Archives for February 2014

Të gjitha këngët i thamë,Por më të mirën e lamë

February 16, 2014 by dgreca

(Nëntë pyetje dhe nëntë përgjigje)/

Nga Prof.dr. Eshref Ymeri/Santa Barbara, Kaliforni/

Në faqen e internetit albcameria të datës 15 shkurt 2014, ishte botuar një material me titull “Fronti Demokristian Shqiptar”. Materialin e botonte zoti Alban Daci. Materiali ishte botuar si intervistë apo autointervistë e zotërisë në fjalë, meqenëse nuk përmendej emri i intervistuesit. Në këtë material, zotëria Alban Daci prezantohej si këshillëtar politik i këtij formacioni të ri politik. Kjo qenka një parti e re që qenka themeluar në Diasporë.

Të bën përshtypje fakti që zotëria Alban Daci ka qenë figurë me shumë peshë në formacionin politik “Aleanca Kuq e Zi”, të themeluar prej zotit Kreshnik Spahiu. Megjithëse zoti Kreshnik Spahiu, dikur, në një intervistë, dhënë gazetarit të mirënjohur Bashkim Hoxha, pati deklaruar se deri në festimin e 100-vjetorit të Pavarësisë, “Aleanca Kuq e Zi” do të kishte në radhët e veta 1 milion anëtarë, në zgjedhjet e 23 qershorit 2013 rezultoi se e vërteta qëndronte ndryshe: ky formacion politik nuk arriti të fitonte dot as edhe një deputet të vetëm. Pra, rezultoi një flakë kashte.

Gjatë kohës që “Aleanca Kuq e Zi” vazhdonte aktivitetet e veta nëpër qytete të ndryshme të Shqipërisë para zgjedhjeve të 23 qershorit, jam njohur me mjaft shkrime dhe intervista të zotit Alban Daci, të cilat i kam vlerësuar për përmbajtjen e tyre. Dukej që zoti Alban ishte një figurë me një kapacitet të admirueshëm kulturor. Kryerja e studimeve të larta jashtë vendit kishte lënë gjurmë në formimin e tij si intelektual. Dihet që “Aleanca Kuq e Zi”, në themel të programit të vet kishte ribashkimin e trojeve etnike shqiptare në një shtet të vetëm kombëtar, duke nisur fillimisht me ribashkimin e Kosovës me Shqipërinë.

Pas zgjedhjeve të 23 qershorit, “Aleancës Kuq e Zi” i ra gjuha e këmborës dhe pothuajse nuk ndihet më për “e gjallë”. Në këto kushte, zotëria Alban Daci e paska braktisur dhe qenka përfshirë në një tjetër formacion politik, me qendër në Diasporë, në Frontin Demokristian Shqiptar.

Nga nëntë pyetjet e intervistës, dy prej tyre më bënë më shumë përshtypje, bashkë me përgjigjet që jep zotëria Alban Daci:

A është Fronti Demokristian Shqiptar një lëvizje politike lokaliste?

Përgjigje: “Fronti Demokristian Shqiptar duke qenë se në gjirinë e tij ka shumë shqiptarë nga Diaspora e duke poseduar një shtrirje që cek tre kontinente, është lëvizje politike kombëtare. Megjithatë, ajo është në koherencë me proceset e globalizimit. Kështu, misioni i Frontit Demokristian Shqiptar është të mbrojë e të nxjerrë në pah vlera lokale, të cilat për shkak të anarkisë sociale që po kalon vendi, shumë herë janë harruar e ndonjëherë janë edhe asimiluar”.

Hajde ta kuptosh përgjigjen e zotërisë Alban Daci se Fronti Demokristian Shqiptar na qenka një lëvizje politike kombëtare, por na qenka edhe në koherencë me proceset e globalizimit! Çdo të thotë kjo përgjigje? Kjo, me sa duket, do të thotë: do të hyjmë në Evropë të globalizuar dhe s’është nevoja të mendohet për problemin më jetik që qëndron para kombit shqiptar: ribashkimin e trojeve etnike që Evropa na i copëtoi padrejtësisht në vitin 1913. Kur ishte në strukturat drejtuese të “Aleancës Kuq e Zi”, zotëria Alban Daci kishte përqafuar platformën kryesore të saj: ribashkimin e trojeve tona etnike, duke nisur nga ribashkimi i Kosovës me Shqipërinë. Tani ky zotëri e paska kthyer pllakën dhe, si këshillëtar politik i Frontit Demokristian Shqiptar, fillon të propagandojë globalizimin, ashtu siç deklaron Tirana zyrtare, sipas së cilës ribashkimi i trojeve tona etnike do të bëhet në Bruksel! Idenë e globalizimit, zotëria Alban Daci e përforcon edhe më shumë në përgjigjen e pyetjes së mëposhtme:

Kush është pozicioni i Frontit Demokristian Shqiptar në raport me BE?

Përgjigje: “Fronti Demokristian Shqiptar ka të njëjtin qëndrim me atë që ka familja e madhe demokristiane europiane. Për Frontin Demokristian Shqiptar edhe nëse nuk do të ekzistonte BE, do ta kishim krijuar një të ngjashëm për të jetuar të bashkuar, në harmoni dhe për të menaxhuar më mirë e së bashku kontinentin tonë, ku ne si popull shqiptar kemi lënë ndoshta gjurmët e para si banorë të tij”.

Vajmedet ç’na gjeti! Edhe sikur të mos ekzistonte Bashkimi Evropian, këtë do ta shpikte Fronti Demokristian Shqiptar, për hir të të ashtuquajturit globalizim! Domethënë, t’i largohemi sa më shumë ëndrrës shekullore të kombit shqiptar për ribashkimin e trojeve tona etnike dhe të shkrihemi në globalizimin evropian!

Nga nëntë pyetjet dhe nga nëntë përgjigjet e zotërisë Alban Daci, nuk preket absolutisht Çështja Kombëtare Shqiptare: ëndrra e ribashkimit të trojeve tona etnike.

Nga intervista e lartpërmendur, paçka se deklarohet që Fronti Demikristian Shqiptar qenka themeluar në Diasporë, nuk thuhet asgjë se kush janë nismëtarët e krijimit të tij, cila është qendra e këtij Fronti. Sepse vetvetiu lind pyetja: si qenka e mundur që këtyre nismëtarëve të thmelimit të Frontit në fjalë në Diasporë, nuk iu interesuaka absolutisht Çështja e Ribashkimit Kombëtar, ndërkohë që Diaspora Shqiptare, sidomos Diaspora Shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ka qenë dhe vazhdon të mbetet vatër e pashuar e Çështjes së Ribashkimit Kombëtar? Sipas këndvështrimit tim, Federata “Vatra” është ylli i karvanit i Diasporës Shqiptare, e cila ribashkimin e trojeve tona etnike e ka në themelin e veprimtarisë së vet patriotike. Prandaj e quaj të arsyeshme t’u përmend lexuesve të nderuar një fakt konkret për qëndrimin e Federatës “Vatra” ndaj Çështjes Kombëtare Shqiptare:

“Në intervistën për gazetën “Shqiptare” në mars 2012, kryetari i Vatrës Dr. Gjon Buçaj, interpreton mendimin: “Fjala nacionalizëm tek ne nuk ka kuptimin e ekstremizmit, por është sinonimi i shqiptarizmit të kulluar…Zgjidhja e çështjes çame dhe bashkimi kombëtar, janë dy fillime ende të paarritura!..” (Citohet sipas: Neki Babamusta. “Çamëria, problem ndërkombëtar që kërkon zgjidhje”. Gazeta “Dielli”. 14 shkurt 2014).

Nuk ishte e rastësishme fjala e Kryeministrit shqiptar, zotit Sali Berisha, i cili, pikërisht në kohën e duhur, me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë, në Shkup dhe në Vlorë, si edhe në disa qytete të tjera, dekalaroi botërisht për domosdoshmërinë e ribashkimit kombëtar, brenda kufijve natyralë të Shqipërisë Etnike.

