-…ka rryma brenda GOP, që e kanë kërkuar rrëzimin e Engel, jo vetëm si demokrat, por edhe si pro shqiptar. Dhe fatkeqësisht shqiptarët, nuk bënë sa kishin në dorë atë që duhej, për ta mbajtur në kongres këtë mik të mirë./

Nga Rafael Floqi

Kongresisti Eliot Engel, një nga përkrahësit më të mëdhenj të shqiptarëve në Washington si dhe themelues i Kaukusit të Çështjeve Shqiptare në Kongresin Amerikan duket se ka humbur mbrapa rivalit të tij  Jamaal Bowman.  

Me një numër votash në mungesë të numëruara një javë pas garës  të muajit të kaluar në New York duket se drejtori i shkollës së mesme Jamaal Bowman pa përvojë politike, do të mposhtë  kryetarin e Komitetit të Punëve të Jashtme Eliot Engel në atë që dikur nuk u pa si një sfidë.  Me rreth 40,000 fletëvotime të mbetura për të numëruar, Bowman, një kandidat për herë të parë, kryeson ndaj Engel me 23 përqind, ose pak më shumë se 10,000 vota. Engel nuk e ka pranuar humbjen, megjithatë demokratët e New York besojnë se shanset e tij për një rikthim janë pothuajse pa shpresa. Fushata e Engel ka ngritur padi kundër zyrtarëve të zgjedhjeve në Qarkun Bronxit dhe Westchester, duke kërkuar leje për të respektuar rinumërimin e votave në mungesë. Nëse epërsia e Bowman do të mbetet në vend, do të jetë vetëm shenja e fundit e një lëvizje në ngjitje që ka zhdukur tashmë nga detyra disa nga demokratët e moderuar më  në zë në New York, Massachusetts, California dhe Illinois. Kjo duket si një shenjë radikalizimi i Partisë Demokrate mjaft majtas, gjë që u duk edhe në platformën elektorale të ish- Zv/Presidentit Biden, platformë, që po anon më  shumë nga radikalët e Sandersit dhe Alexandria Ocasio-Cortez, në çështje të tilla, si: ngrohja globale, rritja e taksave, eliminimi i amendamentit të dytë për mbajtjen e armëve, politikat e emigracionit, etj.  

Engel do të bëhet kështu demokrati i dytë i fuqishëm në New York që humbi ofertën e tij për një mandat tjetër në vetëm dy vjet. Ligjvënësi veteran kishte shumë paralajmërime se ai do të përballej me sfidën e tij më të rëndësishme që nga viti 2000, kur ai shpëtoi pasi mundi një këshilltar afrikano-amerikan të New York City me 9 pikë.

Demokratët e Lartë kishin lëshuar alarmin kryetarin e Dhomës Demokratike të Dhomës Joe Crowley (D) që humbi ndaj Alexandria Ocasio-Cortez (D) gjë që mahniti në filloren e saj në 2018. Edhe Engel, dukej se e merrte seriozisht potencialin e një sfide në zgjedhjet paraprake – ai pagoi madje për sondazhe qysh në gusht, dhjetor dhe majit, sipas të dhënave të shpenzimeve të paraqitura në Komisionin Federal të Zgjedhjeve. Këto sondazhe të parakohshme nuk e treguan Bowman si një kërcënim në rritje, megjithatë të burime të brendshme thonë se ato i treguan Engelit, me një numër shqetësues të ulët, ndryshimin e përbërjes në një rreth elektoral në të cilin shumica e votuesve ishin njerëz me ngjyrë. Të dhënat demografike tregojnë se zona elektorale ishte larguar nga baza e Engelit. Gjatë dekadës së fundit, zgjedhësit e Engel janë bërë më të larmishëm, më pak të bardhë dhe më  të rinj, sipas të dhënave të Byrosë të Regjistrimit. Bowman, ndërkohë, mbolli për muaj me radhë farat e sfidës së tij. I rekrutuar nga Demokratët e Drejtësisë, Bowman në shkurt fitoi mbështetjen e Partisë Familjare Punuese, një moment që strategët e quajtën një shenjë të hershme të potencialit të tij. Në fillim të qershorit, vetëm disa javë para fillores, një tjetër kandidat amerikano-grek që sfidoi Engels, Andom Ghebreghiorgis, u tërhoq nga gara dhe mbështeti Bowman. Por demokratët kryesorë të New York-ut si guvernatori Andrew Cuomo dhe senatori Charles Schumer, pritën deri një javë para fillimit të muajit të kaluar për ta mbështetur Engel. Bowman, ndërkohë, mori mbështetje mbështetje ikonat e radikalëve si Ocasio-Cortez, Rep. Katie Porter (D-Calif.), senatorët Bernie Sanders (I-Vt.) dhe Elizabeth Warren (D-Mass.). Por Pandemia dhe protestat raciale e dëmtuan atë. Në mars, zyrtarët e New York njoftuan se koronavirusi kishte zbritur në një sinagogë në New Rochelle, në zonën elektorale të Engel. Ndërsa zyrtarët u përpoqën të përmbanin përhapjen e sëmundjes, Engel mungoi e nuk qe i pranishëm. Në maj, një reporter për The Atlantik e gjeti Engelin në shtëpinë e tij në Potomac, Md. Drejtori i komunikimit të Engel tha se Engel nuk kishte qenë në zonën zgjedhore qysh nga marsi. Pas protestave për brutalitetin e policisë, pas vdekjes së George Floyd në duart e një oficeri të policisë në Minneapolis, Engel bëri një gafë,  në një mikrofon që kishte i mbetur i ndezur. “Nëse nuk do të kisha një zgjedhje paraprake,” tha Engel, “Unë nuk do të kujdesesha.” Protestat, të cilat ngritën lart lëvizjen Black Lives Matter, u dhanë votuesve të tij me ngjyrë një arsye tjetër për të hedhur votat për një kandidat radikal afroamerikan. Në një deklaratë një ditë pas fillores, me një udhëheqje komanduese, por mijëra vota të mbetura ende për t’u numëruar, Bowman shpalli fitoren. 

Por kjo humbje e Engel është  një humbje edhe për lobin shqiptare dhe politikën kombëtare, për Shqipërinë dhe Kosovën  Në këtë betejë, sikur përmendëm, ka shumë faktorë ndikues, po shfaqen edhe disa shqiptarë që e sulmuan Engelin. Sigurisht, ne shqiptarët nuk jemi një bllok ideologjik. Një pjesë e madhe e shqiptarëve janë republikanë, kurse mes demokratëve sigurisht ka plot – sidomos ata të moshës së re – që janë madje të majtë radikalë sidomos nga ta që nuk janë rritur në Shqipërinë Komuniste.

Për një realpolitikë, shqiptarët duhet të ishin treguar të zgjuar republikanët  nuk kishte pse kundërshtonin pasi zona ishte fuqimisht demokrate, dhe beteja qe mes Engelit dhe një politikani që pretendonte se është shumë më i majtë. 

“Me një fjalë, pa shtuar asnjë republikan në Kongres po kërkon të heqësh një kongresist që të paktën e njohim. Edhe mbështetësit potencial “progresiv” më shumë nuk ndryshon gjë për krahun e majtë të Demokratëve. Kurse pa Engelin, shqiptarët humbasin shumë“, shkruante me të drejtë para zgjedhjeve , kryeredaktori i gazetës Iliria, Ruben Avxhiu. Unë do të shtoja se në këtë qëndrim. Më shumë se divergjencat ideologjike të shqiptarëve në jetën politike-amerikane kanë luajtur rol, xhelozitë dhe hasetet e tyre për miqtë shqiptarë të kongresmenit Engel, pavarësisht aktivitetit të tij të hapur pro shqiptar.    

Për te kuptuar këtë, mjafton të përmend se si, u sulmua para zgjedhjeve, nga qarqet serbe- amerikane  në një opinion të David Reaboi më  22 qershor, në një revistë  dy javore konservatore, National Review, jo për idetë e majta të Engel në politikën e Jashtme, por pse kishte mbrojtur çështjen e Kosovës. Sipas artikullshkruesit “Bowman e ka akuzuar Engel, i cili aktualisht është kryetar i Komitetit të Punëve të Jashtme të Kongresit për ndjekjen e çështjeve të politikës së jashtme në kurriz të zonës së tij elektorale”. Këtu ka një paradoks ideologjik që shpjegon dhe prapavijën filoserbe të reagimit të tij. 

 “Ajo kritikë qëlloi ne shenjë sipas tij. Rreth 60,000 shqiptarë jetojnë në Shtetin e New York, shumë në rrethin e Engel. Ajo që ka bërë Engel është vendosja në mënyrë sistematike e interesave të provincës serbe të Kosovës – e cila është me shumicë shqiptare – përpara interesave amerikane. Dhe ai është shpërblyer shumë”. Vini re përcaktimin “Provinca Serbe e Kosovës” për të kuptuar burimet dhe afiliacionet pas autorit. Dhe Lidhjet e Engel me Harry Bajraktarin, ai i sheh “si ato të një shqiptari të  pasur kosovar që jeton në Nju Jork, kanë qenë nën një kontroll të veçantë, sipas tij. Bajraktari ka qenë ndër dhuruesit më të mirë të Engel dhe përmes Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan, të cilin Bajraktari e themeloi, ky autor i sheh me këndvështrimin e Serbisë. Pati akuza për dritë-hije mbi marrëdhëniet Engel që nuk arriti të deklarojë pronat e pasurive të patundshme që ai është bashkëpronar me Bajraktarin në Nju Jork dhe ende nuk duhet të shlyejë një “mortgage” të dyshimtë prej 125,000 $ që mori nga Bajraktari mbi një dekadë më parë. “Anëtarët e Kongresit u lejohet të marrin “dhurata” të tilla nga miqtë personalë, por jo nëse ata përdorin zyrën e tyre për të përparuar interesat personale të përfituesit”, shton ai.

 Por çfarë interesash bëhet fjalë këtu? Përse Engel mbështeti një çështje te drejtë me vite, me gjithë divergjencat dhe marrëzitë e politikës shqiptare.  Ky sulm i ishte përmendur gjate gjithë fushatës, sikur dhe Bajraktari, sipas këtyre akuzave, i cili zotëron pasuri të patundshme të konsiderueshme në Kosovë, si dhe në New York City, ka përfituar shumë nga lobimi i Engel-it në emër të Kosovës. (Natyrisht, për të qeshur(sic?!). 

Nëse ka diçka që  ka përfituar nga kjo miqësi edhe veprimtari e hapur, kjo ka qenë e hapur është çështja e drejtë e popullit të Kosovës.  Autori i referohet mediave serbe, që shpesh i referohen Engelit si lobi kryesor i Kosovës në Uashington, D. C. Gjatë presidencës së Bill Klinton, Engel ishte një avokat i hershëm i ndërhyrjes amerikane në konfliktin mes Kosovës dhe Serbisë, dhe më vonë loboi fort për ShBA për të njohur pavarësinë e Kosovës. Që atëherë, Engel ka lobuar që ShBA ta ndihmojë Kosovën të ndërtojë një ushtri. “ShBA e ka kundërshtuar këtë, me gjithë njohjen e pavarësisë së Kosovës, me arsyetimin se mund të çojë në konflikt të ri të armatosur në rajon”, shkruan ai.  Kjo e pavërtetë shpjegon dhe qëllimin dhe burimet e autorit.  Kohët e fundit, Sekretari i Shtetit Mike Pompeo ka akuzuar Engel për “presion, frikësim dhe ngacmim” të papërshtatshëm të diplomatëve amerikanë për çështjen e Kosovës. Administrata Trump është përpjekur të ndërmjetësojë në mes të Kosovës dhe Serbisë për të zgjidhur çështje të pazgjidhura. Këto përfshijnë, së fundmi, një tarifë 100 përqind që Kosova vendosi për mallrat nga Serbia, si dhe serbët etnikë që jetojnë aktualisht në Kosovë, duke u ndaluar të vizitojnë kishat e tyre. (siç!)Në fillim të këtij viti, SH.B.A. përkohësisht pezulloi një burim të ndihmës së huaj për Kosovën për të bërë presion ndaj Kosovës në heqjen e tarifave dhe për të qenë më akomodues në negociata. Engel ka refuzuar përqasjen e administratës si ngacmim, por administrata ka arritur të paktën pjesërisht të ketë arritur; Kosova ka pranuar të heqë përkohësisht tarifën dhe serbët të takohen ballë për ballë nën kujdesin e SHBA. Engel u përplas me përpjekjet e ndërmjetësimit të administratës Trump, dhe përveç kësaj ka bërë thirrje që SHBA të sanksionojnë Serbinë për lidhjet e saj të ngushta me Rusinë, përfshirë blerjet e armëve. ( A është vallë dhe kjo një çështje e gabuar?).  Sipas këtij autori mendjeshkurtër dhe qëllimkeq, “Shqipëria dhe Kosova janë myslimane me shumicë, dhe Kosova ka qenë një terren pjellor rekrutimi për ISIS, siç ka raportuar New York Times. Raportohet se ka kampe të shumta trajnimi të ISIS në Kosovë, dhe qindra kosovarë shqiptarë janë bashkuar me ISIS. Por nuk ka argument më proserb se ky barazim i identitetit fetar me ISIS-in, sikur nuk ka pasur dhe amerikanë që iu bashkuan kësaj ideologjie terroriste. Engel është një hero në Kosovë. Qeveria atje i ka dhënë atij nderime të shumta, duke përfshirë fytyrën e tij në një pullë, dhe emrin e tij në një bulevard të madh. Dhe kjo qenka gabim sipas tij. 

Por boll me këtë shkrim, të cilin e citova sa për të kuptuar, se ka rryma brenda GOP, që e kanë kërkuar rrëzimin e Engel, jo vetëm si demokrat, por edhe si pro shqiptar. Dhe fatkeqësisht shqiptarët, nuk bënë sa kishin në dorë atë që duhej, për ta mbajtur në kongres këtë mik të mirë. Aty në Bronx ku ka shumicë shqiptare, duhet të dilnin të gjithë për të votuar. Është koha të flasim me votat tona, dhe jo vetëm me lobimet dhe donacionet në fushata. 

Engel u dashurua me kauzën e Kosovës dhe pastaj u bë mik personal me plot shqiptarë në SHBA. Kjo nuk ishte pse i dhamë para, apo prej votave tona, si pretendohet, sidomos nga serbët që nuk mund të pranojnë që dikush mban anën e shqiptarëve për arsye parimore. Mjafton të shohësh këtë garë të fundit, sesa të pafuqishëm jemi relativisht ne shqiptaret, si numra në votime, pasi nuk jemi regjistruar dhe nuk votojmë, por edhe se kujtojmë se Problemi i Kosovës ka marrë zgjidhje,  gjë që mund të këtë ndihmuar sadopak edhe në humbjen e tij. Shqiptarët kanë ndihmuar shumë dhe kanë qenë bujarë me të, por më shumë se gjithçka kjo ka qenë një marrëdhënie bashkëpunimi. Shqiptarët me humbjen e Engel kanë humbur shumë, kanë humbur një levat kryesore për çuarjen për para të çështjes sonë kombëtare dhe  ngjarjet e fundit po e vërtetojnë këtë.  Kongresi Amerikan dhe Senati është vendi ku bëhet e për caktohet politika e Jashtme amerikane. Shqiptaro amerikanët në lobimin e tyre, lypset të ndjekin taktikat e krijuesve të Lobit shqiptar, si Ekrem Bardha, që kur ishte fushata presidenciale mes Bushit dhe Klintonit i mbështeti fushatat presidenciale te dy kandidateve si republikane dhe demokrate me shuma të barabarta, apo të ish- Kongresmenit Dioguardi që lobizmin e mbështeti në të dy krahët.  

Të  mos harrojmë sot se çështja kombëtare nuk ka përfunduar, dhe lobimi i diasporës shqiptare duhet të rishpikë dhe të gjejë edhe një herë vetveten, t’i ruajmë dhe t’i shtojmë miqtë që kemi në Kongres, pavarësisht prirjeve tona politike, Atdheu e kërkon këtë.