Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

SHQIPËRI ME… JANULLATOS NË GJI…

by

Shkruan: Rasim BEBO/ Cikago/

   Gjatë dy luftërave botërore, në shekullin e kaluar, kanë ardhur këtu pushtues të ndryshëm, por nuk na kanë prekur në dinjitetin e kombit dhe të gjuhës.Një shëmbull:  Koloneli francez De Skoin, nxori  një shpallje publike më 10 dhjetor 1916 që i njihte pavarësinë prefekturës së Korçës, si “Provinca Autonome Shqiptare e Korçës” dhe ngriti flamurin kombëtar shqiptar. Gjithashtu ai emëroi si prefekt luftëtarin patriot Themistokli Gërmenji, heroin e vendit. I cili ndërmjet të tjerave, realizoi si administrator i zoti  hapjen e shkollave shqipe në të gjitha fshatrat e zonës, kurse shkollat greke dhe turke i mbylli bashkë me zyrat e tyre.

Kurse paraardhësit e Janullatosit të kohës, përdorën “armën e intrigës së famshme greke” siç thotë Konica. E arrestuan Themistokli Gërmenjin dhe e pushkatuan më 7 nëntor 1917. (E. J. “Shqiptarët”, f. 401-402).

Nuk mjaftoi me kaq, por në kohën e vetë Janullatosit, u hodh në erë natën  “Shtëpia e kulturës dhe e Flamurit” në Korçë, e Themistokli Gërmenjit , e cila gjet gurë mbi gurë në mëngjesin 11-gushtit 2012.  Atëherë ishte kryetar bashkie në Korçë Niko Peleshi , të cilin sot e ka zv/kryeministër Edi Rama. Ky pra, është Janullatosi që ndërton për rrënjën e helenizimit dhe shkatëron me agjentët e tij natën djepin e kulturës shqiptare.

Nën parullën  e antinacionalizmit enverian, krimineli  Ramiz Alia lejoi pushtimin e kishës  ortodokse fanoliane prej Janullatosit, pararojë e shovenizmit grekokaragjoz në Shqipëri . ( E. Ymeri)

Kohën e fundit është bërë më e theksuar dhe e kristalizuar përplasja ndërmjet e nacionalistëve Kombëtarë dhe aty Antikombëtarë, për këtë po shtrojmë këtë artikull, për t’i zgjuar paksa nga tulatja shqiptarët e Shqipërisë londineze.

 

KUNDËRSHTIMET NË ÇASTIN E MARRJES SË FRONIT NGA JANULLATOSI

            Më 2 gusht 1992, eksarku u shpall kryepeshkop i KOASH-it, dhe mori miratimin e shtetit shqiptar. Vidio e fronëzimit të Tij, vazhdon të qarkullojë në internet, ku shquhet dhe një flamur grek gjatë asaj ceremonie. Qartazi dëgjohen në kor zërat e ortodoksëve patriotë, që thërrasin emrat e martirëve ortodoksë shqiptarë, si Papa Kristo Negovani dhe Petro Nini Luarasi, të masakruar nga Kisha Greke, dhe “besnikët” që brohorasin për Janullatosin. Më pas dëgjohen dhe këngë patriotike” Për Mëmëdhenë!”… Kjo është fshehur deri tani nga përkrahësit e Janullatosit dhe nuk është komentuar as nga fanatikët e tij.

Ramzi Alia dhe ata që erdhën pas tij, e nënvleftësuan, ose e harruan të djeshmen e marrëdhënieve të Kishës Ortodokse greke me Kishën Ortodokse Shqiptare. Kisha Ortodokse shqiptare në fakt e shpalli autoqefalinë në luftë me kishën Greke! Kjo është ironia, që në krye të Autoqefalisë të risjellin pikërisht një grek!

Tani mësoni se si e përhap rrënjosjen e helenizmit në Shqipëri, Janullatosi.

Prof. Dr. Flori Bruqi shkruan: “… Ngriti K.A.SH. me 400 famulli, Themeloi Akademinë Theollogjike “Ngjallja e Krishtit’ në Durrës 1992 dhe dy lice kishtare, shkolloi dhe dorëzoi 150 klerikë. Themeloi 50 qendra rinore në qytete të ndryshme. Bëri të mundfur ndërtimin e 145 kishave të reja. (të stilit grek shën. Im), u riparuan 160 kisha ekzistuese, si dhe 70 qendra kishtare të tjera. (Po të stilit grek shën im.), ndërtesa, mitropolite, shkolla, qendra mjekësore, shtëpi pritje, kampe rinore etj. Themeloi kolegjin “AKSARIO” në Sauk (shën. im) ku ndërtoi 425 ndërtesa. Themeloi qendra mjekësore diagnostike me 24 specialitete, dy institute të formimit profesional. Themeloi një gazete të përmuajshme dhe tri revista, një stacion radiofonik. Themeloi  katër qendra  mjekësore, dy institute të formimit profesional, një lice profesional, dy shkolla fillore, shkolla për vajza dhe konvikte, 17 kopshte fëmijësh etj…” (marrë nga interneti  27-1-201.  http:// Floripress). Të gjitha këto janë arterie që Janullatosi përhapi helenizimin nëpërmjet gjuhës greke, nën hundën e qeverisë shqiptare dhe të Akademisë së Shkencave.

Janullatosi ka deklaruar në gazetën greke “Katemirini”:  “Nuk e kuptoj idenë e shqiptarëve, që feja e shqiptarit është Shqiptaria. Këtë tezë do ta luftojmë, duke dalë hapur kundër Rilindjes Kombëtare Shqiptare”.  Pra, kaq duhet për të ditur se kush janë atdhetarët Shqiptare që mbështesin pushtuesin ose uzurpatorin e Shqipërisë, Kryepeshkopin grek  Janullatios. Ky prift përhapi kudo rrënjët e helenizimit dhe po i përhap ato në drejtim të Shkollës  greke, të kishës greke, të gjuhës greke, po i çimenton me Kryqe në Shqipërinë e Jugut, me varreza dhe memoriale në nderim të ushtarëve kriminelë greke. Çfarë çmendurie është kjo, kur Janullatosi të merr për leshko e budalla, gjoja se kërkon kufomat e ushtarëve grekë  pas 73 vjetëve të lënë harcave, kodrave e maleve që aluvionet i kanë përfunduar në lumë dhe në dete. Në vend të kufomave të ushtarëve grekë, u bënë zhvarroje të shqiptarëve, për të mbushur sarkofagët me gjoja grekë. Vallë a ka tallje dhe sakrilegj më madh se kaq, kjo që i bën kombit tonë ky pushtues me veladon fetar?…

Agolli thotë: “…Të ngrihesh për të nxjerrë eshtrat, është si ajo puna e fantazmave që kemi lexuar nëpër romane, të cilat nuk i besojmë se ekzistojnë. Po ja që këto fantazma u ngritën e shetisin në këmbë në Kosinë në shekullin XXI… një veprim i turpshëm, i frikshëm e i padenjë për asnjeri…Është një veprim që më shtyn edhe mua frikën. Tani që jam 75 vjeç dhe shqetësohem  se mos na i shesin kockat.

Janullatosi, prezantohet në Europë dhe në Amerikë, si kreu grek i kishës ortodokse “greke” dhe i besimtarëve ortodokës “grekë” të Shqipërisë. (thotë Xhufi “ILLYRI”,  6-6-2006,   f. 30.)

            Sot të dy partitë mercenare PD dhe PS janë bashkuar me pushtuesin grek dhe veprojnë në dëm të kombit shqiptare, siç i përcakton Mit’hat Frashëri: “Rrëmbejnë kazmën  e i bien themelit për të shkatërruar këtë ndërtesë që mezi e ngritën Rilindasit”.

            Nga Prof. Dr. Eshref Ymeri,lexojmë: “Janullatosin Shqipëria e ka dhuratë nga Partia Socialiste e Shqipërisë, kur kishte Fatos Nanon në krye.

Dëshiroj t’i kujtoj mbarë popullit shqiptar dhe veçanërisht rinisë shqiptare të Shqipërisë Londineze, Shoqatës Kulturore dhe Atdhetare “Labëria”, Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane dhe personalisht zotit dhe zonjës Dio Guardi se historiani grek Nikolas Stavros ka deklaruar:

            “Futja në dorë e kishës shqiptare është fitorja më e madhe e jona në Shqipëri në shek. XX”. Kjo deklaratë e historianit grek, tingëllon tepër poshtëruese për nderin dhe për dinjitetin e Republikës së Shqipërisë, të cilën e ka nëpërkëmbur Greqia shoviniste, përmes lëshimeve që Partia Socialiste, me Kushtetutën e vitit 1998, i bëri për pushtimin e kishës ortodokse fanoliane prej Janullatosit, i cili e ka kthyer atë në një filial të kishës shoviniste greke.

“Dekorimi i Janullatosit me titullin “Peace of Honor” nga presidenti i Fordham University në Nju Jork, zoti Joseph M. Mc Shane S.J. është një provokim i hapur për ndjenjat tona kombëtare, sepse është i pamerituar. Shoqata “Kombi” e Forcester, Massaçusetts, nënvizon se kjo ceremoni në Nju Jork, në metropolin e Lirisë Amerikane, shënohet pikërisht në prag të 100-vjetorit të masakrave greke në Shqipërinë e Jugut më 1914, kur qeveria dhe ushtria greke martirizuan për vdekje me torturat më çnjerëzore kanibaliste kishat në Hormovë, Kuqar, Peshtan, Odriçan, Panarit e Grabockë, dogjën vendin në emër të fantazmës Vorio Epir, për të cilin punon hapur edhe kreu i Kishës Ortodokse sot”.

            Asnjë shoqatë e Shqipërisë Londineze nuk u ngrit peshë më këmbë dhe të protestonte kundër Presidentit Topi, i cili, i zhveshur tërësisht nga ndjenjat e dinjitetit kombëtar, me rastin e 80-vjetorit të tij, e dekoroi shovinistin Janullatos me urdhrin e lartë të Skënderbeut, duke na fyer

rëndë edhe figurën e heroit tonë kombëtar. Kërkesën për anullimin e këtij urdhri e bëri vetëm “Aleanca Kuq e Zi”.

PROTESTA ZHVILLOHET SONTE, 28 JANAR 2014, NË ORËN 5 e 30 /

PROESTËS IU BASHKËNGJITËN SHOQATA ÇAMËRIA, LIGA QYETATARE SHQIPATRO- AMERIKANE, PARTIA LËVIZJA E LEGALITETIT, FONDACIONI I PLAVË- GUCISË, ANA E MALIT, BASHKIMI KOMBËTAR, SHKOLLA SHQIPE, LËVIZJA PUSH… ETJ.  “Ky nuk është nderim, por provokim”, tha Sali Bollati, një aktivist i njohur në komunitet dhe i mbijetuar i tragjedisë çame…

January 29, 2014

KUSH THA SE NË PROTESTË NUK  KISHTE ORTODOKSË? NUK I PATË?

            Po aty ishin: Imzot Noli, Kristo Kirka, Kristo Dako, Kristo Floqi, Kolë Tromara, Kolë Rodhja, ishte edhe i pavdekshmi Petro Nini Luarasi, shpirti i të cilit ende thërret: ”Vramëni, po mblidhmani gjakun se do t’u duhet fëmijëve të shkruajnë gjuhën shqipe”!- aty ishte Papa Kristo Negovani, Papa Stathi Melani dhe Papa Llambri Ballamaçi, aty ishte… aty ishin të gjithë martirët e helmuar nga Kisha Greke (Lum martirët, na mëson Ungjilli)….

JA KUSH JANË KOMBËTARËT: ”E gjithë kryesia e Vatrës dhe një pjesë e Këshillit ishte në protestë, me përjashtim të kryetarit, që nuk ndodhej në New York, por dy vajzat e tij ishin aty mes demonstruesëve; nëkryetari Asllan Bushati kishte ardhur me gjithë familjen, zv/Kryetari Agim Rexhaj me gjithë zonjën, sekretarja e Vatrës, Nazo Veliu me origjinë nga Çamëria, e shoqëruar nga Majlinda Deli, Besa Belliu e Kamila Veliu, Marjan Cubi, Sejdi Hysenaj, Zef Balaj me gjithe djalin Josephin, Mithat Gashi, Bashkim Musabelliu, Halit Shpuza, Besim Malota, Nick Markola, Danny Blloshmi, Ahmet Hoti, Çezar Ndreu, Naser Çobaj e të tjerë. Ka ardhur nga Buffalo kandidati për Kongresin amerikan Edie Egriu e shumë të tjerë.

Me protestën ishin solidarizuar, përveç rrënjëve Shqiptare, që u përfaqësuan aty edhe  degët e Çikagos dhe Teksasit, Federatës Vatra, Lëvizja e Legalitetit për Amerikën, Shoqata Çamëria, Liga Shqiptaro-Amerikane, Oragnizata “Djemtë e Gjirokastrës, Përmetit dhe Sarandës”, Shoqata Ana e Malit, Kombi, Plavë-Guci, Uskana në Illinois, Bashkimi Kombëtar, Grupi i studentëve shqiptarë në Fordham University, Shqiptaro-Amerikanët e Çikagos e të tjerë.

Përplasja ndërmjet shqiptarëve me antishqiptarët  28 janar 2014, ora 5:30

Takimi u organizua në zyrat e ansambleistit të shtetit të Nju Jorkut, z. Mark Gjonaj. Në takim kishin ardhë, MOHUESIT E KOMBIT SHQIPTARË  tëjanullatosit:  Bishop Nikoni, Mitropoliti i Korçës Joan Pelushi, Jim Liolin, Lu Fundos, Tom Beno etj.

            *Marko Kepi për DIELLIN shkruan: Ne protestojmë duke kërkuar që në krye të Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë, të vijë një Kryepeshkop si Joan Pelushi, me gjak, gjuhë, nënshtetësi e Kombësi Shqiptare! Uroj që kjo ditë të vijë shpejt!

PROTESTA ZHVILLOHET SONTE, 28 JANAR 2014, NE OREN 5 e 30 /

Nga Dalip GRECA: “Të hënën në mbrëmje të datës 27 Janar 2014, u bë një takim në zyrën e asambleistit të shtetit të Nju Jorkut z. Mark Gjonaj me përfaqësuesit e Kryepeshkopit Janullatos. Ky takim ishte propozuar nga z. L Fundos gjatë takimit të së shtunës të zhvilluar në Shtëpinë e Vatrës. Kishte ardhë në këtë takim Bishop Nikoni, Mitropoliti i Korcës bishop Joan Pelushi si dhe shoqëruesit e tyre. Drejtues i këtij takimi ishte asambleisti Mark Gjonaj, i cili prezantoi disa nga shqetësimet e komunitetit shqiptar dhe protestën e tyre.Takimi vazhdoi qetë me pyetje dhe përgjigje nga të dy palët. Bishop Nikoni bëri një ekspoze të Kishës Orthodokse shqiptare dhe punët lavdëruese që ka bërë Kryepeshkopi Janullatos në ngritjen e Kishës ortodokse shqiptare. Ai argumentoi se Hirësia e Tij është tashmë i pranuar nga besimtarët ortodoksë të gjithë Shqipërisë dhe këtu nga Kisha Ortodokse Shqiptare e Amerikës dhe ortodokësit shqiptarë. Hirësia është një personalitet i njohur që ka bërë shumë për Kishën Ortodokse shqiptare dhe është i vlerësuar në botë. Ai tha se e shihte të pavend protesën që bëjnë shqiptarët e Nju Jorkut dhe kërkoi të dinte arsyen: Përse po protestoni?- pyeti ai. Nuk na nderoni kështu! Ja unë që përfaqësoj ortodoksët shqiptarë të Amerikës jam këtu. Atëhere në emër të kujt protestoni ju? Të ortodoksëve jo. Ai këshilloi që të hiqnin dorë nga kjo pretestë sepse bëhet në kohë të papërshtatshme dhe në vend të gabuar.