Prandaj më vjen keq që Çështjen Kombëtare Shqiptare, Fronti Demokristian Shqiptar nuk e paska absolutisht në rendin e ditës. Ky fakt të bën të dyshosh se Fronti në fjalë duhet të jetë krijuar me frymëzime jashtëshqiptare. Këtë dyshim ma përforcon më shumë fakti që Vatikani, sipas faqes së internetit të zotit Feliks Taho të datës 29 tetor 2013, ka deklaruar botërisht: “Kosova, djepi i Kishës Ortodokse Serbe”.

Kjo deklaratë skandaloze, me të cilën mohohet një e vërtetë e shenjtë për historinë e kombit shqiptar, të bën të hamendësosh se miqtë e ngushtë të Serbisë në Vatikan, kanë vënë në lëvizje Selinë e Shenjtë për krijimin e Frontit Demokristian Shqiptar, i cili pretendon se përfaqësuaka Diasporën Shqiptare në kuadrin e këtij formacioni të ri politik.

Tani nuk është çudi që nesër, pasnesër, me frymëzime dhe nxitje jashtëshqiptare, të na dalin në skenë formacione të tjera politike, me emrin Fronti Ortodoks Shqipar, Fronti Mysliman Shqiptar, Fronti Protestant Shqiptar, Fronti Bektiashian Shqiptar e ku ta di unë se çfarë frontesh të tjera. S’ka asgjë për t’u çuditur. Nuk është hera e parë që armiqtë tanë tradicionalë, interesat kombëtare shqiptare janë munduar t’i varrosin me përçarjen ndërshqiptare edhe me duart e vetë shqiptarëve antishqiptarë.

Me sa duket, paria e Frontit Demokristian Shqiptar, e yshtur me drogë jashtëshqiptare, i paska mbushur mendjen vetes se, që të fitojnë dashurinë e Bashkimit Evropian, shqiptarët duhet të “demokristianizohen” dhe të “antinacionalizohen”. Ç’ka Bashkimi Evropian, problemet nacionale brenda vetes i ka zgjidhur me kohë e me vakt, kurse me kombin shqiptar sillet ndryshe: pasi e copëtoi në një mënyrë kriminale në vitin 1913, vazhdon të ngulë këmbë që tapitë e tokave shqiptare që ua dorëzoi sllavogrekëve, këta të mos i lëshojnë kurrë nga dora.

Prandaj, kur mbarova së lexuari intervistën e zotërisë Alban Daci për krijimin e Frontit Demokristian Shqiptar, menjëherë më erdhën ndër mend dy vargjet e para të një kënge të vjetër labe, me të cilët titullova këto shënime:

Shumë “këngë” përmëndi zotëri Alban Daci në intervistën e vet, por nuk përmendi atë “këngën” kryesore: Çështjen Kombëtare Shqiptare – ribashkimin e trojeve tona etnike në një shtet të vetëm kombëtar, me një stemë dhe me një flamur.

Santa Barbara, Kaliforni-15 shkurt 2014

“Vizatimet me dritë”

February 16, 2014 by dgreca

… të dorës së Pikaso-s, apo të aparatit të Milit?!/

Nga Qerim VRIONI/ Michigan/
Dihet se vizatimi përbën gërmat e para të alfabetit “pikturë“, dhe njëkohësisht shërben edhe si dëshmi në se dikush duhet t’i hyjë mësimit dhe lëvrimit të saj ose jo. Historikisht, vizatimet e para, siç thonë studiuesit, janë shenjat e pëllëmbës së dorës së njeriut të lyer me baltë e të vendosur mbi sipërfaqet e mureve të shpellës. Kjo bëhej për të shikuar se si riprodhohej dora, por ndoshta edhe fare rastësisht. Më pas, po në muret e shpellës, njeriu parak nisi të gërvishtëte, me gur më të fortë, më vonë edhe me qymyr druri, subjekte të ndryshëm si kafshë, armë primitive dhe skena gjahu, duke realizuar vizatimet e para të njeriut. Disa prej këtyre vizatimeve dolën mjaft jetëgjata dhe kanë mbërritur të paprishura edhe në ditët tona. Nga Shqipëria, le të përmendim vizatimet e hershëme (petroglifet) në guvat e Trenit (Korçë), Mesaplikut (Vlorë) dhe të Rubikut (Mirditë).

Vizatimet e mëvonëshme, me mjete të përmirësuara dhe mbi sipërfaqe më të përshtatëshme, të realizuara nga njerëz me aftësi të veçanta dhe shkollim përkatës, do vinin sot nga largësitë e shekujve si të ishin bërë para fare pak kohe, duke na krijuar ndjesi estetike. Edhe në ditët e sotme vizatimi lëvrohet shumë, pavarësisht veglës ekzekutuese (qymyr ose karbon, laps ose grafit, penel, majë e mprehtë çeliku etj.) dhe sipërfaqes rrafshe ku bëhet (letër, dru, xham, plastikë, mur, kanavacë etj.) dhe, që përgjithësisht pasqyron një subjekt të caktuar.

Piktori spanjoll, Pablo Pikaso, aty nga fundi i viteve ’40, kishte arritur njohje e prestigj të madh në botë. Për këtë, përveç vlerave të spikatura estetike të punëve të tij, ndoshta e ndihmoi edhe një vizatim (litografi) i një pëllumbi të bardhë, që shërbeu si poster i Kongresit Botëror të Paqes që u mbajt në Paris në prill 1949. Më pas, ky pëllumb u kthye nga lëvizje pacifiste (sidomos në Europë) në simbol paqeje, duke e quajtur “pëllumbi i paqes”. Në këtë kohë (1949), Gjon Mili, fotografi amerikan me origjinë dhe vendlindje shqiptare, i cili kishte mbi dhjetë vjet që punonte për revistën amerikane “LIFE”, kishte marrë detyrë të fotografonte artistë të shquar europianë. Fotografi këtë mision e priti me dëshirë të madhe, sepse vet Mili do të shkruante me vonë se, “kisha kënaqësinë të punoja me disa nga artistët më të mëdhenj të shekullit”. Kështu, objektivin e aparatit të tij e nëpërkaluan njeri pas tjetrit imazhet e piktorëve të njohur Raoul Dufy, Georges Braque, Henri Matisse, Giorgio de Chirico, violonçelistit të shquar Pablo Casals etj, për të mbetur në histori edhe përmes këtyre fotoportreteve tradicionale.

Me Pikaso-n, fotografi kaloi nga një rrugë tjetër, të re dhe të guximëshme. Gjon Mili, fillimisht mendonte të realizonte me të disa fotoportrete klasike, siç kish bërë me të tjerët. Por jo. Fotot me piktorin nuk do ishin të zakonëshme. Më vonë, ato do zinin vend në shumë albume dhe libra fotografie në botë e do të quheshin “Vizatime me dritë“.

Në fotografinë botërore, foto me pasqyrimin e lëvizjes së një burimi drite hasen qysh prej fillimit të shekullit XX (1914), madje në vitet ’30, artisti amerikan i fotografisë Man Ray realizoi një seri fotosh të tilla me titull, “Space Writing” (Shkrimi i Hapësirës). Natyrisht edhe Mili mund të jetë ndikuar nga paraardhësit, por rëndësi ka fakti se përvojës së të tjerëve ai u ka veshur “stofin e vetë”. Historia e arteve është shkruar edhe nëpërmjet përdorimit të ndikimeve të të vjetërve nga të rinjtë në mënyrë krijuese.

Fotografia përgjithësisht përkufizohet edhe si “veprimi fiziko-kimik, që ndalon çastin”. Thënë edhe me pak fizikë, ajo përngrinë një pamje gjatë një ndërmjetësie kohore shumë të vogël, pjesë të sekondës, kurse fotot për të cilat flasim, ngurtësojnë pamjen në zhvillim e sipër, pra përgjatë një hapësire kohore prej disa sekondash. Me këtë teknikë, fotografia ndalon lëvizjen, veçse jo atë në përgjithësi, por të një burimi drite. Një status i ri ky, më i përparuar, i “dhomës së errët” dhe, në një farë mase, në kundërshtim me përcaktimin teorik tradicional të fotografisë. Kjo i ngjallte kënaqësi, por dhe e nxiste për të arritur më shumë.

Para takimit të planifikuar me Pikaso-n, Gjon Mili, kaloi një mbrëmje në Paris me Javier Vilato, nip i piktorit. Biseda midis tyre i ndryshoi planin e tij të fotografimit të Pikaso-s: vetëm me mënyrën tradicionale. Mili, përmend në kujtimet e tij se nipi e kishte njohur me thënien e të ungjit se, “nëqoftëse do të vizatosh, duhet të mbyllësh sytë dhe të këndosh”. Duke dëgjuar këtë, imagjinata e fotografit do ketë shpejtuar e, pasi e ka kaluar dy-tri herë nëpër mendje, ka ndalur tek fjalët, “të mbyllësh sytë“, pra në terr. Fotografi kujton në shkrimet e tij se duke pasur në mendje piktorin, “unë vendosa, pse të mos vizatoi në errësirë, me një dritë në vend të lapsit ?”

Ka të ngjarë, që atë natë fotografi të mos ketë fjetur i qetë, dhe me të drejtë, do fotografonte një artist të shquar, madje me një mënyrë të re. Mbase dalëngadalë iu sendërtua ideja dhe iu krijua bindja se të nesërmen do realizonte diçka të re. Për këtë, ndër fotot që kishte marrë për t’ja treguar piktorit, përzgjodhi ato që kishte bërë disa vite më parë me një patinatore duke i vendosuar dritëza në patina. Në to ishte përngrirë lëvizja e patinave në akull dhe ajër, lëvizje e shënjuar në fotografi në vijat e ndërlikuara të dritëzave. Imagjinata e Milit, duke punuar vetëm për fotot e nesërme, gjeti lidhje ndërmjet vijave të patinave me ato që do bënte në ajër dora e Pikaso-s.

Fotografi e gjeti piktorin në një plazh të Francës jugore dhe sapo u përball me të, mendoi “qenka shumë i shkurtër”, siç shkruan në kujtimet e tij. Ndoshta dhe piktori nga ana e tij kur e ka parë mund të ketë thënë me vete “sa i gjatë ky” për fotografin. Pas sekondave të shkëmbimit të “matjeve me sy”, Mili i propozoi t’i bënte një portret, por Pikaso me një shprehje të ftohtë të fytyrës i përgjigjet, “Ou, ec, ec, vazhdo”, kujton Mili në shkrimet e tij. Fotografi e përtypi ftohtësinë e Pikaso-s dhe me një farë këmbëngulje i tregon një nga fotot që i kishte bërë sportistes së akullit, marrë enkas për piktorin. Fotoja e tërhoqi piktorin që, menjëherë dhe pa e fshehur interesin, kërkon t’i shikojë të gjitha fotografitë. Fantazia dhe mjeshtëria e fotografit të shtrira në letrën e fotove, tretën si me magji dimrin e çasteve të para midis tyre, duke vënë në lëvizje temperamentin e tij të piktorit. Madje, Mili shkruan se Pikaso, “filloi të vizatonte në ajër vetëm me gishtin e tij disa vija intriguese”. Kaq mjaftoi, që fotografi nën peshën e minutave të para t’i propozoj të bënin vetëm një seancë 15 minutëshe, gjë që piktori e miratoi shpejt. Në të vërtetë u bënë pesë séanca dhe të gjitha më të gjata se nga 15 minuta. Gjatë tyre në u realizua dhe fotoja më e njohur, “Pikaso duke vizatuar me dritë“. Bashkëpunimi midis Pikaso-s dhe Milit, që filloi me këto foto dhe në këtë plazh, krijoi më pas dhe miqësinë tyre të ngrohtë disavjeçare që është pasuar edhe nga një letërkëmbim i dendur midis tyre. Fatkeqësisht, letrat që piktori i dërgoi fotografit u shkrumbuan në zjarrin e vitit 1966 që dogji studion fotografike të këtij në Rrugën 23, në Nju Jork.

Piktori Pikaso kishte vizatuar dhe herë të tjera në sipërfaqe të ndryshme, si tabelën e zezë, në rërën e plazhit, zhdukeshin me fshirje ose mbulim pas disa sekondash a minutash, kurse vizatimet me dritëzën në dorë sikur i përfytyronte me vështirësi. Të parat i mendonte dhe i shikonte, qoftë disa sekonda, por këto…. Po ashtu, atë e kishin fotografuar shumë të tjerë, por me një mënyrë të tillë ende nuk e kishte provuar. Këto vizatime humbisnin sapo krijoheshin, ose…treteshin gjatë ngjizjes së tyre! Atëherë si mund të fotografoheshin, kur nuk mbetej gjë fizike, aq më tepër që nuk shfaqeshin në ndonjë rrafsh të ngurtë? Ndoshta, kureshtja e artistit i dha durim për të pritur përfundimin. Fotografi i gjatë, i hollë me mustaqe të zeza e temperament kolerik, duhanpirës, i veshur pa kujdes të madh dhe që fliste një anglishte me theks, sikur e kishte hipnotizuar, aq sa mund të ngjit kjo fjalë tek piktori më i madh i shekullit XX.

Pa e zgjatur shumë, të dy u nisën për në poçerinë e piktorit (në Vallauris), rregulluan një kthinë që mund të errësohej plotësisht dhe pa u vonuar, filluan shkrepjet. Përfytyrojmë çka ndodhur teknikisht atë ditë vere të vitit 1949 në poçerinë Madoura të spanjollit në Vallauris të Francës jugore. Fotografi vendos aparatin me gjithë flash-n mbi trekëmbëshin prej druri, kuadron pamjen e zgjedhur dhe vendos kohën e mbajtjes së obturatorit tek shenja B, që tregon se ai qëndron hapur deri sa të mbahet shtypur butoni. Fillimisht në errësirë të plotë, piktori vizaton në ajër për disa sekonda me “penelin ndriçues” në dorën e djathtë, gjë që përngrihet në film si vijë e ndritëshme dhe e ndërlikuar. Pjesa tjetër e kuadratit mbetet e zezë, por e virgjër, sepse ende nuk ka marrë dritë. Mandej, sapo mbaron vija e ndritëshme e piktorit, pa lëvizur pozën, me obturator të hapur, fotografi shkrep flashin, që ndriçon të gjithë mjedisin bashkë me piktorin. Të dy imazhet bashkohen tanimë njeri me tjetrin, mbivendosen, duke arritur në një kuadrat filmi shembëllimin e dëshiruar. Fotograf Mili, inxhinier ndriçimi me përvojë dhe imagjinatë, këto veprime i kryen pa vështirësi, por jo pa emocione. Gjithsesi, si rëndomë në fotografi, nuk mjaftohet me një shkrepje, po vazhdon sa sigurohet për arritjen e synimit. Ngulmimi dhe natyra e gjallë e fotografit e kishte vënë piktorin e madh disi në rolin e nxënësit të bindur. Natyrisht, nga bashkëpunimi i dy krijuesve të tillë të shquar, s’do kishte veçse fryte të rralla.

Si fillim, ishin disa vija të çrregullta të pakuptimta që realizoheshin nga një dritëz (si e patinatores) në dorën e djathtë të Pikaso-s. Mili prej vitesh kishte realizuar foto të ngjajëshme, që nga ajo me dritëza në majat e skermave (1942), tek patinat e sportistes (1945), ku gjurmat në letrën fotografike (fiziogramat) nuk paraqisnin diçka, veçse ca vija me shumë lakime e përdredhje, që ende nuk mund quheshin “vizatime me dritë“.

Gjon Mili, përfytyroi shpejt se dritëza e vendosur në dorën e piktorit nuk duhej të bënte vija që s’përfaqësonin asgjë, por të vizatonte diçka që mund të lexohej e kuptohej nga shikuesi. Mbase ky, i propozon artistit të mos bëjë vija kot së koti, por të vizatoj ndonjë gjë konkrete. Piktori pranon, por, nuk i shkon mendja të vizatonte “pëllumbin e paqes”, por diçka tjetër, një kafshë mitologjike, një egërsirë, centaurin (gjysëm burrë e gjysëm kalë), si të thuash të kundërtin e shpendit paqësor. Ndërkohë, i pari, pëllumbi, dukej në pankarta të mëdha, ballina revistash e gazetash, kartolina e pulla poste në mjaft vende të botës. Madje, këtë (centaurin), e paraqet jo duke qëndruar a ecur, por me këmbët e para në ajër, si të përgatitej për t’u përleshur me dike, veprimi simbolik i kafshës egërshane të mitologjisë. Çudi kjo përzgjedhje e piktorit, ose asfare çudi kur bëhet fjalë për Pikaso, i njohur për natyrën ekscentrike dhe trillet e tij të zakonëshme.

Fotoja e Pikaso-s duke vizatuar me dritë centaurin, u botua menjëherë në revistën “LIFE”, duke tërhequar vëmendjen e publikut. Gjithsesi, mendojmë se paraqitjen më dinjitoze fotoja bashkë me të tjera të serisë, e pati në ekspozitën fotografike “On Picasso” ( Pikaso) të hapur në MoMA (Muzeu i Arteve Moderne) të Nju Jorkut nga janari deri në mars të vitit 1952. Autorë të saj ishin Gjon Mili dhe miku i tij, fotografi me origjinë hungareze, Robert Capa, simboli i fotografisë së luftës për shekullin XX. Të dy e kishin fotografuar mikun e përbashkët, Pikaso, në verën e vitit 1949. Fotoja u botua më vonë edhe me tituj të ndryshëm, deri sa mbriti tek “Pikaso duke vizatuar me dritë“, që shoqëron, thuajse sa herë botohet në albume ose shtyp. Ndonëse ishte një emërtim shumë afër të vërtetës, nuk dukej si diçiturë – pjellë fantazie të shëndoshë, sepse…vërtetë, a mund të vizatohet me dritë?! Në të vërtetë, fotografi tregoi se kjo mund të bëhej dhe e arriti këtë në mënyrën më të mirë të mundëshme.

Kështu, Mili ynë realizoi me një proces të ri fotografimi dhe fantazi të epërme vetjake fotot “vizatim me dritë“. Fotoja “Pikaso duke vizatuar me dritë“(1949), shërben në mjaft libra dhe revista të fotografisë si shembulli “ikonë“për këto lloj shkrepjesh. Madje, edhe shumë të tjera të kësaj serie, ku duket gjithmonë Pikaso që vizaton me “penelin ndriçues” në dorën e djathtë. Sot, në botë, këto lloj fotosh të Milit paraqiten dhe komentohen në shumë botime dhe artikuj revistash e gazetash të specializuara për fotografinë. Përmendim se një foto e tillë e Gjon Milit, me ekspozim trefish të figurës së piktorit, është pasqyruar në një botim përmbledhës të revistës amerikane “TIME” të para dy muajve, me titull “TIME” -A History of World—December 2013”. Ajo, është vendosur aty si simbol i kapitullit “Arts&Entertainers” (Arte dhe Artistë), ku përveç Pikaso-s, shkruhet edhe për Louis Armstrong, Marilyn Monroe, The Beatles, Frank Sinatra, Elisabet Taylor etj.

Nuk mund të thuhet se fotoja do dilte e tillë ose jo, po të vizatonte një piktor tjetër dhe të fotografonte një tjetër fotograf, fakti që fotoja ka këto vlera tregon se dyshja, Pikaso-Mili, rezultoi mjaft e suksesëshme. Fantazia, thuajse hyjnore e Gjon Milit, bëri që këto vizatime të cilat humbisnin gjatë krijimit të tyre, të përjetësoheshin në letrën fotografike, për t’u shikuar sot mbas mbi gjashtëdhjetë vjet pas realizimit të tyre, dhe po ashtu të vazhdojnë të kundrohen e shijohen, deri sa të ketë njerëz që pëlqejnë fotografinë.

Në botime të ndryshme fotot e Milit, por edhe të të tjerëve që paraqesin lëvizjen e një burimi drite, quhen rëndom “vizatime me dritë“. Ndoshta nuk u takon të gjithave ky emërtim.Më saktë mbase do ishte që përveç atyre të Pikaso (mundet dhe të ndonjë piktori tjetër), të tjerat të quhen me termin shkencor “fiziograma”, që përbën pasqyrimin e lëvizjes mekanike të një burimi drite në errësirë. Madje, edhe fotot e Milit ku pasqyrohet lëvizja e harkut të violinës (me dritëz në maj) të instrumentistit të shquar, Jasha Heivetz (1952) mund të emërtohen fiziograma të violinës. Tjetër gjë kur lëvizjet e burimit të dritës bëhen nga dora e piktorit, këto janë vizatime sepse paraqesin diçka me kuptim e subjekt, si njeri, send, kafshë etj, të cilat mund të quhen “vizatime me dritë“.

Kthehemi në fillim të shkrimit, tek përkufizimi i vizatimit, duket sikur ka një farë mospërputhje ndërmjet tij dhe emërtimit të këtyre fotove të Milit. Kjo, sepse vijat e Pikaso-s krijohen në hapësirë tripërmasore, pra jo në sipërfaqe dy përmasore , aq më tepër rrafsh të drejtë. Sado aftësi të shpaloste piktori, nuk mund t’i shënonte vijat mbi një sipërfaqe rrafshe (pra të bëj një vizatim), sepse nuk e ka lejuar përmasa e tretë, thellësia. Bash, këtë përmasë që shqetëson përkufizimin tonë, e shmang fotografia, e cila arrin ta tresi dhe, vijat e dorës së piktorit të shfaqen në një rrafsh të drejtë (letra fotografike) dhe ta meritojnë plotësisht cilësimin “vizatim”, madje shoqëruar edhe nga vegla e veçantë, “me dritë“. Fotografia, dihet se një nga tiparet themelore ka zhdukjen e thellësisë së objekteve, pra të përmasës së tretë, dhe këtu qëndron merita e saj që vijat e piktorit në hapësirë të shikohen të shtrira përfundimisht dhe përgjithmonë në një sipërfaqe. Tek e fundit edhe në sajë të aftësisë përfytyruese të Gjon Milit.

Ndoshta nuk ka ndodhur më herët në historinë e arteve pamore që të ruhet një vepër e cila zhduket gjatë krijimit të saj si këto vizatime me dritë të Pikaso-s, të fotografuar nga Mili. Po ashtu, Pikaso është mbase i pari që ka vizatuar në hapësirë dhe jo në sipërfaqe rrafshe, dhe vizatimet të mbeten. Themi ndoshta, sepse para tij mund të kenë vizatuar edhe të tjerë, por të tijat kanë mbetur për t’u shikuar me kënaqësi, madje në një art tjetër pamor siç është fotografia.

Gjon Mili e kishte fotografuar dhe më parë lëvizjen me teknikën stroboskopike duke realizuar edhe foto të njohura si “Nudo duke zbritur shkallët” (1942) dhe “Pas de Bourre”(1945), por në këto fotografi subjektet janë të copëzuara (fragmentarizuar). Për të arritur tek “vizatimet me dritë“ Milit i është dashur të mendoj, si të gjithë fotografët me anën e përfytyrimit, një shqisë shtesë, në mund ta quajmë kështu, që u bëhet atyre organike gjatë krijimtarisë artistike.

Mili e fotografoi rishtas Pikaso-n, me këtë teknikë, edhe pas 18 vitesh (1967). Edhe këto foto, përgjithësisht kishin piktorin në qendër të tyre, por në disa syresh duken vetëm imazhe kafshësh, vazo lulesh, germa kapitale, madje dhe nënshkrimi i tij. Në këto të dytat, fotografi e ka lënë në terr piktorin, pra ka kryer vetëm pjesën e parë të procesit të fotografimit. Vizita e dytë dhe fotot e realizuar në të, ishin siç thotë vet Mili, “shkaku i botimit të përmbledhjes së tyre në një album”. Kështu, në vitin 1970, ai botoi albumin me titull “Picasso’s third dimension” (Përmasa e tretë e Pikaso-s), që më pas u botua dhe në frengjisht. Në të, përveç fotove “vizatim me dritë”, fotografi ka paraqitur edhe imazhe të punimeve artistike të piktorit të madh në qeramikë e materiale të tjera të forta. Mili, i shoqëron shpesh fotografitë e albumit edhe me komente, që flasin për nivelin e mirë estetik të tij.

Kjo përmbledhje, do pasohej 10 vjet më vonë me botimin prej “New York Graphic Society” (Shoqata Grafike e Nju Jorkut) të albumit-monografi “Gjon Mili—Photographs&Recollections” (Gjon Mili-Fotografi dhe Kujtime). Vetë fotografi, përveç fotove të zgjedhura, ofron të dhëna për jetën dhe krijimtarinë e tij, pra ka edhe karakter jetëshkrimor, por të trajtuar me sensin e një letrari të aftë.

“Vizatimet me dritë“ janë të ngjajshme me skicat e shpejta me laps që praktikojnë rëndomë piktorët, veçse këto të fotografuara nga Gjon Mili, kanë dalë nga mendja dhe dora e Pablo Pikaso-s, më të madhit piktor të shekullit XX.

Sot në botë janë përhapur mjaft fotografitë “vizatim me dritë“, me teknika e mënyra të shumta e të ndryshme. Por, gjithsesi, ende nuk është realizuar ndonjë foto që të ketë popullaritet të përafërt me atë të “Pikaso duke vizatuar me dritë“(1949) të fotografit amerikan me origjinë shqiptare, Gjon Mili, i cili u nda nga kjo jetë më 15 shkurt 1984, plotë 30 vjet më parë.

Michigan, ShBA, janar 2014

NË QYTETIN E AUCKLANDIT, ZELANDE E RE, U SHËNUA DITA E PAVARËSISË

February 16, 2014 by dgreca

Si gjithandej botës edhe këtu në Zelandën e Re shqiptaro-zelandezët kremtuan Ditën e Pavarësisë. Shqiptarët me ketë rast u mblodhën në parkun e bukur të qytetit në drekë të përbashkët që nga ora 11:00 e ditës. Shtruan tryezën me pije, fruta e gatime tradicionale tona dhe ashtu së bashku kokë më kokë përgëzuan njëri tjetrin për festën, folën për hallet e jetës, vendlindjen qeshën e u kënaqën deri në orët e vona të ditës. Silva Tërnava dhe Ilir Hoxha krijuan e ngjallën atmosferë emocionuese tek të pranishmit duke recituar poezitë e tyre. Duhet përmendur këtu edhe Osman Lleshin, që tamam si artist estrade për disa minuta me humor nga Gjakova i argëtoi manifestuesit.

Sabit Abdyli, Auckland, 16 shkurt 2014

A KOSOVA CHRONOLOGY

February 16, 2014 by dgreca

Although bombing did not begin until March 24, 1999, NATO’s path to war in Kosovo wound its way through much of the region’s troubled recent history.

The following chronology traces the roots of the war in Kosovo from Slobodan Milosevic’s rise to power in the late 1980s and through the diplomatic gambles and military threats that failed to head off the conflict. It charts the escalation of the air war with Serbia and the steps that finally led to NATO’s victory in early June 1999.

NOTE: This chronology also notes the contexts in which important decisions were made — including President Clinton’s impeachment scandal and U.S. military strikes against Iraq and Osama bin Laden.

1987– Slobodan Milosevic’s power grows with trip to Kosovo. At large public rallies, Serb nationalists embrace him when he dramatically promises to defend their interests in the province.

1989– Milosevic engineers changes in the Serbian constitution that vastly reduce the provincial autonomy Kosovo has enjoyed since 1974. Other measures put tens of thousands of Kosovar Albanians out of work and restrict the activities of their cultural organizations. Rioting and protests by Kosovo Albanians ensue.

1991– The bloody break-up of the Federal Republic of Yugoslavia (FRY) begins as Slovenia and Croatia declare their independence. After a secret vote, ethnic Albanians proclaim the creation of their own Republic of Kosovo, though it earns little international recognition.

1992- War breaks out in Bosnia, after it too moves for independence. Several months after Europe, USA extends diplomatic recognition to the three major breakaway Yugoslav republics, but not Kosovo. In May, Kosovar Albanians elect literary scholar and pacifist Ibrahim Rugova president in unofficial elections. Rugova begins creating a shadow government.

Dec. 1992– In a secret “Christmas Warning,” U.S. President George Bush informs Milosevic that Serbian aggression in Kosovo will bring unilateral US military response. Clinton administration reiterates the threat on several occasions through 1998.

1993- War in Bosnia continues, as “ethnic cleansing” spreads. NATO threatens airstrikes to defend “safe areas” created to protect Muslims.

1994- In April, NATO carries out first airstrikes in its history — against Bosnian Serbs.

1995- More NATO airstrikes – along with a successful Croat/Muslim ground offensive – bring Bosnian Serbs to the negotiating table. On 21 Nov., the Dayton Accord ends war in Bosnia. Milosevic emerges as the region’s power broker and NATO sees a lesson in its use of force. Kosovo issues, however, are left unresolved.

1996- The Kosovo Liberation Army (KLA) appears, and begins sporadic attacks against Serb authorities in Kosovo. Serbs ratchet up repression of student and ethnic movements in Kosovo.

Late 1996–Madeleine Albright named first female US Secretary of State. As UN ambassador, Albright had argued in favor of early military intervention in Bosnia.

1997- In October, violence escalates in Kosovo as Serbian security forces clamp down further on resistance and KLA steps up its attacks.

13 Jan 1998– Renewed crisis in Iraq as President Saddam Hussein bans weapons team led by US inspector.

19 -21 Jan 1998– First Monica Lewinsky scandal stories appear in the press. Several days later Clinton denies affair with Lewinsky, saying “I did not have sexual relations with that woman….I never told anybody to lie.”

23 Feb- US diplomat Robert Gelbard publicly calls KLA “without any question a terrorist group” — a comment which some observers say Milosevic interprets as a green light to continue repression.

1 Mar 1998– Rugova’s shadow government reportedly urges Kosovar Albanians to defend themselves against the Serbs.

5-7 Mar 1998– After KLA attacks on police, Serb security forces massacre over 50 members of the Jashari family in the village of Prekaz. In following weeks, tens of thousands rally in Pristina to protest massacre. Serbs respond with counter-demonstrations.

7 Mar 1998- In Rome, Madeleine Albright declares “We are not going to stand by and watch the Serbian authorities do in Kosovo what they can no longer get away with doing in Bosnia.”

9 Mar 1998- “Contact Group” countries (US, UK, France, Germany, Italy and Russia) meet in London to discuss Kosovo. In a tense meeting, Gelbard meets with Milosevic in Belgrade.

23 Mar 1998- Ibrahim Rugova re-elected “president” of Kosovo with 99% of vote in controversial elections boycotted by increasingly popular Kosovar Albanian hard-liners.

31 Mar 1998- UN Security Council resolution 1160 condemns Yugoslavia’s excessive use of force, imposes economic sanctions, and bans arms sales to Serbia.

1 Apr 1998- Judge Susan Webber Wright dismisses Paula Jones’s lawsuit

21 Apr 1998- FRY closes borders with Albania and Macedonia.

23 Apr 1998- In national referendum, 95% of Serbs reject foreign mediation to solve the Kosovo crisis.

May 1998- Gelbard meets with KLA officials in Switzerland. Amb. Christopher Hill named US Special Envoy to Kosovo. Dayton Accord negotiator Richard Holbrooke travels to Belgrade. Talks lead to first-ever meeting between Rugova and Milosevic on May 15, though dialogue quickly breaks down.

28 may 1998- Rugova and other Kosovar Albanian officials arrive in Washington to meet with Clinton, Gore, Albright and advisors. In 29 May meeting in Oval Office, Rugova seeks Clinton’s support for the Kosovar Albanians’ cause.

21 may 1998- As many as 20 Kosovar Albanians killed in retaliation for death of a Serb policeman near Glogovac.

1 Jun 1998- Rugova meets UN Sec. Gen. Kofi Annan in New York, requests UN/NATO intervention.

11 Jun 1998- At NATO ministerial meeting, U.S. Secretary of Defense William Cohen urges NATO defense ministers to begin conceptual planning for potential intervention in Kosovo. Ministers decide to “send a signal” to Milosevic by conducting air exercises in the region.

12 Jun 1998- Foreign ministers of Contact Group, plus Canada and Japan, meet in London and level more economic sanctions on FRY.

15 Jun 1998- In the “Balkan Air Show,” 85 NATO warplanes fly over Albania and Macedonia in show of force aimed at Milosevic.

16 Jun 1998- Milosevic and Yeltsin meet in Moscow, issue joint statement approving idea of diplomatic observers in Kosovo.

23-24 Jun 1998- Holbrooke meets with Milosevic. Travels to Kosovo, to talk directly with KLA commanders.

6 Jul 1998- Kosovo Diplomatic Observer Mission begins monitoring operations in the province.

Early Aug 1998- Serbian forces intensify their summer offensive, attack KLA and Kosovo Albanian villages in Drenica region, driving thousands into the hills.

5 Aug 1998- Iraq ceases cooperation with UN inspectors.

7 Aug 1998- Bombing of US embassies in Nairobi and Dar Es Salaam, apparently by operatives working for Osama Bin Laden.

17 Aug 1998- After completing four hours of grand jury testimony, Clinton offers nationally televised admission of his “inappropriate relationship” with Lewinsky.

20 Aug 1998- US launches cruise missile attack on Afghanistan and Sudan in response to Bin Laden’s embassy bombings. In polls, significant numbers of Americans say they believe the attacks were staged to divert attention from the Lewinsky scandal.

1-2 Sept 1998- At Clinton-Yeltsin summit in Moscow, Albright & Foreign Minister Ivanov together call for negotiations and an end to Serb offensive.

5 Sept 1998- Former Senator Bob Dole (R-KS) and Asst. Sec. of State John Shattuck travel to Kosovo & Belgrade.

9 Sept 1998- Independent Counsel Starr dramatically delivers 36 boxes of impeachment information to Congress.

9 Sept 1998- Serb police begin to pull bodies of Kosovar Albanians and Serbs from a canal near the village of Glodjane. At least thirty-four bodies are eventually discovered, and suspicion falls on the KLA.

23 Sept 1998- UN Security Council approves Resolution 1199 demanding cease-fire, Serb withdrawal and refugee return and calling for unspecified “additional measures” if Serbia refuses to comply.

24 Sept 1998- In Vilamoura, Portugal, NATO Defense Ministers give NATO’s Supreme Commander permission to issue an activation warning (ACTWARN) — the first real step in preparation for airstrikes.

26 Sept 1998- After more than a dozen Serb police are killed in fighting with the KLA, Serb security forces kill 35 villagers – including 21 members of a single family – in and around Gornje Obrinje.

30 Sept 1998- At principals committee meeting, US Secretary of State Madeleine Albright pushes for airstrikes against Serbia. Administration briefs Capitol Hill on the plan. Meeting Congressional resistance, the Administration notes it has no plans to send ground troops to Kosovo, even as peacekeepers.

5 Oct 1998- UN Sec. Gen. Kofi Annan reports FRY violations of UNSCR 1199.

5 Oct 1998- House Judiciary Committee votes on party lines to recommend Clinton impeachment inquiry.

12 Oct 1998- NATO approves an “activation order” (ACTORD) authorizing preparations for a limited bombing campaign.

13 Oct. 1998- After more than a week of negotiations, Holbrooke secures the “October Agreement.” Agreement calls for Serbian compliance with UN Resolution 1199, a cease-fire, troop withdrawals, elections, substantial autonomy for Kosovo and other confidence-building measures. NATO temporarily suspends – but does not rescind – its ACTORD to allow for Serbian compliance.

16 Oct 1998- Milosevic agrees to allow unarmed OSCE cease-fire monitors – the Kosovo Verification Mission (KVM) — into Kosovo. NATO extends ACTORD deadline until 27 October.

24 Oct 1998- NATO Supreme Commander Gen. Wesley Clark and Chairman of the NATO Military Committee Gen. Klaus Naumann travel to Belgrade. Milosevic agrees to reduce FRY forces in Kosovo to pre-March 1998 levels.

27 Oct 1998- In what appears to be a vindication of NATO’s strategy, Serbia withdraws thousands of Serb security forces from Kosovo. Thousands of Kosovar Albanians begin to descend from the hills as winter threatens.

31 Oct 1998- Iraq halts all cooperation with UN arms inspection team.

Nov 1998- Unarmed international KVM monitors under American Ambassador William Walker begin deploying in Kosovo.

5 Nov 1998- In US, Democrats make surprising gains in Congress, through Republicans maintain control.

11 Nov 1998- UN staff evacuated from Baghdad as US rushes aircraft carriers to the region and threatens strikes against Iraq.

13 Nov 1998- Serbia warns Macedonia against allowing NATO to position troops on its territory.

19 Nov 1998- Independent Counsel Kenneth Starr testifies before Congress for 12 hours. The following day, Judiciary Committee chairman Henry Hyde issues new subpoenas and signals committee may widen its probe of impeachable offenses.

Early Dec 1998- The House of Representatives prepares, approves and begins debate on articles of impeachment.

Dec 1998- Border clashes and skirmishes in Kosovo draw new US condemnations. NATO approves and begins deploying in Macedonia an “extraction force” (XFOR) to defend peacekeepers in Kosovo.

17 Dec 1998- US and Britain begin four days of limited airstrikes against Iraq.

19 Dec 1998- President Clinton impeached by House of Representatives.

23-27 dec 1998- FRY security forces battle KLA and attack villages near Podujevo

14 Jan 1999- Senate trial phase of impeachment begins.

15 Jan 1999- At meeting of top US foreign policy advisers — the “Principals Committee” — Albright pushes for US/NATO military ultimatum, but is frustrated by colleagues’s resistance.

15 Jan 1999- The Racak Massacre. In retaliation for KLA attack on 4 policemen, Serb security forces kill 45 Kosovo Albanians.KVM Director William Walker arrives on scene following day, forcefully blames Serbia in front of television cameras. Milosevic refuses to allow war crimes prosecutor Judge Louise Arbour to visit Racak.

18 Jan 1999- Milosevic orders Walker out of the country, though he retracts the expulsion order under international pressure 21 Jan.

19 Jan 1999- In light of Racak massacre, National Security Adviser Sandy Berger reconvenes Principals Committee. Albright’s push for military ultimatum wins the day. At same time, NATO SACEUR Wesley Clark and NATO military council chairman Gen. Klaus Naumann meet with Milosevic in Serbia in tense seven-hour meeting. Milosevic claims Racak was staged by the KLA, calls Clark a war criminal.

27 Jan 1999- Joint statement on Kosovo by Albright and Russia’s Ivanov. Clinton meets with foreign policy team to discuss post-Racak strategy.

29 Jan 1999- In London, Contact Group foreign ministers issues ultimatum to Kosovo Albanians and Serbs, calling them to begin peace talks at in France at Rambouillet on Feb. 6.

30 Jan 1999- NATO renews its military threat, reapproves its ACTORD (force activation order).

Early Feb 1999- Senate trial of Clinton continues.

1 Feb 1999- Kosovo Albanians announce they will participate in talks in France; KLA agrees to participate following day.

6 Feb 1999- Rambouillet peace talks begin in France, though Milosevic refuses to attend.

11 feb 1999- Clinton meets with foreign policy team to discuss “NATO planning, US costs and KFOR exit strategy.”

12 Feb 1999- Impeachment effort fails, Clinton acquitted in the Senate.

13 Feb 1999- The day after his impeachment drama ends, Clinton calls Congressional leaders to discuss Rambouillet, possible US role in NATO-led Kosovo force. In a radio address, Clinton notes his intention to send 4,000 U.S. peacekeepers to Kosovo after a cease-fire and a Serb withdrawal have been won.

20 Feb 1999- Madeleine Albright arrives in France for last days of talks, attempts to salvage negotiations. Albanian delegation continues to refuse to sign agreement.

23 Feb 1999- Amidst great allied frustration, Rambouillet talks pause to allow Albanian delegation to return home for consultations. Clinton meets with Congressional leaders to discuss Rambouillet, US KFOR role.

8 Mar 1999- Senator Dole returns to Macedonia to lobby KLA to sign Rambouillet agreement.

10 Mar 1999- Holbrooke and Hill meet with Milosevic to urge him to accept NATO settlement.

12 Mar 1999- KLA reportedly ready to sign a peace pact. However Hill reports to Albright, Cohen, Berger, and Joint Chiefs Chairman Hugh Shelton that there is “zero point zero percent” chance of a deal on the Serb side.

14 Mar 1999- Delegation led by Deputy Sec. of State Strobe Talbott travels to European capitals to confer on Kosovo.

15 Mar 1999- Peace talks begun at Rambouillet reconvene at Avenue Kléber conference center in Paris.

16 Mar 1999- CIA warns of imminent Serbian offensive. FRY asks Interpol to arrest KLA leader Hashim Thaci.

18 Mar 1999- In Paris, Kosovo Albanian delegates finally cave in and sign autonomy plan. Serbs refuse, and begin “winter live fire” exercises in Kosovo the next day.

19 Mar 1999- In light of failure of peace talks and massing of Serb troops of Kosovo’s border, Clinton meets with foreign policy team to review NATO plans & strategy.

20 Mar 1999- Kosovo Verification Mission leaves Kosovo. Serbian forces quickly move in, begin a new offensive in northeastern and north-central Kosovo. Western embassies begin withdrawing dependents and non-essential staff from Belgrade.

22 mar 1999- In a last ditch effort to avoid airstrikes, Holbrooke is sent to Serbia to deliver a final ultimatum. Meeting fails to draw any concessions from an embittered Milosevic.

24 Mar 1999- The Kosovo air war begins. In televised address, Clinton rules out the use of ground troops to fight a war in Kosovo. Officials hope for a quick resolution, in line with their experience in Bosnia prior to the Dayton Agreement. To signal Russia’s displeasure, Prime Minister Primakov cancels trip to Washington in mid-flight.

25 Mar 1999- Serbian forces reportedly kill more than 60 Kosovar Albanian men near the village of Bela Crvka. FRY breaks off diplomatic relations with United States, Germany, Great Britain and France.

27 Mar 19999- Russian Duma condemns NATO attack, postpones Start II treaty vote. A US F-117 Stealth bomber is shot down, raising concerns about the vulnerability of even the US’s most advanced aircraft. Kosovar Albanians are loaded on special “refugee trains” and sent to the border with Macedonia.

1 Apr 1999- Serbian television broadcasts images of three US soldiers taken while on patrol in Macedonia, feeding fears about the use of ground troops.

3 Apr 1999- Central Belgrade hit by NATO missiles for first time. Air commanders bomb FRY and Serbian Interior Ministries as they seek to make clear their determination to “go after the head of the snake” in Serbia.

4 Apr 1999- With much fanfare, officials decide to deploy 24 Apache attack helicopters (Task Force Hawk) and 2,000 protecting troops in Albania, ostensibly within 8 to ten days. Delays ensue, as policymakers debate whether the helicopters move the US closer to ground war and engineers scramble to build them a base.

6 Apr 1999- First major NATO mishap: three missiles hit a residential neighborhood in the mining town of Aleksinac, killing several civilians. Milosevic calls for an (Orthodox) Easter cease-fire and willingness to guarantee “substantial autonomy” for Kosovo. NATO, State Dept. reject offer, and spokesman James Rubin announces conditions for end to NATO bombing.

8 Apr 1999- German Defense Minister Rudolf Scharping publicizes the existence of a document several pages long detailing the Serbian “Potkova” (Horseshoe) Operation — allegedly a detailed plan to expel ethnic Albanians months in the making.

9 Apr 1999- Russian President Yeltsin speaks out against bombing and possibility of a NATO ground war against Serbia, warns that Russia could be forced into a European or worldwide war. Gennadi Seleznev, President of the Duma, claims that Yeltsin has ordered nuclear missiles to target Serbia’s attackers — a charge that Yeltsin’s spokesman later denies.

10 Apr 1999- NATO approves “Allied Harbor” deployment of 8,000 men in Albania, ostensibly to aid humanitarian and refugee efforts.

14 Apr 1999- Yeltsin appoints Chernomyrdin as special envoy to the Balkans. Move appears to herald a Russian shift on Kosovo, and desire to salvage relationship with the West. Hard-line Prime Minister Primakov fired from Prime Minister’s position one month later. News breaks of mistaken US/NATO strike on column of Kosovo Albanian refugees, reportedly killing at least 60.

20 Apr 1999- First direct clash between Albanian and Serb armies. First Apache helicopters begin to arrive in Albania, though officials seek to ratchet down expectations regarding their use.

21 Apr 1999- NATO bombs Socialist Party headquarters in Belgrade. Attack destroys offices of several companies with ties to Milosevic’s inner circle, including television operations run by Milosevic’s daughter and wife. Bombs also strike one of Milosevic’s private residences. Targets had been subject of complex, contentious negotiations between allies. On eve of NATO summit, Clinton and Blair meet for three-hour White House dinner.

21 Apr 1999– NATO bombs Socialist Party headquarters in Belgrade. Attack destroys offices of several companies with ties to Milosevic’s inner circle, including television operations run by Milosevic’s daughter and wife. Bombs also strike one of Milosevic’s private residences. Targets had been subject of complex, contentious negotiations between allies. On eve of NATO summit, Clinton and Blair meet for three-hour White House dinner.

22 Apr 1999- NATO’s 50th anniversary celebrations begin in Washington. Though squabbling continues in the wings, allies maintain public unity, and move for an intensification of the air war.

23 Apr 1999 – NATO attacks Serbian television in Belgrade, causing at least 10 deaths.

25 Apr 1999- With Summit underway, Yeltsin phones Clinton to discuss Kosovo, reopen contacts between Gore and Chernomyrdin.

28 Apr 1999- House of Representatives votes largely along party lines to reject a resolution supporting air war, demonstrating continuing mistrust of Clinton and his Balkans policy.

28 Apr 1999- NATO missile lands near Sofia, in Bulgaria, though no one is killed.

29 Apr 1999- At the International Court of Justice in The Hague, the FRY files suit against the NATO allies.

30 Apr 1999 – NATO strikes on Belgrade continue, targeting FRY Defense and Army headquarters. Chernomyrdin meets Milosevic for 6 hours in Belgrade. Jesse Jackson arrives in Belgrade to discuss release of 3 captured US servicemen.

1 May 1999- NATO accidentally bombs a civilian bus on bridge near Pristina.

2 May 1999- Jesse Jackson secures freedom for 3 US soldiers captured in Macedonia. Milosevic reportedly gives Jackson a letter calling for a face-to-face meeting with Clinton. Late at night, NATO graphite bombs short-circuit electrical circuits in Serbia. A US F-16 crashes in Serbia.

3 May 1999– Chernomyrdin comes to Washington, meets with President, Gore and advisers. Endorses the idea of enlisting Finnish President Ahtisaari to assist with negotiations. NATO kills at least 17 in attack on civilian vehicles near Pec, in Kosovo. FRY closes Montenegro’s port of Bar, provoking fears of impending Serbian coup there.

4 May 1999- Bulgaria authorizes NATO to use its airspace for attacks.

5 May 1999- The first NATO deaths occur when 2 US soldiers are killed in non-combat Apache helicopter accident north of Tirana.

6 May 1999- At the Group of Eight (G8) meeting in Germany, the Russians begin limited cooperation with the allies. From Italy, Rugova calls for a NATO force in Kosovo, and a Serb withdrawal.

7 May 1999- In night of extensive bombing, NATO planes mistakenly target Chinese Embassy in Belgrade, killing 3 and wounding 20. UN Security Council meets to discuss the US’s “terrible mistake” and violent demonstrations ensue in China. In a separate incident, a NATO cluster bomb misses an airfield and strikes a market and a hospital near Nis, reportedly killing 15.

10 May 1999- Milosevic announces end to attacks on KLA, claims that some units of the army and police being withdrawn. NATO denies any withdrawal underway. Chinese demonstrations continue.

11 May 1999- Chernomyrdin and Jiang Zemin confer in Beijing, criticize bombing.

14 May 1999- In Korisa, NATO bombs kill as many as 87 Kosovar Albanians after Serb troops use them as human shields.

18 May 1999- In a reference to ground troops, Clinton notes that “we will not…take any option off the table.” However later the same day Clinton calls Blair, reportedly angered by continued British public pressure for ground troops. In Helsinki, Ahtisaari and Chernomyrdin meet Talbott in the first of four negotiating sessions.

22 may 1999- NATO mistakenly bombs a KLA position in Kosare, reportedly killing 67.

24 May 1999- NATO aircraft destroy the Serbian power grids. Strikes earlier in the month had shut off the power temporarily.

25 May 1999- NATO votes to increase ground forces in neighboring Macedonia (FYROM) to 48,000. Though the troops are officially labeled peacekeepers, they could be recast as the core of an invasion force.

26 May 1999- KLA launches important offensive to win a supply route into Kosovo. Within three days the effort stalls, drawing NATO air support on Mt. Pastrik.

27 may 1999- In secret Bonn meeting, US Defense Sec. Cohen meets with NATO defense ministers to discuss possible invasion; allies conclude that governments must decide soon whether to assemble ground troops. International War Crimes Tribunal announces indictment of Milosevic and four other FRY and Serbian officials.

28 May 1999- NATO spokesman announces work on Albanian road network. Officials cite humanitarian reasons for the construction, but note the road’s “dual-use” potential for carrying NATO ground troops.

30 may 1999- NATO bombs a bridge in Varvarin, reportedly killing 11 civilians.

31 May 1999- A NATO missile goes off-course and strikes a residential neighborhood in Surdulica, killing at least 20.

1 Jun 1999- Final round of talks between Talbott, Chernomyrdin and Ahtisaari begins. Discussion continues up until negotiators depart for Belgrade two days later. FRY informs Germany of its readiness to accept G8 principles for ending bombing.

3 Jun 1999- Clinton reportedly on brink of decision regarding the mobilization of ground troops in preparation for an invasion. However, after mediators meet with Milosevic, the outline of a new Kosovo peace deal is announced. Clinton, advisers and allies greet the news cautiously.

7 jun 1999- NATO bombing continues as talks falter over details of Serbian withdrawal. Two B-52 bombers come to aid of embattled KLA fighters on Mount Pastrik, supposedly killing hundreds of Serbs — though that figure is now disputed.

8 Jun 1999- During G8 talks in Cologne, allies and Russia reach agreement on possible UN resolution to sanction the peace deal.

9 Jun 1999- After more discussions, NATO and FRY officials finally initial a Military Technical Agreement to govern the Serb withdrawal.

10 Jun 1999- UN Sec. General Solana requests suspension of NATO bombing, and the Security Council adopts resolution 1244permitting the deployment of the international civil and military authorities in Kosovo.

12 Jun 1999- In a move that surprises allied commanders, approximately 200 Russian troops leave Bosnia, travel through Serbia and enter Kosovo before NATO, taking control of Pristina airport.

14 Jun 1999- Ethnic Albanians beginning flooding back into Kosovo; within three weeks over 600,000 will return in one of the most rapid refugee returns in history. As many as 200,000 Serbs and Roma begin moving toward Serbia and Montenegro to escape retribution.

18 Jun 1999- After a week of tension, confusion and discussions, Albright, Cohen and Russians reach preliminary agreement over Russian participation in peacekeeping force. In all, over 20,000 international troops have moved into Kosovo.

20 Jun 1999- Serbs complete withdrawal from Kosovo, and Secretary General Solana formally ends NATO’s bombing campaign.

21 Jun 1999- Under NATO pressure, KLA agrees to disarm.

4 Jul 1999- Discussions with Russians continue, and conclude the following day with resolution of final details concerning Russian participation.

23 Jul 1999- In a sign that tensions will continue, 14 Kosovo Serb farmers are killed in their fields near Lipljan.

29 jul 1999- US Secretary of State Albright visits Kosovo, meets with KFOR Commander Michael Jackson and Bernard Kouchner.

20 Sept 1999- KFOR certifies that the KLA has completed demilitarization.(Frontline)

I AFËRMI I HASAN PRISHTINËS ME BASHKËSHORTEN AMERIKANE VIZITUAN VATRËN

February 15, 2014 by dgreca

Të shtunën me 15 Shkurt 2014, Ferki Veliu Berisha, i lindur në Kosovë, me bashkëshorten e tij amerikane, Patricia, me banim në Portland, Orgeon, të shoqëruan nga kryetarja e degës së Vatrës në Washington D.C, Zonja Merita B McCormack, vizituan Shtëpinë e Vatrës. Ata u pritën nga zv/ kryetari i Vatrës, z. Asllan Bushati dhe editori i Diellit, Dalip Greca.

Z. Bushati u uroi mirëseardhjen mysafirëve dhe u prezantoi historinë 102 vjecare të Federatës Panshqiptare të Amerikës “VATRA”. Ai u ndal në momentet historike kryesore të Vatrës, krijimin e saj 7 muaj para se të shpallej Pavarësia e Shtetit Shqiptar, roli i saj i jashtzakonshëm gjatë viteve të Luftës së Parë Botërore dhe pas saj, ku luajti rolin e shtetit të munguar, mbulimi i shërbimit diplomatik në Evropë dhe ShBA me shpenzimet e Vatrës,fushatat e madhe e Vatrës” Për Shpëtimin e Shqipërisë” me 3 qershor 1917, Lufat e Vatrës në Konferencën e Parisit, organizimin e një huaje Kombëtare në ndihmë të shtetit shqiptar në vitet 1920-23, dërgimi i Bandës muzikore të Vatrës në Shqipëri, dërgimi i Trupave vullnetare në përbërje të të cilëve ishin djemtë e vatranëve, kontributi i tyre në mbrojtjen e kufijëve jugorë si dhe pjesmarrja në Luftën e Vlorës e Bandës së Vatrës dhe Trupat vullnetare.

Z. Bushati i njohu mysafirët edhe me zhvillimet fundit në Vatër, qëndrimet e saj për cështjen kombëtare, zhvillimet demokratike në vendlindje, mbrojtjen e të drejtave të shqiptarëve në Ballkan, bashkimin Kombëtar në rrugë paqësore nën Bashkimin Europian etj.

Mysafirët bënë pyetje rreth Vatrës, të djeshmes dhe të ardhmes së saj.

Editori i Diellit prezantoi shkurtimisht historinë e Gazetës më të vjetër të Botës Shqiptare, që është ende në botim, në print dhe online, Diellit, që pikërisht, në ditën e sotme, 15 shkurt mbush 105 vjec. Mysafirët vizituan edhe ekspozitën e rrugëtimit 102 vjecar të Vatrës, bënë fotografi në mjediset e saj, morën foto nga objektet fotografike të ekspozuara etj.

Ferki Veliu Berisha tregoi shkurtazi jetën e tij, familjen, e cila ka lidhje gjaku me familjen e Hasan Prishtinës, ai tregoi edhe për projektin e librit për historinë e familjes që mendon ta botojë gjatë këtij viti.

Nesër, me 16 shkurt, ata do të ejnë pjesë e festimit të 6 vjetorit të Pavarësisë së Kosovës, organizuar nga Vatra dhe Bashkësia shqiptare. Ferki sjell edhe mesazhin e 83 vjecarit Hakan berisha, kusheri i Hasan Prishtines.