Archives for November 2012

Fashistët e rinj të Evropës

November 19, 2012 by dgreca

Një mbrëmje shtatori të vitit 2011, Ali Rahimi, një azilkërkues 27-vjeçar afgan, po rrinte me miqtë e tij, jashtë banesës së tij në qendër të Athinës, kur dhjetëra grekë iu afruan.
Disa nga ta e sulmuan me thikë. I frikësuar, ai iku në banesën e tij dhe luftoi përsëri, për t’i larguar njerëzit nga dera. Gjaku shpërtheu në gjoksin e tij, nga pesë plagë që mori me thikë në shpinë dhe gjoks, nis artikullin “International Herald Tribune”.
Rahimi mbijetoi dhe është duke qëndruar në Greqi. Por, shoku i tij, Reza Muhamedi, i cili u plagos gjithashtu në sulm, është duke marrë parasysh atë që dikur do të ishte e paimagjinueshme: të kthehet prapë në Afganistan. Ai ndjen se tash atje do të jetë më sigurt sesa në Greqi.
Greqia, shkruan IHT, është pika kryesore e hyrjes për emigrantët aziatikë dhe afrikanë dhe azilkërkuesit që synojnë Evropën; sot në këtë vend ka rreth 1 milionë nga ta. Kjo, si pasojë e dështimit të qeverive të njëpasnjëshme greke për të krijuar një politikë funksionale të emigrimit apo azilit si dhe një rregulloreje të BE-së, e cila i lejon vendet anëtare që t’i kthejnë azilkërkuesit në vendin e parë ku kanë hyrë në Evropë, që shpesh është Greqia.
IHT përshkruan se disa pjesë të Athinës duken si zona lufte.
“Bandat raciste lundrojnë natën rrugëve në kërkim të viktimave”, thuhet në artikull.
Themis Skordeli, një anëtar i grupit që është akuzuar për therjen e zotit Rahimi, konkurroi pa sukses për Parlament në kuadër të “Agimit të Artë”, një grup fashist që aktualisht është subjekti i tretë politik më i popullarizuar në Greqi.
Agimi i Artë, u themelua në vitin 1985 me urdhrin e liderit të burgosur të juntës greke. Partia u vu në qendër të vëmendjes ndërkombëtare, pasi disa prej anëtarëve të saj thuhet se morën pjesë në masakrën e Srebrenicës në vitin 1995 kundër myslimanëve boshnjakë.
Grupi në publikimet e tij, lavdëron Rajhun e Tretë dhe shpesh paraqet fotografi të Hitlerit dhe nazistëve të tjerë.
Duke shfrytëzuar boshllëkun e sigurisë dhe ksenofobinë në rritje, partia fitoi një ulëse në Këshillin e Qytetit të Athinës në vitin 2010.
Në zgjedhjet e Greqisë në fillim të këtij viti, partia kapitalizoi ndjenjën anti-emigrante duke e përbuzur establishmentin politik që solli vendin në prag të kolapsit ekonomik. Ajo fitoi pothuajse 7 për qind të votave kombëtare dhe 18 vende në parlament, thuhet në IHT.
Sondazhet e fundit tregojnë se forca e saj vazhdon të rritet, dhe mbështetja e saj është deri në 50 për qind në mesin e punonjësve të policisë, të cilët vazhdimisht dështojnë të hetojnë një numër në rritje të krimeve të urrejtjes.
“Grupet ultranacionaliste të ekstremit të djathtë janë duke shfrytëzuar armiqësitë e vjetra dhe frikën e re në të gjithë kontinentin”, thuhet në artikull.
Edhe pse kjo nuk është Evropa e vitit 1930, qytetarët e zhgënjyer në vendet si Greqia dhe Hungaria po kërkojnë gjithnjë e më shumë përgjigje të thjeshta, duke zgjedhur partitë që fajësojnë dashin e kurbanit – hebrenjtë, romët, homoseksualët dhe të huajt- për të këqijat e tyre.
IHT tërheq vërejtjen se në rrezik, “është shëndeti i demokracisë evropiane, si dhe vlerat dhe institucionet, mbi të cilat qëndron unioni”.
Të zënë me krizën e euros, liderët evropianë nuk kanë bërë pothuajse asgjë për të ndalur, apo kthyer kahjen e tendencave të rrezikshme politike të unionit.
Ndryshe nga Greqia, Hungaria ka një histori të grupeve fashiste, përfshirë Frontin Kombëtar Hungarez, një grup anti-semit, anti-rom, që ka themeluar një ngjarje vjetore ndërkombëtare neo-naziste dhe rregullisht mban stërvitje paramilitare ne një bazë ushtarake sovjetike. Që nga kriza ekonomike e Hungarisë, grupet ekstremiste të reja kanë dalë në pah, ndërsa, Fronti Kombëtar Hungarez ka fituar rëndësi në nivel kombëtar, vë në pah gazeta.
Në vitin 2009, Jobbik, një parti e vetëquajtur “partia radikale patriotike e krishterë” me lidhje me një milici, hyri në Parlamentin e Hungarisë. Për të mbledhur njerëz në tubime, partia shpesh është mbështetur në marshimet e urrejtjes dhe fushatave të kërcënimit që shërbejnë si ushqim për racistët, thekson ndër të tjera IHT.
Udhëheqësit evropianë nuk duhet të heqin dorë nga beteja në luftën e ideve. Ata duhet të denoncojnë publikisht partitë që përqafojnë doktrina raciste dhe vjellin urrejtjen e mbushur me retorikë dhe në mënyrë të qartë të përcaktohen në mbrojtjen e vlerave të përbashkëta të një Evrope gjithnjë e më të integruar, vë në pah gazeta.
Për ta bërë këtë, thuhet në artikull, ata duhet të zhvillojnë një qasje pan-evropiane për monitorimin dhe hetimin e krimeve të urrejtjes të rrjeteve ekstremiste të krahut të djathtë, që veprojnë përtej kufijve.
“Bashkimi Evropian duhet të sigurojë që të gjitha shtetet anëtare, të vjetra dhe të reja, duhet të respektojnë të njëjtat kritere, që aktualisht janë vënë si kushte për vendet që aspirojnë të hyjnë në Bashkimin Evropian, sidomos ruajtjen e stabilitetit të institucioneve, që garantojnë demokracinë, sundimin e ligjit, të drejtat e njeriut, respektimin dhe mbrojtjen e pakicave”.
Përndryshe, shkruan IHT, Evropa përballet me një spektër më të gjerë të dhunës ksenofobe dhe prishjen e rendit liberal demokratik, që i ka tërhequr kaq shumë njerëz të persekutuar të kërkojnë azil dhe mundësi në brigjet evropiane.

