• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Si koronavirusi kërkon të vrasë shtrëngimin e duarve

June 13, 2020 by dgreca

Esse Nga Rafael Floqi/

Ishte ende fillimi i Marsit në Michigan, ende nuk kishte nisur pandemia, por sapo kishin dalë rregullat për distancimin social. Kisha një takim të paracaktuar me këshilltaren e shkollës së vajzës, për masat që duheshin marrë për t’u bërë gati për Universitet. Vitin tjetër ajo është maturante. Por isha në siklet se sapo kishin dalë urdhrat e mbrojtjes nga Covid – 19, dhe njeri prej tyre ishte shmangia e dhëniessë  dorës. Atëherë ishte vetëm fillimi, sot është disi më ndryshe, pasi dihet se koronavirusi gjer tani u ka marrë jetën mijëra vetëve në shkallë globale. Por krahas gjithë atyre viktimave, specialistët thonë se një tjetër viktimë e virusit, do të jetë edhe një traditë që ka zgjatur prej shekujsh, – shtrëngimi i duarve.Një gjest që përcjell respekt, mirëdashje e besim mes miqve edhe të panjohurve, por njëkohësisht,një akt që përcjell edhe mikroorganizma të rrezikshëm.

“S’di si të bëj, i thashë gruas, t’i jap dorën këshilltares. Ajo m’u përgjigj,- po ti të gjithëve ua jep dorën. Kufizohu disi!”. Dhe erdhi rasti ta takojmë atë, ishte ajo që na priti tek dera e shkollës. Por ajo në vend që të më jepte thjesht një dorë si i panjohur që isha, ma shtrëngoi dorën me të dy duart e saj. I fokusuar tek ky gjest, defekt profesional mendova, jo më kot është këshilltare. I duhet konfidenca e atyre që këshillon, punë psikologjie,-thashë më  vete.Dhe vendosa të tregohem i rezervuar me të tjerët duke u përqendruar tashmangja këtë gjest. Nuk do t’i jap dorën tjetërkujt thashë me vete.Por në një dyqan ushqimor me mallra ballkanike, ku blejnë shpesh shqiptarët, djathë të bardhë, ullinj apo dhe birra Korça, hasa një malësor rreth të 60-tave, një fans i panjohur i imi që më ndiqte nga Televizioni. Ai gati m’u hodh në qafë dhe më shtrëngoi fort dorën. Në djall, mendova, si mos i jepja unë dorën atij njeriu, më  tepër një fansi, e megjithatë sa mbërrita tek makina, menjëherë i fërkova duart me desinfektant.

Por ky ishte vetëm fillimi. Pastaj nisën si me humor përshëndetjet, me bërryl apo me grushtalaamericana, ashtu siç kishte qejf të bënte dhe Presidenti Obama, një gjest i hyrë në kulturën amerikane nga sporti. Të gjithë qeshnim, si të kishin zbuluar një gjë të re, dhe politikanët në TV dhe prifti në kishë para se të filmonin të Dielën e palmave. Madje gjatë meshës edhe pse nuk më  dha dorën, ai harroi dhe i vendosi osten ne gojë, sipas ritit nja 10 besimtarëve të devotshëm që ishin në sallë me gjithë njoftimin e ndalimit të meshave në kisha nga dioqeza.Meditova duke qëndruar në sallë,dhe përsiatja me vete, madje dhe duke u lutur, se një shtrëngim i fortë i duarve, është një shenjë universale e forcës dhe e sigurisë, është një veprim i respektit të ndërsjellë midis dy njerëzve, dhe është thelbësor,ndoshta jo aq sa besimi tek Zoti, për shoqërizimin e specieve njerëzore. Në të gjithë botën, një takim i duarsh, i shoqëruar shpesh nga një përshëndetje me kokë ose një përqafim, është një pjesë thelbësore e komunikimit njerëzor. Po ashtu në qarqet e biznesit, një shtrëngim duarsh i mirë i sinqertë është po ashtu, një konfirmim i një marrëveshje si edhe një përshëndetje e ngrohtë që është në të vërtetë një vepër e mirë. E kjo ishte, natyrisht kështu, deri nga mesi i marsit, kur bota  edhe pse shihte lajmet e Wuhanit, i quante të largëta, punë lakuriqësh nate në një pazar të gjësë së gjallë që hanë kinezët.Dhe sa e largët është ngrënia e mishit të atyre kafshëve për ne evropianët, aq e largët  dhe pandemia, siç i thoshim një shprehje të trashëguar nga koha e vëllazërisë shqiptaro -kineze, “t’i biesh nga Kina” pra rrotull dhe larg.

Por ai virus i vogël që brenda javësh pushtoi botën, duke kapërcyer kontinente, duke kërcënuar njerëzimin në ekzistencën e tij, ai virus i vogël ende i panjohur, me agresivitetin e tij infektiv mahnitës dhe vdekjet që mbollibëri që dhe njerëzimi të tërhiqet nga përshëndetjet fizike tradicionale.  Dhe duket sikur kjo sëmundje i dha një kuptim më të thellë asaj sharjes, që s’besoj të jetë në fjalorin e Akademisë së Shkencave.Kjo sëmundje ishte domethënia më e plotë e sharjes, siç thoshte një grua në Instagram,  “Me ta …. Kina nënën”.  Dhe vërtet, pandemia krahas së tjerave rrezikon të marrë me vete edhe shtrëngimine dorës e cila është de fakto përshëndetja më njerëzore.

Shtrëngimi i dorës, përshëndetja më njerëzore

“Filloni duke bërë shtrëngimin e duhur të duarve dhe e gjithë bota do të hapet para jush”, thotë një proverb. Duke qenë një gjest kaq i zakonshëm, pavarësisht nëse jepet pas një intervistë pune, takimi apo përfundimi të një vizite diplomatike, shumë pak ose aspak mendohet për infeksionin. Me përjashtimte ndonjë “cleaningfreak” emri i të cilit, do të ishte i mirë vetëm për të zgjidhur fjalë kryqe, si p.sh. Tittlemouse një personazh i fiksuar pas pastrimit,përgjigja :Thomasina.  Por sot germofobët, e fiksuar pas pastrimit ndjehen të detyruar të pastrojnë shumë çdo gjë, vuajnë me të vërtetë nga një çrregullimi obsesiv-kompulsiv. Në serialin TV Monk, detektivi AdrianMonkqë punon në rrugët e ndyta të San Franciskos, por ka aq  frikë nga mikrobet sa ai duhet të pastronte gjithnjëduart, pasi t’i shtrëngonte me dikë. Tani më  duket jemi bërë të gjithë ca si personazhi “The Monk”-Murgu është një maniak “germofob”, emri i popullarizuar për njerëzit që bëhen të fiksuar me mikrobet dhe papastërtitë dhe ndjehen të detyruar të kryejnë ritualet e larjes dhe pastrimit shpesh pa qenë nevoja. Ky është një karakter fiksional. Por ka dhe njerëz realë me këtë sindromë, ndër më  të njohurit përfshijnë famëmadhin të ndjerin manjatin dhe regjisorin  HowardHughes, si dhe famëkeqin diktatorin irakian SadamHuseinin, i cili siç raportohej në dokumentet e CIA-s shpesh i porosiste vizitorët të zhvisheshin dhe të laheshin me sapun antibakterial para se ta takonin. Por kjo nuk e shpëtoi dot atë nga vdekja. Tani të tillë jemi bërë të gjithë ndoshta nga pak Monke nga pak Sadam.  Por kjo nuk është veç një sindromë vetjake, por ajo është edhe kolektive.Qysh kur më 2007 autorja e një bestselleri, GayleWestmoreland’s bënte thirrje në librin e saj me titull, “ Zgjohu Amerikë: Ndal mos shtrëngoni duart!.” Dhe pyeste: A e keni gjetur ndonjëherë veten të detyruar të shtrëngoni dorën e një personi krejt të huaj. Sigurisht që  keni. Të gjithë kanë. Zgjohu Amerikë! Mos i rrokni duart, ky është një “kushtrim” për t’i dhënë fund praktikës së rrezikshme dhe jo-sanitare të shtrëngimit të duarve. Libri u botua në vitin 2007 dhe mesazhi i tij rezonoi në të gjithë botën. Si atëherë dhe tani ka pasur shumë njerëz donin të ndalonin shtrëngimin e duarve, por kanë frikë nga ndikimi shoqëror që të marrin një qëndrim të prerë.  Sidoqoftë manifesti i autores zbulon pikërisht nënvizimet kulturore, ekonomike dhe sociale të shtrëngimit të dorës.

Duart vrasëse pa dashje

Zakoni i shtrëngimit të duarve ka lindur kur ende nuk dihej se duart ishin burim transmetimi infeksionesh. Edhe pse në disa tradita fetare si në ato hebraike dhe ato myslimane ekziston riti i larjes apo marrjes avdes, siç i thonë.  Deri në fund të shekullit XIX, njerëzit nuk e dinin se duart duheshin larë (e bënin vetëm kur i duhej të hiqnin një erë të keqe) dhe qe shumë e vështirë t’i mbushje mendjen se larja e duarve i mbronte nga sëmundjet. Pasi nuk ishin zbuluar bakteret dhe nuk ishte ende koha e LuisPasteur-it.   I pari që ngriti zërin ishte mjeku hungarez IgnazSemmelweis, që në vitin 1848 bëri lidhjen mes larjes së duarve dhe shëndetit. Ai u sulmua, u denigrua, u hoq nga puna dhe vitet e fundit të jetës i kaloi në çmendi. Vetëm pse theksoi se mjeket duhet të lanin duart, sidomos pasi kishte vënë re se shpesh disa mjekë kalonin nga morgu në lindje pa larë duart, duke shkaktuar më  shumë vdekje tek nënat e reja. Natyrisht sot ne nuk duhet të bëjmë të njëjtat gabime!

Përshëndetja me dorë ka qenë gjithmonë një formë e dobët e përshëndetjes, dhe jo vetëm sepse përhapet mikrobet. Komplikon pa nevojë se çfarë duhet të jetë një ndërveprim rutinë. Përplasja e grushtit është në një farë mënyre një përmirësim, më i thjeshtë dhe higjienik, por gjithashtu, është problematik. Ashtu si shtrëngimi i dorës, grushti i  grushtit mund të jetë i vështirë për t’u ekzekutuar, veçanërisht nëse e provoni atë tek dikush nga një kulturë, ku është tabu për të prekur një të huaj ose dikë të seksit të kundërt. Dhe gjuha e trupit është e gjitha e gabuar. Kur ne interpretojmë në mënyrë të ndërgjegjshme sugjerime nga gjestet e një të huaji, truri nuk përkthen një grusht të ardhshëm si, “jam i kënaqur që po të takoj”.

