Sokol Paja – Page 10 – Dielli

SHKOLLA SHQIPE “ABC ALBANIAN COMMUNITY SCHOOL”, GJUHË DHE IDENTITET KOMBËTAR NË MËRGATËN SHQIPTARE TË ANGLISË

December 2, 2023 by s p

Juliana Shalla, drejtuese e shkollës shqipe në Walthamstow, Angli, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Walthamstow, Angli, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me mësuesen Juliana Shalla bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

NJË SHKOLLË SHQIPE QË PREMTON SHUMË

Shkolla shqipe Abc Albanian Community school ka filluar vitin e kaluar më 5 nëntor 2022. Gjithcka nisi falë aktiviteteve kulturore, Community Talent show, Albanian Artists of Diaspora, Multicultural events, që kemi organizuar që nga viti 2018 deri tani dhe si rrjedhojë e kësaj hapëm dhe shkollën shqipe për të përgatitur fëmijët për festat e ardhshme ku marrin pjesë për të përfaqësuar Shqipërinë. Mësimi gjuhës shqipe është çdo ditë të shtunë ora 11-1 pm të drekës dhe ka grup mosha të ndryshme, mësojmë gjuhën shqipe dhe vallet autentike shqiptare. Ajo që na motivon më shumë janë femijet që kanë prindër të huaj dhe sa shumë dëshirë kanë që të mësojnë gjuhën dhe traditat shqiptare dhe jemi shumë të lumtur për interesimin e tyre dhe gjithashtu dhe fëmijët me prindërit shqiptare që jua ushqejnë fëmijëve gjuhën dhe traditat shqiptare.

ABC ALBANIAN COMMUNITY SCHOOL OFRON PËR FËMIJËT SHQIPTARË

Edukim të plotë të gjuhës dhe kulturës shqiptare për fëmijët.

Klasa shqipe në shkollen tone për të gjithë femijët shqiptare, ku përfshihet mesimdhënia e gjuhës shqipe dhe aktivitete kulturore.

Ofrojmë aktivitete të ndryshme sportive dhe kulturore për fëmijët me qëllim që të krijojnë dashuri për vendin dhe kulturën e tyre si vallet tradicionale shqiptare.

Organizojmë aktivitete kulturore për të festuar festat kombëtare dhe te behemi pjese e aktiviteteve në komunitete ndryshme.

Një ndër arritjet tona është që jemi pjesë e eventeve kulturore në Komunën Walthamstow dhe përfaqësojmë Shqipërinë!

KURRIKULA MËSIMORE

Ne përdorim si kurrikulë mësimore programet që na ka ofruar Ambasada Shqiptare në Londër dhe punojmë me librat e tyre. Bashkëpunimi me prindërit është çelësi i suksesit pasi ato i shtyjnë fëmijët të vijnë dhe të mësojnë gjuhën shqipe pra ato e marrin këtë interesim që nga prinderit për ruajtjen e gjuhës e kulturës identitare shqiptare.

GJUHA SHQIPE RUAN IDENTITETIN SHQIPTAR

Mësimi i gjuhës shqipe është padyshim një formë e ruajtes së identitetit kombëtar. Është synimi ynë kryesorë dhe ne po e trashëgojmë tek fëmijët në çdo mënyrë, në trashëgiminë e kulturës, traditave, veshjeve kombëtare dhe gjëja më e bukur është kur e shoh edhe tek im bir Enea, i cili ndihet shumë krenar kur e pyes nga je dhe përgjigja e tij është jam nga Shqipëria, bën shqiponjën me duar dhe shoh një krenari në sytë e tij.

ANGLEZËT PËRKRAHIN MËSIMIN SHQIP

Shoqëria angleze është shumë motivuese dhe na përkrahin shumë kur shohin iniciativa të tilla dhe tani që jemi pjesë në listën e komuniteteve sapo ka ndonjë festë na bëjnë ftesë për të marrë pjesë komuniteti Shqiptare pasi në shume festa kemi marre shume vlersime dhe tashme per vitin e dyte rradhas jemi vlersuar si krenaria e komunitetit e qytetit Walthamstow. Mesimdhenia ka veshtiresite e saj por mesimi behet në dy gjuhet per arsye qe dhe femijet ta kene sa me te lehte dhe te marrin mbeshtetjen e duhur nga mesuesja.

GJUHA SHQIPE DHE RRITJA E NDJENJËS PATRIOTIKE

Efekti i gjuhës shqipe qe ka pasur tek femijet në rritjen e ndjenjes patriotike duket qartë tashmë. Çdo te shtune qe vijne femijet në shkolle i shohim qe zene shoqeri me bashkekombasit e tyre, disa prej femijeve kane krijuar shume lidhje te ngushta me shoket dhe shoqet saqe kur mungon ndonjeri pyesin ku eshte shoku im apo shoqa ime? Dhe kjo eshte shum gje pozitive pasi eshte ushqyer ai afrimitet mes femijeve Shqiptare.

AKTIVITETET DHE ZBULIMI I TALENTEVE

Kemi zhvilluar shumë evente ndër vite, një ndër të parët ka qenë në vitin 2018 me zbulimin e talenteve shqiptare:

”Albanian Talent show Uk”, 2018

Pastaj u pasua me:

”Albanian Future Stars”, 2019

International Golden Stars2020

Community Talent show, 2019

Albanian Folk Fest 2019

Fashion Show Gala 2022

Multicultural event 2022

Albanian Professional & Students event 2023

KUSH ËSHTË MËSUESE JULIANA SHALLA?

Juliana Shalla, konsulente edukimi, me origjinë nga Librazhdi dhe me banim rreth 8 vite në Angli. Nënë e nje djali 7 vjeç e cila prej tij edhe gjen motivimin per te marre hapa te medha por edhe te veshtira. Ka mbaruar shkollën 8-vjeçare dhe shkollën e mesme “Polis” në Mirakë-Librazhd. Ka mbaruar unversitetin për gjuhë angleze në Universitetin “Aleksandër Xhuvani”, Elbasan. Ka marrë pjesë në trajnime të ndryshme ndërkombëtare për zhvillimin personal. Që prej vitit 2010 deri në 2015 ka punuar si mësuese anglishtje ne Shqipëri. Prej vitit 2015 deri në 2020 ka punuar si mësuese anglishte dhe me përkthime në Londër. Prej 2020 deri tani punon në një agjensi për rregjistrimin e studentave në unversitete dhe kolegje në Angli. Angazhimet e saj janë të shumta duke qenë e përfshirë në sektore të ndryshme në dobi të komunitetit Shqiptarë, duke i ndihmuar me udhëzimin për edukimin dhe punësimin. Është përfaqësuese e komunitetit shqiptar në zonën e Walthamstow në Waltham Forest Connecting Communities. Rreth 2 vite është drejtuese e një shkolle shqipe në zonën Walthamstow ABC ALBANIAN COMMUNITY SCHOOL. Që prej muajit prill 2022 e deri tani është pjesë e platformës Waltham Forest Women Networking dhe përfaqson gratë shqiptare! Është përfaqësuese e studentëve Shqiptarë në disa universitete të ndryshme. Se fundmi është drejtuese e JEI Education & Work services e cila është një kompani rekrutimi për studime dhe punësim në Angli në profilet: si infermjer, punonjës social, mësues, kamarier, në ndërtim dhe për kujdesin për të moshuarit.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE NË ATHINË, RUAJTJA E GJUHËS DHE IDENTITETIT KOMBËTAR NË MËRGATËN SHQIPTARE NË GREQI

November 30, 2023 by s p

Boralda Petromilo Papajani, mësuese e gjuhës shqipe në Athinë, Greqi, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Athinë, Greqi, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me mësuesen Boralda Petromilo Papajani bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE NË ATHINË

Kursi pranë organizatës ”Jeta” në Athinë zhvillon këtu e katër vite mësimin e gjuhës shqipe, ҫdo të shtunë pasdite 2 orë. Vështirësitë janë kanë qenë të ndryshme si në aspektin e krijimit të klasave me fëmijët e emigrantëve shqiptarë dhe në aspektin e vazhdimësisë së ofrimit të kursit të gjuhës shqipe, jo vetëm në formën e kurseve që ofrohen nga shoqatat shqiptare në Athinë, por edhe kurset e gjuhës shqipe që organizohen si pjesë e aktiviteteve për fëmijët e emigrantëve në shkollat e sistemit parauniversitar. Kemi punuar me institucionet shtetërore në Athinë, kemi punuar me prindërit që të sjellin fëmijët, si dhe me fëmijët. Me fëmijët kemi punuar si në aspektin metodik për të organizuar orën e mësimit që të ishte tërheqëse, por dhe me qëllimin e krijimit të dashurisë për gjuhën shqipe dhe Shqipërinë. Kemi punuar me shumë përkushtim e këmbëngulje dhe mendoj se ja kemi arritur gjatë këtyre 4 viteve. Kemi hapur katër klasa dhe numri i nxënësve ka arritur në 60 fëmijë të moshave nga 5 vjeҫ deri në 18 vjeҫ. Me shumë krenari e them sivjet mësimin e zhvillojmë në mjediset e një shkolle publike.

KATËR MËSUESE SHQIPTARE NË NDIHMË TË FËMIJËVE SHQIPTARË

Thënë sa më sipër, mësimi e zhvillojmë në mjediset e shkollës publike ndërkulturore, në një nga zonat më të frekuentura në Athinë, në Omonia. Jemi 4 mësuese vullnetare. Kurikula përfshin tema mësimore të mësimit të gjuhës shqipe dhe të letërsisë shqipe. Kurikula që ne përdorim është e ҫertifikuar nga Ministria e Arsimit në Shqipëri e cila rregullisht na dërgon tekstet me të cilat ne punojmë me fëmijët.

LIDHJA E MËSUESVE SHQIPTARË NË GREQI NË MBËSHTETJE TË MËSIMIT SHQIP

Do të doja ta filloja me rezultatin e një pune shumëvjeҫare, aspak të lehtë, por me krenari them që sot ne organizojmë kursin e gjuhës në një shkollë publike. Këtu dua të përshëndes ngrohtësisht dhe me shumë respekt, drejtoreshën e shkollës që na ka mirëpritur dhe na mbështet. Ka marrë vetë nismën për të komunikuar me prindërit e fëmijëve shqiptarë në shkollë dhe i ka ftuar e orientuar të frekuentojnë kursin e gjuhës shqipe. Kemi punuar në bashkëpunim me drejtorinë e shkollës për t’i ndërgjegjësuar fëmijët dhe prindërit që mësimi i gjuhës amtare, ndjenja e kombësisë dhe identitetit shqiptar duhet parë si një vlerë për zhvillimin psikosocial të fëmijëve shqiptarë. Gjithashtu, Lidhja e Mësuesve Shqiptarë në Greqi na ka dhënë një mbështetjet të madhe në të gjithë këtë proces. Jam e informuar për eksperienca të hershme në shumë vende të tjera europiane që politikat e tyre janë të orientuara për të përfshirë në kurikulat e shkollës, gjuhën amtare për të gjithë fëmijët me origjinë të huaj. Kjo momentalisht nuk ndodh në Greqi. Po punohet shumë fort dhe me institucionet shqiptare dhe greke dhe me grupe pune për të aplikuar legjislacionin që lidhet me të drejtat e njeriut me të drejtën e mësimit të gjuhës amtare. Por kjo është ende në fazën e përpjekjeve individuale të mësuesve vullnetarë dhe të shoqatave të emigrantëve shqiptarë. Dëgjoj shpesh herë për vullnetarizmin si koncept, por realisht, gjithë kjo punë shumëvjeҫare që kemi bërë të gjithë ne si mësues të gjuhës shqipe, ka në thelb punë vullnetare, në një vend si Greqia, ku secili prej nesh (mësuesit) duhet të punojmë për të siguruar jetesën tonë dhe të familjeve tona. Sakrificë shumë e madhe e jona, e familjeve, e fëmijëve tanë për një pasion, për një dashuri të fortë të tashëguar nga prindërit tanë, për vendin, për gjuhën, për identitetin shqiptar.

ORGANIZATA “JETA” DHE ARSIMI SHQIP

Organizata “Jeta” është një organizatë dedikuar gruas shqiptare në emigracion që mbështet të drejtat e grave emigrante. Por një nga projektet e saj ambicioze dhe patriotike është pikërisht organizimi i kurseve të gjuhës shqipe me mësuesit vullnetarë. Për 3 vite rresht, kjo organizatë ofroi mjediset e saj për organizimin e këtyre kurseve. Vetëdija shqiptare dhe ndjenjat patriotike mes emigrantëve janë shumë të forta dhe kjo reflektohet me kontributin e secilit në qëllimin e përbashkët.

NJË SFIDË QË MBETET…

Mësimdhënia përmes teknologjisë nuk është e lehtë. Ndoshta e veshtirë për t’u aplikuar në kushtet e mënyrën si operojmë. Kurikula jonë aktuale nuk është konceptuar për t’u përshtatur me teknologjinë. Megjithëse në periudhën e Covidit ne kemi përdorur shumë platforma online për të vazhduar kursin e gjuhës por vetem kaq.

MËSIMI SHQIP RRIT PATRIOTIZMIN TE FËMIJËT

Fëmijët në emigracion janë fëmijë me dy gjuhë. Gjuha greke, me të cilën janë në kontakt në shumicën e kohës së tyre me shoket, në shkollë, në jetën e përditshme dhe gjuha amtare të cilën mund ta përdorin vetëm në mjedise familjare. Për ne është shumë i njohur dhe fenomeni që prindërit shqiptarë nuk komunikojnë me fëmijët e tyre në gjuhën shqipe. Kjo nuk ka lidhje vetëm me faktin se mund të ketë prindër që nuk duan të komunikojnë shqip, por një pjesë e mirë e tyre që sot janë prindër kanë ardhur në Greqi në moshë të re dhe nuk e njohin mire gjuhën shqipe. Mesimi i gjuhes shqipe sigurisht që ka patur efekt tek këta fëmijë, tek ndjenja e tyre e patriotizmit se që nga momenti që ata vinë, bëjnë cdo gjë për të mos e harruar gjuhën, se janë shumë të ngarkuar. Prindërit e tyre që në moshën 6 vjeçe i çojnë fëmijet e tyre në shumë aktivitete, megjithëse janë shumë të ngarkuar me jetën e përditshme, vijne çdo të shtunë për të mësuar gjuhën e tyre të bukur shqipe.

KUSH ËSHTË MËSUESE BORALDA PETROMILO PAPAJANI?

Kam mbaruar studimet e larta në Universitetin e Tiranës dega Gjuhe -Letersi. Kam ardhur në Athinë përpara 30 vitesh. Jam nënë e dy fëmijëve. Kam njohur diplomen time këtu në Athinë. Jam anëtare e Lidhjes se Mësuesve dhe anëtare në kryesinë e Lidhjes. Gjithashtu, jam regjistruar në regjistrin e QBD-së së mësuesve të diasporës. Jam mësuese vullnetare me dëshiren qe kam për t’u mesuar vogelushëve gjuhën e tyre të bukur shqipe, gjuhen e prinderve te tyre. Në misionin tonë si mësues vullnetarë qendron përkushtimi dhe dashuria për mësimdhënien e gjuhës shqipe.

111 VJETORI I PAVARËSISË, VATRA BASHKOI SHQIPTARËT E AMERIKËS NË FESTËN E FLAMURIT KOMBËTAR

November 29, 2023 by s p

Sokol Paja/

New York, 28 Nëntor 2023- Federata Pan-Shqiptare e Amerikës VATRA bashkoi patriotët shqiptarë nga të gjitha shtetet e Amerikës duke festuar me madhështi e hijeshi 111 vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë dhe Festën e Flamurit Kombëtar. Në një ceremoni festive që bashkoi veprimtarë të çështjes kombëtare, mësues, vatranë, përfaqësues nga shoqat shqiptare në New York, luftëtarë të UÇK, diplomatë e aktivistë të komunitetit shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, folësit falënderuan Vatrën për punën e shkëlqyer në dobi të komunitetit shqiptar dhe çështjes kombëtare në mërgatën shqiptare të Amerikës. Festa e flamurit kombëtar është festa më e shenjtë dhe më e shtrenjtë e popullit e kombit shqiptar. 28 Nëntori 1912 është dita e lirisë së përjetshme dhe e pavdekshme të popullit shqiptar dhe hedhja e themeleve të shtetit modern shqiptar. Flamuri është simboli më i çmuar i një populli e kombi. Flamuri kuqezi është krenaria jonë kombëtare, identiteti ynë, frymëzimi ynë. Në themel të pavarësisë është gjaku, mundi, djersa, sakrifica, lufta, përpjekja e patriotëve, heronjve, dëshmorëve, luftëtarëve e çlirimtarëve shqiptarë që dhanë jetën për komb, për flamur, për atdhe.

Darka gala e Vatrës në Bronx filloi me këndimin e himneve kombëtare të Republikës së Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës që u ekzekutuan mjeshtërisht nga tenori Julian Gjojdeshi. Në nderim të heronjve të kombit dhe vatranit Ukë Gjonbalaj u mbajt një minutë heshtje.

Dom Nikolin Përgjini bekoi darkën e flamurit ndërsa kryetari i Vatrës z.Elmi Berisha shpalosi para të pranishmëve sukseset dhe arritjet e Vatrës në vitet e fundit duke rreshtuar vizat zyrtare, memorandumet institucionale, punët e jashtëzakonshme lobuese në Uashington në dobi të kombit e çështjes shqiptare. Ish-kryeministri i Kosovës Avdullah Hoti dhe deputeti Driton Selmanaj vlerësuan rëndësinë historike të Nëntorit si festë pavarësie, ditëlindjen e komandantit legjendar të UÇK Adem Jashari, daljen zyrtare publike të UÇK dhe punën e madhe të Vatrës në mërgatën e Amerikës.

Ambasadori i Shqipërisë në Uashington z.Ervin Bushati dhe z.Ferit Hoxha në Kombet e Bashkuara uruan Festën e Pavarësisë, dhanë mesazhe bashkimi e bashkëpunimi në dobi të çështjes shqiptare në Amerikë ku Vatra ka pasur rol historik.

Deputeti shqiptar në Parlamentin e Malit të Zi z.Nikollë Camaj foli rreth rritjes dhe fuqizimit të peshës së shqiptarëve në Mal të Zi e kudo në viset shqiptare në Ballkan, ndërsa diplomati Fatmir Zajmi përshëndeti darkën e Vatrës në emër të Konsullatës së Kosovës në New York.

Veprimtari i komunitetit z.Mark Gjonaj tha i ekzaltuar se Vatra bashkon rreth vetes shqiptarët më të suksesshëm dhe festa e bashkimi i shqiptarëve për të gëzuar e festuar suksese të kombit tonë është diçka madhështore. Ambasadorja e Vatrës zonja Emina Çunmulaj emocionoi të gjithë të pranishmit me mesazhe atdhedashurie për ruajtjen e gjuhës, kulturës, traditës autentike shqiptare.

Kryetari i komisionit organizativ të festës së Flamurit z.Ilir Cubi shprehu mirënjohje për pjesëmarrësit dhe renditi rëndësinë që ka Vatra për shqiptarët në Amerikë. Festa e Flamurit u mbyll me dekorimin nga Vatra të mësuesit të shquar nga Kosova z.Demë Malota për kontribut të jashtëzakonshëm në zhvillimin e mësimit shqip në Kosovë, zhdukjen e analfabetizmit, qëndresën ndaj okupatorit serb dhe kultivimin e vlerave më të larta edukative e atdhetare ndër breza. Nga Kalifornia ish-nënkryetari i Vatrës Ahmet Xhafo dergoi nje urim te ngrohte per te gjithe patriotët. Nën tingujt e magjishëm të muzikës autentike shqiptare kënduar nga Greta Tafa, tenori Julian Gjojdeshi, Hermes dhe i madhi Bashkim Alibali, mbrëmja festive vazhdoi deri në orët e vona.

Në kalendarin historik të lavdisë së kombit tonë, Vatra ka meritë historike pasi e mbrojti pavarësinë e Shqipërisë, i priu mbrojtjes së shtetit shqiptar, organizoi diplomacinë, pagoi ambasadorë dhe luftoi fort për të mbrojtur territoret e Shqipërisë nga copëtimi.

Vatra është nderi i kombit shqiptar. Vatra është historia, identiteti, krenaria dhe trashëgimia me e çmuar historike, shpirtërore dhe atdhetare e shqiptarëve në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

PAVARËSIA E SHQIPËRISË DHE MIRËNJOHJA PËR KLERIN FETAR SHQIPTAR

November 28, 2023 by s p

Sokol Paja/

Festa e flamurit kombëtar është festa më e shenjtë dhe më e shtrenjtë e popullit e kombit tonë. 28 Nëntori 1912 është dita e lirisë së përjetshme dhe të pavdekshme të popullit shqiptar dhe hedhja e themeleve të shtetit modern shqiptar. Flamuri është simboli më i çmuar i një populli e kombi. Flamuri kuq e zi është krenaria jonë kombëtare, identiteti ynë, frymëzimi ynë. Në themel të pavarësisë është gjaku, mundi, djersa, sakrifica, lufta, përpjekja e patriotëve, heronjve, dëshmorëve, luftëtarëve e çlirimtarëve shqiptarë që dhanë jetën për komb, për flamur, për atdhe. Vendosmëria, diplomacia dhe këmbëngulja e plakut të urtë të Vlorës Ismail Qemalit, Luigj Gurakuqit, Lef Nosit, Dom Nikollë Kaçorrit, Vehbi Dibrës, Iljaz Vrionit, Mit’hat Frashërit e shumë patriotëve solli lirinë e shumëpritur. Pavarësia e Shqipërisë përbën ngjarjen më të madhe, unikale dhe të lavdishme në historinë e dhimbshme dhe të mundimshme të kombit shqiptar gjatë shekullit të kaluar. Në këtë ditë pavarësie mirënjohje e veçantë shkon për klerin fetar shqiptar të cilët kanë qenë në ballë të çdo përpjekjeje për zhvillim kombëtar, bashkim kombëtar, përparim kombëtar e pavarësim kombëtar.

Binomi për fe dhe atdhe udhëhoqi veprimtarinë patrotike dhe klerikale në shërbim të popullit, shtetit e kombit shqiptar. Festat kombëtare janë një moment refklektimi se çfarë duhet të bëjmë më shumë për atdheun tonë, për kombin tonë, për njëri-tjetrin, për bijtë e shqipes kudo në botë. Festat kombëtare janë një moment për të shprehur falenderim e mirënjohje të thellë secilit që ka dhënë për flamur e për komb. Pa dyshim kleri fetar i të katër besimeve në Shqipëri e meriton më shumë se askush tjetër vlerësim e mirënjohje. Kleri fetar shqiptar i të katër besimeve fetare ka luajtur rolin më të rëndësishëm në mbrojtje të interesave të atdheut dhe në shërbim të zhvillimit të shoqërisë shqiptare, gjithashtu edhe në mbrojtjen e konsolidimin e shtetit shqiptar.

Historia e shtetit e popullit shqiptar do të ishte shumë e varfër pa kontributin e jashtëzakonshëm të klerit fetar shqiptar i cili qenë ndër mbrojtësit më të zjarrtë të kombit dhe ka merita të mëdha në fushën e kulturës, arsimit, historisë, enciklopedisë e atdhedashurisë. Vuajtjet pa fund që provoi kombi shqiptar nga valët e njëpasnjëshme të pushtuesve të huaj, e pushtuesve të brëndshëm, diktuan kurdoherë nevojën e qëndresës për të mbijetuar, gjë që i dha shkas dhe hov atdhetarizmit shqiptar me në krye klerin fetar. Kleri fetar shqiptar ndihmoi në mënyrë të ndjeshme bashkimin e shqiptarëve pa dallim feje, krahine, rreth idesë kombëtare ku në të gjitha proceset historike kombëtare klerikët kanë qenë të pranishëm në role kryesore shtetformuese. Edhe pse vuajtën mizorisht barbarinë e genocidin komunist, kleri fetar shqiptar pas rënies së komunizmit ndërtoi një botë fantastike shpirtërore për besimtarët duke kultivuar dashurinë për atdheun dhe njëri-tjetrin.

Kleri fetar shqiptar përgjatë historisë ndihmoi në forcimin e lëvizjes për liri e pavarësi, rriti atdhedashurinë në popull, nxiti frymën patriotike, forcoi harmoninë fetare e kohezionin e brëndshëm shoqëror, hodhi bazat e kombit shqiptar në ruajtjen e identitetit kombëtar e kulturor shqiptar duke luajtur një rol të jashtëzakonshëm në emancipimin dhe zhvillimin e kulturës shqiptare në përgjithësi. Shpallja e Pavarësisë në Vlorë përfaqëson fitoren e përbashkët të të gjitha trevave shqiptare dhe vazhdimin e amanetit për bashkim kombëtar të të gjitha trojeve shqiptare në një shtet të vetëm. Kjo festë pavarësie na rikujton nevojën e domosdoshme të ndihmës që atdheu kërkon prej çdo patrioti breda dhe jashtë atdheut: Duaje vendin tënd, investo në vendin tënd, mos e harro vendin tënd, kthehu në vendin tënd, fol gjuhën e bukur shqipe, angazhohu dhe ndihmo në veprimtaritë që lartësojnë kombin, shtetin dhe çdo shqiptar kudo ku lulëzon e përparon.

Kleri fetar shqiptar ka qenë gjithmonë një shtyllë e kombit për të krijuar një shtet të konsoliduar dhe të emancipuar si çdo shtet tjetër i zhvilluar perëndimor. Klerikët historikë si At Gjergj Fishta, Dom Nikollë Kaçorri, At Anton Arapi, At Gjon Shllaku, Dom Lazër Shantoja, Dom Ndre Zadeja, Dom Ndre Mjeda, Imzot Vinçens Prendushi, Imzot Jak Serreqi, Imzot Luigj Bumçi, Imzot Frano Gjini, Patër Zef Pllumi, Kardinal Mikel koliqi, Kardinal Ernest Troshani, Imzot Zef Oroshi, Vehbi Dibra, Hafiz Ali Korça, Hafiz Sabri Koçi, Vexhi Buharaja, Sali Myftia, At Fan Noli, At Kristo Negovani, At Stath Melani, At Kristofor Kisi, Baba Rexhebi, Baba Ahmeti, Baba Myftari, Baba Reshati e shumë e shumë klerikë të tjerë të shquar janë në themelet e historisë së kombit shqiptar. Dashuria për atdheun, kombin e njëri-tjetrin, konsolidimi i shtetit shqiptar, ngritja e institucioneve dhe zhvillimi e përparimi i shtetit e shoqërisë shqiptare ishin ndër meritat kryesore që kleri fetar na trashëgoi duke na bërë krenar si komb. Kleri fetar veproi drejtpërdrejtë në zhvillimin moral, kulturor dhe shpirtëror të shoqërisë shqiptare dhe kombit shqiptar. Përjetë falenderues, përgjithmonë mirënjohës.

MËSIMI SHQIP NË ABRUZZO, RUAJTJA E GJUHËS DHE IDENTITETIT KOMBËTAR NË MËRGATËN SHQIPTARE TË ITALISË

November 20, 2023 by s p

Silvana Muço Dogani, mësuese e shkollës shqipe në Orsogna, Abruzzo e Pescara në Itali, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Orsogna, Abruzzo e Pescara në Itali, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me mësuesen Silvana Muço Dogani bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

HISTORIKU I SHKOLLËS SHQIPE NË ORSOGNA, ABRUZZO E PESCARA NË ITALI

Shkollën e parë e kam hapur në vitin 1999 në Orsogna (Abruzzo Itali), ku jetoj edhe sot, nëse nuk gaboj rezulton shkolla e parë shqipe e hapur në Itali. Motivi i cili më shtyu të marrë këtë iniciativë ka qenë eksperienca personale, e cila më ka përballur shumë herë me gjyshër apo dhe familjar që kur vinin për vizitë nga Shqiperia kishin vështirësi në komunikimin me nipërit, pasi këta të fundit nuk flisnin shqip. Ky fenomen sidomos në vitet e para të emigracionit ku përveç vështirësive materiale dhe ekonomike u përballëm me opinionin negativ që kishin për shqiptarët në ato kohë i cili na rrënonte psikologjikisht, aq sa iu përkushtuam më shumë përpjekjes për integrim dhe përmirësim imazhi, duke i dhënë përparësi mësimit të gjuhës së vendit pritës pa e kuptuar se po braktisim gjuhën e tonë amtare. Duke studiuar historinë e emigracionit të mëparshëm italian, frymëzimin tim të parë e pata nga shembulli i tyre, pasi u ndeshën vetë me të njëjtin problem, ata kishin hapur shkolla italiane në vendet pritëse përkatëse. Ky shembull më mbeti gjatë në mendje dhe më rikthehej gjithnjë e më i gjallë, sa herë, me keqardhje të madhe, gjendesha përballë situatave në të cilat ishte mjaft e dukshme humbja e traditës sonë gjuhësore dhe bashkë me të edhe ajo kulturore, pra po humbisnin “rrënjët tona”. Si ish-mësuese në Shqipëri, mora guximin dhe hodha hapat e parë, duke iu drejtuar administratës lokale, veçanërisht kryetarit të bashkisë së Orsogna-s në atë kohë, Fabrizio Montepara. Nuk e mohoj që shpresat e vendosura në suksesin e projektit ishin minimale, por çuditërisht, ndryshe nga sa prisja, mora mbështetje të menjëhershme konkrete. Kështu nisi ky rrugëtim i gjatë i mbrojtjes dhe promovimit të gjuhës dhe kulturës shqiptare. Falë punës sime si ndërmjetëse kulturore ( të kryer në bashki të ndryshme të zonës) e cila më mundësoi të njoh komunitetet e huaja dhe vështirësitë e tyre (veçanërisht atë shqiptare që është shumë e pranishme në territorin tonë), kam hasur në të njëjtat vështirësi dhe nevoja në territore të tjera fqinjë dhe kështu vendosa, jo pa vështirësi, të eksportoj shembullin e shkollës shqipe të Orsogna-s në komunat e tjera të Abruzzo-s. Kështu u hap shkolla në Tollo në vitin 2004, e ndjekur nga ajo e Ortonës sërish në provincën e Chietit në 2021, derisa mbërriti në provincën e Pescara-s në vitin 2022 me shkollën e parë në qytetin e Pescara-s. Në vitet e mëparshme kisha pasur disa kërkesa dhe interesa nga prindërit me banim në këtë krahinë, por largësia dhe vështirësitë logjistike e kanë vonuar këtë hapje. Megjithatë, kërkesat e prindërve gradualisht u bënë më të shpeshta jo vetëm tek unë, por edhe tek institucionet shqiptare si ASCAP e Qendra e botimeve për diasporën, të cilat më raportuan këto kërkesa tek unë. Ndaj vendosa të ndërmarr këtë sfidë të re, edhe më kërkuese. Me pamaturinë e zakonshme që më dallon, dhe kësaj radhe pa shpresuar shumë për realizimin aktual, i bëra thirrjet e para dhe fatmirësisht edhe kësaj radhe me habiti dhe më dha kënaqësi të pamasë që mora përkrahje të fuqishme si nga administrata komunale ashtu edhe nga kolegët, mësuesit e italishtes dhe shqipes, duke arritur të finalizojë këtë objektiv.

KURRIKULA MËSIMORE DHE BASHKËPUNIMI ME PRINDERIT E KOMUNITETIN SHQIPTAR

TEMA : Të mësojë regullat, të tregojë përgjegjësi, në realizimin e tyre në mjedise të ndryshme. Objektivat: Në përfundim të orës mësimore nxënësi do të jetë në gjendje. Të shpjegojë me fjalët e veta kuptimin e konceptit rregull, duke përdorur burime të ndryshme informacioni. Të përpilojë rregullat për mjedise të ndryshme duke u bazuar në kërkesat e veçanta të këtyre mjediseve. Të diskutojë për rëndësinë e rregullave, me anë të argumentave dhe shembujve që mbështesin qëndrimin e tij. Mjetet: Fletore, laps, stilolaps, kompjuter. Në përfundim të çdo ore mësimore vijnë prindërit për të marë fëmijët dhe u shpjegojmë atyre ecurinë e tyre dhe detyrat që duhet të kryejnë në shtëpi (detyrat e shtëpisë janë të thjeshta ) për faktin se janë të zënë me shkollën publike. Prindërit në zonën tonë janë prezent në çdo aktivitet që krijojmë për integrimin, e për të çuar përpara traditat e kulturën tonë e cila ka ngjallur interesin e vendasve këtu.

SI REAGON SHOQERIA ITALIANE DHE SI PRITET MËSIMI SHQIP

Në shkollat tona pothuajse gjysma e nxënësve janë nga Kosova e Maqedonia e Veriut shumë fëmijë të cilët janë më të përkushtuar se të tjerët, përveç tyre ne kemi një grup të moshës 60-70 vjeç, komunitet arbëresh që quhet “VILLA BADESSA” ku para disa muajsh erdhi dhe Presidenti i Shqipërisë Shkëlqesia e tij Z.BAJRAM BEGAJ. Përsa i përket organeve shtetërore ne jemi të përkrahur në çdo aspekt, kjo falë dhe integrimit tonë, këtu kemi krijuar një marrëdhënie të ndërsjelltë respekti dhe një përshtypje të mirë dhe është kënaqësi të dëgjosh se komuniteti shqiptar është më i integruar se të tjerët. Kemi krijuar një rrjetë komunikimi me gjithë shoqatat shqiptare në Itali e jo vetëm, kjo falë dhe SH.GJ.SH – Lidhja –Shkollat e Gjuhës Shqipe në Itali, ku hera-herës on-line ose fizikisht takohemi e shkëmbejmë mendime, metodat e mësimdhënies etj…

MËSIMDHËNIE PËRMES TEKNOLOGJISË, VËSHTIRËSITË NË MËSIMDHËNIE ME FËMIJËT ME DY GHUHËSI

Kompiuteri është për ne një mjet i cili na ndihmon në shpjegim duke vendosur dhe me figura për fëmijët me dy gjuhësi. I kemi ndarë në 3 grupe nxënësit sipas njohurive që kanë, duke krijuar nivelin bazë/mesatar dhe të përparuar. Problemi ynë madhor është se kemi shumë fëmijë e pak mësues profesionist, kam bërë kërkesë në media sociale, shpresojmë të na vijnë në ndihmë kush mundet.

EFEKTI QË KA PASUR TE FËMIJËT NË RRITJEN E NDJENJËS PATRIOTIKE MËSIMI I GJUHËS SHQIPE

Dëshira për të mësuar gjuhën shqipe ka lindur nga prindërit, fillesat kanë hasur pak probleme sepse siç e kam parashtruar në vitin 1999 ishin akoma vitet e para ku dhe vet shqiptarët nuk ishin integruar siç duhet, e ishte një gjë jo me shumë interes, pak nga pak u ndërgjegjësuan dhe kërkuan që fëmijët e tyre të mësonin gjuhën amë, ka patur fëmijë që nuk kanë dashur të vijnë në fillim, ju thosha prindërve mos i detyroni nese nuk duan, do vijnë vetë kur ta mendojnë se është momenti, dhe kur kanë ardhur për të parë nga kurioziteti kanë qenë po ata fëmijë që nuk mungojnë në asnjë orë mësimore, dhe kjo ka qenë “sfida” e cila u fitua tashmë ata kërkojnë vetë të vijnë.

KUSH ËSHTË MËSUESE SILVANA MUÇO DOGANI?

Jam lindur e rritur në Vlorë. Studimet i kam filluar në këtë qytet ku jam diplomuar në Pedagogji e më pas ne universitetin e Perugies në Itali për gjuhën italiane, në vazhdim me kurset e specializimit si Ndërmjetese Gjuhësore Kulturore (Mediatore linguistico-culturale). Falë këtyre titujve të studimeve kam filluar punë që prej janarit të vitit 2004 e deri sot në zyrën e emigracionit të qarkut të Chietit (Itali) ku përmblidhen 10 bashki.