Presidenti i Shoqatës Rinore”Rrënjët Shqiptare” Marko Kepi, parashtroi shqetësimet që i kanë detyruar disa nga organizatat t’i bashkohen kësaj proteste. Ai renditi probleme të tilla si: Fortulumturia e tij erdhi si eksark për riorganizimin e Kishës ortodokse, jo për të qëndruar përjetësisht në fronin e kryepeshkopit, ndërkohë që Statuti i kishës Autoqefale të Shqipërisë e kërkon të parin e Kishës me nënshtetësi, gjuhë e Kombësi shqiptare. Po ashtu ai ngriti problemin e ndryshimit të arkitekturës së Kishave të ndërtuara nën drejtimin e Kryepeshkopit, krejtësisht me stilin e kishave greke, kritikoi qëndrimin e Hirësisë për kundërshtimin e ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë, për mospërkrahjen e popullsisë çame dhe refuzimin e Lutjes për viktimat; se nuk njeh genocidin grek mbi Çamërinë etj.

Puna që ka bërë Hirësia e Tij Janullatos është e jashtëzakonshme, tha Mitropoliti. Pse po protestoni? – shfaqi ai habinë e tij dhe shtoi: Aty do të ngrihet flamuri shqiptar, ai amerikan dhe i Universitetit Fordham. Ju jeni kundër? Pse?

Zef Balaj shfaqi opinionin e tij dhe argumentoi pse janë të pakënaqur shqiptarët me Janullatosin në Krye të Kishës Autoqefale Shqiptare.Ai përmendi Kombësinë e Kryepeshkopit, përkohshmërinë e misionit të Tij dhe të tjera shqetësime që janë objekt i protestës.

Nënkryetari i Vatrës Asllan Bushati, tha se Vatra e mbështet protestën. Pasi vlerësoi kontributin e Kishës Ortodokse krahas besimeve të tjera, ai shfaqi rezervat e Vatrës për qëndrimin e Fortlumturisë së Tij në krye të Kishës Autoqefale. Kur statuti e kërkon prerazi se në krye, duhet të jetë një Kryepeshkop me gjuhë, nënshtetësi e Kombësi shqiptare, ai duhej të kishte kryer misionin që mori përsipër në ringritjen e kishës dhe të shkonte. Edhe mënyra se si e mori e fronin me kundërshtime gjatë ceremonisë, Vatra mendon se ishte një arsye e fortë që ai nuk duhej të bëhej Krypeshkop, përderisa kishte zëra kundërshtues. Vidioja me pamje nga marrja e fronit vazhdon e qarkullon në internet. Hirësia e Tij ka bërë pak për përgatitjen e kuadrit drejtues të Kishës. Janë 22 vjet dhe Kisha Ortodokse mbanë sërish në krye një njeri që nuk është me Kombësi shqiptare. Ai erdhi nga Kisha Greke, ku kisha dhe shteti janë bashkë, ndërsa në Shqipëri jo. Përderisa ka mospajtime të Kishës Greke me atë shqiptare dhe e djeshmja e tyre ka qenë një luftë e ashpër, në fronin e Kishës shqiptare duhej të ishte një shqiptar. Nuk pati kohë Hirësia të përgatiste një pasues shqiptar?… Ishte ironike e tallëse përgjigja e tij për përkohshmërinë e Misionit: Ne të gjithë jemi të përkohshëm në këtë Botë?- See more at: (https://gazetadielli.com/ perfundoi-takimi-mes-organizatoreve-te-protestes-me-perfaqesuesit-e-kryepeshkopit-janullatos/#sthash.5h8rMkcf.dpuf)

January 29, 2014

Anastas Janullatos, ky uzurpator i mbështetur nga klane shoviniste dhe antishqiptare, është duke bërë planet e tij për pasardhesin po grek në krye të kishës ortodokse shqiptare.Pasi ndrroi statutin e Fan nolit dhe të dekretuar nga mbreti zog, statut që përcakton qartë se krepeshkopi, peshkopët, priftërinjtë etj, janë prej gjaku gjuhe dhe kombësi shqiptare, statut i njohur nga patriarkana e stambollit si i përjetshëm.

“Statuti i ri lejon që kryepeshkopi mund të jetë dhe një nënshtetas i huaj. Por nuk është e vërtetë. IGNATI është nje grek shovinist, kunder shqiperisë dhe Vorio Epirit. Po te ishte arvanitas, nuk do të rrinte indiferent ndaj çështjes çame. Duke zgjedhur IGNATIN, peshkopin e Beratit, kërkon t’i japë një goditje pikërisht qendres ku u hodhën themelet e pavarsisë së kishës kombëtare ortodokse shqiptare, si dhe u themeluan ligjet kanonike ortodokse shqiptare. IGNATI përgatitet nga kisha greke, qeveria fantazmë e Vorio Epirit dhe partia neo naziste ”Agimi i artë” në Greqi.

Nuk e kuptoj pse at Artur Liolin vlerësoi punën e Janullatosit. Çfar e detyroi? Lobi grek në SHBA? Apo ndonjë perfitim biznesi nga Janullatos? Si duket ky prift e ka harruar Fan Nolin dhe nuk e njeh realitetit e Shqipërise. At Artur Liolin do të bënte mirë të ndihmonte drejtpërdrejtë në shqiperi dhe jo nga kisha e luksit në Boston.

Po ashtu dhe veprimtaria e Ilia Ketrit, është e dyshimtë, për sa kohë shoqëron Janullatosin. Do të vijë dita, që financimet e Janullatosit do te quhen kisha të Vorio Epirit dhe atëherë do të jetë shume vonë.

IGNATI, peshkopi i Gjirokastrës dhe janullatos orgonizojnë çvarrimet, krijojne eshtra te paqena të ushtrise greke në jug të Shqiperisë, problemet me Himaren si dhe ngjarjet e turpshme dhe aspak kishtare të Permetit.

Ne jemi të gatshem të organizojmë një kuvend kombëtar me ortodoksët, për të vendosur në vend vepren e Fan Nolit. (At Marku, “Projekt antikishë…”, gazeta “Dielli”, 30 janar 2014)

Pra, nga sa thamë më lart, del se Shqipëria është sot një zonjë e madhe, me kancerin Janullatos në gji, që lëshon metastaza të rrezikshme çdo ditë e muaj që kalon. Duhet patjetër një ndërhyrje kirurgjikale e shpejtë.

Rasim  Bebo  Addison Çikago  shkurt  2014

SHËN KOZMAI, PROFETI ANTISHQIPTAR

by

NGA RASIM BEBO/CHIKAGO/

Para se të vijmë te Shën Kozmai, të shohim se Krishterimi është vendosur nga perandorë Romake me prejardhje iliro-shqiptare.  Perandori i Romës Kostandini i Madh (306-337) iliriani shqiptar nga Kosova, nxori urdhëresën e famshme për ndalimin e përndjekjeve  të të krishterëve në vitin (311 e. j.) dhe dy vjet më pas (313), urdhëresën tjetër për pranimin  e   Krishterimit  si feja zyrtare e Perandorisë Romake, këto përmenden si  “Edikt, ose Dekret i Milanit”. Në vitin 325 ai thirri Këshillin e Krishterë të Nikesë, ku morën pjese 318 peshkopë. Vuri themelet e supermacisë spirituale të kishës katolike, në botën perëndimore dhe Ortodoksinë, në botën lindore. (E. Jackues, “Shqiptaret”, bot. 1995, f. 152).  (T. Zavalani, “Histori…” bot. 1998, f. 56).     

Grekët flisnin dhe mburreshin me ëndrrat për Greqinë ,greko bizantine. Ndërsa Historiani Robert Angeli ua hedh poshtë duke u thënë: “Greqia ka nisur të quhet zyrtarisht dhe përgjithësisht HELLAS kur u krijua si mbretëri e pavarur më 1830, të erës sonë.  Më parë, dhe sidomos gjatë Perandorisë Bizantine, ajo asnjëherë nuk është quajtur  as Hellas, as Graecia,  as Perandori  Greke ose Helenike, po gjithmonë Perandoria Bizantine dhe kurrë nuk ka pasur perandorë bizantinë të cilësuar  grekë. Grekët  sot që në krye deri ne fund të veprave të tyre kanë mashtruar…”.  (Enigma), bot. 1991,  f. 182).  

Të mësojmë,  se si rrjedhojë e këtij sistemi të veçantë “qeverisë brenda qeverisë”.    E. J. citon Sevasti Qiriazi Dako, shpjegon: “Mund të duket e çuditshme, rezultati imediat i pushtimit turk më 1453 ishte në dobi të patrikanës  bizantine. Mehmeti i II, pushtuesi i Kostandinopojës, duke shfrytëzuar urrejtjen midis Papës dhe Patriarkut, u ngazëllye nga fakti se mund ta bënte Kishën ortodokse të Lindjes që ta konsideronte atë si bamirës dhe mbrojtës të sajin. Ai i dha Patrik Genadit gradën e pashait dhe nxori një dekret që e njihte atë dhe pasuesit e tij, si krerë shpirtërorë dhe civile të të gjitha bashkësive  ortodokse.  Juridiksioni i tij përfshinte të gjithë greket, shqiptarët, bullgarët, rumunët dhe sllavët. Me fjalë të tjera, ky dekret perandorak  e shndërroi  Kishën Ortodokse të Lindjes në një shtet brenda shtetit. Ai e vuri atë nën kontrollin e plotë të grekëve që banonin në Fanar. Që prej asaj kohe, forcat e kishës përdoreshin si armë politike në shërbim të “Idesë së madhe” greke d.m.th. helenizimit të kombeve të tjera të Ballkanit.                                         

Për të arritur këtë qëllim, fanarjotët shpallën gjuhën greke të plotfuqishme. Alfabeti grek, librat greke, shkollat greke, kishat greke u bënë tipar zotërues të jetës intelektuale të popujve të krishterë të Ballkanit, deri në fillim të shek XX.  Despotizmi shpirtëror i Patrikanës ishte më i keq se tirania politike e turqve. Ata që guxonin të ngrinin krye, braktiseshin , mallkoheshin, shkishëroheshin dhe paditeshin tek autoritetet turke, si kryengritës rebelë kundra qeverisë. Autoritetet turke bashkëpunonin haptas me peshkopët grekë për shtypjen e shpirtit kombëtar të shqiptarëve. (E. jacques, “Shqiptarët”, bot. 1995, f. 232).       

Sejdi Kondi shkruan:  “…Për mua, misioni juaj gjatë vitve 1768-1774 nuk duhet konsideruar i mbyllur. Unë do ta quaj atë thjesht fazën e parë…-Tamam – tha Kozma Etoliani që shtoi. – Ne ato vite të vështira ne predikuam paqen,urtësinë dhe qetësinë. – Pra bëmë një rrugë e dy punë – vijoi Sofroni (Patriku i Fanarit). – Kryem edhe detyrimin tonë ndaj helenizimit, por i bëmë qejfin edhe Sulltanit fuqiplotë. – Pikërisht, pikërisht, e  mbështeti Kozma Etoliani. – Kurse tani, në vitin 1775, misioni i juaj do njohë fazën e tij të dytë. Natyrisht, kjo do të jetë faza më e rëndësishme, më e shenjtë. –Perëndisë i qofshim falë! –U shpreh Kozma Etoliani.-Faza e re, -rimori fjalën Patriarku – do t’i shërbejë qytetërimit të mëtejshëm, vetëm mes përhapjes së gjerë të kulturës sonë heleno-bizantine. Që do të vijë mes hapjes së shkollave të reja greke atje dhe ndalimit të gjuhës shqipe, -nuk duroi pa folur Kozma Etoliani … Veç, do qe një mrekulli sikur të siguronim një ferman të dytë prej Sulltanit, -shtoi Kozmai. –Fermani i parë më ka skaduar. Ai më pati ndihmuar shumë. Më ka shpëtuar prej telasheve të shumta. S’është e lehtë të punosh nën hundën e agallarëve apo të bejlerëve shqiptarë. Shumë e drejtë u shpreh Sofroni … –Fermani i ri është siguruar, -u shpreh paksa euforik Patriku. –Vërtet?! – u befasua i gëzuar Kozma Etoliani. –Vërtet, -foli Patriku Sofron. –Fermani i ri u sigurua. Patriku kërkoi që t’i sillnin fermanin dhe urdhëresën e inspektorit të përgjithshëm. Njëri prej tyre pruri shkresat. Osmanishtja e tyre mëse kaligrafike,vula në fund e artë. Patriku  foli duke iu drejtuar priftërinjve: -Miku i nderuar, tok me të vëllanë e tij do të darkojë me mua sonte. Të përgatitet gjithçka… (“Djaj ne veladon”, bot. prill 2011, f. 14-15).                                                                      

Në vitet 1768-1774 dhe 1775-1779,Patrikana Ekunemike dërgoi në vendin tonë Kozma Etolianin (1714-1779), i cili kishte kryer studimet në Malin e Shënjtë, Athos. Ai vinte në Shqipërinë e Jugut për të realizuar qëllimin, që të krishterët e ortodoksë shqiptarë t’i kthente në grekë. Kërkonte të përbuzej e të braktisej shqipja dhe në vend të saj të flitej dhe të shkruhej vetëm greqishtja. Historianë grekë si K. Amantos, M.B. Sakelariou, Vasil Krapsiti etj., Shën Kozmanë e quajnë  “Shpëtimtarë të etnisë greke”  “Apostull i krishterimit” Kudo ku shkonte ai në Epir vendoste kryqe dhe ishte luftëtar i flakët i fesë së krishtere dhe i helenizimit. Ai predikonte në Paramithi:  “Le t’i  shmangemi, vëllezërit e mi, mendjemadhësisë që është krijesa e parë e shejtanit dhe rruga që të çon në katastrofë, prandaj duhet të jemi kokulur;  kokultësia është  rruga e engjëjve, ajo të çon në parajsë.       

Suljotët u tronditen kur dëgjuan këto fjalë të tij, madje disa u egërsuan. Atëherë Kozmai u tha: “Më vjen keq për ju, për kryelartësinë që kini”. Dhe duke shkundur këpucët, vazhdoi me këto fjalë të ashpra: “këmba ime këtu nuk do të shkelë herë tjetër. Nëse nuk i lini këto që bëni, do të shpërbëheni.        ” 

Lind pyetja: cili është krishterimi i Shën Kozmait?  “I shenjtë”,Shënjtor shpallet një person që i qëndron besnik mësimeve të Krishtit dhe kishës së tij, që kanonizohet si i tillë nga një kishë lokale ose universale. Shenjtorit i kujtohet emri në lutjet, me emrin e tij mund të emërohet kisha, mund t’i ekspozohet trupi në altar etj.  Ndërsa, më tej foli kështu Shën Kozmai:  “Dërgoni fëmijët tuaj të mësojnë greqisht, për arsye se kisha e jone është greke. Dhe ti vëllai im, po nuk mësove greqisht, nuk mund të kuptosh ato që thotë kisha e jonë. Më mirë, vëllai im, të kesh shkollë greke në vendin tënd se sa të kesh burime dhe lumenj. Cilido i krishterë, burrë apo grua, që më premton se brenda në shtëpi nuk do të flasë shqip, le të ngrihet në këmbë dhe të më thotë këtu. Unë do t’i marr  atij të gjitha mëkatet në qafë time, që nga dita e lindjes së tij, deri më sot…”  Këtu shihet qartë se Shën Kozmai i ftonte shqiptarët të mësonin greqisht, se kisha greke nuk mund të bëhet kurrë shqiptare. Sa në kundërshtim bien këto fjalë me Jezu Krishtin, i cili çoi apostujt e tij që të predikonin doktrinën fetare të krishtere në popujt e ndryshëm të globit, Por në asnjë mënyrë  që këta popuj të ktheheshin në grekë. Jezu Krishti u pat thënë apostujve:  “Shkoni e bëni dishepuj nga të gjithë popujt, duke i pagëzuar në emër të Atit e të birit e të shpirtit të Shënjtë”. Pra,Krishterimi i Shën Kozmait nuk është krishterimi i Jezu Krishtit, po një krishterim i sajuar nga Patrikana e Stambollit … Ky lloj antikrishterimi, që flet në emër të krishterimit, ka si Ungjill shovenizmin grek. Shën Kozmai gënjen kur thotë se “raca shqiptare është greke”.       

Antropologu  me famë Pitardi, e hedh poshtë këtë version të grekëve.  Shën Kozmai  këshllon të krishterët “që të mos preferojnë pazarët e çifutëve”  ose “Mos pini raki të prodhuar  në fabrikat e Evropës. Sepse në atë raki çifutët lajnë të vdekurit e tyre që t’ju ndotin juve. Çifutët janë pogromet e antikrishtit. Ai është i vetmi prift, që në mënyrë të hapur ka nxitur pogromet antiçifute.” 

Shën Kozmai, më 22 gusht 1777, vizitoi Beratin dhe atje këshilloi beratasit që të bëjnë Pazar të shtunën (sepse çifutët atë ditë e kanë pushim) dhe askush prej tyre, vijoi shenjtori i Vorio Epirit, të mos bëjë Pazar të dielën te çifutët. Kështu që  Shën Kozmai, për shkak të urrejtjes ndaj çifutëve, arriti t’u ndërrojë beratasve edhe ditën e pazarit.  Zhan Klod Faveirial, shkruan: “… dy fjalë për murgun Kozma, roli i të cilit ka qënë tepër  rrënimtarë për kombin shqiptar dhe vllah. Murg i Malit Atos, Kozma, lindi në Etoli, dhe u vra i ngulur në hu, më 24 gusht  1779 me urdhër të Kurt pashë Beratit … për faktin, se ky ishte një agjent politik i cili, duke shkuar nga fshati në fshat, nuk predikonte Ungjillin po kërcënonte me shkishërim nga Patriarkati grek  të gjithë vllehët dhe shqiptarët që nuk flisnin vetëm greqisht. (“Historia e Shqipërisë”, bot. 2004, f. 389).                                 Nga Kozma Etolani, për gjuhën vllahe, citojmë: “Perëndia kur flet me engjëjt, flet në gjuhën greke dhe kur i shfryn djallit përdor gjuhën vllahe” (arkivi qendror i shtetit rumun).                         

Dr. Vakalopulos, në “historinë e helenizimit të ri” shprehet për Kozma Etolianin: “Ai ktheu rrymën e ngjarjeve dhe vulosi me kristianizimin e tij dukuritë shoqërore dhe kombëtare (greke – Sh. D.), veçanërisht në Shqipërinë Jugore dhe Epir”. Me të drejtë rilindësit tanë lëshuan thirrjen patetike: “Jashtë gjuha greke nga shkollat tona, nga kishat tona”. Revista “La nazione Albanese”, viti 1897, nr. 9, f. 4, dhe më` tej, shkruan për figurën dhe detyrën e priftit këto fjalë: “Prifti duhet të jetë sjellës i vërtetë i qytetërimit dhe i progresit me ligjin e tij të dashurisë. Këtu në Shqipëri, ai i shërben prindvrasjes, ai është despot dhe më tiran se vetë pushtuesit.  Ai është kthyer në një skllav që i shërben injorancës dhe paragjykimeve. Prifti është një dhelpër greke. Edhe pushkët vrasëse kane zënë vend në kishë, kështu që është reformuar kulti i Jezu Krishtit”.              

Por kur merr vesh se Peshkopi Janullatos është  anëtar nderi i shoqatës “Miqtë e Shën Kozmait” dhe se ky “Shenjtor” bën pjesë ne kalendarin KOASH. Vlen të mbahet mend shprehja e antishqiptarit të tërbuar Sebastianos, i cili e quan Shën Kozmanë “Dishepull të vërtetë të Krishtit” Dhe Sot Janullatosi po sfidon  Atdheun tonë,  duke e ndërtuar kisha greke në emër të antishqiptarit Shën Kozma. Ky është një emisar politik i shovinizmit grek, erdhi në Shqipëri për të mbjellë përçarjen dhe urrejtjen midis shqiptarëve dhe për të helenizuar totalisht ortodoksit shqiptare. (Gazeta “BOTA SOT” 22-12-2013). Tani qarqet nacionale  klerike greke vendosën të shpallin “luftën e shenjtë” për Vorio-Epirin nën flamurin e Shën Kozmait. Akademiku Kristo Frashëri, për “Shenjtorin” e lartpërmendur nga historianët e sotëm grek e quan “Flamurtar i flaket i helenizimit”.  Studjuesi Pëllumb Xhufi, Shën Kozmanë e quan antishqiptar. Duke qënë i tillë, këshilli bashkiak i Tiranës, përpara se ta zgjidhte A. Janullatos qytetar nderi të Tiranës, duhej t’i kërkonte atij që të mohonte e të dënonte veprimtarinë antishqiptare të Shën Kozmait, si kusht për dhënien e titullit “qytetar nderi i Tiranës”, propozuar nga kryebashkiaku Edi Rama, sepse Kozma Etoliani kërkonte që popullsia e Epirit të kthehej nga shqiptarë në greke. (Enc. “Pirsos”, vell. II,  f. 915).                                           Në kontekstin e veprimtarisë së madhe antishqiptare të këtij prelati të kishës greke, është i padrejtë edhe organizimi në vendin tonë i kampingjeve të 24 gushtit për nder të Shën Kozmait, apostullit të helenizimit. Vlen të përmendet se 24 gushti vitit 1996, në të cilin u mblodhën me joshje alla greke të rinj ortodoksë nga mjaft qytete, që nga Saranda deri në Shkodër në një kamping afër kishës së Shën Kozmait në Kolkondas, ishin të ftuar edhe të rinj nga Greqia. Ftesat ishin dërguar deri në Finlandë nga kisha ortodokse dhe at Kalevi. “Këto kampingje ortodokse, thekson Janullatosi ne fjalimin e tij, janë punishte shpirtërore”  kupto: punishte  shpirtërore për të shkatëruar kombin shqiptar, (SH. D)  Sherif Delvina: Duhet vënë në dukje fjalët e Sebastianos, për Shën Kozmanë i cili tha: “Kisha dhe kombi ynë po nderojnë sot kujtimin e Shën Kozmait të Etolisë, sepse ai ishte jo vetëm një misionar por edhe apostull kombëtar i Greqisë”  

Ish kryeministri i Greqisë, Georges Papandreu, ka folur më 12 qershor 1960: “Pretendimet tona për Epirin e Veriut janë të shenjta dhe të patundura”. Por edhe ne u themi hajdeni ta merreni,  se kufiri atëherë do të vendoset në jug të Prevezës, në kufirin Natyral të Shqipërisë…                  

Ish mohuesi i kombit tonë Fatos Nano ka thënë: se rruga e Shqipërisë për në Evropë kalon nga Greqia. Për figurën e Janullatosit pohon: “Unë nuk mund të mendoj që të ketë ndonjë njeri, i cili të ketë kontribuar më shumë për rilindjen e Shqipërisë si komb i lirë evropian”.  Ndërsa më 11 shtator 1998 F. Nano që nga Lisbona, ku merrte pjesë në një mbledhje ndërkombëtare deklaroi se Kryeqyteti i Kosovës është Beogradi. Ndërsa Azem Hajdari nga Tirana iu përgjigj:  Fatos Nano mos të vijë në Shqipëri. Në këtë kohë, në shtator të vitit 1998 kanë ndodhur dy vrasje, në mbrëmje të territ, vrasje pas shpine, vrasje tinëzare, te dy kanë qenë atdhedashës të flaktë shqiptarë, njeri pishtar i demokracisë,  tjetri strateg i luftës për liri. Azem Hajdari u vra më 12 shtator, kurse Ahmet Krasniqi më 21 shtator të vitit 1998.              

Janullatosi ka lënë trashëgimtarë të fronit.  Peshkopin e Beratit Injatos, e dorëzoi më19 korrik 1998.  Sipas studjuesit Sejdi Kondi, vazhdon:  “Kozma Etolianit ia dua kokën të kripur. Këtu në Berat jo në Stamboll. Ke plot dy javë kohë për këtë punë. Përndryshe në tepsi do të jetë koka e jote. … –Ik tani! –u shpreh sypërdhe Kurt Pasha. –Kaq kisha për të thënë.  Në manastirin e Ardenicës, atje do shtrinte kockat. Ishte vërtetë i lodhur. E kur nuk kishte bërë as plot tri ditë që pushonte atje, kur bam e bam porta e madhe e manastirit. Ndjeu një si të ngjethur në shtat. S’i pëlqyen të trokiturat. Nuk ndodheshin atje as shoqëruesit murgj. Patën shkuar në Fier për t’u furnizuar me ushqime. Nuk më pëlqyen këto të trokitura uratë,  -u shpreh Kozma Etoliani, duke shikuar thellë në sy priftin e manastirit. –Si batare pushkësh më ranë në vesh. – Atëherë mos e hapim derën imzot? Mund të jenë njerëz të ligj.  Kozma Etoliani qëndroi. Hezitoi një çast. Pastaj u shpreh:  Hape biri im hape!  -tha. –Fati im është shkruar: Le të bëhet çfarë është thënë nga Perëndia.  –Kozma Etoliani e njohu në çast. Ferid Aga bëri para. U shpreh. -Përshëndetje hirësi!  Na e bëni hallall shqetësimin. Megjithëse shpresoj që të keni pushuar ca. Në kemi gati një javë që po ju presim.  -Urdhëroni bijtë e mi, -tha Kozma Etoliani. –Çfarë mund të bëj për ju?  Me se mundem t’u ndihmoj? Më thoni! -Duke i vërtitur syrin e shëndoshë priftit të manastirit, Ferid agai foli: -Ne jemi vendas hirësi. Prej një fshati këtu pranë Kolkondas ia thonë. Ndoshta ju ia keni dëgjuar emrin.  –Po, po posi, -bëri Kozma Etoliani. –E di, edi. Në mos gaboj, ai është poshtë në fushë. Buzë Semanit apo jo?  -Pikërisht, -vijoi trukun Ferid agai. Ju e ditkeni shumë mirë hirësi, megjithëse nuk keni qenë asnjëherë në fshatin tonë.  –Do e bëjë mbarë Perëndia që të vijmë edhe atje. Përse jo?!  – Po ne për këtë punë jemi këtu hirësi, tha Ferid agai. –Na ka dërguar fshati. Duam edhe ne të kemi një shkollë për fëmijët tanë siç e kane edhe fshatrat e tjera fqinje.  Koka e priftit të manastirit u var mbi gjoks. Ndjeu gjëmën. Por nuk kish kurajo të ngrinte as sytë e jo më të fliste Kozma Etoloini tha:  -Po mirë atherë. Më prisni nesër. Do të jemi në fshatin tuaj që herët në mëngjes. Besoj se jemi dakort?  -Po përse nesër hirësi?!  -Pyeti si me keqardhje Ferid Aga.  –Sonte është më mirë. Nuk ka arsye përse të vonohemi.  Fshati po ju pret. Madje ne kemi hapur dhe gropën, pra themelin e shkollës sonë. Fëmijët po ju presin. Kozma Etoliani u vu në mëdyshje. Në fakt do qe nisur, nuk do e kish zgjatur, nuk do e kish bërë dy, po të mos i kishte kallur datën fytyra e atij njeriu. Kërkoi sytë e priftit të manastirit, por ato iu vodhën. Qenë gremisur mbi kalldrëm.-Më mirë nesër në mëngjes,  – tha misionari. –Sonte është ca vonë. Aksham hesapi. Ferid agait  iu sos durimi. Boll e ledhatoi këtë plak. Po lozte me kokën e tija. Nuk bëhej shaka me Kurt Pashën. Ai kërkonte në tepsi o kokën e tij, o atë të Kozma Etoliani.  Në çast çorri maskën e mashtrimit. Bërtiti:  -Mjaft me fjalë. Mos e zgjat më! Eja me ne dhe pikë! Vibroi ajri. Kozma Etolianit iu ngjeth prapë trupi. Kurse ne timpan të veshit e flladiti lehte thënia e Ali Pashës.  “Xhaxha! Bëj kujdes! Kurt Pasha është ujk i vjetër! Është i lig. Ruhu!  Ai nuk të do si unë”.  

Më falni, – foli duke pyetur me kurajo. –Cili jeni juve zotëri që po më flisni kështu? A mund të më thoni? Për më tepër që unë nuk ju njoh hiç.            

– Unë jam xhebraili, – reagoi duke pështyrë cigaren Ferid agai. – Jam krye polici i Kurt Pashës.  -Kuptove tani?…  

 Kozma Etoliani mbeti. E vështroi atë njeri të frikshëm në syrin e vetëm. U përpoq të ruante qetësin duke thënë.                                                            

Nuk po kuptoj se çfarë kërkoni nga unë. Pak më parë thatë se jeni prej  fshatit Kalkondas e se doni të ndërtoni si fqinjët tuaj shkollën e re? Kurse tani….  Duke përfituar prej një pauze të shkurtër, prifti i manastirit u bë i gjallë. Ai foli buzagaz, duke iu drejtuar si  hafijeve epo ashtu edhe misionarit helen.  – Po urdhëroni, urdhëroni brenda zotërinj! Një kafe, një çaj. Ose më mirë një ujë të ftohtë. Bën zagushi e madhe.                        

– Ti mos u përzie! Rri urtë e mbaj vendin tënd!  – ngriti sërish zërin Ferid aga. 

– Apo do t’i bësh shoqëri mikut tënd?  

– Prifti sus.                                        

– Kurse ti,  – iu drejtua Kozma Etolianit – ec përpara!  Kështu siç je. Kam urdhër të prerë nga Pashai. Dëgjon!  Luaj vendit!  

 – Po përse duhet të vi me ju?! – u përpoq të qëndronte Kozma Etoliani.  – Ju po më mirrni me forcë!  A e dini se unë jam i pajisur edhe me një irade të Sulltanit?  Kryepolici i Kurt Pashës bëri sikur nuk i dëgjoi fjalët e fundit. Eci disa metra përpara.  Hafijet lëvizën. I dolën pas krahëve Kozma Etolianit. Njeri prej tyre i vuri dorën në kurriz duke e shtyrë. Misionari helen i hodhi një sy të tillë priftit të manastirit, sikur i kërkonte ndihmë. Iu fanitën në sy dy murgjit e tij. Por më kot. Në çastin kur i duheshin ata mungonin. S’munden ta ndihmonin. … –Ku po më çoni kështu more djem?  Unë pandeha se po vemi në Berat.                      

– Po të shpiem në parajsë, – ja ktheu harbutçe Kryepolici.                         