Më  shtrëngo dorën të tëthem se kush je

Kur lexoja këto radhë më kujtuan një të njohurin tim, i cili ndoshta mendon se një shtrëngim i dobët duarsh mund të dëmtojë autoritetin e tij, ndaj duket se sipas tij se çdo shtrëngim duarsh duhej të të dhembë fort. Gjithmonë kam menduar, pse e bënte ai këtë, dhe nësekjo donte të shprehte diçka. Ajo që duket se më  tepër se një gjest përshëndetës shtrëngimi i duarve është një mjet jo verbal për të transmetuar qëndrime.Pavarësisht nëse e kuptoni apo jo, duart tuaja zbulojnë shumë gjëra për ju…

Shtrëngimi i dorës është cilësuar si një veprim instiktiv i njeriut. Si çdo gjë instiktive ai mbart ne vetvete një rrëfim jo të modifikuar mbi individin. Hulumtuesit e shumtë kanë arritur në konkluzionin se mënyra se si një person shtrëngon dorën tregon më shumë se fjalët mbi personalitetin e tij. 

“Duart e atyre që takoj janë memece elokuente për mua. Prekja e disa duarve është thjesht një  mbikëqyrje. Kam takuar njerëz aq të zbrazët, saqë kur kapja majat e tyre të ngrira të gishtave, dukej sikur po shtrëngoja duart e mërdhitura nga një stuhi verilindore. Të tjerë kanë në duar rreze dielli në atë mënyrë që rrokja e tyre të tërheq zemrën. Mund të jetë vetëm prekja e lehtë e dorës së një fëmije; që ka po aq diell të mundshëm brenda, sa për mua është si një shikim i dashur për të tjerët. Një shtrëngim i përzemërt duarsh është si një letër miqësore që më jep kënaqësi të vërtetë”, shkruante  Helen Keller, tek “The Story of MyLife” ( Historia e jetës sime) .

Një shtrëngim duarsh i mirë i fuqishëm është një shenjë universale e forcës dhe e sigurisë, dhe pse të gjithë (po, po, edhe pёr ju zonja.) Duhet ta keni një të tillë. Një shtrëngim duarsh i fortë (por jo dërrmues) që është një shenjë respekti të ndërsjellë nga të dy palët. Ai menjëherë vendos tonin për çdo takim.

Por sidoqoftë, të kesh duar të forta nuk ju jep të drejtën të shtrydhni lëngun e jetës nga duart e dikujt tjetër, që  kur takoheni për herë të parë. Jam i sigurt që të gjithë e kemi pasur atë përvojë në një moment dhe është e sigurt që nuk është kënaqësi. Në të kundërt, një shtrëngim duarsh “i dobët” është një mënyrë e shkëlqyeshme për të bërë një përshtypje të paharrueshme – me të vërtetë të keqe. Pavarësisht nëse keni qenë në anën tjetër të një shtrëngimi duarsh me një “peshk të ngordhur” apo me një shtypës kockash, me siguri nuk do të ndjeheshit pozitiv për personin tjetër. Përsëri, një shtrëngim duarsh i fortë i bollshëm i mirëfilltë mund ta bëjë gjithë ndryshimin.

Shtrëngimet e duarve, ose më saktë mënyra me të cilën burrat ju kapin dorën, mund të ketë të bëjë  diçka me nënvetëdijen dhe analizën e karakterit. Unë jam gati i bindur se tregon më shumë në atë mënyrë sesa me forcën fizike të atij që toket. Disa nga burrat më të fortë vështirë t’u shtrëngojnë fort dorën, kur u referohem burrave të forcës, nuk dua të them vetëm ngritës peshash, por fermerë, mekanikë dhe të tjerë që posedojnë një forcë të pazakontë në duar. Nga ana tjetër, shumë tipa që dëshirojnë të ishin jashtëzakonisht të fortë, kultivojnë një tip dorështrëngim si thyese arrash dhe përpiqen të shpartallojnë dorën e secilit që takojnë. Kujtoj ata si ky tip që ta kapin shpejt dorën dhe menjëherë vendosin të mposhtin cilindo që janë duke përshëndetur. Një shtrëngim dore mund të jetë i fortë, i ngrohtë dhe mikpritës pa i provuar tjetrit se, ju jeni njeriu më i fortë në tokë. Ndoshta psiko-analistët mund t’i japin një shpjegim të plotë të kësaj; ndoshta mund të jetë që disa individë kanë frikë se të tjerët nuk do t’i konsiderojnë jashtëzakonisht të fortë, kështu që ata duhet të heqin të gjitha dyshimet që në sulmin e parë.

Fotografia në gur e dorështrëngimit të  parë

Ndoshta si për çudi, një nga shtrëngimet e para të regjistruara ka ndodhur në Lindjen e Mesme. Në fronin e mbretit Shalmaneser III, që dëshmohet në një gdhendje në një pllakë guri të shekullit të 9-të P.K. ku tregohet sundimtari asirian duke shtrënguar duart me një udhëheqës babilonas, pas përfundimit të një aleance. Ky është rasti më i hershëm, i shtrëngimit të dorës si manifestim publik i një marrëveshjeje midis dy popujve. Zakone të tilla u përhapën për t’u bërë më të njohura në botën antike. Historia e shtrëngimit të dorës daton nga shekulli i 5-të B.C. në Greqi. Ishte një simbol i paqes, duke treguar se asnjë person nuk mbante armë. Grekët e lashtë e morën këtë gjest mjaft seriozisht përderisa t’i dhënë asaj edhe një emër, e quanin dexiozë, “bashkimin e duarve të duhura”. Ata e paraqitën atë në monedha dhe në statuja që festonin aleanca politike dhe ushtarake. Kështu vepruan edhe romakët e lashtë; udhëheqësit e tyre, qysh atëherë i kanë shtrënguar duart për të nënshkruar traktate dhe marrëveshje të tjera.

Por gjatë rrugës, shtrëngimi i dorës u përdor gjithashtu si një përshëndetje, ndoshta për shkak se një dorë e zgjatur e djathtë tregon se nuk do të mund të mbash armë. Me sa duket, njerëzit menduan se rreziku i marrjes së mikrobeve nga një i huaj ishte më pakët se rreziku i goditjes me thikë.  Në Muzeun Pergamon në Berlin, në një gur funerali rreth shekullit të  5-të P.K. tregohen dy ushtarë që shtrëngojnë duart. Duket se ky gjest, si një gjest i hapur dhe komfort, mbështet supozimin historik se ai evoluoi si një shenjë e besimit të mirë mes njerëzve. Për shkak se një shtrëngim duarsh përfshin paraqitjen e hapur të dorës së djathtë, ai tregon besim pasi dëshmon mungesën e një kame të fshehur ose të një arme tjetër. Kur shpataështë në mill, shtrëngimi i duarve parandalon nxjerrjen e saj. Megjithatë, praktika u bë më e përhapur si një simbol i miqësisë dhe besnikërisë. Ajo u bë aq e kudogjendur sa dy palë duar të kapura u shfaqën madje dhe në monedhat romake.

Tek shqiptarët thelbi i ekzistencës së tyre “Besa” si virtyt moral e ka zanafillën nga lashtësia, si nevojë për solidaritet në bashkësinë fisnore. Dhe tek shqiptarët dhënia e besës, shoqërohet me dhënien e dorës së pajtimit.  Funksionet më të posaçme besa i ka të lidhura me gjakmarrjen. Besa, në këtë kontekst, është zotimi që shtëpia e një të vrari i jepte familjes së vrasësit për të mos e marrë gjakun në një afat të caktuar. Mbrojtjen me besë e gëzonte edhe miku tek mikpritësi, sa kohë qëndronte tek ai ose gjatë udhëtimit deri në një kufi të caktuar, dhe ajo vulosej po me një shtrëngim duarsh.“Kjo dorë beje âsht e pelqyeme prej kanunit të Malevet të Shqypnís si per të dlirun prej zhgarkimesh, si edhèper të lidhun besë” Kanuni i Lekë Dukagjinit, Beja Nyja 530.

 Në Evropën Mesjetare, kalorësit do të shtrëngonin duart e njëri-tjetrit në përpjekje për të liruar çdo armë të fshehur nga armatura e rivalit të tyre. Në shoqëritë luftarake, ku armët anësore të brezit ishin të zakonshme, padyshim që kuptohet edhe domosdoshmëria e një përshëndetjeje kaq të fuqishme.Por ajo e humbi këtë funksion deri në periudhën e hershme moderne, kur ajo u kuptua ndërkombëtarisht dhe u përdor si formë përshëndetjeje.

Shtrëngimi i duarve gjest barazie

Në Angli të shekullit të 17-të, Kuakerët, të cilët u ngritën kundër praktikave të tepërta dhe të panevojshme, popullarizuan gjestin e shtrëngimit e dorës si një alternativë më e barazuese sesa, përkulja e trupitapo ngritja e kapelës në formë respekti. Shtrëngimi i dorës siç e dimë se ai erdhi në vetvete gjatë epokës Viktoriane. Etiketat moderne të shtrëngimit të duarve u zhvilluan gjatë shekullit XIX dhe, deri në vitin 1900, ishte metoda më e zakonshme që u përdor për të përshëndetur të tjerët. Udhëzues të panumërt u ofruan për mënyrën më të mirë për të shtrënguar duart.  Mënyra se një njeri shtrëngon duart apo luan me duart bëhet pjesë e karakterit të tij.

Kur po shkruaja këto radhë m’u kujtua personazhi i UriahHeep që është një personazh imagjinar i krijuar nga CharlesDickens në romanin e tij DavidCopperfield që e ndiqnim si familje në TV shqiptar në rininë tonë në Shqipëri. Heep është një nga antagonistët kryesorë të romanit. Karakteri i tij është i dukshëm për përulësinë e tij të fshehtë, sinqeritetin  e tij i tepruar në dukje, duke bërë referenca të shpeshta për “përvujshmërinë” e tij. Emri i tij është bërë sinonim i sykofantisë, apo lajkave të pa sinqerta për të përfituar. Pikërisht ai është bërë i njohur për mënyrën sesi jepte dorën apo fërkonte duart dhe është bërë simbol i njeriut të pasinqertë  Ne fakt, pjesa më e madhe e DavidCopperfield është autobiografik, dhe disa studiues besojnë se sjelljet dhe atributet fizike të Heep-it, bazohen tek fabulisti HansChristianAndersen, të cilin Dickens e takoi pak para se të shkruante romanin. Ky simbol mbeti i fortë sa një autor amerikan shekuj më  vonë, do ta cilësonte presidentin e skandalit “Watergate “ RichardNikson se ishte një UriahHeep i vërtetë.

Pavarësisht nga prirja e përgjithshëm e dorë shtrëngimit, praktikat lokale sipas traditave vazhduan: Ka një larmi të mahnitshme të zakonesh përshëndetëse në të gjithë botën. Në Tibet prekja me gjuhë mund të jetë një mënyrë për të mirëpritur njerëzit. Në Zelandën e Re, Maorit përshëndesin njëri-tjetrin duke prekur hundët po ashtu dhe eskimezët. Burrat e Etiopisë prekin shpatullat, dhe në Republikën Demokratike të Kongos, miqtë meshkuj prekin ballin. Në shumë vende të Azisë, njerëzit përkulen me njëri-tjetrin kur takohen. Dhe në disa vende evropiane, si dhe vendet arabe, në Rusi, përqafimet ose puthjet në faqe janë më shumë normë. Megjithatë mënyra më e zakonshme fizike për të përshëndetur njerëzit në mbarë botën është tani shtrëngimi i dorës. Kjo është bërë aq e kudogjendur sa që kurrë nuk mund të keni menduar pse njerëzit shtrëngojnë duart. midis të tjerave të panumërta.

Shtrëngimi i duarve si simbol paqeje

Pra shtrëngimi i duarve e ka zanafillën si simbol paqeje, si dëshmi, se personi që zgjat dorën nuk ka armë të fshehur pas shpine. Në rrjedhën e shekujve ajo është bërë një simbol respekti e besimi.Edhe pse  kultura të ndryshme dallojmë kaq shumë nga njëra-tjetra, shtrëngimi i duarve shërben si një urë lidhëse që i bashkon dy individë dhe ia bën të qartë personit tjetër se ti nuk ia do të keqen.

Në kohët moderne, politika është bërë e paimagjinueshme pa shtrëngimin e duarve:  “Shtrëngimi i duarve shihet si një përshëndetje burrërore, ndryshe nga gjeste të tjera që mund të kenë nuanca më femërore, ndryshe nga përkulja franceze, apo përkulja që bëjnë shumë kultura aziatike. Shtrëngimi i duarve, shihet si shenjë force e vitaliteti. Kur Presidenti Trump u takua me Presidentin francez, EmmanuelMacron shtrëngimi i duarve mori përmasat e një ndeshjeje fizike, kush do të zgjaste më shumë, kush do të shtrëngonte më fort,” thotë DorothyNoyes, profesore e folklorit në Universitetin Shtetëror të Ohajos. Njerëzit me një personalitet mbizotërues ose të cilët dëshirojnë të tregojnë mbizotërimin e tyre, do të shtrëngojnë dorën e dikujt ndërsa mban pëllëmbën e tyre të ngritur poshtë, dhe pëllëmbën e personit tjetër të ngritur lart (një shtrëngim duarsh i nënshtruar). Dhe këtu është një sugjerim nëse merreni me një shtrëngues dore dominuese: Kur rrini dorën tuaj për të tundur të tyren, mbajeni tuajin të qëndrueshëm dhe të drejtë – mos e ktheni dorën poshtë.  Në një dokumentar për gjuhën e duarve në politikë thoshin se ai liderët e vendeve gjatë takimeve ndërkombëtare për piqen që dora e tyre të jetë në të djathtë para fotografëve dhe dora e palës tjetër në të majtë për të treguar dominim. Në fakt, kur John F. Kennedy ishte duke kandiduar për president të Shteteve të Bashkuara, ai urdhëroi një studim për të përcaktuar se cili ishte shtrëngimin më i mirë të dorës.

Politika. art i shtrëngimit të duarve

Duarshtrëngimi me dy duar.  Përfshin tokjen me dorën e djathtë dhe vendosjen e dorës së majtë në krahun ose shpatullën e dikujt, ose shtrëngimin e dorës së tyre midis të duarve tuaja. Shtimi i dorës së majtë tregon një dëshirë për të treguar ndershmëri dhe sinqeritet, dhe sa më e lartë të vendoset dora, aq më i madh është niveli i intimitetit midis dy njerëzve (ose aq më e madhe dëshira për të krijuar një marrëdhënie të ngushtë). Këtu është gjëja e çuditshme në lidhje me këtë shtrëngim dore: Duke pasur parasysh shkallën e afërsisë dhe prekjes, me siguri do të mendoni se do të përdoret më shpesh në mesin e miqve dhe familjes së ngushtë. E vërteta është, se liderët politikë shpesh e përdorin këtë shtrëngim duarsh për të bërë të duket sikur janë me kushte të mira, të cilat në të vërtetë mund t’i japin asaj një frymë mosbesimi. Udhëheqësit politikë duan të shfaqin shoqëri … por le të jemi të sinqertë këtu: Mund të mos jetë një ndjenjë e përzemërt. Duhet gjithashtu të theksohet se kur dikush bën duartakim me dy duar ku përfshihet shtrëngimin e dorës së personit tjetër shih më poshtë Bush dhe Putin , shfaq një dëshirë për të marrë kontrollin e bashkëveprimit. Ju do të bllokoni fjalë për fjalë dorën e personit që takoni me duart tuaja!

Në botën e sotme të shkëmbimeve digjitale shtrëngimi i duarve është bërë mishërim i akteve që ndodhin prapa skenave apo jashtë shkëmbimeve fizike. Fotografët kapin momentin e shtrëngimit të duarve kur arrihet një marrëveshje. Pra shtrëngimi i duarve është simboli fizik i arritjes së diçkaje të rëndësishme, është aspekti vizual i përgjegjësisë dhe rëndësisë së një akti.Gjuha e trupit, ose komunikimi jo verbal, nuk është një temë për të cilën flitet shpesh (qëllimi i duhur!). Megjithatë, kërkimet tregojnë se është një pjesë domethënëse, nëse jo edhe më e rëndësishmja e komunikimit. Aftësia për të lexuar gjuhën e trupit dhe vetëdijesimi i gjuhës sonë të trupit janë gjithashtu pikat kryesore të inteligjencës emocionale dhe aftësive shoqërore.Aftësia për të lexuar gjuhën e trupit dhe vetëdijesimi i gjuhës sonë të trupit janë gjithashtu pikat kryesore të inteligjencës emocionale dhe aftësive shoqërore. Gjuha e trupit vjen në grupime, si fjali të folura. Në vend që të gjykoni një gjest ose një shprehje, ju duhet të merrni gjuhën e trupit në tërësi. I gjithë trupi mund të tregojë një histori. Por problemi është se përveç simbolikës, shtrëngimi i duarve përcjell mikroorganizma të rrezikshme. Sa herë kollitesh apo teshtin, sa herë shkon në banjë, mendoni pak se çfarë mikrobesh mbajnë duart. Në çdo moment njeriu mbledh mikrobe, sa herë prek një objekt, mbledh me duar rreth 50% të mikrobeve të sipërfaqes që prek. Nënat tona diçka dinin kur na porosisnin vazhdimisht larjen e duarve. Tani nuk ia marr për ters sime shoqe e cila përgjon zhurmat nga banjë, dhe me pyet ai i lave duart? Higjiena personale e individit është shumë më e mangët se ç’e mendojmë ne, thonë mikrobiologët. Për këtë arsye, në kushtet e koronavirusit, duket se shtrëngimit të duarve ndoshta i ka ardhur fundi.

Me se ta zëvendësojmë shtrëngimin e duarve ?

Tani njerëzimi duhet të vendosë se me çfarë do ta zëvendësojë. Në thelb ky është një gjest simbolik, pra nuk ka rendësi nëse shtrëngon duart, përplas grushtet, apo bën diçka tjetër që ka të njëjtin kuptim. Na mbetet të biem dakord se çfarë gjesti të ri do të zgjedhim për të simbolizuar atë që përfaqësonte shtrëngimi i duarve. Nuk ka rëndësi gjesti, por mesazhi që ai përcjell. Por dhe kjo nuk është e lehtë. 

Shfaqja e pëllëmbës të hapur si sinjal miqësor, është në gjenet tona, ajo që Givens, një profesor në Universitetin Gonzaga dhe drejtor për Qendrën për Studime Joverbale, e quan një “produkt” i rrjeteve neuromuskulare që kanë evoluar gjatë qindra miliona viteve nga amfibët, tek zvarranikë dhe vertebrorë të tjerë. Këto cirkuite nervore prodhojnë nevojën për shfaqjen e një “ instrumenti ” të jo-agresionit, të paqes ”, siç është e kundërta shfaqja e kraharorit zbërthyer i qëndrimit agresiv, si pozicion p.sh. që marrin gorillat kur ngrehin gjoksin, shpatullat dhe kokën për t’u dukur më të mëdhenj. Nga ana tjetër kur  shimpanzetë janë agresivë nuk i hapin duart, duart e tyre ulen poshtë, pra edhe nga pikëpamja gjenetike e origjinës pëllëmba e hapur e mbajtur vertikalisht është një shenjë miqësie, jo e pafuqishmërie – por megjithatë porosia e saj është e paqartë. “Truri i njeriut ka qarqe evolucionare të lobeve parietale të cilat reagojnë pozitivisht te sensorët vizualë për duart e shtrënguara “, thotë Givens. Paraqitja e pëllëmbëve të hapur (përballë lart) pasqyron hapjen tuaj, duke treguar pëllëmbët poshtë tregon autoritet. Pra, në fund të fundit, është një mjet komunikimi jo verbal, që mund të dërgojë një sugjerim të fuqishëm bashkëpunues, ndaj mund të ndaj mund të jetë shenja e përshëndetjes me pëllëmbën lart, mund të jetë gjesti i ardhshëm që të mos transmetojmë viruse.

Tani që është epidemia e këtij virusi dhe që na kërkohet për të ndaluar për të shtrënguar duart, ne kemi vetëm një mundësi për t’iu hequr një herë e për gjithnjë këtë zakon. Ekziston një mënyrë shumë më e mirë për të përshëndetur mënyrë-tjetrin – dhe jo, nuk është cekja e grushtit me grusht dhe sigurisht që nuk as trokitja qesharake e bërrylit.  Një masë e thjeshtë parandaluese që do të sillte mjaft përfitime për shëndetin e njerëzve: mund te ishte braktisja e zakonit të shtrëngimit të duarve si përshëndetje!

Duke ecur përpara, mund të përshëndesim sipas e stilit të malësorëve tanë me një dore në zemrën, gjë që gjendet edhe ndër popuj të tjerë, po do përshëndesimthjesht me dorën hapur pa takuar duart me që do të ruajmë dhe distancën prej 2 metrash duke valëviturpëllëmbën.Më lejoni t’i siguroj ata që duan të rifillojnë shtrëngimin e duarvepas pandemisë se ne nuk duhet të braktisim një traditë kulturore duke dëbuar të gjitha llojet e shtrëngimevetë duarve. Gjesti ka një traditë padyshim të gjatë dhe ilustruese për të treguar paqe, pajtim marrëveshje, por jo si një përshëndetje.

