Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for May 2013

Korrigjimet në tekstet e historisë

by

Në shkrimet për kohën e shkuar gjithmonë janë fshehur paralajmërimet për të ardhmen/

Shkruan: Akademik Mehmet Kraja/

Pse duhej të ndodhte?

Historia krijon vetëdije dhe botëkuptim, prandaj sulmet ndaj historisë së një populli që prej kohësh konsiderohen si sulme ndaj identitetit dhe qenies kombëtare. Politika, regjimet dhe ideologjitë vazhdimisht kanë qenë dhe vazhdojnë të jenë të kujdesshme ndaj historisë, sepse në shkrimet për kohën e shkuar gjithmonë janë fshehur paralajmërimet për të ardhmen.

Asnjë histori deri më sot nuk është shkruar pa përzierjen e pikëpamjeve politike në diskursin historik, madje, në disa raste, shkrimi historik ka mundur të shërbejë si pararendës i zhvillimeve të mëvonshme politike.

Prandaj, nuk ishte e rastit që më 2002-3, në situatën e një krize të përgjithshme të ideve për zgjidhjen e çështjes së Kosovës, atëherë kur në bashkësinë ndërkombëtare u rifuqizua ideja e kthimit te Kosovës nën administrimin e Serbisë, u shfaq edhe kërkesa e Këshillit të Europës, në formë të rekomandimit, që në tekstet e historisë për shkolla tetëvjeçare dhe të mesme të Kosovës të bëhen disa korrigjime, të vogla, të parëndësishme në dukje të parë, por esenciale në substancë.

Në pamje të jashtme korrigjimet kishin këtë synim: që nga tekstet tona të historisë të mënjanohej diskursi i ashpër nacionalist, në mënyrë që te fëmijët shqiptarë të Kosovës të mos krijohej urrejtja ndaj popullit serb, sepse, sipas një parimi të përgjithshëm, për atë që kishte ndodhur në Kosovë nuk mund të ishte fajtor populli serb, por regjimi, pushteti, pra Millosheviqi.

Prandaj, kudo që veprimet negative të Serbisë në Kosovë ishin identifikuar si “serbe”, u zëvendësuan me “shtetërore”, ndërsa në shumë vende “pushtuesi serb” ose u hoq në tërësi, ose u zëvendësua me “pushtetin”.

Këto korrigjime, në substancë, kishin implikime të mëdha për historinë mbi njëqindvjeçare të Kosovës në raport me Serbinë, por, mbi të gjitha, në luftën e vitit 1999.

Tani dilte se Serbia nuk kishte qenë asnjëherë pushtuese në Kosovë dhe se luftërat e shqiptarëve të Kosovës kundër Serbisë, përfshirë edhe luftën e UÇK-së, nuk kishin qenë luftëra çlirimtare, por më shumë një konflikt i “shqiptarëve etnikë” me pushtetin, i cili ua shkelte liritë dhe të drejtat.

Këshilli i Europës desh ta sillte situatën në këtë pikë dhe për këtë qëllim tregoi gatishmëri të financonte korrigjimet e teksteve dhe ribotimin e tyre. Shumë më e rëndë se historia e shkruar, ishte historia që përgatitej të jetohej: nëse shqiptarët e Kosovës kishin luftuar kundër pushtetit dhe jo kundër pushtuesit, atëherë ndryshimi i pushtetit në Serbi (me një garanci eventuale ndërkombëtare) vetvetiu nënkuptonte kthimin e Kosovës atje ku kishte qenë para vitit 1999.

Do vërejtur se grupi i historianëve që i propozoi ndryshimet në tekstet shkollore më 2003, njësoj si edhe strukturat e Ministrisë së Arsimit, vinin nga provenienca politike e LDK-së, së cilës, në kontekstin e zhvillimeve politike të atyre viteve, i shkonte përshtat minimizimi ose një paraqitje sa më inverzive e luftës së UÇK-së, sepse trashëgimia e kësaj lufte e bënte kundërshtarin e saj politik tepër të fuqishëm.

 

Dhjetë vjet më vonë…

Dhjetë vjet më vonë situata në Kosovë paraqitet krejtësisht ndryshe: Kosova është shtet sovran me shumë njohje ndërkombëtare, loja me statusin e saj ka marrë fund dhe nuk ka rrezik që ajo të rikthehet nën Serbi në asnjë rrethanë, në pushtet tani nuk është LDK-ja, por PDK-ja etj.

Përdorimi politik i historisë nuk vazhdoi aty ku mund të pritej dhe të supozohej, në valorizimin folklorik të UÇK-së, sepse ky valorizim tashmë mund të quhet i përfunduar, pa gjetur ndonjë kundërshtar aq të denjë dhe të fisëm. Por, papritmas u shfaq në horizont një kërkesë tjetër:

Qeveria e Turqisë filloi një trysni të paparë mbi institucionet e Kosovës, për të spastruar tekstet e historisë të ciklit parauniversitar nga përmbajtjet që denigrojnë Perandorinë Osmane, në këtë fushatë u angazhua kupola më e lartë e shtetit turk, duke filluar nga kryeministri, ministri i Jashtëm, ministri i Arsimit dhe, natyrisht, ambasadorja në Prishtinë, e cila tashmë ka marrë në dorë kryerjen e punëve operative.