– Ju më thatë se jeni njerëzit e Kurt Pashait! Po a e dini se unë jam mik me të. – Mos e zërë në gojë emrin e Pashait tonë të ndritur,  – reagoi egër kryepolici – se për atë zot ta këpus gjuhën deri në rrëzë.  Zëri i çjerrë iu përplas në fytyrë misionarit si një shuplakë e fortë. Por donte derman dhe foli gjene:  – Po pse more biri i Perëndisë po më flet kështu?!  Çfarë të keqe ju kam bërë?!

– As allahun mos e zërë në gojë!  Kaur i ndyrë! …                           

– Po përse more djem kërkoni të më merrni jetën?  Atë s’ma keni dhënë ju, por Perëndia Të thashë një herë more bukëshkelë që të mos e zësh më në gojë emrin e Allahut, – ulëriti kryepolici që frenoi kalin. – Pusho! Nuk dua të dëgjoj më. – Po ç’ju kam bërë? – vijoi Kozma Etoliani. 

– Ma thoni që ta di që të vdes i qetë! …

– Mos shkoni më tutje!  Ja tek ajo pema atje hidheni litari.  Karvani qëndroi. Kozma Etoliani ishte berë pluhur i tërë. Mezi mbahej në këmbë. Hafijet zbritën nga kuajt. Secili prej tyre nisi detyrën e caktuar. Dy përgatitën litarin. Të tjerët u morën me Kozma Etolianin. I lidhën duart nga pas dhe i hodhën një si kokore leshi mbi kokë. Po ai  s’e pranoi. Kërkoi t’ia hiqnin. Pyeti sërish duke iu drejtuar Ferid Agait.                  

– Po ç’u kam bërë xhanëm?!  Më thoni që të di fajin. Ferid agai heshti mbi kalë. Kishte vapë. Lumi që pranë. As 100 metra më tej. Kozma Etolianin e ngritën në stol, i hodhen litarin në grykë. Para se ti  hiqnin stolin, Ferid Aga i tha: -Fol !  Ç’ke për të thënë! Eshtë fjala e jote e fundit.                                                                                                              -Dua të di përse po ma merrni  jetën,  – tha misionari. – Pasi s’di se çfarë të bëj me ju. T’ju bekoj apo t’ju mallkoj.?                                                 

   – Vërtet i marrë ,  – u shperh si për vete Ferid Aga që shtoi po aty zë plotë.  – Të merret jeta me urdhër të Pashait të Beratit. Je spiun i rusit dhe i venecianit dhe armik i shqiptarëve në dëm të Kombit Shqiptar . Qartë?              Kozma Etoliani s’tha asnjë fjalë. Heshti. Pas sinjalit i hoqën stolin. Kur trupi u lëshua krejt, Kryepolici u shpreh:  – Këputjani kokën, trupin ja hidhni në lumë. Kokën do ta merrni me vete. Pastaj u nisën për në Berat. Ferid aga ecte përpara. Ata e ndiqnin pa fjalë nga pas. Koka e Kozma Etolianit në mes. Qe 24 gusht 1779. (Sejdi Kondi  “Djaj me veladon” bot. 2011, f. 222).

                             Rasim  Bebo,  Addison,  Çikago Janar  2014.                                                                                                                       

 

PËRKUSHTIM, ESHREF YMERIT

by

Nga Rasim BEBO/*

Kur në djep tё pёrkundi nёna. / Tё mёkoj fjalё pёr lirinё. / Sa ndrit dielli e hёna. / ti mendon vetëm pёr Shqipёrinё…

Djepi i fisit të ymerajve pёrkundi paraardhёsit nё breza, derisa vijmё te babai i Eshrefit, HASAN  YMERI, veterani i luftёs sё Vlorёs nё vitin 1920, tё cilin Presidiumi I Kuvendit Ppullorte Republikёs Popullore tё Shqipёrisё, me dekret nr. 4040, datё 14 korrik 1965, e ka dekoruar me medaljen “Pёr veprimtari patriotike”, me motivacion:”Pёr trimёrinё, guximin dhe vetёmohimin qё tregoi nё luftёn kundёr pushtuesve imperialistё italianё mё 1920.

ESHREF YMERI ka lindur nё fshatin Mesaplik mё25-12-1940. Pasi u edukua me elementet e parë te atdhedashurisë në rrethin familjar, ai mbaroi arsimin fillor nё Mesaplik, vazhdoi  shtatё vjeçaren  nё fshatin Ramicё dhe në vitin 1959 mbaroi Gjimnazin  “Ali Demi” tё Vlorёs me rezultatin shkёlqyeshёm.

Nga ky rezultat i përpjekjeve të para për t’u pajisur me dije dhe kulturë, iu dha e drejta pёr tё studjuar nё Leningrad të B. S. pёr gjuhёn ruse. Kur u prishёn marёdhёniet  me B.S, nё qershor tё vitit 1961 ai u kthye në Shqipëri dhe vazhdoi Universitetin e Tiranёs pёr gjuhё letёrsi ruse nё fakultetin “Histori Filiologji”, të cilin e mbaroi me rezultate të lareta nё vitin 1966 dhe u emrua pedagog nё katedrёn e gjuhёs dhe letёrsisё ruse. Mё vonё e caktuan  shef të redaksisё sё botimeve nё gjuhё tё huaja deri nё vitin 1990. Gjatё kёsaj periudhe ai drejtoi redaksinё pёr pёrkthime nё gjuhё tё huaja veprat e Enver Hoxhёs. Mё 1992 filloi sërish punёn si pedagog pёr gjuhёn dhe letёrsinё ruse, deri mё 31 gusht 2003, kur doli nё pesion.

Si specialist dhe punëtor i palodhur e mendjes, ai është marrё me tekstet mësimore, të filluara qё nga viti 1968. Punoi pёr fjalorin e madh frazollogjik 40 vjet rresht. Ka qёnё i ftuar nё shumё seksione shkencore brёnda dhe jashtё shtetit. Mё 16-12-1989 iu dha grada “Kanidat i Shkencave” me vendim nr. 208 tё Komisioni tё Lartё tё Atestimit. Mё 14-12-1994  (sipas  vendimit Kёshillit Ministrave nr. 351 datё 30-6-1993) grada”Kandidat i Shkencave” iu konvertu me gradёn shkencore “Doktor”.

Mё 13-12-1994 me vndim nr.11 tё Komisionit Kualifikimiit Shkencor, merr titullin “Asistent Profesor”,  Dhe Mё 11-5-200, (me vendim nr.53, tё Komisionit Kualifikimit Shkencor,  merr titullin “Profesor”

Euruditi Porf. Dr. Eshref Ymerit, pas njё pune 40 vjeçare (dhjetor 1972-dhjetor 2002), pёrfundoi Fjalorin e madh frazologjik rusisht-shqip prej 1200 faqe kompjuteri, ku pёrfshihen 25.657 shprehje. Ai i hyri hulumtimit tё thelluar nё fushёn e frazollogjisё ruse, i bindur se shprehjet frazollogjike janё pasqyra e shpirtit dhe e fomimit psikologjik tё popullit rus. Me kalimin e viteve qё pasurimi i pa matё i shprehjeve frazollogjike të gjuhës ruse nё gjuhёn shqipe, u bë po ashtu, pasqyrё e shpirtit dhe e formimit psikologjik tё popullit shqiptar

I nderuar Prof.Dr. Eshrefi, Tungjatjeta!

Unё kam printuar shumё artikuj tё tu, qё rrahin kurdoherё problemin e kombit shqiptar, mё shumё nga kushdo autor tjetёr. Ju keni deklaruar: “Unё, si shqiptar me vetëdije kombёtare, nuk mund tё heshtja dhe nuk mund tё heshtё kurrё pёr problemet… kardinale tё kombit shqiptar”.

Me kёtё konseguencё unë, kam paraqitur para lexuesit me njё pjesё tё reduktuar tё artikujve tuaj… Dhe po citoj: Kisha botuar njё shёnim tё shkurtёr nё tё cilin reagoja ndaj shqetёsimit tё disa intelektualёve, pёr faktin qё nё disa kisha shqiptare shёrbesat bёheshin nё greqisht.Ndaj shёnimit tim ka reaguar z. Pirro Prifti, njё servil i Janullatosit ky … mё kёshillonte tё mos merrem me KOASH-in. Por unё si shqiptar me vetёdije kombёtare, nuk mund tё heshtja dhe nuk mund tё heshtё kurrё pёr problemet, tё cilave servilёt Janullatosi e Pirro Prifti u trёmbet si djalli vetёtimёs. Sipas argatit të Janullatist Pirro Prifti, unё duhet tё hesht ndaj deklaratёs sё historianit grek Nikolas Stavros, për tё cilin, hedhja nё dorё e kishёs ortdokse shqiptare ёshtё fitorja mё e madhe e Greqisё nё shek. XX”. …

Unё duhet tё heshtja kur armiku i kombit shqiptar Janullatos ka deklaruar nё gazetёn “Katemirini”. “Nuk e kuptoj idenё e shqiptarёve qё feja e shqiptarit ёshtё shqiptaria. Kёtё tezё ne do ta luftojmё, duke dalё hapur kundёr Rilindjes Kombёtare Shqiptare”.  Unё duhej tё heshtja ndaj shpifjes  sё fёlliqur tё Janullatosit, i cili, para gazetarit amerikan Fred Reed, ka deklaruar: “Zoti Reed, ju jeni njё gazetar i shquar dhe fjala e juaj peshon. Ndaj, ju lutem shumё, sensibilizoni se kёtu duan tё krijojnё njё shtet oundamentalist islamik dhe kanё si qёllim tё shtypin ortodoksinё”.

Unё duhej tё heshtja kurJanullatos sulmonte emigrantёt shqiptarё dhe bёnte kauzё tё pёrbashkёt me partinё nazifashiste “Agimi i Artë” kundёr emigrantёve shqipytarё dhe kundёr Aleancёs Kuq e Zi.

Pirro Prifti ka vendosur dy portrete tё Fan Noli, ç’ka vёrteton se qёnka edhe njё hipokrit i madh. Nga njёra anё, merr nё mbrojtje Janullatosin, si servil i pёshtirё i tij, kurse nga ana tjetёr, para lexuesve kёrkon tё hiqet si fanolist. Hipokritёt e kallёpit tё Pirro Priftit i ka demaskuar Leonardo Da Vinçi (1452-1512  kёtu e ca shekuj mё parë kur thotë: “ Mes budallenjve, egziston njё farё sekti, ku pёrfshihen njerёzit hipokritё, tё cilёt ushtrohen papushim pёr tё mashtruar veten dhe tё tjerёt, por, nё tё vёrtetё,  ata mashtrojnё mё shumё vetёveten  sesa tё tjerёt”.

Kisha shoveniste greke, si pararojё e shovenizmit grekokaragjoz, na ka masakruar personalitete tё shquara tё kombit shqiptar nga radhёt e ortodoksisё shqiptare,  si Papa Kristo Negovani, Naum Veqil Harxhi, Koto Hoxhi, Anastas Kullurioti, Petro Nini Luarasi, Atё Stath Melani etj. Pikёrisht kjo ёshtё arsyeja qё Noli i madh e vlerёsonte ortodoksinё shqiptare si njё pasuri shpirtёrore tё mbarё kombit shqiptar. Prandaj edhe unё nuk mund tё hesht pёr çeshtjet e ortodoksisё shqiptare.  (Sarandё 23 qershor 2013).

Dihet se shteti grek, qё prej themelimit tё tij e deri nё ditёt e sotme, asnjëherё nuk ka pasur nё rendin e ditёs “miqёsinё” me kombin shqiptar. Pёrkundrazi, nё rendin e ditёs vazhdimisht ka pasur armiqёsinё dhe sendertimin e saj pёrmes pabesisё, shpifjeve, mashtrimit dhe hipokrizisё ndaj kombit shqiptar, tiparё kёto, tё cilat pёrbёjnё themelet e kodit moral grek. Faik Konica, nё njё letёr qё i dёrgonte Fan Nolit mё 26 gusht 1940 e njoftonte si mё poshtё: Po ju komunikoj juve njё lajm me rёndёsi, nga njё burim dipllomatik grek i sigurt: Greqia ka pregatitur njё memorandё pёr Konferencёn e Paqes, ku do tё provojё se Shqipёria ёshtё bёrё vatёr panislamike dhe njё sukursalё e Mustafa Qemalit. (vell. 4, f.218).  Pra diplomacia greke, pёr tё shpёtuar Evropёn nga “krijimi “ i njё vatre “panislamike” shqiptare, kёrkon qё Shqipёrinё ta fusё nё “gjirin” e ortodoksisё greke. Gjynah qё s’ia dёgjoi fjalёn presidenti Uillson! Greqia pёr tё mirёn krishtёrimit Evropian “po pёrpiqej”. Mё 1997 Greqia, pёrms Zonjёs Ollbrajt (Allbright), u kёrkoi SHBA qё tё fuste trupat e veta nё Shqipёrinё e Jugut, por zonja Ollbrait u tha: ”Po ç’do bёjё Turqia? Do tu bjerё nga pas”. Dhe nga ky shkak Greqia nuk u fut nё Shqipёri . (Santa Barbara, Kaliforni. 30-11-2012).

Gjithashtu,  ju Prof. Dr. Eshrefi, na keni bёrë tё njohur me Robert Kuper dhe Aleksandёr Konuzin: (Robert Kuper ёshtё pёrfaqёsuesi faktik i Sёrbisё nё bisedimet mes Prishtinёs dhe Beogradit.) Evropa, si gjithmonё, qё prej vitit 1878 dhe deri tani, ka nёpёrkëmbur dhe pёrbuzur kombin shqiptar, duke u radhitur haptazi me krahun e shovenizmit sllavogrek. Ky Robert Kuper domosdo qё ka edhe sponsorizimin e padiskutueshёm tё politikёs ruse, e cila qё prej Kongresit tё Berlinit dhe deri nё ditёt tona, kombin shqiptar e ka pasur dhe vazhdon ta ketё halё nё sy. Por fajin nё kёtё mes nuk ёshtё as i Evropёs dhe as i Rusisё qё qendron pas saj. Faji ёshtё i mbarё popullit shqiptare nё trekёndëçshin Tiranё-Prishtinё-Shkup, qё nxjer nё krye politikanё mercenarё, tradhtarё, tё shitur kokё e kёmbё te Evropa, te kjo varrёmihёse e kombit shqiptar. Sllavёt sёrbomaqedonas, duke vepruar nё sinkron me Evropёn dhe Rusinё nё prapavijat e saj, po e shtojnё presionin pёr zhvlerёsimin e pavarёsisё sё Kosovёs dhe pёr çfaktorizimin e popullit shqiptar tё Maqedonisё… Thaçi hesht, sepse ai ёshtё jo kryeministёr i popullit shqiptar tё Kosovёs, por kryeministёri pakicёs sёrbe tё Kosovёs, sepse ai ёshtё tradhetar i popullit shqiptar tё Kosovёs. Hesht Thaçi, sepse shumё vite mё parё ka bёrё plane pёr shkёmbimin e Veriut tё Kosovёs me Luginёn e Preshevёs, pra, pёr shkёmbimin e një territori shqiptar mё njё territori tjetёr shqiptar…Pёr tё hequr qafe tradhёtinë e Thaçit, tё kёtij mercenari tё shitur te Beogradi, duhet rreshtuar rreth Lёvizjes  “Vetёvendosja”.  (“Tradhetia nё krye tё Kosovёs” 13 masrs 2012).

Aleksandёr Konuzin, ambasador rus nё Beograd, nё rrjedhёn e zhvillimeve histoike nё jetёn e kombit shqiptar, nuk e ndalon dot kush.Rusocarizmi i dikurshёm ka qёnё arqitekti kryesor i coptimit tё trojeve etnike shqiptare, duke filluar qё nga Kongresi i Berlinit, konferenca e Londrёs dhe traktati i fshehtё i Londres pёr zhdukjen e Shqipёrisё nga harta e Evropёs. Ata u ranё kambanave tё alarmit nё tё gjithe udhёkryqet eEvropёs dhe nё mbarё rruzullit tokësor,  se pavarёsimi i Kosovёs do tё nxiste njё reaksion zinxhir nё mbarё botёn. Kanё kaluar mё shumё se katёr vjet, qё kur Kosova u pamvarёsua, por deri tani nuk kemi vёnё re kund nisjen e ndonjё reaksioni zinxhir. Ç’ka ky ambasadori Aleksandёr Konuzin qё Projektin e Shqipёrisё sё Madhe e vlerёsuaka si “tё rrezikshёm” pёr Evropёn Juglindore? Sepse ai, si pёrfaqёsues i thekur i shovenizmit rusomadh, kёrkon tё mbrojё me çdo kusht  interesat sllavogreke, nё dёm teinteresave kombёtare tё popullit shqiptar… Por Shqipёria Etnike do tё krijohet dhe politika ruse, ashtu si deri tani, do tё pёrjetojё dёshtimin e radhёs nё Evropёn Juglindore. Dёshtimi i saj i turpshёm ndodhi me pavarёsimin eKosovёs, kundёr sё cilёs ajo nuk ka lёnё dhe nuk po lё gurё pa lёvizur.

Po diplomacia shqiptare nё Tiranё dhe nё Prishtinё, pse hesht pёr deklaratёn e ambasadorit shovenist rus nё Beograd? Nga kush ka frikё?… Pse hesht Ali Ahmeti, ky servilё i regjur i sllavizmit?… Nuk ka lёvizur as edhe njё grime nga mendёsia enverhoxhiane. (“Jo Shqiperia e Madhe, por shqipёria Etnike…”3-6-2012).  Si ka mundёsi tё ketё argatё tё kollarisur tё Sёrbisё nё Kosovё?

Ju, Prof. Dr. Eshrefi shkruani: “Kur njihesh me  reagimet e prof. Spahiut ndaj fjalёs sё ambasadorit Lauka dhe me sulmet e z.Ymer Mushkolaj kundёr tij, vetvetiu lind pyetja: Si ёshtё e mundur qё kёta tё dyintelektualё radhiten pёrkrah politikёs shoveniste rusoserbogreke dhe bёjnё kauzё me tё kundёr aspiratёs njёshekullore tё kombit shqiptar pёr bashkimin e trojeve etnike nё njё shtet tё vetёm, duke kёrkuar tё venё nё idenё e ekzistencёs sё “kombit shqiptar”? Nё një njoftim tё datёs 13 qershor 2012, qё zoti Flori Bruqi e kishte botuar nё faqen e internetit Agjencioni Floripress, me titull: “Agjentё Sёrbё nё Shqipёri”… Sipas kёtij njoftimi, Milosheviçi paska pasur nё shёrbim 2200 agjentё nё disa shtete tё Ballkanit, nga tё cilёt 700 i paska pasur vetёm nё Kosovё… Edhe pas luftёs nё Kosovё, ёshtё bёrё Kooptimi i agjenturave  sёrbe nё shumё segmente tё jetёs politike, ekonomike, por edhe strategjike”. Prof. Spahiu dhe z. Mushkolaj gjatё kёtyre ditёve, kanё heshtur pёr kёto tё dhёna me tё vёrtetё befasuese, por s’pёrtuan t’i kundёrvihen ambasadorit tё nderuar, dr. Islam Lauka, pёr pikpamjen e tij shkencore tё argumentuara se nuk egziston dhe nuk mund tё egzistojё “komb Kosovar” Pёr kёta dy zotёrinj nuk paska fare rёndёsi egzistenca nё Kosovё e batalioneve me spiunё nё shёrbim tё shovenizmit sёrbomadh.Dr. M. Zeqo thotё: “Kombi shqiptar, e ka krijuar vetёdijen e vet, ka krijuar njёkohёsisht edhe vetёdijen pёr tё tjerёt. E nё gjenezёn e gadishullit (pellazg  shёn. Im) ilirik shqiptarёt janё zhvilluar si komb gjate mijёvjeçarёve, sipas istitucioneve tё indetitetit gjuhёsor, kulturor dhe historic. (“Koha jonё”, 4-8-2003).

Tё huajtё pёr kombin shqiptar. Personaliteti i shquar politik francez Justin Godart (1871-1956), i ka kёrkuar Evropёs tё korrigjoje krimin qё bёri me coptimin e trojeve etnike shqiptare. Kёrkesё pёr ribashkimin e trojeve etnike shqiptare e pati bёrё edhe  senatori Helmёs nё senatin amerikan nё vitin 1983. Tё njёjtёn gjё kёrkon edhe historiani i nderuar, dr.Aleksandёr Lambert, nё njё intervistë qё i ka dhёnё z. Indrit Vokshit mё 10-11-2007. Para pak ditёsh, z. Felikёs Taho botonte kёtё lajm fort interesant nё faqen e internetit:  “Kryeministri turk Erdogan, nё njё intervistё pёr kanalin shtetёror turk,deklaron se Turqia do tё mbёshtesё vёllezёrit shqiptarё, nёse do tё jetё e nevojshme me trupa ushtarake. Ai shtoi mё tej, se populli shqiptar ka tё drejtёn e vetёvendosjes pёr krijimin e njё shteti tё madh Shqiptar, dhe se UÇK-ja nuk ёshtё njё organizatё rebele-terroriste, por vullneti i shqiptarёve pёr tё mbrojtur trojet e tyre. Ai shton se trupat kombёtare turke janё nё gadishmёri dhe do tё ndihmojnё shqiptarёt pёr çlirimin e trojeve tё shqiptareve. Kjo deklaratё ka bёrё qё ministrat e jashtёm grek dhe sёrb tё reagojnё ashpёr. (citohet sipas faqesё  intenetit: “Kryeministri Turk Erdogan: Kёrcёnon me shpёrbёrje tё Maqedonisё dhe tё Ballkanit nёse tё drejtat e shqiptarёve nuk merren parasysh”.12-5-2012).

“Profesori Universitetit tё Columbias, David Philips, i cili ёshtё njohёs i mirё i çёshtjes shqiptare nё Ballkan, pohon se ka marrё njё nismё pёr promovimin e idesё pёr krijimin e Shqipёrisё Natyrale. –njofton agjesia e lajmeve INA”. (Santa Barbara, Kalforni 22-6-2012).

Shqipёria sot: Vёrteton katёrcipёrisht se Shqipёria ka nё krye njё kastё tradhёtarёsh nё pushtet dhe nё opozitё.Ky njoftim vёrteton pёrfundimishtё atё qё unё e kam deklaruar edhe herё tё tjera nё faqet e internetit me moderator  z. Feliks Taho, se Janullatosi ёshtё guvernatori faktik nё Shqipёri i shovenizmit grekokaragjoz, kurse qeveritё shqiptare, qё hipin e zbresin nga pushteti nё Tiranё nuk janё gjё tjetёr, veçse njё turmё kukllash tё fёlliqura që na kane nxirё dhe po vazhdojnё tё na nxijnё faqen para opinionit ndёrkombёtar. Nё kёto kushte, Aleanca Kuq e Zi duhet tё demaskojё rёndё nё sytё e opinionit publik shqiptar kёtё bandё tradhёtarёsh.

(Eshref Ymeri San Francisko, Kaliforni 6-9-2011). Ju Prof. Dr. Eshref Ymeri thoni: “Athina shoveniste ia ka ngrёnё hijen Tiranёs zyrtare qё mё  8-5-1971.  Mё 14-10-2013 Venizellosi u shfaq para shqiptarve me njё hipokrizi tё trefishtё. Greqia nuk ka frikë nga asgjë … “Çёshtja Çame: Venizellos s’e njoh”. Bushati: shih realitetin ne sy”…  Z. Felikes Taho, citon me titull: ”Shqipёri – Greqi – ligji i luftёs ende nё fuqi. 15 tetor 2013. Me pёrgjigjen e tij hipokrite, se gjoja nuk e njeh çёshtjen çame, Venizellosi vertetoi edhe njё herё, se shteti shovenist grek, edhe sot e kёsaj dite, vazhdon tё mbrojё masakrat e pёrbindёshme qё ai kreu me dorёn e Napolon Zervёs kundёr Çamёrisё nё vitin 1944…Venizellos: Degjoni, ju, shqiptarё! Greqia do tё bёjё gjithçka dhe do tё rekomandojё qё Shqipёria tё marrё statusin e vendit kanidat, por kujdes: kjo varet nga Greqia, se rruga për nё Evropё kalon nga Athina. Pradaj mos bёni naze pёr plotёsmin e kёrkesave tё Athinёs, siç jane kufiri detar, mohimi i çёshtjes çame, mosprekja e çёshtjes  sё ligjit tё luftёs, heshtja pёr mosnjohjen e kufirit tokёsor me Shqipёrinё nga ana e Greqisё,  krijimiiI komisionit tё varrezave pёr ushtarёt grekё, ngritja e vorrezave tё reja, pёrvehtёsimi i pushtimit tё kishes ortodokse, avancimi i tё drejtave tё minoritetit grek e kёshtu me radhё”.

Cilat ishin pasojat e traktatit tё miqёsisё Shqipёri-Greqi tё vitit 1996?… Vetёm lёshime pёr gjatë 17 vjetёve tё kёtij traktati nga Shqiperia, shoqёruar me 154  emigrant tё vrarё dhe me ato qё kemi folur mё sipёr. Shpёrfilljen e Greqisё për çёshtjen çame, deri tani e ka ushqyer vetё Tirana zyrtare, e cila eshte tallur me Rezolutёn Çame. Ajo rezolute qe u botua ne Fletoren Zyrtare ishte e 8 prillit 2004. Ky ёshtё njё turp, tej mjeranes qё tallet Tirana pёr 9 vjet. Gjithsesi,  ёshtё si ёshtё, Rezoluta e Fletores Zyrtare, duhet shoqёruar me Dosjen Çame me tё gjitha krimet e shovenizmit grek, e cila duhet t’i dorezohet  Brukselit, Kongresit Amerikan dhe Departamentit tё shtetit. Fishta thotё:  “Shqiptarёt janё si i don armiku”.   (Santa Barbara, Kalforni 21-11-2013.

Dhe pas kësaj ekspozeje me pak fjalë që i bëra veprimtarisë suaj patriotike, sё fundi, O  Prof. Dr. Eshref Ymeri,  ju uroj shёndet me jetё të gjatë për të mirën e popullit shqiptar dhe me shpatё tё mprehtё.

Rasim Bebo, Addison, Çikago janar 2014

*(Me rastin e ditlindjes së tij 25-12-1940)

 

PROTOKOLLI I KORFUZIT, 1914

by

Dy presidentët grekë, në dy segmentet e shekulli, 1914- 2014, të dy i bienin fyellit në të njëjtën vrimë…/

Shkruan:  Rasim Bebo, Çikago/

Çfarë NUK u tha në këtë 100 vjetor politik?  (që gjithsesi është pjesa më e rëndësishme e historisë së Shtetit të Shqiptarëve dhe fundi i një filozofie të dështuar për shkak të njerëzve jo vetëm të pashkolluar historikisht, por edhe të indoktrinuar sistematikisht në mënyrë antishqiptare nga diktatura enveriste dhe sot përbёjne pjesën më negative të Popullit Shqiptar. (Arçivio tag: Gazmend Shpuza, (“SI UFORMUA HISTORIA…” Maggio 12-2013): A e dinë shqiptarët e sotëm se Europa ka qënë në dilemë për vazhdimësinë e tyre politike, sidomos më 17 dhjetor 1914 (me Protokollin e Korfuzit) dhe po të mos ishte Perandoria e Danubit, Austro-Hungaria, Shqipëria nuk do të ishte sot?…

Sipas Mustafa Krujës, dom N. Kaçorri dhe Sali Gjuka: (“…jo vetëm me e shkëputun  vendin e vet prej zotnimit të sulltanit kalifit, por edhe me e shtimë nën hijen e “fort katholik” t’Austro-Hungarisë. E kush ashte i pari qi e kundërshton? Prifti katholik Nikoll Kaçorri, i cili do të ishte gati me pranuem për nji Shqipni “autonome,” ma parë projën e perandorisë otomane… Shqipnija do ta kishte të sigurtë pamvarësin e plotë. Edith Durham dëshmon se pikpamjet e Nikoll Kaçorrit në ato momente përputheshin me ato të Preng Doçit: “Më mirë të mbahemi të lidhur me Turqinë deri sa Shqipëria të Forcohet dhe të organizohet më mirë e të qëndrojë në këmbë me këmbët e saj, se sa të ndodhemi përballë një armiku më të egër, siç është Sërbi që do t’i binte vendit përsipër”.

U fol për kanditaturën në fronin e Shqipёrisë, pati debate, disa ishin për princin protestan V. Vid, kurse klerikët katolik në Shqipëri parapëlqenin kanditaturën e princit mysliman, të Fuadit të Egjyptit. Nga diaspora u kërkua për fronin e Shqipërisë, Esad Pashë Toptani.  Pati propozime për Dervish bej Biçaku, Kadri bej Peqini, Preng Bib Dodën, pa përjashtuar edhe mitrpolit. ortodokës.

Me t’u vendosur në fronin e Shqipërisë, princ Vidi u përpoq të zgjidhte problemin më urgjent dhe më të ndërlikuar të vendit, atë të largimit të trupave greke nga shqipëria e jugut dhe të vendoste  administratën shqiptare në këto vise. Për të zgjidhur këtë çështje, ai hyri në bisedime me qeverinë “vorioepirote” të shpallur në Gjirokastër. Dhe për këtë qëllim Vidi caktoi si komisar të jashtëzakonshëm për Shqipërin e Jugut oficerin hollandes Tomson. Ky shkoi në Korfuz më 10 mars dhe zhvilloi bisedimet me përfaqesuesin e “vorio-epirotëve”, Karapanon. Tomsoni duke ditur se Fuqitë e Mëdha, NKN dhe pric Vidi nuk donin të kishin shumë kokëçarje, u premtoi grekëve disa të “drejta të veçanta” për popullsinë e Epirit të Veriut”. Kompromisi i Tomsonit ngjalli protesta të ashpra në rrethet patriotike shqiptare. Dhe qeveria e Durrësit e Turhan Pashës, po ashtu nuk e pranoi këtë kompronis, prandaj e shkarkoi Tomsonin nga detyra e komisarit dhe u shpreh kundër çdo lloj autonomie për krahinat e jugut. Në këto rrethana, trupat greke, për t’i realizuar planet e veta (pasi ishin tërhequr nga Korça më 1 mars) natën, duke u gdhirë 2 prilli 1914, bënë një puç-kompllot të armatosur me qëllim pushtimin e Korçës. Mirëpo xhandarmëria shqiptare, nën komandën e majorit hollandez G. Sneller dhe korpusi i vullnetarëve me disa qindra fshatarë nën udhëheqjen e Themistokli Gërmenjit, intervenuan shpejt dhe brenda një kohe të  shkurtër e shtypën puçin e kompllotistëve grek.                                                                Repartet e xhandarmerise shqiptare vazhduan marshimin  e tyre për të marrë në dorëzim Kolonjën, Leskovikun, Ersekën etj. Dështimi i puçit të Korçës, vendosmëria e forcave shqiptare për të kundërshtuar çdo veprim shovenist antishqiptar si dhe qëndrimi i ftohtë i Fuqive të Mëdha ndaj planeve aneksioniste greke që shkelnin edhe vendimet e Londrës, e bindën më në fund qeverin greke dhe Jorgji Zografin, se nuk ishte e lehtë të sigurohej “autonomia” e plotë e krahinave jugore. Prandaj grekët, u paraqitën Fuqive të Mëdha kërkesa të zbutura, duke pranuar tani  autonimin e Korçës dhe të Girokatrës pa i shkëputur ato nga Shqipëria, por me kusht që të administrohen nga një guvernator me origjin të huaj, si dhe të formohej xhandarmiria nga popullsia vendase nën komandën e oficerëve grekë me origjine epirote.                                           Qeveria shqiptare e Durrësit i hodhi poshtë këto kërkesa dhe për më tepër, mori vendim që të organizoheshin sa më parë reparte të reja të armatosura, për të dëbuar nga krahina e jugut pushtuesit grekë dhe për të vendosur atje administratën shqiptare. Greqia ishte e përkedhelura e Antantës dhe e Bllokut Qëndror, pasi ato lakmonin pozitën e saj strategjike. Më 24 prill 1914, Fuqitë e mëdha, e njoftuan Venizellosin se ishin të gatëshme t’u bënin lëshime “vorio-epirotëve dhe se mund të pranonin rishkimin e kufirit greko-shqiptar në favor të Greqisë.” Më 5 maj, qeveria shqiptare, nga presioni i gjithanshëm ia besoi NKN zgjidhjen e konfliktit shqiptaro-grek. Bisedimet ndërmjet NKN dhe përfaqësuesve “vorio-epirote filluan më 10 maj dhe përfunduan më 17 maj me nënshkrimin e një protokolli, që u quajt, “Protokolli i Korfuzit”.                                                 PROTOKOLLI  I  KORFUZIT (17.05.1914).                                                   A. Puto shkruan; “KNK. (Komisioni Ndërkombëtar i Kontrollit) nënshkroi me qeverin greke, në emër të qeverisë së V.Vidit. Ishte një lëshim që i bëhej, në marrëveshje midis Fuqive, politikës shoveniste greke, e cila nëpërmjet të ashtuquajturës “Lëvizja autonomiste verioepirote” sinonte të pengonte zbrazjen nga ushtrite greke të Shqipërisë së jugut të parashikuar në protokollin e Firences të dhjetorit 1913 dhe aneksimin më vonë të këtyre krahinave. (në realitet Protokolli i Firences nuk e ka përmëndur këtë fakt, të paktën sipas matrialit të mësipërm, atëhere kemi ne të drejtë të ngremë versionin se ky material është i sajuar kokë e këmbë? GH) sipas P.T. e K. Vendosja e një pozite të veçantë e krahinave të jugut duke u njohur atyre njëlloj autonomie, që përfshinte si pika kryesore: një administratë më vete si dhe një xhandarmëri lokale, që do të vepronte vetëm në krahinat jugore. Të njihej greqishtja, si gjuhë e vetme fetare e komuniteteve ortodokse, ndërsa në shkolla, në organet shtetërore e gjyqësore greqishtja do të ishte e barabartë me gjuhën shqipe. P. i K. Që ajo ishte një manifestim i fuqishëm i qëndresës së popullsisë shqiptare përballë makinacioneve greke. Bisedimet që u zhvilluan dy herë, në mars dhe në maj, në ishullin grek të Korfuzit (Vendi i zgjedhur përcaktonte qëllimin dhe vendimin), vunë në dukje se pretendimet e qarqeve shoveniste greke, ishin po aq të pabaza, sa ishte e tepruar “fryma e pajtimit” dhe e “kompromisit” që treguan në atë rast, ata që u dërguan si “përfaqësues” të Shqipërisë. Protokolli i Korfuzit vendosi një shkëputje të mbuluar keq të Shqipërisë jugut… Protokolli i Korfuzit ngjalli një valë të madhe zëmërimi në të gjithë vendin, por sidomos në krahinat e prekura drejtpërsëdrejti”. (Prof. Puto, “Pavarsia Shqipërisë…”, f. 136-137, 1912-1914. )

Kush ishte koloneli Tomson?                                                            Gazmend Shpuza në shkrimin “Tomsoni dhe Vorio-Epiri” zbulon me vërtetësi të dhëna të sakta, për të cilat nuk mund të hezitohet në trajtimin e figurave të huaja vetëm me vlera të dukshme… (Ndërsa Kristo Floqi thotë:  Ti hedhim një çarçaf përsipër të kaluarës. Shën im) .             Në qoftë se kjo figurë historike, ka ndihmuar në ngritjen e ushtrisë shqiptare, atëherë i është dhënë kjo merite, por kur në momente kryesore është ngatërruar me interesat antikombëtare, atëherë kjo figurë del në hije.  Kur e vërteta provohet, është mbarësi për historinë kombëtare. Një fushatë e ethshme është zhvilluar prej vitesh për të ngritur lartë oficerin Tomson, që erdhi në Shqipëri sipas vendimit të Konferencës së Londrës për organizimin e Xhandarmërisë. Madje për këtë qëllim ishte miratuar një shoqate me emrin “Miqtë e Tomsonit”(?!). Janë zhvilluar mjaft veprimtari për përkujtimin e tij, janë bërë dhe propozime për dekorimin e tij. Disa persona kanë shkuar deri në Holandë dhe kanë vendosur tufa me lule pranë bustit të tij. Kjo fushatë arriti kulmin me ringritjen e një përmendoreje në Durrës, me vendim të bashkisë së këtij qyteti dhe të shoqërisë “Durrësi”. Aty u vunë kurora në emër të personaliteteve qeveritare dhe jo qeveritare (!) Por, cila është veprimtaria konkrete e Tomsonit në Shqipëri, sa i shërbeu ajo forcimit dhe sigurimit të shtetit të ri shqiptar, ruajtjes dhe forcimit të sovranitetit dhe të lirisë territoriale të tij, për çka po pretendohet  aq shumë  dhe për çka ai edhe po nderohet?                    Tomsoni u tregua shumë aktiv kundër të ashtuquajturi komploti xhonturk, të drejtuar nga Beqir Grebeneja. Ai e arrestoi vetë Beqirin, këtë hero të vërtetë të qëndresës heroike të shqiptarëve kundër pushtimit shovinist grek dhe genocidit të ushtruar nga pushtuesi e rinj në trevat etnike shqiptarë të jugut. Arrestoi gjithashtu, si turkoman edhe Çerçiz Topullin, e plot të tjerë. Në kuadër të këtij aksioni të drejtuar nga Tomsoni, u akuzua dhe u dërgua para një gjyqi special, të krijuar nga Komisioni Ndërkombëtar i Kontrollit (NKN) edhe Ismail Qemali. Protogonisti kryesori i aksionit atdhetar dhe diplomatik të shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë rezultonte, sipas tij me shokë, si pjesëmarrës kryesor në këtë komplot turkoman kundër kësaj pavarësie. Pra, në vijim  të kësaj logjike absurde, përfshirja e plakut të Vlorës në këtë “komplot” xhonturk, ishte drejtuar, as më shumë e as më pak, por pikërisht kundër veprës së vet. Absurditeti i kësaj logjike nuk njeh kufi. Meqë behët fjalë për Durrësin, le të na lejohet të kujtojmë se si agjentët e “Megali idesë”, si dhespoti grek i këtij qyteti, Jakovi dhe shokët e tij, më 1912 penguan Ismail Qemalin për ngritjen e flamurit kombëtar në Durrës. Duhet rikujtuar dhe pasur mirë parasysh, gjithashtu, oficerët holandezë të drejtuar nga De Vidi dhe Tomsoni, përballë agresionit shovinistë grek ndaj territorit shqiptar, ruajtën me rreptësi pozicionet e tyre të pretenduar fillimisht prej tyre, të organizatorëve të xhandarmërisë shqiptare. Ndërsa përballë shqiptarëve “rebele”  antidividistë, ata nuk nguruan të angazhoheshin aktivisht në luftime, Tomsoni, megjithëse kishte ardhur thjeshtë si ushtarak në Shqipëri, mori përsipër edhe detyra politike e diplomatike. Ai u caktua nga Vidi komisar i jashtëzakonshëm për viset e Jugut, për të ashtuquajturin Verio-Epir”, të pretenduar nga qarqet sunduese të Athinës. Vidi urdhëroi Tomsonin të hynte në bisedime, me të ashtuquajturin  përfaqësues  të “Vorioepirotëve”.  Në këto bisedime, koloneli pranoi famëkeqin “Protokoll të Korfuzit”. Me këtë dokument do të krijohej “një shtet brenda një shteti”. Pasojat merren me mënd. Ky akt i Tomsonit, u pasua nga pranimi i kërkesës së Spiromilos për njohjen e “Venomeve” të Himarës, siç dëshmon autori holandez Gorrit T.A. Goslinga, shtypi grek përlavdëroi shërbimin e madh që ai u kishte bërë qarqeve shoviniste greke. Ishte pikërisht Tomsoni, ai që kishte hedhur bazat e këtij akti aq fatal për fatet e shtetit të ri Shqiptar. Është kjo arsyeja që po ky shtyp, sipas të dhënave të tjera, e vajtoi vrasjen e Tomsonit, pas 16 qershorit 1914. Këto janë fakte të cilat nuk mund të mënjanohen kurrsesi, sa herë që do të përpiqemi të vlerësojmë apo të rivlerësojmë Tomsonin.                                                Tomsoni u vra pas shpine, nga një agjent italian, kur po drejtonte forcat mercenare të D. Vidit kundër “rebelëve”, ndërsa nuk kishte pranuar, t’i komandonte forcat vullnetare shqiptare në  luftën, për mbrojtjen e trojeve amtare nga sulmi i forcave shoviniste greke. Në të vërtetë, ai  ra viktimë e rivalitetit austro-italian në Shqipëri. Në këto rrethana, është shumë vështirë të pranohet mendimi, se ai ra duke luftuar për mbrojtjen e Shqipërisë (!)  Besohet se portreti real i kolonel Tomsonit është, tashmë, i plotë dhe i njohur për të gjithë ata, që nuk duan të mbyllin sytë përballë fakteve. Sidomos vlerësimi që atij i ka bërë shtypi grek, për sa i takon kontributit të tij të madh në realizimin e përgatitjes së shkëputjes së trevave Jugore nga shteti shqiptar, flet shprehimisht qartë. Nuk ka nevojë për koment. Nga ana tjetër, ky portret nuk ngjason fare, as me trajtimin romantik nga mjaft poetë shqiptarë të kohës, vendi kryesor, midis të cilëve, do apo nuk do ndonjëri, e zë Fan S. Noli, apo edhe ndonjë autor i mëvonshëm  (Asdreni, shën. im). Iluzionet e tyre të dikurshme dhe shkalla e pamjaftueshme e informimit nuk qëndrojnë përpara fakteve dhe nuk mund të shërbejnë si kriter për vlerësimin e Tomsonit. Ato mund të shfrytëzohen sot  vetëm nga njerëz të interesuar për keqpërdorimin e tyre. Si mund të shpjegohet, që megjithëse Tomsoni ndërhyri keqas në luftën e brendshme politike të shtetit të ri shqiptar, në dëm të forcave atdhetare të kryesuara nga Ismail Qemali e Luigj Gurakuqi, dhe në të mirë të forcave reaksionare, separatiste dhe destruktive, të kryesuara nga Esat Pashë Toptani, të këmbëngulet që të nderohet dhe të përkujtohet ai në këtë mënyrë sot në Shqipëri?  Madje të ngrihet edhe ndonjë monument. Si mund të ecin paralel nderimi që po i behet Tomsonit sot në Shqipëri, nga rrethe të caktuara, me vlerësimin që i ka bërë shtypi grek  në prill – maj  1914 rolit të tij në bisedimet e Korfuzit në përgatitjen dhe miratimin e “Protokollit” famëkeq me të njëjtin emër?… Si mund të ecin paralel vajtimi i vrasjes së Tomsonit, nga Noli, Asdreni e poetë të tjerë atdhetarë me vajtimin që i bëri shtypi grek në qershor të vitit 1914 ?… Për atë kohë, një dukuri paradoksale e këtij lloji edhe mund të gjejë shpjegimin e vet me gjendjen e Shqipërisë, me shkallën e informimit të njerëzve, me përpjekje për të gjetur rrugëdalje nga gjendja me të cilën ndodhej Shqipëria. (A. Kotini, “Tre gurët e zezë në Prevezë”, bot. 2000, f. 641). Si ka mundësi të gjithë këto figura historianësh me tituj të lartë si: Kristo Floqi (1876-1951),  Vasil Dilo (1867-1958), Arben Puto, Kristo Frashëri e të tjerë, të shkruajnë me mijëra faqe  (Av. Dr. Vasil Dilo, që  numëron rreth 4000 faqe) dhe të mos shkruajnë asnjë fjalë për Kolonelin Tomson, i cili i vuri kazmën tërësisë territoriale të shtetit shqiptar  dhe sovranitetit të tij?… Kështu vërtetohet fjala e Kristo Floqit që tha:  “të kaluarës do t’i hedhim Çarçafin”

Për gjendjen kaotike në Shqipëri, qëndrojnë qarqet e huaja: serbe, franceze, ruse, greke, turke, italiane. Bartësit kryesorë të së keqes në Shqipëri në atë kohë qenë: reaksioni feudal proserb, pro italian,… i udhëhequr nga Esat Pashë Toptani, reaksioni grekoman  i udhëhequr nga peshkopët grek (Jakovi e Germanos), J. Zografos, Spiromilos,etj., reaksioni turkoman i kryesuar nga Myftiu i Tiranës Musa Qazimi etj.                                                                               Diplomati Ferdinanto Salleo shkruan: “Komisioni ndërkombëtar i ngarkuar nga Fuqitë dhe i mbështetur nga marrëveshja italo-austriake të Abazia-s, vijoi negociatat me autoritetet greke, ku ishin të pranishëm edhe “epirotët” e Zografosit. Negociatat u mbyllën më 17 maj me “dispozitat e Korfuzit,  të cilat do t’u parashtroheshin  kryeqyteteve evropiane, që lipsej të garantonin vënien e tyre në jetë. Në të vërtetë, miratimi erdhi më 2 korrik. “Dispozitat”  konfirmuan domosdoshmërinë e tërheqjes së plotë nga ana e grekëve .  (“Shqipëria gjashtë muaj mbretëri”, bot. 2000,  f. 78). Më 17 maj 1914 u nënshkrua Protokolli i Korfuzit, ose protokolli i turpit, i cili, sipas shprehjes së anëtarit britanik të atij komisioni, Sir Harri Lamb, “nuk bazohej n’asnjë të vërtetë e prandaj, logjikisht, duhej hedhur në shportën e plehrave”.                    Harri Lamb e kuptoi se Komisioni i Kontrollit, në Korfuz, bëri marëveshjen me përfaqësonjës të qeverisë greke dhe jo të Shqipërisë së jugut. Në këtë Protokoll parashikohej që dy prefekturat në jug të Shqipërisë, ajo e Korçës  dhe e Gjirokastrës, ndonëse formalisht do të bënin pjesë në shtetin Shqiptar, do të kishin një administratë më vete, pothuajse autonome, organizimi i së cilës i lihej në dorë NKN, e cila pranoi edhe kërkesën e Spiromilos për t’i njohur krahinës së Himarës, në një zonë që shtrihej tani në 14 fshatra të bregdetit të Jonit. (“Forumi Shqiptar”, 22-6-2006).

Dy presidentët grek në dy skajet e shekulli 1914 – 2014, të dy të njejtit  fyell i bien.