Përkundrazi, ne duhet ta rivendosim atë në ditët e lavdisë së shekullit të nëntë para Krishtit, kur një shtrëngim duarsh ende nënkuptonte diçka të madhe.Kur të mbarojë kjo pandemi, ndoshta nuk do ketë më shtrëngime dore si në të kaluarën. Kështu le t’i themi se kemi një heqje qafe pozitive ,një herë e mirë e dëshirës për të shtrënguar duart.Por e di se s’ka për të qenë ashtu. Pse kot u bë ajo gurgule, nëse Pres. Trump ia zgjati, apo s’ia zgjati dorën kryetares demokrate të Dhomës së PërfaqësuesveNancyPelosit gjatë fjalimit para kombit.

Pse zëvendësimi është një “Mision i pamundur”!

Kështu po marr edhe unë guximin dhe po them një thagmë tjetër, po e quaj shtrëngimin e duarve një zakon primitiv apo siç quheshin në kohë te Enverit “zakon prapanik” ( siç ?!). Unë nuk po sugjeroj të heqim dorë nga përqafimet, puthjet apo nga shtrëngimet e duarve mes njerëzve të afërt që përmes këtij gjesti duan të ndjejnë e përcjellin emocione. Propozoj të mos shtrëngojmë duart kur për shembull përshëndesim të njohur apo të panjohur në rrugë, kur kemi takime pune, kur na prezantojnë dikë në kafe, etj. Zgjedhja për të mos shtrënguar duart duhet të mos paragjykohet e të mos konsiderohet si mungesë edukate, por si gjëja e duhur për të bërë. Nuk kemi pse e tregojmë respektin duke i transmetuar viruse e baktere njëri-tjetrit. Edhe mjeku i njohur AnthonyFauci, drejtori i Institutit Kombëtar Amerikan të Sëmundjeve Infektive, si dhe këshilltari i presidentit amerikan Donald Trump,  është shprehur: “Si shoqëri duhet të harrojmë shtrëngimin e duarve! Nuk kemi nevojë për të! Duhet ta thyejmë këtë zakon sepse është një nga rrugët kryesore të transmetimit të sëmundjeve si kjo e koronavirusit”.  Dhe kjo duket se po gjen mbështetje, kur aktori KumailNanjiani postoi në Twitter kohët e fundit mesazhin, “Unë nuk mund ta imagjinoj kurrë të shtrëngoj një dorë tjetër”, tweet-i i tij mori 50,000 pëlqime në disa orë.Megjithatë duke kundërshtuar veten do të them, se ndoshta duarshtrëngimin nuk mund ta zëvendësojë një gjest tjetër, besoj se me gjithë apelet, kjo nuk do të ndryshojë.

Një fqinji im i moshuar erdhi para një jave dhe më falënderoi, që ia kora barin para shtëpisë, pasi kompania që ia korr zakonisht nuk lejohej të punonte, sipas urdhrit të guvernatores dhe ai më  zgjati dorën . Ç’të bëja mos i jepja dorën?E pamundur, do të ofendohej.

Megjithatë në jetën e zakonshme dhënia e dorës mund të shmanget disi, por jo për gjëra të rëndësishme. Si për shembull, kur bëhet fjalë për politikën, shumica e gjërave mund të zgjidhen me një fjalë të butë, një buzëqeshje të thjeshtë dhe një shtrëngim të fortë dore. Dhe nëse këto mungojnë, jo  gjithmonë ka marrëveshje. Shtrëngimi i duarve është i shkëlqyeshëm për biznesin është i shkëlqyeshëm dhe për paqen. Dhe paqja është e shkëlqyeshme për biznesin. Biznesmenët ia dinë vlerën sloganitqë përcakton një marrëveshje xhentëlmenësh. “Letyourhandshake be a greaterbond than anywrittencontract.” Bëje shtrëngiminedorësnjë lidhje më e fortë sesa një kontratë e shkruar”. 

Japra pse nuk do të jetë e lehtë të thyhet një zakon i krijuar prej shekujsh.  Kjo u dëshmua me një fakt anekdotik.  Pak minuta pasi u bëri thirrje holandezëve të ndalin shtrëngimin e duarve për të luftuar coronavirusin, Kryeministri holandez MarkRutte gjithë entuziazëm i shtrëngoi dorën kreut të Qendrës Holandeze për Kontrollin e Sëmundjeve. Oops…

Filed Under: Featured Tagged With: duareve, Koronavirusi, Rafael Floqi

20 VJET TV I SHQIPTARËVE TË AMERIKËS

May 21, 2020 by dgreca

Bashkëbisedim me teleshikuesit në këtë 20 vjetor/

Nga Rafael Floqi – kryeredaktor /

Të lindësh si një media në diasporë  dhe të rritesh, si media e diasporës duke mbushur 20 vjet nuk është pak, pasi ne jemi në lulen e moshës dhe kemi energji pozitive. Mendoni TV kombëtar, RTSH mbushi ca kohë më parë 60 vjet, dhe një TV i diasporës si i yni më  20 Maj, mbushi 20 vjet.Do të bënim një festë të madhe, por kjo pandemi nga bllokoi por gjithnjë për gëzime do të ketë kohë më  të mira. Sot po e kujtojmë e më tej do ta festojmë së bashku, pasi nuk ka si të jetë ndryshe.

Pasi ne kemi qenë dhe duhet të jemi bashkë, pasi e meriton e duhet festuar ky sukses si arritje e një stafi të vogël po me vizion për të ardhmen, e sidomos, në mjediset e diasporës shqiptare në SHBA , pasi ky është një bilanc 20 vjeçar. Dhe kjo na bën të kërkojmë më  tepër tek vetja se dëshira për t’i shërbyer komunitetit. Kërkon përkushtim ndaj rrënjëve tua,  ndaj gjakut tënd, ndaj gjuhës, këngës e zemrës shqipe. Kërkon të përcjellësh me mjete kompjuterike, atë që s’ është e lehtë,  peshën e  fjalës së lashtë pellazgjike.

20 vjet kanë ikur, një jetë e tërë përkushtimi ka kaluar. Dhe është fatkeqësi që shpesh, nuk është vlerësuar si duhet një lumë pune, një hap arritjeje. Arritje që është bir i guximit, arritje që është fryt i bashkëpunimit, arritje që  është fryma e përkushtimit, arritje që  është frymëzim i bashkimit tonë, që frymon nga një shpirt kuq e zi.

ALBTVUSA është një arritje e guximit dhe patriotizmit, të drejtuesit tonë z . Gani Vila te familjes së tij, por edhe të gjithë stafit te përkushtuar, nën një përkushtim kombëtar idealist si edhe të mbarë  komunitetit shqiptar. Pa këtë ozmozë,  që ai e ka krijuat nuk do të kishim arritur deri këtu.  Askush nuk mund ta mohojë këtë.

ALBTVUSA ka mbijetuar 20 vjet dhe do të  jetojë edhe 100 te tjera, përderisa diaspora do të ketë shqiptarë, që i thonë bukës- bukë dhe shqipes- shqipe. Do të jetojë përderisa të ketë zemra që rrahin  kuq e zi .

Amerika të tret me lirinë e saj në një “melting pot “ dhe humbet shpejt edhe një identitet të krijuar me shekuj, por ne duam, që siç e thotë kënga: “Sa te rroje gjithë Bota sa te rrojë gjithë dheu /Aq do rroje Shqipëria dhe emri i Skënderbeut.”    

Por ne kemi pse ndjehemi krenarë, pasi ne jemi Televizioni i parë  dhe i vetmi me këtë kohë dhe hapësirë transmetimi, jo vetëm ne ShBA , por në të gjithë botën shqiptare nw emigracion. Ne jemi krenar pasi dhurojmë për te gjithë shqiptarët, dy orë transmetim në ditë në Prime time në Comcast, në Michigan dhe 24 / 7 live në mbarë botën me platformat “TV over IP” me ShqipTV dhe TV Alba, krenarë  pse ndiqemi 24 ore si videostream  në Webfaqen tonë www.ALBTVUSA.com, krenarë pse se kemi mijëra ndjekës në Facebook,  dhe në  kanalin tonë në Youtube.

Krenarë pse kemi ecur gjithnjë me një hap me teknikën pararojë me prodhimet live në High Definition  dhe 4K, nga filmimet në natyrë, tek një studio moderne mjaft produktive që prisnim ta inauguronim këtë 20 vjetor, gjithnjë përpara gjithnjë në modernizim dhe tani me transmetim live nga vendngjarja.

Krenarë për nivelin tonë gazetaresk, pasi mundim dhe komunikojmë gjithnjë, me përgjegjësi, kulturë, me etike profesionale dhe me edukatë qytetare ne frymën e kuvendit të odave shqiptare.  Ti  flet unë te dëgjoj, unë flas ti më dëgjon, dhe të gjithë shikuesit arrijnë të kuptojnë dhe reagojnë, pasi kakofonia e disa  mediave kombëtare, nuk është spektakël, nuk është debat. Nuk është liri është sherri i rrugës i futur në shtëpi, ku për fat të keq s’kupton e s’dëgjon asnjeri. Jo më  kot shprehja anglisht “Talk over me “ merret si një ofendim. Ai nuk është debati, është degradimi i debatit, e jo më  të ketë e përcjellë vlera kombëtare.

Ne jemi krenarë pse jemi në shërbim të të gjithë shqiptarëve, të të gjithë moshave dhe krahinave, të gjithë atyre që frymojnë shqip.

Dhe këtë deri tani kemi arritur edhe pse me staf të limituar, por të pasionuar duke mbuluar të gjitha aktivitete e komunitetit brenda Michiganit dhe më kryesoret në  New York dhe me gjerë, duke u bërë  kështu pasqyra dhe arkiva më domethënëse e Shqiptarëve të Amerikës, arkiva e gjallë e jetës së komunitetit. Tani ne synojmë edhe, duke u bazuar në teknologjinë e mediave sociale, të mbulojmë të  gjitha veprimtaritë me interes kombëtar  në SHBA, në Shqipëri , Kosovë , Mal te zi dhe Maqedoni. 

Ne jemi krenarë pasi jemi gjithëpërfshirës, apolitikë dhe mbarëkombëtarë. Krenar pse jemi te pavarur ekonomikisht dhe politikisht, pasi partia jone është Shqiptaria. Nuk është turp të të ndihmojë komuniteti yt, përkundrazi është nderim ….

Dëshmi e rritjes sonë është jo vetëm cilësia por edhe sasia, por edhe larmia e emisioneve tona. Ne jemi krenarë pasi  zgjuam për herë të parë nga gjumi kohërave madhështinë dhe patriotizmin e malësorit tonë me një cikël si “ Malësia e Madhe pëllëmbe e thesar “, dhe sot Malësisë se madhe po vetëqeveriset.  Dhe disa cikle te reja qe do tu paraqesim se shpejti. 

Ne synojmë japim thelbin e zjarrin e jetës së vetë komunitetit. Ndaj kemi krijuar dokumentare për figura te shquara te diasporës dhe për njerëz të thjeshtë.  Dëshmi e rritjes sonë është jo vetëm cilësia por edhe sasia por edhe larmia e prodhimeve tona mediatike nga intervistat, tek talk show, nga edicionet e lajmeve tek ‘Argument” nga “Thank You”, “Debat”,  e “Dhimbje lot e shpresë ”, “Next”,  “What up !”, “Hitparada”, “Fjala e Specialistit”, e deri tek Rubrika Sportive apo zbulimet dhe këndvështrimet origjinale si tek “Kombi ynë”, “Memo” informative, “Hapësirë pa kufi”, Horizont, etj. 

Ne jemi krenarë pse kemi krijuar fizionominë tonë të veçantë nga TV e tjera kombëtare, që falë teknologjisë mund t’i shihni ne shtëpitë tuaja, ne ju sjellim atë që se gjeni askund në mediat e tjera, portretin jetën dhe vitalitetin e komunitetit shqiptar në SHBA. Prandaj jemi unik dhe të veçantë. 

Krenarë se me reklamat tona shikuesit i bëjmë klientë te bizneseve shqiptare dhe bizneset të fitojnë prej tyre.  

Krenarë për platformën tonë të  qartë kombëtare, pse ju sjellim ju dashuri mirënjohje, bashkëpunim, mirëkuptim e bashkim vlerash dhe energji ne dobi te çështjes kombëtare.

Dhe ajo që presim nga shikuesit është thjesht, mirënjohje dhe mirëkuptim Mirënjohje për atë që kemi bërë dhe mirëkuptim për mangësitë. 

Për të kuptuar se zhvillimi i TV shqiptar të Amerikës, në këto 20 vjet, është dëshmi sa e pasionit dhe e punës së përditshme, mjafton ta krahasoni atë me mediat e tjera.  Për ne nuk ka kënaqësi më të madhe  dhe dëshmia më  e mire për punën e bërë në vite është kur na falënderoni e na thoni “ Na kënaqët”.

Pas këtyre 20 vjetëve ne  po hyjmë në vitin e 21 , me më shumë optimizëm, me më shumë vullnet dhe  dëshirë për të bërë më shumë, dhe me një zotim për të zbatuar gjithnjë lajtmotivin tonë:  

“Me ju për ju“, ditë të reja në presin…

Filed Under: Komunitet Tagged With: Rafael Floqi

Dashuri për nënën në kohën e Covidit

May 9, 2020 by dgreca

Esse  Nga Rafael Floqi/ DIELLI

Prapa shtëpisë sime ndodhet një shtëpi pleqsh. Rrallë i kam parë banorët e saj, vetëm atëherë kur vajza e ime e vogël mësonte biçikletën në oborrin e atij institucioni. Në atë rast, kur ime bijë foli me disa zonja të moshuara që ishin strehuar aty, lexova në sytë e atyre gjysheve një mal me mall si ai i dashurisë për nipat e mbesat. 

Shpesh aty vjen ndonjë ambulancë apo makinë zjarrfikëse e kjo do të thotë se dikush nuk ndjehet mirë, elbete të moshuar mendoj. Gjithë këtë muaj duke qenë në karantinë e kam këqyrur atë shtëpi pleqsh me shqetësim dhe fatmirësish nuk kam dëgjuar sirena ambulancash. Por sot ishte diçka ndryshe. Dhjetëra vetura dhe SUV të zbukuruara u ranë burive për gati një gjysmë ore në parakalim, duke befasuar banorët dhe duke festuar ditëlindjen e ndonjë zonje aty brenda. Të dielën është Dita e Nenës thashë me vete, a do të ketë të dielën parakalime makinash si sot?     

Po Dita e Nënës bie të Dielën, më 10 maj këtë vit. Dhe s’duhet të harroni dhe nëse se s’mund të gjeni fjalët e duhura për të shprehur sa e doni vërtet nënën atëherë veç i hapni asaj zemrën. Mos harroni se ajo është në punë 364 ditët e tjera të vitit, kështu që kur afrohet kjo e diel speciale, kushtojini nënës suaj respektin e duhur, jo vetëm me dhuratat më të mira dhe tufat e luleve më  të bukura, por me praninë dhe me fjalët tuaja që t’i tregoni asaj se sa shumë e doni dhe interesoheni për të. Sa do të dhesha që mamaja ime të ishte edhe ajo ende këtu dhe unë të kisha mundësi ta çoja atë diku jashtë për darkën e dielës. Por ajo nuk është më mes nesh. Ajo na sheh nga diku lart. Ajo na sheh prej aty edhe sikur pyet, nëse vërtet jam bërë djalë i mbarë edhe tani që kam kaluar të 50-tat. 

Ne shqiptarët jemi mësuar të festojmë 8 Marsin Ditën Ndërkombëtare të grave edhe si festë të nënave,  pasi gruaja dhe nëna nuk mund të ndahen, ato janë të dyja në një.  Por Origjina e Ditës së Nënës  në Amerikë është e ndryshme. Ajo nisi në fillim të viteve 1900. Një grua me emrin Anna Jarvis filloi një fushatë për një festë zyrtare për të nderuar nënat në 1905, vitin kur asaj i vdiq nëna e saj. Kremtimi  i parë në shkallë më të gjerë i festës u mbajt në vitin 1908, kur Jarvis mbajti një memorial publik për nënën e saj në vendlindjen e saj në Grafton, në Virxhinian Perëndimore. Gjatë viteve të mëvonshme, Jarvis u përpoq që festa të njihej zyrtarisht, dhe ajo të festohej gjithnjë e më shumë kudo në shtetet e SHBA.  Gjer në në fund, në vitin 1914, Presidenti Woodrow Wilson ai që ka bërë shumë për Shqipërinë nënshkroi një shpallje, duke e bërë Ditën e Nënës një festë zyrtare, për t’u festuar të Dielën e dytë të  majit. Qe Anna Jarvis kështu që e vendosi kështu pra Ditën e Nënës në kalendar, si një ditë e përkushtuar për të shprehur dashurinë dhe mirënjohje për nënat, duke vlerësuar sakrificat që gratë bëjnë në jetë për rritjen e fëmijëve të tyre. 

Por tani për shumë amerikanë, Dita e Nënës e kësaj së diele ka një problem. Problemi është se kësaj here në ditën e Nënës shumica e restoranteve, ose nuk do të jenë ende të hapura, ose, edhe nëse do të hapen do të funksionojnë sipas udhëzimeve të reja të distancimit si në disa shtete. Në fakt, restorantet i sigurojnë fitimet e tyre më të mëdha të vitit, zakonisht gjatë Ditës së Nënës. 

Por këtë të Diel, pandemia e Covid-19, e cila tashmë ka rrafshuar, disa festa me radhë, si : Shën Patrikun, Pashkën, 1 Majin dhe Ramazanin ,- do të shuaj disi edhe gëzimin e kësaj feste.  Festë që për shumë njerëz, përfshirë edhe mua, është më e rëndësishmja nga të gjitha festat sepse ajo i kushtohet nënave.

Kashto pra tani, edhe për entuziastët më të zjarrtë në distancimit social, kërkesa për t’u mbledhur tok, për të sheshuar rregullat dhe jo kurbën, për të tejkaluar e thyer disi masat aktuale të distancimit do të jetë mjaft e fortë. Dua të them, atë që edhe, nëse moti do të jetë  i bukur, ne do të mund të uleshim diku jashtë rreth 2 metra larg njeri-tjetrit, apo jo?  Madje dhe dhuratat, mund t’i vendosnim në një dhomë për tre ditë më parë në shtëpi, sa të ngordhte virusi, boll të kishim nënën aty pranë.  

Por për familjet shqiptare të diasporës, që jetojnë larg nënave ose gjysheve, që i kanë në vendlindje, do të mbeten me të vetmen zgjidhje të thjeshtë për të bërë një bisedë, me video me Viber apo Skype. Ime shoqe tani gjatë pandemisë flet me nënën e vet gati për ditë. Dhe ne do të ngremë të dielën një gotë për të, dhe për motrën e saj një nënë e një bebi të bukur. Pasi dita e nënave nuk është vetëm festë amerikane, mesazhi i saj i dashurisë është universal, më universal se kjo pandemi që na gjeti.

Ndërsa për ata që e kanë nënën,  jo aq larg, por jo në shtëpi, shtrohen sfida të tjera: A do të duhet të bëheni gati dhe të shkoni drejt aty ku jeton për ta takuar nënën nënën tuaj? A po do tw prisni që nëna të na vizitojë në shtëpi? Apo të mund të takohemi në ndonjë restorant? Çfarë do duhet të bëjmë?  

Sado e vështirë të jenë të gjitha këto për ju, përgjigja është mjaft e thjeshtë. Mos e bëni asnjë nga këto veprime! Udhëtimi dhe pasiguria do ta bënin, këtë ditë të vështirë por edhe shqetësuese, se madje edhe për dy javët në vijim, çdo teshtitje, çdo kollë dhe çdo dhimbje e përjetuar prej kujto në familje, do të shkaktojë  dyshime dhe panik nga shqetësimi, se mos do t’i ndodhte gjë nënës suaj.  Nuk ja vlen pra të rrezikojmë thjesht, për një vizitë – sado të vogël, – që ta ekspozojmë nënën, me këtë virusin vrasës. Për më tepër, që tani kemi edhe programin Zoom në dorë, të cilin patëm nja dy muaj kohë për ta mësuar, dhe nëse s’e kemi mësuar, fëmijët e kanë mësuar, pasi mësuesit po e përdorin vazhdimisht për mësim. Të gjithë e dinim që Dita e Nënës po vinte, besoj se jeni gati dhe ja keni marrë dorën, apo jo? 

OK, pra festa është gati, dhe ne i dimë se si duken në video shtëpitë tona, muret dhe raftet e librave të të gjithëve nesh. Në të vërtetë, programi Zoom dhe konkurrentët e tij kanë bërë një punë të madhe,  pas kaosit teknik të fillimit,  duke përfunduar tek vështirësitë e kuptimit e të sjelljes në video, pasi  askush s’e di me të vërtetë as tani, se kur duhet të largohet nga video konferenca, pa u dukur si i pasjellshëm. Ne të gjithë e dimë si mund të largohemi nga një darkë me të afërmit tanë. Por mos harroni se kjo festë edhe e largët virtuale është për nënën, po për mamin si të doni. Nëna është në qendër të gjithëve. Më vonë atëherë kur rrethi i pjesëmarrësve në Zoom do të pakësohet, do të rifillojnë po ato gjëra që ndodhin zakonisht, si atëherë kur u mblodh e gjithë familja herën e fundit, me mëritë, ngatërresat, keqkuptimet por dhe me diçka më speciale kësaj here, me bisedat private dhe me ankesat për ekonominë, punën dhe për karantinën.

Kjo në ato vende ku restorantet janë të mbyllura. Por edhe për shtetet ku do të jenë të hapur restorantet apo dhe sallat e ngrënies, ekziston problemi i distancimit social. A mund ta imagjinoni që këtë javë të shkoni në një restorant, ku lejohet të zihen vetëm 25% ose mbase edhe 50% e vendeve? Si mund të mbani maskë në një restorant dhe të hani(?!). Një shumë shtete restorantet do të jenë të mbyllura këtë të diel, duke shtuar edhe dhimbje të thella edhe duke thelluar dilemën ekonomike të mbijetesës së pronarëve të bizneseve në të gjithë Amerikën. Mes syresh dhe të atyre biznesmenëve të vegjël shqiptarë që janë përgjithësisht, pronarë e punonjës restorantesh familjare. Për disa restorante që do të jenë të mbyllur edhe kësaj të diele, mungesa e kësaj feste do të jetë si gozhda e fundit në arkivolin e biznesit të tyre.

Megjithatë këtë vit për të festuar Ditën e Nënës, ju ende mund ta mbështesni restorantin tuaj të preferuar, duke porositur ushqimet prej tyre dhe duke e sjellë atë që pëlqeni në shtëpinë tuaj. Kjo përsëri do ta nderonte nënën tuaj. Gjithashtu, mos harroni dhe insistoni që pastrimin e rrëmujës së pas darkës nëna nuk duhet ta bëjë vetë, në ditën e saj. 

Në përgjithësi, kjo e diel është Dita më e hidhur e Nënës që kemi hasur këtu në Amerikë, kur edhe me miliona veta po luftojnë me sëmundjen edhe financiarisht. Megjithatë blerja e një vakti të plotë nga një restorant dhe sjellja në shtëpi për të ushqyer të gjithë është ende një mundësi për shumë njerëz. Por me rreth 70,000 ose më shumë vdekje për shkak të Covid-19 kjo Ditë e Nënës do të jetë ditë shumë e vështirë për shumë familje. 

Por le të kalojmë tek festa.  Kjo është e thjeshtë – porosisni në ushqime të mira për nënën, për ju  gruan fëmijët, motrat tuaja dhe tërë familjen e gjerë. Prindërit duan të vëzhgojnë fëmijët e tyre dhe nipërit e mbesat. Gëzimi për të parë të gjithë të dashurit bashkë, gjati një darke të mirë, madje qoftë edhe e parë në video, është diçka shumë më e mirë sesa vetë konsumimi thjesht i një vakti.  Por kjo gjë shtron tani një pyetje me të vërtetë të vështirë. A do të keni një shans për të biseduar me nënën tuaj nesër? Ajo do t’ju kuptojë ajo? Pasi një nënë e kupton edhe atë, që nuk ia thotë fëmija e saj. Një nënë, apo gjyshe të moshuar, që jeton vetëm ose në një institucion të kujdesit afatgjatë, qysh  i bëhet ? 

Amerika ka 1.600 shtëpi pleqsh që kujdesen për 1.3 milion banorë dhe rreth 70% e këtyre banorëve janë gra. Kjo për shkak se gratë jetojnë katër ose pesë vjet më gjatë se burrat, në pothuajse çdo shoqëri, duke krijuar edhe një çekuilibër aty. Ashtu siç është dokumentuar mirë javët e fundit, shtëpitë e pleqve, janë pikat më të nxehta të transmetimit Covid-19. Së paku, 1 në çdo 10 shtëpi pleqsh ka një rast (që zakonisht nënkupton shumë e më tepër se një rast) të infektuar. Vlerësimet e fundit, e vendosin numrin e vdekjeve në shtëpitë e pleqve nga Covid-19 në 17,000, një numër që sigurisht që do të rritet. Guvernatori i New Jersey-t njoftoi kohët e fundit, se rreth gjysma e vdekjeve në të gjithë shtetin e tij kishin të bënin me shtëpitë e pleqve, një situatë që tani i ka bërë që punonjësit të kenë frikë se mos sëmuren dhe i kanë ndaluar edhe familjarët e dashur të  moshuarve që t’i vizitojnë ata. Dhe në SHBA, ky zbatimi i masave mbrojtëse nuk është aq i forcuar, me gjithë tragjedinë. 

Dhe atëherë do të ketë një karrige bosh në tryezë. Miliona Amerikanë kanë nëna në shtëpi pleqsh. Nënat e tyre janë në rrezik të ekspozohen ndaj Covid-19. Njerëzit me siguri që nuk do të jenë në gjendje ta vizitojnë nënën apo gjyshen, sepse ajo ndodhet në një shtëpi pleqsh. Kjo është e dhimbshme.  Por një paradë si ajo që pashë sot  në “ American House“ është një zgjidhje disi ndryshe dhe novatore. Kjo periudhë pandemie ka kaq shumë skenarë shqetësues që luhen. Që nga punonjësit e kujdesit shëndetësor që janë në rrezik, deri tek papunësia dhe perspektiva e një epokë të re varfërie që sa po shkon e po godet vendin, deri aty, sa disa njerëz thjesht,  janë duke u çmendur vërtet me masat e distancimit shoqëror.

Por gjithnjë ka mënyra për të festuar Ditën e Nënës edhe këtë vit të mbrapshtë, mos  harroni!. Mos u distanconi nga kjo festë. Nderoni edhe nënën tuaj sa ta keni gjallë. Nderoni edhe nënat e tjera që kanë zënë një vend të veçantë tek ju. Kur do të shkruhet përfundimisht historia e pandemisë së Covid-19, mosrespektimi i vazhdueshëm e mizor i të moshuarve, do të përmendet, si një shembull tronditës i çnjerëzimit të shoqërisë së sotme.

Kur isha fëmijë, kisha 500 leke që i kisha fituar si honorar nga një rol në teatër. E vetmja gjë që doja të bëja, si fëmijë ishte të çoja mamin dhe babin tek lokali i hapur “Bar Lulishte Vollga”. Aty ku dëgjohej muzika me saksofon dhe ku ndjehej era e detit. Dhe kështu një ditë u ulëm që të gjithë aty. Nëna ime nuk donte që unë t’i shpenzoja paratë e mija, por ajo buzëqeshi kur unë pagova darkën atë ditë, edhe pse isha një fëmijë 10-vjeçar. Ndaj unë do të doja shumë që ta kisha mamanë time këtë të diel dhe do të bëja gjithçka, që ta bëja atë të buzëqeshte. Por s’mundem dot ajo veç më buzëqesh nga atje lart.  

Dita e Nënës është zakonisht një ditë festimi e gëzueshme. Por për ata që kanë humbur nënat e tyre, e Diela e dytë e majit mund të jetë mjaft e dhimbshme. Është me rëndësi të mbani mend që nuk jeni vetëm ju në këtë ndjenjë edhe mjaft mendje tw ndritura kanë përjetuar të gjithë humbje të ngjashme, dhe kanë thënë me fjalë gjendjen në të cilën ju po e përjetoni tani. Pasi fjala më e bukur një buzët e njerëzimit është fjala “nënë” , dhe thirrja më  e bukur është “thirrja e ‘nënës sime” Pasi jeta nuk vjen me një manual . Por vjen me një nënë.  

Sepse në fund të fundit, nuk ka asnjëherë arsye të ndalosh të festosh për të, me të gjitha mënyrat e bukura pasi ajo i ka dhënë formë jetës suaj. Dashuria e një nëne ndikon tek ne në një mënyrë të jashtëzakonshme, gjithmonë, duke na udhëhequr duke na mbrojtur, edhe për shumë kohë, edhe kur ajo të mos jetë më mes nesh. Nga ballafaqimi me pikëllimin e deri tek reflektimi i kujtimeve të bukura që keni ndarë së bashku, të gjitha ato paraqesin llojin e lidhjes së pathyeshme, që një person ka vetëm me nënën e tij. Ndaj në këtë të Ditë e Nënës, kujtoni nënën tuaj të ndjerë dhe ajo, do t’ju bëjë të ndiheni më afër saj edhe pse nuk është më këtu.

Ndaj dhe unë desha të nderoj nënën time si dhe çdo nënë, si dhe gruan dhe vajzat e mia, që kanë përgatitur dhurata të fshehta për nënën e tyre. Mund të ketë, ndoshta aty, diçka virtuale, si ajo që vajza ime e vogël ia çoi mësueses së saj me Zoom për festë, një vizatim i një çokollate, virtuale natyrisht. Kohë pandemie. Sidoqoftë edhe pse një dhuratë fëmije, gjithnjë ia vlen nderimi dhe respekti për nënën. 

Pasi nënat janë si ajo zamka, edhe kur s’janë më, ende e mbajnë familjen të lidhur fort së bashku.

Filed Under: Opinion Tagged With: Nenat-Festa, Rafael Floqi

Shqetësimet e shqiptarëve dhe Urdhri i Presidentit Trump pёr Ndalimin e Përkohshëm të Emigracionit

April 22, 2020 by dgreca

“Unë nuk mund t’ju tregoj panikun që ka shkaktuar në komunitet tek emigrantët e ligjshëm” thotë një avokat imigracioni me qendër në New Jersey, pasi tani duket se “filli i jetës suaj varet nga një cicërimë”./

Nga Rafael Floqi /

Presidenti Trump tha, se ai do të vendoste një pauzë 60-ditore në lëshimin e kartave jeshile në përpjekje për të kufizuar konkurrencën për vendet e punës në ekonominë amerikane të goditur rëndë nga koronavirusi. Por ai tha se do të ketë “përjashtime të caktuara” në urdhrin ekzekutiv, që ai firmosi të mërkurën.

 “Për të mbrojtur punëtorët tanë të mëdhenj amerikanë, unë sapo kam nënshkruar një urdhër ekzekutiv që pezullon përkohësisht imigracionin në Shtetet e Bashkuara,” tha Trump në një konferencë shtypi në Shtëpinë e Bardhë, të mërkurën.  

“Kjo do të sigurojë që amerikanët e papunë të të gjitha prejardhjeve do të jenë në radhë të parë për vendet e punës, ndërsa ekonomia jonë do të rihapet,” vazhdoi Trump. “Ai gjithashtu tha se do të ruajë burimet tona të kujdesit shëndetësor për pacientët amerikanë.”

Ndërsa shtetasit amerikanë që dëshirojnë të sjellin në Shtetet e Bashkuara anëtarë të familjeve të tyre, do të jenë në gjendje ta bëjnë këtë, sipas pohimeve të një zyrtari të Shtëpisë së Bardhë , i cili foli në kushte anonimiteti për agjencinë e lajmeve Associated Press. Rreth një milion karta jeshile u lëshuan gjatë  vitin fiskal 2019, rreth gjysma e tyre ishin për bashkëshortët, fëmijët ose prindërit e shtetasve amerikanë.  Duke kufizuar masën e tij të imigracionit në kartat jeshile, Presidenti Trump la të paprekur aplikimet e qindra mijëra punëtorë të huaj të pajisur me viza jo-imigruese, si çdo vit, duke përfshirë punonjësit e fermave, të kujdesit shëndetësor dhe programuesit e programeve kompjuterike.

“Urdhri mund të modifikohet,” u tha Trump të mërkurën gazetarëve. “Tani për tani, ne kemi një ndalim shumë të fuqishëm të imigracionit, por ai mund të modifikohet, do të thotë mund të bëhet më i ashpër ose të bëhet më pak i ashpër.”

Urdhri përfshin një dispozitë për Sekretarët e Punës dhe Sigurisë së Brendshme që të rishikojnë programet e vizave jo imigruese në konsultim me Sekretarin e Shtetit për” të më  rekomanduar për mua, tha Trump, masa të tjera të përshtatshme për të stimuluar ekonominë e Shteteve të Bashkuara dhe për të siguruar përparësinë e punësimit dhe punësimin e punëtorëve të Shteteve të Bashkuara”.

Deri më tani, kategoria më e madhe e vizave të emigrantëve janë ato që u jepen bashkëshortëve dhe fëmijëve të shtetasve amerikanë. Kategoria më e goditur e imigrantëve ka të ngjarë të jenë ata që kërkojnë kartat jeshile përmes punëdhënësve të tyre ose në bazë të meritave të tyre profesionale.

Këto vendime të para kanë shkaktuar shqetësim në komunitetin shqiptar. Altini një djalosh shqiptar, që nuk do të tregojë mbiemrin tha se është, i shqetësuar pasi ai është posedues i Green Card dhe i fejuar, dhe kërkonte ta sillte të fejuarën në gusht për të bërë dasmën. Me këto kufizime thotë ai do më duhet të pres për më vonë, por nuk i dihet, ne e kemi prerë ditën. 

Ndërsa Ermira një punonjëse në një agjenci udhëtimesh, tha se ishte e shqetësuar për vëllain e saj i cili kishte fituar Lotarinë amerikane, se mos vëllai nuk do të ketë mundësi të vijë në kohë. Dhe mund të pritet edhe një ndryshim “ me twitter” ndoshta i pohuar nga presidenti më  parë për eliminimin e sistemit të Llotarisë Amerikane dhe të ashtuquajturit emigracion zinxhir. 

Enrieta nga Tirana e martuar me një shqiptar me Green Card nga New Yorku, nënë e një vajze 2 vjeçare, e kthyer në Tiranë pasi kishte humbur babanë në mars, na tha në telefon, se edhe ajo ndjehet e frikësuar për kthimin e saj, pas këtij urdhri.    

Punëtorë të tjerë si ata në të ashtuquajturat viza H1-B do të përfshiheshin në një akt të veçantë

Trump njoftoi në një Twitter natën e së hënës natën se ai do të ndalonte emigracionin për shkak të koronavirusit dhe për të mbrojtur punët për amerikanët. 

Ndërsa kundërshtarët e tij demokratë e shohin masën si një përpjekje për ta përdorur krizën për të përmbushur një politikë afatgjatë të Presidentit me qëllimin e zvogëlimit të emigracionit të ligjshëm dhe të paligjshëm. 

Zyrtari, që pat folur në kushte anonimiteti, tha se urdhri do të përfshijë përjashtime për njerëzit e përfshirë në luftën ndaj shpërthimit të koronavirusit, duke përfshirë punëtorët e fermave dhe ata që ndihmojnë për të siguruar furnizime ushqimore amerikane. Ai shtoi se ndërsa vendi fillon ta hapë ekonominë, pritet që të rriten flukset e imigracionit, dhe administrata do të donte të sigurohej që punëdhënësit të punësojnë punëtorët e larguar nga puna, në vend se t’u japin punë emigrantëve të rinj me paga më të ulëta.

Trump fitoi presidencën në vitin 2016 pjesërisht në një premtim për ndërtimin e një muri në kufirin e SHBA me Meksikën, dhe çështjet e imigracionit ngritën bazën e tij politike.  Trump pranoi të mërkurën se administrata e tij po përgatit gjithashtu edhe një urdhër të dytë që ai më vonë mund ta nënshkruajë për të kufizuar më tej emigracionin, por nuk dha detaje të mëtejshme se çfarë forme do të merrte.

Vendimi u përcoll menjëherë me kritika nga disa demokratë, të cilët e cilësuan njoftimin e fundit si përpjekje për të larguar vëmendjen nga situata.  Në muajin mars, administrata Trump mbylli kufijtë me Meksikën dhe Kanadanë për udhëtimet jo thelbësore, si dhe ndaloi hyrjen e çdo shtetasi të huaj që në 14 ditët e kaluara kishte qenë në Kinë, Iran apo vendet e Shengenit. Kjo u shoqërua me akuza se ishte një veprim racist por ajo shtyhu për një periudhë 3 javore shfaqen e virusit në SHBA. 

Misionet diplomatike amerikane kanë vazhduar të japin viza për raste emergjente, në varësi të mundësisë së personelit që është nën urdhra të izolimit social. Një zyrtar i Departamentit të Shtetit tha në mars se SHBA ishin të gatshëm të punonin me personat që kanë marrë miratim si të kualifikuar për një vizë të caktuar, përfshirë këtu edhe vizat për specialistë të shëndetësisë.

Analistë nga institute Cato, që beson në reduktimin maksimal të rolit të qeverisë në shoqëri dhe ekonomi, thanë në një blog se presidenti gëzon autoritetin për të kufizuar imigracionin për të mbrojtur shëndetin publik.

Departamenti amerikan i Shtetit përllogarit se gjatë vitit fiskal 2019 u miratuan rreth 462 mijë viza imigracioni dhe 577 mijë vetë fituan statusin e rezidentit të përhershëm. 

Sen. Kamala Harris (D-Calif.) shkroi në Twitter se presidenti “nuk arriti ta merrte seriozisht këtë krizë nga dita e parë”, dhe se Trump “po e politizon pa turp këtë pandemi për të dyfishuar në axhendën e tij antiemigruese.”

Ish-kandidati i guvernatorial i Gjeorgjisë Stacey Abrams (D) ka postuar në Twitter: “Se edhe një herë, në vend që të ngrihet në lartësinë e momentit, Trump po përdor retorikën e turpshme antiemigruese, ndërsa përballet me rizgjedhjen. Mjerisht për Amerikën, ai ka dështuar në udhëheqje, testim dhe kompetencë. Ksenofobia nuk do të zhbëjë dështimet e tij, dhe nuk do t’ua shpëtojnë jetën amerikanëve. “

Trump ka fituar disa mbështetje nga ligjvënësit konservatorë republikanë për propozimin e tij, i cili u përcoll si ruajtje e vendeve të punës për amerikanët, ndërsa papunësia po rritet gjatë pandemisë.

“Demokratët janë nxehur, pse ne nuk do të dëshironim të vazhdonim të sjellim punëtorë të rinj, pasi ne kemi miliona punëtorë këtu, në shtëpi dhe që ne duhet t’i kthejmë ata në punë,” i tha Fox News-it,  senatori Ted Cruz (R-Texas).

Sen. Tom Cotton (R-Ark.) paraqiti mbështetjen e tij, duke përmendur 22 milionë amerikanët që kanë paraqitur kërkesë për papunësi në muajin e kaluar, për shkak të ekonomisë së vendit që kryesisht po zvogëlohet për shkak të virusit. “Le t’i ndihmojmë ata të kthehen në punë para se të importojmë më shumë të huaj për të konkurruar për punët e tyre,” shkroi ai në twitter. Po ashtu  Chris Ramón, analisti i lartë i politikës bipartizane  të  imigracionit, tha se emigrantët po përballen me të njëjtat beteja si qytetarët. 

“Recesionet dhe viruset nuk bëjnë dallime midis qytetarëve dhe jo qytetarëve. Ne nuk mund ta lejojmë [Presidentin Trump] ta ndajë vendin përmes urdhrit të tij ekzekutiv, ” shkroi ai në twitter.  Ish Prokurori i Përgjithshëm Jeff Sessions që kishte bërë thirrje presidentin për të ndaluar emigracionin qysh javën e kaluar tha se  “Familjet dhe punëtorët amerikanë duhet të jenë të parët. Është moralisht e gabuar dhe ekonomikisht katastrofike të importosh më shumë punëtorë të huajkur miliona amerikanë janë pa punë, jo për fajin e tyre, “tha Sessions, i cili po kandidon për vendin e tij të vjetër si senator i Alabamas. 

Urdhri aktual ka të ngjarë të ndikojë vetëm në një grup relativisht të vogël njerëzish, duke pasur parasysh përjashtimet e përfshira.  Emigrantët shqiptarë, për shembull, kanë tendencë të marrin kartat e gjelbra si anëtarë të familjes të shtetasve amerikanë.  Në janar, muajin e fundit përpara se mbylljet e lidhura me koronavirusin të fillonin e të ndikonin në modelet e migracionit, Departamenti i Shtetit dha mjaft karta jeshile për shqiptarët, më shumë se gjysma ishin bashkëshortë dhe fëmijë të shtetasve amerikanë.

Grupet më të mëdha të shtetasve shqiptarë, që mund të preken janë fëmijë dhe bashkëshortë të banorëve të përhershëm ligjor mbajtës së Green Card dhe prindërit dhe vëllezër e motra  të shtetasve të rritur në Shteteve të Bashkuara, por sidoqoftë, mjaft emigrantë këtu tani po  frikësohen.

 “Unë nuk mund t’ju tregoj panikun që ka shkaktuar në komunitetin e imigrantëve të ligjshëm,” thotë një avokat imigracioni me qendër në New Jersey, në këto momente “kur se filli i jetës suaj varet nga një tweet.

Filed Under: Emigracion Tagged With: ndalimi i Emigrimit, Rafael Floqi

Përvoja e Albtvusa, distancimi social nuk është distancim shpirtëror

April 16, 2020 by dgreca

Ndërsa numri i rasteve të koronavirusit është rritur shumë, po kështu edhe kërkesa e konsumatorit për lajme mbi pandeminë është rritur./

NGA RAFAEL FLOQI/

Sipas një raporti të brendshëm nga Facebook-u, më shumë se gjysma e artikujve që konsumohen në atë platformë janë të lidhura me koronavirusin, dhe trafiku i drejtuar nga Facebook në faqet e lajmeve është rritur në më shumë se 50 përqind. Raporti nënvizon se një “rritje të paparë të përgjithshme të konsumit të artikujve të lajmeve në Facebook”. Sitet e lajmeve po raportojnë rritje të trafikut te tyre qe është diku nga dy deri në katër herë më shumë se nivelet e tyre normale.

Megjithatë, ndërsa kërkesa rritet, mundësitë e mediave për të fituar para me produktin e tyre informacionin zvogëlohet. 

Për t’iu përgjigjur, le të fillojmë me reklamuesit. Shumë reklamues, veçanërisht në nivelin lokal, nuk janë më në gjendje të reklamojnë, bizneset e vogla janë mbyllur dhe tani s’kanë nevojë pse të reklamojnë  duke e bërë më të vështirë që të financojnë mediat me raportimin e tyre. Kjo situatë nënvizon faktin se prodhimi i lajmeve nuk ka qenë kurrë thjesht në funksion i kërkesës së shikuesve për lajme. 

Si rezultat, do të shohim më pak raportime të koronavirusit nga sa dëshirojnë konsumatorët. Kjo ilustron një nga mënyrat kryesore që media është historikisht e ndjeshme ndaj tregut. 

Ne besojmë se duhen ndihmuar shikuesit të qëndrojnë të informuar në lidhje me ndikimet e krizës së koronavirusit, sepse ne mendojmë se TV ynë ALBTVUSA është një formë e shërbimit publik esencial . Për këtë arsye, TV ynë po  bën është e mundur për t’i shërbyer komunitetit shqiptar, në këto kohë të vështira  dhe e gjithë mbulimi ynë për informacionet për koronavirus, dhe shërbime te tjera me gjithë sakrificat tona dhe të ekipit tonë të vogël, po bëhet pёr t’ju informuar ju që të qëndroni të shëndetshëm.

Siç thotë guvernatori i Nju Jorkut, Andrew Cuomo, “Nuk ka pasur kurrë një kohë më të rëndësishme për njujorkezët sesa të marrin informacion të saktë, në kohë reale dhe roli i mediave kurrë nuk ka qenë më thelbësor.”

Në këtë kohë sfidash jetojmë edhe TV ynë ALBTVUSA , vepron e gjallon po në këto kondita ,nen drejtimin e z Gani Vila  po  përballohet me këtë sfidë edhe një kushtet e risku të madh. Dikush punon në studio, dikush filmon jashtë, unë punoj nga shtëpia teknologjia e lejon këtë, intervistat me Skype janë bërë motoja e ditës, për t’i sjellë jo vetëm këshillat e mjekëve shqiptarë, që i falënderojmë për bashkëpunimin , por edhe përvojat nga karantina e anëtarëve të komunitetit tonë.  Kushdo që ka një informacion për të ndarë, video a lajm për njoftuar të na kontaktojë.  Nga sa dimë gjer më  sot numri i të prekurve nga pandemia në komunitetin tone është mbi 45 dhe i të vdekurve që dihen mbi tre. 

Tani kur shpërthimi i Covid 19 ka prekur këdo anë e mbanë globit nga Roma në Barcelone në New York e këtu në Michigan , kur të gjithëve ne na është thënë të praktikojmë distancimin social për ta mbajtur pandeminë larg. Kjo ka prekur çdo gjë që ne bëjmë, që nga puna, shkolla dhe sesi e kremtuam edhe periudhën e kreshmëve dhe Pashkët e bekuara.

Në ketë kohë të nevojës për një mbështetje morale, falë dhe ndihmës të pakursyer të aktivistit të komunitetit Josef Dedëvukaj, i cili e sponsorizoi, ne kemi transmetuar pa përjashtim të gjitha veprimtaritë fetare pa dallime, të Kishës katolike së Shën Palit, të festës të Sulltan Nevruzit të Teqesë së Baba Rexhepit, të Kishës Zoja Pajtore. etj. Kështu transmetuam çdo meshë të periudhës para Pashkëve, si dhe javën e madhe të Pashkëve, të Enjten e madhe, të Premten e Mirë, të Shtunën e Madhe dhe ditën e  adhurueshme të Ringjalljes të Jesu Krishtit ditën e Pashkëve drejt për drejt, në Comcast në TVALB dhe ShqipTV, duke marrë madje dhe orare shtesë në mesditë kundrejt pagesës së transmetimit në Comcast për transmetim të drejtpërdrejtë. 

Ne në fakt jemi një televizion laik, por në momentet më  të vështira njerëzit kanë nevojë edhe për fjalën e Zotit dhe ne ishim si të thuash kasneci i tij. Me njerëzit për njerëzit, me shqiptarët për shqiptarët një me shikuesit tanë kudo që na ndjekin.  Pasi distancimi social nuk është distancim shpirtëror.       

Nëpër shtetet e SHBA në të gjithë vendin, qeveritarët që po porosisin njerëzit të strehohen në shtëpi si pjesë e përgjigjes ndaj shpërthimit të koronavirusit, kjo ka bërë që gazetarët që punojnë në media në komunitetin shqiptar dhe në media të tjera ofrojnë shërbime thelbësore në një kohë të pasigurisë dhe rrezikut së jashtëzakonshëm.

Media alternative shumë prej të cilave kanë luajtur një rol jetësor në avancimin e ideve përparimtare në nivelin lokal, shtetëror dhe kombëtar, janë veçanërisht të kërcënuara në këtë moment. “Ne kemi kaluar orë të panumërta duke u përpjekur të kuptojmë një mënyrë përmes kësaj. Ne kemi parë çdo gjë krijuese që mund të bëjmë “Por në fund të fundit, ne nuk mund të gjejmë një mënyrë vetëm me mbështetjen e shikuesve. ALBTV varet financiarisht edhe reklamat nga njerëzit që mblidhen së bashku për koncerte, nga reklamat e ushqimoreve, pijeve, shërbimeve. Kur këto biznese janë mbyllur, edhe ne jemi sidoqoftë nw vështirësi ”. Vetëm një bashkëpunim aktiv me komunitetin do të lejojë t’ia dalim mbanë. 

Kur Marty Baron, redaktori i Washington Post,  flet për gazetarinë në këto kohë  “që është në zemrën e demokracisë Amerikane dhe kjo është, tani, sa  jetësore aq sa dhe shëndeti publik.” Kur dhe Post dhe shumë botime të tjera kanë hasur mbi pengesat sepse, siç thotë Baron, “kriza shëndetësore është kaq urgjente dhe ka të ngjarë të mos kursejë askënd.” Pra kur Washington Post është një publikim lokal dhe kombëtar me shumë burime. (Eshtë në pronësi të Jeff Bezos.) ka vështirësi , imagjino të gjitha mediat e tjera që si kanë ato burime, dhe kjo është një çështje serioze në këtë moment dhe për të ardhmen.

Humbja e mbulimit të lajmeve lokale në mediat amerikane dekadën e fundit në pjesën më të madhe të Shteteve të Bashkuara ka bërë që Komuniteti të mos njohë vetveten dhe i ka lënë shumë amerikanë me padurim të pa informuar. Ky kërcënim është kaq i vërtetë në këtë moment por ka potencial të bëhet aq më urgjent në javët në vazhdim, sa është koha për të ndërmarrë veprime të menjëhershme për të parandaluar që lajmet lokale të hapen në një kohë kur njerëzit kanë nevojë më  shumë për të gjitha informacionet lokale të sakta dhe në gjuhën e nënës.

Në TV  kemi folur për “Coronavirusin dhe jetën e njeriut”, “Coronavirus dhe Sigurinë e Ushqimit” dhe “Reagimin e Qeverisë ndaj Coronavirus” “ Punën e personelit mjekësor”  si ka prekur pandemia jetën e bashkatdhetarëve tanë kudo që ndodhen në SHBA . Kjo ka të bëjë me ndarjen e lajmeve dhe ideve, realizmit dhe për hapjen e shpresës, pikërisht ajo që na nevojitet tani. Sidomos në shtetet ku ka më  shumë shqiptarë të cilët janë prekur më  shumë në Michigan dhe në New York.

“Nëse ne po bëjmë gjithçka në rregull, do të gjykohemi nga historia, thotë drejtori ynë Gani Vila i cili i a dedikon ketë qëndrueshmëri edhe përvojës të vitit 1997 në Korçë Shqipëri,  por tani mes nesh ka një ndjenjë të përgjithshme që duhet të bëjmë gjithçka që mundet të bëjmë për bashkatdhetarët tanë, njësoj  si mjekët dhe infermierët e vijës së parë. Se sakrifica jonë është më  e vogël por më  pak e domosdoshme. 

“Kjo është kur media ka rëndësi, kjo është kur lajmet kanë rëndësi”, nga na tjetër njerëzit janë në shtëpi të etur për të mësuar më  shumë. Sipas informacioneve që kemi nga shikueshmëria nga Comcast dhe platformat TV over IP është shumëfishuar mbi 10 herë. 

Në të vërtetë, kjo është koha kur mediat janë thelbësore. Të ruajmë shëndetin t’u shërbejmë njerëzve.  

Me ju për ju është lajtmotivi ynë.

Filed Under: Featured Tagged With: ALBTVUSA, Rafael Floqi

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • …
  • 32
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • DIAMANT HYSENAJ HAP FUSHATËN PËR KONGRESIN AMERIKAN – FJALA E MBAJTUR PARA KOMUNITETIT SHQIPTARO-AMERIKAN
  • Nga Besa në New York: Shoqata Besi organizoi një mbrëmje të veçantë për Festën e Flamurit
  • Në 90 vjetorin e lindjes së poetit Faslli Haliti
  • Dilemat e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Kosovë
  • Nga Shkodra në Bejrut…
  • Faik Konica, fryma e pavdekshme e një atdhetari dhe dijetari shqiptar
  • Abetaret e para të shkrimit të shqipes, fillesa të letërsisë shqipe për fëmijë
  • Valon Nikçi, një shqiptar pjesë e ekipit të Kongresistit George Latimer në sektorin e Task-Forcës për Punësimin dhe Ekonominë
  • Dega e Vatrës në Boston shpalli kryesinë
  • VATRA NDEROI KRYETARIN E KOMUNËS SË PRISHTINËS Z. PËRPARIM RAMA
  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT