• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

SHQIPERIA PERMBYTET NGA SHIRAT DHE LUMENJET, POLITIKA MBYTET NE DEKLARATA

January 7, 2016 by dgreca

Lulzim Basha shkoi para Rames ne Sukthin e permbytur,Foracat e Armatosura ne ndihme te banoreve,Helikopteret dhe gomonet ndihmojne evaukuimin/
*Çahet argjinatura e Shkumbinit, 100 banesa në Çermë nën ujë, thirrje për evakuim/
Shirat e rrembyshem kane nxjerer lumenjte nga shtretrit dhe Shqiperia ne shume zona eshte e permbytur. Strukturat e shtetit po perpiqen qe te minimizojne pasoja ne zonat, ku jane izoluar shume banore. Forcat e Armatosura,jane perfshire ne aksionin e ndihmes. Helikopteret po ashtu jane perfshire ne aksionet e evakuimit. Nga ana e saj opozita ka shtuar kritikat per dy figurat kryesore te pozites, Kryeministrin Edi Rama, qe ne momentet e para nuk ndodhej ne Shqiperi, por ne Majemi te Florides(SHBA), ndersa kryebashkiaku Velija,iku ne Sri Lanka, pasi beri thirrjen per qytetaret qe te mos dilnin ga shtepite. Opoziat tha se ai iku vjedhurazi.Nga ana e saj poziat po perpiqet qe t’i anashkaloje kritikat e opozites. Duketse permbytjen e vendit po mbyt dhe politiken me deklarata.Kreu i Opozites Lulzim Basha shkoi para Kryemintsrit rama ne Sukth dhe dha alarmin per gjendjen e veshtire dhe situaten e krijuar, pro nuk vonoi shume, dhe pas tij u pa dhe Rama po ne Sukth.
Po cila eshte situata me e fundit ne Shqiperine e permbytur nag lumenje q ekane dale nag shtretrit.
Rëndohet situata në Lushnje. Çahet argjinatura e lumit Shkumbin në afërsi të Çermës.
Kërkohen mjete motorike që të mbyllet çarja në argjinaturë pasi situata është kaotike.
Gazetari i Ora News Julian Kasapi raporton se nëse vazhdon të çahet argjinatura, situata do të rëndohet në disa fshatra. Situata pritet të rëndohet në fshatin e Tërbufit.
Ministri i Bujqësisë Edmond Panariti ka shkuar për të monitoruar situatën dhe bën apel për evakuimin e banorëve.
100 banesa të përmbytura në Çermë
Në Çermë të Lushnjes situata vijon të jetë e rënduar, ku 100 banesa janë të përmbytura. Në këtë zonë ka shkuar edhe ministrja e Mbrojtjes Mimi Kodheli, e cila po inspekton nga afër situatën dhe çarjen e argjinaturës së lumit. 
Ministria: Evakuohen 30 familje.  thirrje për evakuim
Edhe ministria e Brendshme njoftoi: “Në orët e paradites është çarë argjinatura e lumit Shkumbin, pranë fshatit Çermë dhe strukturat e emergjencave u kanë bërë thirrje banorëve të largohen nga banesat që preken nga përmbytjet. 
Si pasojë e rritjes së nivelit të prurjeve në lumin Shkumbin ka përmbytje në disa fshatra në Bashkinë e Divjakës. Shtabi i Emergjencave në bashkëpunim me forcat e Policisë së Lushnjës kanë evakuuar rreth 30 familje dhe kanë lajmëruar banorët të largohen nga banesat më të rrezikuara.
Në Bashkinë Rrogozhinë ka përmbytje si pasojë e daljes së lumit Shkumbin nga shtrati. Aktualisht janë marrë masat për evakuuimin e banorëve, në zonat më të prekura.
Kërkohen blloqe inertesh për të forcuar argjinaturën në ato vende ku ka dëmtime, pasi nëse do të vijojnë mund të ketë katastrofa.
FA nis drejt Lushnjes rreth 50 trupa.
Ministria e Mbrojtjes ka nisur 50  trupa të FA drejt Lushnjes për ti ardhur në ndihmë situatës së përmbytjeve. Gjithashtu për në Çerme janë nisur 3 fadroma, 2 traktore me zinxhire, eskavatore dhe mjete të tjera.
Në Katund i Ri jane evakuar deri tani 185 persona. Vijon puna nga forcat speciale per evakuim si dhe shperndarje ushqimesh dhe veshmbathjesh.

Ushtria evakuon 185 persona
Forcat e Armatosura vijojnë angazhimin maksimal në operacionin e përmbytjve të shkaktuara nga reshjet e dëndura që kanë rënë dhe vijojnë të bien. Kështu në zonën e Katundut të Ri të qarkut të Durrësit janë evakuar 185 persona që rrezikoheshin nga përmbytjet, ndërsa një helikopter i Forcës Ajrore ka kryer një operacion kërëkim-shpëtimi në kët zonë. Forcat Speciale dhe ato të Komandës Mbështetëse vijojnë të kontibuojnë për evakuimin e banorëve që rrezikohen, si dhe për shpërndarjen e ushqimeve dhe veshmbathjeve për banorët në nevojë të kësaj zone.

Ndërkaq, FA kanë nisur rreth 50 forca në drejtim të Lushnjës. Nga Komanda Mbështetëse janë dërguar 3 mjete veteshkarkuese me thasë me rërë për të mbushur argjinaturen e lumit Shkumbin, e cila rezikon të permbysë zonën e Çermës, dy mjete traktorë me zinxhirë të Batalionit të Xhenios, 2 mjete transporti me 20 persona dhe thasë bosh për tu mbushur në plazhin e Divjakes. Ndërsa FA ka vendosur një helikopter CUOGUAR, i cili do të perdoret për transoprt thasësh me rërë nga plazhi i Divjakës për t’i hedhur në argjinaturen e çarë të lumit Shkumbin.
Helikopterët e ushtrisë hedhin thasë me rërë në argjinaturën Shkumbinit
Helikopterë të ushtrisë kanë nisur hedhjen e thasëve me rërë në vendin ku është çarë argjinatura e lumit Shkumbin, në zonën e Cermes. Ministrja e Mbrojtjes, Mimi Kodheli, që ndodhet në Lushnjë, në një prononcim të saj, shprehu angazhimin e plotë të forcave të ushtrisë shqiptare në përballimin e situatës së përmbytjeve, të shkaktuar nga reshjet e shumta të ditëve të fundit.
“Prej dy ditësh trupa të ushtrisë janë në terren, duke nisur nga qarku i Dibrës, Lezhës, Tiranës, Durrësit dhe Lushnjës. Janë angazhuar 300 forca të ushtrisë, dy helikopterë, 28 mjete transporti, katër gomone, dy motovedeta dhe dy varka, ndërsa punojnë pa pushim tre motopompa.
Nga zona e Babrrusë janë evakuuar deri tani 36 familje, ndërsa në evakuimin e 190 personave nga zona e Katundit të Ri janë përdorur helikopterët”, raportoi ministrja Kodheli.
Zonat më problematike nga përmbytjet/
Pas rreshjeve me intensitet të lartë të orëve të fundit, paraditen e sotme ka një përmirësim të situatës. Situata deri në orën 11.30 në qarqe më të prekura:
QARKU TIRANË
Në aksin rrugor Tiranë – Elbasan, pranë hotel “Eklips” ka një rrëshqitje masivi dheu. Aktualisht qarkullimi kryhet me vështirësi nën monitorimin e Policisë Rrugore.
Një urë e vogël që lidh ish-Uzinën ”Dinamo” me Paskuqanin është dëmtuar dhe është ndërprerë qarkullimi i automjeteve në këtë drejtim.
Në Bërzhitë ka një rrëshqitje toke, e cila rrezikonte 4 familje. Emergjencat kanë bërë evakuuimin e tyre dhe kanë nisur ndërhyrjen me mjete për normalizimin e situatës.
QARKU FIER
Në këtë qark nuk ka probleme shqetësuese me rreshjet. Lumi Gjanica dhe lumi Vjosa janë brenda parametrave. Ka prezencë uji vetëm në Njësinë Administrative Mbrostar.
Në zonën e Mallakastrës ka reshje të dendura shiu, lumi Seman ka filluar të dalë nga shtrati, por pa sjell shqetësime. Shtabi i Emergjencave në Prefekturë si dhe në Bashkinë Fier janë duke monitoruar situatën.
N/PREFEKTURA LUSHNJË
Në orët e paradites është çarë argjinatura e lumit Shkumbin, pranë fshatit Çermë dhe strukturat e emergjencave u kanë bërë thirrje banorëve të largohen nga banesat që preken nga përmbytjet.
Si pasojë e rritjes së nivelit të prurjeve në lumin Shkumbin ka përmbytje në disa fshatra në Bashkinë e Divjakës. Shtabi i Emergjencave në bashkëpunim me forcat e Policisë së Lushnjës kanë evakuuar rreth 30 familje dhe kanë lajmëruar banorët të largohen nga banesat më të rrezikuara.
Në Bashkinë Rrogozhinë ka përmbytje si pasojë e daljes së lumit Shkumbin nga shtrati. Aktualisht janë marrë masat për evakuuimin e banorëve, në zonat më të prekura.
QARKU BERAT
Në këtë qark nuk ka probleme shqetësuese me rreshjet, po monitorohen prurjet e lumit Devoll në Bashkinë Ura Vajgurore dhe në disa Njësi Administrative. Ka prezencë uji në një sipërfaqe rreth 15 ha tokë në dy krahët e lumit Devoll.
QARKU LEZHË
Situata në fshatin Pllane, njësia administrative Zejmen, Bashkia Lezhë mëngjesin e sotëm është normalizuar dhe nuk paraqet probleme.
Në fshatin fshatin Fushë Kuqe, njësia administrative Fushë Kuqe, Bashkia Laç, ka pasur prezencë uji në sipërfaqe toke bujqësore si pasojë e reshjeve të rëna ditën e djeshme, por nuk raportohet për dëme materiale.
Qarkullimi në Rrugën e Kombit është normal në gjithë gjatësinë e aksit.
Aksi rrugor Pllane – Zejmen – Lezhë kalohet me vështirësi nga automjetet e vogla për shkak të dherave, të cilat kanë rënë në rrugë nga prurjet e përroit.
Nga prurjet e lumit Mat ka mbushje të liqenit të Shkopetit dhe për këtë arsye janë hapur portat dhe shkarkohet deri në 600 metër3/sek. nga hidrocentrali i Shkopetit, por kjo nuk krijon probleme.
QARKU DURRËS
Gjatë ditës së djeshme në Bashkinë Shijak dhe në njësinë administrative Sukth, ka pasur vërshime të ujrave të lumit Erzen. Është punuar gjatë gjithë natës nga forcat e Policisë, të ushtrisë, forcat vullnetare me motorbarka dhe gomone për të bërë të mundur evakuuimin e banorëve që rrezikoheshin në banesat e tyre. Në Bashkinë Shijak janë evakuuar rreth 50 familje.
Në njësinë administrative Sukth janë evakuuar rreth 30 familje dhe vazhdon evakuuimi i familjeve të tjera.
Shtabet e emergjencës së Prefekturës dhe të Bashkive Durrës dhe Shijak, po punojnë me gjitha strukturat.
QARKU DIBËR
Ditën e djeshme në fshatin Gjoricë e Poshtme të bashkisë Bulqizë u rrezikua të çahej argjinatura e lumit Drin. Pas një pune të gjatë situata është normalizuar. Në terren kanë qenë forcat e Policisë së Shtetit dhe Forcat e Armatosura.
Ditën e sotme prurjet e lumit Drin janë ulur dhe nuk paraqitet rrezikshmëri.
Situata në Fushë Bulqizë është normalizuar pas ndërhyrjes me fadroma për pastrimin e kanaleve.
QARKU SHKODËR
Në aksin rrugor Fierzë – Fushë Arrëz në fshatin Mishka është shembur një pjesë e këtij segmenti rrugor. Aktualisht është ndërprerë qarkullimi nga Policia Rrugore.
Aksi rrugor Pukë – Iballë është i kalueshëm me një kalim për shkak të rënies së inerteve.
Aksi rrugor Qafë Thore – Bogë – Theth është i pakalueshëm. Gjithashtu aksi Qafë Mali – Fierzë vazhdon të jetë i pakalueshëm dhe po punohet për normalizimin e situatës.
QARKU ELBASAN
Si pasojë e rrëshqitjes së një masivi të madh dheu, aksi rrugor Elbasan – Librazhd në vendin e quajtur Xibrakë tek ish-magazinat e Rezervave të Shtetit, u bllokua për rreth 1 orë. Pas ndërhyrjes me mjete të rënda u hap njëri krah i rrugës dhe kalimi kryhet nën mbikqyrjen e Policisë Rrugore.
Aksi rrugor Gramsh – Elbasan është i pakalueshëm për shkak të shembjes së urës në vendin e quajtur “Pompa e Çekinit”, por po punohet intesivisht dhe brenda një kohe të shkurtër do të bëhet i mundur qarkullimi edhe në këtë rrrugë.
Niveli i lumit Shkumbin është ulur dhe situata është drejt normalizimit.
Në rezervuarin e fshatit Mlizë, njësia administrative Shushicë, Bashkia Elbasan, niveli i ujit arriti në pikën maksimale, por pas një pune me motopompa situata u normalizua dhe nuk paraqet problematikë.
Në fshatin Polis Valë, njësia administrative Shushicë, Bashkia Elbasan, është dëmtuar ura mbi përroin Gostimë për shkak të prurjeve të shumta të përroit. Kjo urë lidh fshatin Polis Valë me rrugën kombëtare.
Në hidrocentralet e kaskadës së Drinit dhe në hidrocentralet Ulëz dhe Shopet kanë filluar shkarkimet me rreth 600 m3/sek.
Nga qarqet e tjera të vendit nuk raportohen probleme për shkak të kushteve të motit
Emergjencat Civile u apelojnë qytetarëve të telefonojnë në numrin 129 të Policisë së Shtetit apo në numrin 128 të Shërbimit Zjarrfikës, për çdo rast emergjence apo situatë problematike.

***
BASHA NE SUKTHIN E PERMBYTUR
Kreu i PD, Lulzim Basha ka qene në zonën e Sukthit në Durrës, aty ku shumë familje janë përmbytur si pasojë e fryrjes së lumit Erzen dhe daljes së tij nga shtrati.
Në një postim në rrjetin social FB, Basha shkruan:
“Ne Sukth ku Erzeni ka dale nga shtrati duke permbytur mbi 1200 familje. Niveli i ujit ne shume raste mbi 1,5 meter. Gjendja vazhdon te perkeqesohet.”
PD: Rama të ndërpresë pushimet e luksit/
Nënkryetari i Partisë Demokratike, Edmond Spaho ka deklaruar se, situata e përmbytjeve po përkeqësohet me shpejtësi në të gjithë vendin, me dhjetëra familje që sipas tij kanë mbetur në qiell të hapur e shumë të tjera që rrezikojnë nga ujërat që po vërshojnë nga jugu në veri.
Spaho ka theksuar gjithashtu se, edhe rendi e siguria janë në rënie me shpejtësi të rrufeshme në këtë fillim viti, duke nënvizuar se, vetëm në 24 orët e fundit janë shënuar 3 viktima, 2 të ekzekutuar me armë zjarri në Vlorë dhe Durrës dhe një në një aksident rrugor.
“Një gjendje e rëndë ankthi dhe pasigurie ka kapluar të madh e të vogël. Të vetmit që nuk i bëhet vonë dhe vazhdon pa teklif pushimet luksoze në Majemi është kryeministri, i cili sot duhet të ishte në krye të detyrës dhe në krah të qytetareve që po kalojnë orë të vështira. Ky aheng e kjo festë e shfrenuar e tij në këto orë dramatike, kur vendi është në emergjencë kombëtare, është tregues i pacipësisë dhe papërgjegjshmërisë të kryeministrit”, ka thënë Spaho.
Sipas tij, kjo qeveri dhe ky kryeministër e kanë dëshmuar prej kohësh që i vetmi interes i tyre është të vjedhin dhe jo të qeverisin, të bëjnë pazar me pasuritë publike të vendit e jo të investojnë për përmirësimin e jetës së qytetareve dhe të infrastrukturës, “që do ta bënte gjithnjë e më të vështirë përmbytjen masive në kohë reshjesh”.
“Në emër të opozitës, i bëj thirrje kryeministrit “de jure” Edi Rama, të ndërpresë urgjentisht pushimet luksoze në Majemi dhe të kthehet në Shqipëri për të ushtruar përgjegjësitë që ka aktualisht si kryeministër edhe për pak kohë, pasi shqiptarët nuk e meritojnë një njeri që rend pas qejfit dhe pasionit dhe lë një popull në mëshirë të fatit”, ka thënë Spaho./TCH

Filed Under: Kronike Tagged With: Basha, helikoptere, permbytjet, Rama

Situata në Vlorë mbetet ende e rënduar nga përmbytjet

October 13, 2015 by dgreca

Qyteti i Vlorës vazhdon të jetë në gjendje të rëndë pas reshjeve të shiut që ranë dy ditë më parë. Edhe pse niveli i ujit ka rënë, në shumë rruge dhe zona ende situata është e rënduar.
Gjithashtu, situata është e rëndë në shumë biznese të cilat janë përmbytur dhe dëmi material është i madh. Në banesat e përmbytura ka nisur pastrimi i baltës. Shumë orendi kanë dalë jashtë funksionit. Ndërkaq, dy shkolla 9-vjeçare, “24 maji” dhe “Zigur Lelo”, nuk kanë bërë mësim ditën e hënë, pasi oborret e tyre kanë qenë nën ujë dhe fëmijët e kanë patur të pamundur hyrjen. Nga ana tjetër, Bashkia e Vlorës ende nuk ka bërë bilancin e dëmeve. Ndërkohë, për hapjen e rrugës në afërsi të Junufrës, ku pati rrëshqitje të mëdha dheu e gurësh, që çuan në bllokimin e këtij aksi, po punohet që nga dita e diel. Deri tani është hapur njëri krah i rrugës. Po ashtu, situata në akset e qytetit është e rëndë për shkak të baltës të lënë pas nga tërheqja e ujit. Më herët, kreu i bashkisë Dritan Leli u shpreh se kjo situatë nuk është parë në Vlorë prej vitesh. Ai konfirmoi se është ngritur shtabi i emergjencës dhe se janë dërguar grupe pune në terren për të ndihmuar dhe për të evidentuar dëmet.SH.K

Filed Under: Ekonomi Tagged With: permbytjet, Situata ne Vlore

Ja pse ndodhin përmbytjet në jug

February 7, 2015 by dgreca

Flet Prof. Niko Pano, kryetar i shoqatës “Mbrojtja dhe Ruajtja e Ujërave të Shqipërisë”/
-Duhen ndërtuar urgjent kaskadat e Devollit, Vjosës, Shkumbinit që të ndalohen përmbytjet/
– Kemi lartësi mesatare të madhe të relievit, intensitet të madh reshjesh dhe reliev të thyer/
-Për përmirësimin e gjendjes nuk duhet të përmbahemi tek masat administrative por tek ato shkencore/
– Pra kemi një potencial ujor shumë të fuqishëm, por shumë delikat, shumë “aristokrat”/
– Shkenca shqiptare duhet ti dali zot dhe ta menaxhojë hidroekonominë shqiptare/
– Ministria e Bujqësisë, Ministria e Mjedisit, dhe ajo e Energjetikës duhet të bëjnë një plan shkencor
– Volumi i prurjes maksimale të Vjosës është 888 milion metër kub ujë. Kjo prurje e plotë vazhdon 5-6 ditë.
-2 000 metro kub ujë dalin jashtë shtratit të Vjosës dhe bëjnë përmbytjet
– Reshjet maksimale në Shqipëri arrijnë nga 350-450 mlm brenda 24 orëve
– Prurjet maksimale nuk rregullohen aty ku derdhen, por aty ku formohen në zonën malore të territoret.
– Vjosa e ka prurjen maksimale në 100 vjet 4450 metra kub ujë në sekondë
– Zona e degradimit nga këto reshje është nga Zvërneci deri në derdhjen e Semanit
– Është e papranueshme që kjo tokë dikur pjellore, të mbetet e pa shfrytëzuar për shkak të kripëzimit
– Deformimi i shtratit të lumit sjell probleme të pallogaritshme.
– Dëmtimi i mjedisit, prerja e pyjeve, zhveshja e pyjeve, marrja pa kriter e inerteve, kanë prishur ekuilibrat natyror
– Masat e qeverisë, janë të domosdoshme dhe efikase, por janë shumë të përkohshme
– Ndryshimet klimaterike janë shumë më të ndjeshme në Shqipëri se vendet e rajonit
– Baza e këtyre problemeve, përmbytjeve sot, është impakti i ndryshimeve klimatike
Nga Albert Z. ZHOLI/
Ditët e fundit, jugu i Shqipërisë po kalon një situatë të vështirë për shkak të reshjeve të shumta të cilat kanë sjellë përmbytje dhe shumë dëme materiale. Me gjithë masat e shumta administrative të shtetit, dëmet janë të pallogaritshme. Lind pyetja: Pse kanë ndodhur përmbytjet në jug? Sipas dy specialistëve më të mirë të burimeve hidrike, shkaqet janë të shumta por që zgjidhja kërkohet në shkencë dhe jo vetëm në masat administrative. Sigurisht që qeveria po merr masa të mira, por janë të pamjaftueshme, pasi problemet janë të mbartura theksojnë specialistët. Vendi ynë është një vend me reshje të shumta, ndër vendet me reshje më të mëdha në Europë dhe përmbytjet do të jenë gjithmonë prezent, por nga ana tjetër, për 25 vjet janë prishur shumë kolektorë, hidrovorë, delta të lumenjve, sikundër janë bërë ndërtime dhe në zona ujëmbajtëse. Por kryesorja është që në 25 vjet demokraci nuk është ndërtuar asnjë kaskadë e re si e Fierzës që të pengojë përmbytjet. Ja si shprehen dy specialistët e mirëfilltë për gjendjen në jug

Reshjet problemi i ditës në Shqipëri ku kemi përmbytje dhe dëme të mëdha materiale. Nga se kanë ardhur këto dëme?
Arsyet janë të shumta. Kemi lartësi mesatare të madhe të relievit, intensitet të madh reshjesh dhe reliev të thyer. Nuk po ndërtojmë kaskadat e tjera në Devoll, Vjosë Shkumbin që kështu me këto projekte frenojmë prurjet maksimale. Jemi shumë të ekspozuar ndaj reshjeve. Por, ky problem nuk zgjidhet vetëm me masa administrative, situata duhet menaxhuar shkencërisht dhe jo vetëm administrativisht. Ministria e Bujqësisë, Ministria e Mjedisit, dhe ajo e Energjetikës duhet të bëjnë një plan shkencor, pasi projektet për kaskadat janë gati. Pse kanë ndodhur përmbytjet në jug? Sepse Shqipëria ka një potencial të lartë hidrik, madje jemi vendi me potencial më të lartë, më të madh në Europë, Ne kemi modulin e rrjedhjes 30 metër në sekondë për kilometër katror, nga më të lartat në Europë, ku reshjet shkarkojnë 1308 metër kub ujë në sekondë. Kemi variacione të mëdha gjeofizike,d.m.th, prurjet në dimër janë shumë të larta, dhe e dyta ka variacione ndaj ciklit 100-vjeçar. Pra kemi një potencial ujor shumë të fuqishëm, por shumë delikat, shumë aristokrat. Atëherë ndryshimet klimaterike janë shumë më të ndjeshme në Shqipëri se vendet e rajonit por do të jenë akoma më të ndjeshme në të ardhmen. Prandaj nëse hidroekonomia shqiptare nuk do mbështet në shkencë, por do të mbështetet vetëm në administratë dhe në masa administrative si kanale, hidrovore, kullime (pra nëse nuk do të menaxhohet shkencërisht) problemet do të jenë edhe më serioze. Jam shumë dakord me masat e qeverisë, ato janë të domosdoshme dhe efikase, por janë shumë të përkohshme. Ne duhet të jemi shumë më të ndjeshëm ndaj impaktit të ndryshimeve klimaterike, pasi jemi shtet me potencial të madh ujor. Reshjet në Shqipëri arrijnë nga 450-500 mlm në vit. Pra ka një shkarkim të jashtëzakonshëm të reshjeve të cilat sjellin prurje të mëdha. Ndaj shkenca shqiptare duhet ti dali zot, dhe ta menaxhojë hidroekonominë shqiptare. Është normale që vendi ynë është i ndjeshëm nga këto dukuri. Dhe baza e këtyre problemeve sot është impakti i ndryshimeve klimatike. Por ne nuk po shfrytëzojmë kapacitetin hidroenergjetik të vendit.
Si do ti cilësonit prurjet e lumit Vjosa?
Vjosa e ka prurjen maksimale në 100 vjet 4450 metra kub ujë në sekondë. Volumi i prurjes maksimale, të plotë, është 888 milion metër kub ujë. Kjo prurje e plotë vazhdon 5-6 ditë. Aftësia ujëheqëse, ujë thithëse, e lumit drejt detit është 2500 metër kub në sekondë, që kështu, gati 2 000 metro kub ujë dalin jashtë shtratit dhe bëjnë përmbytjet. Është shqetësuese, por kjo situatë dëmin më të madh e sjell në zonën e bregdetit dhe që e degradon atë.
Si degradohet dhe cila është kjo zonë që degradohet?
Zona e degradimit nga këto reshje është nga Zvërneci deri në derdhjen e Semanit. Ky degradim që ndodh, e ka kthyer tokën në të pashfrytëzueshme. Kështu krijohet difuzioni i kripës, sepse uji i kripur me ujin e ëmbël përzihen. Është e papranueshme që kjo tokë, kjo hapësirë kaq e bukur, dikur aq pjellore, të mbetet e pa shfrytëzuar për shkak të kripëzimit. Nuk është e pranueshme që grykëderdhja kaq e bukur të lihet në mëshirën e ujit të pa orientuar. Përmbytja degradon territorin, jo vetëm njerëzit.
Po si mund të rregullohet apo anashkalohet përmbytja?
Prurjet maksimale nuk rregullohen aty ku derdhen, por aty ku formohen, në zonën malore të territoret. Prandaj të ndërtohen kaskadat. Ndërtimi i tyre prodhon energji dhe ruan mjedisin. Dëmtimi i mjedisit, prerja e pyjeve, zhveshja e pyjeve, marrja pa kriter e inerteve, kanë prishur ekuilibrat natyror. Të gjitha këto probleme prishin shtratin e lumit. Deformimi i shtratit të lumit sjell probleme të pallogaritshme.
Duke u ndalur në këtë pikë…sa është shfrytëzuar kapaciteti hidroenergjetik në vendin tonë?
Mund të them aspak. Përkundrazi, është lënë në mëshirë të fatit. Aktualisht sot në Shqipëri është shfrytëzuar vetëm 30 për qind e kapacitetit hidroenergjetik, që bën një masë shumë të vogël në raport me realitetin. Ne ndoshta jemi vendi që kemi shfrytëzuar më pak se të gjithë burimet hidrike të vendit. Vende të tilla si Zvicra, Spanja apo Franca kanë shfrytëzuar rreth 90 për qind. Pra të gjitha këto tregojnë interesin e lartë që kanë treguar këto vende për energjinë hidrike si një nga ndërmarrjet kryesore për sigurimin e energjisë elektrike.

Cilat janë lumenjtë më të pashfrytëzuar të vendit tonë?
Lumenjtë më kryesorë ku ne nuk kemi bërë hidrocentrale apo që janë lumenjtë më të pashfrytëzuar, janë lumenjtë e Drinit të Zi dhe lumit Vjosa. P.sh në ish –Jugosllavi, në Drinin e Zi, ka tre hidrocentrale ndërsa ne jemi vendi që nuk kemi marrë asnjë nismë mbi këtë lum me kapacitete hidrike mjaft të mëdha. Por akoma më shumë është lumi Vjosa, i cili mund të themi se nuk është shfrytëzuar fare. Ato hidrocentrale të vegjël që janë bërë mbi Vjosë janë fare të papërfillshëm.

**************
Akademik Farudin Hoxha: Rrënjët e pemëve e bëjnë të patundur tokën. Toka rri në krye

Në një intervistë të zhvilluar vitin e kaluar me akademik Farudin Hoxha, për problemet e përmbytjeve shprehet:

-Mbeturinat e spitaleve të Gjirokastrës janë në lumin Drino dhe bëhen burim sëmundjesh
-Janë prishur argjinaturat, hidrovoret, deltat e lumenjve janë devijuar dhe janë bërë ndërtime në fusha
– Kaskadat lehtësojnë përmbytjet, ato mbajnë nën kontroll disa mijëra metra kub ujë.

Kush janë lënë në mëshirë të fatit në Shqipëri, cilat rezerva natyrore?
Pyjet. Pyjet janë metalurgji prodhimesh. Sa kalon Qafë-Thanën dhe futesh në Maqedoni është natyrë tjetër. Sepse çdo zonë ka rojtarët e vet. Kjo varet nga mirëmbajtësit e pyllit. Ata kanë mirëmbajtje të çdo peme me numër. Pylli është një kombinat i madh pa fund. Pylli ka mishin dhe lëkurën e kafshëve të egra pa fund, si derrin, kaprolli, dhelprën. Në Lezhë ka pasur derra të egra pa fund dhe tani aty nuk janë më sepse filluan të presin pyllin.

– Prerja e këtyre a ka ndikuar shumë në Shqipëri?
Ka ndikuar në pyje. Toka është një betonarme. Rrënjët e pemëve e bëjnë të patundur tokën. Toka rri në krye. Pylli nuk është vetëm që e bën zero erozionin. Pylli është një rezervuar i madh i lagështisë dhe i ujit. Në vendet ku ka pyje, në behar vazhdon e rrjedh uji. Pylli është një kompleks industrial që ka disa uzina dhe disa fabrika. Duke filluar nga kërpudhat, që nuk shiten në Shqipëri, ndërsa në vendet e perëndimit ato janë me shumicë. Aty ku ka pyje ka reshje. Pyjet në zonat tona malore janë të zhveshura.

– Po lumenjtë e jugut janë më të pastër se sa të Shqipërisë së mesme?
Ndotja ka filluar në të gjithë Shqipërinë. Mbeturinat e spitaleve të Gjirokastrës janë në lumin Drino. Dhe thonë kush futet në lumin Drino, njerëzit janë mbushur me plagë dhe janë shtruar në spital. Për këtë, emisionet televizive duhet të kenë një propagandë të paktën dy orë në ditë. Këto nuk janë vetëm edukuese por kanë edhe sensin shkencor brenda.

-Pse kanë ndodhur shpesh përmbytje në veri?
Pasi janë prishur argjinaturat, janë prishur hidrovoret, deltat e lumenjve janë deformuar, devijuar nga ndërtimet dhe janë bërë ndërtime në fusha ku dihet që bëhen përmbytje. Po të eliminohen këto për disa ditë rregullohet çdo gjë.

– Pse ndodhin sot përmbytja dhe nuk ndodhnin në kohën e diktaturës?
I shpjeguam më lart. Por në veri tokat nuk i përmbysin hidrocentralet. Njerëzit disa herë i interpretojnë gabim ngjarjet. Duhet të jemi realist. Hidrocentralet nuk mund ta mbajnë të gjithë këtë ujë që bie. Ku ta çojnë? Po sikur të mos ishin këto hidrocentrale, ku do të shkonte ai ujë? Kur vjen periudha me shumë shira, kaskadat nuk kanë ku e çojnë ujin e tepërt dhe e shkarkojnë dhe bëhen përmbyten. Përmbytja më e madhe është bërë në vitin 1962 ku erdhën 5500 metër kub. Uji i Drinit nuk vjen vetëm nga Shqipëria, vjen nga 48 mijë km katror tokë që rrjedh ujë në territorin shqiptar. Këtu formohen edhe prurjet e mëdha. Kur shkrin bora, është e paevitueshme që do të kesh prurje të mëdha. Kaskada lehtëson përmbytjet. Merr dhe mban dhe disa mijëra metra kub ujë.
– Po vendet fqinje, Maqedonia apo Greqia a kanë hidrocentrale të këtyre përmasave?
Asnjë nga vendet që janë rrotull nesh nuk ka më shumë se sa ne hidrocentrale apo të këtyre përmasave. Mali i Zi ka disa, ndërsa shumë vende të tjera përdorin TECET me qymyr. TEC-i është si soba, po nuk i fute dru, ftohet soba. Edhe TEC-in duhet ta mbushësh vazhdimisht që të prodhojë energji elektrike. Por ka shumë ndotje. HC-i është i pastër.

– Janë më ekonomik TEC-et?
Asnjëherë, ato prodhojnë gaz karbonik për të cilët është e ndaluar. Që të kesh TEC- in duhet të kesh edhe qymyr. Mbeturinat e TEC-eve duhet vend se ku ti hedhësh. TEC-et nuk janë ekologjik por janë ndotës të mëdhenj. TEC-et duan fuqi të madhe punëtore.
– ******************
– Flet Prof. Ago Nezha
– Situata është tepër e vështirë, tejet e dhimbshme, me gjithë masat që po merr qeveria. Këto janë probleme të mbarsura për 25 vjet, ku nuk është punuar me strategji për të përballuar situata të tilla. Në këto 25 vjet, Shqipëria është lënë në mes të katër rrugëve, si mall pa zot.
– Këto përmbytje kanë ardhur sepse:
– -Janë prishur të gjitha argjinaturat dhe kanalet e dyta dhe të treta të kullimit të ujërave në tokat e punueshme.
– -Janë prishur thuajse të gjitha stacionet hidrometereologjike, të cilat paralajmëronin situata të tilla.
– -Lumenjtë kanë devijuar nga shtretërit, si rezultat i ndërtimeve dhe marrjes së inerteve pa llogari, dhe si zor që këto shtretër të mund të disiplinohen më.
– -Brezat pyjorë që ishin mbjellë për luftë kundër erozionit (gërryerjeve), janë prerë dhe shkatërruar në mënyrë të përbindshme.
– -Pyjet nëpërmjet rrënjëve të pemëve thithin 70 % të ujit, që tashmë kalon në gjendje të lirë, pa pengesë.
– – Janë prishur hidrovoret dhe të gjitha kolektorët.
– Çfarë do të ndodhë pas këtyre përmbytjeve?
– Tokat e përmbytura nuk do të jenë në gjendje pjellorie natyrale, mikroelementet kanë shkuar në det dhe toka nuk do të mund të rigjenerohet.
– -Riaftësimi i tokës për prodhim, kur uji qëndron për ditë të tëra mbi tokë, do kohë të riaftësohet.
– -Detyrë e shtetit është që në mbjelljet e pranverës duhet të investojë për fermerët me plehra kimikë, që të riaktivizojnë pjellorinë e tokës.
–

Filed Under: Analiza, Interviste Tagged With: Albert Z. Zholi, ja pse ndodhin, ne Jug, permbytjet

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT