• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for August 2013

Përmbytje e madhe …

August 18, 2013 by dgreca

Shkruan: Rasim Bebo/ Chikago/

Në Tiranë pata përshrypjen se isha kthyer në kohën e Galileut, kur ai pohonte se, toka ishte e rumbullakët me gjithë kundërshtimet dhe kërcënimet e bëra ndaj tij. … Çuditërisht, z. M. Korkuti dhe Mancaku i quajnë pasardhësit e Ilirëve si parailirë, sepse nuk guxojnë të përdorin emërtimin  “Pellazg”.   Euripidi:  “Një skllav nuk e ka të drejtë të thotë të vërtetën nëse ajo nuk i vjen për shtat zotërinjve të tij”.  Ndërsa Tagora:   “Nëse i mbyllni potrtën të gjithë gabimeve, e vërteta mbetet jashtë”.  (M. Aref “Mikena=Pellazgët”,  f.24;  R. Bebo “Zeusi”,  f. 154).

Historiani Amerikan Edwin Jacques shkruan: “Folklori grek e kërkon origjinën e themelimit të Greqisë te Deukalioni mitollogjik dhe e shoqia e tij Pirra. Dy njerёzit e vetëm që i shpëtuan përmbytjes së madhe. Biri i tyre Heleni, ishte pasardhësi legjendar i racës greke që datohet rreth vitit 700 p. K. Prej tij njerëzit e këtij populli morën emrin helenë. Kurse atdheu i tyre Hellas. Nga kjo del qartë përse Homeri nuk i përmënd grekët apo helenët në rrethimin e Trojës, por flet për një numur fisesh pellazge.  Duke patur parasysh përmëndjet e shpeshta të këtyre pellazgëve parahelenë nga autorët e lashtë grekë, duket i çuditshëm fakti që shumë historianë të sotëm ose e injorojnë ekzistencën e tyre, ose i futin në një thes me grekët. Dijetarët e lashtë nuk binin në gabime të tilla”.  (1).

Mathieu Aref citon: “Legjenda e dekualionit u krijua për të fshirë plotësisht të kaluarën pellazge, një përmbytje që fshinë gjithçka, në mënyrë që të fillohet nga zero. Kështu, sI me magji, dolën në dritë Heleni i Deukalionit dhe i Pirrhas: Helen. Eponim i stregjyshit të grekëve.  De Zhubainvil e thotë me forcë:  “Ndëfutja e një përmbytjeje në fund të historisë pellazge është pasojë e natyrshme e pushtimit të Greqisë nga raca semito-egjyptiane (helene), historia e së ciles fillon me përmbytjen e Dekualionit”. (2).

…Reflektojmë në një pasqyrim të ri, me qëllim qëtë përcaktoj më mirë këtë anë të errët apo tinëzisht të errësuar të këtyre periudhave parahelene   dhe përpiqen të deskriptojë atë që ka qënë ndërfutur, manipuluar, fshehur, shpërfillur apo hequr me dashje ndër shkrimet më antike, madje edhe në ato më të vonshmet. Ja çfarë thotë Maxime Colignon (Manuali i arkollogjisë greke): “Grekët duket se kanë marrë përsipër të errësojnë të gjithë historinë e zanafillave të tyre artistike  orjentale, të cilën e kanë fshehur me shumë kujdes.  Per t’i besuar,  ata kanë shpikur gjithçka. Disa autorë antikë (ndër të cilët  Tukididi)  a nuk e kane fshehur zanafillën  semito-egjyptiane, per t’i dhënë Greqis stërgjyshër parahelenë (jo grekë)  prestigjiozë, të përshkruar në veçanti në poememat epike,në mënyrë absolute  asgjë nuk provon se ata kanë qënë grekë? … kjo ngatërresë dhe kjo turbullir e errët me paraqitjen e zanafillës greke,  është mbushur me kontradita, manipulime, ndërfutje, përfshire kurthe  në tekstesh antike. Tani ne veprat e Arefit u japin pellazgëve vendin e merituar dhe të rivendosen disa të vërteta që

ishin të paditura apo të fshehura.  (3).

Samnito-egjyptianët (grekë), përvehtësuan figurat dhe qytetërimin pellazg, përpara ardhjes  së  tyre.

Eugjen Pitard në itin 1916 pohonte: “…Shqipëria i përmbys dokumentat më të rëndësishme arkeollogjike dhe antropollogjike për sa i takon zanafillave të popullsive të lashta të Gadishullit Ballkanik;  popullsi, të cilat në agimin e historisë i shohim të figurojnë nën emrin pellazgo-ilirë.  Ne përjetojmë të kaluarën e lavdishme, duke u ngjitur nëpër qytetërimet që kanë paraprirë qytetërimin grek, ndër të cilët qytetërimin e mbi quajtur Mikenian.

Sa për pellazgët, ata kanë lënë rrënoja megalike ndërtime të mbiquajtura ciklopike apo pellazge, të dallueshme deri në ditët tona. Mure gjigande me blloqe guri të stërmëdha, këto gjënden në pellgun  mesdhetar  (Greqi, Azin e Vogël, Egje, Itali, Palestine…)  ku jetonin Pellazgët dhe Tursanët (Tirrenët apo Etruskët).  Këto etni pellazge  janë në zanafillën e të gjithë monumenteve para helene të Greqisë së Lashtë. Ndër më të famshme janë Akropoli me murin rrethues Pelargikoni i Athinës, është një shembull i qartë i Pellazgëve. (4).

Si mundet të fshihet një  popull mijra vjeçarë si pellazgët dhe me një qytetërim të përsosur? U referohemi historianëve të thonë fjalën e tyre.

Edwin Jacques thotë: “…Kjo është popullsia ballkanase, e quajtur pellazge nga Homeri, Hesiodi, Herododi, dhe 160 historianë, gjeografë dhe poetë grekë e latinë. Arkeollogët demostrojnë se shtresimet e Kohës së Bronxit në Maliq e vënde të tjera dhe ato të Kohës së Bakrit, duke vërtetuar vazhdimësinë e të njëjtës popullsi.

Sanskrishtja, e formuar mbi bazën e gjuhës pellazge, si zendishtja, greqishtja dhe latinishtja, i ka dhënë rregullat gramatikore  dhe morfollogjine më të përsosur dhe më klasike nga të tri gjuhët e tjera kanë qënë të tri gjuhët të shkruar dhe të ngritura në shkallën e gjuhëve liturgjike: Zendishtja për mazdaizmin, greqishtja për kishën e lindjes dhe latinishtja për kishën katolike. Për formimin e të tria gjuhëve, konstatojmë se i është dashur pellazgjishtes të paktën njëmijë vjet evolim për t’u bërë sanskrishte nga 3000 në 2000 vjet, greqishtja nga 1700 në 700 dhe latinishtja nga 1200 në 200 vjet p. K. (5).

Van Vindekens, prof. në universitetin e Luvenit, në Belgjikë, ka shkruar rreth një gjuhe të lashtë indoevropiane, të cilën e quan pellazge. … Verejti se toponimet pellazge gjënden të përhapura nga Azia e Vogël deri në Itali (E. J. f. 47).  Për të zbuluar rrënjët e qytetërimit shqiptar duhet të kthejmë vështrimin drejt Mikenës si kryeqendër pellazge. Straboni cilëson “qytet binjak” të Mikenës me portin e Argosit. Ndërsa tri prej tyre përmënden si “më të dashurat” e perëndeshës pellazge dhe mbretëreshës së qiellit. Heres (Junos)  “Argosi, Sparta dhe Mikena e madhërishme”. Kjo trevë Pellazge ishte qendra e qytetërimit. Më vonë midis Argosit e Mikenës adhuruesit e saj ndërtuan tempullin e famshëm të JUNOS.  (6).

Polibi, vë në dukje se Finiqi ishte qyteti më i pasur, më i fuqishëm dhe më i fortifikuar i Epirit. Ne shekullin e III p.e.s. ky qytet shërbente si kryeqendër e Lidhjes Epirote.

Herodoti i indetifikoi spartanët si pellazgë ishin zotër të Peloponezit dhe “ishin të parët në “Greqi”. Ata janë njerëzit më trima, Pellazgo-spartanët i dhane fitoren Greqise  më 479 p.e.s. në luftën kundra  persëve me mbretin e tyre Pausania. (7).                                                                         (Të nderuar lexues, gjiko sa të ulët dhe shpifesa e intrigante janë grekërit, kur kërkojnë një përmbytje të madhe që mos të ketë lënë asnje gjurmë pas  pellazgët).

