Shkruan:Dr. Eduard Grishaj/
I dekoruar me Medalje te Artë, Pishtar i Demokracisë/
Jehona e erës demokratike që fryu në vitin 1989 në Europën Lindore ishkomuniste, u ndie edhe në Shqipëri, dhe veçmas në Shkodër. Teksa rregjimet diktatoriale në vendet i ish traktatit të Varshavës, po shembeshin një e nga një, në Shkodër, një grusht burrash kishin marrë vendimin të organizonin një demostratë paqësore, me objektiv kryesor rrëzimin e bustit të dikatorit Stalin, që gjendej në mes të qytetit, si shenja më kuptimplotë e terrorit shtetëror komunist, i cili në Shkodër më shumë se kudo, për afro gjysëm shekulli, kishte vënë nën thundrën e përndjekjes një popull të tërë duke vrarë, burgosur e internuar, plaçkitur e sekuestruar, të gjithë elementin opozitar. Demostratës së 14 Janarit, Diktatura iu përgjigj me barbarinë e saj: mbi 160 qytetarë të arrestuar e torturuar, duke shkuar deri në dënime ekstreme me akuzën e veprimtarisë armiqësore kundër pushtetit popullor, ndërkohë që publikisht e kishte mohuar si fakt të ndodhur. Edhe pse nën terrorin e egër shtetëror i cili tashmë po mbante të angazhuar për patrullim e vigjilencë deri pensionistët veteranë, Shkodra vazhdoi të qendronte duke pritur rastin e rradhës për të demostruar edhe njëherë etjen e saj për liri dhe demokraci. Demostrata e 16 Qershorit, ishte një tjetër sinjal i qartë ndaj diktaturës, e cila, e mbetur pothuajse e vetme nuk kishte asnjë shans të mbijetonte përballë një ndryshimi rrënjësor të botës.
Diktatura nuk u ndal të reflektonte as para ngjarjeve të ndodhura në bllokun e ambasadave të huaja. Qytetarët që çanë hekurat e izolimit u quajtën jashtëqitje, ndërsa Shqipëria, as lindje as perëndim, duke dëshmuar se arroganca politike kishte mbërritur në fazën e fundit të degjenerimit, atë të shterpësisë.
Në të hyrë të dimrit, Shkodra i mbajti sytë e zemrat hapur ndaj ngjarjeve të pritshme studentore. Informacionet që vinin nga Tirana përcillnin shpresë se një lëvizje me përmasa mbarëshoqërore ishte në prag të shpërthimit. Dhe jo rastësisht, në krye të kësaj lëvizjeje, që në orët e para, do të shquheshin shumë studentë shkodranë: Tefalin Malshyti, Arben Broci, Shenasi Rama, Edmond Bushati, Adrian Paci, Alban Pici, Arben Lika, Arben Muça, Arben Okaj, Arben Ibro e dhjetra studentë të tjerë, jo më pak të rëndësishëm.
Shkodra, duke vlerësuar sinqeritetin e kësaj lëvizjeje, u gjend që në orët e para në mbështetje të saj. Që me shpalljen e themelimit të Partisë Demokratike me 12 Dhjetor, nga Shkodra merr pjesë në mitingun e organizuar në Qytetin Studenti Z. Pjetër Arbnori. Ai takon disa nga drejtuesit nismëtarë, duke parashtruar idetë e tij të mbështetura në kulturën dhe përvojën personale. Ditët në vijim marrin kontakt me drejtuesit e PD në Tiranë Zotërinjtë Xhemal Uruçi dhe Surri Dizdari, por i pari, ngarkohet nga Qendra si person kontakti.
Ndërsa në Shkodër, me 13 Dhjetor, zhvillohej demostrata antikomuniste që do të kulmonte me shembjen e bustit të diktatorit Hoxha, Z. Kolec Ndoja në emër të një grupi të rinjsh antikomunistë, merr kontakt me drejtuesit e PD në qendër. Krahas pajisjes me autorizim nga Azem Hajdari, ai ngarkohet të sjellë në Shkodër 50 kopje të Statutit dhe Programit minimal të PD, të cilat u shpërndanë nga Z. Eduard Grishaj në datat 14-15-16 ndër intelektualë me bindje antikomuniste në Shkodër. Po me 13 dhjetor, lexohet në mjediset e Shkollës Artistike Prenk Jakova një kopje e programit, sjellur në Shkodër nga studentët e Institutit të Lartë të Arteve Arben Muça, Adrian Paci, Vahid Çoku dhe Andi Hila. Të drejtuar nga Shenasi Rama, grupi i studentëve, nën terrorin e strukturave shtetërore zhvillojnë takime me studentë të Institutit Luigj Gurakuqi, me nxënës shkollash të mesme, me qytetarë dhe krerë të institucioneve fetare.
Diktatura edhe kësaj rradhe iu përgjigj egërsisht demostratës me arrestime pas mesit të natës të kryera nga forca të shumta policore të ardhura nga Kryeqyteti. Disa nga demostruesit, nisur nga përvoja e hidhur historike dhe agresiviteti me të cilën po kryhej operacioni policor, u fshehën; disa morën rrugën për t’u arratisur. Në tentativën për të kaluar kufirin me Jugosllavinë, vritet nga forcat e kufirit, Olsi Lorja, njëri nga demostruesit më aktivë. Gjykata, iu vu punës për të dhënë dënime të shpejta, me akuza nga më banalet.
Pikërisht në këtë klimë, me 14 dhjetor në kulmin e një terrori shtetëror, mblidhen për herë përpara Hotel-Turizmit nismëtarët Xhemal Uruçi, Kolec Ndoja, Fran Gjergji, Ilirian Idrizi, Eduard Grishaj, Surri Dizdari, Mark Mhilli. Zoti Alfons Grishaj, për shkak të ndjekjes nga organet e Degës së Mbrendshme, nuk mori pjesë në këtë takim. Megjithëse takimi u krye në qiell të hapur u morën disa vendime të pjekura:
1.Grupi nismëtar të mblidhej çdo pasdite.
2.Mbledhjet të zhvilloheshin në banesat private që ofronin kushtet e përshtatshme.
3.Meqënëse grupi ishte i pastrukturuar u kërkua që Komisioni Nismëtar i PD në qendër të autorizonte të deleguarit për të shoqëruar procesin strukturues në përputhje me statutin.
Mbledhjet u zhvilluan rregullisht në banesat e nismëtarëve Lilian Idrizi, Mark Mëhilli dhe Nikolin Thana, i cili iu bashkangjit grupit menjëherë. Në emër të parimeve demokratike, ishte i lirë të merrte pjesë çdo qytetar që shprehte vullnetin për të aderuar në Partinë Demokratike, edhe pse respektimi i kësaj norme shpesh shkaktonte probleme. Impulse akoma më të mëdha i dhanë veprimeve ardhja e studentëve nga Tirana Edmond Bushati, Arben Broci, ndërkohë që pranë grupit të nismëtarëve u atashuan si të deleguar Shenasi Rama dhe Tefalin Malshyti. Në vazhdim grupit i bashkohen Zhani Sekuj dhe Eduard Perjaku. Njëkohësisht dhe me shumë intensitet kanë bashkëpunuar Viktor Kasneci, Tefalin Malaj, Çesk Bici, Ibrahim Bilali, Paulin Ndoja etj.
Grupi nismëtar mori përsipër të zhvillonte me sukses mitingun ku do të shpallej themelimi i degës së PD Shkodër, në përputhje me axhendën e PD në qendër. Në funksion të këtij programi, me 28 Dhjetor, në shtëpinë e Lilian Idrizit, grupi vendosi të hartonte një dokument, i cili në përputhje me ligjin për partitë politike, bënte zyrtarisht të vlefshme kerkesën që i duhej drejtuar Degës së Punëve të Brendshme Shkodër për lejen e mitingut që u la të zhvillohej me 3 Janar 1991. Mbledhja përcaktoi edhe individët që do të përshëndesnin mitingun. Pjetër Arbnori u ngarkua të përshëndeste me një mesazh të veçantë, atë të pajtimit kombëtar. Dokumenti i datës 28, është tashmë i njohur publikisht.
Realizimi i mitingut përbënte një sipërmarrje të vështirë. Nga njëra anë, Sigurimi i Shtetit përhapte zëra se Mitingu do të përgjakej për shkak të një hasmërie; nga ana tjetër, zëra që vinin nga aktivistët e një subjekti politik që priste të legalizohej, e ashtuquajtura Partia Popullore e Bashkimit Fetar, po tentonin të përhapnin në popull, idenë se PD nuk ishte tjetër veçse një derivat i Partisë së Punës. Nismëtarëve të PD në Shkodër u vjen në ndihmë një kasetë me fjalimet e mbajtura nga liderët e rinj të PD në mitingun e zhvilluar në Elbasan, e cila u shumëfishua dhe fashiti çdo hije dyshimi.
Mitingu i 3 Janarit është një nga mitingjet më madhështore të realizuar ndonjëherë në Shqipëri. Mbi 75 mijë pjesëmarrës nga qyteti dhe mbarë rrethi. Ky sukses, i dha grupit nismëtar një shtysë të fuqishme për të hyrë në rrugën e zgjedhjeve me pretendimin e padiskutueshëm të fitores. Grupi në bashkëpunim me Qendrën, vendosi konstituimin me datën 12 Janar 1991. Të deleguar nga Tirana ishin Azem Hajdari, Arben Imami, Preç Zogaj dhe Arben Demeti. Disa nga aktivistët e pranishëm, Eduard Grishaj, Mark Mëhilli, në shtëpinë e të cilit zhvillohej mbledhja, Tefalin Malaj etj. vendosën të rrinin në pozitat e aktivistëve të thjeshtë, për t’i lënë vend kooptimeve të mëvonshme. I pari, megjithë insistimin e nismëtarëve të tjerë paraqiti argumentin e prezencës së vëllait të tij Alfonsit si të mjaftueshme në këtë komision, duke synuar të shmangej edhe imazhi se PD po klanizohej ende pa u ngritur mirë. Në mbledhje u diskutua gjithashtu nëse zgjedhja e Z. Pjetër Arbnori si Kryetarit i Komisionit nismëtar, me cilësinë e ish të burgosurit politik, shënonte një kalim në ekstrem, diskutim që u zgjidh nga parimi i votës. Në vijim, po me votë u zgjodh sekretar, Z. Surri Dizdari. Komisioni nismëtar përbëhej kështu nga 12 antarë: Pjetër Arbnori, Surri Dizdari, Xhemal Uruçi, Alfons Grishaj, Edmond Bushati, Arben Broci, Zhani Sekuj, Kolec Ndoja, Lilian Idrizi, Eduard Perjaku, Fran Gjergji, Nikolin Thana. Në këtë, mbledhje, me kërkesën e Z. Arbnori u diskutua edhe çështja e largimit të Z. Shenasi Rama nga Komisioni Nismëtar i Partisë Demokratike në Tiranë.
Komisioni nismëtar, bashkë me kooptimet që vijuan, udhëhoqi me sukses të gjitha detyrat që i ngarkonte koha: Ngritjen e strukturave bazë, takimet për shpalosjen e programit, përzgjedhjen e kandidaturave për deputetë sipas parimit të hapjes, e mjaft të tjera, ndaj nuk ka qenë e rastit që PD e Shkodrës çoi në Kuvendin e Shqipërisë në legjislaturën e vitit 1991, 16 deputetë nga 19 zonat që kishte rrethi.
SAMI REPISHTI, QYTETAR NDERI I SHKODRES
Dhania e titullit Qytetar Nderi Prof Sami Repishtit, vendos nji standard të naltë dhe te veçante/
Nga Romeo Gurakuqi/*
Shume e nderueme zonja kryetare e Bashkise Voltana Ademi,/
Shume i nderuem Kryetar i Keshillit Bashkiak te Shkodres, zoti Xhemal Bushati,
Zonja keshllitare, zoterinj keshilltarë,në radhe te pare ju falenderoj per besimin e dhanun per caktimin tim ne Komisionin e Dhenies se Titujve per Bashkine e Shkodres.
Se dyti, dua t’ju shpreh besimin dhe shpresen e plotë se mandati juej do të jetë një mandat nën të cilin Shkodra dhe krahina, do të bajë progresin e nevojshëm drejt ndërtimit të nji hapësire të lirë të përparimit ekonomik dhe ju do të ndërtoni mjedisin e nevojshëm nënligjor, strukturat e përshtatshme të lehtësimit të investimeve të reja dhe vendosjes nën kontrollin e ligjit të investimeve ekzistuese.
Jam i bindun se interesat e Shkodres në Republikën e Shqipnisë, paqes, progresit ekonomik, shtyllat e bashkëjetëses do të jenë, linjat që do udheheqin punën tuej në këtë mandat. Se treti, me lejoni të deklaroj se në këndëvështrimin tim, asht nji nder i veçante qe Bashkia e re e Shkodres ta nis punen e vet në dhanien e titujve, me vendimin per titullin Qytetar Nderi” për Profesor Sami Repishtin, te cilin une e kam konsiderue dhe e konsideroj, udheheqesin e vertete te bashkesise shkodrane dhe nje lider i mirefillte te te gjithe shqiptareve, ne procesin e emancipimit per nga Liria, mbrojtja e institucioneve te saj, mbrojtja e te drejtave shqiptarëve ne Kosove, Mal te Zi, Maqedoni dhe ne Epirin e Jugut.
Nderkohe, dhania e ketij titulli profesor Sami Repishtit, vendos nji standard te naltë dhe te veçante, qe do te duhet te respektohet ne te ardhmen, ne rastet e dhanies se titujve te ngjashem. Respektimi i ketij standardi kerkon, ne radhe te pare, nji obligim thelbesor ne ndjekjen e rruges qe profesor Repishti ka percaktue. Rruga qe ai ka promovue dhe promovon cdo dite per bashkesine tone, asht e bazueme ne parimet progresiste te ndertimit te institucioneve te qendrueshme qytetare, vendosjes e drejtimit te rajonit tone nen leadershipin e elitave ma te perparueme intelektuale, qe e dojne Shkodren sinqerisht dhe pa interes; ndertimi i akseve zhvillimore dhe marredhenieve tona nderqytetare mbi te njejtat parime te lirise qe kane drejtue me sukses gjysherit dhe stergjysherit tane ne kohet ma te veshtira; refuzimi i perdorimit te shkodranëvë të politikës si apendikse të interesave jo ligjore dhe të qendres se pandjeshme të Shqipnisë; imponimi i interesave zhvillimore të Shkodrës në bashkëpunimin me politikën qendrore të Tiranës; hapja e rrugeve per perfshirjen ne fuqine riperteritese te Shkodres, te brezit te ri te shkolluem ne menyre te pershtatshme jashte vendit.
Une ju garantoj ju se ky titull i jepet nji shkodrani dhe shqiptari te madh dhe te ndritun, qe mendon cdo moment te jetes se tij, atje larg ne ShBA, per Shkodren e vet, progresin e saj ne paqe, liri, demokraci funksionale dhe progres ekonomik te qendrueshem. Kur e njoftova mbi këtë vendim të Komisionit që une drejtoj, të nderuem këshilltarë, ai më tha krejt shkurt: “me vjen shumë mirë që Shkodra jeme nuk më ka harrue”.
Nuk do ta teproja të thoja besoj, se Sami Repishti asht lideri yne, asht frymezuesi i rruges sone, asht shkodrani ma i shquem i gjallë, që jeton çdo çast me gëzimet dhe vuejtjet tona të përditshme dhe ketë e tham me përgjegjësinë ma të madhe për të vertetën para jush të nderuem këshilltarë. Jeta e tij ne emigracion sa kohë që Shqipnia ndodhej nën diktaturë dhe aktiviteti i tij i përditshëm në 25 vite të tranzicionit parademokratik, nga emigracioni drejt Shqipërisë, nga Quins i New York-ut ku jeton, drejt State Department ne Washington DC, apo drejt Bruxell-it zyrtar, që asht nji aktivitet Publik, i hapur dhe i mirënjohur, janë prova të kjarta të statures së pacënueshm të udhëheqësisë morale, politike, zhvillimore dhe të një trashëgimie që Bashkia Shkodër duhet ta vendosë në hyrje të saj si udherrëfyes dhe drejtues.
Ju të nderuem keni mundësinë ta ndiqni këtë aktivtet të Profesor Repishtit gati çdo muaj në gazeten ma të madhe të përditshme në vend. Me lejoni të nderuar këshilltarë të shpreh besimin tim se ju do ta konsideroni me përparësi aprovimin e këtij propozimi për Profesor Sami Repishtin, në 90 vjetorin e lindjes së tij, si shenjë nderimi dhe angazhimi për të vijuar rrugën drejt përparimit në paqe, liri dhe mbrojtje të qytetarëve tanë, të drejtave të tyne të pacenueshme për një jetë ma të mirë dhe në rikompozim demokratik, tolerancë dhe vetëdije të naltë atdhetare.
*Romeo Gurakuqi, drejtor i Shkolles Doktorale Universitet Europian i Tiranes,
Kryetar i Komisionit Keshillimor per dheniien e medaljeve dhe titujve vendore te nderit ne Bashkine e Shkodres Shkoder,me 29.12.2015
*Fjala e mbajtur sot me rastin e dhënies së titullit Qytetar Nderi i Shkodrës Prof. Sami Repishtit
28 Nëntor 1927, Protesta e Gjimnazit të Shkodrës,me drejtor Prof.Mirash Ivanaj
Protesta e studentëve të Gjimnazit të Shkodrës,me drejtor Prof.Mirash Ivanaj, ditën e Festës së Flamurit,28 Nëntor 1927/
Nga Pertefe Leka/
Gjimnazi i Shkodrës që u hap në vitin 1922,u zgjerua shumë shpejt me nxënës nga të gjitha krahinat e Shqipërisë,të Kosovës,Çamërisë,dhe nga trevat shqipfolëse që kishin mbetur padrejtësisht jashtë kufijve të Shqipërisë.
Shkolla nuk qe vetem një qendër mësimore – edukative, por edhe një çerdhe patriotike,ku mësonin nxënës të tre religjioneve.
Në këte vatër mësimi, një rol të rëndësishëm për edukimin patriotik ka luajtur mësuesi i përkushtuar dhe drejtori i Gjimnazit Prof.Mirash Ivanaj. Nëpërmjet mësimit mëkonte dashurinë ndaj atdheut, duke ngulur vështrimin ndaj të vërtetës historike.
Ishte Ivanaj i Madh siç e etiketonin shkodranët, i bindur se shqiptari mund t’i kryej vetë punët e tij, të drejtojë e të krijojë.
Kulti i besimit të tij, ishin vlerat kombëtare në ripërtëritjen e vendit me zhvillimin e kulturës e të arsimit dhe këte e tregoi se kjo vjen vetëm me patriotizëm nëpërmjet shkollimit.
”Për ne, çdo vend në Shqipni asht Shqipni dhe e besojmë të përshtatshëm, e në kjoftë se nuk asht do ta krijojmë të tillë ……për me krijue qytetarë besnikë, por në vendin e parë shqiptarë të mirë.” M.I.
Ai vetë punoi me patriotizëm të lartë dhe me kompetencë profesionale.
Në veprën e tij shumëdimensionale, i dha zemër rinisë dhe elementeve përparimtarë, intelektualëve duke u bërë modeli më i shkëlqyer për t’u marrë shembull.
Prof.Mirashi nuk punoi i vetëm,Ai e gjeti të ngritur këte institucion një vit më parë dhe e vazhdoi punën e paraardhësve po me aqë përkushtim si ata. Pas gjashtë viteve, kur po përgatiteshin provimet e maturës së parë në gjuhën shqipe, Drejtori u shpreh me entuziazëm: ”Të jetë fatlum dhe me fillim të mbarë ky hap me cilin fillon Indipendenca në fushën arsimore të kombit shqiptar”
Ngjarja e festës së 28 Nëntorit 1927 ndodhi kur drejtor ishte Prof.Mirashi, prandaj e pashë me vend të bëja një lidhje të tillë,me nxënësit e tij
Ja si e paraqet Dr.Jakov Milaj,zhvillimin e protestës.
(Jakov Milaj 1911-1997.U lind në Fier .Mjek veteriner i lauruar në Torino.Figurë shumplanëshe e botës intelektuale shqiptare.Punëtor dhe studimtar i zellshëm,hulumtues i shumë studimeve shkencore, që kulmojnë me veprën e rendësishme, “Raca shqiptare” 1944. Nacionalist, pjesëmarrës në kryengritjen e Fierit, ministër në qeverinë e Maliq Bushatit 1944.Dënuar me 15 vjet burg nga Gjyqi Special 1945.Më pas punoi si mjek veteriner i thjeshtë i përfshirë në rrethin e luftës klasave.
Ndërmjet të tjerave Dr.Milaj shkruan:
“E gjithë puna që ka kryer Mirash Ivanaj në Shkodër, ka qenë punë patriotike. Unë po përmend një fakt:
Me 28 Nëntor 1927, nga nxënësit e gjimnazit tonë u bë demonstrata kundër Bankës Kombëtare, pse në ballkonin e saj, flamuri ynë ishte vendosur në anën e majtë, kurse flamuri italian në të djathtë.
Ky gjest përbuzës i të huajit ndaj nesh, ngriti peshë zemrat e gjithë të rinjve .
Policia,sa pa studentët që filluan demonstratën, njoftuan menjëherë Drejtorin që të merrte masa.Drejtori na thërret që të hyjmë në shkollë.Kur ne mbushëm korridorin e katit përdhes, Ai u ngjit në këmbën e parë të shkallës dhe na foli me butësi.Ndër të tjera na tha se autoritetet e kishin njoftuar se ne kishim filluar një demostratë kundër bankës.Në vazhdim e sipër, na tha se detyra e parë e nxënësve është që të shikojnë mësimet dhe përfundoi me këto fjalë të buta”Ju tani jeni të rritur,e kuptoni të mirën e të keqën e vetes e të Atdheut, unë ju këshilloj që të shihni mësimet .Ju e dini vetë si të veproni.” Këta këshilla na u dukën më tepër se aprovim. Shtytje për veprimin tonë. Nga shkolla dolëm më të vendosur.Pas dreke demonstrata vazhdoi më e ashpër.
Në mbarim të saj,policia arrestoi nja njëzet nga shokët tanë më të rritur.Të nesërmen shumica u liruan dhe mbetën në burg vetem 6 vetë,të gjithë pa përkrahje.Për ushqimin dhe fjetjen e tyre Drejtori (M.Ivanaj që kishte edhe drejtimin e konviktit )interesohej shumë.Nga konvikti u dërgonte ushqime dhe shtresa të arrestuarve prej të cilëve, dy ishin konviktor.Çdo natë që i vizitonte, i këshillonte që të hanin mirë, të mos ftoheshin dhe të mbanin gjakftohtësinë.
Një jave më vonë, në mbrëmje, kur kishim mbaruar mësimet e pasdrekës Drejtori i zymtë në fytyrë,na mblodhi përsëri në korridorin e shkollës dhe na liroi pa bërë asnjë koment për telegramin e Ministrisë së Arsimit, me anën e të cilit njoftohej se gjashtë nxënësit e arrestuar përjashtoheshin nga shkolla përgjithmonë.Të përjashtuarit i mblodhi në drejtori dhe u komunikoi urdhërin epror.Sipas fjalëve që na treguan 6 shokët, Drejtori u kishte thënë:”Demonstrata vertetoi se ju dhe shokët tuaj nuk jeni vetëm nxënës të mirë,por edhe patriotë të gatshëm për sakrifica.”
Me këmbënguljen e Drejtorit,të dënuarit u falen, me përjashtim të njerit, të tjerët rifilluan mësimet….
(Marrë nga fjala që mbajti Dr.Milaj,83 vjeçar,në vitin 1933,në Tiranë me rastin e 40 –Vjetorit të vdekjes së Prof.Dr.M.Ivanajt.)
Të njëjtën gjë pohon edhe studenti i atij Gjimnazi,Jahja Domnori.në fletoren “Jeta ime“i ka lënë një vend të veçantë shkrimit “Ulja e flamurit Italian në Bankën Kombëtare”
Në atë kohë, Jahja Domnori,ishte nxënës në vitin e fundit dhe bënte pjesë në maturantët e parë të Gjimnazit të shtetit në Shkodër, në degën pedagogjike.Ata ishin edhe mësuesit e parë që dilnin nga ajo shkollë.
Duke qenë se bënte pjesë në grupin e më të rriturve të shkollës, ishin marrë me organizimin e aksionit, për heqjen e flamurit Italian.Si i pranishëm në momentin kulmor të aksionit shkruan:
“Unë me shokët Agustin Shestani (nga Kraja) Jup Kazazi Jahja Baçe…gjetëm një shkallë.Na ma të medhejt e mbajtëm shkallën, ndërsa Jahja Baçen, që ishte më i vogël në trup e ngjitëm lart, që të tërhiqte flamurin Italian të vendosur në të djathtë të Bankës Kombëtare.
Në momentin e tërheqjes na erdhi policia dhe na arrestoi.
Atëhere komandant ishte Hajdar Qyrku.Ata krijuen dyshim se na ka shti Konsullata Jugosllave,sepse me ne ishte edhe Agustin Shestani,që jetonte në Krajë të Malit të Zi. Na nuk mund ta shihnim flamurin e huaj ma të nderuar, aqë ma tepër në ditën e Festës së Indipendencës.
Ma vonë morëm vesh se Prefekti,Javer Hurshiti,kishte njoftue Ministrinë e Brendshme e kjo Bankën Qendrore e cila ka urdhnue me ba rregullimin.Pra, vetë banka e ka ulë mbas protestës tonë.
Mbas përjashtimit tonë nga shkolla ishin përpjekjet e Zotni Mirashit që na u kthyem përsëri në shkollë,vetem Agustini nuk u kthye.Ate e larguan nga shkolla vetëm pse jetonte jashtë kufijve shtetnor, kur të gjitha përgatitjet i kishim ba na të tjerët,sepse ai ishte konviktor,ishte shumë patriot dhe erdhi mbas nesh për ta krye sa më shpejt aksionin.
Marre nga Jahja Domnori,“Jeta ime”,Mësues i Merituar, drejtori i shkollës së parë shqipe në Ulqin 1941.. Vlorë, Dibër Peshkopi,Durrës, Shkoder…
Të gjithë studentët e adhuronin,Prof.Mirashin, jo vetem si edukator, mësues i shumë shkencave dhe atdhetar, por për anën e përkryer morale, që rrezatonte edhe tek studentët. Askush ma bukur se Mitrush Kuteli bashkëvuajtës me Mirash Ivanajn e ka dhënë portretin moral:“Dr.Mirash Ivanaj emër i bardhë si Dëbora, të cilit rinia shqiptare i mban një emër, një vend mirënjohje, një predestinacion, them për të vajtur në emrin dhe për emrin e Kombit”
U mblodhën më tepër se 55,000 dollarë
Bashkim fondesh në Nju Jork për Seminarin Ndër-Dioqezan Shqiptar “Nëna e Këshillit të Mirë” Shkodër/
Nga Beqir SINA – New York/
YONKERS NY : Kisha Katolike Shqiptare “Zoja e Shkodrës” New York, në Nju Jork, me në krye me famullitarin e saj – Dom Pjeter Popaj – organizoj të dielën e kalur një darkë kulturore për ngritjen e fondeve të Seminarit Ndërdioqezan Shqiptar “Zemra e Këshillit të Mirë”, në lokalin e njohur Royal Regency Hotel në Yonkers NY.
Në, informacionin që na dha Kryetari i Komisionit Përgaditor Leonardo Berishaj, thuhet se në këtë darkë për grumbullimin e ndihmave materiale ishin të pranishëm rreth 300 mysafir, anëtar të famullisë Zoja e Shkodrës, veprimtar të komunitetit dhe kontribues të dalluar. Mysafir special i kësaj darke ishte zv/Rektor i Seminarit Dom Gjovalin Simoni, Kryetarja e Këshillit të Kishës Zoja e Shkodrës znj. Margarita Gazivoda Kocaj, Drejtor i ri Qendrës Nanë Tereza z. Marjan Cubi, Assembleisti z. Mark Gjonaj dhe Kryeredaktor i revistës Jeta Katolike z. Mark K. Shkreli
Aktivitetin e hapi Leonardo Berishaj i cili pasi faleminderojë mysafirët e nderuar, dhe pjesëmarrësit dhe donatorët, tha se kjo darkë organizohet nga Kisha jonë Zoja e Shkodërs dhe Famullitari Dom Pjetër Popaj për ngritjen e fondeve të Seminarit Nderdioqezan Shqiptar “Zemra e Këshillit të Mirë” Shkodër.
Fillimisht, Berishaj, iu drejtua pjesëmarrëseve, duke thënë se është privilegj dhe kënaqësi të kemi sonte në mesin tonë dom Gjovalin, të cilin në emër të Komisionit Organizativ të fushatës që unë e përfaqësoj e përshendes, ashtu si do të përshëndes të gjithë të pranishmit, me një falenderim i veçantë për bujarinë e tyre, dhe donacionet materiale.
“Ju falenderojmë të gjithëve për praninë tuaj, angazhimin dhe donacionet tuaja të shumta në ndërtimin dhe mirëmbajtjen e kishave, qendrave fetare, shkollave, funeraleve dhe shumë e shumë projekteve të tjera si këtu në SHBA, poashtu edhe në vendlindjen tonë – Malësinë. Mbi te gjitha paraprakisht ju falenderojmë të gjithë ju donatorëve për kontributin tuaj të kësaj mbrëmje për përkrahjen e Seminarit Nderdioqezan Shqiptar, në Shqkodër” tha Kryetari i Komisionit Përgaditor Leonardo Berishaj,.
Më pas duke e faleminderuar për angazhimin dhe kontributin e dhënë. Berishaj ftoi të marrë fjalën udhëheqësin e kësaj darke, z. Gjergj Balaj, i cili tha ai ka dhënë dhe vazhdon ti japë kontribut të madh famullisë sonë dhe krejt komunitetit shqiptar.
Drejtuesi i kësaj z.Gjergj Balaj, mbasi ceku faktin se përse ishin mbledhur, këtë darkë, për të mbështetur Seminarin Nana e Këshillit të Mirë në Shkodër, u shpreh se :” Ky është vendi ku arsimohen për meshtarë shqiptarë. Ai , tha Balaj, është një institucion pa kufij – ku bashkohen djemt nga të gjitha trojet Shqiptare për hapur shpirtin e tyre me dashuri në shërbim të Zotit dhe të popullit besimtarë”.
Duke folur për historikun e këtij seminari, Balaj, tha se Seminari Papnorë u hap për herë të parë në vitin 1859, dhe vazhdoj deri në vitin 46, kur u mbyll barbarisht nga gjakatarët komunist. Prifta u vrane, dhe në Shqipëri ishte sikur të kishte vdek Zoti, por, Jo! Zoti nuk vdes kurr, tha Balaj, dhe shtoi se Seminari u rihap ne vitin 90!”
Në historikun e saj tha ai mësojmë se sot janë mbi 40 dioqezan dhe rreulltar që kan studiuar aty, emra të njohur si Dom Gjovalini, Dom Viktori, Patër Mikel Pllumaj, Dom Simon Filipaj, Dom Mirget Gega, Dom Artur Kola, etj, diokon Kled Vukaj. Dhe, pikërisht, dje është shuguru nji diokon i ri, Agustin Bardhi nga Mirdita.
Ndërkohë, duke tërhequr vëmendjen që të reflektojm pak, drejtuesi i kësaj darke në fjalën e tij, permendi se kush janë meshtarët tonë dhe rëndësin e meshtarve! duke mos harruar rilindasit tonë! Dom Nikoll Kaccori, At Gjergj Fishta, etj, etj,tha ai.
Nga Seminari i Shkodrës kan dal Dom Ndre Mjeda, Dom Lazër Santoja, Dom Ndre Zadeja, Kardinal Mikel Koliqi, Dom Simon Jubani, etj.
Në fjalën e tij tha drejtuesi i saj :”Populli jonë e ka nji histori të dhimbsheme. Gjatë pushtimit ottoman, ditët më të errëta të historisë t’popullit Shqiptarë, meshtarët në trojet tona kan qenë ata njerez, në shërbim të Zotit që mbijetuan duke sherbyer popullit. Mos t’ishte besnikerina dhe perkushtimi i tyre, ceku ai, ne sot do ishëm t’zhdukur plotësisht”.
Ne që jemi sot këtu, vijojë Balaj, rrjedhëm nga ato familje që mbijetuan bashk me ata meshtarë. Kisha jonë këtu në NY, uniteti jonë këtu në këtë famulli, ne të gjith jemi të lidhur si zinxhir me Kishën në atdheun tonë, ashtu si meshtarët ton, që jan zinxhir që lidhen drejt të dora e Krishtit. Trashigimi Apostulik.
Gjatë fjalës së tij – zoti Balaj, kujtojë edhe vizitën e Papa Franceskut në Shqipëri “Në Shqipëri për vizitën e Papës, tha ai u vendosën para syve tërë botës në bulevard – fotot e mbi 40 martirëve, viktimat e komunizmit. Gjaku i tyre nuk është derdh kot. Gjaku i tyre është rrahja zemrës t’popullit tonë. Mos t’harrojm sakrificen e tyre! Kemi përgjegjësi për të mbësht punën e tyre, sepse puna e tyre është vepra e Zotit! Martirizimi është sakrifica më e madhe që mund baj njeriu, ” tha Balaj
Kurse duke folur për darkën ai kërkojë nga të gjithë së bashku, t’hapin zemërat dhe të tregojnë mirënjohen dhe bujarinë, për sakrificën e tyre, e te mbështesin të gjithë këtë fushat, mbasi me mbeshtetjen e duhur tuajën, përmes këtij Seminari, theksojë Balaj, mund t’zevendsohen të gjith ata të humbur gjatë vitevet të komunizmit, dhe dasht Zotit që të shumohet edhe më shum numri i tyre, me ndhimen tonë”.
Në fund të fjalës së tij udhëheqësi i kësaj darjke, z. Gjergj Balaj, tha se :”Kjo fushatë që u mbajtë më 12 Prill 2015 për ngritjen e fondeve financiare për Seminarin Nana e Këshillit të Mirë në Shkoder, për kocidencë përkoi edhe me 45 vjetorin kur u hap zyrtarisht kisha e parë Katolike Shqiptare në Amerik “Zoja e Kshillit të Mirë”, pikërishtë më12 Prill 1970″
Pas fjalës së udhëheqësit të këtij programi, darkën e Bekoi ndimësfamullitari i Kishës Zoja e Shkodrës Dom Viktor Dedaj.Kurse, fjalën përshëndetëse, si organizator i kësaj mbrëmje, e mbajti famulllitari i kishës Zoja e Shkodrës, Dom Pjeter Popaj.
Ai përzemërsisht përshëndet dhe falenderojë të gjithë donatorët për kontributin e tyre, bujar,” të cilët tha Popaj, here pas here japin dhe nuk kurshen në çdo vend kur kërkohet ndihmë dhe nevoja paraqitet. Me kontributin tuaj theksojë Dom Pjetri, po ndërtohen dhe e reparohen Kisha, qendra fetare, funerale dhe shumë objekte tjera të nevojshme për popullin tonë në vendlindje, por edhe për besmitarët tanë në SHBA”.
Në mënyrë të veçantë Dom Pjetri falenderojë Këshillin e Kishës Zoja e Shkodrës dhe Komisionin Organizativ të Fushates, i cili me angazhimin e vet e bëri të mundshme, edhe këtë darkë, ashtu si dhe shumë evenimente të tjera.
Në fjalën e tij, zv/Rektori i Seminarit Shqiptar, Dom Gjovalin Simoni mbasi ka falenderuar Kryetarin e Komisionit pregaditor Leonardo Berishën, Këshillin e Kishës kryetaren Margarita Koçaj, udhëheqësin e programit Gjergj Balaj, Famullitarët Dom Pjeter Popaj dhe ndihmësin e tij, Dom Victor Dedaj dhe të gjithë përkrahësit dhe donatorët, foli në pika të shkurtra mbi Historikun e Seminarit.
Ai tha se “Seminari Ndërdioqezan Shqiptar ndodhet në qendër të qytetit të Shkodrës. Për herë të pare është hap nw vitin 1959 me emrin “Seminari Papnor” ku vitin shkollor e filluan 11 seminaristë të drejtuar nga Jezuitet.Për shkak të përndjekjes komuniste në vitin 1946 Seminari mbyllet dhe qëndron i mbyllur për 47 vite. Sipas vendimit të Selisë së Shenjtë në vitin 1992 përsëri hapet Seminari, duke u thirrur tashmë Seminari Ndërdioqezan Shqiptar “ Nëna e Këshillit të Mirë” duke iu kushtuar Pajtores së gjithë shqiptarëve”.
Në vazhdim Dom Gjovalini u shpreh se Seminari Shqiptar është i të gjithë shqiptarëve ku edukohen seminaristë nga Shqipëria, Kosova dhe shqiptarët që jetojnë nën Malin e Zi e të tjerë.
Darkën e ka përshëndetur asamblesiti shqiptarë në Asemblenë e Shtetit të Nju Jorkut Distrikti 80të në Bronx, – z.Mark Gjonaj i cili u përfshi në grupin e donatorëve me shuma më të mëdha si : Gjergj Balaj, Familja e Noce Mati Gjonaj, Valentin Balaj, Dode Curanaj, Nreke Tonaj
Gjatë kësaj veprimtarie, Kryetarja e Këshillit znj. Margarita Gazivoda Koçaj e cila organizojë Lotarin e mbramjes, duke faleminderuar fituesit ka faleminderuar në mënyrë të veçantë edhe sponsorizuesit : Nreke Tonaj, Flames Restaurant ( Paloke Rudaj), Salon Chou Chou (Vera Elezaj), Familja Dushi, Artist Limousine Service (Lule Gjokaj), Zupa Restaurant dhe Benjamin Steak House,
Të angazhuar për argëtimin e kësaj darke ishin : Alfred Popaj me këngëtarin Agim Gerbeshi, dhe me një program më valle nga të gjitha trevat valletarët e Grupit Rozafati nën udhëheqjen e koreografes Agelina Nikaj
Meqënëse fushata për mbledhjen e mjeteve materiale për Seminarin Shqiptar në Shkodër, përfundoi me shumë sukses, Kryetari i Komisionit Përgaditor Leonardo Berishaj, deklarojë se grumbulluan më tepër se 55,000. dollar, deshiroj që në emër të Komisionit organizativ t’i falenderoj të gjithë donatorët dhe pjesëmarrësit që me kontributin me angazhimin e tyre/Photo crediti Leonardo Berishaj/
“Bashkëjetesa fetare ndërton të ardhmen”
Marshim paqësor në Shkodër/
Disa qindra qytetarë të Shkodrës morën pjesë në një marrshim paqësor nëpër rrugët kryesore të qytetit me moton “Bashkëjetesa fetare ndërton të ardhmen”. Në këtë marrshim, qytetarët e Shkodrës u thirrën nga Arqipeshkvia metropolitane e Shkodër-Pultit, Komisioni “Drejtësi dhe Paqe” dhe Komuniteti Sant’Egidio.
Marrshimi nisi nga Katedralia e qytetit për të vazhduar drejt shtatores së Nënë Terezës dhe përpara Xhamisë së Madhe Ebu Beker, në qendër të qyteti. Marrshuesit mbanin në duar pishtarë të ndezur dhe një banderolë ku shkruhej “ Bashkëjetesa fetare ndërton të ardhmen”.
Duke folur përpara qytetarëve te shumtë, e reja Xhoana Marashi tha se konfliket fetare në Siri si dhe ngjarja e fundit tragjike në Francë, dëshmojnë se sa e rendësishme është që të respektohen liritë fetare.
“Askush të mos e përdorë fenë për veprime që bien në kundërshtim me dinjitetin e njeriut dhe të drejtat e tij themelore, në rrallë të parë me të drejtën e jetës dhe lirisë fetare. Kjo që ndodh në Shqipëri tregon përkundër se, bashkëjetesa paqësore dhe e frutshme mes njerëzve dhe bashkësive me përkatësi të ndryshme fetare, është e mundur dhe e zbatueshme konkretisht.”
Ndërsa Arqipeshkvi i Shkodër-Pultit, imzot Engjëll Masafra u shpreh se paqja është e mundur dhe se të gjithë mund të bashkëpunojnë për të ndërtuar një botë në paqe dhe në harmoni mes besimeve të ndryshme fetare, gjë, që siç u shpreh ai, e dëshmon edhe Shqipëria.
“Vertetë paqja është e mundur dhe kjo paqe që kemi ne në Shqipëri ta gëzojë çdo popull, pavarësisht nga raca, nga gjuha dhe nga feja. Faleminderit dhe Zoti na ndihmoftë që çdo njeri të jetojë në paqe; në paqe me ndërgjegjen e vet, në paqe me Zotin dhe me njëri tjetrin.”
Në marrshimin për paqen, që u zhvillua mbrëmë në qytetin e Shkodrës, morrën pjesë nje numër i madh të rinjsh, jo vetëm nga qyteti,