Ngjashëm me rastin e dhjetë viteve të shkuara me rekomandimet e Këshillit të Europës, Ministria e Arsimit e Kosovës përsëri bëri një komision, për të identifikuar pikat nevralgjike ku duhej ndërhyrë, tani komisioni nuk përbëhet vetëm nga historianët, por përfshin edhe gjeografë, albanologë, osmanologë etj, pra, një spektër të gjerë të “dinjitarëve” kosovarë, të angazhuar pa hile që nga kjo lojë të dalë e fituar Turqia dhe shteti i Kosovës të nëpërkëmbët sa më fort.

Themi kështu, për shkak se planet dhe programet mësimore janë çështje të shtetit dhe ndërhyrjet nga jashtë në përmbajtjet mësimore mund të konsiderohen si shkelje e sovranitetit.

Më anë tjetër, përfshirja e pashembullt i kupolës më të lartë politike të shtetit turk në këtë çështje, bën të ditur se trashëgimtarja e sotme e dinastisë së dikurshme të selxhukëve, Turqia bashkëkohore, krahas fuqizimit ekonomik, në programin e vet kombëtar e ka ndryshimin e imazhit të pushtuesit të dikurshëm të Ballkanit.

Që në vitin 2009, në një konferencë për çështjet e Ballkanit mbajtur në Sarajevë, ministri i Jashtëm turk, Ahmet Davutogllu, pasi u shpreh me fjalë mallëngjyese “për sundimin e lavdishëm osman”, i cili “i solli dritë dhe emancipim Gadishullit Ballkanik”, “u bëri thirrje popujve ballkanas, e në radhë të parë Bosnjës, Shqipërisë dhe Kosovës që t’i kthehen prapë asaj kohe të artë” (citimi sipas Kadaresë, “Mosmarrëveshja”, faqe 35).

Për të realizuar këtë program kombëtar, Turqia e sotme ka gjetur terren të përshtatshëm në tre shtetet e përmendura të Ballkanit, njësoj si në dy ose tre shtete të Azisë së largët: paqëndrueshmërinë ekonomike, trashëgiminë historike dhe mentalitetin anadollak. Kriza ekonomike në Europë i shkon përshtat kësaj rrethane, sepse në shtetet e Ballkanit mungojnë ndjeshëm investimet perëndimore, ndërsa Turqia paraqitet prijëse në eksportimin e kapitalit në këtë rajon, duke krijuar një atmosferë biznesi krejtësisht orientale në këto vende të përfshira nga transicioni i mundimshëm.

Pra, thënë ndryshe, Turqia e sotme e ka vendosur të mos bëjë investime vetëm për leverdi ekonomike, por duke imponuar edhe synimin e saj për një rol të ri në këto hapësira, i cili shkon deri te projeksioni fantastik i rikthimit në skenë të Perandorisë Otomane, natyrisht me një pamje të re dhe me veshje të re botëkuptimore dhe doktrinare.

 

Bashkëpunimi në gjenocid

Tani mbetet çështje e diskutueshme se cilat janë interesat e shqiptarëve në këto aspirata të Turqisë dhe se me çfarë çmimi duhet ta paguajnë mbështetjen politike dhe ekonomike që ky shtet ua bën klasave politike shqiptare.

Çmimi më i rëndë dhe më i papërballueshëm do të ishte krijimi i një amalgame identitare joeuropiane, një mallkim ky që u ka qëndruar mbi kokë shqiptarëve, së paku njëqind vjet para se ta bënin shtetin dhe njëqind vjet pasi e bënë shtetin shqiptar.

Përgjatë gjithë periudhës së Rilindjes Kombëtare, përfshirë edhe Lidhjen e Prizrenit, Lidhjen e Pejës, kryengritjet që i patën paraprirë formimit të shtetit shqiptar, pra përgjatë gjithë këtyre zhvillimeve me parashenjë të qartë kombëtare, në lëvizjen shqiptare ka vepruar e pandarë një rrymë proturke, e cila në disa çaste vendimtare arriti ta devijonte çështjen shqiptare, qoftë duke u bërë zë i fuqishëm vetëm për një autonomi shqiptare në kuadër të Turqisë, qoftë edhe më vonë, duke synuar ta bënte shtetin shqiptar “një Turqi të vogël në Ballkan”.

Ishte meritë e një klase politike dhe një klase intelektualësh properëndimorë, të cilët, gjatë viteve njëzet dhe tridhjetë të shekullit të kaluar, përfundimisht e shkëputën Shqipërinë nga trashëgimia anadollake. Mirëpo, në Kosovë, për shkak të zëvendësimit të një pushtuesi me një pushtues tjetër edhe më të egër, nuk u zhvillua procesi i shkëputjes emancipuese nga orientalizmi dhe turqizmi, madje, sikundër dihet, ruajtja e trashëgimisë otomane në të gjithë përbërësit e jetës shoqërore u stimulua nga programi nacional serb.

Çuditërisht, jo Turqia e sulltanëve, por Turqia e Ataturkut u bë aleate e fuqishme e njërës dhe tjetrës Jugosllavi për shpërnguljen e shqiptarëve nga Kosova. Asgjë nuk ndihmoi që kjo të mos ndodhte, as lidhjet tradicionale shqiptaro-turke, as minoriteti i madh shqiptar në Turqi, as prania e madhe e shqiptarëve në nivelet më të larta të administratës civile dhe ushtarake të shtetit turk.