Quhet qytetërimi minoik  ai që është zhvilluar në Kretë gjatë periudhës ndërmjet 3500 – 1200 p. k.,  u lidh edhe me qytetërimin mikenas  ndihmoi në lulëzimin e Ballkanit dhe të gjithë Europës në atë kohë. Gjatë periudhave te viteve 1600 – 1250 p. k. Shënohet me emrin:  qyteterimi kreto – miken. Në fakt në këtë kohë ishte një popull i pastër pellazg.  (8).

Gjuha pellazge, me mijeëjeçarë te kaluar, vijonte gjithënjë të ishte gjuha e vatrës, që shërbente si lidhëse ndërmjet lindorëve e perëndimorëve për t’iu kujtuar se përbënin po atë popull me emra të ndryshëm: pellazgë,argë, arbën, albanë etj. Dhe ka qënë kjo cilësi e nje populli unik që fliste kudo të njëjtën gjuhë, e cila i lejoi Kostandinit I të bënte, pa asnje shqetësim, shpërnguljen e kryeqytetit nga Roma në Kostandinopojë; kjo ndodhi sepse populli i Greqisë dhe i Azisë së Vogël ka qënë i njëjtë me atë të Italisë, sepse kishin të njëjtën origjinë të përbashkët, sepse adhuronin të njëjtat hyjni dhe mbitë gjitha, flisnin po atë gjuhe.  (9).

Maks Zotaj shkruan: “Mjaft është diskutuar rreth Herododit i mbiquajtur  edhe  “Babai i historisë”,   i cili  gjithhtu për saktësitë trashanike  që ka bërë e quajnë edhe  “babai i gënjeshtrës”. Historiani  E. Giboni gjatë kohës që pregatiste “Shkëlqimin dhe rënien e Perandorisë Romake” ankohej se: “Paragjykimi, injoranca dhe budallallëku i shumë historianëve të lashtë” të cilët ishin të detyruar t’i përdorte si burim informacioni”.

Në vitin 1774 në Leipzik Hans Erick Tuman, botoi librin e tij “Kërkime në historinë e Popujve të Europës Lindore”. Në parathënien e këtij libri, duke përmendur direkt shqiptarët,  ai theksonte:  “Asnjë popull tjetër i botës në të cilën jetojmë, nuk është aq i panjohur  për europianët e perëndimit , përsa i përket prejardhjes, historisë dhe gjuhës sa shqiptarët.  E megjithatë ata janë popuj kryesorë, të lashtë dhe të rëndësishëm,  që çdo historian do të dëshironte t’i njihte. Historia e tyre do të plotësonte zbrazëti të mëdha në historin e vjetër dhe të re të Europës. (këtë zbrazëti po mbush Pof. Dr, Arefi).  (10).

Prof. Dr. Robert Ageli thotë: “Për të thënë të vërtetën, Greqia ka nisur të quhet zyrtarisht dhe përgjithësisht  HELLAS për gjithë botën vetëm shume vite më vonë, kur u krijua si mbretëri e pavarur më 1830 të erës sonë. Më pare, dhe sidomos gjatë Perandorisë Bizantine, ajo asnjëherë nuk është quajtur as hellas as Graecia, as Perandoria Greke, ose Helenike, po gjithmone Perandoria Bizantine. Për çdo njeri që i sheh gjërat pa anësi, nuk ka asnjë hije dyshimi, se të gjithë popullsitë bizantine kanë qënë trashëgimtare të atyre, që kanë jetuar në këtë vend qysh prej lashtësisë më të madhe deri në epokën bizantine, domethënë pellazge  dhe armene, arabe,egjyptiane të krishterë dhe myslimanë jetuar në këtë  vend) (11).

Feja e pellazgeve ka qënë natyralizmi,  d.m.th. hyjnizimi i dukurive të natyrës, i agjentëve fizike, i forcave shkatërrimtare i fuqive të mbinatyrshme. Ata janë krijuesit e kësaj mitollogjie të habitshme dhe të mrekullueshme që e morën grekët, etrusket dhe romakët ose latinet. Besonin në qenie të ndryshme nga njerëzit dhe eprorë ndaj tyre, të quajtura hyjni e hyjnesha këto ushtronin mbi njerëzit si drejtpërdrejt në ndikim favorizues ose dëmtues dhe ogurmirë ose ogurkeq, që praktik rituale ose ceremoniale te kultit i kishin si rol lavdërimi ose pengimi. Kulti i pellazgeve, është trashëguar brez pas brezi të grekët, etruskët dhe romakët, të trija palët pasardhëse flisnin po atë gjuhë pellazgjishten ose shqipen.

Në shkallën e parë të hyjnive pellazge vinin ZEUSIN, të cilin latinet e quanin JUPITER.  Për termollogjin e termit ZEUS të lashtë e cilësonin hyjninë  bubulluese  perëndia e gjëmimit, nga pellazgjishtja ZEUS = zë-ës gjëmues.  Për termin latin:  JUPITER, po ashtu jepet nga gjuha e pellazgëve: tirenëve ose etruskeve: Jupiteri do të thotë ati ynë: ju(ni) piter, ashtu si Junon shënohet nga ju(na)nan: nana jone.(12).

Robert d’Angely shkruan: “Për të thënë të vërtetën. Greqia ka nisur të quhet zyrtarisht dhe përgjithësisht HELLAS për gjithë botën vetëm shumë vonë, kur u krijua si mbretëri e pamvarur me 1830 të erës sonë. Më parë, dhe sidomos gjatë Perandorisë Bizantine, ajo asnjëherë nuk është quajrur hellas, as graecia, as Perandoria Greke ose Helenike, po gjithmonë Perandoria Bizantine dhe perandori bizantin kurrë nuk është cilësuar si greke ose Ellas. Pra vetëm në mënyrë abuzive grekët sot që në krye deri në fund të veprave të tyre e quajnë perandorine greke perandorin grek dhe popullsinë bizantine si helene. (Kështu që grekëve është hapur punë e madhe duke shkruar në të gjithë litaraturën deri në vitin 1830 emrat: Greqi, helene, hellas etj., duke shkërmoqur zanafillën e tyre. Shënimi im). ( (13).

Mbas 1700 vjetëve të quajtur “Përmbytje të madhe”, greku demostroi urrejtjen kundra pellazgo shqiptareve edhe në vitin 1997 për ta kthyer Shqipërinë në nivelin zero duke nxjerrë çekun e bardhë.

Prof Bytyçi thotë: “Bashkëpunimi antishqiptar serbo-grek ka marrë përmasa te jashtëzakonshme për  gjatë luftës në Kosovë. Para luftës në Kosovë, Greqia u angazhua me të gjitha forcat dhe arriti ta shkermoqe shtetin e ri demokratik të shqiptarëve. Ajo ia doli që me andartët e saj ta djegë dhe ta shkrumojë gjithë Shqipërin e Jugut, që të shkatërrojë e djegë jo vetëm bashkitë dhe komisarjatet e policisë, por edhe kadastrat, muzetë, shkollat shqipe, objektet historike, zyrat e gjëndjes civile, bibliotekat etj., me qëllim që ate ta restauronte Janullatosi dhe pas restaurimit të vihej nënshkrimi i “të ndriturit Kryepeshkop”. (14).

Kisha në Greqi ka imponuar principin e sanksionuar në kushtetutën e këtij vendi se “Çdo ortodokës është grek dhe cdo grek është ortodokës”. Feja mbizotëruese në Greqi është feja e kishës ortodokse greke. Greqia i ka dhënë legjitimitet ndërhyrjes së saj në inponimin e besimit fetar brenda dhe jashtë teritorit te saj. (Bytyçi f. 202) (15).

Është e turpëshme qe proseletizmi në Greqi njihet si krim vetëm nëse ortodoksi grek kthehet në një fe tjetër. Ndërsa, krejt ndryshe ndodh me emigrantet shqiptarë në Greqi, mbi të cilët përdoret dhuna fetare. Në shtetin grek sot sundon Ligji nr. 1363 i vitit 1938, i kohës së diktaturës së Metaksait, që ndëshkon krimin e kovertimit fetar. Nëse në greqi nderron fenë ortodokse, duke u kthyer në fe tjetër, menjherë burgosesh, sepse vepron ligji nr. 1363. Greqia është shteti i grekëve të krishterë. (16).

Të njohim grekët.  Aresi (Marsi) Perëndi greke. Aresi është perëndia e urryer e luftës dhe shkatërrimit. (Deçarmi f. 199)  është fjala per nje perëndi barbare e ardhur në Greqi nga fise barbare veriore.  Për grekërit lufta dhe shkatërrimi, çmenduria dhe kotësia e njerëzve, që i çon në zhukje reciproke pa patur ndonje shkak të vërtetë, përbën një realitet. Vetite e Aresit janë: kotësia dhe çmenduria. Në luftëra kurrë nuk tregon qartë me kë është: herë shkon me njërin herë shkon me tjetrin, duke mos njohur miq dhe armiq d.m.th. “duke qënë i pa besë”, siç thotë për të Homeri (Iliada E, 381- 887). Përfundimisht, mund të thuhet se ai përfaqeson atë që mentaliteti grek dëshiron të jet. (17)  Po sjellim dy ngjarje që kanë hangur shumë koka njerëzish dhe shkatërrim;

Viti 146 p. K. “…nën drejtimin e krerëve energjik të lidhjes Akease ose Etole. Por kundërvënia dhe lufta e armatosr të këtyre dy lidhjeve, për të cilat të dyja palët thirrën në dihmë të huajt, përfunduan duke i dhënë Greqisë goditjen vdekjeprurëse. Më 146 p. k. Ajo u be provincë romake me emrin Akaia. Si pasoje e shkatërrimit total nga forcat romake gjetën shpëtim dhe srehim në Aleksandri të Egjyptit dhe në Smirnë (Izmir,  të sotem të Turqisë). Prej këndej  vazhduan zhvillimin e kulturës grekët. (R. Angeli,  f. 187). Rasti i dytë u përsërit pas 2090, që vazhdoi katër vjet rrjesht 1945-1949,  një luftë civile e tmerrshme duke vrarë,therë, përdhunar dhe ata që mundën të shpëtonin u larguan për në shtetet fqinjë.

Anglia për të ruajtur pozitat e saja në Greqi pas Luftës së Dytë Botërore, umbështet te forcat e djathta për kundra forcave të majta komuniste. Në një rivalitet të ashpër midis tyre. Më 1 qershor 1944 Britanikët dhe Rusët kanë rënë dakord që në Rumani rusët lejohen të marrin nisjativën, ndërsa në greqi britanikët. Me 26-12-1944 në Athinë u mblodh konferenca politike anglo-greke nën kryesinë  e zv/mbretit, kryepeshkopit Dhemaskinos,  morrën pjesë Uiston Çurçill, Papandreu etj. Më 12 -2-1945 u nënshkrua në VA.R.K.I.Z.A.  për çarmatimin e ushtrise së E.A.M-it (komuniste)dhe asaj Kombëtare (zerviste), të grumbulluar në fshatin Kacika në jug të Janinës. Armët i dorëzoheshin ushtrisë angleze, e cila do të mbante rendin e qetësin.

Historiani grekë Apostolos Valalopullos shkruan: “Gjermanët, pasi studiuan rivalitetin midis grekëve dhe panë me kujdes situatën psikollogjike të tyre, pasionet dhe ambicjet e personaliteteve greke, zbatuan të pa vdekshmen  “Dividi et impera” (përça dhe sundo). Populli grek u përça. Grekët vranë njëri tjetrin në çastin kur fitorja dukej në horizont … kush e ka fajin, ku u vra një e shtata e popullsisë greke. Për këta një milion të vrarë e të vdekur grekë. (18).

(A nuk pasqyrohet këtu vetitë e Perëndise së Aresit  “kotësia dhe çmenduria)”.(Ky rivalitet ndërmjet dy partive që vazhdoi nga 2 shkurt 1945 deri në gusht të vitit 1949 është për të shpartalluar partinë komuniste greke të E.A.M-it. Shën. im). Është fatkeqësi që Akademija e Shkencave bazohet në atë që thonë “ajtullahët” dhe nuk guxojnë të përdorin emërtimin Pellazg.

 

Referenca

 

1. Edwin Jcques “Shqiptarët”, bot. 1995, f. 65.

2. Mathieu Aref “Shqipëria, bot. 2007, f. 22.

3. Mathieu Aref “Mikena = Pellazgë”, bot. 2008, f. 337.

4. Mathieu Aref  “Shqipëria, bot. 2007, f. 18.

5. Robert d’Angeli “Enigma” bot. 1998, f. 68.

6. Edwin Jacques “Shqiptare”, bot. 1995, f. 69;  (7)  f. 54.

8. Robert d’Angeli “Enigma”,  bot. 1998, f. 91;  (9)  f. 145; (11) f. 182; (12) f. 150-151.

10. Maks Zotaj gazeta “Illyria”, 6-2-2006, f. 26.

14. Enver Bytyçi “Shqiptarët,sërbet dhe grekët”, bot. 2005, f. 102;  (15) 202.

16. Sherif Delvina “Epirin”, bot. 1999, f. 236; (18 ) 52.

17. Aristidh Kola “Gjuha e Perëçndive” bot. 2002, f. 239.

Rasim Bebo Addison Çikago  gusht 2013

Filed Under: Histori Tagged With: Permbytja e madhe, rasim bebo

LAJMERIM MORTOR

August 18, 2013 by dgreca

Njoftojmë komunitetin shqiptar se në Nju Jork ka ndërruar jetë Antoneta Shtjefën Bucaj. Shërbimet funerale kryhen të Dielën me 18 gusht 2013 nga ora 2 pm deri 9 pm në Adresën:

Fred H Mc Grath & Son Inc. Funeral Home

20 Cedar St  Bronxville, NY 10708

E ndjera do të varroset të Hënën me 19 Gusht 2013 në orën 10 am:St. Joseph’s Church Funeral Mass, 15 Cedar St, Bronxville, NY 10708.

Filed Under: Featured

Përtej ndotjes së një qyteti

August 18, 2013 by dgreca

nga Namik Selmani/

Kur vendosa të isha pjesë të një opinon për këtë problem, që është sa i rëndësishëm, sa edukativ, sa i dobishëm, sa i domosdoshëm, sa emocional po edhe po kaq monoton në shumë raste përballë një mungesë vazhdimësie në të nesërme që na prêt, do të doja që të kujtoja një episod shumë emocionues që e përjetova në një ditë prilli saktësisht para 20 viteve. Diku para Prefekturës së Qarkut të Beratit në atë tokë që atje ishte dhe është ende e asfaltizuar, një klerik i fesë bektashiane i veshur me rrobën e klerikut kishte marrë një karrocë fshesari një fshesë të gjatë dhe shumë i qetë fshinte sheshin. Të gjithë kalimtarët kalonin të heshtur, indiferentë, të çuditur me këtë njeri që shumë nuk e kishin pare edhe pse ishte një beratas. Guxova dhe e pyeta. Ishte një ish mërgimtar politk që kishte jetuar për 20 vjet në Paris dhe në ditët e para që kishte ardhur në këtë qytet kishte marrë me qera karrocën fshesën dhe fshinte -Vij nga Franca e më dhemb jo vetëm varfëria e qytetit tim por edhe papastërtia. Jemi të varfës po nuk kemi se të jemi ta papastër për tokën që e kemi në këmbë. Unë nuk jam prefekt nuk jam kryetar, po dua që atë copë tokë që më tani në këtë vend ta fshij pa droje se dikush mund të më shikojë me sy tallës. Të gjithë po goditeshim me mesazhin e tij. Tokës sonë në gjithë kohërat i kanë kënduar me shumë pasion. Toka është bërë simbol i atdheut të secilit po shumë herë është parë si simbol i jetës që prekim të asaj toke që dikur edhe na vë në gjirin e saj. Kam droje se toka aq engjëllore dhe aq bukurore është shumë intaçore me te gjithë ne. Në këtë atmosferë shumë moralizuese që shpesh e ngërthen shoqërinë shqiptare e sidomos edhe ata që merren me rininë do të bëhesha edhe unë paska mëkatar me idetë e mia. Le të ecim së pari me hapat e të rinjve të shkollave.

Nëse në një ditë të caktuar do të bëhesha aleat i këtyre të rinjve që gati me këngë në gojë e në buzë pastrojnë këtë pjesëz të qytetit do të doja që kjo fymë të jepej që në shkollë E them këtë se bëhen me dhjetra biseda e jo gjithmonë e shohim edhe te fëmija. Do të doja që të shikoja përballë brezit të ri përballë vajzave e djemve disa të mësuar me një kovë gëlqere, me një fshesë në duar e gjithmonë si VULLNETARË bëjnë detyrën që pastrojnë rrugën ku kalojnë se ajo është toka e të gjithëve që nuk ka ligj të na detyrojë që ta pastrojmë Do të ishte ende një diskutim i hapur aq solial aq edhe juridikk ai i vullnetarizmit po gjithsesi kjo dukuri duhet të jetë edhe pjesa jonë e edukimit she e stimulimit moptivues e na takon ne, mësueseve, drejtorëve të shkollave, medias dhe shumë forumeve të tjerë që të bindim njerëzit sidomos të rinjtë se vullnetarizmi ka rolin e vet. Na vjen keq që në Berat në Tiranë të shohim pemë që mbillen nga vetëm nga bankat e ndryshme shqiptare e të huaja. Mirë. Edhe bankat kanë të drejtë të mbjellin themi ne. Po mungon ajo dora jonë, e bërë me dhe toke që të bëjë punën e vet.

Themi këtë se ende nuk kemi MODELE në këtë fushë. Diku në familje edhe mund të ketë disa portrete të këtyre modeleve po jasht në mjediset tona publike, në rrugën që hedhim, në lopatë ku tymosin vazhdimisht, në disa lokale të llotove ku boshësia shpirtërore garon dhimbshëm edhe me papastërtië që shpesh na mbyt, na zjarrmon, na ligështon na shkel një psikologji gati demoralizuese. Ne ende jemi në një fushatizëm në këtë drejtim. Gati duke korizuar me vete atë fjalë “Shtyje!” që na kapluar të gjithëve. Ende nuk kemi një ndëshkim-shërim që për atë që s’duhet të bëjmë për tokën tonë. Nuk kemi dëgjuar që në një qytet dikush gjobit për plehrat e hedhur nga ballkoni ose në një vend të papërshatshëm. Ne kemi turp që t’i themi botës për njerëz që djegin pyjet, që dëmtojnë që në shkollë dëmtojnë mjediset e lulishteve. Pa folur që të bëjmë edhe një gjyq publik për dëmtues të këtyre mjediseve. Ne kemi pak shembuj gati Robinsonësh shohim në jetën tonë edhe pse diku dhe dikur nuk është vështirë që të gjenden. Të njerëzve që duan tokën e që ne nuk i njohim mirë ku janë si e mendojnë për të. Në një kohë që na futen në sy seminare të pafund shoqatash në televizione ku ka shumë moral. Me shumë emocion drithërues kujtoj këtu se në një rrugë Boston–Njy Jork që bëra para disa vitesh miku im që kisha në makinë më thoshte disa herë radhaz që të mos e hidhja nga xhami i makinës në tokë atë kuti që mbeste pas rrufitjes së pirjes në atë vapë amerikane të korrikut. Në se ndodhte një gjë e tillë, fare mirë mund të gjobitesh rreth 5000 dollarë!!!!!! Pa koment për këtë gjë!

Me këtë rast për të zbutur pak natyrën polemizuese, do të kujtoja një të moshuar nga krahina që i përkas që edhe pse nuk kishte aspak nevojë për të shitur zarzavatet që mbillte në kopësht, ai çdo pranverë punonte deri vonë që në vjeshtë të mbushej plot bahçja e tij. Në vjeshtë ai dërgonte djalin (jo pa qëllim) tek fqinjët e i dërgonte atyre domate, kunguj, qepë, sallata. Të gjitha falas, falas, po e them së dyti. -Miku ynë,- i thonin fqinjët,- pse je kaq bujar e na i jep falas? -Ju faleminderit që me respektoni duke i marrë këto. Unë nuk e shoh dot tokën ashtu djerrë, të dëmtuar në brazdat e saj. Më dhemb. Dua që toka të jetë e bukur e ajo është kështu kur e vë të prodhojë gjëra të mira, të dobishme. Që për atë, tokën tonë të dashur, të mos kujtohemi një ditë të vitit në një ditë që është vetëm një ditë larg festës së librit që është 23 Prilli, po në të gjithë ditë ne të kemi brenda vetes festën e madhe se jemi miq të Tokës dhe ajo është mikesha jonë më e mirë që na i di të gjithë numrat e celularit ëndrrat tona shpirtin tonë të trazuar. Nuk është fjala për t’u bërë të gjithë skënderbejane në këtë marrëdhënie me tokën kur themi se ai, Skënderbeu ka kërkuar që çdo çift të mbillte 25 rrënjë ullinj para se të martoheshin. Po a ka mundësi që ne të bëjmë inventarin e të gjithë pemëve të sheshit tonë. Ndoshta edhe një prej nesh ta kemi në jetë si pemën tonë si lulen tonë të shtëpisë për ta ruajtur e për ta përkëdhelur sa më shumë. A nuk është mirë që ta nisim kujdesin ndaj tokës që te varrezat ku toka bëhet bujare të na futë një ditë në gjirin e saj. A ka atje një rregullsi një pastërti, një trajtim human për të nga ne? Një pyetje që shpesh na klithmon me përgjigjen e saj. Ne jetojmë brenda vetes edhe djallin edhe një lloj engjëllizimi kur bëjmë moral aq shumë. Ndryshe veprojmë në mjediset ku toka na mban në supet, në rrugë në shkollë, në pyll. Oh, mos më kujtoni pyllin se vështirë që t’i tregojmë botës se kemi shumë fshatarë, shumë njerëz që djegin me qëllim vetë me duar e me çakmakun e tyre masa të tërë pyjesh. O, zot! Kur flet për Tokën mund të jesh shumë emocional, shumë më obligues ndaj saj. Shumë më vizionarë me projektet që hartojmë e që nuk duhet të mbeten vetëm në letrat e fletoreve apo në ekranet internetikë. Në detyrimin që që kemi për të duhet të kujtojmë se jemi vetë si toka që kemi nevojë që të gjithë të na duan, të na respektojnë e jo të na trishtojnë në atë moskujdesje të papërfillshme. Përballë mesazhit universal po edhe lokal në këtë ditë motivimi për dashurinë për tokën, më vjen në mend do të citoja këtë thënie: “Këtu në Berat nuk ka bukuri që vret, po bukuri që vritet” Një mesazh që shpesh thuhet edhe për qytete të tjerë. Dialogu Tokë–Njeri- Tokë do na shoqërojë edhe në vite. Ne dhe brezat. E pra, asnjëherë nuk duhet të ndihemi të lodhur Në këto vite të paprekura ne, fëmijët e fëmijëve tanë kemi dhe duhet të kemi një Thes detyrimesh për atë që ajo na kërkon. Sot e në jetë të jetëve.

Filed Under: Opinion Tagged With: namik Selmani, pertej ndotjes, se nje qyteti

Ç’pune kane shqiptarët ne Siri?

August 18, 2013 by dgreca

Andon Zakoja :Mjaft punove për te tjerë,o fatkeq…../Gjithë djemtë qe ke qarë dhe mban zi,për Morene janë vrarë,për Turqi!…/

 Nga Gëzim Llojdia/

1.

Në folklorin shqiptar përmenden edhe vendet ku shkelën këmba e nizamëve shqiptarë. Emri i Sirisë përmendet shpesh në këngë dhe krijime popullore për shqiptarët që mbetën atyre viseve.Mirëpo ndërsa 2 vjet më parë në mars 2011, qeveria siriane iu përgjigj protestave me forcë brutale,  një fundosje kjo  duke shpurë vendin në luftë civile,askush nuk  e kishte menduar  se drejt atyre viseve do të shkonin të tjerë shqiptarë të thirrur nën “armë nga hoxhallarë”,ose si “nizamët ndërkombëtar fetar”.Në dy  vjetët e  konfliktit  u shuan 70.000  sirian  dhe miliona të zhvendosur, dhe një popullsi të tërë të  brutalizuar nga dhuna  ka lënë plagë të thella  ,mirëpo burimet thonë se mes të vrarëve  ka edhe shqiptarë. Ç’punë kanë shqiptarët në ato vise,po ti shohim ngjarjet dhe çfarë ndodh realisht në Siri atherë do kuptojmë se përse lufta atje ka të tilla përmasa.

2.

Pas largimit nga jeta të Profetit Muhamed, dhe kur  zonat u ndanë mes Muavija, dhe Imam Ali ,ku i pari shkoi në Sham viset  e Sirisë ndërsa dhëndri i profetit në Irak,Iran etj vrasja e Aliut më parë në një xhami ,vrasja  më tej e djalit të tij, imam Hysen në Qerbela,përndjekja e egër  kundrejt  pasuesve të familjes profetike krijoi greminën  mes mbështetësve  të tyre ,madje  erdhi duke u bërë më e thellë.Ndarja e tyre  në shekujt e mëvonshëm solli gjurmë dhe sot e kësaj dite mes shitëve dhe synive. Edhe këtu folklori ai shqiptar  përdor Muavinë dhe Jezidin,djalin e tij me terma nga më  të egërit ,ndonëse Muavija ka shkruar gjysmën e kuranit pas diktimit që i bënte profeti,mirëpo në gjuhën e shitëve,  Muavija i biri Jezidi  përmenden  edhe në “Qerbelanë “e Naimit.Shkaku ishte i thelle sikurse ndarje e thellë brenda islamit.

Çfarë ndodh në Siri?Pse  shqiptarët s’kanë punë atje?

Siria kurrë nuk ka pasur një popullsi të madhe shiite, por në vitet e fundit ka pasur një rritje të konvertimeve të Shiizmit brenda sunite, Ismaili, dhe popullsitë Alevitë shkruajnë agjencitë e huaja kur konflikti u bë prezent.

Faktorët janë:Afërsia gjeografike e Iranit në Siri, shprehen gazetat e mëdha,  ka çuar gjithmonë në një shkallë të caktuar të ndikimit iranian atje, të cilat u rritën me suksesin e  Bashar al-Asad në pushtet në vitin 2000 pas vdekjes së të atit Hafëzit. Inkurajimi i qeveris siriane i aktivitetit misionar iranian mund të jetë shkaku kryesor i rritjes në konvertimet, por kjo nuk është e vetmja. Dy faktorët e cituar janë:1-Ekzistenca e një popullsi indigjene shiit .2-Tempujt historike shiite në pjesë të ndryshme të Sirisë, natyra e adhurimit shiit, fuqia e mediave, fitorja e perceptuar e Hizbullahut në luftën e Libanit të vitit 2006, strategjia joshjes e Sirëve, influenca ekonomike dhe arsimore nxitje dhe dominimit të sektit Alevit në politikë janë faktorë të tjerë, që duhet të merren parasysh.

Statistika zyrtare fetare:

Raporti:” Liria Fetare” për vitin 2006, publikuar nga DA, thekson se: Alaëites, Ismailis, dhe shiitët,të  tjera përbëjnë 13%për qind e popullsisë së Sirisë, ose rreth 2.2 milionë nga popullsia prej 18 milionë.

Prurjet:Përveç kësaj për Shi’ajve saj indigjene, Siria pret edhe një komunitet i emigrantëve iranianë shiitë të cilët banojnë kryesisht në Damask, si dhe një numër i madh i shiitëve irakianë të cilët arritën gjatë viteve 1970,1980, si rezultat i politikave shtypëse të ish regjimit irakian . Popullsia e shiitëve irakianë u rrit akoma më tej në prag të pushtimit të Irakut në vitin 2003. Në përgjithësi nuk ka diskriminim shoqëror kundër shiitëve në Siri,thonë analistët. Ata janë integruar shoqërisht dhe martohen me grupet e tjera muslimane. Numri i vogël i shiitëve në Siri mund të shpjegojë pjesërisht se pse ata nuk kanë zhvilluar lloj të partikularizmit sektare parë në vendet e tjera në rajon. Shiitët jetojnë në shumicën e krahinave të Sirisë, megjithëse jetët e larta në Tartus, një krahinë, që përbën 44 për qind të popullsisë shiite të vendit. Disa shiitët kanë arritur pozita të larta

në Siri.Shiitët në Siri nuk i binden vetëm një “burim i rivaliteti” (Marja taklid). Disa janë pasuesit : e Ajatollah Ali al-Sistani në Naxhaf, Irak, të tjerët janë të përkushtuar për Ayatollah Ali Khamenei, autoriteti më i lartë fetar në Iran, ende të tjerët të ndjekin Sejid Muhamed Husein Fadlallah në Liban.

Faktori Alevit

Çfarë e shpjegon trajtimin relativisht të favorshme të shiitëve në Siri? Statusi i tyre pozitiv ekzistuar edhe para ardhjes së qeverisë së Bashar al-Asad, i cili ka marrë një qëndrim më të hapur të favorshme ndaj Iranit dhe Shiizmit rrëfehet edhe njëherë. Që nga viti 1963, Siria ka qenë e sunduar nga një regjim, që i takon sektit Alevit, i cili ka afinitete me Shiizmit. Partia në pushtet Baath, ka realizuar gjithmonë në pozicionin e saj të pasigurt, dhe anëtarësimi i saj mbizotërues Alevit përpiqet të ruajë një ekuilibër midis të paturit pohimi i tyre se i përkasin të Dymbëdhjetëve Shiizmit(bëhet fjalë për 12 imamët e shenjtë), duke mos humbur identitetin e tyre etnik dhe kulturor, si dhe doktrinat e fshehta të tyre fetare. Partia ka ndjekur këtë arsye politika që synojnë legjitimuar kredon Alevit, i cili ka luajtur një rol të rëndësishëm në formulimin e politikave sirian ndaj shiitëve.Një rezultat

i dominimit Alevit politike ka qenë rëndësia, që Siria i kushton marrëdhënieve të saj me shiitët e Libanit dhe Iranit. Këto marrëdhënie nga koha në kohë janë forcuar në sajë të lidhjeve të ngushta personale me udhëheqësit shiit të Libanit. Kjo ishte veçanërisht e vërtetë e Musait al-Sadr në fillim të viteve 1970. Siria i dha gjithashtu lëshime të veçanta për udhëheqësit e opozitës iraniane.Nën një sistem -partiak të Sirisë, ligji ndalon krijimin e partive politike, të cilëve ideologjia është në kundërshtim me atë të partisë në pushtet. Regjimi autokratik i Sirisë ka insistuar në mbajtjen e fesë nga politika si Vëllazërisë Myslimane ,që tmerrin e saj të madh e ka më 2 shkurt, 1982, kur ata u rebeluan kundër qeverisë siriane u arrestuan rreth 20.000 të burgosur politikë në mesin e Vëllazërisë Myslimane  u vraë 10.000 njerëz; 600,000 ishin në listën e zezë.Të  drejtat fetare  shiitë

janë të ruajtur dhe pavarësisht nga ideologjia laike e regjimit, ajo kujdeset për të siguruar besnikërinë e vendit, institucione të ndryshme fetare, ndoshta për të kompensuar mungesën e saj  të përgjithshme ,të mbështetjes popullore.

Rezultatet e Vrojtimit

Një studim nga BE ,viti 2006 ofron të dhëna të dobishme në peizazhin fetar  sirian. Ajo tregon se provincat me shumicë Alvi kishte një përqindje të lartë të të konvertuarve në Shiizmit rrëfehet edhe njëherë se krahinat e tjera. Sipas studimit të BE-së, rastet e njohura të konvertimit sunni Shiizmit rrëfehet edhe njëherë nuk mund t’i atribuohet shkaqeve standarde sociale apo ekonomike në ndonjë prej emërtimeve. Në Damask, për shembull, 64.4% e të konvertuarit të Shiizmit rrëfehet edhe njëherë përkasin familjeve të mesëm-të lartë me  të ardhura të tregtarëve dhe profesionistëve. Pjesa më e madhe (69%) të ketë të paktën një edukim të shkollës së mesme.

Studimi i  BE arriti në përfundimet e mëposhtme në lidhje me konvertimin në Shiizmit rrëfehet edhe njëherë në Siri, e fundit prej të cilave në mënyrë të veçantë mund të jetë lajm shqetësues për të dominuar regjimin Alevit:

1. Shumica e rastevetë  konvertimit, në të kaluarën ashtu edhe në të tashmen, të ndodhë në mesin e familjeve që kanë orientime tradicionale shiite (Ismailis, Alaëites), nuk është në mesin e popullatës sunite.

2. Shkalla e ulët e konvertimit në mesin e sunitëve sugjeron se në fakt asnjë aktivitet misionar nuk  ka qenë duke u zhvilluar në mesin e tyre, veçanërisht në dritën e faktit se disa Suni që  konverton u përkasin familjeve dikur shiite, që kishin adoptuar fenë suni në një kohë ose në një tjetër.

3. Përqindja e konvertimit për përfitime ekonomike ose financiare është aq i ulët se “konvertimit për arsye mercenare” mund të përjashtohet si një prirje. Studime të tjera tregojnë se një përqindje e madhe e shiitëve të reja në Siri  janë konvertuar për arsye të përfitimit financiar.)

4. Nëse shkalla e tanishme e konvertimeve midis Ismailis, Alaëites vazhdon pa u pakësuar, ish sekti do të vdesi brenda dhjetë viteve dhe këto të fundit brenda një çerek shekulli.

Faltoret shiitë të Sirisë

Analistët e huaj thonë se :tempujt shiitë shërbejnë si spiranca për popullsinë shiite në Siri, si dhe tërheqjen e vizitorëve nga jashtë. Varret janë dhe i përkasin Ministrisë së çështje bamirësie Fetare. Megjithatë, Irani ka marrë mundësi për të zgjeruar ndikimin e tij në Siri nga zhvillimi  i financimit në disa nga këto vende.

Shiitët

Gjuha siriane jetonë kryesisht në lagje të ndryshme të kryeqytetit, si edhe në disa qytete dhe fshatra në krahinat e Hims-it dhe Hama. Më Shiitët irakianë në Siri banojnë në rajon Zejneb Sayyida në jug të kryeqytetit Damask, një zonë që është rritur rreth njërit prej faltoret kryesore të Shiizmit, varri i Zejneb Ali b. Abi Talibi. Varri i Zejnebi, është përdorur për leksione dhe festat fetare, si dhe për shpërndarjen e literaturës fetare shiite, është qendra më e madhe shiite në Siri. Përveç kësaj, turistët e shumtë iranianë vizitojnë faltoren. Numri i pelegrinëve u rrit në 202,000 në vitin 2003. Kjo rritje në vizitat e ka sjellë edhe një rritje në ndikimin e Iranit në Siri.Shenjtë Sayyida Ruqayya është i dytë më i vizituar shpesh në Siri. Për shkak të vendndodhjes brenda kryeqytetit, ajo tërheq turma të mëdha për lutjet ditore publike dhe të përjavshmen namazin e xhumasë. Imami i faltores

së, Shejh Nabil al-Halbaëi, është një nga personalitetet më të shquara shiite në Siri. Në fillim të viteve 1990 në faltoren e Sayyida Sukayna, të vendosura në portin e vogël (el-Bab el-Saghir) varrezë në Damask, iranianët ndërtuan një varr të madh mbi një të vjetër. Ata blenë tokën rreth saj për një oborr,që  të jetë në gjendje të mbajë qindra dhe mijëra  pelegrinëve iranian të cilët fillojnë duke vizituar vendin, që tani quhet Sayyida Sukayna, bijë e. Abi Talib. Pasi kanë blerë tokën, iranianët gjithashtu filluan ndërtimin e një husayniyya shumë të madh shi’it (shtëpi e lutjes) në faqen e varrit .Ndërtesa të mëdha në Darayya, të vendosura shumë afër Damaskut, është ende në ndërtim e sipër, por tashmë dyqane dhe ndërtesa banimi janë ngritur rreth saj, si hotele, në përgatitje për themelimin e një qendre shiit në qytetin e Darayya.

Historia e Shiizmit

Shiizmit rrëfehet ka një histori të gjatë në Siri. Ajo mund të gjurmohet prapa në  kohë,në shekullin e shtatë, edhe pse ajo u bë e përhapur atje vetëm në  shekullin e dhjetë. Besimi shiit ka vazhduar të përhapet gjatë pushtetit të dinastisë shiite të  fatimide Ismaili (969-1172 CE), e cila u  vendoi në Egjiptit dhe   e shtriu kontrollin në Siri, gjatë shekullit të  njëmbëdhjetë. Më pas, në Siri filloi të zbehet për shkak të armiqësisë së dinastisë Ayyubid (1171-1250) dhe më vonë nga osmanët (1517-1798).Nga  kohët e hershme  në ato moderne pasuesit e Shiizmit ndjekin imamët e Dymbëdhjetëve ,që janë imamët e shenjtë.

I parë shiit,   i shquar modern të ketë angazhuar në konvertimin e të tjerëve për Shiizmit ishte dijetar Abd al-Rahman Khayr (1925). Megjithatë, konvertimi nuk bëhet në numër të konsiderueshëm përpara aktiviteteve të Jamil al-Asad, vëllai i të ndjerit Presidenti sirian Hafizi, al-Asad, në vitin 1980. Fillimet e prirje të konvertimit mund të ndiqen për një vizitë, që Musa al-Sadr bërë në vitin 1974 për pleqtë e komunitetit Alevitë në malet Latakia në zonën bregdetare të vendit. Ai u parapri nga Ajatollah al-Shirazi, të cilët kanë prodhuar aktvendimin  e njohur sipas të cilit njerëzit e atij rajoni ishin për t’u konsideruar shiitë. Jamil al-Asad ka  filluan për të inkurajuar konvertimin në Shiizmit në këtë të njëjtin rajon, sidomos në mesin e anëtarëve të komunitetit Alevitë. Ai dërgoi grupe të Alaëites për të studiuar Shiizmit, dhe pas kthimit të tyre në Siri ato shpërndahen fenë shiite

Alaëites në mesin e bashkëkombasve të tyre. Al-Asad husayniyyas ka  ndërtuar në male, ku më parë kishte qenë vetëm tempujt Alevitë. Në mënyrë që të bëjë Shiizmit më e pranueshme për popullin atje, ai emëroi një Shejhun shiite në krye të xhamisë al-Zahra Alevitë në qytetin e Baniyas në bregdetin sirian.Pasi Hafiz al-Asad erdhi në pushtet në vitin 1970, disa udhëheqës fetarë suni shprehën kundërshtimin e tyre ndaj tij, për shkak të përkatësisë së tij fetare Alevitë. Në mënyrë për të hyrë në zemër me ta, al-Asad filloi të marrë pjesë në shërbimet e xhamive .Ai gjithashtu kishte Jamil vëllai i tij ngriti al-Murtada Alevit Asociimit, me degë në të gjithë Sirinë. Hafiz al-Asad ka themeluar al-Murtada, Shoqata në mënyrë që të tregojë se Alaëites përkiste komunitetit më të madh të shiitëve në mënyrë që ata nuk do të mbeten një pakicë. Pas disa kërkime në thellësi, Hafiz al-Asad

kërkoi Ayatollah Muhammad Husein Fadlallah për të punuar në Siri. Ai hapi një zyrë në lagjen Zejneb Sayyida e Damaskut, dhe televizioni sirian  filloi  programet e transmetimit me irakian shiit të  Shejh Abd el-Hamid al-muhaxhir. Megjithatë, pasi Bashar al-Asad erdhi në pushtet në vitin 2000, ndikimi Fadlallah u  zbehur disi; vendi i tij është marrë nga ambasada iraniane, duke punuar përmes j atashe kulturor në Aleppo. Megjithëse  më vonë Presidenti sirian Hafiz al-Asad ka mbajtur një aleancë strategjike me Iranin, ai nuk lejonte parimet e Revolucionit Iranian për të fituar një terren në Siri. Në fakt, ai sistematikisht dhe në mënyrë të vendosur  ka përmbajtur praninë iranian, dhe herë pas here shkoi aq larg sa për të mbyllur institucionet e financuara nga Irani, duke përfshirë klinikat. Iranianët u përpoq për të fituar hyrjen në zonat e populluara nga Alaëites duke shfrytëzuar afinitetet e tyre fetare me ta,

por presidenti sirian mori një sërë hapash të brenda dhe jashtë komunitetit Alevit për të siguruar që përpjekja iranian për të depërtuar në zemrën e vendit sirian nuk pati sukses. Presidenti gjithashtu urdhëroi myftiun  e Sirisë, Ahmed Kaftaru, të themelojnë shkolla për studime Kur’anore në të gjithë Sirinë, përfshirë edhe në rajonet kryesisht Alevit të vendit. Këto shkolla janë quajtur “al-Asad Institutet për memorizimin e Kur’anit.” Ai gjithashtu ndaloi dërgimin e studentëve për të studiuar fenë në Iran.

Rritja e  ndikimi iranian në Siri

Kur Bashar al-Asad u bë president, bilanci i ati i tij kishte themeluar filloi të zhvendoset në favor të ndikimit iranian. Fushatat janë krijuar në mesin e Sirëve të zakonshëm për të inkurajuar ata për të kthyer në Shiizmit. Burime të shumta kanë akuzuar Dr Ahmad Badr al-Din al-Hassun, kryemuftiune  Sirisë, se ka konvertuar fshehurazi në Shiizmit. Shumë akuza të tilla u dëgjuan në prag të predikimit të tij në Ditën e Ashures vitit të kaluar. Në këtë predikim ai bëri shumë deklarata në favor të doktrinës shiite, duke e akuzuar të gjithë kalifët myslimanë, nga Muavija, e tutje të mosbesimit, dhe duke deklaruar se Aliu ishte prova e Perëndisë për krijesat e Tij dhe se ekzistenca e familjes së Profetit për siguruar drejtësinë dhe paqen në botë .

Nën sundimin e Bashar al-Asad  një numër ndryshimesh kanë ndodhur në propagandën zyrtare, siç pasqyrohet në kanalet televizive lokale dhe satelitor dhe radio stacione në dispozicion në Siri. Sirianët kanë qasje në rrjetet e huaja si al-Manar, i cili transmeton nga Libani dhe promovon konvertimit të Shiizmit në Siri dhe gjetkë. Ka gjithashtu një numër të kanaleve lokale që transmetojnë traditat shiit, foto, ligjërata, dhe ekzegjezës Kur’anor dhe haptazi kryejnë përmbajtje misionare. Televizioni sirian jep një javor (të paktën) të gjatë transmetimi të misionarit shiit Abd al-Hamid al-muhaxhir. Ajo gjithashtu i jep kohë transmetimi të Irakut Abd al-Zahra, sidomos gjatë muajit të Ramazanit, kur ai lexon ajetet Kur’anore e ndjekura nga këngë dhe himne në lavdërimin e familjes së Profetit. Një tjetër burim i materialit shiit është një stacion FM radio që transmeton mesazhe ideologjike dhe politike të ngjashme me

ato të radio stacioneve Hezbollah në Liban dhe të atyre që i përkasin Këshillit Suprem të Revolucionit iranian në Irak.Ndërsa regjimi sirian ka dhënë shtetësinë siriane për dhjetëra mijëra iranianëve, ai e ka mohuar shtetësinë për kurdët amtare sirian për dyzet vjet. Regjimi sirian gjithashtu mbështet Iranin në represionin e saj të beduinët e Ahëaz në Iran (edhe pse ata janë shiitë,). Vëzhguesit theksojnë se marrëdhëniet e ngushta midis Sirisë dhe Iranit, veçanërisht që nga aleanca e tyre strategjik në vitin 1980, kanë mundësuar Iranin të operojnë në territorin sirian. Kështu zyrtarë të lartë sirianë dhe iranianë marrin  pjesë në festimet e ndryshme të organizuara nga kancelarinë në Damask për festat kombëtare iraniane, të tilla si: festimin vjetor në nder të Revolucionit Iranian dhe festat fetare, të tilla si vdekja e Huseinit në ditën e Ashures.Shefat fisnor, sidomos në zonën el-Raka,

ftohen nga ambasadori iranian për të vizituar Iranin falas, siç janë fisnikët e tjerë në Siri, duke përfshirë profesorë në kolegjet fetare. Një udhëtim i tillë është bërë nga një grup i udhëheqësve të fiseve të kryesuar nga Hamid al-Jarba, Sheikhu i fisit Shamr, Faysal al-Arif, Sheikhu i fisit Khafaja, dhe Aëëad al Aëamleh, Shejhu i el-Uehb fisi nga qyteti i el-Buëayhij. Vizitorët e tilla kthehen në Siri me dhurata dhe me xhepa të fryrë.

Nxitje financiare luajnë një rol të dukshëm në promovimin iraniane e Shiizmit .Njerëzit e varfër, për shembull,u  janë dhënë kredi në emër të solidaritetit mysliman, dhe përfundimisht janë të thënë se ata nuk duhet të paguajnë atë. Në mënyrë të ngjashme, kujdes mjekësor falas ofrohet në spitale bamirësie iraniane në Siri, të tilla si Spitali i Imam Khomeini ne Damask dhe në Spitalin Gjysmëhënës së Kuqe dhe në Spitalin Bamirësisë në Aleppo.Misionarët siriane dhe iraniane shiitë nganjëherë ofrojnë të holla për njerëzit, ose ofrojnë për t’i ndihmuar ata në marrëdhëniet e tyre tregtare ose zyrtare. Nxitje të tilla ofrohen zakonisht për fisnikëri dhe shefave të klaneve, sidomos në zonën midis lumenjve Tigër dhe Eufrat, ku kjo metodë është thjesht një vazhdim i sistemit të Irakut për kontrollimin e njerëzve nëpërmjet kryetarëve të fiseve dhe klaneve. Një tjetër mënyrë për të

inkurajuar konvertuarve është duke u ofruar atyre me një grua, apo me nevojat themelore të tilla si vaj, sheqer, oriz, dhe gjalpë.

Roli i Arsimit

Arsimi është një tjetër mjet i përdorur nga qeveria Asad, Shiizmit për të promovuar dhe lidhjet me Iranin. Për shembull, në fillim të vitit shkollor 2006-2007, një kolegj fetar shiit u hap në qytetin e al-Tabaqa, me një regjistrim prej më shumë se dyqind nxënës. Shiitët nuk  kishin asnjë vështirësi për marrjen e një leje për të hapur këtë kolegj, edhe pse në të gjithë vendin ekzistojnë vetëm dy kolegje fetare suni, në Damask dhe tjetri në Aleppo. Kjo e fundit është dashur të pres me dekada për miratim, e cila më në fund erdhi në vitin 2007. Kohët e fundit është raportuar se Irani ka marrë leje nga autoritetet siriane për të themeluar një universitet të madh iranian me fakultete të shumta.Bursat janë vënë në dispozicion për studim në Teheran dhe Kum, sidomos për studentët të avancuara për të zgjedhur sfond të tyre akademik ose social. Këto institucione japin trajtim preferencial për

studentët që mbështesin autoritetet. Disa studentë janë lejuara për të studiuar në haëza (seminar) të shenjtë në  Sayyida Zejneb, ku ata nuk paguajnë shkollimin dhe janë të pajisur me një pagë mujore, të pakushtëzuar. Bibliotekat e kreditimit, të quajtura “dyqane” (haëanit) janë hapur nga iranianët në të gjitha qendrat shiite në Siri. Bibliotekat gjithashtu shpërndajnë libra falas dhe japin shpërblime (nga 1000 £ siriane në libër) për lexuesit.

Ministria e Arsimit sirian lëshoi një ndalim mbi arsimin fillor në institucionet fetare suni të mësimit. Dijetarët sunni fetare, dhe sidomos Shoqata e Ulemave në Siri, ka deklaruar që kjo të jetë një hap shtypës. Në të menduarit rreth Shiizmit në Siri është e pamundur të injorojë rolin e Hezbollahut, organizatës shiite libaneze me lidhjet ideologjike dhe strategjike në Iran. Ndërsa Siria ishte në kontrollin e Libanit ajo siguroi organizimin me mbështetje politike dhe ushtarake, si dhe Hezbollahu  si  aleati kryesor i Sirisë në Liban.Tridhjetë e tre ditë luftë mes Izraelit dhe Libanit në verën e vitit 2006  rriti një valë admirimi në mesin e sirianëve për  liderin e Hezbollahut Hasan Nasrallah it dhe organizimin e tij për shkak të rezistencës së tyre kundër Izraelit. Arritjet e perceptuara të  Hezbollahut dhe fitoret në luftë solli gjithashtu në lidhje me një rritje në aktivitet iranian. Që nga lufta, fotot

e Hasan Nasrallah dhe e Khameneit janë shfaqur më gjerësisht se sa rajoni i liderëve të tjerë politikë. Çdokush duke ecur nëpër rrugët e Damask do të shihni fotografitë e Presidentit Bashar al-Asad përkrah liderit të Hezbollahut.

Ç’duan  shqiptarët në Siri?

Zërat por që besojnë se vijnë nga Irani thonë se shqiptarët nga ky vend,Kosova dhe Maqedonia janë rekrutuar për të shkuar për të luftuar në Siri. Në fakt lufta atje dhe të dhënat e mbledhura kanë treguar se ajo karakter të theksuar  se është mes vetëve muslimanë  shitëve dhe synive për pushtetin. Siria me mbështetje të Rusisë dhe Iranit dhe opozita e ndihmuar nga sauditët dhe vendet tjera që kanë në fuqi regjime mbretërish,  po tregojnë dhëmbët në një luftë ku mijëra të vrarë nuk i dhimbsen asnjërës palë,kur fjala është për dominimin e pushtetit.

Në këtë  gjakderdhje të madhe në Siri, pyetja është ç’duan shqiptarët që shkojnë e vriten atje?Në Shqipëri mirëkuptimi fetar është i gjetur prej shekujsh. Ahere, ç’duan shqiptarët që shkojnë të vriten për të huaj. Andon Zakoja ka shkruar një shekull një vjershë,aktualiteti i të cilës mbetet prezent sot:

Shqiperin’ e mori turku,i vu zjarr!/Shqipetar, mos rri, po duku,shqiptar!/Mjaft punove për te tjerë,o fatkeq!/Kujto vendin tek ke lere dhe tek heq./Të ka bërë perendia,luftetar,si s’te lodhi roberia,shqiptar!/Erdhi dita te ngresh kokë,të kërkoshlirine, bashke me shokëte leftosh!/Mos bëni si keni bërë gjer me dje,por te leftoni te tërë për Atdhe./Peseqind vjet kemi rruarme pahir,/Lidhure me kemn’ e duarme zinxhir………./O moj Shqiperiz’ e dashur,memedhe,/Të shoh me buzë te plasur,

si me sheh./U shkretove anembane,Shqipëri,se shqiptarët s’kanëdashuri./Gjithë djemtë qe ke qaredhe mban zi,për Morene janë vrarë,për Turqi!………………

Filed Under: Analiza Tagged With: Andon Zako Cajupi, c.duan shqiptaret, Gezim Llojdia, ne Siri, Turqi, Turqia

Një strategji shpresuese

August 18, 2013 by dgreca

Ne Foto: Lazer Shantoja ishte i pari qe u mor me esperantisten ne Shqiperi. Lazër Shantoja lindi në Shkodër më 2 shtator 1892 (ose me 7 korrik 1891[1]), në një familje tradicionalisht të shquar për patriotizëm, intelektualizëm dhe kontribut në fushën e albanologjisë[2]. Nacionalist e demokrat, orator, poet lirik, eseist, përkthyes, i mbiquajtur “famullitari i pianofortit”, Shantoja do kujtohet sidomos si përkthyesi i veprave të mëdha të Gëtes, Shilerit dhe Hajnes. Shkrimet e Shantojës mbetën të shpërndara ndër gazeta e revista, por u përmblodhen e u botuan në 2005 nën kujdesin e botimeve françeskane në “Vepra, Lazër Shantoja”.Wikipedia/

Nga Bardhyl Selimi*/

Ndonëse lëvizja esperantiste në Shqipëri zë fill të paktën që në vitin 1907, me priftin katolik Lazër Shantoja, pushkatuar nga komunistët më 1945, ajo është zhvilluar më shpejt pas vitit 1990.

Atëhere u lejuan të ashtuquajturat organizata jo qeveritare, ndër të cilat Lidhja Esperantiste Shqiptare u njoh nga Ministria e Kulturës në maj 1991 dhe ishte ndër të parat. Pasoi një veprimtari e gjallë për të propaganduar, dhënë mësim, botuar, përkthyer, komunikuar me botën e jashtëme. Atëhere ishin aktivë shumë anëtarë në disa qytete kryesore. Pas vitit 1997 në arritëm të regjistrojmë pranë Shkollës së Lartë për Turizëm dhe Kulturë në Bydgoszcz, Poloni disa dhjetara studentë nga të cilët të paktën 30 morën diplomën bakalaur dhe dy masterin. Në këtët shkollë esperanto ishte gjuhë bazë në mësim.

Por Ministria e Arsimit ende nuk i ka njohur diplomat e tyre, të firmosura nga profesorët e AIS, thjesht për faktin që AIS është njohur ligjërisht në një gjykatë të San Marinos dhe jo nga Ministria e Arsimit e atij shteti të vockël !?

Që prej tre vitesh shqiptarët mund të lëvizin lirisht nëpër zonën Shëngen. Kjo arritje pozitive e shqiptarëve, në mënyrë paradoksale, ndikoi negativisht në rekrutimin e anëtarëve të rinj të Lëvizjes për esperanton, sepse me sa duket të rinjtë tanë e përdornin esperanton për të lëvizur lirisht jashtë vendit. Por edhe Ministria e Arsimit si dhe politika qeveritare gjuhësore duke favorizuar anglishten, ka lënë mënjanë gjuhët e tjera të huaja dhe nuk ka favorizuar futjen e esperantos në shkolla dhe universitete. Është për t’u përmëndur që qeveria e dikurshme shqiptare, pak pas pavarësimit të vendit, në vitin 1922 mbështeti propozimin për futjen e esperantos në shkollat fillore.

Sot shtohet edhe mplakja e anëtarëve tanë dhe tërheqja nga veprimtaria e një pjese të tyre. Aq më tepër që shteti na kërkoi ta regjistronim shoqatën në gjykatë gjë që kërkonte shumë para.

Në këto kushte, e mirëpritëm propozimin e z. Tomasz Chmielik nga Swidnik, Poloni për të përkthyer në esperanto disa vepra të letërsisë shqipe. Ai vetë kish përkthyer nëpërmjet gjuhëve të tjera disa romane të autorëve të njohur shqiptarë, si Ismail Kadare dhe Fatos Kongoli, po ashtu poezi të autorëve të tjerë në Shqipëri e Kosovë.

Para dy vitesh, doli romani “Lëkura e Qenit” e Fatos Kongolit, i cili është edhe anëtar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë. Paraqitja e librit u bë në prill 2012 në sallën e Akademisë në praninë e profesorëve, politikanëve, gazetarëve dhe pati një jehonë të madhe brenda vendit. Një grup esperantistësh polakë u intervistuan në TV dhe ligjëruan para studentëve të universitetit të Tiranës.

Para pak kohësh, dolën dy vepra të tjera, novelat “Parrullat me gurë” të Ylljet Aliçkës dhe vëllimi me popezi i Luljeta Lleshanakut.

Janë gati për botim romani “I Humburi” i Fatos Kongolit, një vëllim me poezi i Eqrem Bashës. Deri në fund të vitit do dalë edhe një vëllim me poezi i Sali Bashotës dhe eventualisht romani “Funerali i Pafund” i Visar Zhitit,

Katër romane të Ismail Kadaresë presin nënshkrimin e marrëveshjes me agjentët tregtarë të tij jashtë vendit sepse gjithçka bëhet vullnetarisht dhe falë parave që mbledhim ndër miqtë. Autorë të tjerë nuk kanë kërkuar para nga ne.

Duhet të theksojmë që një ndihmë të madhe kanë dhënë me kontrollin gjuhësor zotërinjtë Istvan Ertl dhe Josip Pleadin, ky i fundit ka bërë pa pagesë edhe faqosjen.

Komisioni Evropian i UEA është rigjallëruar sepse edhe në kontinentin e vjetër ka lëvizje të dobëta, ndër to edhe në Shqipëri. Mbase ky fakt mundësoi edhe pranimin formal të shoqatës sonë si anëtrja e 71-të e UEA që më 26 korrik 2013. Me këtë rast vizitoi vendin tonë zonja Tatjana Loskutova nga Ivanovo e Rusisë, e cila mbajti një ligjëratë para dhjetëra të pranishmëve në Bibliotekën Kombëtare në Tiranë, ku kishin ngritur edhe një stendë me shumë kopje të librave në esperanto nga fondi i asaj b iblioteke (ndër to edhe librin e shkruar në origjinal në esperanto nga Cuk Simoni “Skëndërbeu- heroi i Shqipërisë” botuar në Tiranë më 1929), përkthime nga esperanto më shqip etj

Shpresojmë që edhe nëpërmjet përkthimit në esperanto të shkrimtarëve të njohur shqiptarë ne do ta tërheqeim opinionin brenda vendit dhe do t’i bindim institucionet arsimore për nevojën e futjes së esperantos në shkollat tona.

*Bardhyl Selimi, Sekretar i Shoqatës Esperantiste Shqiptare

 

Filed Under: Kulture Tagged With: Bardhyl Selimi, esprantja, Lazer Shantoja

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 36
  • 37
  • 38
  • 39
  • 40
  • …
  • 80
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT