por edhe i dhuronim dashuri si të çmendur njëri tjetrit.
– Edhe vetë, nuk je i keq, i pashëm je Xhef, i ndërhyra unë duke buzëqeshur, si me shaka.
Edhe ai ma ktheu buzëqeshjen dhe vazhdoi të flasë: – Në kulmin e lumturisë së dashurisë sonë, ndodhi e papritura për mua. E dashura ime më thotë se kishte ngelur shtatzane. U hutova. Isha i ri në moshë. U gjenda i papërgatitur. Megjithatë, në qënien time filloi ndjeshmëria e të qënurit baba. Po ëndëroja shumë gjëra të bukura për jetën e ardhshme që na priste.
Në takimin tjetër të radhës, e dashura ime më jep një lajm tjetër të papritur, befasues, shokues, që do më trondiste shumë: “Familja ime, veçanërisht babai, nuk e dëshirojnë që ne të dy të martohemi – më tha. – Fëmija do rritet i shëndetshëm në barkun tim derisa të lindi, ndërsa lidhja jonë dashurore nuk mund të vazhdojë më”. Nuk po dija si t’i përgjigjesha, fjalët më ishin lidhur në grykë.
Edhe pse u mundova ta bindë, ishte e pamundur. Në përgjigjet e saja, kuptova që familja e saj nuk e dëshironte lldhjen tonë, meqenëse unë jam me origjinë hispanike edhe pse ajo nuk ma tha drejt përsëdrejti, ndoshta mendonte se unë do ta akuzoja për racizëm.
Më vonë, lidhjet i mbanim thjesht shoqërore, miqësore, është më se normale, madje edhe gjatë ditëve të qendrimit në spital kur lindi djalin i shkoja shpesh. Pra kishim mbetur miq të mirë, pavarësisht se unë isha babai i fëmijës së saj.
Edhe në plotësimin e dokumenteve ligjore, në çertifikatën e lindjes së djalit unë pranova që të isha babai i djalit, madje djali mban mbiemrin tim. E takoja djalin sipas vendimit të gjykatës, e merrja, e shëtisja me makinë, i blija veshje të ndryshme, pavarësisht se unë paguaja edhe detyrimin monetar që më kishte ngarkuar gjykata.
Një ditë, ah! Ajo ditë ishte e dielë, kisha marrrë djalin një natë më parë dhe do t’ia çoja mamasë së tij. Po më priste me makinën e saj, në vendin ku edhe e mora djalin. Kur po ndahesha me djalin, pasi e putha dhe e përqafova, duke i thënë, se babi do vij prap të të marë pas dy javëve. Bashkë me mamanë e djalit, ish të dashurës sime, ishte edhe një shoqja e saj. – Sa i ngjan djali babait të vet – tha shoqja.
E ëma qeshi. – I ngjan – tha, – por më shumë i ngjan xhaxhait të vet, vëllait të babit.
Unë, si të mos i kisha dëgjuar mirë ato fjalë, menjëherë e pyeta: – Si the?
– Po, – tha ajo, pa e ndaluar të qeshurën. Përsëriti të njëjtat fjalë. – Më shumë i ngjan vëllait tënd, – duke e shtuar të qeshurën.
Nuk doja më ta zgjasja bisedën. U thash një mirupafshim dhe u largova. Në mendje po më vinin shumë mendime, dyshime të ndryshme. Doja të tymosja një cigare, një marijuanë. Po e ndjeja shumë mungesën e tyre në ato çaste. Po ndjeja se ajri që thithja kishte aromën e cigares, të marijuanës…
Paratë që kisha me vete nuk më mjaftonin. Nuk dija ku të shkoja. Doja patjetër të takoja vëllain, të bisedoja me të. Dhe ashtu bëra. Me vëllain u takuam në lulishte. u ulëm në stol. Për fatin tim të mirë në ato çaste, ai kishte një cigar edhe për mua. Në bisedë e sipër i thash se ç’kisha dëgjuar nga mamaja e djalit tim. Ai, u mundua ta mbajë të qeshurën, vetëm një buzëqeshje e lehtë i shkau ndër buzë, ndërsa unë flisja i rrevoltuar. – Më trego të vërtetën, i bërtita, ke pasur lidhje dashurore me ish të dashurën time? – e shava edhe nga nëna edhe pse nëna e tij është edhe nëna ime biologjike. U pendova. Por, nuk po e kontrolloja dot veten se ç’po flisja. – Fol, – i thash me tonin e zërit më të ngritur dhe duart ia vura në grykë si për ta mbytur.
– Mos më prek me dorë – më tha me qetësi. – Vetëm me dorë mos më prek, se do kesh pasoja pastaj.
– Fool, po të them, më trego të vërtetën, këmbëngulja unë në pyetjen time.
Ai, nuk e di se ç’farë ka menduar në ato çaste, ndoshta duke parë edhe gjendjen time të jashtëme tejet të acaruar, përsëri me qetësi më tha: – Po të flas, po të flas me sinqeritet. Kam fjetur dy herë me ish të dashurën tënde, por nuk jam i sigurt, nëse djali është imi.
– Kur ke fjetur? – e pyeta pa e ulur tonin të zërit.
Ai vazhdonte të fliste shumë qetë. – Gjatë ditëve kur ti ishe i shtruar në spital – më tha, – kur u operove nga apendiciti.
Tunda kokën me neveri dhe urrejtje për vëllain, për ish të dashurën time, madje edhe për djalin tim të pafajshëm. Që nga ai çast, m’u largua dashuria atërore ndaj tij. Nuk më bëhej ta takoja më djalin edhe pse ai ishte krejt qënie njerëzore i pafajshëm. Pa kaluar shumë ditë, kërkova të bëj analizën e ADN-së për të vërtetuar nëse djali ishte i imi apo jo.
Në kundërshtim të asaj që unë mendoja, rezultati i analizës së ADN-së tregoi se djali është i imi.
Pavarësisht rezultatit, gjatë viteve të rritjes së djalit më ka shoqëruar dyshimi që djali nuk është i imi edhe pse është gjaku ynë. Ky dyshim do të më shoqërojë gjithë jetën time.
– Nuk ke pse dyshon, – i ndërhyra unë Xhefrit, – përderisa analizat e ADN-së tregojnë se ti je babai i tij.
– Për çfarë analizash më flet zoti Majk? Unë dhe vëllai im jemi vëllezër të një gjaku me të njëjtët prindër biologjikë.
– Pikërisht, se jeni vëllezër të një gjaku dhe përfundimi i analizës doli në favorin tënd, nuk doli në favor të vëllait tënd.
– Ohuu, ti nuk di edhe shumë gjëra të tjera, – më foli Xhefri i nervozuar.
– Sa vjeç është djali yt tani? – e pyeta, duke e ndërprerë rrëfimin e tij dhe si për ta qetësuar. Po më dhimbseshin të dy, edhe Xhefri edhe djali i tij i pafajshëm, ndërsa një rrevoltë e thellë brenda shpirtit tim po më zjente duke menduar veprimin e vëllait të tij dhe ish të dashurës së tij.
– Hë, djali im – tha Xhefri me një buzëqeshje ironike. – tani është 21 vjeç.
– Ti, me kë jeton tani? – e pyeta si për ta mbyllur bisedën. Kam dëgjuar se je i martuar.
– Nuk jam i martuar zoti Majk, bashkjetoj prej dhjetë vjetësh me një grua. Ndjehem mirë, i lumtur me dashurinë dhe nën ngrohtësinë e saj familjare. Ajo ka një djalë 26 vjeçar nga dashuria e saj e mëparshme. Nuk kemi shumë diferencë në moshë; ajo është gjashtë vjet më e madhe se sa unë, është mëse normale. Djali i saj nuk jeton me ne; punon dhe jeton me dy shokët e tij në një apartament tjetër.
– Të uroj fat në jetë, Xhef. Mund të çohesh, të fillosh punën – i thash dhe u çova në këmbë nga karrigia.
Faleminderit zoti Majk – tha; u çua edhe ai. – Mos harro të më pagosh çekun e rregullt javën e ardhshme.
Xhefri doli nga zyra ime. Unë i përhumbur, i hutuar nga gjithë ajo çfarë kisha dëgjuar, kisha ulur sytë mbi disa dokumenta sipër tavolinës dhe po i shfletoja i shpenguar. Në mendje, në veshë, më trokiste vetëm një pyetje: I kujt është djali i Xhefrit!

“Sot, është tepruar shumë me fjalën e artë- poezi”

September 17, 2014 by dgreca

Rrëfehet Shkrimtari dhe Publicisti i njohur në Diaspore, Pierre Pandeli Simsia:Jeta ime mes SHBA-së, Shqipërisë dhe letërsisë./
Bisedoi Raimonda MOISIU/
Në mesin e shkrimtarëve në ekzil, anëtar i hershëm i SHSHSHA-së është shkrimtari dhe publicisti Pierre Pandeli Simsia. I lindur në qytetin antik të Beratit, në familje autoktone, intelektuale e qytetare beratase, e njohur në fushën e farmaceutikës. I diplomuar për ekonomi-financë, ai u dashurua me muzikën e letërsinë në adoleshencën e hershme. Autor i disa librave në prozë e publicistikë, romancier, shkrimtar profilik, shtjellon tema të ndryshme si; fëmijëria nën diktaturë, dramat sociale, zakonet e tradita, emigrimi, shtjellimi i dukurisë së gjakmarrjes, etj, janë pjesë e rrëfimeve të autorit. Prej vitit 1997-ë jeton, punon e krijon në Neë York. Në vitin 2005 doli para lexuesit me vëllimin me tregime “Le të jem unë Zamira”, promovimi i të cilit u bë në Sallën e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë në Tiranë. Në muajin korrik, 2005 Revista KULT nga Çelësi, këtë libër e ka renditur të parin në klasifikim. Një vit më vonë botoi romanin “Një dashuri e vrarë” dale nga Shtëpia Botuese ARBËRIA, roman që është mirëpritur nga lexuesi dhe kritika letrare. Sukses të madh pati në Vlorë libri monografik “Dr. Selahedin Velaj, Legjenda vlonjate në Amerikë” i cili u promovua po në Vlorë në sallën e Bibliotekës “Shefqet Musaraj” Në vitin 2013 doli para lexuesit me romanin “Nuse në derën e hasmit” botuar nga Shtëpia Botuese TOENA. Promovimi i këtij romani u bë në sallën Tefta Tashko Koço në Ministrinë e Kulturës në Tiranë. Deri tani ka botuar gjashtë libra: 1) “Le të jem unë Zamira” (Tregime) 2) “Një dashuri e vrarë” (Roman) i cili edhe u ribotua. 3) “Kafeja” (Tregime) 4) “Faleminderit, shënime nëpër vite” (përmbledhje publicistikë, esse…) 5) Dr. Selahedin Velaj, Legjenda vlonjate në Amerikë”, 6) “Nuse në derën e hasmit” (Roman). Është aktiv në artin e kulturën shqiptaro-amerikane, prodhimtar në letërsi e publicistikë, boton në median shqiptare e Diasporë. Për krijimtarinë e tij është nderuar me disa çmime, në SHBA, si: “Pena e artë”, “Petro Marko”, Cmimin e Parë në gjininë e romanit nga Revista FotjonArt dhe Cmimin e Parë në gjininë e tregimit.Nga Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë është vlerësuar me çmimin “Pena e Artë” në gjininë e romanit: “Një dashuri e vrarë”. Për këto merita, ai është zgjedhur sekretar i SHSHSHA-së, në dy mandate.
-Disa vëllime me prozë;romanedhe tregime, që dëshmojnë gjithnjë e më shumë se jeni ndër autorët e mirënjohur, në dy dekadat e demokracisë në atdhe dhe Diasporë. A ka dicka të tillë në fëmijërinë tuaj që ju hapi rrugën për t’u bërë shkrimtar?
Dëshira për të shkruar, apo për të interpretuar diçka, mendoj se është e lindur, por edhe një shtysë nga familja.Unë jam lindur dhe rritur në një familje që e kanë dashur librin dhe muzikën.
Prindërit tanë lexonin. Ata na kanë nxitur ne katër fëmijët e tyre për të lexuar që në fëmijërinë tonë të hershme.Kemi patur në shtëpi një bibliotekë të pasur me librat e ndryshme të kohës.
Them nxitje, sepse kur shikonim babin tonë që lexonte shumë libra dhe çdo libër i ri që dilte në atë kohë ai e blinte, e sillte në shtëpi dhe e lexonte, na nxiste edhe neve për të lexuar.
Mbaj mend nga fëmijëria ime, libri i shumëlexuar dhe i suksesshëm: “Bubi dhe çufoja kaçurrel” i shkrimtarit të mirënjohur Gaqo Bushaka, por edhe librin “Bonjakët” më ka tërhequr aq shumë, sa duke e lexuar, unë i jetoja ato ngjarje shumë të ndjeshme. Më kujtohen disa nga titujt e tregimeve nga ai libër: “Një kuti e rrezikshme”, “Në mbretërinë e merimagave”

-Çfarë ju ka pëlqyer në adoleshencë për të lexuar, cilët nga autorët tanë pëlqeje më shumë?
Në adoleshencën tonë, ne kemi patur praktikën mësimore në shkollë që shpesh mësuesit e letërsisë na jepnin një libër, ( na “detyronin”) zakonisht roman për ta lexuar dhe më pas për ta reçensuar, që në gjuhën e nxënësve njihej me emrin, referat.
Ajo ishte një praktikë e mirë se doje apo nuk doje, ishe i detyruar, jo vetëm për të lexuar një roman, por edhe ta analizoje; të nxirje temën, idenë, personazhet kryesore, qellimi, mesazhi që na jep autori i librit. Dihej që në atë kohë ishin emrat e disa shkrimtarëve të njohur që ne na rekomandonin për ti lexuar.Më kujtohet kur doli libri “Trëndafili në gotë” i shkrimtarit Dritëro Agolli, që për vetë titullin e tij të tërhiqte për ta lexuar.
Nuk prita që të na e sillte babi në shtëpi, por kam shkuar vetë në librari dhe e kam blerë me mendimin se mund të shitej shpejt dhe nuk mund ta gjejë në dyqan. Atë libër e kam lexuar në kohë rekord.Gjithashtu kam lexuar librat e Ismail Kadaresë, tregimet e Naum Priftit…
Poezia më ka pëlqyer shumë gjithashtu për ta lexuar dhe pastaj edhe për ta recituar. Hyja në botën e magjishme në vargjet e poetëve tanë: Fatos Arapi, Xhevahir Spahiu, Agim Shehu, Zhuliana Jorganxhi…

-Cilat janë temat më të pëlqyeshme në krijimtarinë tuaj, sa janë motivet vetiake? Cila ka qenë poezia apo tregimi i parë që keni shkruar?
Po e filloj nga pyetja e dytë. Unë e kam përmendur edhe herë të tjera, madje edhe ish mësueset e mija të nderuara të letërsisë, Parashqevi Sahatçiu, Lira Zaka… e kanë përmendur në komentet e tyre, unë kam qenë nxënës që më ka tërhequr shumë letërsia që në bankat e shkollës dhe jam vlerësuar me notë maksimale. Hartimet e asaj kohe që ne bënim në shkollë, ishin edhe ndër krijimet e mija të para letrare që unë të shkruaja prozë. Si çdo shkollë edhe ne kishim këndin e letrarit të ri, ku krijimtaria ime letrare bashkë me krijimtarinë e nxënësve të tjerë përzgjidhej për t’u vendosur atje. Gjithashtu, meqenëse kam qenë shumë i dashuruar me këngët e bukura shqiptare të festivaleve në radiotelevizion, dëshiroja në ato vite me hovin dhe pasionin rinor të vetë moshës që të shkruaja edhe vjersha. E ripërsëris: ato që hodhën themelet e para të letërsisë tek unë kanë qenë Mësuesja e vlerësuar, e mira Parashqevi Sahatçi, që unë dua ta quaj “Nderi i Beratit”, Elpiniqi Papa. Ndërsa në vitet e ardhshëm kam patur përsëri fat, sepse kam patur dy mësuese të tjera të përgatitura në lëndën e letërsisë: e nderuara Lira Zaka dhe Zyma Berisha nga Kosova. Madje ato kanë qenë udhëzueset dhe “redaktoret” e mija të para kur unë fillova të shkruaj vjersha. Në vitet e shkollës së mesme, disa nga vjeshat e mija u morën nga kompozitorët Teki Luari, Asqeri Kadëna, Fatmir Agalliu dhe u bënë këngë. Me Fatmir Agalliun kemi fituar edhe çmimin e dytë. Një peng që më ka mbetur nga vitet e mija të rinisë dhe që e përsëris shpesh, është, kur unë shkruajta një reportazh nga Kalaja e Beratit në fillimvitet 80-të, sepse në ato vite, Kisha e Shën Gjergjit ishte kthyer në pikë turistike ku qytetarët beratas ngjiteshin në fundjavë mes gjelbërimit të pishave dhe ajrit të pastër, bukurisë që të ofron ai vend dhe nga ku qyteti duket si në pëllëmbë të dorës; dhe një vjershë për gjyshen time që kishte pak vite që kishte ndëruar jetë. M’i refuzuan, nuk m’i botuan në gazetën e asaj kohe DRITA ( Nuk e di pse ia dërgova asaj gazete, kur ne në qytetin tonë kishim gazetën lokale).Dhimbjen më të madhe e ndjeva më vonë, kur i pash pas disa javësh të botuara në gazetë me autor tjetër…
U ndjeva shumë shumë keq shpirtërisht dhe pesimist, por falë ndihmës së madhe të familjes sime, u mundova ta përballoja.Temat më të pëlqyera për mua janë temat nga realiteti i jetës sonë. Tema, që mbajnë peng dhe janë shqetësuese, të dhimbshme për jetën, shoqërinë, familjen e sotme shqiptare, por pa haruar edhe dhimbjen e madhe që kemi kaluar. Përshembull, në vëllimin me tregime “Le të jem unë Zamira…” midis temave të ndryshme, unë kam shkruar edhe për jetën shqiptare në kohën e komunizmit, duke trajtuar problemin e empancipimit social e psiqik të shoqërisë shqiptare. Zamira, personazhi kryesor në tregimin me të njëjtin titull paguan haraçin e njohjeve të moshës, por një flirt i rastit, një gabim i zakonshëm, iu kthyen në një rrugë të mbyllur për të ardhmen e martesës dhe krijimit të një familjeje normale.Motivet vetiake në krijimtarinë time, mund të ketë një përqindje shumë të vogël, sepse nuk më pëlqen që një ngjarje e jetuar apo e dëgjuar të ulem e ta shkruaj. Unë dëshiroj të shkruaj thjesht me imagjinatën time, por, ajo që mendoj të shkruaj ka lidhje me jetën tonë reale.I vetmi motiv vetiak, madje 100% vetiak, është tregimi “KAFEJA” i përmbledhur në vëllimin me tregime me të njëjtin titull.

-Në tërësi ju jeni një autor i shëndetshëm, profilik, me besimin solid për jetën; megjithatë herë herë vihen re doza melankolie të ndjeshme, Si bashkëjetojnë optimizmi me pesimizmin te ju?
Krijuesit letrarë kanë ndjenjë, imagjinatë, fantazi… për atë që ata mendojnë për të shkruar.
Në veprën e tij, krijuesi letrar shpreh ndjenjat që burojnë nga shpirti i tij për t’ia dhënë lexuesit dhe këto zakonisht krijojnë atë, melankolinë e ndjeshme.Melankolia, mendoj unë, është dhe duhet të jetë pjesë e krijimtarisë letrare sipas ngjarjes, personazheve që krijuesi ka menduar për të shkruar.Duke qenë edhe tip i ndjeshëm për ngjarje të ndryshme, sigurisht që edhe doza e melankolisë të del vetvetiu sipas asaj që shkruaj, zakonisht në monolog apo në dialog.
Unë kam shumë vite larguar nga atdheu dhe këtu ku ne jetojmë bashkë nuk mund të ndjehesh pesimist, por, meqenëse unë gjatë këtyre viteve kam shkruar për jetën shqiptare, i kam trajtuar ato elementë që kanë mbjellë pesimizën në popull. Edhe pse kanë kaluar shumë vite nga ndryshimi i sistemeve politike, pjesa më e madhe e shqiptarëve që jetojnë në Shqipëri, vazhdojnë akoma të ndihen pesimistë.Është ai pesimizëm që ka mbërthyer pjesën më të madhe të shqiptarëve që, duke mos patur një të ardhme në vendin e vet, dëshirojnë të largohen nga atdheu…

-Unë vecanërisht, do të përmendja romanin më të fundit tuaj, “ Nuse në derën e hasmit”- që pati jehonë në letrat shqipe, por dhe mjaft i vlerësuar nga kritika e kohës, e i promovuar në pjesën më të madhe të trojeve shqiptare. Cfarë ju tërhoqi për të shkruar këtë roman? Përse ky titull? Si kini arritur ta realizoni botimin e tij?
Romani “Nuse në derën e hasmit” është libri im i fundit, botuar në vitin 2013 nga Shtëpia Botuese TOENA, promovimi i të cilit u bë po vjet në sallën Tefta Tashko Koço, në Ministrinë e Kulturës në Tiranë.Siç po e përmendni edhe ju, romani është mirëpritur nga lexuesi dhe nga kritika letrare ashtu si edhe romani tjetër “Një dashuri e vrarë”.Ajo që më tërhoqi për të shkruar atë roman me temë gjakmarrjen dhe që ngjarjet unë i kam vendosur në Nju Jork dhe në Shqipëri, ishte pengu im që unë të shkruaja për atë plagë tepër të dhimbshme që vazhdon edhe sot e kësaj dite të kullojë dhimbje.Gjakmarrja, femonemi i përhapurnë Shqipëri, është një çështje e dhimbshme që kanë shkruar edhe autorë të tjerë. Por çdo krijues letrar ka mënyrën dhe metodën e tij për ta shkruar. Menjëherë pas viteve 90-të shoqëria shqiptare, midis të tjerash po përballet me dy “plagë” të mëdha infektuese që kanë mbjellë dhe vazhdojnë të pikojnë dhimbje të mëdha në familjet shqiptare: prostitucioni dhe gjakmarrja.Këto dy plagë të dhimbshme, ishin si një peng që unë mbaja në veten time për të shkruar. Ishin një gërvishtje në shpirtin, një goditje në ndërgjegjen time që trokisnin shpesh herë në mendjen time që unë duhet të shkruaja për këto dy plagë të dhimbshme. Dhe pas një pune këmbëngulëse, ia arrita dhe jam çliruar nga ai peng.
Për të parën, prostitucionin, shkruajta romanin “Një dashuri e vrarë” dhe tjetra, romani që përmendët ju. Titulli “Nuse në derën e hasmit”, është përzgjedhja më e mirë që ka marrë libri, madje është një frazë e shkëputur nga libri, kur mamaja Evelinë, pasi mësoi lidhjen e vajzës së saj me hasmin e familjes së tyre, midis të tjerash, kur flet me veten e saj thotë: “Çna bëre moj bijë, po hyn nuse në derën e hasmit…”. Botimi i atij romani, siç e kam përmendur edhe më sipër, u arrit të botohej nga Shtëpia Botuese prestigjoze TOENA në Tiranë. Libri si fillim u dërgua për botim, por, pasi kaloi në “filtrin” e këshillit botues dhe u pëlqye, u vendos që edhe të botohej, madje, redaktor u përzgjodh po nga TOENA, i miri Prof. i respektuar Bardhyl Xhamo.

-A kanë diçka nga jeta reale në librat tuaj? Cfarë lloj kërkimi keni bërë për to?A keni pasur materiale apo ngjarje që ju kanë ndihmuar në shkrimin e tyre?
Unë e kam përmendur edhe më sipër, që më pëlqen të shkruaj vetëm me fantazinë dhe imagjinatën time, por që ngjarjet që mendoj të shkruaj kanë lidhje me jetën reale, kudoqoftë ajo, në Shqipëri a diku tjetër.Unë nuk kam bërë asnjë kërkim dhe asnjë material nuk kam shfletuar për të më ndihmuar për të shkruar. Jetën e sotme në Shqipëri për të cilën unë edhe kam shkruar librat e njoh vetëm nëpërmjet shtypit të përditshëm që lexojmë në internet. Por, kur sheh në televizor apo në gazetë një fëmijë shqiptar të pafajshëm, i ngujuar nga gjakmarrja, me sy të përlotur kërkon pafajësinë e fëmijërisë së tij, ai lot, të bëhet plumb; të godet dhimbshëm në shpirtin tënd. Dhe shpirti ynë, nuk e ka atë forcë magjike sa ta shpëtojë atë fëmi, ata qindra fëmijë të tjerë të pafajshëm të ngujuar nga kthetrat e kuçedrës së mallkuar me emrin e dhimbshëm dhe të frikshëm: GJAKMARRJE.Shpirti ynë, nuk e ka forcën të ndalojë dorën vrastare, të fshijë ata lot të rrjedhshëm fëmije, të rënduar nga pesha e madhe e dhimbjes…
Dhe, meqenëse nuk i kemi këto forca ndalese, mendojmë, imagjinojmë dhimbshëm se si mund të nxjerrim një vepër letrare për ti dhënë fund këtyre plagëve. Unë kam zgjedhur mënyrën time në roman duke i dhënë një zgjidhje, nëpërmjet gjakfaljes, e cila nuk ishte e lehtë, madje shumë e vështirë për një besimtar të thekur tek Zoti. Kjo është edhe ironia e fatit, që nga njëra anë kemi besimtarë në Zot dhe nga ana tjetër po ata besimtarë dëshirojnë të shkrepin armën vrastare me të njëjtën dorë me të cilën i luten Zotit në kultet e shenjta fetare.

-A keni shkruar ndonjë poezi? Po qe se po, cfarë shërben si frymëzim për të shkruar poezi, dhe për të dhënë një poezi cila është pjesa më e vështirë?
Poezi! Mendoj, se sot, është tepruar shumë me fjalën e artë, poezi.
Të shkruash poezi është shumë vështirë; e kam fjalën për poezi të mirëfilltë, jo vargëzime të rimuara siç lexojmë shpesh.Po harrohen fjalët, bejte, vjersha… dhe këto, nga autorët janë zëvendësuar me fjalën poezi.Krijues letrarë sot ka shumë dhe, çdo varg që ata shkruajnë e titullojnë, poezi, pavarësisht se mund të jetë bejte, vargje të lira, rimim vargjesh… apo edhe vjershë e thjeshtë.Poezia është një zhanër sa i bukur, po kaq edhe i vështirë për t’u shkruar. Jo çdokush shkruan poezi.Unë më sipër kam përmendur se, që në rininë time të hershme kam shkruar vjersha, disa prej të cilave u bënë këngë. Por, për të shkruar edhe poezi, siç po e përmend edhe ti, patjetër që duhet edhe frymëzimi, ndjeshmëria. Unë kam shkruar vargje poetike që ia kam kushtuar prindërve të mi të ndjerë dhe, sigurisht, jam frymëzuar nga mungesa, malli, dashuria që kam ende për ata dhe do të kem sa të kem frymë në jetën time. Unë kam shkruar edhe vargje poetike, kushtuar qytetit ku unë jam lindur dhe ritur, Beratit tonë të ndritur dhe, sigurisht, dashuria që ndjej për të, largësia, mungesa… më kanë frymëzuar të shkruaj.Pjesa më e vështirë është, si mund ta vargëzosh, ta shprehësh atë ndjenjë, mall… që të frymëzon, në mënyrë figurative. Nëse një krijues letrar, kur shkruan një poezi, sikur edhe katër rreshta të jenë dhe në ato katër rreshta ka arritur të shkruajë atë, që një shkrimtari do ti duhej një prozë e tërë për ta pasqyruar në libër, mendoj se, e ke arritur kulmin e krijimtarisë poetike… Kjo është edhe pjesa më e vështirë, sigurisht edhe më e suksesshmja për një poet.

-A keni ndonjë ndjesi të veçantë kur ju shkruani një poezi të bukur, të ndjeshme e të mirë, me ton qytetar e intelektual?
Ndjesi të veçantë! Nuk mund të them se kam ndonjë ndjesi të veçantë, por vetë realiteti ku ne jetojmë ka plot ndjesira.
Ndjesia e veçantë e poetit është kur vargu i tij poetik pëlqehet dhe vlerësohet nga lexuesi…

-Kur shkruani, cili është vendi tuaj më i preferuar, në studio, në natyrë apo krejt rastësisht edhe duke pirë kafe diku?
(Qesh) Të shkruarit nuk ka ndonjë vend të caktuar, sepse edhe muzën nuk e komandon dot të të vijë e të frymëzojë për të shkruar atje ku mund të ndodhem.Nëse e ke menduar dhe fillon të shkruash, imagjinata të shoqëron ngado që shkon. Ka raste që edhe në tren kur shkoj në punë, vijnë mendimet dhe i shkruaj në letër, për ti hedhur pastaj në kompjuter kur shkoj në shtëpi. Madje ka patur raste që edhe kur shtrihem për të fjetur, nëse më vjen në mendje, më kujtohet diçka për të cilën kam filluar të shkruaj, çohem dhe vazhdoj mendimet që më vijnë.Por edhe kur jam ulur përpara kompjuterit dhe lexoj atë çfarë kam shkruar më parë, i përqendruar i tëri duke e jetuar ngjarjen, mendimet vijnë vetë për ta vazhduar…
-Çfarë është muza për ju, është aftësi gjenetike, sipas mendimit tuaj?
Muza është një dhunti e lindur.Lum kush e ka atë fat të ketë muzë për të krijuar e për të shkruar.
Por unë e pranoj se muza është edhe aftësi gjenetike. Kam rastin e babit tim të ndjerë; atij i pëlqente të shkruante, madje në rininë e tij ka shkruar një poezi apo vjershë më mirë të them, të gjatë me 22 strofa. Ia kishte dedikuar vetes së tij. (Meqenëse është rritur jetim, sepse babai i tij e ka lënë shumë të vogël, gjashtë muajsh foshnjë). Ajo vjershë e tij ka qenë e njohur ndër miqtë, shokët, gjithë të afërmit tanë. Edhe ne kur ia kërkonim në shtëpi, e recitonte shpesh.Edhe në gëzime të ndryshme familjare mes miqve, sajonte shpesh batuta të çastit, vargje humoristike… Prandaj e them se është edhe gen.

-Ju keni një karrierë krijuese edhe në publicistikë, vecmas në rubrikën, për artin dhe kulturën shqiptare, me profile këngëtaresh jashëzakonisht të talentuar ndër dekada.Kam lexuar diku se ju kanë cilësuar si gazetari: “Mbret i Kujtesës”, plot 1000 tekste këngësh që ju i kini ngulitur në memorien tuaj.Ç’mund të na thoni për këtë përvojë interesante e përkushtim profesional?
Muzika! Muzika e bukur shqiptare! Këngët e festivaleve në radiotelevizion, të anketave muzikore, Koncertet e Majit… Këngëtarët tanë të mrekullueshëm, kanë qenë ushqimi im shpirtëror, miqtë e mi më të afërt që më kanë shoqëruar gjatë gjithë jetës sime qysh kur kam qenë fëmijë. Dua t’ju korrigjoj pak, kur thua se di plot 1000 tekste këngësh. Janë mbi njëmijë, sepse unë nuk i kam numëruar, por, këtu përfshi edhe këngët e ndryshme e të bukura popullore nga krahinat shqiptare.Për kujtesën time të të mbajturit mënd të teksteve të këngëve, unë, përveçse kam shkruar shpesh në web site dhe gruplista të ndryshme në internet, kam dhënë edhe prova direkte në ekranet e ndryshme të kanaleve televizive shqiptare: Vision Plus, Top Chane, RTSH, si edhe në redaksi gazetash të ndryshme. Kam qenë i ftuar në programet e tyre televizive drejt përsëdrejti me telespektatorin dhe çdo kënge që më jepeshin, i jam përgjigjur menjëherë duke e vazhduar këngën.Përveç këngëtarëve që i kanë kënduar nëpër vite të ndryshme, në shumë këngë, mbaj mend edhe autorët e tekstit dhe muzikës.Më jepnin të dëgjoja 4-5 sekonda hyrjen muzikore të një kënge (introduksionin) kënduar para 10, 20, 25…, vitesh dhe e ndërprisnin, duke më lënë mua të vazhdoja këngën ta këndoja. Përveç se e vazhdoja këngën, thoja dhe se në cilin aktivitet është kënduar dhe nga kush këngëtarë. Madje edhe me poeten e nderuar të Kombit tonë e mirënjohura mikja jonë Zhuliana Jorganxhi, kur u takuam në Trieste biseduam edhe për këngët e ndryshme nëpër vite, të cilat i kujtuam dhe i kënduam bashkë me Zhulianën tonë të mrekullueshme, që edhe ajo ka një kujtesë për fortë…Rasti më i fundit ka qenë vitin e kaluar kur u takova me kompozitorin e suksesshëm Aleksandër Lalo në Tiranë… dhe unë i kujtoja këngët e ndryshme sipas radhës nëpër vite. Po kështu edhe me këngëtaren e mirënjohur Alida Hisku, Frederik Ndoci, etj.Për vetë këtë kujtesë që kam për këngët, unë kam shkruar shpesh për aktivitetin artistik nëpër vite për këngëtarë të ndryshëm dhe i kam përmbledhur në librin FALEMINDERIT shënime nëpër vite, si: Lindita Theodhori, Tonin Tërshana, Alida Hisku, Ema Qazimi, Frederik Ndoci, Luan Zhegu, Ludmilla Baballëku, Eduard Jubani…

-Gjatë hulumtimit rreth krijimtarisë tuaj kam hasur titullin e veprës tuaj monografike “Legjenda vlonjate”.Pse zgjodhët Prof. Selaudin Velaj, si fokus të librit monografik? A mund të na jepni disa mendime rreth librit?
Në gjashtë librat e mi që më janë botuar deri tani, është edhe libri: “Dr. Selahedin Velaj, Legjenda Vlonjate në Amerikë”. Dr. Selahedin Velaj, me origjinë nga Kanina e Vlorës, prej gati 70-të vitesh që jeton në Sh.B.A. është një figurë e ndritur në diasporën tonë. Ky personalitet, intelektual që gëzon respektin, vlerësimin, mirënjohjen nga të gjithë ata bashkatdhetarë që e kanë njohur, nuk ka rreshtur kurrë duke dhënë kontributin e tij personal, madje edhe material për çështjet e ndryshme shqiptare.Nuk dua të zgjatem shumë, sepse pak a shumë janë përmbledhur në librin që cituat ju, por po veçoj disa prej tyre: Me iniciativën e Dr. Selahedin Velaj-t, në bashkëpunim me disa miq e shokë të tij, në vitin 1965 u hap shkolla shqipe në Nju Jork. Për disa muaj mësimi zhvillohej në Kishën Ortodokse “Shën Nikolla”.në qendër të Manhattanit.
Në vitin 1972 gjatë periudhës së satrapit serb, Dr. Selahedin Velaj mori kontakte me Kryetarin e Partisë Republikane të Shtetit të Connecticut, Senatorit Lowell Weicker. Edhe në Departamentin e Shtetit, ku ata shkuan, trajtuan të njëjtat shqetësime.Përsëri, në tetor të vitit 1992, Dr. Selahedin Velaj ishte një nga iniciatorët dhe themeluesit e rihapjes së shkollës shqipe në Nju Jork.
Ai ishte njëri nga anëtarët e Kryesisë së Këshillit të Arsimtarëve. Dr. Velaj dhe një grup tjetër shokësh, bënë të mundur për hapjen edhe të tri shkollave të tjera shqipe: një në Bronx, një në Staten Island dhe një në Brooklyn.Në pranvera e zezë dhe e hidhur shqiptare të vitit 1997… Dr. Selahedin Velaj bashkë me mikun e tij, zotin Gjekë Gjonlekaj, duke qënë se ai kishte punuar me qeverinë federale amerikane në Radion Zëri i Amerikës për një kohë të gjatë, shkuan posaçërisht në Washington DC në zyrën e senatorit Helmes, një konservator, ndoshta më i madhi që ka patur Sh.B.A. në senat, një antikomunist që ishte kryetari i komisionit të senatit për marëdhëniet me botën e jashtëme. Atje biseduan për gjashtë orë të tëra duke u shprehur shqetësimin e tyre për situatën tronditëse që ishte krijuar në Shqipëri.Pastaj shkuan po për të njëjtin qellim në zyrën e kongresmenit Beniamin Gillmen në Washington.Përsëri me zotin Gjekë Gjonlekaj, në shkurt të vitit 1999 shkuan në Rambuje-Francë, ku po diskutohej fati i Kosovës; marrëveshja e përkohshme për paqe dhe vetqeverisje në Kosovë.Në Rambuje, Dr. Velaj shkoi vullnetarisht për t’iu gjendur pranë popullit të Kosovës, për t’iu dhënë zemër, entusiazëm, ashtu si edhe zoti Gjonlekaj. Dr. Velaj ka përkthyer në gjuhën shqipe edhe librin: Struktura Etike e Kanunit dhe Nënkuptimet e saj Kulturore” të profesorit japonez Kazuhiko Yamomoto
Në muajin Shtator 2005 Dr. Selahedin Velaj-t i erdhi një ftesë zyrtare nga Universiteti KVUSHO i ishullit Fuokoka, i cili e ftonte të mbante një ligjëratë prej 90-të minutash në muajin Dhjetor.
Për dy ditë resht doktori i nderuar Selahedin Velaj mbajti dy referate prej 90 minutash. Një në Universitetin e KYUSU ne FUKUOKA dhe tjetra në Tokio. “The true fact about Kosova’s problem with Serbia”. Flamuri Shqiptar u valëvit i bukur dhe krenar në qiellin e Japonisë, i çuar personalisht nga Dr. Velaj. Në fund, falë kontributitpersonal të Dr. Velaj-t u nënshkrua një Rezolutë për Pavarësinë e Kosovës në më tepër se 135 njerëz, intelektualë japonezë të ndryshëm.Menjëherë pas rrënies së komunizmit në Shqipëri, Dr. Velaj bashkë me dy djemtë e tij, ndërmorën një fushatë ndihme për popullin dhe spitalin e Vlorës, duke shkuar vetë në Shqipëri.
Shuma e ndihmës shkonte disa dhjetëra mijë dollarë.Të njëjtën ndihmë ata e dhanë edhe për popullin vëlla të Kosovës gjatë kohës së luftës.Për këto e shumë raste të tjera, duke e njohur vetë edhe nga afër, megjithëse Dr. Velaj është njeri i heshtur, punon dhe nuk i pëlqen të ekspozojë atë që bën, unë mendova të shkruaj një libër, ashtu siç e përmendët edhe ju duke e quajtur Legjenda Vlonjate në Amerikë.
-Pas disa librave shumë të sukseshëm për të shkruar prozë të mirë, me shkrim të qartë e gramatikisht korrekt, cila është lidhja midis veprave tuaja?
I kam përmendur më sipër emrat e mësueseve të mija të letërsisë në shkollë.
Është merita, puna e tyre e madhe ndaj ne ish nxënësve që na kanë mësuar me shumë përkushtim gramatikën dhe korrektësinë në të shkruar.Tani e kuptojmë dhe e vlerësojmë punën e tyre të shkëlqyer që kanë bërë me ne, ish nxënësit e tyre.Çdo njeri e ka të vështirë të flasë për veten e tij, por për ta plotësuar pyetjen tuaj po ju jap një shembull: Jam ndjerë shumë i emocionuar kur mësuesja e talentuar Lira Zaka në orën e korrigjim hartimit, pasi foli për rezultatin e hartimit, papritur më thërret mua të çohem në dërrasën e zezë. U emocionova shumë. Mësuesja më lexoi disa fjali që unë ti shkruaja. Pasi mbarova, e lexoi vetë ato çfarë kisha shkruar dhe u tha nxënësve të tjerë. Ja si shkruhet hartimi pa gabime ortografike… Është i vetmi nxënës që ka marrë notën më të lartë…
-Si ndjeheni pas gjithë kësaj periudhe që shkruani si prozator apo publicist?
E kam të vështirë të përcaktoj në krijimtarinë time letrare. Unë kam shkruar edhe prozë edhe publicistkë. Në të dyja këto gjini letrare kam botuar libra.Le të jetë lexuesi ai që mund të më vlerësojë edhe për atë çfarë unë kam shkruaj dhe do vazhdoj të shkruaj…

–A ka kritikë të mirëfilltë letrare sot?
Kritikë letrare të mirëfilltë sot, për mendimin tim ka pak, shumë pak.
Vendin e kritikës letrare sot, më tepër po e zënë mburrjet dhe lëvdatat e krijuesve letrarë ndaj njëri tjetrit. Kjo, në vend që ta ndihmojë krijuesin letrar, e dëmton, sepse, siç e kam përmendur në shkrimet e mija të mëparshme, pa kritikë letrare, vepra s’ka vlerë.Po ju jap një shembullin tim: Në vitin 2005, kur mua m’u botua vëllimi me tregime “Le të jem unë Zamira” Revista KULT nga Çelësi, e kishte klasifikuar të parin. Promovimi i librit u bë në sallën e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve në Tiranë. Sigurisht, pati diskutime, vlerësime për librin. Por, kur diskutoi shkrimtari dhe përkthyesi i mirënjohur Hysen Sinani, midis të tjerash dha mendimet e tija të vyera për çdo krijues letrarë, mendime, të cilat mua më vlejtën shumë për t’i patur parasysh në krijimtarinë time letrare të ardhshme.
Ja pse duhet sot kritika e mirëfilltë letrare, e cila edhe duhet vlerësuar.

– A keni përjetuar fëmijëri të lumtur?A ka pasur në fëmijërinë tuaj se një ditë do të bëheshit shkrimtar?
Për vetë kohën dhe kushtet që ne jetonim ne në atë kohë, si të gjithë moshatarët e mi edhe unë kam kaluar një fëmijëri të bukur e të gëzuar.Kemi qenë një familje e shkëlqyer, e lumtur, e gëzuar, ku prindërit tanë të mrekullueshëm, të pazëvendësueshëm, me aq sa kishin, mundoheshin të na i plotësonin kërkesat, sipas kohës.
Ndërsa rinia ime…
(Hesht! Përqendrohet duke i hedhur sytë diku i pavëmendshëm, sikur mendohet dhe sikur don të fshehë diçka nga ato vite…Pas një heshtjeje, vazhdon të flasë)
Rinia ime ka qenë shumë e vështirë. Jeta, fati, më dënuan që në moshën time më të bukur të adoleshencës, të më ikte njëherë e përgjithmonë nga kjo jetë që kurrë s’e kisha menduar, njeriu më i shtrenjtë në botë, MAMAJA! E përjetova shumë keq, shumë shumë dhimbshëm humbjen e mamasë sime te mrekullueshmes, të mirës mama, Athina që, edhe pse po afrohen 35 vjetë nga vdekja e saj, kur shkoj në Shqipëri e kujtojmë me mall, pse jo edhe përlotem kur e kujtojmë emrin e saj. Ndjehem krenarë për ata prindërit e mi të ndjerë e të mrekullueshëm, të pafatë…
Ai fat i keq i imi, bëri, që unë të jetoja gjithë rininë time, të vrarë, që nuk kishte melhem të ma ndalonte dhimbjen dhe mungesën e mamasë edhe pse dashurinë e gjeta tek babai, vëllai dhe dy motrat e mija. Për t’u bërë shkrimtar, apo krijues letrar më pëlqen më shumë të them, edhe e ëndëroja, sepse letërsia kishte filluar të më tërhiqte që në bankat e shkollës siç e kam përmendur më sipër. Por kam patur ëndër të madhe muzikën; të këndoja, të interpretoja…Meqenëse profesioni im është ai i ekonomistit, unë kam studjuar edhe për trompë, kam interpretuar në instrumentin e trompës.

Këto kohët e fundit ju jeni bërë protagonist në radio dhe televizionin gjerman. Mund të flisni diçka rreth kësaj?

Po! E kam thënë dhe është shkruar edhe herë tjetër.Vitin e kaluar jam njohur me gazetarin gjerman Fritz që, edhe pse në largësi, njohja jonë tashmë është kthyer në miqësi.Gazetari gjerman është i interesuar për artin dhe kulturën shqiptare dhe kishte menduar të bënte një emision, i cili, për këtë duhet vlerësuar shumë.Nëpërmjet skype, u mundësuan dy bashkëbisedime në formën e intervistës midis meje dhe gazetarit ( ishte interesimi i tij për të më intervistuar mua) transmetuar në radio televizionin gjerman.Po vitin e kaluar, ky gazetar më nderoi, duke ardhur posaçërisht nga Berlini në Tiranë, për të qenë pjesëmarrës në promovimin e librit tim “Nuse në derën e hasmit” në sallën e Ministrisë së Kulturës në Tiranë, ku edhe diskutoi.Para pak javësh, ishte një e papritur tjetër për mua; në postën time private në shtëpi, më erdhi nga Gjermania një kartolinë urimi bashkë me CD e përgatitur nga gazetari ku unë midis të tjerash shikoja dhe dëgjoja veten time.
– Cfarë është dashuria për ju?
Dashuria është ndjenja më e shenjtë e çdo njeriu. Jeta pa dashuri nuk ka kuptim. Kur flasim për dashurinë nuk duhet të kuptojmë vetëm atë ndjenjë të shenjtë intime që e ka çdokush nga ne. Njeriu ka shumë dashuri; dashuri për jetën, për familjarët, të afërmit, miqtë, shokët… dhe të gjitha këto dashuri janë të shenjta.rë është dashuria për ju?
– Kush ju mbështet shpirtërisht në krijimtarinë tuaj të larmishme letrare?
Sigurisht, familja ime, bashkëshortja dhe dy djemtë e mi janë mbështetësit në çdo kohë.
Me bashkëshorten shpesh herë shkëmbej mendime të ndryshme. Ajo është lexuesja e parë. Sa herë unë mbaroj së shkruari atë që kam menduar, ia lexoj asaj dhe, sigurisht edhe ajo jep mendimin e saj.I falenderoj dhe i vlerësoj që, jo vetëm janë mbështetësit e mi, por më krijojnë edhe kushtet pa më shqetësuar sa herë mua më vjen frymëzimi dhe ulem e shkruaj.Ndjehem një bashkëshort i nderuar dhe një baba i lumtur.
Ju faleminderit!
Faleminderit ju Monda për këtë bashkbisedim dhe për kontributin e çmuar që ju jepni me shkrimet e tua dhe bisedimet me personalitetet e shumtë shqiptare nga fushat e ndryshme të jetës.
Suksese edhe juve në krijimtarinë tuaj letrare.
Bisedoi:Raimonda MOISIU

ROMAN I KRIJUAR ME DASHURI DHE DHIMBJE – DËSHMI E NJË PLAGE SHOQËRORE JO VETËM SHQIPTARE

July 27, 2014 by dgreca

Nga Artur Vrekaj/
“Një dashuri e vrarë” është një nga romanet e fundit të shkrimtarit Shqiptaro-Amerikan Pierre- Pandeli Simsia i shkruar në New York me temë trafikimin e qënieve njerëzore. Është një krijim letraro-artistik që skalit me fjalë të qëmtuara botën e brëndshme të një vajze 17 vjeçare Dorinës, që është edhe personazhi kryesor. Ka një ndërthurje në vijimësi të situatave me mendime filozofike e ëndrra kaq të pafajshme, kaq frymëzuese për një jetë të arrirë, që ka si zanafillë dashurinë e salindur të saj me një korier trafikant, ish-bashkëqytetar i saj.
Autori vë në dukje me fjalët e Dorinës, të kësaj vajze-ëngjëll dëshirën e paanë, të shprehurit e saj të çiltër për një dashuri me të ardhme më të bukur nëpërmjet rrugës së dijes, të pandikuar nga mjedisi shoqëror ku jeton që pak e ndihmon të kuptojë se çfarë në të vërtetë ndodh përtej detit a më në veri të Europës Perëndimore me fatin e shoqeve të saj.
Merita e të shkruarit me vëmëndje për të përçuar përmes ëndrrës, monologut, dialogut, përshkrimit, kronologjisë, pamjeve vizuale të pamjes së jashtme të të shfaqurit të njeriut kur mundohet të maskohet të thotë të vërtetën, etj e ka bërë më të realizuar edhe romanin duke e përlidhur mirë të njohurën (Shqipërinë e varfër që është në mes të rrugës për fatin e saj) që përcaktohet me Dorinën dhe të panjohurën për të (trafikimin e qënieve njerëzore në botën perëndimore) që na sillet me Saimirin.
Dorinën e tregon një vajzë të rregullt, të dashur, të kujdesshme edhe në marrëdhëniet me prindërit, Agronin dhe Marjanën, me shoqet dhe mësueset, sepse nuk do që ti lëndojë ata. Ngjarjet në roman vijnë kaq natyrshmëm që të plotësojnë të gjithë dramën e dashurisë së sinqertë të kësaj vajze, që padyshim bie në sy nga prindërit, shoqet dhe njerëzit e mjedisit ku jeton, në fillesën e lidhjes dashurore me Saimirin.
Është ilustruar çdo episod me detaje të gjetura e joshëse, siç është sjellja “perfekte ” e Saimirit e zbukuruar me dhurata të shtrenjta, që i lutet dashurisht Dorinës të shkojë me të, jo “për të filluar jetën së bashku”, por vetëm e vetëm për të realizuar misionin e tij fitimprurës . Herë-herë autori nëpërmjet Dorinës dhe nënës së saj Marjanës ngre pyetje që duken vetvetiu të papritura, duke lënë të nënkuptohet se ka diçka të patreguar që fshihet pas emrit të këtij djali të qytetit të saj, që tashmë jeton në perëndimin e qytetëruar ku “parajsa” ka hedhur rrënjë edhe pikërisht nga veprimtaria kriminale e tij dhe shokëve të tij Shqiptarë.

Lënda e të gjithë romanit është vërtet e arrirë gjuhësisht, tejet prekëse për ne Shqiptarët që vërtetë kemi parë nga afër se sa të pikëlluara ishin familjet kur mësonin për rrëmbimet e vajzave në mes të ditës, me qëllim shitjen dhe shfrytëzimin në tregun e mishit të bardhë. Kjo lëndë është e krijuar me pasion për të shprehur të gjithë atë shqetësim për botën e panjohur të parajsës që premtonin trafikantët, që për fat të keq ishin njerëz me moral të degraduar, vampirë të vërtetë të ëndrrave dhe jetëve pa krye të sa e sa vajzave.

Ky roman i shkruar në Botën e Re, me shpirt të lirë është një përkushtim për të dëshmuar për ato ndodhi fatale që u sillte rrjeti ilegal i prostitucionit në botën perëndimore vajzave e grave të pambrojtura që ishin jo vetëm të kombësisë Shqiptare.
Vërejmë në të edhe tronditjen e shoqërisë Shqiptare fill pas rënies së regjimit totalitar nga shumë plagë sociale që e bënë kënetë jetën shoqërore. Dhe një nga plagët më të mëdha pa dyshim është dhimbja e madhe në familje dhe në shoqëri që shkaktoi rrëmbimi i maskuar me traditën dashurore i vajzave për të ushqyer tregun ilegal të prostitucionit në botën perëndimore.
Shoqëria Shqiptare dukej që ishte e lënë mënjanë nga gjithë mekanizmat e rregullimit të jetës me drejtësi, pasi udhëtimet e këtyre “mërgimtarëve me kulturë” kishin një mision vrasës të ndjenjave dashurore, por edhe të një shoqërie të paorientuar mirë në këtë botë të panjohur, që e gjente veten e saj të mundur përballë këtyre bishave që tregtonin jetët e pafaja, bashkëatdhetaret e tyre dhe në rastin më të keq bashkëqytetaret e tyre edhe pse familjet e tyre njiheshin. Në këtë terren shoqëror me një pabarazi të plotë socialo-ekonomike edhe romani bëhet më i besueshëm në të gjithë ndërtimin strukturor të tij.
Pena e autorit mërgimtar ndëshkon me shkrimin e tij një kriminilazim të plotë të rrjetit zinxhir që ndërlidhte në këtë punë të pistë njerëz të punësuar në shtet jo vetëm në Shqipëri,por edhe në botën perëndimore. Një përshkrim kërcënues që u bëjnë jetëve të rrëmbyera u dedikohet infektuesve të kësaj plage shoqërore, djemve Shqiptarë që e shfaqnin botën perëndimore si një parajsë të vërtetë duke përfituar edhe nga një gjëndje e lartë e varfërisë së familjes Shqiptare, sidomos në qytezat rurale ku edhe informacioni dhe lidhjet me botën perëndimore ishin më të pakta ose mungonin fare.
Në këtë vepër letrare jepen artistikisht disa drama: e Dorinës, e familjes së saj si dhe e mjedisit shoqëror duke sjellë sa më natyrshëm të tërën. Nuk ka krim më të madh se kaq, të përcjellur me një rrjedhshmëri artistike që e detyron Dorinën me shenjtërinë e dashurisë, të eci drejt ferrit pa e ditur dhe pa e prekur më parë të panjohurën, si në një ëndërr të vërtetë që mbaron me vdekje të pafajshme.
“Një dashuri e vrarë” është vërtetë një dramë tragjike Shqiptare që përmbyllet me një zgjidhje kaq të vendosur nga Dorina, një vetëvrasje e përthirrur në gjakun e saj të helmuar kur u vu përballë një realiteti vrasës në vënd të fillimit të ëndrrës së saj në parajsën e premtuar nga ai që i fali dhe virgjërinë. Akti i vetëflijimit të kësaj 17 vjeçareje është edhe një apel për lexuesin se vajzat Shqiptare të mirëedukuara në familje dhe në shkollë nuk janë nënshtruar kurrë. Pra, ky roman tregon për mua, një vlerë njerëzore për të shfaqur anën pozitive të vajzës që nuk e meriton një dashuri të tillë vrastare, një përmasë njerëzore e sjelljes së saj për të mos ulur dinjitetin e familjes së saj që mbijetoi mbi pafytyrësinë e sjelljes mashkullore.
Duke e lexuar ndjehesh si duke parë një film të vërtetë, që do të dëshiroja qoftë edhe këtu në Amerikë që filmbërësit Shqiptaro-Amerikanë ta shohin si një mundësi të artë këtë lëndë të këtij romani për ta ekranizuar. Ngjarjet e këtij romani rrokullisen me shpejtësi drejt së panjohurës për Dorinën, që mbetet në qëndër të aksionit si një portret i plotësuar me të gjitha dritat dhe ngjyrat duke e bërë lexuesin më tërheqës për ta lexuar me një frymë.
Është një temë kaq delikate kjo që trajtohet në këtë roman, e përzgjedhur me një motivacion të qartë nga autori, për të mos e lënë pa e ndëshkuar edhe në botën perëndimore ku jetojmë, sepse kjo plagë sociale për fat të keq ekziston edhe sot.
Për këdo nga lexuesit që është nënë dhe vajzë e ndjen patjetër së brëndshmi, se sa e madhe është kjo dhimbje, se çfarë ndjesie fatkeqe të sjell për jetën e Dorinës, por edhe për familjen e saj dhe për motrën e saj si dilema që mbeten të nënkuptohen në këtë roman-dëshmi, se nuk është vrarë vetëm një dashuri, por është në koma një shoqëri e tërë.
Ky është një roman vërtet i krijuar me dashuri e dhimbje, një vepër letrare që përfundon me një klithmë të madhe për të zgjuar shoqërinë të ngrihet përmbi këtë mjerim total, të gjejë rrugën e së nesërmes që femra të gëzojë respekt e dinjitet dhe të ndëshkohet krimi më makabër i kësaj shoqërie që sapo hedh hapat e parë në atë hapje me botën pa e njohur jetëzezën e vajzave të saj që bien viktimë e të shprehurit të dashurisë së sinqertë.
Ky roman është më shumë edhe një arritje në krijimtarinë e shkrimtarit Pierre – Pandeli Simsia, që përzgjedh tema të aktualitetit jo vetëm për botën Shqiptare. Fakti, që Shqiptarët sot janë prezentë në botën perëndimore me shëmbujt më të mirë të dashurisë për jetën, kulturën, gjuhën, punën e gjithçka në vëndet pritëse e bën edhe më të kërkuar këtë roman për të pastruar me qytetari këtë njollë të sjelljeve njerëzore në botën perëndimore.

NE DITELINDJEN E VEPRIMTARIT SELAHEDIN VELAJ

May 3, 2013 by dgreca

Në Ditëlindjen e veprimtarit Selahudin Velaj u promovua libri “Dr. Seladhedin Velaj – Legjenda vlonjate në Amerikë” i autorit Pandeli Simsia/
Nga Beqir Sina/
BRONX – NEW YORK : Dr. Selehadin Velaj, ishte për më shumë se gjysmë shekulli në diasporë, aty ku e lypte nevoja. Në përvjetorët të lindjes së tij – gjithmonë rritet dashuria dhe respekti, i të afërmëve, miqve , shokve dhe bashkëluftëtarve të tij – ndajë këtij veprimtari të dalluar të diasporës, patriot dhe atdhetar ish themelues dhe udhëheqës i grupimit të, të “Tri Besimeve Fetare” shqiptare në diasporë, Vatran dhe aktivist i të drejtave të njeriut në SHBA.
Selahudin Velaj lindi në Vlorë më 1923. Në ndërkohë, në 90 vjetorin e Ditëlindjes së tij në New York, zonën e “Tri-Shteteve”, javën e kaluar, u mblodhën për të festuar së bashku, disa veprimtar, gazetar, shkrimtar, publicist, intelektual dhe veteran të komunitetit, në lokalin e njohur “Giovanni’s Pizza Restaurant”, në Bronx – New York, në një aktivitet shoqëror, të cili ia dedikuan Dr. Selahudin Velajt.
Nga shteti më i vogël i SHBA, Rhoda Island, kishin ardhur enkas, duke udhëtuar disa orë për këtë ditëlindje të legjendës vlonjate në diasporë, bashkëshortët dhe bashkëveprimtarët e dalluar të komunitetit, Inxhinier Adem Saliu dhe poetia nga Kosova, Rita Saliu. Në këtë festë ditëlindje ishin të pranishëm edhe trashëgimtarët e Isa Boletinit, babai dhe nëna e Mimoza Dajçit, dhe mikja e tij e vjetër Dr. Ana Kohen presidente e Organizatës së Gruas Shqiptare në Amerikë, AAWO, “Motrat Qiriazi”, .
Ky aktivitet u organizua nga Organizata e Gruas Shqiptare në Amerikë, AAWO, “Motrat Qiriazi”, organizatë kjo që i dha Dr. Selahedin Velajt, me këtë rast edhe një medalje të qelqt si mirënjohe për veprimtarinë dhe aktivitetin e tij patriotik në diasporë. Pjesë e këtij organzimi të bukur ishte dhe programi Televizivë Albanian Culturë, me producent zotin Adem Belliu, si dhe disa miq të tij në Amerikë-

Ditëlindja u kthye në një mbasdite të bukur……!

Para të pranishmëve foli shkrimtari Pierre – Pandeli Simsia, autori i librit,”Dr. Seladhedin Velaj – Legjenda vlonjate në Amerikë”, i cili mes tjerash vlersoi lart figurën e Dr. Selahudin Velaj, duke e paraqitur atë si një veprimtar, patriot, dhe humanitar zemër madh në komunitetin shqiptarë, gjatë gjithë kohës së veprimtarisë së tij..
Simsia, tha se :”Dr. Selahedin Velaj, vlonjati anti-komunist, larguar nga atdheu për më tepër se 60–të, vjet, njeri me vlera të rralla njerëzore, humanitar me zemër të madh, organizatori dhe bashkëpuntori i hapjes dy herë të shkollave shqipe në disa lagje të Nju Jorkut, njeriu që u bë vatra e shumë emigrantëve shqiptarë të ardhur në SHBA……Simboli i Diasporës Shqiptare në Amerikë biri i shtrenjtë i Shqiptarisë, një ndër Vatranët e vjetër, anëtar i Kryesisë së Vatrës, Kryetari Degës së saj për dy vjet në Nju Jork, ka dhënë një kontribut të çmuar në jetëgjatësisnë e saj – duke bërë edhe fushata për të grumbulluar ndihma në bashkëatdhetarët për Vatrën.”
Gjithë jeta, puna, dhe vepra e Dr. Velajt, janë histori, janë muze, janë thesaret e paçmueshme që ruhen në atë muze për të gjithë emigrantët dhe mbarë shqiptarët, për të njohur bijtë e rralë e të ndershëm të Kombit tonë, sipas Simsisë. Ai përshkroi Dr. Velajn, si një njeri i angazhuar me pjesmarrjen e tij fizike në nismat dhe aktivitetet e ndryshme në shërbim të Kombit, zgjidhjen e çështjes së Kosovës, njeriu që ka marrë kontakte me ish-senatorë , kongresmen dhe personalitete amerikanë, duke shkuar vetë edhe në Uashington gjithmon për çështjen gjithë shqiptare…..është ndër burrat e ndritur të Kombit tonë… “Ky burrë i nderuar i Diasporës Shqiptare, tha autori i librit “Dr. Seladhedin Velaj – Legjenda vlonjate në Amerikë”, i shkrimtarit shqiptaro – amerikan Pierre – Pandeli Simsia, me veprën e tij patriotike, respekti dhe vlerësimi që bashkëatdhetarët kan për Dr. Selahedinë Velaj, janë titujt më të lartë të nderit që ai ka marrë prej kohësh, duke e quajtur Nderi i Shqiptarizëmës, Nderi i Kombit Shqiptarë…”. “Dhurata” për ditëlindjen e Dr Selahedin Velaj, sollën edhe shkrimtari i njohur Naum Prifti, Dr. Ana Kohen dhe bashkeshorti i saj, Elmira Muja, Gani Perolli, Gjek Gjonlekaj, Adem Belliu, Tom Mrijaj, Klajd Kapinova, Gani Perolli, Adem dhe Rita Saliu, Gjeto Turmalaj, Gani Çela, Sadik Aliçka, Adelina Gina, Aleksander Rrapi, Mimoza Dajçi sëbashku me prinderit e saja……
Në përshëndetjet e tyre, ata që morën fjalën thanë se “Të flasësh për figurën e këtij patrioti dhe atdhetari nuk është fare lehtë. Familja, prej së cilës rrjedh ai, ndaj çdo pushtuesi ka mbajtur qëndrim stoik, vetëm pse ishin pushtues të trojeve tona, dhe ata u sakrifikuan për çështjen tonë kombëtare. Njerëzit e kësaj familje, mbas 44′ ardhjes së komunizmit, u ndoqën dhe u presekutuan nga regjimi enverian në Shqipëri, aq sa vëllai i tij bëri mbi 30 vjet burg – në burgjet famëkeqe të Spaçit dhe Burrelit në Shqipëri
Vetë Dr. Selahudin Velaj gjatë këtyre 90 vjetëve qe, një patriot mes patriotve, i thjeshtë mes të thjeshtëve, zemër madh mes zemër madhve, anti – komunist mes anti – komunistëve, veprimtar në mes veprimtarëve, ose si e ka quajtur zoti Simsia “Legjenda vlonjate në Amerikë”.
Në fund të kësaj feste Ditëlindje, u ri-promovua libri i shkrimtarit shqiptaro – amerikan Pierre – Pandeli Simsia, “Dr. Seladhedin Velaj – Legjenda vlonjate në Amerikë”, dhe u shpërnda libri i tij me autografin e autorit si dhe u shtrua një drekë e thjeshtë shqiptare.