Kosova u lëndua rëndë nga marrëveshjet e fshehta dhe traktatet e mbetura në tentativë ndërmjet Mbretërisë Jugosllave dhe Turqisë, apo të Titos me Kypriliun në vitin 1953 në Split. Që të mund të ndërronte imazhin e saj negativ, tashmë jo otoman, por modern, Turqia do të duhej të kishte kurajë t’i kërkonte falje popullit të Kosovës për këtë gjëmë të madhe që i shkaktoi, duke u bërë aleate e programit nacional serb në gjenocidin e hapur ndaj popullit të Kosovës.

Po kaq lëndues për shqiptarët është edhe një fakt tjetër: në njërën anë, arroganca me të cilën ajo kërkon t’i avancojë të drejtat e minoritetit turk në Kosovë, ndërsa, më anë tjetër, minoritetit shqiptar në Turqi nuk ia njeh asnjë të drejtë. Nxjerrja si pengesë e zgjidhjeve kushtetuese që aplikon Turqia ndaj minoriteteve kombëtare është justifikim i paqëndrueshëm, sepse, kur Erdogani ka interes të fuqizojë pushtetin civil mbi atë ushtarak, ndryshimet kushtetuese i bën pa hezitim.

 

Diskursi apo përmbajtja?

Ndryshimet, për të cilat këmbëngul administrata e lartë e shtetit turk, në dukje të parë nuk janë të papërballueshme, sepse ngjajnë disi kozmetike, sikur prekin dizajnimin e historisë, pra shkrimin dhe jo substancën, jo përmbajtjen, jo faktet historike.

Pavarësisht nga mjegulla që mund të krijohet rreth kësaj çështjeje, qëllimi mbetet po ai: të bëhet “ç’mitizimi” (siç do ta quajë këtë proces njëri nga mbështetësit e këtyre ndryshimeve) i rolit negativ të Perandorisë Osmane në historinë shqiptare, jo sa për sy e faqe, por duke i krijuar favore Turqisë bashkëkohore.

Pra, sipas mbështetësve të këtij procesi, historiografia shqiptare e ka mitizuar rolin negativ të Perandorisë Osmane dhe, duke e quajtur atë “pushtuese të egër”, përçon mesazhe negative edhe për Turqinë bashkëkohore.

Prapavija është politike, nuk është aspak shkencore. Si në rastin e Këshillit të Europës, kur synohej që, duke zëvendësuar “pushtuesin serb” me “pushtetin serb” të krijohej një klimë e favorshme për kthimin e Kosovës nën Serbi, po sipas këtij modeli, historiografia shqiptare që e quan Perandorinë Osmane “pushtuese të egër”, bëhet pengesë që doktrina e Davutogllusë të gjejë hapësirë me të gjerë veprimi ndër shqiptarët.

Më anë tjetër, pavarësisht kamuflazhit, korrigjimet dhe ndryshimet nuk janë aspak periferike, jashtësore, por prekin esencën e trashëgimisë kulturore shqiptare, prekin vetë konceptin e historisë sonë, kuptimin e saj, vlerën e saj.

Për shkollarët shqiptarë, të Kosovës apo të Shqipërisë, ç’kuptim mund të ketë Skënderbeu me krejt historinë dhe krejt literaturën që i shoqëron bëmat e tij, nëse përball nuk ka sulltanët pushtues, por ca përhapës të emancipimit? Ç’kuptim mund të kenë letërsia dhe dijet humane të Rilindjes Kombëtare, nëse përball tyre nuk qëndronte një pushtues që ua kishte mohuar lirinë shqiptarëve, por dikush që rrezaton kulturë dhe civilizim?

Idetë se shqiptarët kanë marrë pjesë aktive në ndërtimin e Perandorisë Osmane dhe se i kanë shfrytëzuar favoret që ua ka krijuar ajo, janë kryekëput ide të historiografisë serbe. Fundja, historia e popujve të botës asnjëherë nuk është shkruar duke madhëruar vasalët dhe kolaboracionistët e pushtuesve, sado të shumtë që mund të kenë qenë ata, sikundër që as e drejta e popujve për liri nuk përcaktohet nga ky ves i shëmtuar njerëzor.

Për më tepër, çdo shtet normal dhe çdo komb i emancipuar, prekjen nga dikush i jashtëm në gjëra kaq esenciale, siç është vetë kuptimi i mësimit të historisë, do ta konsideronte shkelje të dinjitetit, përçmim dhe fyerje.

 

Kush janë mbështetësit?

Idetë për një rol tjetër të Perandorisë Osmane në zhvillimet historike në botën shqiptare, në historinë e Kosovës në veçanti, kishin një mbështetje edhe para se të shfaqeshin në formën e tanishme.

Që në vitet shtatëdhjetë të shekullit të kaluar në Prishtinë, në periudhën e liberalizimit të dijes historike, në mesin e historianëve tanë (me gjasë, nën ndikimin e historianëve të Turqisë) ishte shfaqur teza se islamizimin e shpejtë dhe masiv të shqiptarëve të Kosovës nën Perandorinë Osmane duhej parë në një këndvështrim pozitiv, sepse, sipas kësaj teze, ka qenë pikërisht ky islamizim që i ka ndihmuar ata të ruajnë identitetin dhe kombësinë, kundrejt sllavizimit, i cili i asimiloi në masë të madhe shqiptarët e krishterë në Kosovë dhe në viset përreth saj.

Sesa është e paqëndrueshme kjo tezë, mjafton të sjellim në vëmendje faktin se ishte pikërisht myslimanizmi sllav ai që hoqi përgjithmonë nga posedimi shqiptar Tivarin, Plavën, Tutinin dhe Pazarin e Ri.

Më vonë, po këta zëra, ose të ngjashëm, hodhën idenë se Skënderbeu e ka dëmtuar substancën shqiptare me luftërat e tij kryeneçe kundër një perandorie të madhe, siç ishte Perandoria Osmane. Këto shqyrtime, ndonjëherë pseudoshkencore dhe ndonjëherë krejtësisht të përhanta, nga qarqet e disa historianëve u zhvendosen pak nga pak në rrethe fetare ose gjysmë fetare dhe gjysmë shkencore apo intelektuale.

Duke ndjekur mënyrën e ndërtimit të doktrinave ideologjike, ligjësia historike shartohet me dogmën, në këtë rast me dogmën fetare, duke deformuar kështu jo vetëm perceptimin e historisë, por edhe krejt kuptimin e luftërave për liri, te shqiptarët dhe te mbarë popujt e botës.

Ky është instrumentalizimi më i keq i historisë për efekte joshkencore. Por historia nuk mund të quhet e vlershme, nëse në interpretimin e saj nuk projektohet e ardhmja. Për mbështetësit kosovarë të doktrinës së Davutogllusë, rikthimi në skenën ballkanike të një perandorie turke në kufijtë e Perandorisë Osmane, nëse jo me kufij politikë, atëherë gjithsesi me kufij ekonomikë, fetar dhe kulturor, së pari, do të fuqizonte faktorin shqiptar në Ballkan, madje duke arritur ta bashkojë atë, siç ishte i bashkuar në kohën e asaj perandorie (si alternativë e bashkimit të paarritshëm europain); dhe, së dyti, bërja e Kosovës republikë islamike, sipas tyre, do të shkonte më lehtë përmes një islami të moderuar, të tillë çfarë e kultivon Turqia moderne.

Shqyrtimet e këtilla mendjelehta, të cilat fshehin brenda ca dredhi primitive, nuk besoj të krijojnë hapësirë më të madhe në botën shqiptare të ideve, sikundër që edhe kjo trysni politike e radhës mbi historiografinë, kulturën dhe mendimin shqiptar do të dëshmohet si një recidivizëm tragjik, i frikshëm për nga egërsia, por me parashenjën e qartë të dështimit pa alternativë.

Q&A: Last Survivor of a Dramatic World War II Rescue

by

Harold Hayes was trapped in Nazi-occupied Albania with fellow medics and nurses.

By Cate Lineberry /for National Geographic/

 Caption: Harold Hayes, seen here on the left in 1945 and on the right in present day, was one of the first medics added to the 807th’s roster.

Photographs courtesy Miranda Harple/Cate Lineberry (right) and Harold Hayes Collection (left)/

Harold Hayes was only 21 years old in November 1943 when the transport plane he and 29 other Americans were traveling in crash-landed in Nazi-occupied Albania.

During their months-long ordeal, the group of men and women traversed more than 600 miles of brutal terrain, dodged German troops, faced desperate hunger and debilitating illnesses, survived blizzards, and were caught in crossfire. When they finally made it across Allied lines, they were forbidden by the military from discussing the details of the events with anyone, even their family members.

Now, almost 70 years later, Hayes, the only living member of the group, talks about his experiences with Cate Lineberry, author of the new book, The Secret Rescue: An Untold Story of American Nurses and Medics Behind Nazi Lines, published this month.

What was your role in the Army Air Forces, and where were you serving in early November 1943?

I was a medic and a member of the 807th Medical Air Evacuation Transport Squadron in Catania, Sicily. We flew from our headquarters in Sicily to southern Italy on transport planes carrying equipment and men toward the front lines, helped load sick and wounded patients onto empty planes, and escorted the patients back to Sicily or North Africa where they could receive better medical treatment.

Who was traveling with you on the C-53D transport plane that November day?

There were 30 people on the plane: a pilot, a co-pilot, a radio operator, and a crew chief, plus 13 nurses and 13 medics. Rain had prevented any of us from leaving Catania for the previous three days, so our commanding officer decided to send half of the medical personnel in our squadron to help evacuate the many patients who were waiting. Only one passenger, besides the flight crew, was not part of the 807th. He was a medic from the 802nd who was catching a ride with us to Bari [on the southeastern coast of Italy].

Why did the pilots crash-land the plane?

There wasn’t a cloud in the sky when we left the airfield, but the closer we got to Bari, the more clouds appeared. We were soon caught in a violent storm and lost all communication with the station at Bari. The pilots ascended above the clouds, but when the plane got up to about 8,000 feet, the wings started icing up, so we had to dive down through the clouds. We could see a coastline; the pilots thought we might have flown across Italy and were near Italy’s western coast. They didn’t realize we’d crossed the Adriatic. The pilots tried to land on what looked like an abandoned airfield, and that’s when someone started shooting at us. The pilots immediately headed for the clouds. That was probably the scariest part—flying through a valley where the tops of the mountains were higher than the clouds. When we emerged from the clouds, our plane was very close to a German fighter plane and then to another. The pilots continued trying to dodge the enemy planes and eventually found a place near a lake where we crash-landed.

Who helped you after the crash?

Our first helpers were Albanian partisans, members of a resistance group fighting the Germans, who led us through the mountains. We were also helped by many Albanian villagers who let us stay with them at night and shared what little food they had with us. If they’d been caught, the Germans would likely have killed them. I’m certain that without the help of the Albanian people, we wouldn’t have survived that winter. The British working in the country as well as an American officer sent in to help us eventually got us out.

What was your greatest concern while you were trapped behind enemy lines?

One of our biggest concerns was that the American military, as well as our families, didn’t know where we were. They didn’t even know we were in Albania; they only knew we were missing. Our other major concern was that our shoes were wearing out quickly because of the terrain, particularly those of the nurses. We hoped to get to the coast, and the only way there was to walk.

How did the group get along during those difficult months?

For the most part, we got along pretty well, but there were a few people who rubbed each other the wrong way. When you’re hungry, cold, and tired, you forget about almost everything else and are only thinking about surviving. Watson, one of the nurses, said, “Anything a medic can do, I can do,” and that’s exactly what she did. That’s how most of the nurses were. They didn’t slow us down.

Why were you forbidden from discussing your experiences in Albania, even after the war was over?

When we returned to Allied lines, we were not allowed to tell anyone where we had been, who helped us, or how we escaped. The secrecy was to protect the people who had helped us and to protect the means of escape for future downed airmen. After the war, Enver Hoxha became the ruthless dictator of Albania, and we were concerned that if we named the Albanians who saved our lives, they would be killed. We later learned that one of the partisans who helped us was imprisoned shortly after the war and was eventually executed.

This Army Air Forces footage shows the return of many of the American nurses and medics to Italy after months stranded in Nazi-occupied Albania. While some of the information from the newsreel narrator is now known to be incorrect, the images speak for themselves.

Partia Drejtësi, Integrim, Unitet nis rrugëtimin drejt 23 Qershorit

by

Mes qindra e mijëra mbështetësve, Partia Drejtësi, Integrim, Unitet ka çelur pasditen e se dieles 26 Maj 2013 zyrtarisht fushatën duke prezantuar 140 kandidatët për deputet, me të cilët PDIU do të përfaqësohet në zgjedhjet e 23 qershorit. Nën tingujt e Himnit Kombëtar dhe me një dekor ku mbizotëronin ngjyrat e flamurit, PDIU ka nisur zyrtarisht rrugëtimin e saj drejt zgjedhjeve të 23 Qershorit, duke kërkuar nga të gjithë shqiptarët që të votojnë Nr. 50.

Kryetari i Partisë Drejtësi, Integrim, Unitet Shpëtim Idrizi gjatë fjalës së tij është shprehur se sot është koha që të gjithë shqiptarët të votojnë PDIU. “Ju të dashur të rinj e të reja, që keni mëdyshje se për kë do të votoni, dua t’ju them diçka: Kur ju ta kuptoni origjinën e frymëzimit tonë politik, që qëndron në themelet e historive tona familjare, të brezave të tërë njerëzorë, të shpërngulur nga trojet e tyre etnike, atëherë do keni më shumë arsye pse do të votoni PDIU-në më 23 qershor. Kur ju të kuptoni se sa shumë kemi bërë Ne, të nxitur nga kjo histori personale, familjare, komunitare, tipike e popujve të gjysmuar nga genocidi, atëherë s’do të keni asnjë mëdyshje : do të votoni PDIU-në.” – u shpreh zoti Idrizi.

Duke u ndalur tek arritjet e Partisë Drejtësi, Integrim, Unitet, zotit Idrizi renditi një sërë faktesh, të cilat janë të prekshme nga të gjithë shqiptarët. “Falë PDIU-se, tanimë është një fakt i pamohueshëm se çështja kombëtare çame e nëpërkëmbur gjatë rregjimit komunist dhe tranzicionit, është sot në qendër të vëmendjes së opinion publik, debatit politik dhe solidaritetit mbarëkombëtar. PDIU ka qenë partia e vetme shqiptare që pa kurrfarë kompleksi dhe frike ka folur haptazi për bashkim kombëtar dhe është angazhuar konkretisht me një program e plan veprimi për të përmbushur detyrën që paraqet kushtetuta shqiptare për përmbushjen e aspiratës shekullore të kombit tonë për bashkim. Ne ju bëmë krenarë se jeni çamë, sepse ne e shndërruam çështjen çame në çështjen kryesore kombëtare për t’u zgjidhur në marrëdhëniet me fqinjët. Ne i dhamë politikës shqiptare ngjyrën e flamurit , duke mbrojtur gjithmonë qëndrimet kombëtare, për ujrat detare, kundër varrezave greke pa reciprocitet, kundër censusit të paarsyeshëm mbi baza etnike dhe fetare. Ne po i japim çështjes çame një dokument politik të dorës së parë siç është Rezoluta e 2004-ës, që ka brenda gjithçka duhet për betejën tonë të re. Sepse Rezoluta nuk është e gjitha, ajo është vetëm fillimi. Rezoluta ishte e fshehur nën sirtar, nën pluhurin e harresës. Ne e detyruam politikën shqiptare të hynte në garë për të miratuar një rezolutë për çështjen çame.” – deklaroi kreu i PDIU-së.

Përsa i përketë katër viteve të ardhshme, zoti Shpëtim Idrizi, shpalosi programin e PDIU, program i cili sipas tij, do të zbatohet në çdo pikë dhe çdo gërmë :

· Ne do të jetësojmë Rezolutën për zgjidhjen e çështjes çame dhe tëdrejtave pronësore, kulturore, etj të shqiptarëve në Greqi

· Ne do t’i kërkojmë shumë shpejt qeverisë shqiptare t’ja dërgojë këtë tekst rezolute SHBA-se, Bashkimit Europian, shteteve më të rëndësishme të botës. Ky është një detyrim i vetë rezolutës;

· Ne do mbajmë gjithmonë të hapur krahas shfrytëzimit të rrugëve diplomatike, dhe rrugët juridike, nëpërmjet dërgimit të kësaj çështjeje në institucionet ndërkombëtare të drejtësisë.

· Ne do te kërkojmë të njëjtat të drejta pronësore për shqiptarët në Shqipëri, si ato që po kërkojmë për shqiptarët jashtë vendit.

· Ne do të kërkojmë institucionalizimin e bashkimit ekonomik shqiptar, si hap që çon tek forma përfundimtare e bashkimit, objektiv i parashikuar në kushtetutën e Shqipërisë, në preambulën e saj

· Ne do kërkojmë votimin e diasporës së vjetër dhe të re dhe sigurimin e përfaqsimit të saj parlamentar sipas modelit të vjetër të mbretërisë së Zogut;

· Ne do të propozojmë një projektligj për zgjidhjen e problemit të të zhdukurve nga koha e diktaturës, përkatësisht të vrarëve, të vdekurve me ose pa gjyq, dhe të zhdukurve, eshtrat e të cilëve nuk gjenden edhe sot;

· Ne do të kërkojmë ligje të rrepta që i japin fund gjakmarrjes në vend, një plage mesjetare që na turpëron.

Si shpjegohet që mbreti Zog e zhduku thuajse tërësisht gjakmarrjen dhe ne sot në shekullin e 21-të, nuk ja dalim dot ?

· Ne do të kërkojmë miratimin e një strategjie zhvillimi kombëtar, që mban parasysh ato që do të jenë prioritetet e zhvillimit tonë afatgjatë;

· Ne do të kërkojmë një moratorium për ndalimin e shfrytëzimit barbar të burimeve tona natyrore, pyjeve, lumenjve, bregdetit, mineraleve, etj, të cilat do të na lënë pa atdhe;

· Ne do të miratojmë një ligj që garanton punësimin në administratën publike të studentëve më të mirë në universitetet kryesore të perëndimit;

· Ne do të miratojmë një ligj që garanton pension për të gjithë ata që kanë mbushur moshën 75 vjeç, pavarësisht mbushjes së viteve të kontributeve shoqërore;

· Partia për Drejtësi, Integrim dhe Unitet është parti e bashkimit kombëtar. Një komb, një gjuhë, një popull, një histori.

Deputeti i PDIU-së, zoti Dashamir Tahiri përpara mijëra mbështetësve u bëri thirrje të gjithë shqiptarëve që më datë 23 qershor të votojnë për të ardhmen e tyre dhe të fëmijëve të tyre. “Ju të gjithë e keni parë se çfarë ka bërë PDIU në këto vite, prandaj ju ftoj të gjithëve që më datë 23 qershor të votoni Partië Drejtësi, Integrim, Unitet, të votoni numrin 50, të votoni për veten tuaj, për të ardhmen e fëmijëve tuaj, për të ardhmen e Shqipërisë dhe për çështjen kombëtare.” – u shpreh deputetit Tahiri.

Ndërkaq, Presidenti i Nderit i PDIU-së dhe njëkohësisht edhe kandidati i PDIU-së për Qarkun e Tiranës, zoti Tahir Muhedini u shpreh se edhe pse me vetëm dy zëra në parlamentin shqiptar, PDIU ka mundësuar rezolutën për çështjen çame. “Me dy deputetë ne i kemi bërë shqiptarët të ndihen më krenarë, kemi shërbyer si zënëdhës të problemeve të bashkëkombasve tanë nga Tivari në Tetovë, nga Presheva në Prevezë” – u shpreh Muhedini. Në fund të fjalës së tij, zoti Muhedini u bëri edhe një herë thirrje të gjithë shqiptarëve që të votojnë numrin 50 për të garantuar një të ardhme më të mirë për fëmijët tanë.

Më pas fjalën e mori dhe një prej veprimtarëve më të vjetër të çështjes çame, zoti Servet Mehmeti. Në fjalën e tij ai theksoi se arritjet e deritanishme të PDIU-së na bëjnë të gjithë krenarë, dhe besimplotë, se Perëndia i shpërblen guximtarët, se projekti ynë kombëtar nuk është utopi, por një realitet të cilit po i afrohemi gjithnjë e më shumë. “Kini besim tek projekti kombëtar, kini besim tek PDIU si partia e vetme që e përfaqëson denjësisht këtë projekt.” – mbylli fjalën e tij zoti Mehmeti.

Gjithashtu, fjalën e morën me radhë disa prej kandidatëve për deputet të Partisë Drejtësi, Integrim, Unitet të cilët u bënë thirrje të gjithë votuesve që më datë 23 qershor vota e tyre të shkojë për numrin 50, PDIU-në si partia e vetme patriotike në vend.

Ndërkaq, gjatë këtij aktiviteti morën fjalën një sërë figurash të njohura të Partisë Drejtësi, Integrim, Unitet dhe komunitetit të shqiptarëve të Çamërisë, duke nisur që nga kryetari i Shoqatës Çamëria, zoti Ardian Tana, kryetatri i Klubit të Patriotëve të Rinj zoti Ardit Bido, Sekretari Politik i PDIU, zoti Adri Nurellari, zoti Spiro Cura si dhe shumë figura të tjera të shquara.

 

ROLI I MEDIAS NË FUSHATËN ELEKTORALE

by

Nga Frank Shkreli/

Disa ditë më pare, Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Z. Bujar Nishani pati një takim me përfaqësues të medias shqiptare gjatë të cilit udhëheqsi shqiptar vlerësoi si të pazëvendësueshëm rolin e medias në zhvillimet demokratike të vendit dhe theksoi “kontributin parësor”, të medias në zgjedhjet e ardhëshme parlamentare. Roli i medias është gjithmonë aktual, por siç u tha edhe presidenti Nishani përfaqësuesve të medias shqiptare javën që kaloi, ky rol bëhet edhe më i rëndësishëm gjatë fushatës së zgjedhjeve, ndërsa zgjedhësit presin nga media që të informojë publikun mbi politikën, fushatën dhe zgjedhjet, në mënyrë objektive dhe të paanshme. Detyra, dhe në të vërtetë arsyeja se pse ekziston shtypi ose media e lirë sidomos gjatë një fushate elektorale është që t’i japë publicitet fushatës dhe zgjedhjeve demokratike, duke u komunikuar zgjedhësve çështjet me rëndësi me të cilat përballet vendi dhe për të cilat duhet të interesohen votuesit, nëqoftse dëshirojnë të jenë të mirë-informuar se në favor të cilti kandidat ose parti të hedhin votën e tyre.    Nuk është roli i medias që të bindë ose të influencojë votuesit se si ata duhet të votojnë, por kontributi i saj jetik është, që të furnizojë qytetarët me informacione të sakta dhe të paanshme në lidhje me progamin e partive, mbi qendrimet politike të kandidatëve, si edhe mbi vetë procesin elektoral, me qëllim që votuesi në bazë të këtij informacioni — të marrë vet vendimin më të mirë që është i mundur se për cilin kandidat ose parti të votojë.   Në asnjë vend nuk mund të ketë zgjedhje të lira, pa një media të lirë, etike dhe të pavarur.

Natyrisht, se në çdo vend qeveria, opozita dhe përfaqsuesit e tyre, gjithmonë përpiqen të përdorin median për qëllimet e veta, por media duhet të japë kontributin e vet duke luajtur rolin jetësor në përcaktimin e agjendës politike duke theksuar dhe duke u përqendruar jo vetëm në çështjet për të cilat janë të interesuara partitë dhe kandidatët e tyre, por duhet të përpiqet që të influencojë debatin publik mbi çështje për të cilat është i interesuar edhe publiku në shkallë vendore dhe kombëtare.  Shtypi është, si të thuash, mbikqyrës i zhvillimeve politike, dhe nëqoftse e luan këtë rol në mënyrë të ndershme dhe të paanshme, media mund të jetë një forcë pozitive në informimin mbi zhvillimet e vendit dhe të kombit dhe në përgjithësi mund të krijojë një atmosferë më të pranueshme dhe më të njerzishme në marrëdhënjet midis forcave politike dhe  njëkohësisht edhe midis votuesve dhe elitës politike, ashtu që populli të jetë në gjëndje të kuptojë më mirë jo vetëm të drejtat e tij, por edhe që informacioni i paanshëm dhe objektiv ta aftësojë votuesin të marrë vendimin e duhur dhe të mirë-informuar.   Roli i medias është mbi të gjitha roli i saj si burim informacioni, por gjithashtu duhet të luaj edhe rolin e edukuesit.   Në këtë fazë të fushatës zgjedhore, media duhet të angazhohet në edukimin dhe në informimin e votuesit, për procesin zgjedhor dhe për programet  dhe qendrimet e partive dhe kandidatëve mbi çështjet me rëndësi të vendit.

Ky është një rol kryesor i medias!   Rol i pazëvëndsueshëm për funksionimin normal të një vendi demokratik, me përgjegjësi politike dhe shoqërore, por mbi të gjitha përgjegjësi kombëtare.   Mediat e kontrolluara nga partitë politike, nga individë ose grupe të lidhura ngushtë me interesat e partive politike, nuk ushtrojnë këtë përgjegjësi në interes të votuesit as në interesin kombëtar, por vetëm e vetëm në interesin e sponsorizuesit.   E njëjta gjë mund të thuhet edhe për mediat nën kontrollin e shtetit, të cilat duhet  që të sigurojnë mbulimin e të gjitha palëve në mënyrë të barabartë duke pasur si parim pluralizmin dhe objektivitetin, që duhet të ketë një ent mediatik i cili financohet nga fondet publike.

Respektimi ose jo i lirisë së fjalës dhe të shtypit, jo vetëm gjatë fushatës së zgjedhjeve por edhe në përgjithësi, është një kusht paraprak i një demokracie funksionale, por edhe jë tregues i respektimit ose jo të lirisë së të shprehurit në përgjithësi. Autoritetet kanë përgjëgjsinë morale dhe kombëtare që të respektojnë dhe të inkurarojnë zhvillimin e mediave me të vërtetë të pavarura, ndërkohë që organet mediatike, nga ana e tyre, kanë përgjegjësinë e vet për të mbështetur proceset demokratike nepërmjet mbulimit objektiv dhe të paanashëm të  fushatës së zgjedhjeve dhe jo nepërmjet interesash të ngushta partiake, individësh ose grupesh politike, që normalisht nuk kanë të mirën e përbashkët si objektiv të veprimtarisë së tyre por interesat e ngushta e të përkohëshme politike ose ekonomike të tyre.   Ato media mund të jenë të lira por nuk janë të pavarura dhe rrjedhimisht nuk janë as objektive as të paanshme në punën e tyre, karakteristika këto të një shtypi të lire e të pavarur.   Media e pavarur, objektive dhe e paanshme është një e drejtë e qytetarit për të qenë i informuar.

Në një deklaratë të Kombeve të Bashkuara mbi lirinë e të shprehurit thuhet se, ”Monopolizimi ose përqendrimi i enteve të mediave në duar të një grupi të vogël duhet të mënjanohet në interes të zhvillimit të një pluralizmi pikëpamjesh dhe zërash të ndryshëm.”    Në raportin e fundit organizata Freedom House, tha në lidhje me pavarësinë e medias në Shqipëri,  se “Liria e të shprehurit, në përgjithësi, respektohet në Shqipëri, por përparimi drejtë rritjes së pavarësisë dhe profesionalizmit gazetaresk ka ngecur në vend numëro.”

Legjislacioni shqiptar për zgjedhjet detyron median shtetërore dhe private që të furnizojë shqiptarët me lajme dhe informacion objektiv dhe të paanshëm, të plotë dhe të saktë, në përputhje me parimet e pluralizmit në shpërndarjen e informacionit.    Ligji kërkon gjithashtu që entet mediatike të mbulojnë, në mënyrë të balancuar, të gjithë kandidatët dhe partitë pa dallim.   Në një raport parazgjedhor që bëri në Shqipëri, Marsin që kaloi një delegacion amerikan i Institutit Kombëtar Demokrat (NDI) u bëhet thirrje, “Pronarve të medias, redaktorëve dhe gazetarëve që të marrin masa konkrete mbrenda organizatave të tyre që të zbatojnë (ligjin) dhe të mbrojnë parimet e lirisë dhe të integritetit gazetaresk….”

Me rastin e Ditës Botërore të Lirisë së Shtypit, ambasadori amerikan në Tiranë, Aleksandër Arvizu, tha se megjithëse Shqipëria nuk është një rast i izoluar që ka nevojë për një media të fortë dhe të pavarur — në një deklaratë për shtyp me këtë rast, ai shtoi se shpreson që, “Kuvendi i Shqipërisë, entet mediatike dhe gazetarët si individë, do të shkojnë përpara me përpjekje të përbashkëta, për të ndërmarrë bërjen e ndryshimeve të nevojshme, të cilat do të avancojnë lirinë e medias në Shqipëri.    E ardhmja e meritueshme e Shqipërisë në Bashkimin Evropian varet nga një medie e fortë dhe e pavarur”, nënvijoi ai.

Në një demokraci të vërtetë, të gjitha opinionet duhet të kenë mundësi të shpalosen dhe të dëgjohen.   Një gazetë ose një media e çfardo lloji qoftë, elektronike ose e shkruar, që ushtron një gazetari objektive, të paanshme dhe profesionale të një cilësie të lartë, do të tërheq një numër të madh lexuesish dhe shikuesish.   Nga ana tjetër, çdo udhëheqës i përgjegjëshëm si përfaqsues i shtetit duhet të dëgjojë hallet e popullit, nepërmjet medias, e cila duhet të informojë qytetarët në mënyrë të balancuar dhe të paanshme. Konferenca e thirrur nga Presidenti Bujar Nishani, me përfaqsues të shtypit dhe medias javën që kaloi, është një nismë që duhet përkrahur dhe duhet të bëhet shembull dhe faktor i zakonshëm në marrëdhënjet midis udhëheqësve të lartë të shtetit dhe të qeverisë, me përfaqsues të medias.Askujtë nuk i pëlqejnë kritikat për ato që mund të shikohen si të meta ose dështime, por një përfaqsues i popullit është i detyruar të dëgjoj hallet dhe problemet me të cilat përballen qytetarët dhe media e ka për detyrë morale dhe profesionale të informojë qytetarët në mënyrë objektive dhe të paanshme, duke u bazuar në standardet më të larta etike të gazetarisë.

 

KRYETARI I VATRËS SHPALLË LISTEN E ZYRTAREVE TË KRYESISË

by

Kryetari i Vatrës, dr. Gjon Bucaj shpallë listën e zyrtarëve të Federatës Panshqiptare të Amerikës Vatra, e cila organizoi Kuvendin me 27 Prill 2013. Pas konsultimesh, dr. Bucaj publikon përmes Gazetës Dielli listën e zyrtarëve.

Zyrtarët e kryesisë janë:

President : Gjon Bucaj

Viecepresidents: Agim Rexhaj, Asllan Bushati

Secretar: Nazo Veliu

Assistant Secretar: Chris Kirka

Treasurer: Marjan Cubi

President of Vatra Foundation, Inc. Dr. Nexhat Kalici

President of Vatra Educational Foundation Prof. Mithat Gashi

Editor of the newspaper “Dielli” Dalip Greca