Archives for May 2013

T H E M O T H E R—D A U G H T E R P H O N E C A L L

May 2, 2013 by dgreca

To my daughter for Mother’s Day/

By ROZI THEOHARI/

— Hi, Mama, why didn’t you tell me?/

— Tell you what?/

— Why didn’t you tell me?/

— A mother raises a daughter/

Teaching her confidence./

— Why didn’t you tell me?/

— I told you how to love and to pray to God!

— Why didn’t you tell me?

— No one knows how I caressed you, girl—reciting

In tones so sweet heart-touching stories…

— Why didn’t you tell me?

— And you’re still growing swiftly

My respect for you is mingled with admiration.

— Why didn’t you tell me?

— Listen, the love of a mother

Brings blissful days, doesn’t it?

— Why didn’t you tell me?

— Of course my dear,

Sometimes days are blue

Becoming weary…very blue

But you have a husband for praising!

— Why didn’t you tell me?

— Look…you did manage your first pregnancy

I knew you could do it—I’m proud of

The cutest girl that a mother ever had.

— Why didn’t you tell me?

— …Tell you what…my child!?

— H o w m u c h I w o u I d l o v e m y b a b y !

M A Y 2003

Kënga Bashkon Poezinë Me Muzikën Në Një Të Vetme

May 2, 2013 by dgreca

Nga Gëzim Llojdia/

Ndriçimi qiellor i Mira Janji me këngën ;”Shqipëri moj tungjatjeta” kapi zenithin. I mjaftonte Mira Janjit vetëm :”Shqipëri moj tungjatjeta “ të afirmohet ndër këngëtarët më të mirë ndër zërat e rinj e kësaj udhe. Do të thosha se një zgjim, që ka pësuar folku me ritmet e fundit vjen për mbarë. Janë ujëvara kristali. Uji më i distiluar i këngës. Mira Janji është personazh VIP sepse kënga e saj:” Shqipëri moj tungjatjeta”,ishte e këtillë krijimi e realizimi. Kënga është gjinia më e thjeshte e muzikës vokale shprehen specialistët e saj. Kënga bashkon poezinë me muzikën në një të vetme. Mira Janji në një krijim të vetëm arriti të bashkonte forcën shpirtërore me harmonin e tingujve muzikor.
2. Kënga na rrëfen shkoqur frymëzimin hyjnor
Përcaktimi gjini vokale tregon se në këngë, vendi kryesor i takon zërit të njeriut. Ai shqipton fjalët dhe këndon melodinë duke i bere fjalët me shprehëse .Është e qartë se kënga na rrëfen shkoqur frymëzimin hyjnor, ngase vetë kënga është bukuri e shkoqur e saj. Prej kësaj shtjellje lindin grimca, që lënë hije. Një frymëzim mistik është duke shtrirë edhe tek shpirti i hepuar i i kësaj këngëtareje.
3. Intervista me Mira Janji
Përshëndetje!
Përshëndetje si ja kaloni?

1-Si ju lindi dëshira për te kënduar?

Qe ne fëmijëri kam patur pasion për muzikën dhe e vetmja ëndërr qe kisha te bëhem një këngëtare e suksesshme
2-Cilat janë disa nga këngët tuaja?
Janë gjithsej 3 albume ne shitje te cilat 2 i kam realizuar te Adrian Hila .Janë te shumta këngët qe i kam.

3-Si e krijuat këngën :”Shqipëri moj tungjatjeta”?
.Është një këngë qe kam bashkëpunuar me Adrian Hilen ka qenë dhe ideja ime për tekstin dhe ritmin.
4-Ç’fare planesh keni për te ardhmen?
Dëshira sa vjen e rritet për te ardhmen e karrierës time për planet e shumta qe dua ti le surprizë për publikun e fansat e mi te shumte qe i përshëndes
6-Cili këngëtare keni te preferuar?
Është e madhja Vaçe Zela dhe te huaj Rihana etj
7-Me çfarë po merreni aktualisht?
Aktualisht me aktivitete te ndryshme verore qe ne artistet jemi shume te zënë.
.
8-do te zgjidhni këngën apo keni ide te tjera për te ecur ne jete?
Këngën nuk do ta lej asnjëherë te paktën deri tani kam këtë mendim pasi jam munduar shume te arrij deri këtu kam përfunduar dhe Akademinë e arteve me rezultate te larta specializim etj, por pse jo te bej dhe diçka tjetër ne boten e spektaklit aktore prezantuese etj
Katër zërat e çdo harmonie,
“Katër zërat e çdo harmonie, basi, tenori, kontralto e soprano (d.m.th toni themelor, terca, kuinta, e oktava) u korrespondojnë katër shkallëve në vargun e ekzistencës, botës minerare, botës bimore, asaj shtazore dhe asaj njerëzore. Kjo ripohohet në mënyrë të mahnitshme edhe nga rregullat themelore muzikore, që thekson se basi duhet të qëndroj në një largësi mjaft më të madhe nën tre zërat e tjerë më të lartë,se sa ato vetë, midis tyre,- shkruan Arthur Schopenhauer.

Manhattanville High School Summer Internship Program

May 2, 2013 by dgreca

In partnership with the local community, Columbia University is offering 15 paid summer internships for local high school students between July 8, 2013 and August 9, 2013 to help students gain practical work experience before graduation. Previous work experience is a plus, but not required. Students must live in one of the following local zip codes to be eligible for this program: 10025, 10026, 10027, 10029, 10030, 10031, 10032, 10033, 10034, 10035, 10037, 10039, 10040, 10451, 10454, 10455, and 10474.

The internships are designed to provide each intern with experience in key projects and ongoing tasks within various schools and departments. Internships are available in various Columbia University schools and departments.

General Responsibilities
Interns will be responsible for supporting a variety of projects and/or administrative duties depending on the school or department
where they are assigned. Responsibilities might include assisting Columbia University staff with key deliverables, creation and
production of materials, and/or administrative project support.
Administrative functions may include photocopying and scanning documents, filing or shredding of papers, faxing, running errands, processing incoming and outgoing mail, answering telephones, greeting visitors, typing letters or composing excel spreadsheets of data, posting flyers and advertisements, assisting with set-up and clean up of events (making coffee and assembling refreshments) and other duties that may be assigned.

Must Have
Interns must have strong interpersonal, organizational and communication skills. Interns should be able to conduct themselves
professionally, listen attentively, show initiative and demonstrate professionalism at all times. Interns must be able to work both
independently and within a team environment. Interns also need to be reliable, mature, and responsible with their assigned work
duties.

Preferred Qualifications
Interns should demonstrate knowledge in Windows and Microsoft Office applications. Interns may also be required to work
within database applications and previous experience in this area would be an asset.

Application Procedures
Candidates must complete an application form and submit it with their cover letter and/or resume, letter(s) of recommendation,
and any other supplemental information needed to accompany your application.

Please note that in accordance with New York State Law, all applicants must be able to provide an employment certificate (also
called “working papers”) before they begin work if selected for an intern position.

The New York State Empire State Development Corporation may require Columbia University to disclose each applicant’s
name, address, proof of residency and relationship to current Columbia University Employees to confirm program eligibility

All interns will be paid a rate of $7.25 per hour.
Download application here:

Application Deadline: Friday, May 10, 2013
For more information, please email: highschoolinternship2013@columbia.edu
Please submit all Applications to the following email address: highschoolinternship2013@columbia.edu

Kushtetuta, Zoti dhe Krenaria e Shqiptarit

May 2, 2013 by dgreca

Nga Eleni Laperi/

Para pak kohësh dëgjova një ligjëratë të aktorit të madh italian Roberto Benigni. Tema e ligjëratës ishte kushtetuta e Republikës Italiane. Më zgjoi kureshtje nisma e artistit për të komentuar kushtetutën e vëndit të tij dhe më bëri shumë përshtypje kur ai e cilësoi si ‘kushtetuta më e bukur në botë’. Më lindi dëshira të shoh në se kishte të drejtë, apo ligjërata e tij ishte thjesht një ngazëllim nacionalist. Po më erdhi edhe turp që deri atëherë nuk e kisha lexuar kushtetutën e vendit tim. Vendosa, pra, ta gjej e të lexoj edhe parimet themelore të Kushtetutës sonë, që të mësoja se si janë shkruar principet themelore, mbi të cilat ngrihet shteti ynë demokratik. Unë kam edukim artistik e ndoshta ndokush mund të mendojë se artisti nuk mund të japë gjykime për drejtësinë apo politikën. Kurse unë mendoj se të gjithë ne, si qytetarë të Republikës së Shqipërisë duhet të heqim dorë nga indiferenca, aq më tepër kur Kushtetuta është shprehje e vullnetit tonë, sepse nis me fjalët: ‘Ne, Populli i Shqipërisë…’. Që gjykimi im të ishte sa më i plotë, lexova edhe parimet themelore të kushtetutës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës, të Konfederatës së Zvicrës, të Republikës Italiane dhe të Republikës Franceze, për të krahasuar mënyrat si janë shprehur me fjalë, mbi letër, themelet e atyre shteteve prej njerëzve të mënçur të këtyre vendeve. Nga aq sa lexova, u binda se Benigni kishte të drejtë. Po u trishtova nga ajo që lexova në hyrjen dhe parimet themelore të Kushtetutës sonë.

Para se të shtjelloj pse u trishtova me kushtetutën tonë, dua të shpjegoj pse mendova se kishte të drejtë Benigni për kushtetutën italiane. Hyrja në kushtetutën e një shteti, parimet themelore të saj të njohin me dëshirat e një populli, me largpamësinë e përpiluesve të saj për llojin e shtetit që duan të ngrenë dhe vendin që zënë qytetarët në atë shtet. Kur lexova parimet bazë të kushtetutës së Republikës Italiane, mbeta e befasuar që në nenin e parë, nga emocioni dhe kujdesi me të cilin janë zgjedhur fjalët dhe thelbi i fjalive: L’Italia è una Repubblica democratica, fondata sul lavoro./ Italia është një Republikë demokratike e themeluar mbi punën! A ka gjë më të bukur se puna në jetën e njeriut? A nuk është ajo burimi i të gjitha të mirave? Më pas lexon se puna, qytetari, shkenca, kultura, historia janë parësore për interesat e atij shteti. Ata burra që shkruan nenet e asaj kushtetute, jo vetëm kanë qënë të mësuar e me kulturë, po e kanë dashur pa kufi e pa kushte vendin e tyre. Sepse nuk kanë harruar të shkruajnë se detyrë parësore e shtetit është jo vetëm mbrojtja e trashëgimisë historike e artistike të kombit, po edhe mbrojtja e pejzazhit të vendit të tyre! Nga ana tjetër gjuha e përdorur, fjalët e parimeve themelore të kushtetutës italiane janë të zgjedhura me shumë kujdes, duke treguar jo vetëm thjesht, me qartësi dhe rrjedhshmëri mendimin juridik, po duke nxjerrë në pah edhe bukurinë e gjuhës së Dantes.

Thuhet shpesh se gjuhës ne i japim forma të reja, e përpunojmë, po edhe ajo na jep ne një formë të re. Gjuha gjithnjë ka patur rëndësi të madhe në jetën e një populli, jo vetëm për të ruajtur kulturën e traditat e kombit, po edhe për ta mbajtur të bashkuar një popull. Fuqia e një gjuhe kalon nëpër shekuj duke na sjellë deri në ditën tona bukurinë e mendimeve të njerëzve të mëdhenj. Thonë se Napoleoni kur hyri në Itali, ndërkohë që ngado vendosi si gjuhë frëngjishten, lejoi vetëm në Firencen e Dantes të përdorej gjuha italiane.

Gjuha e përdorur në Hyrjen dhe Parimet Themelore të Kushtetutës sonë ishte gjëja e parë që shkaktoi trishtimin tim. Hyrjen për në kushtetutën tonë e mendoja një shprehje të qartë, të rrjedhshme të dëshirave të shqiptarëve në shekuj, të shkruar në një shqipe të pastër, të bukur, si poezi të pavdekshme, sepse tashmë ishim të lirë në rrugën drejt demokracisë. Kishim të drejtë e mundësi të ëndërronim e të ndërtonim nga e para një shtet të ëndrrave tona. Të paktën në letër. E mendoja të ishte gërshetim i fjalëve më të bukura të të dy dialekteve kryesore të shqipes, për të shprehur edhe një dëshirë të munguar të gegnishtes. Sepse mendoja se hartuesit e saj do kishin qënë njerëzit më të zgjedhur ndër shqiptarët. Po ja që ajo është e gjatë, e paqartë, plot me fjalë të huaja dhe me përsëritje të kota, që nuk i shtojnë tekstit asnjë vlerë, veç e bëjnë më të ngatërruar. Po e sjell më poshtë Hyrjen e Kushtetutës sonë, të marrë nga faqja e Kuvendit të Shqipërisë:

‘KUSHTETUTA E REPUBLIKES SE SHQIPERISE

Ne, Populli i Shqipërisë, krenarë dhe të vetëdijshëm për historinë tonë , me përgjegjësi për të

ardhmen, me besim te Zoti dhe/ose te vlera të tjera universal e, me vendosmërinë për të ndërtuar një shtet të së drejtës, demokratik e social, për të të drejtat dhe liritë themelore të njeriut, me frymën e tolerances dhe të bashkëjetesës fetare, me zotimin për mbrojtjen e dinjitetit dhe të personalitetit njerëzor, si dhe për prosperitetin e të gjithë kombit, për paqen, mirëqenien, kulturën dhe solidaritetin shoqëror, me aspiratën shekullore të popullit shqiptar për identitetin dhe bashkimin kombëtar, me bindjen e thellë se drejtësia, paqja, harmonia dhe bashkëpunimi ndërmjet kombeve janë ndër vlerat më të larta të njerëzimit,

VENDOSIM KETE KUSHTETUTE’

Hyrja në kushtetutë nis me fjalët: Ne, Populli i Shqipërisë… Mbase këtë lloj hyrjeje e kanë marrë prej Kushtetutës amerikane: ‘We the People of the United States… / Ne populli i Shteteve të Bashkuara…’ Po në Sh.B.A. fëmijët i mësojnë që në vitet e para të shkollës parimet themelore të kushtetutës amerikanë dhe ngjarjet historike të vendit të tyre, nëpërmjet lojrave apo vënieve në skenë të pjesëve letrare. E cili prej shqiptarëve, përveç ligjvënësve e disa politikanëve, e ka lexuar frazën ‘Ne, Populli i Shqipërisë’ në kushtetutën tonë? Ndoshta duhet menduar si të bëhet i njohur ky dokument për Ne, Popullin e Shqipërisë. Ndoshta vetëm ashtu edhe ne mund të themi një ditë me gojën plot se ‘Ne, Populli i Shqipërisë’, jemi të vetëdijshëm për historinë tonë…

Që në pjesën e parë të frazës së Hyrjes së Kushtetutës sonë ka një kontradiktë, e cila më ra në sy edhe mua, që jam ateiste. Shkruhet: ‘Ne, Populli i Shqipërisë, krenarë dhe të vetëdijshëm për historinë tonë, me përgjegjësi për të ardhmen, me besim te Zoti…’ Nuk mund të deklarojmë në hyrje të Kushtetutës sonë se jemi ‘krenarë’, po edhe ‘me besim te Zoti’, pasi këto dy gjëra përjashtojnë njëra-tjetrën. ‘Krenaria’ në të gjitha fetë është në listën e mëkateve kryesorë, si mëkat që lind mëkate të tjerë. Sipas Kur’an-it, krenaria është një mëkat, i cili duhet dënuar me rreptësi dhe vëndi i krenarit është në Ferr. Ndër mëkatet kryesore vendoset krenaria edhe në Bibël, i quajtur edhe prej saj si më i rrezikshmi ndër të shtatë mëkatet: zemërimi, lakmia, përtaci, krenaria, epshi, zilia, dhe gryksia. Për budistët krenaria cilësohet si një prej pesë helmeve. Ndërsa hebrejtë e rendisin ndër veset më serioze, ndërkohë që përulësinë e kanë ndër virtytet më të lartë. Krenaria cilësohet si një mëkat i neveritshëm prej të gjitha besimeve. Ndoshta prandaj në asnjë prej kushtetutave që lexova nuk e gjen fjalën ‘krenari’. Ndërsa ne, gjithë hipokrizi, e vëmë që në rradhën e parë të Kushtetutës sonë, duke e bërë të qartë padashur se hartuesit e saj jo vetëm nuk besojnë në Zot, po nuk kanë njohuri për besimet fetare të popullit shqiptar. Si individë të vdekshëm ne mund të shprehemi herë pas here se ‘jemi krenarë’ për diçka, po nuk mund të shkruhen këto fjalë, krahas shprehjes ‘me besim në Zotin’, në dokumentin që përfaqëson themelin e shtetit tonë, besën e popullit tonë. Si për të shtuar ndjesinë e pasigurisë dhe të papërgjegjësisë, më pas thuhet ‘me besim te Zoti dhe/ose te vlera të tjera universale’, duke e lënë të papërcaktuar në se ne, populli shqiptar, kemi apo nuk kemi besim te Zoti.

E gjithë hyrja e Kushtetutës sonë duket si një tekst i përkthyer me ‘Google translate’. Teksti është i mbushur me fjalë të huaja, me fjalë që përsëriten, duke bërë që mendimi i shprehur të mos jetë i qartë. Në të shkruhet:… ‘vlera të tjera universale (që mund të shkruhej në shqip:të përbotëshme), me vendosmërinë për të ndërtuar një shtet të së drejtës, demokratik e social (që në shqip mund të ishte: shoqëror), për të garantuar (shqip: siguruar) të drejtat dhe liritë themelore të njeriut, me frymën e tolerances (shqip: zëmërgjërësisë, apo durimit) dhe të bashkëjetesës fetare, me zotimin për mbrojtjen e dinjitetit (pse jo shqip: denjësisë) dhe të personalitetit (vlerave) njerëzor, si dhe për prosperitetin (shqip: mirëqënien, begatinë) e të gjithë kombit, për paqen, mirëqenien (fjalë e përmendur më parë me fjalën ‘prosperitet’), kulturën dhe solidaritetin (shqip: mbështetjen) shoqëror, me aspiratën (shqip: dëshirën)…’

Dhe si për të theksuar më shumë këtë ndjesi të mungesës së kulturës dhe mosrespektimit të gjuhës shqipe, teksti i hyrjes në Kushtetutë mbyllet me fjalët : …’Vendosim këtë Kushtetutë’.

Ndoshta e kanë marrë nga teksti i kushtetutës amerikanë: and establish this Constitution for the United States of America. Po ndër kuptimet në shqip të fjalës ‘establish’ janë edhe fjalët ‘themeloj’ apo ‘krijoj’, të cilat do të shkonin më shumë në këtë rast me logjikën e gjuhës sonë.

Pastaj vijnë 14 nenet e Parimeve themelore të kushtetutës, të shkruara e renditura në frymën e paqartë të Hyrjes, ndonjëherë të paplota (thuhet: ‘Shteti njeh barazinë e bashkësive fetare’, po nuk përcaktohet përpara kujt!?). Ka zgjatje të panevojshme, të cilat mbase mund të shtjelloheshin në nenet e kushtetutës. Nuk dua t’i marr në analizë një e nga një parimet themelore. Po nuk mund të mos them se ndjehet në to sa pak rëndësi kanë dëshirat e qytetarit të Republikës së Shqipërisë, të drejtat e tij, liria e tij, edukimi e shëndeti i tij, trashëgimia kulturore, historike e gjeografike. Parimet themelore të kushtetutës sonë në përgjithësi janë të përqëndruara në politikën. Në to ndjehet ndikimi i madh i ideologjisë së vjetër, kur partia ishte ‘mëma e të gjithëve’ pra gjëja më e rëndësishme në jetën e qytetarëve shqiptarë; ‘dashurinë për partinë’ na e ushqenin dikur me çdo formë e mjet. Përsëri sot partitë janë aq të rëndësishme te ne, sa të drejtat e tyre bëhen pjesë e parimeve themelore të shtetit tonë. Ky fakt të forcon bindjen se ke të bësh me një shtet, i cili kujdeset së pari për politikanët e jo për qytetarët dhe tokën shqiptare. Se përse do ishte e nevojshme që neni 9 për Partitë dhe tri nënpikat e tij të renditeshin në parimet themelore të kushtetutës, kur në hyrje të saj dhe në nenin 3 thuhet se janë: …garantuar të drejtat dhe liritë themelore të njeriut…, gjë që nënkupton edhe të drejtën për t’u organizuar në parti politike apo grupime të formave e ngjyrimeve të tjera. Në Hyrjen dhe në Parimet Themelore të Kushtetutës sonë çimentohen ëndrrat e politikanëve, në vënd që të vihen themelet e dëshirave të popullit shqiptar.

Duke krahasuar parimet themelore të kushtetutave: amerikane, italiane, zviceriane e franceze, mund të shohësh qartë mbi çfarë baze janë ngritur themelet e atyre shteteve:

Për popullin e Shteteve të Bashkuara të rëndësishme janë: bashkimi, mirëqënia e përgjithshme me sigurimi i bekimit prej Lirisë për sot e për të ardhmen.

Themeli mbi të cilin vendos të ngrihet shteti italian është puna, e drejta e qytetarit për ta patur. Shteti zvicerian ngrihet mbi lirinë e qytetarëve të tij: ‘…duke e ditur se vetëm ata që e përdorin lirinë e tyre mbeten të lirë, se fuqia e një populli matet me mirëqënien e antarëve më të dobët…’.

Për francezët themelore janë të drejtat natyrore, të patjetërsueshme, të shenjta të njeriut. Kushtetuta e tyre mbështetet ende në parimet bazë, të vendosura që në Deklaratën e të Drejtave të Njeriut dhe të Qytetarit të 26 gushtit 1789. Mosnjohja, harresa apo përbuzja e atyre të drejtave janë shkaqet e vetme të fatkeqësive publike dhe të korrupsionit të qeverive, thuhet në të.

Kur mbarova së lexuari Hyrjen dhe Parimet Themelore të Kushtetutë së Republikës të Shqipërisë, mendova: Pse, vallë, Hyrja e një dokumenti të tillë është shprehur me një gjuhë e mendim kaq të varfër? Na mungojnë specialistët e ligjeve, na mungojnë gjuhëtarët, na mungojnë njerëzit largpamës? Nuk na mungojnë as shembujt në renditjen e dëshirave të shqiptarit prej Sami Frashërit, Vaso Pashës, Nolit, Fishtës, etj. Kur mendova ta lexoj kushtetutën tonë, isha e sigurtë se do ishte ajo gjë që na kishte munguar në shekuj dhe në gjysmë shekulli në diktaturë. Isha e bindur se do gjeja të shprehura bukur në të dëshirat e mëdha të shqiptarit për liri, për demokraci e mirëqënie. Kohë hartuesit kanë patur, besoj, pasi nuk kanë qënë nën trysninë e ndonjë pushtuesi apo të ndonjë tragjedie tjetër, si në 1912, kur u hartua Deklarata e Pavarësisë sonë. Po tani mund të them se hartuesit e saj, ashtu si hartuesit e Deklaratës së Pavarësisë, sikur kërkojnë të të bindin se këta ‘burra’ të kombit tonë nuk i shqetëson nxjerrja në pah e urtësisë, kulturës, dijes e dashurisë për kombin e vendin. Ata sikur nxitojnë e gjithnjë shqetësohen vetëm të ‘jenë ata në krye’, ‘të jenë të parët’. Se edhe dokumenti i paçmuar i Pavarësisë sonë u shkrua shpejt e shpejt në një fletë fletoreje, fare shkurt, i pamenduar më parë, vetëm në një kopje, e cila nuk dihet ku është!

Kur mbaron së lexuari Hyrjen dhe Parimet Themelore të Kushtetutë së Republikës të Shqipërisë, mendon: mbi cilat themele ngrihet shteti ynë sot? Dhe mund të thuash vetëm këtë: në themel të tij janë interesat e politikës! Këto interesa, indiferenca apo mosdija e popullit na e ka lënë vendin tonë, qytetarin e Republikës së Shqipërisë larg punës, larg dijes, kulturës e mirëqënies së tij. Na kanë lënë me sytë ngulur te tribunat e partive politike, me shpresën se ndokush prej tyre do nisë të mendojë për ne, qytetarët / taksapagues, që i mbajmë mbi shpinë, me krenarinë e paarsyeshme, e cila na shtyn përditë në mëkate të tjera. Arsyeja pse mbetemi vend i varfër, pse jemi popull i politizuar që në barkun e nënës është e shprehur në kushtetutë. Sepse ‘Ne,: Populli i Shqipërisë, jemi krenarë dhe/ose aspak të vetëdijshëm për historinë tonë, me pa-besim te Zoti, pa përgjegjësi për të ardhmen’!

”MORA RRUGËN PËR JANINË”

May 2, 2013 by dgreca

Nga Fadil LUSHI/

Të nderuar lexues të mi të paanshëm, këtë shkrim do ta filloj duke iu referuar një mikut tim, i cili disa ditë më parë më tha se opinionet i ke një çikë folklorike dhe të bezdisshme. Që të mos vazhdoj ta “zhgënjej e bezdis” mikun, këtë shkrim të radhës po e filloj me një refren nga një këngë jona e vjetër qytetare: “Mora rrugën për Janinë…, isha vetëm bashkë me arabaxhinë atë natë…, rrugës më zunë pusinë atë natë…, copa-copë ma bënë mëlçinë edhe zemrën”! Këtë refren do ta komentoj në paragrafin e fundit të këtij vështrimi.

Fillimisht më duhet të ndërtoj historinë njëzetvjeçare të një “politike” që “jeton” në anën e djathtë të Vardarit, që rrjedh midis kryeqytetit të Republikës së Maqedonisë…, aty pranë Skënderbeut, Lekës së Madh të birit të Filipit të Dytë dhe nxënësit të Aristotelit!? Kjo politikë e Shkupit, që mëton të kopjojë “filozofinë e politikëbërjes së moderuar evropiane…, që mëton të adoptojë atë nacionalizmin e vrazhdë”, sikur ka mbetur peng a është zaptuar nga një heshtje e tmerrshme dhe e zymtë. Politika në fjalë që ka mbetur e papërfillshme, të vetmen mbështetje e kërkon te patriotizmi dhe nacionalizmi i rremë!? Ka shumë kohë që nuk bën zë, “komshillëk dhe jarani politike e diplomatike” me një fqinjë të saj respektivisht me shtetin e Greqisë.

Kështu siç duket, të krijon përshtypjen se karakterizohet me ato tiparet e “inatçiut homerik”, me atë primitivizmin, provincializmin po edhe me atë dembelizmin e saj të theksuar. Ka një dembeli të çuditshme sa i përket shqiptimit të një fjale a edhe retorike diplomatike gjithsesi serioze. Ia do “qejfi” që fjala e tij të jetë e fundit, thjeshtë nuk pranon a nuk parapëlqen mendim ndryshe. I gjithë ky gjykim i mbrapshtë sikur të kujton atë kohën e “heretizmit mesjetar”!? Edhe ato fjalë që i thotë sikur i shndërron në një retrospektivë të një historie të sajuar a edhe të adoptuar. Kjo politikë “e padefinuar” ta ndërmend politikën e grushtit të hekurt, të kulaçit dhe kërbaçit, politikën grabitqare, shoviniste dhe sunduese. Kjo politikë, sikur mban peng a edhe ngujon perspe-

ktivën e shqiptarëve karshi rrugëtimit drejtë strukturave euroatllantike…, sikur ashtu “pahiri” shqiptarëve ua merr të “drejtën e të qenit vetvetja…, si dhe “hisedarë” të këtyre hapësirave “biblike”. Kjo politikë ua konteston shqiptarëve të drejtën e pjesëmarrjes së tyre në kuadër të organizimit të negociatave a bisedimeve në lidhje me ndryshimin e emrit të shtetit (nëse mua nuk më është bërë mendja dhallë ajke, do them se në këto takime të deritanishme, lëre që asnjë politikan yni nuk mori pjesë, por edhe nuk e artikuloi shqetësimin ndaj mospranisë së tij në këto takime). Ky mosinkuadrim i palës shqiptare a u bë me “kastile” a pa qëllim, unë si opinionist nuk do ta them. Edhe sikur të ketë prova a edhe indikacione, atëherë parashtrohet pyetja se pse partive politike shqiptare që veprojnë këtej nënqiellit të Maqedonisë, sot u duheshka të “vajtojnë hallin” e këtyre negociatave të stërzgjatura dhe konfuze. Këto (jo)bisedime në vend që të ishin konstruktive, u shndërruan në fragmentarizma, në emocione të pakontrolluara, në konvencionalizëm të rreme, në provokacione, në mendime të gabuara dhe, në instancë të fundit, u ngjyrosën me një “jokorrektesë” të njëanshme dhe të çuditshme. Me një fjalë, këto “bisedime që rrjedhimisht duhej të konceptohen diplomatike”, u shndërruan në veprimtari sabotuese, butafori mashtruese dhe në “bisedomani”. Këto “negociata shterpe” u përngjajnë lëvizjeve të atyre “valltareve” nga Egjipti dhe Stambolli, të cilat në do t’i “darovisësh” nuk ke ku ua vë lekët. Këtë “mosmarrëveshje” diplomatët maqedonas do ta “arsyetojnë me faktin se kinse pala greke, u paskësh “…, prekur fijet e ndjeshmërisë së identitetit dhe trashëgimisë kombëtare të tyre”!?…, siç do të thotë një shqiptar mendjendritur nga Tirana në një shkrim të tij.

Nëse mospërfshirja e partive politike shqiptare në këto bisedime vërtet ka ndonjë qëndrim dashakeq, atëherë neve na mbetet të themi e të konstatojmë se mospërfillja e diplomatit a politikanit shqiptar është bërë për inat, sepse ai na paskësh qenë “… anëtar nderi i ndonjë bashkësie vendore, ndonjë anëtar i shoqatës së peshkatarëve, i shoqatës së bletarëve, i shoqatës së pensionistëve politikë a edhe i shoqatës së zhytësve…, e të tjera shoqata”!?? Kësaj “vakie” asnjeri deri më sot nuk i thuri asnjë vërejtje, asnjë kundërshtim (qoftë edhe të kotë) po edhe sikur të vinte nga ekspertë a njohës të diplomacisë botërore, nga njerëz me mendje të rebeluar a edhe me koeficient të ulët inteligjence! Një analist nga Shqipëria, kësaj katrahure do t’i ngjisë logjikën me sa vijon: “Kjo politikë e Shkupit po të kishte bisht injorance, njerëzit (qofshin ata të jenë edhe diletantë të politikës) do ta kishin shumë më lehtë për ta fiksuar”! Kjo politikë e Shkupit nuk lejon që fjalimet e saj të protokollohen e as të arkivohen…, kjo politikë të duket si një maratonist i “dopinguar” i cili asnjëherë nuk arrin në cak, po edhe kurrën e kurrës nuk e “kalon klasën e parë (fillore) politike”. “Gojëkëqijtë” do të thonë se “aga baba” i kësaj politike me këtë zhargitje ndaj (mos) zgjidhjes së çështjes së emrit të shtetit, definitivisht e mbushi gotën e marrëzisë dhe gotën e polikëbërjes “terse”!?

“… se kush kishte Marë rrugë për Janinë, se kush kishte qenë arabaxhiu, se kujt ia kishin zënë pusinë atë natë, se kujt ia kishin bërë zemrën dhe mëlçinë copa-copë atë natë…,” se ato a ata ishin kurbetçij a goca lozonjare, unë asnjëherë nuk gjeta asnjë të vetme provë, por ama se politikanët e Shkupit nuk do ta marrin rrugën për Evropë, do t’u copëtohet hapësira tokësore pikë e pesë! Qofsha i gabuar!

Dikur moti, babait tim i parashtrova pyetjen se pse je i “sikletosur” që fqinji ynë e kishte mbjellë arrën e vet me manaferra… Ai ma ktheu se nuk ia ka dertin arrës së tij, por brengosem nga e vërteta se ato manaferra nesër mund të shtrihen edhe në arrën tonë!? Këtë “dert” të babait e kuptova pas shumë motesh. Kishte pasur të drejtë.