Përgatiti: Albana Isufi

EDHE SHQIPTARËT PO JAPIN NDIHMË NË ZONAT E DËMTUARA NGA “SANDY”

November 18, 2012 by dgreca

Frima me pronar shqiptarë R.E.M. i bashkohet inisiativës “UNITE-HELP-GIVE” për të ndihmuar në përpjekjet e mëkëmbjes së Staten Island-it!

R.E.M. Sandy Relief 2012 – Welcome to Rick’s Pics!/
Nga BEQIR SINA/

STATEN ISLAND NYC : Në komunitetin shqiptarë, në New York, dhe shtetet për rreth tij me shqetësime të mëdha po ndiqet gjendja që është e krijuar pas stuhisë në këto zona dhe janë përfshirë edhe ata në përpjeket që po bëhen në eleminimin e pasojave nga stuhia e fuqishme që goditi “Tre shtetshin” New Yorkun, New Jersey dhe Connecticut.

Mbi 25 mijë shqiptarë (më shumë se 10 mijë janë dibranë) sot jetojnë dhe punojnë vetëm në ishullin Staten Island – zona më e dëmtuara në Bregdetin Lindor në SHBA, nga stuhia Sandy – një ishull ky me një sipërfaqe 102.50 sq mi (265.5 km2) dhe me një popullsi 470,467 banorë) e cila është vendosur në një vëmendje të veçantë, të aturiteteve , qytetarëve të New Yorkut, por edhe të komunitetit shqiptarë.

Të cilët, pothuajse çdo ditë mbledhin dhe dërgojnë ndihmat e tyre nëpërmjet vendeve te punës, shkollat e tyre, qendrat e ngritura për grumbullimin e ndihmave, xhirollogaritë e hapuara me këtë rast – dhe mënyra të tjera vullnetare, për mbledhejn e ndihmave . Komuniteti Shqiptarë, grupe të ndryshme individësh dhe biznese i janë bashkuar inisiiativës qytetare njujorkeze dhe thirrjes që është bërë nëpërmjet nismës :”Njerëzit të ndihmoin njerëzit në Staten Island pas Superstuhisë Sandy – People Helping People On Staten Island After Superstorm Sandy” .
Me këtë rast edhe një grup shqiptarësh( kryesisht anëtarë të një familje – familjes Elezi nga Tropoja pronarit të kompanisë R.E.M. Residential , a Property Management, firmë e cila gjendet në Manhattan Union Square) një ditë pas vizitës së Presidentit Obama, shkoi edhe ajo në zonat e dëmtuara nga stuhia e fuqishme Sandy. Zonë kjo që u goditë fundjavën e tetorit dhe ata mbasi kishn dy javë që po punoin për mbledhejn e ndihmave i dërguan ato të premten për banorët e ishullit Staten Island.

Me ndihmën e iniciativave të cilat janë bërë me bazë vullnetare, ashtu si edhe donacionet e mbledhura prej tyre, pjësë e të cilave është bërë këtë fund jave edhe një grup individësh – u dorzua dhe u shpërnda vetë pre tyre në qendrën e grumbullimit të ndihmave, e cila administrohet nga FEMA, autoritet vendore, grupet vullnetare, dhe Kryqi i Kuq Amerikan

Në këtë ndihmë janë përfshirë shumë individ prej komunitetit shqiptarë, kryesishtë, veprimtarë të dalluar të komunitetit dhe miqtë e familjes Elezi, shoqatat dhe organizatat përfshirë edhe shoqatën më të vjetër në SHBA , Federatën PanShqiptare të Amerikës – VATRA. Ndërkohë, që rreth njëzet e pesë prej tyre shkuan së bashku për të dërguar dhe shpërndar ndihmat e tyre në ishullin Staten Island, të premten, në 16 nëntor 2012. Ata së bashku me vullnetarët nisën punën për shpërndarjen e furnizimin e të gjithë banorve të zonës së shkatërruar.

Një ndihmë kjo që i ka kaluar të 10 mijë dollarët (artikuj ushqimor, veshëmbathje, batanie, dhe artikuj shkollor për fëmijët e klasave të ciklit të ultë, libra, lapsa, fletore dhe çanta shpine )

Një pjesë e atyre të cilët morën pjesë të premten ishin: Një pjesë e tyre të cilët morën pjesë të premten ishin: Shpresa Elezi( e bija e zotit Sejdi Husenaj), Nikoleta Kasa, Venila Xhaferri, Vjollca Vitija, Agim Sheji, Selvije Ndresashaj, Rina Pepaj, Xhuliana Elezi, Edi Lekaj, Alket Lekaj dhe veprimtari i dalluar i komunitetit Sejdi Husenaj. Të cilët dolën menjëherë vullnetar për të marrë nga koha e tyre, në organizimin dhe shpërndarjen e të gjitha furnizimeve në bazën e ngritur për gumbullimin e ndihmave në New Drop – me një kamion ngjyrë rozë i ngarkuar përplot me mallrat më të nevojshme.

Në zonën e cila kujdeset nga kongresmeni Michel Grim ata u pritën me ngrohtësit nga autoritetet e larta vendore përfshirë edhe Presidetin e ishullit të Staten Island James P. Molinaro dhe zyrtar e autoritete të tjera lokale.

Rick Elezi, i biri i një familje emgirantësh nga Tropoja – patriote dhe mbretënore Mustafë Elezit, të cilët kan emigruar dekada më parë në SHBA, dhe ai ka qenë veçse dy vjeç, kur erdhën prindërit e tij, këtu, foli në telefon me emicione këtë mëngjes, me gazetën Bota sot, duke u lutur tek të gjithë shqiptarët e Amerikës, por edhe tek njujorkezët, autoritetet lokale, vendore dhe shtetrore, të bëjnë më shumë për të ndihmuar njerëzit të cilëve u janë shkatërruar plotësisht shtëpitë, dhe pronat e tyre në lagjet e ishullit zonat Midland Beach dhe New Drop në Staten Island nga Sandy, në 28 tetorë.

“Mbasi, si tha ai të gjithë duhet të kontribojmë për të ndihmuar çdo njerin banorë të kësaj zone – amerikanët, latinët, aziatikët, europianët, afrikano amerikanët pra të gjithë ata që po e përjetojnë këtë gjendje të krijuar pas fatkeqësisë” tha zoti Elezi, i cili në emër të famijles dhe biznesit të tij – iu faleminderua me këtë rastë të gjithë atyre shqiptarëve, që u bënë pjesë e kësaj ndihme hunanitare me donacionet e dhuruara të cilat janë më shumë se 10 mijë dollarë.
Ai tha se ishte tronditur nga kjo tragjedi – kur e ndoqi ato ditë nëpërmjet ekranit të televizionit. “Ajo që ndodhi atë natë e henë – martë 28 tetorë”, thotë ai, “më ka bërë për të menduar si për veten time, andaj i bëra thirrje firmës R.E.M. familjes dhe shoqërisë se edhe ne duhej të bëjmë diçka për të ndihmuar këta njerëz. ”

Vetë zyrat e firmës së tij R.E.M. Residencial – kaluan ato ditë një javë pa energji elektrike. Venila, një praktikante me REM, së bashku me pronarin Rick Elezi u vunë në krye për të planifikuar përpjekjet e tyre humanitare. Ndërsa, Rick fillojë për të mbledhur ndihma nëpërmjet të gjithë kontakteve e tij me shpresën për të marrë donacione sa më shumë të jetë e mundur, Venila me ndihmën e Aidas, një punonjëse tjetër në REM, filluan javën e tyre, për të bërë të mundur atë se çfarë kërkohej, në insiativën “Bashkohen- NDIHMË- Japim” nismë konstruktive, kjo e cila punon të bëjë çdo gjë të jetë e mundur në këtë zonë.

Zoti Husenaj një veprimtar i dalluar i komunitetit pjesë e kësaj ndihme humanitare dhe shpërndarjes së tyre në në Staten Island të premten i tha gazetës sonë se ishte i “habitur” me atë se :”Çfarë kishte parë dhe se çfarë përpjekjesh ishin duke u bërë nga qytetarët njujorkez dhe autoritet atje për të ndihmuar njerëzit në ishullin e “shkatërruarr” Staten Island. Shumë banorë, tha ai ishin ende të strehuar në shkollat ??e mesme lokale, për rreth zonës dhe një pjesë qëndronin në një tendë të madhe – në mes të zonës së shkatërruar në mënyrë të plotë që ata të merrnin ndihmat e njerëzve të cilat vinin nga të katër anët e New Yorkut” tha zoti Husneaj.

Ai tha se ka parë më shumë se 3 mijë vullnetarë, të cilët ishin duke ndihmuar sa më shumë njerëzit në nevojë dhe në mënyrën që sa më shumë dhe sa më shpejtë të kalohet kjo vështërsi e paparë ndonjëherë. Unë për vete tha ai kam më shumë se 60 vjetë në SHBA, por kurrë nuk kisha parë një “katastrofë” të këtillë., tha Husenaj

ILIA DILO SHEPERI -NJE FJALIM HISTORIK PËR 28 NËNTORIN

November 18, 2012 by dgreca

Nga Frank Shkreli/ 100-vjetori i pavarsisë kombëtare është një ditë krenarie, dhe si e me të drejtë duhet të jetë një festë për të gjithë, për arritjet e shqiptarëve sot, për luftërat kundër të huajve, në mbrojtje të të drejtave kombëtare. Duhet të jetë një kujtim edhe i luftës kundër diktaturave të mbrendshme dhe të jashtëme, por mbi të gjitha, në këtë ditë të bardhë, duhet të kujtohen edhe ata që me jetën dhe veprat e tyre pasuruan historinë e kombit shqiptar, të cilët me vuajtjet, sakrificat dhe jetën e tyre bënë të mundur këtë festim. Një ndër këta është edhe Ilia Dilo Sheperi. Është për t’u përshëndetur fakti se këtë vit, këtij burri nga një familje e nderuar dhe patriotike, por edhe shumë e vuajtur dhe e persekutuar nga diktatura komuniste, iu dha titulli i lartë ‘’Nderi i Kombit’’. Ilia Dilo ishte njëri nga dishepujtë e Shqiptarizmës, një lavërues i dalluar i gjuhës shqipe, puntor i zellshëm I arsimit shqip, por fatkeqsisht i panjohur për brezin e sotëm të shqiptarëve, pasi vepra e tij lihet pas dore dhe injorohet nga media dhe institucionet e tjera të shoqërisë. Ilia Dilo ishte një shembull bartës i vlerave të vërteta demokratike dhe të atdhetarizmit dhe qe cilësuar nga dijetarë të ndryshëm si ‘’Babai i gjuhësisë Shqiptare.’’ Pasi ishte i njohur për patriotizmin e tij, Ilia Dilo ishte caktuar të bënte pjesë në delegacionin së bashku me At Gjergj Fishtën për të mborjtur të drejtat e shqiptarëve në kryeqytetet e Evropës, por fatkeqsisht për arsye shëndetsore, thuhet se nuk kishte mundur të shoqëronte Fishtën në atë udhëtim. Ai luftoi fashizmin e nacizmin, por edhe komunizmin, ideologjitë më ç’njerzore që ka njohur historia.

Si i tillë, Ilia Dilo dhe patriotë të tjerë si ai, nuk duhet të harrohen, por të kujtohen me nderim, ashtuqë të mos tradhtohet gjaku dhe vuajtjet e tyre, pasi këta si individë dhe si familje, kanë konribuar për të drejtën , mirëqenjën dhe për të mbarën e gjithë kombit.

Familja e tij pësoi shumë nga akuzat me të pavënd dhe më të pabesueshme që mund të trillonte vetëm propaganda e kuqe komuniste.

‘’Edhe po të më vrisni, edhe po të më therni, në fytin tim do lexoni alfabetin shqip’’, ishte përgjigjëja e Ilia Dilo Sheperit ndaj kërcënimeve të shovinistëve greke, pasi ishte ‘’mallkuar’’ nga Patrikana e Stambollit për veprimtarinë e tij patriotike. Me këtë burr, i cili i shërbeu Atdheut me besnikëri dhe dinjitet, duhet të jetë krenare jo vetëm familja e tij e gjërë, dhe Zagoria nga rrjedhë ai, por në këtë 100-vjetor, me kujtimin e tij të mburret edhe e gjithë Shqipëria dhe i mbarë kombi shqiptar.

28 Nëntori këtë vit është një rast historik për të kujtuar dhe festuar pavarësinë kombëtare nga Perandoria osmane. Por është gjtihashtu edhe një moment në histori për të kujtuar para-ardhësit e shumtë që, secili në mënyrën e vet — kanë kontribuar për realizimin dhe kurorëzimin e kësaj dite me fuqinë e tyre të shpirtit, me kurajon dhe guximin e tyre të pa-përkulshëm si edhe me angazhimin dhe besimin e patundur në vizionin e tyre për një Shqipëri të lirë, të pavarur e demokratike. Është gjithashtu edhe një ditë për t’u zotuar për një të ardhme më të mirë, për një komb më dinamik dhe më të bashkuar, plotë shpresë, dashamirësi, dhe integritet kombëtar.

Gjatë këtij viti, janë mbajtur dhe po mbahen fjalime të ndryshme me rastin e 28-nentorit që shënon edhe 100-vjetorin historik të Pavarësisë. Por nuk besoj se asnjë deri tani as nuk i afrohet frymës atdhetare dhe patriotizmit të shprehur në fjalimin që mendoj mbetet ndër fjalimet klasike, që Ilia Dilo Sheperi mbajti më 28 Nëntor 192o në Gjirokastër, në një kohë kur kërcënimet ndaj Shqiprisë ishin të shumëta.

Në kujtim të këtij rilindasi të madh, sjellim fjalimin e plotë të mbajtur në Gjirokastër, më 28 Nëntor, 1920 nga Ilia Dilo Sheperi:

‘’Shqipëria dIvine, Dheu klasik i trimërisë, kremton sot një nga më të shënjtat ditë të historisë së saj kombëtare: Ditën e Rilindjes së pagëzimit në jetën e re të Lirisë! Ditën e venies mbi krye të kurorës së Independencës!

Pas pesëqind vjet jetë t’ashpërt të robërisë dhe në një kohë tragjike, kur arushet e Ballkanit u vërsulën t’a shuajnë pa mëshirë gjallërinë e kombit shqiptar, në orizontin e Shqipërisë ndriti Ylli i Mengjezit, mbi Kathedralin e Vlorës shkrepëtiti Diell’i i Lirisë! U ngreh Flamuri madhështor i Skënderbeut dhe Perëndia e Lirisë së Kombeve dekretoi shpëtimin e Shqipërisë!

Ajo e drejtë e shënjtë q’u ka falur natyra kombeve të botës ju njojt edhe kombit t’onë që ruan karakterin dhe traditat e Ilirëve, u dha edhe popullit tonë heroik që ka vaditur me gjak gjithë Sinisinë ballkanike dhe, së fundi, për t’u shpëtuar dyndjeve të valeve të barbarëve, gjatë shekujve, ka qenë shtrënguar të lerë Alltarin e Atdheut të vet dhe të kapërcejë male e dete dhe të përhapet nepër gremina të huaja. Në këtë vend legjendar, që është shkretuar dëndur nga kataklizmat e luftrave të parreshtura dhe mbi gërmadhat e 70 qyteteve të bukura bërë pajë e zjarrit të legjioneve romane, vajtojnë zogjtë sot e kësaj dite!

Të tëra këto ngjarje, të gjitha këto tradita e kanë vleftën e kujtimit të naltë, të heroizmës shqiptare. Dëshmojnë therorësitë e pashembullta të fisit arbnor. Pasqyrojnë jetën morale të shtërgjyshërve dhe udhëheqin shpirtin e energjisë e të therorisë së brezit t’onë të ri.

Ja! Këjo është dita simbolike në të cilin kombi shqiptar hyn në radhët ee popujve të lirë dhe zë vendin që i përket historisë së tij.

Traditat e mbetura nga Pellasgët e Mitollogjisë, trimëri e trashëguar nga stërgjyshërit t’anë, përmënden sot në kronollogjinë e qytetërimit.

Himni i Indipendencës t’onë këndohet nepër oborret e kombeve të rinjë e të lirë. Te Deum-i i paradisit të fesë s’onë meshohet sot nëpër Kishërat e botës ideale! Na përshëndesin, na përgëzojnë, na urojnë kombet e lirë! Na kanë zili e na falen popujt që përpiqen të harrijnë një ditë të bardhë!

Ideali që kanë ëndërruar stërgjyshërit, ay ideal i shënjtë që kanë profetizuar heronjtë, protagonistët e luftrave të lirisë s’onë, u realizua sot. Qëllimi i naltë për të cilin kanë luftuar ata burrërisht nepër malet e ashpërt dhe kanë derdhur gjakun e vlefshëm të tyre: u harrit, u krye!

Intrigat e huaja dhe komeditë e mbrendshme që u lojtën një kohë mbi kurizin e Atdheut nuk e lanë popullin shqiptar të jetonte i lumtur në këto tetë vjetët e para të jetës së re. Krijuan një situatë të rëndë dhe rrezikuan njëment tërësinë dhe Independencën e Atdheut.

Gjatë këtyre kohërave të vështira duallën në shesh apostoj të rremë duke predikuar ungjillin magjik të një bese fatale. Një maqavelizmë që synonte t’i mësonte popullit shiqptar disiplinën e skllavërisë dhe të ç’këputte nga trup’i Atdheut vendin më të shëjntë: VLORËN bujare që e ka falur natyra për të qenë vend i pelegrinazhit të Shqiptarëvet.

Forca ideale, energjia virgjine dhe patriotizmi i naltë i popullit shqiptar i kapërcyen, gjithë rreziqet që kërcënonin Atdheun.

Dita e 28 Nëndorit 1920 ësht e para që kremton sot plot enthusiazmë Shqipëria redente, sbukuruar nga Stili gjer në Shkodër me trendafile dafine!

Mblidhuni bijt e Shqipërisë përpara këtij Alltari të madh t’Atdheut. Faluni! Përunjuni përpara këtij Senotafi të shënjtë! Adhuroni shpirtrat e Deshmorëvet! Dhe lavduroni këtë ditë madhështore!

Gëzohuni o Shqiptarë t’arratisur në çdo anë të botës. Këndoni ju zogjt’e bukur që fluturoni në qiellin e Shqipërisë! Lulëzoni ju fusha! Gjëmoni ju male! Buçitni ju, lumnejë dhe dete të Shqipërisë! Bekonani ju o Dëshmorët e shënjtë t’Atdheut! Kurajo, durim dhe shpresë, Ti o Shqipëria iredente!’’

———————————————————–

Është ky një fjalim që u mbajtë në një periudhë të vështirë për shtetin e ri shqiptar, por që edhe sot u jep jetë dhe shpresë zemërave; është një fjalim që përcakton karakterin burrëror të Ilia Dilos por edhe të rilindasve të tjerë bashk-kohorë të tijë; është një fjalim që frymëzon dhe u jep kurajo të lodhurve dhe nderon heronjtë e të gjitha kohërave.

“100 VJET PAVARËSI -HISTORIA E MONEDHËS TONË KOMBËTARE”NË MUZEN E PAVARËSISË

November 18, 2012 by dgreca

Nga GËZIM LLOJDIA/

“100 vjet Pavarësi: Pasqyrimi i historisë në monedhën tonë kombëtare” ka qenë idea i ekspozitës që u çel në ambientet e Muzeut të Pavarësisë në qytetin qytetin e flamurit në Vlorës .Fullani i dhuron Muzeut të Pavarësisë një çift monedha relikt. Ekspozita e cila qëndroi e hapur përmbante material për historinë e monedhës e cila u ekspozua .Krahas materiali shoqërues: BSH sjell një material të pasur lidhur për monedhat e shtypura si dhe simbolikën që ato paraqesin.

Banka e Shqipërisë është krenare te kremtoje 100 vjetorin e shpalljes se pavarësisë se Shqipërisë, duke shtypur një sen prej tre monedhash përkujtimore me tematike “100 vjetori i shpalljes se Pavarësisë”.Thuhet në këtë material të BSH .Sipas këtij institucioni kjo seri vjen ne nderim dhe përkujtim te gjithë frymëzimit dhe përpjekjes intelektuale, rilindase, shtet-formuese, qe vulosi historinë e shqiptareve. Me 28 nëntor 1912, u mblodh Kuvendi kombëtar i Vlorës me delegate nga mbare trevat shqiptare, i cili mori vendimin për shpalljen e pavarësisë se Shqipërisë.

Kështu, ne këtë date te shënuar nga te gjithë përfaqësuesit e trevave mbarëshqiptare, u firmos Akti i Shpalljes se Pavarësisë, ne te cilin nderte tjera shkruhej “… Shqipëria me sot te behet me vehte, e lire, e mosvarme …”.Firmosja e Aktit te Shpalljes se Pavarësisë nga te gjithë pjesëmarrësit ne Kuvendin e Vlorës u shoqërua edhe me formimin e një Qeverie te Përkohshme, me ne krye Ismail Qemal Vloren (Ismail Qemali) dhe menjëherë pas kësaj, ne ballkonin e ndërtesës ku u mbajt kuvendi, u valëvit flamuri kombëtar. Flamuri kuq e zi, ne emër te te gjithë delegateve dhe popullsisë shqiptare, u ngrit edhe ne shume qytete te tjera te Shqipërisë, për te ripohuar edhe njëherë dëshirën dhe vendimin e shpalljes se Shqipërisë shtet te pavarur!

Ne kuadrin e 1 OO-vjetorit te shpalljes se Pavarësisë, Banka e Shqipërisë ne vitin 2012 i kushtoi vëmendjen e merituar kësaj ngjarjeje te rëndësishme te historisë se vendit. Ajo miratoi shtypjen e monedhave përkujtimore për qëllime numizmatike, te cilat ne pamjet e tyre paraqesin simbolet e kësaj ngjarjeje: portretin e Ismail Qemalit, Aktin e Shpalljes se Pavarësisë, shqiponjën e flamurit qe u ngrit ne Vlore .

MONEDHE ARI 200 LEKE

Ne pamjen kryesore, ne qendër te monedhës është vendosur shqiponja dykrenore e flamurit qe u ngrit ne Vlore, ne 28 nëntor 1912. Nen te është shkruar vlera emërore 200 Leke. Te dyja se bashku japin idene sikur janë mbështetur mbi kangjellat e ballkonit te ndërtesës ku ka qëndruar Qeveria e Ismail Qemalit dhe sot shërben si Muzeu Kombëtar i Pavarësisë. Mbi kokën e shqiponjës janë shkruar fjalet “100 VJET PAVARESI” e mbi to, gjendet një motiv, stilizim i xhufkave (thekeve) qe rrethonin flamurin si kornize.Ne pamjen e pasme, ne qendër te monedhës është vendosur portreti i Ismail Qemalit, poshtë portretit emri i tij. Ne te dyja shpatullat e portretit qëndrojnë vitet 1912 dhe 2012, viti i ngritjes se flamurit ne Vlore dhe ai qe shënon 1 00- vjetorin e pavarësisë. Si një aureole, mbi koke shkruhen me germa kapitale fjalet “SHQIPERI – ALBANIA” e mbi to gjendet i përsëritur, motiv i stilizuar i xhufkave (thekeve), qe rrethonin flamurin si kornize.

MONEDHE ARGJENDI 100 LEKE

Ne pamjen kryesore, ne qendër te monedhës është vendosur shqiponja dykrenore e flamurit qe u ngrit ne Vlore. Nen te është shkruar ne reliev vlera emërore 100 Leke. Ka te shkruar ne hark sipër “28 nëntor 1912” dhe ne hark poshtë “100 VJET PAVARESI”, te vendosura ne drejtim vertikal. Ne një rreth imagjinar janë vendosur 100 yje te vegjël qe mbyllin realizimin e vizatimit. Ne pamjen e pasme, monedha ndahet ne dy rrathë. Ne pjesën qendrore te saj ka te vendosur Aktin e Pavarësisë. Ne rrethin e dyte ka te shkruar ne hark sipër “SHQIPERI – ALBANIA 2012” dhe ne hark poshtë “AKTI I SHPALLJES SE PAVARESISE”. Ne një rreth janë vendosur 100 yje te vegjël qe mbyllin realizimin e vizatimit.

MONEDHE NE METAL TE THJESHTE 50 LEKE

Ne pamjen kryesore, ne qendër te monedhës është vendosur shqiponja dykrenore e flamurit qe u ngrit ne Vlore, e vendosur ne marrëdhënie te drejtpërdrejtë me një element bashkëkohor. Vitet 1 912-201 2 vijnë te shkruara ne formën e numrave dixhitale, për te sjelle ne te tashmen rendësin e kësaj ngjarjeje te madhe. Ne hark sipër është shkruar “100 VJET PAVARESI” dhe ne hark poshtë, vlera emërore e monedhës 50 Leke. Ne te dyja anët ne hark te monedhës është vendosur shqiponja. Ne pamjen e pasme te monedhës, zë vend skulptura simbolike me dy duar te bashkuara fort me njëra-tjetrën, e cila është përdorur me qellim pergimin e mesazhit te mevetesise dhe shkëputjes nga varësia nder vite nga shtetet e tjera. Ne ane te veprës është vendosur titulli i skulpturës “Besëlidhja”, si dhe është shkruar dhe emri i skulptorit te kësaj vepre, Asim Lokaj. Ne harkun sipër shkruhet “SHQIPERI -ALBANIA” ndërsa ne hark poshtë është vendosur viti jubilar i kësaj ngjarjeje te rëndësishme historike, për mbare shqiptaret, viti 201 2. Ne te dyja anët, ne hark te monedhës është vendosur shqiponja dykrenore.

SPECIFIKIMET TEKNIKE

1. Monedha 200 Leke me tematike “1 OO-vjetori i shpalljes1 se Pavarësisë”.

Vlera emërore 200 Leke

Materiali Ar

Pastërtia 917/1000

Pesha 7 5.50 gr

Diametri 25.45 mm

Forma e dhembezuar

Tirazhi 1.000 (nje mije) cope
Vizatimet e kësaj monedhe janë realizuar nga piktori Petraq Papa.

2. Monedha 100 Leke me tematike “100-vjetori i shpalljes se Pavarësisë”.

Vlera emërore 100 Leke

Materiali Argjend

Pastërtia 925 / 1000

Pesha 30 gr

Diametri 38 mm

Forma e dhëmbëzuar

Tirazhi 1.000 (nje mije) cope

Vizatimet e kësaj monedhe janë realizuar nga piktori

Orgest Tafa

3. Monedha 50 Leke me tematike “100-vjetori i shpalljes se Pavarësisë”.

Vlera emërore 50 Leke

Materiali CuNiZn

Ngjyra e verdhe

Pesha 12 gr

Diametri 27.25 mm

Forma e dhëmbëzuar

Tirazhi 10.000 (dhjetemije) cope

Vizatimet e kësaj monedhe janë realizuar nga piktori

Gentjan Gjikopulli

Me tri skica drejt Vlores

November 18, 2012 by dgreca

Nga Fiqri Shahinllari/

1. – Mjekra e bardhe+qeleshja e bardhe=Dita e bardhe me Flamurin Kuqezi

Pas plot dhjete ditesh do te trokase 28 Nentori . Ai do te hyje jo vetem ne portat e vlonjateve por ne cdo vater shqiptare. Sepse eshte dita e 28 e ketij muaji, dite qe shndrit si flakadani me i rendesishem ne tere historine shekullore te shqiptareve, ketej dhe andej kufirit shteteror dhe me gjere kudo ku ka shqiptare.. Vlora krenohet me shume. Ka te drejte. Ajo edhe pse eshte buze dy deteve dhe anes kufirit shteteror detar, ne fakt, ate dite te Nentorit 28, njeqind mote me pare, u be Qendra e Memedheut, zemra e vatanit. Shqiperia qe kembet i lag e i freskon ne ujrat e detit, qe koken e mban mbi rete, mbi deboren, atje siper, ne malet e larte ku kane folete shqiponjat, ate Nentor u be me flatra. Ne ate qytet te bekuar u shpall Pavaresia e enderrruar me shekuj nga shqiptaret e kudondodhur. Ato dite, nga malet me debore te vatanit zbriti qeleshja e bardhe e kapedanit trim, kosovarit me kobure ne brez, Isa Buletinit e cila u bashkua me mjekren e bardhe te “sfinksit diplomat”, vlonjatit Ismail Qemali aty ne Vloren me det te kalter. Do te kalonin vite dhe patriotet kosovare femijet e tyre do t’i pagezonin me emrin Vlora, Saranda, Vjosa, e me emra te tjere qytetesh, lumenjsh e malesh te Memedheut. Ate dite, 100 mote me pare, Vlora u be Mali i larte i Kombit, sic thote Anila, nje poete vlonjate. Mjekerbardhi vlonjat, diplomati i zgjuar, me nje barre mend, Ismail Qemali ngriti flamurin e kuq me shkaben e zeze dykrenare ne mes. Ky flamur, kjo date 28 Nentor eshte pike referimi e popullit shqiptar. Ajo flet shume. Para kesaj date e pas saj kane levizur kryengritje, luftra, revolucione, diplomacira, vendosmeri. Pakenaqesia e pupullit shqiptar e mbledhur pike e nga nje pike cdo vit e dhjetravjecare, per pese shekuj roberie, gjeti rastin dhe shpertheu me 28 nentor. Bijte e Shqipes luftuan me pushke, me pene, me diplomaci dhe ia arriten qellimit. Pushka dhe pena , si dy binjake qe i sherbenin memedheut, dhane frytin e tyre te embel: Pavaresine!

2.- Kalores te penes

Ne te gjithe Kombin shqiptar jane te panumert trimat me flete te pushkes e te penes. Ata dihen sic dihen edhe disa personalitete te pushkes e te penes te zones se Korces, Kolonjes, Devollit, Pogradecit. Luftetaret e kesaj zone: Themistokli Germenji, Mihal Grameno, Spiro Ballkameni, Sali e Gani Butka, Malke Zvarishti e te tjere meritojne te heqesh kapelen para tye. Por une, ne kete rast, kam deshire te qendroj tek ata personalitete qe me shume se me pushke kane luftuar, kane qene kalores te letrave, te muzikes, te mesuesise qe kane dhene kontributin e vet ne emancipimin e shoqerise shqiptare para dhe pas vitit 1912. Ne ndihme te kesaj qe sapo thashe me vjenThanas Floqi, bashkefshatari im. Ai eshte nje nga firmetaret e aktit heroik te shpalljes se Pavaresise. Eshte edhe autori i tekstit dhe i muzikes se kenges patriotike “O trima luftetare” Kush e ka degjuar nga grupi “Lira” i Korces kete kenge, kete himn te luftes per clirimin kombetar nga kori karakteristik i qytetit te Serenatave dhe nuk i eshte ngritur zemra peshe? Qe ne vitin 1908 Thanasi themeloi ne Vlore mandolinaten “Laberia” ku ishte edhe dirigjent i saj. Nderkohe Parashqevi Qiriazi, mesuese e vajzave ne Korce, e zgjedhur nga Kongresi i Manastirit si sekratere e Komisionit, punonte pa u lodhur per emancipimin e shoqerise. Nje nga synimet e luftetareve te penes ishte perpjekja e tyre per te ruajtur harmonine fetare midis shqiptareve dhe jo vetem kaq. Ata synonin qe kjo harmoni te futej e cimentohej edhe brenda familjes. Kam parasysh ketu Foqion Postolin i cili “martoi” kristianken, Nicen e Naqos nga Floqi me myslimanin e pasur Estref, djalin e Rakip Beut. Vertet Nica dhe Estrefi jane figura letrare, por ambienti, koha ku e kur veprojne heronjte e librit: “Per Mbrojtjen e Atdheut”jane ne kontekstin e vetetesise historike. Tabani i vepres letrare eshte historik pasi i pergjigjet atmosferes se kohes. Ngjarjet e viteve 1895, 1913, 1914 nen zgjedhen turke e masakrat e andarteve greke ne Jugun e Shqiperise, zhvendosja e popullsise ne Ullishtet e Vlores si muhaxhire, djegja e shtepive dhe e fshatrave te tere, sic pershkruhen ne roman, jane fakte historike te njohura boterisht. Nica, kjo Zhan D’arke ne lloin e vet, pranon dashurine e Estrefit por ajo cfare kerkon? Kerkon “Nje liber shqip!” Dhe te mendosh qe ngjarja flet per periudhen qe permendem me siper edhe pse romani u botua ne fillim ne gazeten “Dielli” ne Amerike ne vitin 1919 dhe u ribotua ne Shqiperi me 1943, del ne perfundimin se kjo ka qene sakrifice e madhe, sidomos per nje femer.

Foqion Postoli nuk ka qene i vetmi shkrimtar korcar qe i ka “meshuar” ndjenjes atdhetare ne librat e vet e, posacerisht, emancipimit te shoqerise e femres shqiptare. Ne romanin e tij dramatik, “Oxhaku” botuar ne Selanik me 1909, Mihal Grameno pershkruan dashurine e Malos, birit te Rushan Beut me Vaidene nje vajze e thjeshte populli. Cfare nuk beri Rushani beu i Gramenos ashtu si Rakip beu i Foqionit per ta penguar birin e vet te martohej me ate vajze te thjeshte. Mirepo te dy te rinjte u martuan me vajzat qe deshen, dolen malit per te luftuar pushtuesit osmane, linden femije dhe ca nga ca bene per vete edhe baballaret e tyre noksane.

Kristo Floqi, ne”Fe e Kombesi”-1909 ,drame kjo kuptimplote ne vargje ne kater akte shtjellon ngjarje ne fshatin shqiptar ne vitin 1831 kur nje bej i ri mysliman me emrin Gani, bie ne dashuri me Maron, vajze krishtere, sherbetore ne sarajet e atit te Ganiut.. Rastet qe permendem, sic vihet re, zhvillohen nga mezi i shekullit te 19-te dhe fillim te shekullit te 20-te. Perandoria turke ishte ne grahmat e fundit. Borgjezia europiane kishte shtuar orekset aneksioniste ne kurriz te shqiptareve. Shkrimtaret patriote ishin ne krye te perpjekjeve per te emancipuar ndergjegjen e pupullit ne lufte per liri. Kjo duket edhe ne nderthurjen e dashurise se Estrefit me Nicen, te Malos me Vaidene, te Ganiut me Maron me ndjenjen patriotike.. Nen ndikimin e vjzave te thjeshta fshatare si Nica dhe Vaideja te dy kokekrrisurit mizore, Rakip dhe Rushan beu, marin rrugen e pendimit, gjunjezohen para tyre, para fakteve dhe “thithin” ndjenjen e dashurise per Atdheun, per njerzit hallemedhenj e te vojtur.

3.- Bija e Foqion Postolit

Tek sjell ndërmënd Nicën, më lind pyetja: “Pse Foqion Postoli e “krijoi” Nicën në Floq e jo në ndonjë fshat tjetër? Në mungesë të fakteve e të dëshmive, dalëngadalë vepron bota e arsyetimit. Floqi atëhere ishte fshat i madh, afër rrugës së kalimit për në Frashër nga shkrimtari kish origjinën. Në Floq jetonin në harmoni brez pas brezi myslimanë e të krishterë. Si duket atje kish patur që atëhere etje të madhe për të mësuar shkrim e këndim shqip. Mirëpo arsyeja, kjo zonjë e nderuar brënda mureve të shtëpisë, ka borxh të bëjë çudira kur del jashtë mureve të saj. Kureshtja e gazetarit, ne kohen kur mblidhnja fakte per librin tim: ” Lis ne shkemb”, më shtyu të kërkoja ndonjë të afërm të shkrimtarit të dashur për floqarët. Nuk u gabova. Arrita të kontaktoj nipin e Foqion Postolit, djalin e vëllait të tij, që më surprizoi kur m’u prezantua: “Jam avokat Foqion Postoli!” Kish marë emrin e xhaxhait të tij. Ky, Foqioni i ri, më adresoi te Violeta Dobi (Postoli) që është e bija e Foqion Postolit shkrimtar, dhe avokati i thoshte hallo. Violeta, ishte nje grua fisnike, 83 vjeçare në vitin 2007. E mbajtur mirë. Uroj qe te jete edhe sot ashtu sic e pashe para 5 vejteve. Dikur Violeta ka qene spikere e Radio Moskës në gjuhën shqipe, martuar me një nga katër arkitektët e parë pas çlirimit të vëndit, Eqerem Ahmet Dobin. Më priti me bujari në shtëpinë e vet në rrugën “Myslim Shyri” në Tiranë. I tregova qëllimin e vizitës sime dhe, pas përshëndoshjes së rastit, i bëra pyetjen: -E dini ju, zonja Violeta se përse babai juaj e ka marë heroinën e romanit të vet në Floq e jo gjetkë? Ajo m’u përgjigj aty për aty: -Unë nuk e di, kam qënë vetëm tre vjeç kur babai ka vdekur. Pastaj, duke më treguar se si i ati i saj, Foqioni, në vitet 20-të kish pritur në shtëpinë e vet ne Korçë Fan Nolin, më afron një foto të vitit 1923 ku duket i ati i saj në funksionin e sekretarit të Këshillës së Lartë Kishtare. Në një moment më shikoi drejt e në sy. Diçka iu kujtua e më tha: -Pa dale, dale një minutë! Hë, po, më kujtohet. Vjehrra e babait tim, pra gjyshja ime nga nëna, Thomaidha ka qënë me origjinë nga Floqi. Dhe këtë ajo e thosh me krenari. Këtë e tregonte edhe Pilo Peristeri që ka qënë vëllai i gruas së Foqion Postolit… Teksa më nxiti të përfundoja likonë e saj prej fiku, Violeta me tregoi edhe për jetën e saj, për burrin e vet që nuk jeton më, për fëmijët e saj, për punën. Asaj i vinte keq që babai i saj u nda nga jeta në moshën 38 vjeçare në vitin 1927, por ishte e lumtur pasi i ati la vepra letrare. Librat shkruhen për të qënë pranë e për t’u përdorur nga njerëzit edhe pas vdekjes së autorit, për t’u mbrojtur nga armiku i pamëshirshëm i harresës. Çdo të ndjente vallë Foqion Postoli, sikur t’i thuhej që në gjalljen e vet se do të vinte një ditë, shume vite pas vdekjes së tij kur një nga nipat e tij do të quhej Foqion Postoli e se ky do të bëhej avokat që të kujton komedinë e shkruar nga ai vetë me titull “Martesa e një avokati”? Dhe ky, avokati, do të martohej me një myslimane, ashtu si e bija e tij Violeta që mori burre një njeri të mirë të fesë tjetër? A do t’i shkonte ndërmënd atij se një nga mbesat e tij, motra e avokat Foqionit, do të quhej Nicë?