Fjala e presidentit grek më 1914: “Po i japim fund punimeve të konferenëës sonë lidhur me përpjekjet dhe luftën tonë, duke shprehur konsideratën më të thellë për të tërë të angazhuarit në mënyrë aq të larmishme në këtë luftë, duke bashkëpunuar me ne, në mënyrë të veçantë për metropolitin e Korçës, drejtoj  konsiderata të thella për zotin I. Permenidi, altruizmi i të ëilit u tregua qartë në këtë luftë si dhe gjatë periudhës së pushtimit, zotit  Karapano, bashkëpuntorin tim të ngushtë, jam i detyruar të shpreh mirënjohje të thellë për zotin Bushion i cili shfytëzoi luftën në kohën dhe vendin më të vështirë, duke ngritur moralin e ushtarëve dhe të ofiëerëve. Me zërin e luftës për Epirin, kujtojmë lulen e ushtrisë, të pa harruarin AI. Romas, kujtojmë Karasevdanë, Karaiskon, Zhras, Furidhin, Kandilisin e të tjerë të paharruar, kujtojmë shërbimet e bëra prej Gavaras, Conosit, e shumë oficerave dhe ushtarëve të tjerë, që në luftë kërkonin lirinë e Epirit, por më shpejt takuan vdekjen. Në emër të këtyre, shprehim mirënjohjen, respektin dhe konsideratë më të thellë për shërbimet e kryera, për nderin që i sollën kombit”.             

Presidenti grek Papulias: Helenizimi i Vorio-Epirit, krenarë më 2014                           Presidenti i Greqisë Karolos Papulias në letrën përshëndetëse drejtuar OMONIA-s me rastin e 22 vjetorit të themelimit të organizatës së minoritetit grek në Shqipëri, ka shprehur hapur krenarin e tij për helenizimin e trojeve që i cilëson vorio-epirotë. “Prania shekullore e helenizimit vorio-epirot në shtëpitë e stërgjyshërve, është gjithmonë një burim frymëzimi dhe krenarie për të gjithë grekët, sidomos në një kohë kur atdheu, por edhe rajoni më gjërë, përballet me një numur të madh sfidash”, shkruan në mesazhin tij presidenti grek. Ai u bën thirrje të gjithë bashkatdhetarëve që të mblidhen rreth OMONIA-s dhe të punojnë për kauzën e përbashkët. “Unë shpresoj që në të njëjtën kohë dhe OMONIA të marrë të gjitha ato nisma të ëilat do të tregojnë se nga lufta e përbashkët për të mbrojtur të drejtat e grekëve në Shqipëri nuk përjashtohet askush, pa ambicie personale dhe rivalitet”. –shkruan Papulas. (Forumi, 6-4-2012).                            Papulias, në vizitën që bëri në Shqipëri, të parin takoi peshkop (guvernatorin) Janullatos, për të cilin Papulasi është krenar që përhap helenizimin në Shqipëri. Jaullatosi e ka kthyer Shqipërinë si tokë e pushtuar prej tij, duke i shtuar anë e kënd kisha, shkolla, varreza, kryqe greke. Kohën e fundit, greku Janullatos shoqëroi të ftuarin Vasili Gjokakas prefekt i Thesprotisë për të parë kishat e reja kushtuar murgut Shën Kozma, i vrare në Berat për shkak të përhapjes së helenizimit dhe gjuhës greke që para 235 vjetëve. Të dy personalitetet bënë lutje për shpirtin e Shën Kozmait në kishat të ndërtuara për nder të tij në Mursi, Aliko, Livadhja, Vrisera , Himarë, Çarçovë. Këto janë gurë themeli për të shkruar historinë greke. (Dielli 22-12-2013).                    Në gazetën “Bota Sot”, është botuar një shkrim, ku denoncohet mbajtja në Tiranë e meshës në gjuhën greke dhe jo në gjuhën shqipe, ku ndër të tjera thuhet: “Por sot në zëmër të Tiranës në ditën e krishtlindjeve Kryepeshkopi grek Janullatos mbajti meshёn në gjuhën greke, ku të pranishëm ishin edhe zyrtarë të lartë, mes tyre dhe kryeministri Rama”.

(A. Llalla, “BOTA SOT”, 26-12-2013)

Tungjatjeta!  Z. Papulias Presidenti i Greqisë!                                                    Edhe unë jam çam, ( tre vjet më i mdh nga ju) me nënë dhe babë nga Shalësi i Konispolit, si dhe Ju nga Voshtina e Fllorinës Çamëri shqiptare, ndërsa ju, Z. Papulias jeni konvertuar në grek. Historiania E. Kocaqi thotë: “Nuk ka komb grek të mirëfilltë, por një komb artificial, (shqiptarë, vllehë, sllavë, turq)  me një gjuhë që nuk është gjuha e popullit. Për t’i bërë të gjithë këta një komb u përdor greqishtja si gjuhë, feja ortodokse, dhe ideologjia heleniste si nacionalizëm. Një nacionalizëm i tejskajshëm nga një komb, që nuk është komb, është i pashembullt në histori”. (Roli…”, bot. Emal, f. 199).  Unë jam kryelartë me kombësinë mijëravjeçare shqiptare, ndërsa per ju, vlen për të dëshëruar. Ju si grek, më keq se grekët (semito-egjyptianë),  keni përdorur dhunën kundra vëllait tuaj çam, Qeveria Shqiptare nuk iu përgjegj dhunës me dhunë për minoritetin grek në Shqiperi. (J. Margaris,  f. 137). Pas pushtimit të Çamërisë në mars të vitit 1913, Juve u është hapur oreksi për vorioepirin. Pas një viti, më 1914, ngjallët Protokollin e Korfuzit (të vdekur), i cili këtë vit mbush 100 vjetorin. Ju shprehet hapur krenarinë për helenizimin e trojeve, që i cilësoni si vorio-epirotë, gatim i priftit Janullatos. Ju theksuat:  “…për të mbrojtur të drejtat e grekëve në Shqipëri, nuk përjashtohet askush, pa ambicje personale dhe rivalitet”.- shkruani  Ju…

          Prit Z. Papulas, se je mohues i gjakut tënd në trupin tënd. Ç’kërkon më shumë për një grusht minoritarë grek në Shqipëri me 087% të popullsisë, rreth 30.000. Ndërsa çamët janë me  me popullsi 6%, rreth 500.000. kur qeveria shqiptare i ka grekët në krye të vendit me peshkopin grek Janullatos, i përfolur (guvernator), Vangjel Dule zëvëdës kryetar parlamenti, ministra si Ksera , Tavo, dhe hadhjarin e Sali Brishës Theofan Kalivioti, renegati bollano etj. Pregatitët dy puçe kundra Shqipërisë brënda nje dekadë e gjysmë dhe nuk fituat. Tani do përkujtoni 100 vjetorin e “Protokollit  të Kofuzit” dhe “Shën Kozmanë” në kishat që ndertoi Janullatosi, në emër të tij dhe per nder te tij, kishat greke në tokat shqiptare. Vallë a ka ku të shkoj më? Kur ju i kerkoni minoritetit ambicje personale dhe rivalitet…  Zoti President i Greqise, kur ju keni qeverinë shqiptare më greke se vetë ju grekët, kur kjo qeveri ha koka kuadrosh si të Sokol Olldashit. Zoti e bëftë mirë. Respekt z. Papulias nga bashkëkombësi i prindërve tuaj, Rasim Bebo.

                             Rasim Bebo,  Addison, Çikago USA         

 

M A Q E D O N I A Z O N J Ë

by

Të dua o shqipe, o zot i Arbërit dhe të falënderoj, që na ruajte gjuhën shqipe, që ti na ke dhuruar! Ti, dikur na e fale një atdhe më të bukur se dherat e tjerë, por ne nuk ditëm ta ruanim tërësinë e tij! Ruajna këtë pak atdhe që na ka mbetur!…/

Nga Rasim BEBO/Chikago/

  Është fatkeqësi, se si ka marrë rrugë, që me emrin “Maqedoni” të quhen sllavët në Maqedoni, madje këtë termë përdorin shumë profesorë dhe doktorë shqiptarë. Njeri nga këta është Prof. Dr. Vebi Xhemaili i cili ka shkruar: “Falsifikimi i historisë kombëtare”, në gazetën “Dielli”, tetor 2013, f.33. Në Strugë është vendosur një pllakatë përkujtimore me këtë mbishkrim:  “Shqiptarët para 100 vjetësh kanë marrë pjesë në kryengritjen  maqedono – shqiptare , kundër okupatorit sërb”. Këtu ka një të drejtë, se sllavët e maqedonisë nuk luftojnë kundra sllavëve të sërbisë. Ajo që kundërshtohet është: se “emri maqedon- emri shqiptar dhe nuk është emër sllav. Z. Vebi Xhemaili e gjuajti me gurë emrin maqedon dhe  për këtë,  Z. Fahri Xharra thotë: “Kur ne, të kaluarën tonë jemi, duke gjuajtur me gurë, duke mohuar dhe duke mospërfillur ate e përvehtësojne të tjerët”. Ndersa ka figura të sllavëve në Maqedoni që thonë të vërtetën: “Vetë Konstandin Milladinov, poet i parë, asnjëherë nuk pranon se është maqedon,  ai, në fakt, e quan veten Bullgar, dhe të gjithë këta njerëz, që na paraqiten sot si ”maqedon i kosideron si bullgarë”. (“Rrënja”, pril 2011).                                                                                                                                                                                                                     Sllavët e Maqedonisë, në mungesë të historisë së tyre, shpikën historinë e paqënë, në mungesë të emrit, në mungesë të kombësisë, në mungesë të personaliteteve, përpiqen të përvehtësojnë personalitete  më të mëdha të shqiptarëve: Skënderbeun, Nënë Terezë. Migjenin.

Asimilimi u përballua gjatë 520 vjetëve të sundimit otoman, por ndodhi vetëm nga viti 1913 e këtej, kur e pushtojë sërbia dhe vazhdoi deri gjatë regjimit komunist.

Tani le të shikojmë se cilët janë maqedonët dhe cilët janë sllavët?                                 Historiani Amerikan Edwin Jacques shkruan: “Mbretëria e Maqedonisë (700-336 p.e.s.) Perdika  duhet të ketë qënë themeluesi i mbretërisë së tretë Maqedune, të krijuar në vitin 815 p.e s. dhe mbreti i parë i saj ishte pikërisht Perdika.  Herodoti e quajti si themeluesi i parë, i larguar nga Argosi pellazg, për në Iliri.  Kjo mbretëri përfshinte Selenikun dhe shtrihej në jug, me kufi Epirin, kurse në veri, me Ilirinë.  Kryeqyteti i saj ishte Edesa , sot Vodena në Maqedoninë perëndimore.   Më pas erdhën brez pas brezi mbreter të përmendur maqedonas, shqiptarë të sotëm.        Aminta (540-500).  Ky pranoi refugjatë të shquar të syrgjynosur nga Athina, si despotin Pisistrati me te birin Hipia me 510 p.e.s.  I cili zgjeroi mbretërin e tij drejt lindjes. Dari i Persisë në vitin 513 p.e.s. kaloi Hellospontin dhe pushtoi një pjesë tokë të Trakisë.

Ai i dërgoi mbretit Aminta një delegacion prej 7 oficerash më 507 p.e.s., për t’i kërkuar një dhuratë nga toka dhe nga uji si shënjë nënshtrimi. Aminta i nderoi miqtë me një festë të madhe. Persët ngulën këmbë që atje të merrnin pjesë edhe gratë maqedonase, mirëpo sjelljet e tyre të pahijshme, prej pijaneci, e zëmëruan të birin e mbretit, Aleksandrin. Prandaj ai sajoi një marifet, duke i larguar grate nga tryeza dhe i zëvëndësoi ato me djem të rinj të veshur si gra, por të armatosur me thika. Kur ambasadoret e kaluan masën, e paguan me kokë.  (f.98, nr. 21). Të kuptojmë se Aminta me qeverinë e tij, nuk iu përkul mbretit Dari, si më i fuqishmi i kohës para 2520 vjetëve, siç përulet sot, qeveria e jonë në mënyrën më të neveritshme, duke njollosur historinë tonë mijëravjeçare.                                                        Aleksandri I (500-454  Shprehu admirimin e rij për kulturën greke duke inkurajuar lidhjet e ngushta me Greqinë. Poeti më i madh lirik, Pindari i Tebës, thuri poema që e lavdëronin Aleksandrin. Atij i dhanë titullin “Felelini” ose “Miku i grekëve”. Një titull i tillë, dëshmon se mbreti i Maqedonis nuk  ishte grek. Herodoti na tregon, se njëherë Aleksandri i Maqedonisë shkoi në Olimp për të marrë pjesë në garat panhelene. Grekët deshën ta perjashtonin nga garat se nuk ishte grek por barbar. Mirëpo Aleksandri dëshmoi se ishte pasardhësi i Herkulit dhe i mbretërve të Argosit, atëhere ata e pranuan në gara.  (f. 98, nr 22).  Kur themistokliu u dënua nga Athina, Aleksandri i dha srehim në Pidna të Maqedonisë.        Perdika  II (454-413). Një fragment: “Athina nxiti trakasit në veri e në lindje përtë pushtuar Maqedoninë. Tuqididi lëvdonte kalorsinë maqedonase duke thënë: “Kur hidheshin në sulm, askush nuk mund t’u bënte ballë, pasi ishin kalorës të zotë dhe të armatosur mirë e me parzmore. (f. 99, nr. 27). Perdika, ashtu si i ati Aleksandri i-I-rë , i ftonte greket e shquar në pallatin e tij në Edesa. Kështu ai mirëpriti aty  Melanipidin, nje autor i shquar  lirikash. Hipokratin (460-375) p.e.s. “Babai i Mjekësisë i lindur në Kosin Pellazg, sherbeu te Perdika si mjek në pallatin e tij. (f. 100, nr. 28).                                                                                 Arkelau (413-399  hipi në fronin e mbretit të Maqedonise  pas të atit. Plini në veprën e tij “Historia Natyrore” shënon: “dhënia e udhëzimeve në bujqësi ishte një zanat me dinjitet të lartë, që faktikisht ushtrohej nga Arkelau. (f. 100, nr.32). Arkelau mirëpriti poetin tragjik, Euripidin, si pas Eskilit… Ai u largua vullnetarisht nga Athina për në mërgim në vitin 404 p.e.s., për arsye se vepra e tij nuk gëzonte njohjen e duhur nga njerëzit. Dy vjet më vonë pësoi një vdekje tragjike në pallatin mbretëror të Maqedonisë, i ushqyer nga qentë e mbretit. (po aty,nr.31).      Vijnë me radhë mbreterit e Maqedonis: Eropi i II (399-394 p.e.s.), Aminta II (393-369 p.e.s.), Aleksandri II 369-366 p.e.s.), Ptolemeu (366-364 p.e.s), Perdika III (364 -360 p.e.s.).                   

     Filipi II (359-336).  Në vitin 358 p.e.s. u martua me Olimpian, motrën e mbretit Aleksandër të Mollosit, krijoi një aleancë të ngushtë me Mollosët e Epirrit, të cilët, sipas gjeografit grek, Strabonit, u ngjanin maqedonasve nga gjuha, veshja dhe zakonet. (f.101, nr. 33). Për herë të parë në Histori të tri mbreterite pellazge Maqedoni,Epiri, dhe Iliria, d.m.th. shqiptarët e hershem, u vunë nën një prijës, nën mbretin Filipi II. Ai konsolidoi Maqedoninë dhe e zgjeroi më vonë, nëpërmjet “Falangës Maqedonase”, legjendarja e këmbësorisë.

Aleksandri i Madh (336-323 p.e.s,).  Aleksandri i III, i biri i Filipit, i njohur edhe me mbiemrin Leka. Hyri në histori me kalin kaluar. Lindi në Korrik të vitit 356.e.s., në Pela, në v.p. të Selenikut. Plutarku shkruante se të gjithë falltaret e Efesit, pasi vështruan rrënojat e tempullit të djegur, rendën nëpër rrugë duke thirrur: “ Ky ishte sinjali i lindjes së atij që do të shkatërrojë të gjithe Azinë. (F.104,nr.38

Histori­ani Nebi Dervishi thotë: “…se Leka i Madh nuk është i pazot, pasi burimet histo­rike flasin se trashëgimia e maqedonasve antikë u takon shqiptarëve, më shumë se çdo populli tjetër në Ballkan. (“Rrenjet prill 2011)

Prof. Oto Myleri Thotë: “Mbretëritë e këtyre tri provincave: Epir, Maqedoni dhe Iliri, vishnin një lloj rrobash, kishin të njëjta zakone, dhe lidheshin me krushqi e me gjini kurdoherë midis tyre. Kësisoj Nunela e Aleksandrit të Madh, ishte iliriane, kurse e Ema, Olimpia, prej Epirit, nga dera e Pirros.                                                 Cilët janë këta sllavë që na kanë shqetësuar dhe na shqetësojnë?                                    Tajar Zavalani thotë: “Invazioni Sllav”, vend banimi i tyre fillestar kanë qënë moçalet e luginës së lumit Priper të Biellorusisë që quhej Posleje. Jetonin duke zënë peshk dhe gjuanin kafshë të egra.      

    Më 617, një fuqi e kombinuar avaro-sllave arriti kulmin. Si një valë deti prej njërëzish, shkruan Prokopi, me burra, gra dhe fëmije, ata u vërsulën duke e kthyer në gërmadha dhe zhytën në gjak Ilirine,  Maqedoninë, Trakën, Epirin. Ata vranë dhe masakruan të gjithë njerëzit, pa dallim seksi apo moshe, që u ra ndër duar. Si mbas llogaritjeve, më se 200.000 vetë humbën jetën, ose u rrëmbyen si skllevër gjatë invazioneve.

Historiani anglez William Temperley shkruan: “Sllavët shkatërruan monumentet e mrekullueshme të qytetërimit romak-bizantin që ishin krijesat e gjeniut të perandorëve të mëdhenjë romako-bizantin, me origjinë shqiptare të Dioklecianit dhe Justinianit.

Sllavët më herët nuk janë përmëndur fare, askush nuk i ka njohur me një emertim kombëtar, sepse kjo hapësirë ishte shqiptare, territori shqiptar, popullata shqiptare, ndërsa sllavët në Maqedoni ishin pakicë, raja, që i solli në luginën e Vardarit Perandoria Osmane për të punuar tokën, me që otomanët me shqiptarët patën probleme të vazhdueshme. Kështu, si kundërvënie të popullatës së rebeluar shqiptarë, sollën kolonët sllavë nga përtej Karpateve dhe nga Bullgaria.                Historiani Chek, Prof. Dvornik: “Sllavët nuk kanë asnjë legjendë  heroike që të kujtojnë vendosjen e tyre  në Gadishullin e Ballkanit. (A. zavalani, “Histori …”, f.71).

Kronistët nuk i përmëndnin fare, ndërsa vllehët ishin të pranishëm në këtë hapësirë, ndërsa tani janë asimiluar  në sllavomaqedonas. Në kohën më të re, Tito i pranoi sllavo-maqedonasit,  për të krijuar një zone tampon në mes të sërbëve dhe bullgarëve, përkatësht për të dobësuar  ekspansionin sërb, por edhe për të penguar afrinë sërbe me Greqinë.

Federata Jugosllave bëri investime në Maqedoni dhe dha benefice. U dha detyrë të ndiqnin aty shqiptarët vendës, veç dhunës dhe vrasjes sistematike, por dhe shpërnguljes për në Turqi. Sllavët, që banonin në fshatra që nga koha e Turqisë, i sollën në qytet, në vendet më të preferuara, madje sollën dhe vëllezër sllavë nga Greqia, krijuan administratë në gjuhën sllave. Ndërsa shqiptarët i përjashtuan,kurse ata që nuk ishin shqiptarë, u detyruan të emërtoheshin maqedonas. Komuniteti i numurit vllehë u bënë sllavo-maqedonas, duke shtuar në emra mbaresën sllave.   Fatkeqësisht edhe shqiptarët e besimit ortodokës, që në Maqedoni ishin të shumtë, të cilëve më parë ua morën kishat, u regjistruan dhe ua imponuan emertimin sllavisht .Kështu, ka ndodhur, që nëna shqiptare e besimit ortodokës, nuk di asnjë fjalë sllavisht, ndërsa djali publikisht nuk thotë asnjëherë ndonjë fjalë shqip, madje ka nga ata qe mohojnë gjuhën kombëtare.  (G. Adili “përvehtësimi i Historise”,12-2-2009).

Sllavët e Maqedonisë, të cilët kanë kapur majat e të gjitha istitucioneve,  janë shumicë në të gjitha strukturat e shtetit, me një emertim te përvehtësuar “Maqedoni”.  Maqedonia kurrë nuk ka qënë as e Greqisë as e Bullgarisë, Vendasit ishin shqiptarë. Ka kohë që akademikët sterilë të Shkupit, përpiqen të përvehtësojnë Skënderbeun, bëjnë libra, shkruajnë tekste të porositura nga lartë, mirëpo kurrsesi nuk u del hesapi, sepse të tjerët nuk ua pranonin Skënderbenë për të tyren. Disa bënë perpjekje për të bërë të tyren Migjenin, mirëpo nuk kishin si të arsyetojnë, pse ai shkroi në gjuhën shqipe dhe nuk bëri asnjë resht në gjuhën sërbishte, atëhere u tërhoqën. Kur u bë e njohur Nënë Teraza, bënë çmos për ta bërë të tyren, se ajo kishte lindur në Shkup, por në Maqedoni nuk ka sllave katolikë, por ka vetëm shqiptarë katolike. Kështu iu shmangën kombësisë dhe i vunë në pah, shkupjania Nënë Tereza. Në kohën e Nënë Terezës pjesa dërmuese në Shkup ishin shqiptarë katolik dhe myslimanë.                                                                       Z. Branko Manollovski, personaliteti njohur në diasporë, kur filloi shkollën fillore nuk dinte asnjë fjalë sërbisht, por, shkolla sllave ia regjistroi emrin me mbrapa shtesa sllave dhe kjo i mbeti, ky nuk e ka të paster emrin si të Josf Bakërit, që ishte një brez më i vjetër. Z. Branko Manollovski, që është shqiptar vetëm me emër të sllavizuar.

Edhe këta sllavë e kuptojnë, qe nuk e kanë të tyren emrin Maqedoni. Kur këta bisedojnë me kushrinjtë e tyre të gjakut sërb ose rus, ata jane sllavë. Kur bisedojnë me perëndimin, anglezë, amerikanë etj., ata kthehen e bëhen maqedonë.             Në vitin 1991, kur ish Republika Maqedone e Jugosllavisë u bë republike e pavarur në Ballkan, udhëheqësit e saj adaptuan për flamur të tyre kombëtar flamurin e Aleksandrit të Maqedonisë. Të adaptosh emrin e lashtë të Maqedonisë si emer kombëtar të republikës së krijuar në shekullin XX dhe të adaptosh për këtë republikë të re flamurin e Aleksanddrit të Maqedonisë, këtu kemi të bëjmë me një ndryshim të rremë, të falsifikuar të indetitetit kombëtar “Kush na ka faj, se vetë i kemi verbuar sytë tanë, me duart tona’’! thotë, Aristidh Kola!

Z. Manollovski sjell tre emra konkrete të personaliteteve tona, prindërit etyre kanë qënë shqiptarë. Video Smilevski, që u shpall Heroi popullit në Republikën e Maqedonisë, sa ishte gjallë, nuk tregonte se ishte shqiptar, ndonëse e kishte djalë  halle. Personi tjetër ish-Kryetari i Akademis së Shkencave të Maqedonisë, Mateja Matevski, vazhdoi të heshtëte se prindërit e tij ishin shqiptarë. Po kështu dhe Grigor Jovanoski, i cili tani është antari i Akademis së Shkencave te RM-së. Si mendoni, nuk bëmë gjunah të madh ne, bashkëkombasit e Josif Bagërit, që shndërruam gjatë gjashtë dekadave të fundit gjuhën tonë amtare shqipe në gjuhën sërbishtë dhe bashkë me gjuhën ne ndërruam indetitetin etnik, nga shqiptarë në sërb?!  Kjo është fatkeqësia kur mohom veten tënde. Atëherë hap gojën historiani sllavo-maqedonas , Hristo Polljanski të thotë: “… nga popullsitë e lashta të kesaj treve, kishin shpëtuar pa u zhdukur disa “ashkla”… Vala e tretë e “ardhacakëve” (shiptarë) paska ndodhur në fillim të shek. XX-të. Kurse vala e fundit e kolonizimit shqiptarë të Maqedonisë, paska ndodhur pas vitit 1944. Dhe më tej, ky historian arriti të nxjere nga goja, se maqedonasit e sotshëm ishin stërnipërit e Lekes së Madh dhe Skënderbeu nuk ishte shqiptar por maqedonas.  Kur ne i thamë Profesorit, se në kohën e Aleksandrit të Madh, ju bridhnit ende në stepat e Rusisë, kurse në viset e Aleksandrit të Madh, keni ardhur 10 shekuj më vonë. Polanski u përgjigj … “Ne maqedonët, – tha ai, me të vërtetë kemi ardhur shekuj më vonë, por përderisa u vendosëm në trojet e maqedonëve të lashtë, ne jemi pasardhësit e tyre, jo vetëm pasardhesit e tyre kulturorë, por edhe gjenetike”. (Nejazi Muhameti “Maqedonia Shqiptare”. Bot. 2009,)                                                                                             Emri Maqedoni është përvehtësuar nga sllavo-sërbët. Ata veten e tyre e quajnë autokton dhe ne shqiptarët na quajne ardhacakë në truallin tonë mijëravjeçar. Ndërsa Tirana, Prishtina dhe Shkupi me partitë shqiptare në Maqedoni heshtin dhe heshtja vazhdon me diskriminimet që bëjnë  këta sllavo rjepacak pushtues. Kanë rrëmbyer emrin maqedon, vendin maqedon indetitetin maqedon,  historinë e Maqedonisë duke bërë diskriminimin e gjuhës shqipe. Dhe vetëm ne heshtim dhe heshtim. Si mund të ndryshohet tri herë indetiteti brënda një shekulli më parë? Quheshin bullgarë, pastaj e shpallën veten si maqedonë, por prsëri sllavë, kurse pas vitin 1991 e quajnë veten maqedonë antikë, pra, jo sllavë. Këta janë akoma në kërkim të indetitetit kombëtar përfundimtar.

Josif Bagëri, dëshmitar i përjetshëm i shqiptarëve ortodokës të Rekës, lindur në vitin 1870 dhe vdekur në vitet 1930. Asimilimi u përballua gjatë 520 viteve të sundimit otoman, ndodhi vetëm nga viti 1913 e këtej, kur e pushtoi sërbia dhe vazhdoi gjatë sundimit komunist.  Dhe vetëm ne heshtim dhe heshtim.  Xhorxh Santaiana,  na kujton ne të gjithëve, se ata që nuk kujtojnë të kaluarën janë të dënuar ta përsërisin atë. (E. J., f. 17).

MAQEDONIA NË MESJETË

Sllavet u vendosën gjatë shekujve VI-VIII në pjesën perëndimore dhe veriperëndimore të Maqedonise së sotme, në viset ku ende sot shqiptarët përbëjnë shumicën dërmuese të popullsisë. Njihet në histori më 21 korik1843, udhëhëheqesi i kryengritjes së madhe të Shkupit kundra masave tanzimaniste ishte Dërvish Cara. Kjo kryengritje u përhap në viset e tjera shqiptare në Tetovë, Kaçanik, kumanovë, Gostivar, etj. Vazhduan kryengritjet deri në vitin 1875. Porta e larte hoqi dorë nga zbatimi i masave të tanzimatit në malësitë shqiptare. Shkup,Tetovë, Dibër, ishin vatra kryesore të Lidhjes së Prizrenit me drejtues: Iljas pashë Qokun, Sheh Mustafa Tetova, Jashar Bej Shkupi. Levizja mori hov për shkollat shqipe dhe për kishën shqiptare. Bajo Topulli organizoi çetën e parë patriotike “Ja vdekje ja liri”.  Më 1908 u mbodh Kongesi i Alfabetit Shqip në Manastir. Krahina shqiptare e Maqedonisë u shqua edhe në kryengritjen e madhe çlirimtare antiosmane të Shkupit, që u çlirua më 11 gusht 1912.                                                                   Në kuvendin e Vlorës morën pjesë 8 delegate nga viset shqiptare të Maqedonisë: Dibra, Tetova, Gostivari, Struga, dhe Ohria (Myfti Vehbi Agolli, Sherif Langu, Mehmet pasha Darralla, Hamdi Ohri, Dr. Myrteza, Zyhdi Beu, Nuri Sojli, Mustafa Baruti). Nga kata uzgjodh me vota unanime kryetar i Këshillit Kombëtar (Parlamentit)  Myfti Vehbi Agolli, kurse Mehmet Pashë Dërralla u zgjodh ministër i Mbrojtjes Kombëtare.

Sipas francezit L. Jaray, Shkupi me 1913, kishte 45.000 banorë myslimanë (55%), 25.000 shqiptarë, kurse bullgare 10.000-15.000 rreth (22-33%), veç këtyre, kishte 3000 sërbe, 2000 izraelitë. (G.L. Jaray, L/Albanie income, Paris 1913, f. 40).                       Istituti Gjeografik i Sofjes, botim i vitit 1902: Shkupi ishte qendra e vilajetit të Kosovës, kishte 4474 shtëpi apo familje. Prej kёtyre 2336 shtëpi (53%) banoheshin me familje shqiptare,1687 familje bullgare, 200 shtëpi cigane dhe 100 shtëpi izraelite, 90 shtëpi katolike shqiptare. (Prof. Kristo Frasheri, Tianë nëntor 2009)

Po sot e dashura Maqedoni?!… Sllavo-maqedonasit sjellin Car Dushanin në Shkup, të ngjashëm si tërmeti i 26 korrikut 1963, kur u shpërngulën forcërisht e pabesisht shumica e shqiptarëve nga ky kryeqytet i Jugosllavisë së Dytë (FSRJ). Dridhjet e tërmetit të ri politik shoven, po ndihen për gjatë këtij dimri. Car Dushani vjen në Shkup me putrat putiniane, simbole ortodokse lindore, me veshje bizatine lindore, me kurorë nga manastiri Cetinës së Cërnagorë. https://gazetadielli.com/car-dushani.

Si përfundim, Maqedonia është shqiptare dhe qeveria e Shkupit duhet të heqë dorë nga endrrat nacionaliste e shoveniste dhe ta shohë realitetin me sy hapur, për ta parë ashtu siç është. Të shohë, se në gjirin e saj ka një popull të konsiderueshëm shqiptarësh, të cilët jetojnë, punojnë, shpresojnë dhe kërkojnë të thonë fjalën e tyre në atdheun e përbashkët, sepse sllavët jetojnë  në Maqedoninë e shqiptarëve. Kjo është maqedonia ime, kjo ështe Maqedonia e gjithe shqiptarëve.

Rasim Bebo  Addison  Çikago Janar 2014                                                                             .